Adam Czudec Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju wielofunkcyjnego rolnictwa WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO RZESZÓW 2009
Spis treści Contents 7 Wstęp 9 1. Przestanki rozwoju wielofunkcyjnego rolnictwa 15 1.1. Koncepcja rozwoju wielofunkcyjnego 15 1.2. Rolnictwo wielofunkcyjne i zrównoważone podobieństwa i różnice 18 1.3. Kierunki rozwoju wielofunkcyjnego rolnictwa 22 1.4. Specyfika polskiego rolnictwa w kontekście rozwoju wielofunkcyjnego 30 2. Znaczenie Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej w rozwoju wielofunkcyjnego rolnictwa 40 2.1. Przesłanki wspierania wielofunkcyjnego rolnictwa 40 2.2. Instrumenty wspierania wielofunkcyjnego rolnictwa 44 2.3. Wspieranie wielofunkcyjności rolnictwa w Polsce 50 2.4. Ocena znaczenia funduszy Unii Europejskiej we wspieraniu rozwoju wielo- > funkcyjności rolnictwa 61 3. Relacje między wielofunkcyjnym rolnictwem a obszarami wiejskimi 71 3.1. Ewolucja miejsca rolnictwa w gospodarce obszarów wiejskich 71 3.2. Relacje między rolnictwem a nierolniczymi sektorami gospodarki wiejskiej 78 3.3. Znaczenie różnych form wielofunkcyjności rolnictwa w rozwoju obszarów wiejskich 90 4. Znaczenie otoczenia instytucjonalnego we wspieraniu rozwoju wielofunkcyjnego rolnictwa 95 4.1. Przesłanki wspierania wielofunkcyjnego rolnictwa przez instytucje 95 4.2. Rola instytucji w procesie wspierania wielofunkcyjnego rolnictwa 99 4.3. Zakres i kierunki działalności instytucji na rzecz wielofunkcyjnego rolnictwa 106 4.3.1. Instytucje wykorzystujące instrumenty finansowe 107 4.3.2. Instytucje doradcze 109 4.3.3. Jednostki samorządu terytorialnego 111 4.3.4. Znaczenie wspólnego działania otoczenia instytucjonalnego i rolników 113 4.4. Ocena znaczenia instytucji w opinii rolników 116
5. Wielofunkcyjność a konkurencyjność rolnictwa 132 5.1. Relacje między rolnictwem wielofunkcyjnym i konkurencyjnym 132 5.2. Ocena możliwości konkurencyjnych wielofunkcyjnych gospodarstw 144 5.3. Wielofunkcyjność jako czynnik kształtujący konkurencyjność regionu 159 5.4. Perspektywy rozwoju wielofunkcyjnego rolnictwa w kontekście presji na poprawę konkurencyjności 162 Zakończenie 171 Literatura 176 Spis tabel L..:..T...' 185 Spis wykresów 187 Summary 188
Contents Introduction 9 1. General background of multifunctional agriculture development 15 1.1. The concept of multifunctional development 15 1.2. Multifunctional and sustainable agriculture similarities and differences 18 1.3. Directions of multifunctional agriculture development 22 1.4. The specific case of Polish agriculture in context of multifunctionality 30 2. The role of European Union Common Agricultural Policy in multifunctional agriculture development 40 2.1. Reasons for multifunctional agriculture support 40 2.2. Economic instruments for multifunctional support 44 2.3. Multifunctional agriculture support in Poland 50 2.4. The influence of Common Agricultural Policy of the EU in the process of multifunctional agriculture development 61 3. Relations between multifunctional agriculture and rural areas development... 71 3.1. Evolution of agricultural sector placement in rural areas economy 71 3.2. Relations between agriculture and nonagricultural sector of rural economy... 78 3.3. The role of different forms of multifunctional agriculture in rural areas development '. 90 4. The role of institutional environment for multifunctional agriculture support 95 4.1. The reasons for institutional support 95 4.2. Function of institutions in the process of multifunctionality development 99 4.3. Scalę and direction of institutions activities in the process of multifunctional agriculture development 106 4.3.1. Institutions using financial instruments. 107 4.3.2. Advisory institutions 109 4.3.3. Local and regional government 111 4.3.4. Common action institutions 113 4.4. Value of institutions in farmers opinion 116
5. Multifunctionality and competitiveness of agriculture 132 5.1. Relations between multifunctional and competitive agriculture 132 5.2. Competitiveness capacity of multifunctional farms 144 5.3. Multifunctionality as factor of region competitiveness 159 5.4. Perspectives of multifunctional agriculture development in a context of pressure for competitiveness 162 Conclusions 171 Bibliography 176 Tableindex 1..:..:..: 185 Figures index 187 Summary 188