Preferowane zawody prawnicze

I. Plany zawodowe

Preferowane zawody prawnicze Który z wymienionych zawodów prawniczych chciałbyś/abyś wykonywać w przyszłości? Wskazania w % N=657 adwokat radca prawny sędzia notariusz pracownik naukowy doradca podatkowy prokurator komornik pracownik administracji pracownik organu ścigania rzecznik patentowy referendarz sądowy inne zawody nie wiem/trudno powiedzieć 4,4 2,6 0,9 2,4 0,6 7,5 9,4 14,9 14,5 14,3 Wskazywane inne zawody: dyplomata, właściciel firmy, doradca inwestycyjny, ambasador, dziennikarz, pracownik administracji UE 27,7 28,9 38,8 38,2 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 * Wyniki nie sumują się do 100,0%, ponieważ respondenci mieli możliwość wskazania do 3 preferowanych zawodów 2

Najbardziej prestiżowe zawody prawnicze Który z zawodów prawniczych wydaje Ci się najbardziej prestiżowy? Wskazania w % N=657 Który z zawodów prawniczych jest według Ciebie najbardziej dochodowy? sędzia 41,9 notariusz 34,9 adwokat 16,7 adwokat 23,6 notariusz 12,9 komornik 11,7 radca prawny 7,0 radca prawny 9,7 prokurator 5,9 sędzia 5,9 pracownik naukowy 5,6 doradca podatkowy 5,0 pracownik organu ścigania 1,8 prokurator 1,5 komornik 1,8 pracownik naukowy 1,4 pracownik administracji 1,5 pracownik organu ścigania 1,1 rzecznik patentowy doradca podatkowy referendarz sądowy inne zawody 0,8 0,8 0,2 0,9 Wskazywane inne zawody: dyplomata, właściciel firmy, ambasador rzecznik patentowy pracownik administracji referendarz sądowy inne zawody 0,9 0,5 0,3 0,5 Wskazywane inne zawody: dyplomata, właściciel firmy, rzeczoznawca nie wiem/trudno powiedzieć 2,1 nie wiem/trudno powiedzieć 3,0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 0 5 10 15 20 25 30 35 40 3

Wybierane aplikacje Które podane egzaminy na aplikację zamierzasz zdawać? Wskazania w % N=657 adwokacka 39,7 radcowska 35,2 sądowa notarialna 23,9 25,7 prokuratorska dyplomatyczna 11,3 12,3 komornicza 9,7 administracyjna 5,9 sejmowa rzecznika patentowego 3,7 3,7 nie wiem/trudno powiedzieć 5,8 nie aplikuję 3,3 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 * Wyniki nie sumują się do 100,0%, ponieważ respondenci mieli możliwość wskazania do 3 aplikacji 4

Znajomość kancelarii prawnych Które z poniższych podmiotów znasz? Wskazania w % Ernst & Young 42,9 Deloitte 42,0 PwC (dawniej: PricewaterhouseCoopers) 32,9 KPMG Polska 25,6 Domański Zakrzewski Palinka (DZP) 24,0 Allen & Overy 23,0 Accreo Taxand 18,3 Baker & McKenzie 17,0 McKinsey&Company 14,9 DLA Piper Wiater 14,9 Chałas i Wspólnicy 13,1 Boston Consulting Group 12,0 Rödl&Partner 10,8 White & Case 10,5 Sołtysiński Kawecki & Szlęzak 10,5 Accace 10,5 CMS Cameron McKenna Dariusz Greszta 9,9 Wardyński i Wspólnicy 9,4 Pociej Dubois i Wspólnicy 9,3 Linklaters 9,0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 N=657 Wykres pokazuje wyniki dla pierwszych 20 wskazań 5

