Konferencja Krajowa oraz regionalna polityka przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz przemocy ze względu na płeć Gorzów Wlkp., 3 czerwca 2013 r.
Zasoby i ograniczenia systemu profilaktyki i zwalczania zjawiska przemocy w rodzinie oraz systemu wspierania rodziny w województwie lubuskim Case study Powiat Żarski Gorzów Wlkp., 3 czerwca 2013 r.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Art.71 pkt 1 Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych Art.72 pkt 1 RP zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją Art.72 pkt 2 Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. 3
Podstawy prawne KONSTYTUCJA RP Ustawa o świadczeniach rodzinnych i ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Ustawa o pomocy społecznej RODZINA Inne
Inne akty prawne, m.in. : USTAWA z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9 poz. 59 ze zm.) USTAWA z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz. U z 2010 r. Nr 234 poz. 1536 ze zm.) USTAWA z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" (Dz. U. z 2005 r. Nr 267 poz. 2259 ze zm.) USTAWA z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 231 poz. 1375 ze zm.) ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 24 poz. 128) USTAWA z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164 poz. 1027 ze zm.) USTAWA z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 43 poz. 225 ze zm.) USTAWA z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U z 2008 r. Nr 69 poz. 415 ze zm.) USTAWA z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 127 poz. 721 ze zm.) USTAWA z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U z.2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.)
Charakterystyka woj. lubuskiego
Charakterystyka woj. lubuskiego Pomorskie Powierzchnia 13 984 km 2 (4,5 % powierzchni kraju Zachodniopomorskie Warmiński-Mazurskie - 13 m-ce), Podlaskie Kujawsko-Pomorskie ludność 1.023.158-15 m-ce w kraju (stan na 31.12.2011r.) Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Położenie przygraniczne, Łódzkie Struktura administracyjna: Lubelskie - 83 gminy, - 14 powiatów: 12 ziemskich i 2 grodzkie, - 2 podregiony: gorzowski i zielonogórski. Dolnośląskie Opolskie Śląskie Świętokrzyskie Małopolskie Podkarpackie
ludność w województwie lubuskim w 2011r. 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 0 1.023.158 205.935 ludność ogółem w tym dzieci 0-19 lat Odsetek ludności według wieku ( w 2012 r.) Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny 17% 15% 68%
Charakterystyka woj. lubuskiego niski PKB na 1 mieszkańca- 85,4%- IX miejsce w kraju wysoki odsetek osób korzystających z pomocy społecznej- 10,2 % Wysoki odsetek osób zagrożonych ubóstwem 6,4% niskie przeciętne miesięczne wynagrodzenie w III kw. 2012r. 3.179,85 zł - XIV miejsce w kraju wysoka stopa bezrobocia marzec 2013r.-16,8% - V miejsce w kraju (kraj 14,3%), wskaźnik liczby zabitych i rannych na 100 wypadków drogowych w 2011r. - 14,8 zabitych na 100 wypadków (XIII miejsce w kraju; kraj - 10,5), - 132,0 rannych na 100 wypadków (XV miejsce w kraju; kraj 123,6), wysoki przyrost naturalny w 2011r. 0,8 / 1 tys. ludn. VI -VII m-ce w kraju (kraj 0,3) niska przeciętna długość życia w 2011r. kobiety 79,9 lat XIV m-ce w kraju (kraj 80,9) mężczyźni 71,5 lat XV m-ce w kraju (kraj 72,4) Strzelecko-drezdenecki Gorzowski GW Podregion Gorzowski Międzyrzecki Sulęciński Słubicki Świebodziński Krośnieński Zielonogórski ZG Podregion Zielonogórski Wschowski Nowosolski Żarski Żagański
