Załącznik nr 1do Uchwały ZebraniaWiejskiego Wsi Pakosławz dnia 25 listopada 2016 r. PLAN ODNOWY I ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI PAKOSŁAW 2016 2025 1. Charakterystyka miejscowości Pakosław. 2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości. 3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Pakosław. 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie 9 lat od dnia przyjęcia dokumentu. 5. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Celem niniejszego opracowania jest sformułowanie Planu Odnowy i Rozwoju Miejscowości Pakosław, który będzie dokumentem stanowiącym podstawy decyzji podejmowanych przez organy rady sołeckiej i władze Gminy Pakosław, dotyczących przedsięwzięć rozwojowych. Plan jest także dokumentem niezbędnym przy działaniach, które będą wspierane przez środki zewnętrzne, w tym m.in. z Unii Europejskiej, zwłaszcza w ramach działania Odnowa i rozwój wsi oraz działania typu Leader objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 oraz w ramach konkursu Wielkopolska Odnowa Wsi. Plan ten ma służyć uporządkowanemu i społecznie akceptowanemu rozwojowi infrastruktury społecznej i technicznej w miejscowości Pakosław. Prace nad dokumentem prowadzili mieszkańcy wsi. 1. Charakterystyka miejscowości Pakosław. Gmina Pakosław leży na południu Ziemi Rawickiej w dorzeczu rzeki Orli. Powierzchnia gminy wynosi 77,54 km 2. 70% terenu gminy to użytki rolne i łąki. Gospodarstwa rolne znajdujące się na terenie Gminy Pakosław charakteryzują się wysoką obsadą bydła i trzody chlewnej. Dynamicznie rozwija się przetwórstwo rolno-spożywcze.
Rys. 1. Położenie wsi Pakosław (źródło: Internet) Ponad jedna piąta powierzchni gminy pokryta jest lasami. Gmina sąsiaduje z rezerwatem ornitologicznym Stawy Milickie, znanym z około 240 gatunków dzikiego ptactwa. Dzięki tym warunkom Gmina Pakosław stwarza możliwość rozwoju turystyki i aktywnych form wypoczynku zarówno dla mieszkańców, jak i osób odwiedzających gminę. W Gminie Pakosław występuje na jednym z najwyższych poziomów w województwie wielkopolskim komplementarność produkcji roślinnej i zwierzęcej. Pakosław należy do obszarów najbardziej aktywnych w agrobiznesie na południu byłego województwa leszczyńskiego. W miejscowości Pakosław działalność gospodarczą prowadzi 102 przedsiębiorców (na 273 zarejestrowanych w gminie). Są to przedsiębiorstwa zarówno w skali mikro, jak i w skali makro, zatrudniające od kilku do kilkudziesięciu osób. W Pakosławiu znajduje się pałac, który wpisany jest do rejestru zabytków. W pałacu funkcjonuje restauracja i hotel. Działa też Stowarzyszenie Kwaterodawców Wiejskich Gospodarstwa Gościnne, które dysponuje wieloma miejscami noclegowymi. Funkcjonuje stacja paliwowa oraz kilka sklepów różnej branży. Pakosław geograficznie rozłożony jest w kierunku północ południe. Zasadnicza część wioski rozpościera się na przestrzeni ok. 4 km.
W Pakosławiu znajduje się 19 ulic o ogólnej długości ok. 7 km. Główne ulice to: 22 Stycznia, Rolnicza, Dubińska, Podgórze, Olbina, Kolejowa, Leśna. Zdecydowana większość ulic ma nawierzchnię bitumiczną. Większość zabudowań Pakosławia jest stosunkowo nowa i występuje wiele budynków piętrowych. Sołtysem Pakosławia od 2015 roku jest Michał Wawrzyniak. Wspomaga go aktywna Rada Sołecka. Wieś jest w 100% zwodociągowana, skanalizowana oraz zgazyfikowana. Na terenie Pakosławia rozprowadzona jest też przewodowa sieć światłowodowa. W Pakosławiu działa przedszkole samorządowe, szkoła podstawowa oraz gimnazjum (jedyne w całej gminie). Przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum Gminnym w Pakosławiu funkcjonuje kort tenisowy, boisko do piłki nożnej oraz boisko do koszykówki i siatkówki, a także sala sportowa i boisko do piłki nożnej o sztucznej nawierzchni. Działalność kulturalną prowadzą Ośrodek Kultury i Rekreacji, Biblioteka Gminna w Pakosławiu oraz zespół folklorystyczny Mali Słowianie, zespół Moderato i chór Magnificat. Gmina Pakosław utrzymuje ożywione kontakty z francuską gminą Moult z Północnej Normandii, zapoczątkowane w 1991 roku. Rozwija wyjątkowo serdeczne i przyjacielskie kontakty, w tym wymianę wakacyjną dzieci szkolnych oraz wymianę turystyczną rodzin. Od 1999 roku gmina zapoczątkowała prowadzenie współpracy z gminą Paszowice, w powiecie Jawor. Wieś Pakosław położona jest w odległości 16 km od miasta powiatowego Rawicz. Zamieszkuje ją 1126 mieszkańców, w tym 566 kobiet i 560 mężczyzn. W Pakosławiu mieści się także siedziba Gminy, Ośrodek Zdrowia, Filia Banku Spółdzielczego w Jutrosinie, Poczta, Rewir Dzielnicowych Policji, a także kościół parafialny pw. Świętego Walentego i Macierzyństwa Bożego Maryi Dziewicy. 2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości. Gmina Pakosław stwarza możliwość rozwoju turystyki wiejskiej w nieskażonym odpadami przemysłowymi środowisku naturalnym. Najbardziej znaną atrakcją turystyczną jest Stadnina Koni Iwno Gospodarstwo Golejewko z muzeum powozów uznawanych za drugie po Łańcucie, z salą nagród zdobytych przez golejewskie konie oraz jedyną w Europie aleją zasłużonych koni. Warto odwiedzić też zespoły parkowo pałacowe w Golejewku, Osieku i Pakosławiu. Szansą rozwoju turystyki aktywnej w gminie jest turystyka konna
i rowerowa. Gospodarstwa agroturystyczne i rancza konne mają ofertę wypoczynku weekendowego, z wykorzystaniem szlaku konnego i tras rowerowych. Nad rzeką Orlą powstał zbiornik retencyjny zalew Pakosław, ochraniający dolinę rzeki przed powodzią i służący do gromadzenia wody. Zbiornik ten z przylegającym terenem służy jednocześnie wypoczynkowi i rekreacji. Miejscowość Pakosław od kilku lat, współdziałając ściśle z Samorządem Gminnym, kieruje działania na wykorzystanie swoich walorów do promowania turystyki wiejskiej oraz aktywnych form spędzania wolnego czasu. W związku z tym podjęto działania zmierzające do powiększenia posiadanej bazy sportowej i uatrakcyjnienia bazy turystycznej. Inwentaryzacja zasobów miejscowości Pakosław, które sprzyjają rozwoju miejscowości, a szczególnie uprawianiu sportu i turystyce: a) Przez miejscowość Pakosław przebiega Ziemiański Szlak Rowerowy trasa rowerowa ukazująca wiele ciekawostek krajoznawczych, architektonicznych i przyrodniczych. Szlak powstał pod patronatem m.in. Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego; b) Przez miejscowość Pakosław przebiega Wielkopolski Szlak Wiatraczny trasa turystyczna prowadząca śladami istniejących wiatraków drewnianych. Szlak obejmuje swoim zasięgiem południowo zachodnie tereny Wielkopolski; c) Przez miejscowość Pakosław przebiega Rowerowy Szlak Miodowy lokalny szlak na południu Wielkopolski, jeden z nagrodzonych obiektów agroturystyki aktywnej wśród produktów markowych Międzygminnego Związku Turystycznego Wielkopolska Gościnna". Trasa rowerowa tworzy pętlę o długości 15 km prowadzącą po bardzo urokliwych terenach gminy Pakosław; d) Przez miejscowość Pakosław przebiega Szlak Rajdu Konnego Wielkopolska Podkowa wytyczony został na terenie Międzygminnego Związku Turystycznego Wielkopolska Gościnna". Przebiega on przez teren siedmiu gmin: Poniec, Krobia, Pępowo (powiat gostyński), Kobylin (powiat krotoszyński), Jutrosin, Pakosław, Miejska Górka (powiat rawicki); e) Międzynarodowy Szlak Rowerowy R9 (w powiecie liczy ok. 26 km) Międzynarodowa trasa R-9 z Chorwacji do Gdańska liczy 1930 kilometrów. Została wyłączona z Europejskiego Systemu Szlaków Rowerowych Euro-Velo. Trasy te obsługują dalekodystansową, międzynarodową turystykę rowerową, ale służą także lokalnym społecznościom i regionom. Ich odcinki przecinające poszczególne miejscowości mogą i powinny obsługiwać lokalny ruch rekreacyjny, umożliwiając bezpieczne weekendowe wyjazdy poza miasto, a także regionalną turystykę rowerową;
f) Zbiornik w Pakosławiu o powierzchni ok. 28 hektarów. Teren wokół zalewu został w dużej części zagospodarowany. Powstał punkt małej gastronomii, plac zabaw dla dzieci oraz ścieżka pieszo-rowerowa; g) W Pakosławiu znajduje się także hipodrom, położony w otoczeniu urokliwego lasu, nieopodal zbiornika Pakosław, zajmujący powierzchnię ok. 1,2 ha. Podczas organizowanych od wielu lat zawodów konnych w powożeniu możemy podziwiać kunszt powozów konnych sportowych i rekreacyjnych; h) W 2006 roku został oddany do użytku publicznego kompleks boisk sportowych, w skład, któregowchodzi pełnowymiarowe boisko do piłki nożnej o nawierzchni naturalnej oraz kort do tenisa ziemnego o nawierzchni sztucznej; i) W ramach promocji zdrowego trybu życia mieszkańcy Pakosławia mogą także korzystać z boisk sportowych znajdujących się przy szkole podstawowej i gimnazjum w Pakosławiu. Można tam uprawiać takie sporty jak koszykówka, piłka nożna, siatkówka czy tenis ziemny; j) Do dyspozycji mieszkańców jest także, od 2010 roku, sala sportowa. Zajęcia na niej prowadzą lokalne koła sportowe, a także pasjonaci fitnessu. Rys. 2. Położenie Gminy Pakosław (źródło: Internet)
3. Ocena mocnych i słabych stron wsi Pakosław. Silne strony 1) Zalew Pakosław 2) Dobre położenie 3) Środowisko naturalne 4) Rozwijające się rolnictwo 5) Aktywne organizacje pozarządowe (OSP, KGW) 6) Wójt mieszkańcem Pakosławia 7) Gimnazjum, boisko sportowe, sala sportowa, kompleks Orlik, strzelnica sportowa, lodowisko 8) Dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna 9) Kwatery agroturystyczne, pałac, baza noclegowa 10) Szlaki turystyczne 11) Wyremontowana świetlica wiejska 12) Niski poziom bezrobocia 13) Sąsiedztwo dużych kompleksów leśnych 14) Dziedzictwo kulturowe, zabytki 15) Sąsiedztwo stadniny koni 16) Wykształcona młodzież 17) Aktywna Rada Sołecka 18) Miejsca spotkań, wypoczynku i rekreacji w Parku w Pakosławiu Szanse 1) Środki z Unii Europejskiej i innych źródeł zewnętrznych Słabe strony 1) Niski poziom usług medycznych 2) Ucieczka młodych, wykształconych do miast i za granice 3) Wandalizm 4) Brak siłowni zewnętrznej 5) Brak / mała ilość ścieżek pieszo - rowerowych 6) Słaba infrastruktura drogowa 7) Niewystarczająca oferta na spędzanie wolnego czasu 8) Starzejące się społeczeństwo 9) Brak możliwości eksploatacji piaskowni 10) Brak dobrze wyposażonego placu zabaw dla dzieci 11) Braki w oświetleniu ulicznym na wybranych odcinkach 12) Niesprawna kanalizacja sanitarna i deszczowa 13) Zły stan zabytkowego budynku koło przedszkola Zagrożenia 1) Zły stan techniczny kościoła parafialnego