Chęć pracy w kancelariach prawnych W których z poniższych podmiotów chciałbyś/abyś pracować w przyszłości? Wskazania w % Ernst & Young 8,7 PwC (dawniej: PricewaterhouseCoopers) 7,2 Deloitte 6,5 Rödl & Partner 5,2 Allen&Overy 5,2 Wierciński Kwieciński Baehr (WKB) 4,9 KPMG Polska 4,9 Domański Zakrzewski Palinka (DZP) 4,3 DLA Piper Wiater 3,8 Accreo Taxand 3,8 Accace 3,8 Boston Consulting Group 3,7 Baker & McKenzie 3,7 Wierzbowski Eversheds 3,5 Raczkowski i Wspólnicy 3,5 Grynhoff Woźny i Wspólnicy 3,5 e/n/w/c 3,5 Salans 3,3 Chałas i Wspólnicy 3,3 Linklaters 3,2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 N=657 Wykres pokazuje wyniki dla pierwszych 20 wskazań 6

II. Perspektywy na rynku pracy

II A. Zgromadzone doświadczenie zawodowe

Praktyki Czy odbyłeś/aś już praktyki? Kiedy odbyłeś/aś te praktyki? Wskazania w % N=608 N=348 42,8 Tak 57,2 Nie przed semestrem 4 semestr 4 przerwa 4/5 semestr 5 przerwa 5/6 semestr 6 przerwa 6/7 semestr 7 przerwa 7/8 semestr 8 przerwa 8/9 semestr 9 przerwa 9/10 semestr 10 0,3 2,6 2,3 4,3 6,9 8,3 9,2 9,8 9,5 8,0 10,6 11,8 17,0 16,4 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 9

Miejsce odbywania praktyk Gdzie odbywałeś/aś praktyki? Wskazania w % N=348 kancelaria prawna 50,6 sąd 35,1 organ administracji 12,1 prokuratura 8,0 dział prawny firmy firma konsultingowa inne miesjca 3,2 4,9 6,3 Wskazywane inne miejsca: klinika prawa, poradnia prawna, biuro poselskie, bank, doradca podatkowy, kancelaria podatkowa, Komenda Policji, kurator sądowy, RPO, ZUS, zespół sądowej służby kuratorskiej 0 10 20 30 40 50 60 * Pytanie zadano tylko tym respondentom, którzy odbyli już jakieś praktyki ** Wyniki nie sumują się do 100,0%, ponieważ respondenci mieli wskazać wszystkie miejsca, w których odbyli praktyki 10

Zamiar odbycia praktyk Czy zamierzasz odbyć praktyki? Kiedy zamierzasz odbyć praktyki? Wskazania w % N=260 N=210 10,8 8,5 Tak 80,8 Nie Brak odpowiedzi semestr 4 przerwa 4/5 semestr 5 przerwa 5/6 semestr 6 przerwa 6/7 semestr 7 przerwa 7/8 semestr 8 przerwa 8/9 semestr 9 przerwa 9/10 semestr 10 i później nie wiem/trudno powiedzieć 4,3 1,4 6,2 10,0 10,0 8,1 9,5 4,8 10,5 4,8 5,2 8,1 10,0 30,5 0 5 10 15 20 25 30 35 * Pytanie zadano tylko tym respondentom, którzy nie odbyli jeszcze żadnych praktyk 11

II B. Przygotowanie do przyszłej pracy

Ocena jakości przygotowania studentów do pracy Oceń stopień, w jakim, Twoim zdaniem, studia prawnicze przygotowują do pracy prawnika. Wskazania w % N=633 N=642 N=636 N=643 70 60 63,5 58,9 54,4 50 42,9 40 30 20 10 11,5 11,7 29,7 15,4 słabe przygotowanie dobre przygotowanie 0 wiedza teoretyczna na temat poszczególnych dziedzin prawa znajomość aktualnych regulacji prawnych znajomość terminów prawniczych w językach obcych zdolność stosowania prawa w praktyce ŚREDNIA: 3,66 3,60 2,76 2,45 13