% Stopa bezrobocia w 2012 r. (Stan na 31 grudnia 2012r.) Strzelecko-drezdenecki 30 26,0 25,6 Gorzowski 25 lubuskie kraj GW 20 19,0 Słubicki Sulęciński Międzyrzecki 15 10 18,0 19,0 14,8 15,5 15,4 15,8 12,4 12,5 13,4 Krośnieński Świebodziński Zielonogórski ZG MAX. strzelecko -drezdenecki 25,6 MIN. m. Zielona Góra 8,3 stopa bezrobocia Żarski Nowosolski Wschowski Lubuskie 15,8 8-12 12-16 Żagański 16-20 20-24 24-28
Strzelecko-drezdenecki 30 % Odsetek korzystających z pomocy społecznej w 2012 r. Gorzowski GW 20 20,7 20,5 20,0 18,9 Słubicki Sulęciński Międzyrzecki 10 17,1 16,7 16,2 lubuskie kraj 15,1 11,8 10,7 10,8 10,2 10,1 Świebodziński 0 Krośnieński Zielonogórski ZG MAX. strzelecko -drezdenecki 18,5 MIN. m. Zielona Góra 4,4 Żarski Żagański Nowosolski Wschowski Lubuskie 10,2 wskaźnik korzystania z pomocy społecznej 4-7 7-10 10-13 13-16 16-19
Strzelecko-drezdenecki 20 % Odsetek osób zagrożonych ubóstwem w 2012 r. Gorzowski GW 15 15,6 15,2 14,4 12,2 lubuskie kraj Słubicki Sulęciński Międzyrzecki 10 5 0 6,5 8,3 8,7 7,8 7,2 5,2 5,0 6,4 6,4 Krośnieński Świebodziński Zielonogórski ZG MAX. strzelecko -drezdenecki 13,0 MIN. m. Zielona Góra 2,8 Żarski Żagański Nowosolski Wschowski Lubuskie 6,4 wskaźnik osób zagrożonych ubóstwem 2.5-5 5-7.5 7.5-10 10-12.5 12.5-15
Jakość życia Polaków 8 aspektów, które posłużyły do skonstruowania syntetycznego, ogólnego wskaźnika jakości życia: Kapitał społeczny; Dobrostan psychiczny; Dobrostan fizyczny; Dobrostan społeczny; Poziom cywilizacyjny; Dobrobyt materialny; Stres życiowy; Patologie. Źródło: Diagnoza Społeczna 2011
Ogólny wskaźnik jakości życia w latach 2005-2011 14
Zasoby i ograniczenia systemu -profilaktyki i zwalczania zjawiska przemocy w rodzinie oraz -wspierania rodziny w województwie lubuskim
Zatrudnienie w Ośrodkach Pomocy Społecznej w latach 2007-20122012 W 2012r. było zatrudnionych 501 pracowników socjalnych Pracownicy socjalni 53 OPS-y zatrudniają 1 pracownika 520 socjalnego na 2.000 mieszkańców gminy, w 30 jednostkach brak 500 wymaganego wskaźnika zatrudnienia 480 460 450 468 478 500 501 Do spełnienia wskaźnika konieczne jest zatrudnienie 43 pracowników ; W 2012r. było zatrudnionych 86 asystentów rodziny w 50 OPS, 40% gmin nadal nie zatrudnia asystenta rodziny 440 420 400 380 424 2007 2008 2009 2010 2011 2012 16
Charakterystyka gmin na przykładzie wybranego powiatu 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Wskaźnik objętych pomocą społeczną - % 20% 17% 16% 16% 13% 12% 12% 11% 9% 9% 1 600,00 1 400,00 1 200,00 1 000,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0,00 Wskaźnik G - podstawowych dochodów podatkowych na 1 mieszkańca gminy (09.10.2012) Średnio w powiecie 12% Średnio w województwie 10% 8 gmin posiada wysoki wskaźnik objętych pomocą społeczną, w tym dwie bardzo wysoki (Lipinki Łużyckie i Trzebiel) Najwyższe dochody posiada Miasto Żary, w najgorszej sytuacji dochodowej znajdują się Gminy: Lipinki Łużyckie i Tuplice
Warunki do realizacji zadań pomocy społecznej i wspierania rodziny w gminach (zasoby ludzkie) 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Liczba mieszkańców na 1 pracownika socjalnego 250 200 150 100 50 0 liczba rodzin bezradnych w sprawach opiekuńczo - wychowawczych przypadających na 1 asystenta rodziny stan na 31 grudnia 2012 Wszystkie gminy spełniają min. wymóg zatrudnienia pracowników socjalnych W najtrudniejszej sytuacji pod względem zatrudnienia pracowników socjalnych są Gminy Lubsko i Trzebiel, przy czym Trzebiel dodatkowo posiada bardzo wysoki wskaźnik korzystających z pomocy społecznej, Lubsko - wysoki W dwóch gminach brak asystentów rodziny (Lipinki Łużyckie 66 rodzin i Przewóz 40 rodzin) W dwóch gminach Lubsku (na koniec roku) i Żarach Miasto przypada największa liczba rodzin na 1 asystenta.
