TO PIERWSZA TAKA W POLSCE. NAJWIĘKSZA I NAJBARDZIEJ PRECYZYJNA. WYJĄTKOWA, BO OPRÓCZ POLSKICH MILIARDERÓW ZNALAZŁY SIĘ NA NIEJ SETKI MILIONERÓW. A WŚRÓD NICH MOŻE KOLEJNY KULCZYK CZY SOLORZ-ŻAK. 17 magazyn SUKCES
P rzedstawiamy pierwszą edycję Listy Największych Polskich Przedsiębiorców magazynu Sukces. Myśleliśmy o zrobieniu tej listy od dawna. W Polsce publikowane są listy najbogatszych, jednak te najważniejsze zamykają się w setce. Są więc do siebie dość podobne, bo elita biznesowa w naszym kraju nie zmienia się w rok ani nawet w kilka lat. Mieliśmy jednak w ręku bardzo poważny atut: zespół pod kierownictwem Anny Ogonowskiej i Cezarego Adamczyka. Dziennikarze ci przygotowują dla Rzeczpospolitej znane i prestiżowe rankingi biznesowe. Postanowiliśmy skorzystać z ich wiedzy, umiejętności i stworzyć listę, na której obok polskiego biznesu znajdą się także postacie znane mniej lub w ogóle nieobecne w mediach, a tworzące przecież trzon polskiego sukcesu gospodarczego. Jesteśmy przekonani, że gdzieś na tej liście znajdują się przedsiębiorcy, którzy w przyszłości dojdą na jej szczyt, będą podbijać światowe rynki i tworzyć setki nowych miejsc pracy. 18 magazyn SUKCES
N Kilka słów o metodyce asza Lista powstała na podstawie sprawozdań finansowych polskich firm za rok 2011 publikowanych w Monitorze Polskim B wydawanym przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów oraz na podstawie ankiet rozsyłanych do firm. Na potrzeby tej publikacji oszacowaliśmy wartość przedsiębiorstw metodą porównawczą, stosując wskaźniki firm giełdowych w podziale na branże oraz opierając się na takich parametrach jak wielkość przychodów, kapitałów własnych, zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację (EBITDA) oraz wielkość aktywów. Dla firm notowanych na giełdach przyjęliśmy wycenę z końca 2012 r. Wielkość udziałów w poszczególnych firmach przyjęliśmy według aktualnych wpisów w KRS. W obliczeniach uwzględniono jedynie majątek w przedsiębiorstwach. Dane nie uwzględniają nieruchomości (chyba że są one składową firmy), gruntów, praw spadkowych oraz gotówki. Jeśli więc ktoś na tej liście się nie znalazł, to zapewne z tych właśnie powodów. W kilku przypadkach uwzględniliśmy majątek pochodzący ze sprzedaży udziałów w firmach. W zestawieniu obok wysokości majątku zaokrąglonej do miliona złotych podajemy również wybrane najbardziej wartościowe aktywa. Jeśli na kolejnych pozycjach listy znajdują się osoby z podaną taką samą kwotą majątku, oznacza to, że osoba znajdująca się niżej na liście ma według naszej wyceny mniejszą wartość majątku po przecinku. Z szacunku dla postaci i osiągnięć zmarłego w lutym śp. Wojciecha Inglota pozostawiliśmy Jego imię na liście. Aby uniknąć podejrzeń o konflikt interesów, zdecydowaliśmy się natomiast w ogóle nie umieszczać na liście Grzegorza Hajdarowicza, właściciela Gremi Media, wydawcy magazynu Sukces. Na końcu umieściliśmy spis alfabetyczny ułatwiający odnalezienie poszczególnych osób na liście. 19 magazyn SUKCES
20 magazyn SUKCES
1JAN 14,155 mld zł SabMiller, Polenergia S woją pozycję zawdzięcza trafnym decyzjom inwestycyjnym, które nie tylko przyczyniają się do wzrostu wartości już posiadanych aktywów, ale i kończą się kupnem nowych, perspektywicznych biznesów. Ma liczne kontakty biznesowe oraz polityczne, w kraju i za granicą. Wystarczy wspomnieć, że w skład rady dyrektorów należącej do niego firmy Kulczyk Investments wchodzą: James Jones, były doradca ds. bezpieczeństwa narodowego w Kancelarii Prezydenta Baracka Obamy, Horst Köhler, były prezydent Niemiec, oraz Aleksander Kwaśniewski. Kulczyk jest absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Ma tytuł doktora prawa międzynarodowego. Jest członkiem rady zagranicznych i krajowych inwestorów przy prezydencie Ukrainy oraz rady doradców think tanku Atlantic Council. Powołał do życia CEED Initiative, instytucję promującą osiągnięcia nowych państw członkowskich UE. Pierwsze duże pieniądze Kulczyk dostał od ojca. To za nie założył w 1981 r. Interkulpol, polonijną firmę handlową. Kilka lat później został dilerem Volkswagena w Polsce. W 1991 r. zarejestrował spółkę Kulczyk Holding, która dziś wchodzi w skład międzynarodowej grupy inwestycyjnej Kulczyk Investments. W przeszłości inwestował też m.in. w akcje Kompanii Piwowarskiej, Skody Auto Polska, Telekomunikacji Polskiej, PTC, PKN Orlen. We wrześniu 2012 r. biznesmen przejął giełdową spółkę Polish Energy Partners, specjalizującą się w realizowaniu projektów farm wiatrowych. W swoim energetycznym portfelu ma też zasilaną gazem elektrociepłownię w Nowej Sarzynie