WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ STAN PRZYGOTOWAŃ DO SEZONU ZIMOWEGO 2014/2015

WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ STAN PRZYGOTOWAŃ DO SEZONU ZIMOWEGO 2014/2015

2 Bezdomność w świetle prawa osoba bezdomna osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowaną na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności, a także osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym i zameldowana na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.)

Obowiązki Gmin wobec bezdomnych wynikające z prawa Pomoc osobom bezdomnym udziela gmina jako ustawowe zadanie własne o charakterze obowiązkowym. Pomoc polega m.in. na: udzieleniu schronienia (przez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach do tego przeznaczonych), posiłku, niezbędnego ubrania; przyznawaniu i wypłacaniu zasiłków stałych, okresowych, celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne; sprawieniu pogrzebu osobom bezdomnym W przypadku osoby bezdomnej właściwą miejscowo jest gmina ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały Obok pomocy bezpośredniej głównym zadaniem pomocy społecznej w zakresie bezdomności jest przygotowanie i realizacja Indywidualnego Programu Wychodzenia z Bezdomności Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.) 3

Indywidualny program wychodzenia z bezdomności Art. 49 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.) Indywidualny program wychodzenia z bezdomności opracowywany jest przez pracownika socjalnego wraz z osoba bezdomną Realizatorem programu jest ośrodek pomocy społecznej,schronisko lub dom dla bezdomnych, organizacja pozarządowa i podmioty uprawnione Indywidualny program wychodzenia z bezdomności zmierza do usamodzielnienia klienta poprzez motywowanie go do zmiany swej sytuacji życiowej, przy aktywnym wsparciu zasobów pomocy społecznej Indywidualny program wychodzenia z bezdomności, stosownie do potrzeb osoby bezdomnej, może uwzględniać wszelkie środki pomocy, jakimi dysponuje ośrodek pomocy społecznej realizujący program Za osobę bezdomną objętą indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne 4

5 Infrastruktura pomocy bezdomnym w woj. lubuskim W okresie zimowym w województwie lubuskim funkcjonuje 101 placówek: - w tym 26 placówek z miejscami noclegowymi - oferujących łącznie 628* (+89**) miejsc noclegowych - wydających ponad 2680 posiłków dziennie LICZBA MIEJSC: 628 *wg stanu na dzień 16 października 2014 r. ** miejsca rezerwowe

6 Pomoc osobom bezdomnym w woj. lubuskim Pomoc osobom bezdomnym w województwie lubuskim realizują w ramach zadań własnych 83 ośrodki pomocy społecznej za pośrednictwem 101 placówek terenowych Formy pomocy oferowane przez jednostki to głównie: nocleg, posiłek oraz zasiłki stałe, okresowe, celowe, ubezpieczenia zdrowotne Pozostałe formy pomocy (wydawane w 74 placówkach na terenie województwa): pomoc rzeczowa (odzież, obuwie, opał, meble), poradnictwo (prawne, psychologiczne, pedagogiczne, zawodowe), usług (sanitarnodezynfekcyjne, pralnicze), terapia uzależnień, praca socjalna Od 30 października 2014 r. w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego LUW działać będzie bezpłatna infolinia 800 109 160 BEZPŁATNA INFOLINA

7 Liczba miejsc noclegowych wg powiatów woj. lubuskiego Słubicki Żarski Gorzowski Sulęciński Krośnieński Świebodziński Żagański Strzelecko-drezdenecki Międzyrzecki Zielonogórski Nowosolski Wschowski Powiat Liczba miejsc* zielonogórski 143 (80**) w tym m. Zielona Góra 138 gorzowski 160 (4**) w tym m. Gorzów Wlkp. 159 żarski 114(5**) żagański 72 strzeleckodrezdenecki 47 nowosolski 34 międzyrzecki 18 świebodziński 18 krośnieński 16 sulęciński 6 słubicki*** 0 wschowski*** 0 *wg stanu na dzień 16 października 2014 r. ** miejsca rezerwowe *** OPS nie prowadzą noclegowni, ale korzystają odpłatnie z sąsiednich noclegowni i schronisk

8 Liczba jednostek pomocy bezdomnym woj. lubuskiego Powiat Liczba punktów/jednostek* żarski 21 żagański 12 zielonogórski 10 (11*) gorzowski 8 nowosolski 8 międzyrzecki 7 wschowski 7 świebodziński 6 sulęciński 6 słubicki 6 strzelecko-drezdenecki 5 krośnieński 5 Słubicki Krośnieński Żarski Strzelecko-drezdenecki Gorzowski Sulęciński Międzyrzecki Świebodziński Zielonogórski Wschowski Nowosolski Żagański Gorzów Wlkp. 4 placówki Zielona Góra 5 placówek *wg stanu na dzień 16 października 2014 r. ** dodatkowa jednostka planowana do uruchomienia 1 grudnia 2014 r.