W roku 2012 z systemu świadczeń rodzinnych w wybranym powiecie średnio skorzystało 7.795 rodzin (w 2011r -7.943 rodzin) z czego średnio 3.862 rodzin korzystało ze świadczeń uwarunkowanych od kryterium dochodowego w tym: 10% ogółu rodzin nie osiągało żadnych dochodów, (średnia w województwie 9,2%) 14% rodzin osiągało dochód nie przekraczający 100 zł, (średnia w województwie 13,6 %) Odsetek rodzin pobierających zasiłek rodzinny z uwzględnieniem dochodu rodziny w powiatach 100% 80% 60% 40% 20% 0% 8% 8% 10% 11% 6% 5% 9% 10% 9% 12% 33% 12% 13% 14% 52% rodzin osiągało dochód w przedziale od 100 do 400zł. (średnia w województwie 58,1 % ) bez dochodu do 100 w przedziale od 100 do 400 powyżej 400
Odsetek rodzin pobierających zasiłek rodzinny w podziale na liczbę dzieci uprawnionych w 2012 r. 100% 80% 7% 14% 60% 37% 40% 20% 43% 0% na 1 dziecko na 2 dzieci na 3 dzieci na 4 i wiecej dzieci
Żłobki w 2012r. Wszystkie w Mieście Żary Trudności sygnalizowane przez żłobki: 151 dzieci 4 -brak opieki medycznej w żłobku (po zmianie przepisów od 2011r.) - brak umocowania prawnego do zgłoszenia dziecka do poradni psychologiczno-pedagogicznej 20 1.226 dzieci ogółem powiat żarski
Na 8.001 lubuskich rodzin, w których wystąpiła bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych najwięcej ich mieszkało w Powiecie Żarskim - 1.234 rodzin Liczba rodzin, w których występuje bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych w układzie powiatów (stan na koniec 2012 roku)
Ocena systemu wspierania rodziny
Liczba rodzin z problemami opiekuńczo wychowawczymi objętych wsparciem na przykładzie gmin wybranego powiatu 120% 100% 80% rodziny objęte wsparciem asystenta rodziny 60% 40% 20% rodziny objęte wsparciem placówki wsparcia dziennego. 0% Brody Jasień Lipinki Łużyckie Lubsko Łęknica Przewóz Trzebiel Tuplice Żary miasto Żary rodziny objęte wsparciem organizacji pozarządowych Nadal istnieje problem ze zdefiniowaniem placówki wsparcia dziennego (świetlica placówka wsparcia dziennego)
Dzieci w pieczy zastępczej w 2012 r. 450 400 401 292 dzieci w pieczy w powiecie 2.835 dzieci w woj. 350 300 250 200 150 100 50 0 179 101 96 137 167 220 166 94 104 232 112 38 41 43 63 35 21 36 21 39 41 260 195 276 292 78 54 Napływ dzieci do pieczy w 2012 r.