2) Rozwój gospodarstw agroturystycznych 3) Wyremontowanie dróg na terenie miejscowości 4) Rozwój handlu 5) Budowa kanalizacji sanitarnej szansą na czystą Orlę 6) Wzrost zainteresowania zalewem zwiększony ruch turystyczny 7) Zwiększenie dofinansowania inwestycji turystycznych (szlaki, ścieżki) 2) Brak nowoczesnego samochodu ratowniczo - gaśniczego 3) Odpływ z oczyszczalni w Grąbkowie bezpośrednio do Orli 4) Wzrost ruchu komunikacyjnego 5) Gwałtowne, cyklicznie występujące zjawiska pogodowe 6) Planowane powstanie kopalni węgla brunatnego w sąsiednich gminach 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w perspektywie 9 lat od dnia przyjęcia dokumentu. Podczas zebrania wiejskiego mieszkańcy ustalili dla sołectwa Pakosław zadania przewidywane do realizacji: 1) Organizacja imprez plenerowych (cyklicznie, ok. 4 imprezy rocznie). Zadanie to ma na celu wypromować miejscowość oraz stworzyć okazję do odwiedzin Pakosławia. Imprezy plenerowe są idealnym narzędziem do jednoczenia i integracji mieszkańców oraz okazją do wspólnie spędzonego czasu na łonie przyrody. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 50.000 zł rocznie. Planuje się, że zadanie mogłoby być realizowane w latach 2016 2025. 2) Wyposażenie instytucji i organizacji propagujących kulturę w Pakosławiu w niezbędne narzędzia do krzewienia kultury i tradycji lokalnych. Istotne jest posiadanie wiedzy własnej historii, dbanie o zachowanie tradycji i kultury regionalnej. Instytucje do prowadzenia tego typu zadań powinny posiadać odpowiednie pomieszczenia, a przede wszystkim być wyposażone w niezbędny sprzęt. Stałego uzupełnienia wymaga m.in. księgozbiór biblioteczny. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 50.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2016-2025. 3) Wyposażenie instytucji i organizacji propagujących sport w niezbędną infrastrukturę.
Zdrowe społeczeństwo istnieje zwykle w otoczeniu obiektów pozwalających na prowadzenie zdrowego trybu życia. Gmina posiada rozwiniętą infrastrukturę sportową, ale na niezbędne remonty i modernizacje oczekuje m.in. strzelnica sportowa czy boisko sportowe, a obiektem, który powstać powinien jest m.in. siłownia zewnętrzna. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 100.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2017-2020. 4) Remont placu zabaw przy przedszkolu. Dostęp do bezpiecznych urządzeń, w które wyposażony powinien być ten plac zabaw jest bardzo ważny dla dzieci. W ramach zadania należy przeprowadzić remont oraz uzupełnić istniejący plac zabaw. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 50.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2018-2020. 5) Budowa wielofunkcyjnego placu zabaw w centrum Pakosławia. Podstawą dobrej i zdrowej zabawy dzieci na świeżym powietrzu jest wielofunkcyjny plac zabaw. Powinien on znajdować się w centrum miejscowości, by być łatwo dostępny dla jak największej liczby dzieci. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 100.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w roku 2017. 6) Budowa nawierzchni i oświetlenia ulicznego. Zadaniem tym zostałyby objęte ulice m.in. Sosnowa, Leśna, Podgórze, Ogrodowa, Francuska, Olbina, 40-lecia i Lipowa. W związku ze stale wzrastającym ruchem komunikacyjnym na drogach i ulicach Pakosławia, ważne jest zapewnienie jego płynności i bezpieczeństwa osób w nim uczestniczących. Jedne z podstawowych czynników o tym decydujących to dobra nawierzchnia i prawidłowe oświetlenie. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 3.000.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2016-2025. 7) Budowa i rozbudowa ścieżek pieszo rowerowych na ul. Rolniczej, Kolejowej oraz przy drodze nad zalew. Wspieranie zdrowego sposobu poruszania się po drogach polega m.in. na zamianie pojazdów mechanicznych na rowery, rolki czy spacery. Wymaga to jednak posiadania odpowiednej infrastruktury. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 1.600.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2017-2025.