9 Miejsca noclegowe woj. lubuskiego na przestrzeni lat 700 600 500 400 300 489 567 628 * W przeciągu ostatnich 3 lat liczba miejsc noclegowych wzrosła o ponad 28% 200 100 0 2012 2013 2014 (po uruchomieniu planowanym przed zimą 2014 nowej placówki 46,6%*) * uwzględniono miejsca rezerwowe

10 Bezdomność w woj. lubuskim w liczbach Liczba zdiagnozowanych osób bezdomnych 1 385 w tym w nocy z 7/8 lutego 2013 podczas badania ilości osób bezdomnych dotarto do Liczba osób bezdomnych objętych Indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności 809 188 Liczba osób bezdomnych, które się usamodzielniły 129 Liczba osób bezdomnych, które podjęły zatrudnienie 27 Dane za rok 2013 Źródło: Sprawozdanie MPiPS (CAS) nr: DPS-IV-074-317-IR/14 Na przełomie stycznia i lutego 2015 r. po raz trzeci odbędzie się badanie ilości osób bezdomnych z udziałem samorządów lokalnych, instytucji pomocy społecznej, policji, organizacji pozarządowych, straży miejskiej i in.

11 Bezdomność w woj. lubuskim - przyczyny 19% 12% 5% 3% 26% 35% Profil przeciętnej osoby bezdomnej: mężczyzna (87%), kobieta (11%), dziecko (2%) powyżej 50 roku życia wykształcenie zawodowe bezdomny z powodu: eksmisji/wymeldowania konfliktu rodzinnego uzależnienia eksmisja/wymeldowanie konflikt rodzinny uzależnienie bezrobocie/brak pracy opuszczenie zakładu karnego przemoc w rodzinie

12 Bezdomność w woj. lubuskiego na przestrzeni ostatnich 5 lat liczba rodzin którym udzielono pomocy z tytułu bezdomności liczba rodzin objętych pomocą społeczną w woj. lubuskim 2009 2010 2011 2012 2013 971 1 198 1 145 1 254 1 241 49 430 48 434 46 352 42 602 44 964 3,00% 2,50% 2,00% Liczba rodzin z problemem bezdomności w stosunku do liczby rodzin objętych pomocą społeczną w latach 2009-2013 2,94% 2,76% 2,47% 2,47% 1,96% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% 2009 2010 2011 2012 2013

13 Wydatki na pomoc osobom bezdomnym w woj. lubuskim Środki przeznaczone na bezdomność ogółem 4 703 294,40 Środki na finansowanie usług świadczonych osobom bezdomnym podmioty pozarządowe Środki na finansowanie usług świadczonych osobom bezdomnym podmioty publiczne (jst) Środki przekazywane bezpośrednio osobom bezdomnym przez gminy (zasiłki lub inne formy pieniężne) 606 100,76 1 303 394,48 2 793 799,16 Środki z budżetu Wojewody Lubuskiego 32 100,00 Środki z budżetu Marszałka Województwa 17 100,00 Dane za 2013 rok Źródło: Sprawozdanie nr: DPS-IV-1-IR/2014

Program wspierający powrót osób bezdomnych do społeczności Cele programu MPiPS zaproponowane przez Wojewodę Lubuskiego: Edycja 2014 Cel nr 1: Wspieranie programów aktywizacji i wychodzenia z bezdomności, ze szczególnym uwzględnieniem bezdomności kobiet oraz streetworkingu, zmierzających do usamodzielnienia poprzez opracowanie i realizację indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności Cel nr 2: Poprawa standardów pobytu i noclegu w schroniskach, noclegowniach i innych ośrodkach wsparcia dla osób bezdomnych w województwie lubuskim. Cel nr 3: Działania osłonowe oraz opracowanie i realizacja programów profilaktycznych we współpracy z ośrodkami pomocy społecznej i innymi podmiotami niosącymi pomoc osobom bezdomnym i zagrożonym bezdomnością Do konkursu przystąpiło 10 jednostek, których oferty uwzględniały powyższe cele. Po ocenie formalnej i merytorycznej do dalszego etapu wyłoniono 5 oferentów. Ostatecznie środki finansowe przyznano 2 organizacjom w kwotach: 192 000,00 zł Koło Gorzowskiego Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta 275 000,00 zł Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna w Gorzowie Wlkp. 14

Pozostała działalność prowadzona z upoważnienia Wojewody Lubuskiego Postępowania kontrolne i nadzorcze w ośrodkach pomocy społecznej (badany jest sposób udzielanej pomocy osobom bezdomnym); Całoroczny monitoring pomocy udzielanej w gminach na rzecz osób bezdomnych; Aktywizowanie działań podejmowanych przez gminy i powiaty na rzecz pomocy osobom bezdomnym i wymagającym wsparcia (apel Wojewody z dnia 6.XI. 2013 r. i z dnia 21.X.2014 r.); Przygotowywany jest raport z analizy sposobu udzielanej pomocy osobom najbardziej potrzebującym, w tym bezdomnym w woj. lubuskim.

16 Zaangażowanie samorządów, organizacji pozarządowych i podmiotów uprawnionych woj. lubuskiego oraz służb odpowiedzialnych za pomoc osobom bezdomnym, zwiększenie ilości miejsc noclegowych na okres nadchodzącej zimy, monitoring stanu bezdomności w regionie i współpraca Wydziału Polityki Społecznej z Wydziałem Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego LUW stanowią gwarancję realizacji celów pomocowych w okresie mroźnej aury 2014/2015 ukierunkowanych na zapewnienie bezpieczeństwa i zdrowia osób bezdomnych i potrzebujących wsparcia

Dziękuję za uwagę Katarzyna JANKOWIAK Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej