Efektywność energetyczna znaczenie. współpracy samorządów z przedsiębiorcami Dobre praktyki w zakresie efektywności energetycznej na przykładzie budynków użyteczności publicznej Dariusz Koc KAPE S.A. dkoc@kape.gov.pl Tel. 691 956 504 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Art. 18 Ustawy - Prawo energetyczne Planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy (podstawowe zadanie gminy z punktu widzenia zapewnienia możliwości rozwoju przedsiębiorcom). Planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy. Finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy. Planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy.* *Dodane zostało ustawą z dnia 15 kwietnia 2011r. o efektywności energetycznej (Dz. U. Nr 94 poz. 551 z późn. zm.). Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 2
Współpraca z przedsiębiorcami Współpraca przy planowaniu rozwoju infrastruktury gminnej Zachęty i preferencje dla przedsiębiorców Rozwój lokalnej przedsiębiorczości Postęp technologiczny i wzrost kultury technicznej Współpraca przy realizacji i finansowaniu inwestycji w zakresie efektywności energetycznej Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 3
Spełnienie obowiązku wynikającego z ustawy JAK? KTO? ZA CO? Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 4
FORMUŁA ESCO Rozpoznanie projektu Inwestycja KLIENT Finansowanie projektu ESCO Przygotowanie i obsługa Projektu. Gwarancja uzyskania efektu energetycznego INWESTOR POŻYCZKODAWCA Spłata oszczędności po podziale Spłata kredytu w ratach Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 5
Partnerstwo Publiczno Prywatne Realizacja przedsięwzięć opartych o umowę długoterminową zawartą pomiędzy podmiotami: podmiot publiczny podmiot prywatny Polega na przekazaniu podmiotowi prywatnemu realizacji zadania o charakterze publicznym. Wykonanie przez partnera prywatnego takiego zadania wiąże się z budową lub remontem niezbędnej infrastruktury, a następnie jej utrzymaniem i zarządzaniem. Możliwa realizacja inwestycji w sposób neutralny z punktu widzenia budżetu JST Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 6
. Przykłady Dobrych Praktyk w zakresie efektywności energetycznej na przykładzie budynków użyteczności publicznej Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Partnerstwo Publiczno Prywatne Lista przedsięwzięć realizowanych w formule PPP jest długa: Projekt modernizacji oświetlenia w Krakowie finansowany z oszczędności 1997-2004 Redukcja mocy 11,38 / 6,31 MW 46% oszczędności zużycia energii Poprawa jakości oświetlenia Poprawa estetyki Kompleksowa termomodernizacja budynków publicznych w Gminie Radzionków (2010 r.) 10 letni okres umowy Gwarancja 54% oszczędności zużycia energii cieplnej i 40% elektrycznej dla modernizacji oświetlenia Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 8
Partnerstwo Publiczno Prywatne Lista przedsięwzięć realizowanych w formule PPP jest długa: Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Gminy Karczew w formule partnerstwa publiczno prywatnego (2013 r.) 10 letni okres umowy Projekt z dotacją z NFOŚiGW Gwarancja 56% oszczędności zużycia energii cieplnej i 21% elektrycznej dla modernizacji oświetlenia Farma fotowoltaiczna w Wierzchosławicach Budynki użyteczności publicznej w Płocku (kompleksowo) Szpital Uzdrowiskowy Energetyk w Inowrocławiu Budynki Publiczne Tychy (kompleksowo) Szpital Św. Barbary w Sosnowcu (w trakcie projekt modelowy) Budynki użyteczności publicznej w Zgierzu Inne (Sąd Rejonowy Bielsko Biała, spalarnia śmieci w Poznaniu,..) Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 9
Standard budynku o niemal zerowym zapotrzebowaniu na energię (Warunki Techniczne wymagania NZEB?) Lp. Rodzaj budynku Cząstkowe maksymalne wartości zapotrzebowania na nieodnawialna energię pierwotną na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej EP [kwh/(m 2 rok) od 1 stycznia od 1 stycznia od 1 stycznia 2014 2017 2021 1. Budynek mieszkalny: a)jednorodzinny 120 95 70 b)wielorodzinny 105 85 65 2. Budynek zamieszkania zbiorowego 95 85 75 3. Budynek użyteczności publicznej: a)opieki zdrowotnej 390 290 190 b)pozostałe 65 60 45 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 10 10
Standard budynku o niemal zerowym zapotrzebowaniu na energię (Warunki Techniczne wymagania NZEB?) Lp. Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu t i 1. Ściany zewnętrzne: a)przy t i 16 o C b)przy 8 o C t i < 16 o C c)przy t i < 8 o C 2. Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami: a)przy ti 16 o C b)przy 8 o C ti < 16 o C c)przy ti < 8 o C 3. Okna (z wyjątkiem okien połaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne: a)przy ti 16 o C b)przy 8 o C ti < 16 o C Okna połaciowe a)przy ti 16 o C b)przy 8 o C ti < 16 o C Współczynnik przenikania ciepła U C(max) [W/m 2 K) od 1 stycznia 2014 od 1 stycznia 2017 od 1 stycznia 2021 0,25 0,45 0,90 0,20 0,30 0,70 1,3 1,8 1,5 1,8 0,23 0,45 0,90 0,18 0,30 0,70 1,1 1,6 1,3 1,6 0,20 0,45 0,90 0,15 0,30 0,70 0,9 1,4 1,1 1,4 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 11 11
Standard budynku o niemal zerowym zapotrzebowaniu na energię (Warunki Techniczne wymagania NZEB?) Źródło: Edward Szczechowiak, Radosław Górzeński. Politechnika Poznańska. Definicja budynku o niemal zerowym zużyciu Energii i Droga Jego Wdrożenia. Warsztaty ITB i KBiN Wdrożenie Przekształconej Dyrektywy EPBD do Polskiego Prawa. Marzec 2012. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 12 12
Zasady optymalizacji standardu energetycznego budynków Metody oceny oddziaływania środowiskowego oparte na ocenie cyklu życia produktu (LCA) i kosztów w cyklu życia produktu (LCC) Użytkowanie, w tym energia 85 90% (Dla większości urządzeń zużywających energię i dla budynków) Utylizacja Materiały Budowa Zużycie energii podstawowy czynnik oddziaływania budynków na środowisko Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 13
Zasady optymalizacji standardu energetycznego budynków Przykład: Budowa budynku Instytutu Informatyki dla jednego z uniwersytetów w Polsce (pow. 5010 m2) Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 14
Zasady optymalizacji standardu energetycznego budynków Kryteria oceny ofert przetargowych na prace projektowe: 65% - koszt wykonania projektu 10% - ocena rozwiązań funkcjonalno - użytkowych 15% - ocena rozwiązań w zakresie ochrony cieplnej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii 10% - udział energii odnawialnej w pokryciu potrzeb energetycznych budynku Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 15
Zasady optymalizacji standardu energetycznego budynków Efekty dla rozwiązań standardowych: Łączne zapotrzebowanie na energię: Energia elektryczna: Klimatyzacja = 50 512,0 kwh/rok. Ogrzewanie = 14 690,0 kwh/rok. Ciepła woda użytkowa = 4 272,0 kwh/rok. Łącznie = 69 474,0 kwh/rok. Energia cieplna: Ciepła woda = 420,0 GJ/rok Ogrzewanie = 2 299,0 GJ/rok Łącznie = 2 719,0 GJ/rok. Koszt ogrzewania i ciepłej wody (bez oświetlenia): - 210 808,5 zł/rok 17 567,4 zł/m- c - 3,51 zł/(m 2 m-c) Koszt inwestycji dla rozwiązań standardowych: 42,45 mln zł Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 19
Zasady optymalizacji standardu energetycznego budynków Efekty po zastosowaniu rozwiązań ponad standardowych Łączne zapotrzebowanie na energię: Energia elektryczna: Pompa ciepła c.w.u. = 10 145,0 kwh/rok. Chłodzenie płaszczyznowe = 5 052,0 kwh/rok. Ogrzewanie = 7 890,0 kwh/rok. Ciepła woda użytkowa = 2 794,0 kwh/rok. Wentylacja mechaniczna = 24 770,0 kwh/rok. Uzysk energii z instalacji fotowoltaicznej - 5 320,0 kwh/rok. Łącznie = 45 331,0 kwh/rok. Energia cieplna: Ciepła woda = 131,0 GJ/rok Ogrzewanie = 53,0 GJ/rok Łącznie = 184,0 GJ/rok. Roczny koszt ogrzewania i ciepłej wody (bez oświetlenia): - 43002,00 zł - 3 583,5 zł/m- c - 0,72 zł/(m 2 m-c) Udział energii odnawialnych 70,1% Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 20
Zasady optymalizacji standardu energetycznego budynków Dodatkowe koszty inwestycji 2,46 mln zł (raczej różnica w kosztach inwestycji) Prosty okres zwrotu dodatkowych nakładów SPBT = 14,6 roku Redukcja emisji CO2 ok. 310 t/rok Zdyskontowany koszt budynku standardowego 45 100 707 zł Zdyskontowany koszt budynku ponad standardowego 45 690 643 zł (Założono 30 letni okres eksploatacji oraz 5% stopę dyskonta) Uniknięta emisja CO2 w okresie 30 lat 9 262 ton Standard energetyczny budynku (bez oświetlenia) po usprawnieniach E = 19,24 kwh/(m2 rok) Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 21
Koszty w cyklu użytkowania, jako narzędzie optymalizacji standardu energetycznego budynków Budynek wielorodzinny - typ 2 Węgiel Gaz ziemny Sieć ciepłownicza LPG/Olej opałowy Powierzchnia użytkowa: 6 929 m 2 Koszt budowy Koszt budowy Koszt budowy Koszt budowy zł/m 2 zł/m 2 zł/m 2 zł/m 2 Budynek standardowy 3 959,72 3 925,00 3 932,31 3925,0 Budynek o podw. standardzie 4 162,33 4 128,34 4 135,65 4128,3 Budynek o wysokim standardzie 4 521,73 4 487,74 4 495,05 4487,7 Budynek o bardzo wysokim standardzie 4 577,74 4 543,75 4 551,06 4543,7 Budynek o bardzo wysokim standardzie z kolektorami Budynek o b. wysokim standardzie z pompą ciepła 5 085,78 5 051,79 5 059,10 5051,8 5 462,98 5 463,0 5 462,98 5463,0 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 22