Liczba dzieci w pieczy zastępczej w 2012r. z wyszczególnieniem dzieci przebywających dłużej niż 3 lata w poszczególnych typach pieczy na przykładzie wybranego powiatu 30 powyżej 3 lat 109 w rodzinach spokrewnionych 20 powyżej 3 lat 65 57 36 powyżej3 lat 74 powyżej 3 lat w rodzinach niezawodowych w rodzinach zawodowych 61 292 dzieci w pieczy w powiecie 2.835 dzieci w woj. w placówkach opwych
Przyczyny umieszczenia dzieci w pieczy dane za II półrocze 2012 na przykładzie wybranego powiatu 4 10 2 6 5 20 sieroctwo uzależnienia przemoc 82 132 bezradność op-wych niepełnosprawność rodzica choroba rodzica bezrobocie 31 praca za granicą inne
Liczba dzieci zabranych z rodzin w 2012r. na skutek nieprawidłowo wypełnianych funkcji opiekuńczo wychowawczych, w tym przemocy (na przykładzie gmin wybranego powiatu) 9 4 9 1 6 6 Łącznie 54 dzieci Liczba dzieci 0 6 0 13 % do liczby rodzin, którym przyznano pomoc z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych 2% 3% 13% 5% 18% 0% 6% 12% 31% 0% Brody Jasień Lipinki Łużyckie Lubsko Łęknica Przewóz Trzebiel Tuplice Żary miasto Żary Najwięcej % dzieci zabrano z rodzin naturalnych w gminach wybranego powiatu, w których brakowało podstawowych form wsparcia rodziny (asystent rodziny, placówka wsparcia dziennego, )
Ingerencja sądu we władzę rodzicielską na przykładzie Sądu Rejonowego w Żarach 240 rodzin objętych kuratelą sadową (w tych rodzinach 497 dzieci) 165 nieletnich 1 kurator zawodowy /25-30 nadzorów; 1 kurator społeczny/10 nadzorów; W 2012r. W Wydziale Karnym osądzono 68 osób za stosowanie przemocy w rodzinie wnioski instytucji o ingerencję we władzę rodzicielską w 2012r. 91 43 8 6 prokuratura rejonowa MOPS PCPR policja, kurator, szkoła Ingerencja Sądu we władzą rodzicielską 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 63 62 59 6 6 6 67 64 68 2010 2011 2012 ograniczenie władzy zawieszenie władzy pozbawienie władzy
W ocenie Sądu Rejonowego: Inne narzędzia stosowane przez sąd problemy Proponowane usprawnienia Zaproszenie na zespół interdyscyplinarny Wprowadzenie asystenta rodziny do rodziny Podział kompetencji poszczególnych służb przy interwencyjnym odebraniu dziecka (szczególnie po godz. 15:00 brak służb, brak miejsc w placówkach, brak transportu); Trudności w komunikacji pomiędzy służbami: szkoły, ośrodki pomocy społecznej policja, ośrodki szkolno - wychowawcze Praca pracowników socjalnych w godz. popołudniowych (możliwość bieżącego reagowania na problemy w rodzinie); Zwiększenie odpowiedzialności za rodziny z dziećmi innych instytucji nawet po złożeniu wniosku do Sądu Mobilizacja rodziców do udziału w szkole rodziców, podjęcia terapii rodzinnej brak kandydatów na rodziny zastępcze Pomoc rodzinom w umieszczaniu małoletnich w młodzieżowych ośrodkach socjoterapeutycznych, ośrodkach leczniczych
Największe problemy wskazywane przez Ośrodki Pomocy Społecznej związane z realizacją zadań na rzecz dziecka i rodziny Zbyt małe zaangażowanie innych instytucji i służb w rozwiązywanie problemów rodzin z dziećmi
Główne problemy w pracy z rodziną wynikające z postepowań nadzorczo kontrolnych na przykładzie Gminy Lubsko Niewystarczające zaangażowanie w skuteczną pomoc rodzinie różnych służb (systemów) przerzucanie odpowiedzialności, BRAK POCZUCIA ODPOWIEDZIALNOŚCI. Brak warunków do prowadzenia skutecznej pracy socjalnej i udzielania specjalistycznej pomocy (kwalifikacje kierownika, programy osłonowe, mała liczba asystentów rodziny na liczbę rodzin objętych pomocą). Niewystarczająca współpraca pomiędzy różnymi instytucjami (różnymi systemami) mającymi kontakt z dzieckiem i rodziną wzajemne podważanie kompetencji i autorytetu. Koncentrowanie pomocy społecznej kierowanej do rodziny na świadczeniach pieniężnych, rzeczowych. Brak szerokich rozwiązań pracy z rodziną przez pracownika socjalnego na skutek zauważonych zaniedbań dziecka (brak asystenta rodziny, brak działań pod kątem przeciwdziałania przemocy w rodzinie, wsparcia specjalistycznego). Brak dogłębnej diagnozy rodziny pod względem pełnionych funkcji opiekuńczowychowawczych oraz przemocy w rodzinie.