Atuty i słabości studentów i absolwentów prawa Co uważasz za największy atut studentów i absolwentów prawa przy poszukiwaniu pracy? Wskazania w % N=657 Co uważasz za największą słabość studentów i absolwentów prawa przy poszukiwaniu pracy doświadczenie zawodowe 25,3 brak doświadczenia zawodowego 52,1 pracowitość i odpowiedzialność dodatkowe kursy i szkolenia wysoka średnia ocen 8,8 13,5 17,4 brak odbytych dodatkowych kursów i szkoleń brak solidnej wiedzy teoretycznej 11,7 8,2 znajomość języków obcych 8,7 słaba znajomość języków obcych 7,6 umiejętności autoprezentacji 6,8 niska średnia ocen 4,6 działalność w organizacjach studenckich praca społeczna podczas studiów łatwość nawiązywania kontaktu z ludźmi inne 6,7 3,8 3,7 1,2 niefrasobliwość i brak zapału do pracy nieduże umiejętności autoprezentacji trudności w nawiązywaniu kontaktu z ludźmi 4,4 4,0 3,8 nie wiem/trudno powiedzieć 4,1 nie wiem/trudno powiedzieć 3,7 0 5 10 15 20 25 30 0 10 20 30 40 50 60 14

Sposoby zwiększania kwalifikacji zawodowych W jaki sposób zwiększasz swoje kwalifikacje zawodowe? Wskazania w % N=657 warsztaty, kursy, szkolenia 18,4 praca/praktyki 10,8 kursy językowe działalnosć w organizacjach studenckich, kołach naukowych 4,9 4,4 literatura prawnicza konferencje 2,1 2,1 udział w poradni prawnej dodatkowe studia 0,5 0,5 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 * Respondenci mieli możliwość wskazania wielu sposobów 15

Rozwijające się dziedziny prawa By J Które z wymienionych dziedzin prawa będą twoim zdaniem najbardziej rozwijającymi się przez następne 5 lat? Wskazania w % N=657 prawo nowych technologii prawo europejskie prawo własności intelektualnej prawo bankowe i rynków kapitałowych prawo energetyczne prawo ochrony środowiska prawo ochrony konkurencji i konsumentów prawo cywilne prawo telekomunikacyjne prawo handlowe prawo podatkowe prawo finansowe prawo obrotu nieruchomościami prawo spółek prawo międzynarodowe publiczne prawo pracy i ubezpieczen społecznych prawo administracyjne prawo karne historia lub teoria prawa 1,0 8,3 7,5 7,4 6,7 6,4 5,9 4,9 3,6 17,2 14,9 13,9 13,9 11,9 11,1 11,0 22,4 26,2 29,6 0 5 10 15 20 25 30 35 * Respondenci mieli możliwość wskazania do 3 specjalizacji 16

Wybierane specjalizacje By J W jakich dziedzinach prawa specjalizujesz się lub pragniesz się specjalizować? Wskazania w % N=657 prawo cywilne prawo karne prawo handlowe prawo spółek prawo pracy i ubezpieczen społecznych prawo europejskie prawo podatkowe prawo administracyjne prawo bankowe i rynków kapitałowych prawo finansowe prawo ochrony konkurencji i konsumentów prawo własności intelektualnej prawo międzynarodowe publiczne prawo obrotu nieruchomościami prawo energetyczne historia lub teoria prawa prawo ochrony środowiska prawo nowych technologii prawo telekomunikacyjne 11,9 11,7 11,6 11,0 11,0 10,7 10,0 8,7 7,3 5,9 5,8 5,5 4,1 2,7 2,7 2,4 17,8 17,2 43,7 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 * Respondenci mieli możliwość wskazania do 3 specjalizacji 17

Rozwijające się dziedziny prawa a wybierane specjalizacje By J Dziedzina prawa Rozwijające się dziedziny prawa Wybrana specjalizacja prawo nowych technologii 29,6% (1) 2,7% (17-18) prawo europejskie 26,2% (2) 11,6% (6) prawo własności intelektualnej 22,4% (3) 7,3% (12) prawo bankowe i rynków kapitałowych 17,2% (4) 10,7% (9) prawo energetyczne 14,9% (5) 5,5% (15) prawo ochrony konkurencji i konsumentów 13,9% (6) 8,7% (11) prawo ochrony środowiska 13,9% (7) 2,7% (17-18) prawo cywilne 11,9% (8) 43,7% (1) prawo telekomunikacyjne 11,1% (9) 2,4% (19) prawo handlowe 11,0% (10) 17,2% (3) prawo podatkowe 8,3% (11) 11,0% (7-8) prawo finansowe 7,5% (12) 10,0% (10) prawo obrotu nieruchomościami 7,4% (13) 5,8% (14) prawo spółek 6,7% (14) 11,9% (4) prawo międzynarodowe publiczne 6,4% (15) 5,9% (13) prawo pracy i ubezpieczeń społecznych 5,9% (16) 11,7% (5) prawo administracyjne 4,9% (17) 11,0% (7-8) prawo karne 3,6% (18) 17,8% (2) historia lub teoria prawa 1,0% (19) 4,1% (16) 18