i kilka biogazowni. A za kilka lat chce oddać do użytku Elektrownię Północ w Rajkowych na Pomorzu, która będzie zasilana węglem. O ile w energetyce Kulczyk jest aktywny głównie w kraju, to w sektorze poszukiwawczo- -wydobywczym niemal wszystkie istotne przedsięwzięcia realizuje za granicą. Dziś jego firmy są zaangażowane w ponad 50 różnych projektów w 22 krajach na czterech kontynentach. W listopadzie 2012 r. poinformował, że w Afryce i Ameryce Południowej będzie realizował projekty dotyczące eksploatacji metali oraz surowców mineralnych, z wyłączeniem ropy i gazu. Chce to osiągnąć poprzez prywatną międzynarodową spółkę, której udziałowcami będą Kulczyk Investments oraz jedne z na świecie firm inwestycyjnych: Qatar Holding, BTG Pactual i Och-Ziff. Wspólnie planują wydać na nowe inwestycje, bagatela, 700 mln dol. W 2012 r. sukcesem okazała się inwestycja Kulczyka w akcje Ophir Energy, specjalizującej się w poszukiwaniu ropy i gazu. Spółka ma koncesje w 10 afrykańskich krajach i poinformowała niedawno o odkryciu ogromnych złóż gazu w Tanzanii. Na długiej liście inwestycji Kulczyka znajdują się też udziały w przedsiębiorstwach infrastrukturalnych, m.in. w autostradach Wielkopolskiej i Wielkopolskiej II. Biznesmen działa też w nieruchomościach. Tu może się pochwalić współpracą z Silverstein Properties, znanym amerykańskim deweloperem zaangażowanym m.in. w odbudowę World Trade Center w Nowym Jorku. TOMASZ FURMAN 21 magazyn SUKCES
22 magazyn SUKCES
2ZYGMUNT 9,431 mld zł Polkomtel, Cyfrowy Polsat W edług doniesień medialnych pierwszy milion zdobył w PRL-u, przywożąc z Niemieckiej Republiki Demokratycznej m.in. trabanty i kosmetyki. Urodził się jako Zygmunt Krok. Nazwisko zmienił po ślubie z Iloną Solorz, z którą ma najstarszego syna, biznesmena Tobiasa. Z kolei z małżeństwa z Małgorzatą Żak, mamą Piotra i Małgorzaty, pochodzi drugi człon jego nazwiska. Przez lata pilnował, by dziennikarze używali obu. Dziś jest w trakcie drugiego rozwodu. Zygmunt Solorz-Żak jest też od lat w czołówce najbogatszych Polaków. Choć nie wiadomo, jak wyglądałoby jego imperium bez kilku osób, które towarzyszą mu od dawna. Dwaj prawnicy i inżynier, czyli Józef Birka, Aleksander Myszka i Heronim Ruta, wchodzą w skład rad nadzorczych i zarządów wszystkich ważnych spółek Solorza-Żaka. W 2010 r. katastrofa smoleńska uszczupliła grono jego wypróbowanych przyjaciół o Piotra Nurowskiego. Zanim zdecydował się wprowadzić na Giełdę Papierów Wartościowych swoje najważniejsze firmy (pierwszy był Cyfrowy Polsat), ujawnił się jako znaczący inwestor w Elektrimie, spółce legendzie zwanej królem spekulacji. Solorz-Żak pojawił się w akcjonariacie byłej państwowej centrali handlu zagranicznego w 2003 r. Zrobił to w czasie, gdy Elektrimowi groziło bankructwo, z myślą, że uda mu się przejąć Polską Telefonię Cyfrową, operatora sieci Era, i połączyć ją z Polsatem. Elektrim rządził komórkową siecią razem ze swoim akcjonariuszem: francuskim koncernem Vivendi. Mimo że już wtedy prowadził o nią spór z mniejszościowym udziałowcem Deutsche Telekom. Spór o Erę zakończył się w 2010 r. W tym samym, w którym w katastrofie Tu-154 zginął prezes Elektrimu Piotr Nurowski. Czy to z powodu straty przyjaciela, czy też za sprawą realizacji wcześniej przyjętego harmonogramu, miliarder zrezygnował z walki o tę sieć komórkową. Oszczędził tym ruchem Skarbowi Państwa miliardów złotych, których domagał się już wtedy od Polski koncern Vivendi, obarczając nasz system prawny winą za stratę udziałów w Erze. Ale marzeń o wejściu na telekomunikacyjny rynek Solorz-Żak nie porzucił. W ekspresowym tempie, bo już rok później, odkupił od spółek z udziałem Skarbu Państwa operatora sieci Plus, Polkomtel. Wycenił go na 18,2 mld zł. Z tej kwoty nieco ponad 15 mld zł trafiło w gotówce do PGE, PKN Orlen, KGHM, Węglokoksu i brytyjskiego udziałowca Plusa Vodafone. Nic dziwnego, że po wszystkim w biznesowym środowisku o Solorzu-Żaku zaczęto mówić per ratowniczy budżetu. Miliarder podporządkował wszystko jednemu celowi: przejęciu Plusa. Moi doradcy mówią, że to możliwe tłumaczył. Obecnie na GPW notowane są trzy spółki Solorza-Żaka. Oprócz Cyfrowego Polsatu to Midas (fundusz, którego główne aktywa to częstotliwości komórkowe i sieć nadajników) i Zespół Elektrowni Pątnów Adamów Konin. Tygodnikowi Bloomberg Businessweek Polska zaś zdradził, że oprócz spłaty długu zaciągniętego na zakup Polkomtelu myśli zaprząta mu wizja inteligentnego domu, w którym o bezpieczeństwo dbają systemy informatyczne, a któremu jego firmy dostarczają wszystkie podstawowe usługi. URSZULA ZIELIŃSKA 23 magazyn SUKCES