OCENA WSPÓŁPRACY INSTYTUCJI WG OŚRODKÓW POMOCY SPOŁECZNEJ Instytucje najczęściej zgłaszające problemy do ops 4 3 3 2 2 1 1 0 NAJTRUDNIEJSZA WSPÓŁPRACA WG OPS 2,5 2 1,5 1 0,5 0
POMOC SPOŁECZNA wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka (główne zadanie usamodzielnienie osób i rodzin) III SEKTOR ORGANIZACJE POZARZĄDOWE DZIAŁAJĄCE W OBSZARZE POMOCY SPOŁECZNEJ PAŃSTWO GMINA WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ W URZĘDZIE WOJEWÓDZKIM MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ ZESPÓŁ DS. ASYSTY RODZINNEJ POMOC SPOŁECZNA/ WSPIERANIE RODZINY POWIAT POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE WOJEWÓDZTWO REGIONALNY OŚRODEK POLITYKI SPOŁECZNEJ
Gmina Oświata Powiat Ochrona zdrowia Pomoc społeczna znajomi, sąsiedzi Organizacje pozarządowe Bliscy, rodzina Rodzina z dzieckiem Wymiar sprawiedliwości Pierwszy kontakt rodziny z dzieckiem zawsze w ochronie zdrowia
Rodzaje wsparcia kierowanego przez Ośrodki Pomocy Społecznej do rodziny z dziećmi (na przykładzie gmin wybranego powiatu) Praca asystentów rodziny Praca socjalna 10 1 8 Placówki wsparcia dziennego na terenie Gminy 10 Specjalistyczne poradnictwo 10 Ośrodki wsparcia na terenie Gminy 1 6 5 Praca zespołu interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie; Wsparcie finansowe lub rzeczowe rodziny (zasiłki z pomocy społecznej, świadczenia rodzinne, pomoc rzeczowa, żywnościowa itp.); zespoły wspierające, rodziny wspierające Na 10 gmin w Powiecie wszystkie realizują 3 obowiązujące obligatoryjnie formy pomocy dla rodzin.
Pomoc państwa w zakresie dożywiania w 2012r. Struktura udzielanej pomocy w ramach przekazanej dotacji na przykładzie wybranego powiatu W roku 2012 w ramach programu wydano 3.569.441 posiłków z czego 81% stanowiły posiłki, z których korzystały dzieci i uczniowie. województwo lubuskie powiat żarski 15 560; 1% zasiłek celowy 3 569 441 2 886 025 854 711; 31% posiłki 1 876 198; 68% inne koszty (dowóz posiłków) 356 133 285 733 liczba wydanych w roku 2012 posiłków liczba posiłków zjedzonych przez dzieci i młodzież szkolną w roku 2012
Liczba działających na terenie gminy organizacji pozarządowych realizujących zadania na rzecz rodziny z dzieckiem na przykładzie wybranego powiatu Nie wszystkie Ośrodki mają wiedzę nt. rodzin korzystających ze wsparcia organizacji pozarządowych Organizacje pozarządowe to głównie Caritas i głównie pomoc żywnościowa dla wszystkich potrzebujących, w tym rodzin z dziećmi. 4 Gmina Żary Żary Miasto 7 1 Jasień Lubsko Brak organizacji pozarządowych w gminach: Brody, Lipinki Łużyckie, Przewóz 3 Tuplice Łęknica Trzebiel 1 1 1
Infrastruktura placówek całodobowych stan na dzień 1.06.2013r. Placówki opiekuńczowychowawcze Strzeleckodrezdenecki Słubicki GW Gorzowski Międzyrzecki Sulęciński Ośrodki interwencji kryzysowej Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie Krośnieński Świebodziński Zielonogórski ZG Ośrodek Wsparcia - Dom Samotnej Matki Żarski Żagańskii Nowosolski Wschowski
Powiatowa infrastruktura wsparcia na przykładzie wybranego powiatu Lubsko Brody Jasień Psycholog w PCPR- świadczone poradnictwo specjalistyczne Tuplice Trzebiel Łęknica Lipinki Łużyckie Żary Gmina ŻARY Miasto -Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Żarach świadczący konsultacje i terapię, porady prawne oraz możliwość noclegu dla 4 osób; -3 mieszkania chronione dla 11 wychowanków pieczy zastępczej; Przewóz -Ośrodek wsparcia dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży dla 30 osób; -Ośrodek Adopcyjny obejmujący wsparciem rodziny adopcyjne