8) Kompleksowy remont kościoła parafialnego. Niezbędny remont kościoła, polegający przede wszystkim na odnowie elewacji i otoczenia świątyni jest ważny dla parafian. Brak przeprowadzenia takiego remontu może skutkować w niedalekiej przyszłości koniecznością zamknięcia obiektu. Kompleksowej naprawy wymaga także wnętrze świątyni. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 2.500.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2018-2021. 9) Powstanie Programu rewitalizacji części Pakosławia. Rewitalizacja objąć miałaby teren położony od ul. Młyńskiej w kierunku Olbiny, w tym także kościół parafialny. Program wskazałby potrzebne kierunki zmian i możliwości rozwoju tej części Pakosławia. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 50.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2016-2017. 10) Doposażenie świetlicy wiejskiej w niezbędne sprzęty. Świetlica wiejska jest ważnym obiektem na terenie Pakosławia. Pozwala na organizowanie imprez towarzyskich oraz zebrań mieszkańców. Konieczne jest jednak stałe uzupełnianie jego wyposażenia, by możliwe było zapewnienie odpowiedniego komfortu i bezpieczeństwa organizowanym spotkaniom. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 50.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2017-2025. 11) Zakup samochodu ratowniczo gaśniczego dla jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej. Kluczowym zadaniem służb ratowniczych jest ratowanie zdrowia i życia ludzkiego a także środowiska. Wartość uratowanego mienia jak i zdrowia i życia jest wprost proporcjonalna do szybkości i skuteczności działań służb ratowniczych. Dobra koordynacja, szybkie wykrycie oraz sprzęt specjalistyczny do usuwania skutków pożarów, ma bezpośredni wpływ na wartość uratowanego mienia, życia i zdrowia ludzkiego oraz środowiska. Aby móc w skuteczny sposób prowadzić przedmiotowe zadania konieczne jest doposażenie jednostki OSP w pojazd ratunkowo gaśniczy. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 200.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2018-2020.
W związku z decyzjami Zebrania Wiejskiego ustalono dla miejscowości Pakosław projekty priorytetowe. Zadania do realizacji w pierwszej kolejności to: 1) Budowa wielofunkcyjnego placu zabaw w centrum Pakosławia. 2) Budowa nawierzchni i oświetlenia ulicznego. 3) Budowa i rozbudowa ścieżek pieszo rowerowych na ul. Rolniczej, Kolejowej oraz przy drodze nad zalew. 5. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców. W miejscowości Pakosław można wyróżnić obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na położenie oraz na cechy funkcjonalno przestrzenne. Obszar ten, to centrum wsi, wyznaczone przez ulicę 22 Stycznia, na której na jednym końcu znajduje się kościół, zespół pałacowo parkowy, Ośrodek Zdrowia oraz Szkoła Podstawowa i Gimnazjum, zaś na jej drugim końcu zlokalizowany jest cmentarz parafialny. Obszar ten ze względu na swoje położenie jest miejscem spotkań mieszkańców. W spotkaniach tych biorą udział zarówno starsi jak i młodsi mieszkańcy. W miejscowości nie ma dobrze wyposażonego placu zabaw, więc jego budowa jest bardzo ważnym zadaniem. Zabawy dzieci na świeżym powietrzu i w bezpiecznym otoczeniu są dla ich rozwoju niezwykle istotne. W związku z rosnącym zainteresowaniem osiedlania się na obszarach wiejskich znacząco wzrósł poziom budownictwa mieszkaniowego na terenie wsi Pakosław. Dlatego ważny stał się także aspekt budowy i przebudowy dróg, zarówno tych wewnątrz miejscowości, jak i tych łączących wieś z innymi miejscowościami. Aby bezpiecznie i komfortowo móc korzystać z okolicznych dróg konieczny jest ich gruntowny remont. Coraz większe zainteresowanie sportem wśród różnych grup mieszkańców oraz świadomość, iż bieganie, jazda na rowerze lub nordic walking są doskonałą alternatywą na spędzanie wolnego czasu spowodowało, że powstanie większej ilości ścieżek pieszo rowerowych stało się kolejnym priorytetem dla wsi Pakosław.