3MICHAŁ 5,935 mld zł Synthos, Echo Investment O d lat systematycznie powiększa swój majątek. Wie, kiedy wyjść z inwestycji, by najlepiej na niej zarobić. I kiedy się wycofać by nie stracić. Duże pieniądze dawały mu sprawnie prowadzone restrukturyzacje przejmowanych firm. Bywa krytykowany m.in. za to, że kontrolowane przez niego spółki, których akcje znajdują na GPW, są mało przejrzyste. Urodził się w Kielcach i z tym miastem związał całe swoje życie. Skończył tam liceum i studia. Poznał też ludzi, którzy do dziś pracują w jego firmach i z którymi spędza wolny czas. Pierwsze pieniądze zarabiał jeszcze na studiach, m.in. pracując w warsztacie samochodowym w Niemczech. W 1988 r. powołał do życia własną firmę budowlaną Mitex. Kilka lat później była już notowana na GPW. Sprzedał ją z dużym zyskiem francuskiej firmie budowlanej Eiffage. O Sołowowie głośno się zrobiło, kiedy w 1999 r. próbował przejąć kontrolę nad Exbudem, kierowanym wówczas przez Witolda Zaraskę. Dzięki przeprowadzonemu skupowi akcji zmusił Zaraskę do szukania dla Exbudu inwestora branżowego. Dziś największym aktywem Sołowowa jest kontrolny pakiet akcji Synthosu, firmy specjalizującej się w produkcji kauczuków syntetycznych, które kupują m.in. czołowe europejskie i amerykańskie firmy oponiarskie. W połowie 2012 r. poprzez Synthos próbował przejąć Zakłady Azotowe Puławy. Twierdził, że to przedsiębiorstwo wymaga głębokiej restrukturyzacji w obszarze technologii, produktów i kosztów energii. Planował też konsolidację branży nawozowej w Polsce. Minister skarbu, kontrolujący Puławy, ostatecznie postanowił jednak sam skonsolidować branżę nawozowo chemiczną, jednocześnie odrzucając ofertę Sołowowa. Kielecki biznesmen od lat konsoliduje również m.in. firmy specjalizujące się w produkcji i sprzedaży płytek ceramicznych i ceramiki sanitarnej. W rezultacie Rovese, do którego należą tak znane marki jak: Cersanit, Opoczno, Meissen, Pilkington s oraz Medea, jest największą spółką w swojej branży w Europie Środkowo Wschodniej. Biznesmen jest też właścicielem kontrolnego pakietu akcji firmy deweloperskiej Echo Investments. W 2012 r. grupa odnotowała 11-krotny wzrost zysku netto, do ponad 332 mln zł. Echo Investments realizuje lub już zrealizowało projekty mieszkaniowe w Kielcach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu. Sołowow w przeszłości był też aktywnym inwestorem na rynku mediowym. W 1992 r. poprzez Mitex kupił kielecki dziennik regionalny Echo Dnia. Siedem lat później stał się właścicielem konkurencyjnego Słowa Ludu. Oba tytuły sprzedał norweskiemu wydawnictwu Orkla. W 1999 r. kupił z kolei tygodnik Przekrój. Dość szybko się go jednak pozbył. Największą transakcją Sołowowa na rynku medialnym było kupno Życia Warszawy. Pasją Sołowowa są rajdy samochodowe. I tu również osiąga sukcesy. W latach 2006 i 2010 zdobywał wicemistrzostwo Polski, a w 2008, 2009 i 2012 wicemistrzostwo Europy. Rywalizujący z nim rajdowcy mówią, że chętnie pomaga innym. Budżet teamu Sołowowa zasilają m.in. giełdowe spółki kontrolowane przez biznesmena. TOMASZ FURMAN 25 magazyn SUKCES
4LESZEK 4,372 mld zł Getin Noble Bank, Getin Holding P ieniądze ważne są tylko na początku. Później główną motywacją jest tworzenie to maksyma, której hołduje. I dlatego, jak sam podkreśla, nie spocznie na laurach. Mimo że od lat jest w ścisłej czołówce najbogatszych Polaków i spokojnie mógłby żyć z odsetek. Budowę swojego imperium zaczął w czasach, gdy o poważnym biznesie nikt w Polsce jeszcze nie myślał. Był 1986 r., a Czarnecki miał 24 lata i wielką pasję nurkowanie. Postanowił połączyć przyjemne z pożytecznym. Zaczął tworzyć Przedsiębiorstwo Hydrotechniki i Inżynierii TAN, które zajmowało się pracami podwodnymi. Tak zarobił pierwsze większe pieniądze. Ale prawdziwą fortunę zaczął budować w 1991 r. Sprzedał udziały w TAN, a uzyskane w ten sposób pieniądze zainwestował w Europejski Fundusz Leasingowy. Przez trzy pierwsze miesiące w głogowskim biurze EFL nie pojawił się ani jeden klient. Biuro trzeba więc było zamknąć. Czarnecki jednak nie poddawał się i przeniósł EFL do Warszawy. I to był strzał w dziesiątkę wspomina. Bo w stołecznym biurze drzwi się nie zamykały, a przez kolejne lata firma rosła w siłę. W 2001 r. Czarnecki sprzedał EFL francuskiemu bankowi Credit Agricole. Według nieoficjalnych informacji zarobił w ten sposób blisko miliard złotych. Na początku 2003 r. zajął się budowaniem kolejnego biznesu tym razem Getin Holding. W kolejnych latach firma ta stała się poważną, międzynarodową grupą finansową. Dziś Leszek Czarnecki jest większościowym udziałowcem aż kilku dużych spółek notowanych na GPW. To np. Getin Holding (w jego skład wchodzi m.in. stworzony z myślą o przedsiębiorcach i coraz popularniejszy wśród nich Idea Bank), Getin Noble Bank, TU Europa czy firma doradztwa finansowego Open Finance. Do niego należy też Tax Care, firma zajmująca się obsługą księgową i doradztwem podatkowym dla małych przedsiębiorstw. Dlaczego nurek z zamiłowania, który był kiedyś najmłodszym instruktorem w kraju, pobił rekord Polski w głębokości nurkowania w jaskini, a w 2009 r. nawet rekord świata, poświęcił się finansom? Już w liceum byłem dobry z matematyki. Zawsze interesowały mnie liczby, finansowa strona przedsięwzięć wyjaśniał w jednym z wywiadów. Na biurku w jego gabinecie w wieżowcu SKY Tower, który wybudował we Wrocławiu, obok komputera stoi duży kalkulator. Ale nurkowania nie porzucił. Tyle że teraz pływa głównie dla przyjemności. I nie ryzykuje. Obiecał to żonie, prezenterce i dziennikarce, Jolancie Pieńkowskiej. Gdy kilka lat temu pojawiła się informacja, że planuje lot w kosmos, tłumaczył, że to plotka, która wzięła się z jego zamiłowania do lotnictwa. W Rosji, gdzie organizowane były komercyjne loty wojskowymi odrzutowcami, zapytano go, czy nie chce polecieć w kosmos. Odpowiedział, że tak. I to cała tajemnica. Ale gdy latanie w kosmos stanie się powszechne, to kto wie podsumował w jednym z wywiadów. Na razie poświęca się działalności filantropijnej. Finansuje studia o współczesnej Polsce dla obcokrajowców na Oksfordzie. Chodzi o to, by Polska nie była postrzegana tylko przez pryzmat martyrologii. Przeznaczył na ten cel 6 mln zł. KAROL MANYS 26 magazyn SUKCES
27 magazyn SUKCES
Z anim Jerzy Starak, absolwent warszawskiej Akademii Rolniczej (dziś SGGW), wszedł w biznes farmaceutyczny, wyje cha ł w 1971 r., w wieku 25 lat, na prak tykę do fabryki Nestlé w Anglii. Niedługo później przeniósł się do Włoch, gdzie pracował w firmie produkującej maszyny dla przemysłu farmaceutycznego i spożywczego. Na początku lat 80. wrócił do kraju i tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego założył firmę rolno-spożywczą polonijny Comindex. Czasy były trudne, ale biznes się rozkręcił. Produkował i sprzedawał nieistniejące już na rynku soki Billy, cukierki Picollo i perfumy Currara. Dzięki jego zaangażowaniu wiele przedsiębiorstw państwowych z branż rolno-spożywczej i farmaceutycznej zostało z powodzeniem sprywatyzowanych. Sam również korzystał ze swoich międzynarodowych kontaktów. Comindex wprowadzał na chłonny polski rynek zachodnie marki takie jak Bols czy Palmolive. Później ruszył na podbój krajowego przemysłu farmaceutycznego. Celem było stworzenie lekowego imperium. Kupił udziały w Polpharmie, Polfie Lublin, lubelskim Herbapolu i fabryce płynów infuzyjnych Medana Pharma Terpol Group. Kolejnym celem miały być Jelfa i trzy ostatnie państwowe Polfy tworzące Polski Holding Farmaceutyczny: Pabianice, Tarchomin i Warszawa. Ostatecznie w ręce Staraka trafiła tylko ta ostatnia za niebagatelną kwotę prawie 1 mld zł. To była jedna z transakcji na polskim rynku w 2012 r. Polfa Tarchomin, krajowy lider w produkcji m.in. antybiotyków czy insuliny, wciąż jest na sprzedaż. Natomiast Polfę Pabianice przejął konkurencyjny wobec firmy Staraka Adamed. Przed przejęciem warszawskiej Polfy farmaceutyczny gigant ze Starogardu Gdańskiego w 2007 r. został strategicznym udziałowcem spółki Akrihin, jednej z rosyjskich firm farmaceutycznych. W 2010 r. Polpharma przejęła też kontrolę nad Chimpharmem, największym lokalnym producentem leków w Kazachstanie. Inwestycje te mogły pochłonąć nawet 180 mln euro. Biznesmen kupuje również firmy spożywcze. W 2009 r. doprowadził do fuzji czterech firm tłuszczowych, tworząc największy koncern produkujący oleje i margaryny. Anna Woźniak-Starak ma natomiast udziały w spółce Anwo, która zarządza restauracją Belvedere w warszawskich Łazienkach. Hobby Staraka są rajdy samochodowe. Startował fiatami i przez pewien czas był przedstawicielem generalnym na Polskę należącej do tego koncernu marki Alfa Romeo. Jest zapalonym sportowcem. Nie tylko lubi grać w tenisa, ale ma też własny klub sportowy. To koszykarska drużyna Polpharma Starogard Gdański. Starak jest członkiem Polskiej Rady Biznesu i jednym z założycieli PKPP Lewiatan. MACIEJ RUDKE
5JERZY I ANNA 2,824 mld zł Polpharma, Kruszwica 29 magazyn SUKCES
30 magazyn SUKCES
