ZAŁOŻENIA i STAN PRAC W PROJEKCIE SANAERO Dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas
Warsztaty Międzynarodowe 13.03. 2013 r. WCTT, Wrocław Działania projektu SANAERO skierowane są na monitoring i przetwarzania starych zanieczyszczeń ekologicznych w regionie przygranicznym Dolnego Śląska i Saksonii. Projekt jest finansowany w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia 2007-2013 w 85% z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz do 15% z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Projekt realizowany jest w ramach Celu 3: Współpraca transgraniczna Polska Saksonia Dziedzina Wsparcia 1.4.2 Wspieranie współpracy w dziedzinie środowiska naturalnego Okres realizacji XII.2011 IX. 2014 2
Spotkanie Grupy Sterującej i Zarządzającej 12.03.2013 r. Wrocław Warsztaty Międzynarodowe 13.03. 2013 r. WCTT, Wrocław 3
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i Zarządzającej 13.03. 201312.03. r. WCTT, 2013 Wrocław r. Wrocław Cele projektu SANAERO Opracowanie metodyki systematycznej rejestracji i badania obszarów, na których stwierdzono obecność starych zanieczyszczeń ekologicznych pod kątem monitorowania zanieczyszczeń gleby i wód gruntowych w regionie przygranicznym Saksonii i Dolnego Śląska Rejestracja i usystematyzowanie obszarów zanieczyszczonych dla obszaru wsparcia Dolny Śląsk w tym utworzenie bazy danych w oparciu o wyniki analizy SWOT i przy uwzględnieniu saksońskiego rejestru starych zanieczyszczeń SALKA 4
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i Zarządzającej 13.03. 201312.03. r. WCTT, 2013 Wrocław r. Wrocław Cele projektu SANAERO Pilotażowa próba wykorzystania systematyki badań starych zanieczyszczeń z uwzględnianiem polskich przepisów prawnych, zebranie informacji i dokonanie rozpoznania byłego lotniska wojskowego Krzywa na obszarze gminy Gromadka Wzmocnienie współpracy między urzędami, placówkami naukowymi i przedsiębiorstwami w dziedzinie usuwania starych zanieczyszczeń z specjalistycznymi i międzynarodowymi sieciami Rozpowszechnianie wiedzy oraz transgraniczny transfer doświadczeń i wiedzy w dziedzinie monitorowania i gospodarowania zanieczyszczeń gleby i wód gruntowych 5
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i Zarządzającej 13.03. 201312.03. r. WCTT, 2013 Wrocław r. Wrocław Projekt realizowany jest w ramach 4 działań: 1. Zarządzanie projektem i koordynacja, w ramach których organizowane są spotkania grupy sterującej oraz prowadzona jest bieżąca kontrola projektu 2. Analiza i dostosowanie systemu monitorowania zanieczyszczeń gleb oraz wód gruntowych, w ramach którego organizowane są warsztaty oraz opracowane zostaną: analiza SWOT, podręcznik z metodologią identyfikacji i badania obszarów zanieczyszczonych oraz system rejestracji starych zanieczyszczeń 3. Projekt pilotażowy dla przetestowania metodyki rewitalizacji obszarów zanieczyszczonych i oceny systemów monitorowania, w ramach którego prowadzony jest monitoring zanieczyszczenia wód podziemnych byłego lotniska Krzywa 4. Zarządzanie i transfer wiedzy: strona internetowa, konferencje międzynarodowe, wizyty studyjne oraz szkolenia dla użytkowników przyszłej bazy danych 6