Rodzaje poradnictwa specjalistycznego świadczonego w ramach zadań powiatu 2012r. ( wpisanych do rejestru wojewody) PRAWNE PSYCHOLOG. RODZINNE INNE SOCJALNE PEDAGOGICZNE P.RZEMOCY W RODZINIE lp. POWIAT 1. gorzowski TAK TAK Mediator TAK M.Gorzów 2. Wlkp. TAK TAK TAK 3. krośnieński TAK TAK TAK 4. międzyrzecki TAK TAK psychoterapia 5. nowosolski TAK TAK TAK TAK 6. słubicki TAK TAK strzeleckodrezdenecki 7. TAK TAK 8. sulęciński TAK TAK 9. świebodziński TAK 10 zielonogórski TAK TAK Mediacje Rodzinne 11 żagański TAK TAK Terapia uzależnień Wpisu do rejestru poradnictwa nie posiadają: Powiat Żarski, Miasto Zielona Góra, Powiat Wschowski,
NAJSKUTECZNIEJ POMAGAJĄCE INSTYTUCJE WG OŚRODKÓW POMOCY SPOŁECZNEJ 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 0
4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Największy autorytet dla Ośrodków Pomocy Społecznej w realizacji zadań na rzecz dziecka i rodziny Inny ośrodek pomocy społecznej Powiatowe centrum pomocy rodzinie Instytucje ochrony zdrowia (poradnie, szpitale ) Sąd, w tym kuratorzy sądowi Instytucje oświaty (szkoły, przedszkola, poradnia psychologiczno Policja Organizacje pozarządowe Urząd gminy Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Służby wojewody
Propozycje usprawnienia systemów opieki nad dzieckiem celem polepszenia opieki nad dziećmi i ich rodzinami wg gmin wybranego powiatu stworzenie systemu regulacji prawnych pozwalających na tworzenie baz danych rodzin zagrożonych, dostępnej dla instytucji prowadzących działania na rzecz dziecka i rodziny zaangażowanie organizacji pozarządowych i stowarzyszeń w realizację zadań na rzecz dziecka i rodziny zwiększenie środków finansowych na prowadzenie działań profilaktycznych typu terapia umiejętności wychowawczych, utworzenie punktów konsultacyjnych dla rodziców, itd. skrócenie okresu oczekiwania na badania prowadzone przez Rodzinne Ośrodki Diagnostyczno Konsultacyjne Poprawa współpracy ze służbą zdrowia i z sądownictwem ( kuratorzy nie widzą potrzeby kontaktowania się z pracownikami socjalnymi )
System przeciwdziałania przemocy w rodzinie w województwie lubuskim
PRZEMOC W RODZINIE Narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowanie godności osobistej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równie traktowanie i poszanowanie ich praw i wolności (zwiększać skuteczność przeciwdziałania przemocy w rodzinie). III SEKTOR ORGANIZACJE POZARZĄDOWE DZIAŁAJĄCE W OBSZARZE PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE PAŃSTWO GMINA WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ W URZĘDZIE WOJEWÓDZKIM MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ KOMENDA POLICJI INSTYTUCJA OCHRONY ZDROWIA PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE POWIAT POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE WOJEWÓDZTWO REGIONALNY OŚRODEK POLITYKI SPOŁECZNEJ
PUNKTY KONSULTACYJNE (województwo lubuskie) 60 40 20 51 35 40 37 PUNKTY KONSULTACYJNE 0 w 2009r. w 2010r. w 2011r. w 2012r. 3000 KORZYSTAJĄCY Z PUNKTÓW KONSULTACYJNYCH 2000 1000 0 2691 1955 1891 2066 w 2009r. w 2010r. w 2011r. 2012r. 47
Liczba osób korzystająca całodobowo z usług Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gorzowie Wlkp. 140 120 100 80 60 119 101 122 97 40 20 0 w 2009r. w 2010r. w 2011r. w 2012r.
Liczba ambulatoryjnych klientów Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gorzowie Wlkp. 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 841 807 525 296 2009 2010 2011 2012
Liczba osób korzystająca w OIK całodobowo (województwo lubuskie) 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 189 169 141 139 w 2009r. w 2010r. w 2011r. w 2012r.
Liczba osób korzystająca w OIK ambulatoryjnie (województwo lubuskie) 2500 2000 1500 1000 500 2280 1740 1804 1359 0 w 2009r. w 2010r. w 2011r. w 2012r.