ROMAN I GRAŻYNA KARKOSIKOWIE 2,650 mld zł Boryszew, Alchemia Mieszkający w pałacu w Kikole Roman Karkosik to talent samorodny. Jest absolwentem technikum budowy maszyn. Działalność biznesową zaczynał od prowadzenia baru z piwem i oranżadą. Później był m.in. skup złomu, zakład produkcji kabli i butelek PET. Ale to giełdzie zawdzięcza miliardy. Na rynku kapitałowym jest obecny od 1993 r. A jego intuicja, jeśli chodzi o koniunkturę na parkiecie, jest niemal bezbłędna. Karkosikowie są w akcjonariacie niejednej spółki giełdowej. Nie dbają o wszelkie zestawienia i stronią od salonów. Roman Karkosik nie pokazał się nawet na gali 100-lecia swojej największej i najcenniejszej firmy, Boryszewa. Małżeństwo jest kojarzone z przemysłem ciężkim, głównie hutnictwem stali i metali kolorowych oraz chemią. W ostatnich latach Karkosikowie kupowali pogrążonych w kłopotach europejskich producentów komponentów do aut, dzięki czemu Boryszew stał się koncernem o światowym zasięgu. Jednak nie wszystkie ich pomysły biznesowe okazały się sukcesem. Nic nie wyszło chociażby z planów produkcji biopaliw czy uruchomienia telefonii komórkowej. Nie zmienia to faktu, że Roman Karkosik lubi wyzwania. Teraz planuje inwestycje w wydobycie surowców w egzotycznych Indonezji i Gwinei. BOGUSŁAW CUPIAŁ 2,268 mld zł Tele-Fonika Kable Skończył technikum kolejowe, ale zamiast studiów wybrał biznes. Choć początki nie były łatwe, handlował m.in. ubraniami i prowadził sklep z farbami. W 1992 r. był jednym z założycieli firmy Tele-Fonika, produkującej kable dla przemysłu telekomunikacyjnego. Spółka szybko rosła w siłę, wkrótce wchłonęła Krakowską Fabrykę Kabli oraz Elektrim Kable. Dziś jako Tele-Fonika Kable jest trzecim graczem na świecie z przychodami na poziomie 3 mld zł. Cupiał dość szybko wykupił udziały swoich dwóch wspólników, z którymi nie potrafił znaleźć wspólnego języka. Jest podobno tak przywiązany do spółki, że nie interesuje go debiut na giełdzie ani tym bardziej sprzedaż inwestorowi branżowemu. Niezwykle rzadko udziela się w mediach. Dlatego szerokim echem odbił się wywiad, jakiego niedawno udzielił Rzeczpospolitej. Miliarder powiedział, że nie imponują mu listy najbogatszych i nie dba o to, jaką pozycję tam zajmuje. I tylko sport wywołuje w nim silniejsze emocje. Cupiał jest bowiem od kilkunastu lat właścicielem piłkarskiego klubu z ekstraklasy Wisły Kraków. 31 magazyn SUKCES
TOMASZ DOMOGAŁA 2,111 mld zł Famur, Zamet Industry Jeden z najmłodszych (niespełna 30-letni) i najbardziej tajemniczych inwestorów w Polsce. Próżno szukać jego zdjęć w agencjach prasowych. Potęgę rodzinnej firmy Famur (producent maszyn górniczych) budował jego ojciec, Jacek. W synu pokładał wielkie nadzieje. Dlatego Tomasz jest absolwentem Stanford Graduate School of Business w USA. Ma też dyplomy AGH w Krakowie na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Robotyki oraz University of Loughborough w Wielkiej Brytanii. Właścicielem rodzinnego biznesu stał się w 2005 r. Ale w radzie nadzorczej Famuru jest od 2004 r. (od 2010 r. jako jej szef). W 2010 r. objął funkcję szefa rady TDJ, funduszu powołanego do zarządzania inwestycjami rodzinnymi i przejął kontrolę nad spółkami Famur, Polska Grupa Odlewnicza oraz Zamet Industry. W latach 2010 2011 TDJ przejął Remag, Pemug i Glinik (grupa Famur). Domogała chwali się tym, że kontynuuje społeczną i charytatywną działalność ojca w Fundacji TDJ. Bo, jak przekonuje, inwestycja w wiedzę i potencjał ludzki jest zawsze najwyższą korzyścią dla społeczeństwa. Poza aktywizacją zawodową fundacja pomaga też dzieciom i zdolnej młodzieży. Tematem, do którego biznesmen niechętnie wraca, jest z kolei głośna sprawa sądowa dotycząca odkupywania ziemi od Kościoła. ROMUALD ŚCIBORSKI 1,800 mld zł PCZ Z wykształcenia stomatolog, absolwent Akademii Medycznej we Wrocławiu. Z zawodu i zamiłowania biznesmen. W 2000 r. za pieniądze zdobyte na giełdowych inwestycjach założył grupę Polski Holding Medyczny (PCZ), której prezesem został dwa lata później. Kolejne lata minęły mu na przejmowaniu od państwa szpitali i przychodni. W ub.r. firma miała już ponad 67 mln zł przychodów i 10 mln zł zysku. Obecnie PCZ zatrudnia blisko 650 osób. Ma cztery szpitale, sześć przychodni, cztery sanatoria, kilka aptek i własne pogotowie ratunkowe. Rocznie leczy 300 tys. mieszkańców Dolnego Śląska, głównie wrocławian. Ściborski ma jednak znacznie bardziej ambitne cele. Do końca 2020 r. chce mieć 10 szpitali, 12 przychodni i milion pacjentów pod opieką. Ściborski podkreśla, że PCZ jest pierwszą w swojej branży grupą skoncentrowaną pionowo. Oznacza to, że obsługuje pełen cykl medyczny: od stworzenia infrastruktury, zbudowania rynku usług, pozyskiwania towarów, po dostarczenie świadczenia medycznego końcowemu odbiorcy, czyli pacjentowi. Kapitalizacja notowanego na NewConnect holdingu przekracza 1 mld zł. Jednak ponad 99,4 proc. wszystkich akcji znajduje się w rękach kontrolowanej przez Ściborskiego firmy RSV. W wolnym obrocie jest tylko nieco ponad 0,52 proc. walorów. Oznacza to, że stosunkowo niewielkimi transakcjami można bardzo łatwo napompować wycenę firmy. Według naszych szacunków jest ona warta 300-400 mln zł. 32 magazyn SUKCES