III. Ocena wydawnictw publikacji prawniczych

Znane wydawnictwa By J Proszę wskazać znane Tobie wydawnictwa publikujące literaturę i podręczniki prawnicze. Wskazania w % N=610 C.H. Beck 89,8 Lexis Nexis 83,9 Wolters Kluwer 73,0 ParkPrawo 63,4 Oficyna Wydawnicza Branta 38,4 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 20

Ocena wydawnictw publikacji prawniczych cena podręczników By J Proszę ocenić publikacje wskazanych wydawnictw pod względem ceny oferowanych podręczników. Wskazania w % ParkPrawo (N=385) 7,0 16,4 45,1 26,0 5,5 3,06 C.H. Beck (N=532) 9,6 21,2 38,9 22,2 8,1 2,98 Oficyna Wydawnicza Branta (N=234) 11,5 19,2 37,3 28,6 3,4 2,93 Lexis Nexis (N=498) 12,2 18,5 41,6 20,9 6,8 2,92 Wolters Kluwer (N=431) 11,4 20,6 40,6 20,9 6,5 2,90 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 zdecydowanie negatywna negatywna ani negatywna ani pozytywna pozytywna zdecydowanie pozytywna 21

Ocena wydawnictw publikacji prawniczych cena publikacji naukowych By J Proszę ocenić publikacje wskazanych wydawnictw pod względem ceny publikacji naukowych. Wskazania w % Oficyna Wydawnicza Branta (N=228) 7,0 14,0 40,9 34,6 3,5 3,14 ParkPrawo (N=379) 6,3 10,8 50,7 28,5 3,7 3,12 Wolters Kluwer (N=424) 9,0 17,0 41,0 26,2 6,8 3,05 C.H. Beck (N=495) 8,7 18,4 40,3 26,3 6,3 3,03 Lexis Nexis (N=484) 9,5 17,6 43,7 23,8 5,4 2,98 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 zdecydowanie negatywna negatywna ani negatywna ani pozytywna pozytywna zdecydowanie pozytywna 22

Ocena wydawnictw publikacji prawniczych łatwość przyswajania wiedzy By J Proszę ocenić publikacje wskazanych wydawnictw pod względem łatwości przyswajania z nich wiedzy. Wskazania w % C.H. Beck (N=507) 2,6 8,1 34,9 35,5 18,9 3,60 Lexis Nexis (N=503) 5,2 7,4 40,5 36,0 10,9 3,40 Wolters Kluwer (N=439) 3,9 10,7 40,1 37,8 7,5 3,34 ParkPrawo (N=380) 4,7 9,5 42,4 37,1 6,3 3,31 Oficyna Wydawnicza Branta (N=221) 8,6 15,8 40,8 33,0 1,8 3,04 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 zdecydowanie negatywna negatywna ani negatywna ani pozytywna pozytywna zdecydowanie pozytywna 23

Ocena wydawnictw publikacji prawniczych przejrzystość By J Proszę ocenić publikacje wskazanych wydawnictw pod względem przejrzystości. Wskazania w % C.H. Beck (N=501) 2,8 8,2 23,5 42,7 22,8 3,74 Lexis Nexis (N=509) 4,3 9,0 32,5 37,1 17,1 3,54 Wolters Kluwer (N=440) 4,3 6,6 36,8 41,4 10,9 3,48 ParkPrawo (N=381) 4,2 9,7 35,5 38,3 12,3 3,45 Oficyna Wydawnicza Branta (N=221) 7,7 14,5 38,9 33,5 5,4 3,14 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 zdecydowanie negatywna negatywna ani negatywna ani pozytywna pozytywna zdecydowanie pozytywna brak danych 24