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i Zarządzającej 13.03. 201312.03. r. WCTT, 2013 Wrocław r. Wrocław W ramach zaplanowanych działań opracowano: Regionalną analizę SWOT dotyczącą rejestracji starych zanieczyszczeń Zorganizowano Regionalne Warsztaty Eksperckie w Bolesławcu, w ramach których wyznaczono kryteria rejestracji starych zanieczyszczeń ekologicznych Utworzono dwujęzyczną stronę projektu Przeprowadzono ankietyzację i zgromadzono dostępne informacje dotyczące starych zanieczyszczeń ekologicznych na obszarze województwa dolnośląskiego Zebrano i przenalizowano materiały archiwalne dotyczące zanieczyszczenia lotniska Krzywa Wykonano rozpoznanie geologiczne i założono sieć monitoringu wód podziemnych w rejonie lotniska Krzywa 7
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Analiza SWOT W ramach przeprowadzonej analizy SWOT dokonano oceny potencjału, szans, zagrożeń i deficytów, dotyczących rejestracji starych zanieczyszczeń ekologicznych w obszarze wsparcia oraz zidentyfikowano mocne i słabe strony rejestracji zanieczyszczeń Mocne strony opracowanie metodyki identyfikacji i usystematyzowania starych zanieczyszczeń ekologicznych; Strength Mocne strony S W Weakness Słabe strony stworzenie polskiej wersji systemu rejestracji danych; opracowanie struktury bazy danych służącej do prowadzenia dalszej ewidencji starych zanieczyszczeń ekologicznych opracowanie i rozpowszechnienie podręcznika (PL-DE) z metodologią identyfikacji i badania obszarów zanieczyszczonych Opportunities Szanse O T Threats Zagrożenia 8
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Analiza SWOT Słabe strony możliwe luki w bazie danych terenów zanieczyszczonych Strength Mocne strony Weakness Słabe strony brak danych lub szczątkowe dane nt. terenów zanieczyszczonych S W brak danych lub szczątkowe dane nt. rodzaju zanieczyszczenia rozdrobnienie własnościowe terenów zanieczyszczonych; Opportunities Szanse O T Threats Zagrożenia 9
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Warsztaty Regionalne w Bolesławcu W ramach zorganizowanych warsztatów w dniu 06.06.2012 wyznaczono kryteria do rejestracji starych zanieczyszczeń ekologicznych rodzaju substancji zanieczyszczającej (np.: ropopochodne, metale ciężkie, WWA, pestycydy); postaci substancji zanieczyszczającej (stała, ciekła, gazowa) wraz z określeniem czy doszło do zanieczyszczenia gleby / gruntów, wód podziemnych, wód powierzchniowych, powietrza; rodzaju obiektu / typu obszaru, będącego potencjalnym źródłem zanieczyszczeń (np.: stare składowiska, nielegalne składowiska, instalacje technologiczne, ciągi komunikacyjne, lotniska, stacje przeładunkowe, miejsca składowania substancji chemicznych, miejsca awarii, teren poprzemysłowy, teren powojskowy); rodzaj w przeszłości / obecnie prowadzonej działalności (np.: zakład przemysłowy, składowisko odpadów, kopalnia, przeładunek paliw); sposób użytkowania terenu będącego potencjalnym źródłem zanieczyszczeń - przeszły, obecny oraz planowany. 10
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Dwujęzyczna Strona Internetowa Projektu http://sanaero.eu/pl Zakładki: 1. Nowości informacje bieżące 2. Projekt informacje o projekcie 3. Partnerzy informacje o partnerach projektu 4. Lotnisko Krzywa informacje o obiekcie pilotażowym 5. Kontakt 11
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Ankietyzacja i inwentaryzacja dostępnych informacji dotyczące starych zanieczyszczeń ekologicznych na obszarze województwa dolnośląskiego Na podstawie ankietyzacji oraz danych uzyskanych z RDOŚ i UM zinwentaryzowano: 30 obszarów/obiektów w 15 gminach ze skażonymi gruntami 8 obszarów zdegradowanych w 7 gminach 8 mogilników w 6 gminach 12