TADEUSZ CHMIEL 1,664 mld zł Black Red White To zdecydowanie najbardziej tajemniczy biznesmen w Polsce. Nie udziela wywiadów, niewielu wie, jak wygląda. Urodził się w 1956 r. i pochodzi z Chmielka, wsi oddalonej od Biłgoraja o 20 km. W rozmowie z jedną z gazet przedstawiciele zarządu firmy Black Red White charakteryzowali właściciela jako człowieka wrażliwego, o duszy artysty. Co znamienne, wszystkie osoby, które choć raz zetknęły się z Chmielem, podkreślają, że jest niezmiernie skromny. Takie wrażenie sprawiają także jego fabryki i biura. Tylko kanapy, biurka i krzesła, bez dodatkowych elementów wyposażenia. Podobno zaczynał od niewielkiego warsztatu meblarskiego, w którym sam wymyślał nowe wzory. Swoje meblościanki sprzedawał na targach, a ponieważ wtedy sprzedawało się wszystko, nie miał kłopotów ze znalezieniem nabywców. Sam jeździł do domów klientów, by skręcać zrobione przez siebie meble. Na początku lat 90. uznał, że Polacy mają już dość brzydkich meblościanek i zaczął produkować inne sprzęty. W 1992 r. oficjalnie powstała BRW. Skromny właściciel doskonale zdawał sobie sprawę, że choć spółka produkuje tanie meble z płyty wiórowej, klientom powinna kojarzyć się z wielkim światem, najlepiej zachodnim. Sukces marce miała więc zapewnić anglojęzyczna nazwa odnosząca się do kolorów, w jakich powstają kolekcje w jego fabrykach. Obecność Chmiela na wysokim miejscu na liście najbogatszych Polaków wskazuje, że cel został osiągnięty. JAROSŁAW PAWLUK 1,434 mld zł Fusion-Invest Polska Od lat kojarzony jest przede wszystkim z inwestycjami w branży kolejowej. Dziś jego najcenniejszym aktywem są udziały w firmie Track Tec. Jest w posiadaniu, poprzez fundusz Fusion Invest, 60-proc. pakietu akcji spółki. Track Tec specjalizuje się w produkcji podkładów i rozjazdów kolejowych. To nie tylko największy producent tego typu wyrobów w kraju, ale też coraz bardziej liczący się gracz na rynkach europejskich. W 2010 r. pod marką Track Tec połączono dwie wytwórnie podkładów kolejowych, czyli suwalski Kolbet i WPS Goczałków. Na początku 2011 r. grupa Track Tec za 100 mln zł kupiła wszystkie udziały w firmie KolTram, najstarszym w kraju producencie rozjazdów kolejowych. Na tym jednak nie koniec. Biznesmen rozważa dalszy rozwój grupy poprzez budowę nowych zakładów lub zakup firm działających w branży, zarówno na rynku europejskim, jak i poza Starym Kontynentem. Pawluk poprzez Fusion Invest chce też inwestować w sektor energetyczny. Dziś na majątek Pawluka składa się dodatkowo 25-proc. pakiet akcji w CTL Logistics, największym prywatnym przewoźniku kolejowym ładunków w Polsce. Biznesmen większościowe udziały w tej firmie sprzedał kilka lat temu brytyjskiemu funduszowi Bridgepoit. Za 75 proc. walorów zainkasował około 1,4 mld zł. Pawluk karierę rozpoczynał pod koniec lat 80. w niemieckich koncernach Henkel i Ruetgers. W 1992 r. założył spółki Vector Union Chem i Petro Carbo Chem Rohstoffhandelsgesellschaft, które przekształcił w Chem Trans Logistics Holding Polska (obecnie CTL Logistics). Jest absolwentem Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Skończył też Wyższą Szkołę Inżynierską Nadrenii Północnej-Westfalii w Niemczech. W ocenie współpracowników jest niezmiernie wymagającym i w efekcie skutecznym biznesmenem. 33 magazyn SUKCES
DARIUSZ MIŁEK 1,268 mld zł NG2 Prezes i główny akcjonariusz sieci sklepów obuwniczych CCC. Przygodę z biznesem rozpoczął w 1989 r. w Lubinie, gdzie szybko dorobił się kilku pawilonów na miejscowym bazarze. Od upadającej fabryki obuwia wykupił na kredyt zapasy, które błyskawicznie się rozeszły. Zachęcony sukcesem zaczął sprowadzać hurtowo obuwie z Włoch. Tak powstała słynąca z bardzo niskich cen firma Żółta Stopa. W latach 90. Miłek poznał Leszka Gaczorka, właściciela krakowskiej hurtowni zaopatrującej sklepy Żółtej Stopy. Zaproponował mu współpracę przy powstającej wtedy sieci CCC. Obecnie to lider polskiego rynku obuwniczego, mający 709 sklepów w kilku krajach Europy. W tym roku liczba placówek zwiększy się o blisko 30 proc. W ślad za tym mają pójść wyniki przychody powinny zwiększyć się z 1,3 do 1,7 mld zł, a zysk netto ze 118 do 170 mln zł. Ale obuwnicza firma to niejedyny interes