Koszty w cyklu użytkowania, jako narzędzie optymalizacji standardu energetycznego budynków Wsp. dyskontujący Inflacja Wzrost cen energii 0,03 0,025 0,06 Zmiana kosztów w cyklu użytkowania w zależności od standardu energtycznego - energia - GZ50 36 000 000,00 Całkowity koszt w cyklu użytkowania budynku [zł] 35 500 000,00 35 000 000,00 34 500 000,00 34 000 000,00 33 500 000,00 33 000 000,00 32 500 000,00 32 000 000,00 31 500 000,00 31 000 000,00 173,5 124,3 84,5 61,8 25,1 14,0 Wskaźnik zapotrzebowania na energię końcową [kwh/(m2rok)] Koszty Bez zewnętrznych Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 23
Koszty w cyklu użytkowania, jako narzędzie optymalizacji standardu energetycznego budynków Wsp. dyskontujący Inflacja Wzrost cen energii 0,05-0,005 0,00 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 24
Koszty w cyklu użytkowania, jako narzędzie optymalizacji standardu energetycznego budynków Wsp. dyskontujący Inflacja Wzrost cen energii 0,05-0,005 0,00 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 25
Całkowity koszt w cyklu użytkowania budynku [zł] Koszty w cyklu użytkowania, jako narzędzie optymalizacji standardu energetycznego budynków Wsp. dyskontujący Inflacja Wzrost cen energii 0,03-0,005 0,00 Zmiana kosztów w cyklu użytkowania w zależności od standardu energtycznego - GZ50, szkoła 14 000 000,0 13 500 000,0 13 000 000,0 12 500 000,0 12 000 000,0 11 500 000,0 174,9 136,2 65,0 35,7 28,5 12,9 Wskaźnik zapotrzebowania na energię końcową [kwh/(m2rok)] Koszty Bez zewnętrznych Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 26
Przykłady jakości energetycznej budynków Przykład: konkurs na kompleks budynków pasywnych w Markach Kryteria oceny ofert przetargowych Kryteria architektoniczne i przestrzenne - waga kryterium 55% Kryteria w zakresie efektywności energetycznej 35% Spełnienie wymagań obligatoryjnych Wskaźnik zapotrzebowania na energię na cele technologiczne pływalni Całkowite koszty w cyklu użytkowania (n = 20 lat, i = 5%, zadane ceny nośników energii, precyzyjnie zdefiniowana metodyka obliczeniowa) Cena wykonania projektu budowlanego i projektów wykonawczych 10% Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 27
Przykłady jakości energetycznej budynków I nagroda : Pracownia Architektury i Designu Piotr Kuś Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 28
Przykłady jakości energetycznej budynków PRACOWNIA PROJEKTÓW BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO w KAPE S.A. ppbe@kape.gov.pl Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 29
Przykłady jakości energetycznej budynków PRACOWNIA PROJEKTÓW BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO w KAPE S.A. ppbe@kape.gov.pl Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 30
Przykłady jakości energetycznej budynków PRACOWNIA PROJEKTÓW BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO w KAPE S.A. ppbe@kape.gov.pl Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 31
Przykłady jakości energetycznej budynków (termowizja) Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 32 32
Przykłady jakości energetycznej budynków (termowizja) jak być nie powinno Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 33 33
Przykłady jakości energetycznej budynków (termowizja) jak powinien wyglądać budynek Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 34
Przykłady jakości energetycznej budynków (termowizja) jak powinien wyglądać budynek Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 35
Współpraca z KAPE S.A. Audyty energetyczne i studia wykonalności na dowolne projekty EE i OZE (również dla POIiŚ, RPO, fundusze środowiskowe) Wnioski o finansowanie do wszystkich funduszy i programów Palny Gospodarki Niskoemisyjnej, Plany Rewitalizacji Doradztwo dla JST w zakresie procedur konkursowych i przetargowych na budowę energooszczędnych budynków użyteczności publicznej Doradztwo dla JST w przygotowaniu i przeprowadzeniu postepowań o ESCO i PPP Analizy i wytyczne w zakresie LCA i LCC do postępowań przetargowych dla podmiotów publicznych Projektowanie budynków energooszczędnych i pasywnych (mieszkalnych i użyteczności publicznej własne biuro projektowe) Przygotowanie aplikacji do systemu Białych Certyfikatów Audyty obowiązkowe zgodnie z Ustawą o efektywności energetycznej Pomiary, badania, diagnostyka budynków i instalacji przemysłowych Inne.. (np. Koncepcja budowy Zakładu Zagospodarowania Odpadów MZO Wołomin) Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 36
Zapraszamy do współpracy mgr inż. Dariusz Koc Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. ul. Nowowiejska 21/25 00-660 Warszawa tel.: (22) 626 09 10 dkoc@kape.gov.pl www.kape.gov.pl Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 37