Popularne czasopisma prawnicze By J Które czasopisma prawnicze czytujesz? Wskazania w % N=657 Rzeczpospolita Gazeta Prawna 36,7 35,6 Edukacja Prawnicza 25,6 Państwa i Prawo 17,0 Prawo i Podatki Palestra Monitor Podatkowy Monitor Prawa Pracy Radca Prawny Na wokandzie Jurysta - Magazyn Prawniczy Ius et Lex Gazeta Sądowa 12,0 12,0 11,1 10,8 10,5 10,4 10,0 9,0 9,0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 25

Popularne czasopisma prawnicze By J Określ, jak często czytasz te czasopisma. Wskazania w % Rzeczpospolita (N=241) 16,2 44,8 39,0 Edukacja Prawnicza (N=168) 15,5 26,2 58,3 Palestra (N=79) 8,9 20,3 70,9 Na wokandzie (N=68) 7,4 19,1 73,5 Radca Prawny (N=69) 7,2 31,9 60,9 Gazeta Prawna (N=234) 6,4 42,3 51,3 Prawo i Podatki (N=79) 6,3 20,3 73,4 Jurysta - Magazyn Prawniczy (N=66) 6,1 18,2 75,8 Monitor Podatkowy (N=73) 5,5 30,1 64,4 Państwa i Prawo (N=112) 5,4 28,6 66,1 Ius et Lex (N=59) 5,1 18,6 76,3 Gazeta Sądowa (N=59) 5,1 25,4 69,5 Monitor Prawa Pracy (N=71) 4,2 29,6 66,2 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 stale (prawie każdy numer) kilka razy w miesiącu rzadziej niż raz w miesiącu 26

Struktura próby

Struktura próby (1 z 4) Lp. Nazwa uczelni % w próbie 1. Uniwersytet w Białymstoku 5,2 2. Uniwersytet Gdański 9,1 3. Uniwersytet Śląski w Katowicach 1,8 4. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie 15,7 5. Katolicki Uniwersytet Lubelski 3,8 6. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 7. Uniwersytet Łódzki 9,9 8. Uniwersytet Opolski 1,4 9. Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu 6,4 10. Collegium Polonicum w Słubicach 2,3 11. Uniwersytet Szczeciński 11,0 12. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 10,7 13. Uniwersytet Warszawski 9,1 14. Uniwersytet Wrocławski 13,7 28

Struktura próby (2 z 4) Rok studiów Wskazania w % N=657 6,8 21,2 37,7 trzeci czwarty piąty brak odpowiedzi 34,2 29

Struktura próby (3 z 4) Płeć Czy miasto, w którym studiujesz, jest Twoim rodzinnym miastem? Wiek 2,4 Wskazania w % 20 N=657 38,4 13,9 47,8 kobieta mężczyzna brak odpowiedzi 55,3 11,0 33,8 tak nie brak odpowiedzi 4,4 3,3 7,0 21,2 26,0 10,4 25,3 21 22 23 24 25 26 i więcej brak danych Średni wiek ~ 22,9 lat Miejscowość pochodzenia 9,9 18,9 14,5 18,3 22,7 15,8 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 wieś miasto do 50 000 mieszkańców miasto od 50 001 do 100 000 mieszkańców miasto od 100 001 do 500 000 mieszkańców miasto powyżej 500 001 mieszkańców brak odpowiedzi 30

Struktura próby (4 z 4) Wskazania w % Czy studiujesz równolegle inny kierunek / inne kierunki studiów? N=657 N=89 74,7 25,3 Tak Nie Admnistracja Ekonomia Filologie Politologia Stosunki Międzynarodowe Historia Zarządzanie Finanse i rachunkowość Europeistyka Prawo kanoniczne Socjologia Psychologia inne kierunki brak odpowiedzi 11,2 11,2 10,1 9,0 7,9 6,7 5,6 4,5 2,2 2,2 1,1 5,6 3,4 19,1 0 5 10 15 20 25 31

Centrum Badań Marketingowych INDICATOR Sp. z o. o. ul. Tamka 38, 00-355 Warszawa tel.: (22) 595 1 595; faks: (22) 595 1 596 e mail: indicator@indicator.pl Katarzyna Jaworska Kierownik Projektu kjaworska@indicator.pl 32