biznesmena z Polkowic. W styczniu sprzedał akcje CCC za 140 mln zł, a pieniądze zamierza zainwestować w budowę swojej czwartej galerii handlowej. Charakter Miłka ukształtowało kolarstwo. W Górniku Polkowice ścigał się od 13. roku życia. A po skończeniu technikum górniczego w ten sposób zarabiał na życie, był nawet wicemistrzem Polski. Ciężkie kontuzje wymusiły na nim zakończenie kariery. Sentyment do sportu jednak pozostał. Miłek jest mecenasem polskiego sportu w pełnym tego słowa znaczeniu. Od lat wspiera nie tylko swoje drużyny kolarskie i koszykarskie z Polkowic. Jest także strategicznym sponsorem Polskiego Związku Kolarskiego. ALDONA WEJCHERT 1,155 mld zł ITI W rękach Aldony Wejchert, wdowy po zmarłym w 2009 r. Janie Wejchercie współzałożycielu grupy ITI (w jej skład wchodzi m.in. TVN, KS Legia i sieć Multikino) jest dziś największy pakiet udziałów w tym koncernie. Jego przychody w 2011 r. sięgały 566,5 mln euro. Aldona Wejchert i powiązane z nią podmioty mają łącznie 46,2 proc. udziałów ITI. Kolejny największy udziałowiec, Mariusz Walter i firmy powiązane z rodziną Walterów mają 29,9 proc. 44-letnia Aldona Wejchert jest też przewodniczącą rady nadzorczej Multikina, członkinią rady nadzorczej TVN i rady powierniczej Muzeum Narodowego w Warszawie. Prawie 40-letni syn Jana Wejcherta, Łukasz (razem z siostrami Agatą i Victorią zajmuje 36. miejsce na naszej liście), były wiceprezes TVN i były szef grupy Onet, w dwa lata po śmierci ojca wycofał się z kierowania rodzinną firmą i dziś rozwija własny biznes. Jego możliwości finansowe są spore: za 33 proc. udziałów w ITI należących do Łukasza oraz jego sióstr, Agaty i Victorii, koncern zapłacił ponad 120 mln euro. Po odejściu z TVN i ITI Łukasz Wejchert zainwestował kilka milionów złotych w mobilną aplikację do zamawiania taksówek itaxi. Później założył spółkę Dirlango, zajmującą się nowoczesnymi technologicznymi rozwiązaniami, która ma być jego głównym wehikułem inwestycyjnym. Z dwóch córek Jana Wejcherta tylko starsza, Agata Wejchert-Dworniak, zaangażowała się w rodzinny biznes. Jest m.in. wiceprezesem działającej na rynku nieruchomości spółki Wejchert Investments. Pozostałe dzieci Jana Wejcherta Victoria, Bruno i Charlotte nie pełnią kierowniczych ról w rodzinnym biznesie. 34 magazyn SUKCES
MACIEJ I MAŁGORZATA ADAMKIEWICZOWIE 1,073 mld zł Adamed Właściciele Grupy Adamed, jednej z polskich firm farmaceutycznych, zatrudniają blisko 1,6 tys. osób. Maciej jest chirurgiem, Małgorzata specjalistą chorób wewnętrznych, endokrynologiem. Obecnie w skład grupy wchodzą Adamed oraz przejęte w 2010 r. Polfa Pabianice i Agropharm (obecnie Adamed Consumer). W 2011 r. Adamkiewiczowie chcieli przejąć warszawską Polfę. Ostatecznie wyścig po tę firmę wygrała konkurencyjna Polpharma. Obecnie roczne przychody Grupy Adamed sięgają 600 mln zł, a wytwarzane przez nią produkty sprzedawane są do około 40 krajów. Jednak początki były, jak zwykle w przypadku rodzinnych firm, skromne. Pierwszy krok postawił w 1986 r. Marian Adamkiewicz, ojciec Macieja. Był ginekologiem, więc specjalizował się w produkcji preparatów dla kobiet. W 1994 r. firma przeniosła się do nowej siedziby w Pieńkowie pod Warszawą, gdzie ruszył pierwszy nowoczesny zakład produkcyjny Adamedu. Kolejnym punktem zwrotnym był rok 1998. Firma opracowała i wprowadziła wtedy do sprzedaży lek Amlozek stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego i choroby niedokrwiennej serca. Dzięki kilkukrotnie niższej cenie niż preparaty zachodniej konkurencji Aamlozek szybko podbił rynek, trafiając do około pół miliona pacjentów. Od 2000 r. prezesem Adamedu jest Maciej Adamkiewicz, który kładzie nacisk na rozwój badań nad poszukiwaniem innowacyjnych leków. Przeznacza na ten cel co roku kilkanaście milionów złotych. ZBIGNIEW JAKUBAS 1,051 mld zł Mennica Polska, Puławy Kojarzony jest przede wszystkim jako główny akcjonariusz Mennicy Polskiej producenta monet oraz największego dystrybutora złotych sztabek w kraju. Poza giełdą Jakubas jest aktywny w przemyśle kolejowym. Do niego należy producent taboru Newag i zajmujące się infrastrukturą przedsiębiorstwo Feroco. Absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Częstochowskiej zaczynał karierę jako nauczyciel w szkole zawodowej. Dziś jego siedziba główna znajduje się w kamienicy na warszawskiej Starówce. Biurowiec należy do założonej w 1989 r. spółki Multico. Jej nazwa nie jest przypadkowa, bo Jakubas, poza przemysłem ciężkim, działał też w branżach: odzieżowej, komputerowej, deweloperskiej, hotelarskiej, spożywczej, wydawniczej (był właścicielem Sukcesu ). Inwestor chce wypłynąć na szersze wody. Rozumiejąc, że nie wystarczy do tego potencjał samej Mennicy, rozwija pomysł funduszu inwestycyjnego, dysponującego potężnym kapitałem. W tym celu przejął Hexagon TFI i przemianował go na Fundusze Inwestycji Polskich TFI. Oprócz niego w radzie nadzorczej zasiadają prezes Mennicy Grzegorz Zambrzycki i zaufana prawniczka Katarzyna Ziółek. Fundusz ma zainwestować ponad miliard złotych w najlepiej rokujące sektory gospodarki, m.in. w przemysł chemiczny. 35 magazyn SUKCES