Liczba osób, którym udzielono pomocy w ramach interwencji kryzysowej w latach 2009-2012 (województwo lubuskie) 3000 2500 2296 2644 2480 2000 1724 2009 1500 1266 1075 1027 1195 2010 2011 1000 2012 500 0 gmina powiat
Liczba osób objęta programem korekcyjno edukacyjnym (województwo lubuskie) 245 240 235 230 225 220 215 210 205 200 195 245 226 217 213 w 2009 w 2010r. 2011r. 2012
Punkty konsultacyjne w gminach i liczba korzystających w 2012 r. na przykładzie wybranego powiatu 400 350 300 250 200 150 100 50 0 358 0 17 0 5 0 3 8 0 23 liczba korzystających Dane ze sprawozdania z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie za 2012r. 54
Interwencja kryzysowa świadczona dorosłym i dzieciom w 2012r. przez gminy wybranego powiatu Żary(gmina) Żary (miasto) Tuplice Trzebiel Przewóz Lipinki Łużyckie Dorośli Dzieci Łęknica Lubsko Jasień Brody 15 3 11 21 20 13 1 30 19 0 10 20 30 40 50 60 Zgodnie ze sprawozdaniem z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie za 2012 r.
Liczba mieszkańców gmin korzystających z pomocy całodobowej w związku z przemocą w rodzinie (województwo lubuskie) 120 100 80 60 40 20 0 liczba osób korzystających z całodobowej pomocy w tym liczba dzieci
Udział w składzie zespołów interdyscyplinarnych przedstawicieli poszczególnych służb (województwo lubuskie stan na 31.03.2013r.) 23 Pomoc społeczna 75 83 GKRPA 44 82 Policja 75 82 83 Oświata Ochrona zdrowia Organizacja pozarządowa Kuratorzy sądowi Inni
Udział w składzie zespołów interdyscyplinarnych przedstawicieli poszczególnych służb (województwo lubuskie - stan na 31.03.2013r.) Procentowy udział przedstawicieli we wszystkich 83 zespołach Pomoc społeczna Policja GKRPA Oświata Kuratorzy sądowi Ochrona zdrowia Organizacje pozarządowe Inni 100 100 98,7 98,7 90,3 90,3 53 27,7 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 %
Członkowie gminnych zespołów interdyscyplinarnych w 2012r. Na przykładzie wybranego powiatu 7 Kuratorzy 6 5 4 3 2 1 0 Organizacja pozarządowa Ochrona zdrowia Oświata Policja GKRPA Pomoc społeczna Dane z jednorazowego sprawozdania z realizacji procedury Niebieskie Karty i działalności zespołów interdyscyplinarnych infor _przemoc 2013
Ochrona zdrowia w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie na przykładzie wybranego powiatu (uwagi różnych służb oraz wnioski nadzorczo kontrolne) W latach 2011-2013 Policja odnotowała 1-2 przypadki zgłaszania przemocy w rodzinie ze strony placówek ochrony zdrowia; Przedstawiciele ochrony zdrowia nie wypełniają Formularza zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie; W składzie wszystkich gminnych zespołów interdyscyplinarnych znajdują się przedstawiciele ochrony zdrowia; W 2012 r. przedstawiciele ochrony zdrowia nie wszczęli ani razu procedury Niebieskie Karty poprzez wypełnienie Niebieskiej Karty-A
Spotkania zespołów interdyscyplinarnych w 2012 r. (województwo lubuskie) 23% liczba spotkań zespołu w 2012 r.< 4 77% liczba spotkań zespołu w 2012 r. =/> 4
Spotkania zespołów interdyscyplinarnych w 2012 r. (województwo lubuskie) 671 łączna liczba spotkań wszystkich zespołów interdyscyplinarnych 8 średnia liczba spotkań 1 zespołu 19 liczba zespołów spotykających się mniej niż 4 razy w roku (w tym 2 zespoły nie spotkały się ani razu) 64 gminy powoływały grupy robocze, a 19 ich nie powoływało