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Analiza materiałów archiwalnych dla lotniska Krzywa obiekt pilotażowy projektu SANAERO Na obszarze byłego lotniska armii radzieckiej w Krzywej obszarami najbardziej zanieczyszczonymi były: okolice magazynu paliw nr 1 i magazynu paliw nr 2. Obszar ten zanieczyszczono substancjami ropopochodnymi, w szczególności kerozyną oraz metalami ciężkimi, które wchodzą w skład paliwa lotniczego. 13
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Analiza materiałów archiwalnych dla lotniska Krzywa obiekt pilotażowy projektu SANAERO Zestawienie zakresów stężeń wybranych wskaźników zanieczyszczenia w próbkach wody podziemnej pobranej do badań na obszarze byłego lotniska wojsk radzieckich w Krzywej w latach 1993-2008 Lp Wskaźniki zanieczyszczenia Jednostka 1993 2003 2008 min maks min maks min maks Stan dobry 1 ChZT-Cr mg/l 31 469 nie norm. 2 Cynk mg/l 0,3843 0,8218 0,036 0,077 1 3 Kadm mg/l 0,004 0,0185 <0,0025 <0,0025 0,005 4 Miedź mg/l 0,0506 0,2331 <0,0010 <0,0010 0,2 5 Nikiel mg/l 0,0142 0,1181 <0,010 0,012 0,02 6 Ołów mg/l 0,004 0,5390 <0,0025 <0,0025 0,1 7 Fenole lotne mg/l 0,002 0,166 0,23 0,83 0,01 8 Substancje ropopochodne mg/l 7880 32400 8,9 363,8 0,3 9 Substancje ropopochodne %[v/v] 90 100 3 100 10 WWA wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne µg/l 2,66 5540 510 16730 0,3 14
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Wykonano rozpoznanie geologiczne i założono sieć monitoringu wód podziemnych w rejonie lotniska Krzywa 17.10.2012 przeprowadzono kontrolę realizacji punktów obserwacyjnych wód podziemnych na lotnisku Krzywa oraz wykonano pobór gleb w celu oszacowania zanieczyszczenia na badanym obszarze 15
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03.2013 25-26.09 r. WCTT, 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Monitoring - dokonano ostatecznego odbioru 5 piezometrów wykonanych na obszarze lotniska Krzywa 31.10.2012 r. oraz opracowano dokumentację geologiczną wraz z ostateczną mapą lokalizacji punktów obserwacyjnych wód podziemnych. 16
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Monitoring w listopadzie 2012 rozpoczęto prowadzenie miesięcznych obserwacji wód gruntowych obejmujące pomiary stanów wód podziemnych, pobory prób oraz analizy chemiczne wód gruntowych Monitoring będzie kontynuowany przez 6 miesięcy, a następnie zaplanowano do końca trwania projektu monitoring kwartalny. W ramach prowadzonego monitoringu wykonywane są analizy chemizmu wód podziemnych w tym: ph, przewodność elektryczna właściwa (20ºC) ChZT-Cr, ogólny węgiel organiczny, chlorki, fluorki, Na, K, Mg, Ca, metale ciężkie, węglowodory ropopochodne w tym kerozyna. 17
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Monitoring W ramach transferu wiedzy przeprowadzono wspólny pomiar wód podziemnych z LP 13.12.2012 podczas którego partnerzy projektu zapoznali się z metodami pomiaru wód podziemnych. 18
Spotkanie Warsztaty Grupy Międzynarodowe Sterującej i i Zarządzającej 13.03. 201312.03. 25-26.09 r. WCTT, 2013 2012 Wrocław r. Wrocław Drezno Ponadto w ramach projektu SANAERO zaplanowano: Opracowanie polsko-niemieckiego podręcznika z metodologią identyfikacji i badania obszarów zanieczyszczonych; Budowę bazy danych starych zanieczyszczeń ekologicznych w obszarze wsparcia; Szkolenia dla użytkowników bazy danych; Dwie konferencje Międzynarodowe; Opracowanie koncepcji rewitalizacji obiektu pilotażowego. 19
Kierownik Projektu PP2 Mariusz Adynkiewicz-Piragas Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy 51-616 Wrocław, ul.: Parkowa 30 Tel. (71) 32-00-356 mariusz.adynkiewicz@imgw.pl www.imgw.pl