JERZY LUBIANIEC, MAREK PIECHOCKI (EX AEQUO) 1,035 mld zł LPP Jerzy Lubianiec, przewodniczący rady nadzorczej LPP, jest absolwentem Politechniki Gdańskiej. W latach 1985 1990 był współzałożycielem zakładu elektrotechnicznego, ale na początku lat 90. postawił na handel odzieżą. Marek Piechocki, prezes LPP, współtworzy tę firmę od ponad 20 lat. Z wykształcenia jest inżynierem budownictwa, ale wyniki LPP pokazują, że na odzieży zna się równie dobrze. Piechocki i Lubianiec rozpoczęli działalność w branży odzieżowej jako Przedsiębiorstwo Handlowe Mistral. Początkowo zaopatrywali hipermarkety w szyte w Azji T-shirty. Jednak szybko postawili na rozwój własnej marki Reserved i już jako LPP zaczęli budować sieć sprzedaży detalicznej. LPP jest właścicielem także innych popularnych marek, takich jak Cropp czy House. Dziś jest największym sprzedawcą odzieży w Polsce. Ma 1077 sklepów, z czego trzy czwarte w Polsce. Jeszcze 12 lat temu grupa miała zaledwie 11 mln zł zysku netto. W kolejnych latach wyniki poprawiały się w błyskawicznym tempie. Ub.r. był dla niej kolejnym rekordowym: przychody pierwszy raz przekroczyły 3 mld zł, a zysk netto sięgnął 355 mln zł. Firma nie zwalnia tempa i także w tym roku chce otworzyć około 240 sklepów, co ma przyczynić się do dalszej poprawy wyników. Nie wszystko jednak szło jak z płatka. Najtrudniejszy dla firmy był rok 2005, kiedy kolekcje Reserved okazały się zbyt nowoczesne i sprzedaż gwałtownie spadła. LPP musiało korygować prognozy finansowe. Założyciele szybko rozwijającej się firmy nie zgodzili się na sprzedanie jej jednemu z zachodnioeuropejskich gigantów. Nie mają czego żałować, bo wygrywają z konkurencją, a kurs LPP wznosi się na historyczne szczyty. Może trudno to sobie wyobrazić, ale w czasie debiutu firmy na giełdzie w 2011 r. jej akcje kosztowały 48 zł. Obecnie jest to ponad 5,2 tys. zł! Inwestor, który za 10 tys. zł kupił na debiucie akcje LPP i trzymał je do dziś, na sprzedaży może zarobić ponad 1 mln zł. Zarówno Piechocki, jak i Lubianiec nie brylują w mediach. Przeciwnie. Odmawiają wywiadów i nie pozwalają na publikację swoich zdjęć. Zatrudniona przez nich firma wynajduje i usuwa wcześniej zamieszczone w sieci zdjęcia. Za kontakty z mediami i inwestorami odpowiada Dariusz Pachla, wiceprezes firmy ds. finansowych. Prywatnie kolega obu biznesmenów. ROBERT KAMIŃSKI 880 mln zł Amber Spark Sławę i duże pieniądze przyniosły mu przyprawy. Dwie dekady temu, gdy o oregano i bazylii słyszało niewielu Polaków, stworzył firmę Kamis. Spółka szybko stała się czołowym producentem przypraw w naszym kraju, a wypromowana przez Kamińskiego marka weszła do pierwszej ligi rynku spożywczego. Do ziół wkrótce dołączyły musztardy. Kamis stworzył także spółki w Rosji, Rumunii i na Ukrainie. Rynkowy sukces oraz chwalone nawet przez konkurentów umiejętności negocjacyjne i wyczucie czasu sprawiły, że dwa lata temu Kamińskiemu udało się sprzedać Kamis za gigantyczną kwotę 830 mln zł. To niemal tyle, ile Polacy wydawali wówczas rocznie na przyprawy. Firmę kupił amerykański gigant McCormick. I to po negocjacjach, które trwały blisko dwa lata. Kamisem interesował się także niemiecki Fuchs. Mówi się, że Kamiński w tamtych czasach blefował, aby opóźnić wejście zagranicznych rywali na polski rynek. Biznesmen zostawił sobie spółkę Amber Spark, która w 2008 r. wystartowała na polskim rynku herbat z marką Irving. Pieniądze na rozkręcenie herbacianego biznesu Robert Kamiński zdobył, sprzedając markę Warzywko firmie Podravka, znanej u nas głównie dzięki vegecie. Cel firmy Kamińskiego to zajęcie pozycji wicelidera rynku herbaty w Polsce. Twórca Kamisa unika rozgłosu. Zaledwie kilka razy w swojej karierze wypowiedział się w mediach. Znajomi mówią o nim, że to typ introwertyka, który realizuje się tylko w działaniu. ZDJĘCIA: MAGDALENA STAROWIEYSKA, JERZY DUDEK, MAREK WISNIEWSKI/PULS BIZNEU/FORUM, PAP/RADEK PIETRUSZKA, ROBERT GARDZINSKI, EAST NEWS (2), RADOSLAW NAWROCKI/FORUM, ANDRZEJ CYNKA, MAREK WISNIEWSKI/PULS BIZNESU/FORUM, DANUTA MATLOCH,.BARTOSZ JANKOWSKI 36 magazyn SUKCES