Słubicki 130 Żarski 99 Gorzowski GW Sulęciński 49 Strzelecko-drezdenecki Międzyrzecki 71 Świebodziński 191 Krośnieński 300 133 ZG Zielonogórski Żagański 65 114 217 Nowosolski 262 Wschowski 222 Liczba wszczętych procedur Niebieskie Karty w powiatach Gorzów Wlkp. 195 Zielona Góra 311 X Liczba Niebieskich Kart zgodnie ze sprawozdaniem jednorazowym infor_przemoc2013
Liczba założonych Niebieskich Kart w 2012r. (województwo lubuskie) 3000 2531 2500 2000 1500 1319 976 liczba "Niebieskich Kart" 1000 500 0 formularz A formularz C formularz D Dane z jednorazowego sprawozdania z realizacji procedury Niebieskie Karty i działalności zespołów interdyscyplinarnych infor _przemoc 2013
Uruchamianie procedury Niebieskie Karty w 2012 r. (województwo lubuskie) 2500 2000 2166 1500 1000 500 0 292 21 49 3 Przedstawiciel zakładający "Niebieską Kartę-A" Dane z jednorazowego sprawozdania z realizacji procedury Niebieskie Karty i działalności zespołów interdyscyplinarnych infor _przemoc 2013
Uruchamianie procedury NK procentowy udział przedstawicieli poszczególnych instytucji (województwo lubuskie) Ochrona zdrowia 0,1 GKRPA 0,9 Oświata 2 udział procentowy Pomoc społeczna 11,5 Policja 85,5 0 20 40 60 80 100
Uruchamianie procedury Niebieskie Karty w 2012 r. w na przykładzie wybranego powiatu 400 350 357 300 250 200 150 100 50 0 17 1 9 0 Przedstawiciel zakładający "Niebieską Kartę-A" Dane z jednorazowego sprawozdania z realizacji procedury Niebieskie Karty i działalności zespołów interdyscyplinarnych infor _przemoc 2013
Liczba założonych Niebieskich Kart w 2012r. na przykładzie wybranego powiatu 384 400 350 300 250 200 198 144 150 100 liczba "Niebieskich Kart" 50 0 formularz A karta wszczynająca procedurę formularz C- diagnoza i plan pomocy formularz D - dotycząca osoby podejrzanej o stosowanie przemocy Formularz Niebieskiej Karty-B jest wręczany podczas interwencji osobie, co do której istnieje podrzenie, że jest ofiarą przemocy Dane z jednorazowego sprawozdania z realizacji procedury Niebieskie Karty i działalności zespołów interdyscyplinarnych infor _przemoc 2013
Terminowe przekazywanie Niebieskich Kart-A przewodniczącemu zespołu interdyscyplinarnego (województwo lubuskie) 25% % "Niebieskich Kart" 75% NK przekazane w terminie 7 dni NK nie przekazane w terminie do 7 dni
Realizacja procedury NK - stan na koniec 2012 r. (województwo lubuskie) 1.298 trwające; 1.078 zakończone w 2012 r.; 1.442 prowadzone w oparciu o indywidualny plan pomocy; 2.277 zakończone pozytywnie
Zdiagnozowane w toku kontroli LUW problemy w pracy zespołów interdyscyplinarnych Trudności w pozyskaniu do zespołu interdyscyplinarnego przedstawicieli wszystkich służb i instytucji, w szczególności ochrony zdrowia, kuratorów i organizacji pozarządowych; Nawet w przypadku formalnego pozyskania wszystkich przedstawicieli trudności i brak instrumentów egzekwowania udziału w posiedzeniach zespołów i grup roboczych, aktywnego, zaangażowanego uczestnictwa; Niechętne wszczynanie procedury przez przedstawicieli ochrony zdrowia, GKRPA i oświaty; Na przewodniczącym spoczywa dużo obowiązków, które musi wykonywać w ramach swojego zatrudnienia trudności w pogodzeniu zasadniczych obowiązków zawodowych z odpowiedzialnością za funkcjonowanie zespołu; Brak funduszy na specjalistyczne szkolenia, na które jest zapotrzebowanie; Trudności w pracy ze sprawcami przemocy, zwłaszcza w wyegzekwowaniu stawiennictwa na posiedzeniu zespołu i wypełnienia formularza Niebieskiej Karty-D ;
Dziękuję za uwagę Małgorzata Krasowska-Marczyk Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gorzowie Wlkp.