SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WARUNKÓW WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT WENTYLACJA I KLIMATYZACJA

1 SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WARUNKÓW WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT WENTYLACJA I KLIMATYZACJA KOD CPV 45331000-6

2 ZAWARTOŚĆ OPISU SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA... 1 WARUNKÓW WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT... 1 WENTYLACJA I KLIMATYZACJA... 1 KOD CPV 45331000-6... 1 ZAWARTOŚĆ OPISU... 2 1 WSTĘP... 3 1.1 PRZEDMIOT SST... 3 1.2 ZAKRES STOSOWANIA SST... 3 1.3 ZAKRES ROBÓT OBJĘTYCH SST... 3 1.4 OKREŚLENIA PODSTAWOWE... 3 1.5 OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE ROBÓT... 3 2 MATERIAŁY... 4 2.1 OGÓLNE WYMAGANIA... 4 2.2 RODZAJE MATERIAŁÓW... 4 2.2.1 Instalacje klimatyzacyjne systemu SPLIT.... 4 2.2.2 Instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne... 6 3 SPRZĘT... 7 4 TRANSPORT... 7 5 WYKONANIE ROBÓT... 8 5.1 WYTYCZNE MONTAśU URZĄDZEŃ.... 8 5.2 WYTYCZNE WYKONANIA INSTALACJI.... 9 5.3 WYTYCZNE WYKONANIA ROBÓT BRANśOWYCH.... 12 6 KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT... 12 7 OBMIAR ROBÓT... 13 8 ODBIÓR ROBÓT... 14 9 PODSTAWA PŁATNOŚCI... 15 10 PRZEPISY ZWIĄZANE... 15 10.1 NORMY... 15 10.2 INNE DOKUMENTY... 16

3 NajwaŜniejsze oznaczenia i skróty: ST Specyfikacja Techniczna SST Szczegółowa Specyfikacja Techniczna PZJ Program Zabezpieczenia Jakości 1 WSTĘP 1.1 Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru instalacji kompletnego systemu wentylacji klimatyzacji. W projektowanym budynku przewidziano układy wentylacyjno klimatyzacyjne. Dla Sali konferencyjnej przewidziano centralę nawiewno-wywiewna dachową.w części sanitarnej (WC) wentylatory wywiewne umieszczone na kanałach wentylacji grawitacyjnej.. W niniejszej dokumentacji zawarto równieŝ układy klimatyzacji indywidualnej z zastosowaniem klimatyzatorów typu SPLIT pracujące w oparciu o czynnik chłodniczy R 407C. 1.2 Zakres stosowania SST Szczegółowa specyfikacja techniczna (SST) będzie stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt. 1.1. Odstępstwa od wymagań podanych w niniejszej specyfikacji mogą mieć miejsce tylko w przypadkach małych prostych robót i konstrukcji drugorzędnych o niewielkim znaczeniu. 1.3 Zakres robót objętych SST Roboty, których dotyczy specyfikacja, obejmują wszystkie czynności umoŝliwiające i mające na celu wykonanie instalacji klimatyzacji systemu SPLIT oraz wentylacji w oparciu o układy kanałowe.. 1.4 Określenia podstawowe Określenia podane w niniejszej SST są zgodne z obowiązującymi odpowiednimi normami oraz określeniami podanymi w SST Kod CPV 45000000-7 Wymagania ogólne pkt 1.4. 1.5 Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z dokumentacją projektową, SST i poleceniami Inspektora nadzoru. Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST Kod CPV 45000000-7 Wymagania ogólne pkt 1.5.

4 2 MATERIAŁY 2.1 Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w SST Kod CPV 45000000-7 Wymagania ogólne pkt 2 Ponadto materiały stosowane powinny mieć: Aprobaty Techniczne lub być produkowane zgodnie z obowiązującymi normami, Certyfikat lub Deklarację Zgodności z Aprobatą Techniczną, Certyfikat na znak bezpieczeństwa, Certyfikat zgodności ze zharmonizowaną normą europejską wprowadzoną do zbioru norm polskich, na opakowaniach powinien znajdować się termin przydatności do stosowania. Sposób transportu i składowania powinien być zgodny z warunkami i wymaganiami podanymi przez producenta. Wykonawca obowiązany jest posiadać na budowie pełną dokumentację dotyczącą składowanych na budowie materiałów przeznaczonych do wykonania pokryć dachowych. 2.2 Rodzaje materiałów 2.2.1 Instalacje klimatyzacyjne systemu SPLIT. Wszelkie materiały do wykonania instalacji klimatyzacyjnej typu SPLIT powinny odpowiadać wymaganiom zawartym w normach polskich lub aprobatach technicznych ITB dopuszczających dany materiał do powszechnego stosowania w budownictwie. -Jednostka zewnętrzna Jednostki zewnętrzne Jz1-Jz6,ze skraplaczami chłodzonymi powietrzem, usytuowane na dachu budynku. Zastosowano urządzenia z czynnikiem chłodniczym R-410A.Przy zastosowaniu tego czynnika zachować naleŝy szczególną ostroŝnością, aby utrzymać układ w czystości, unikać zawilgoceń i rozszczelnień. Nie naleŝy dopuścić, by do układu dostały się czynniki obce (w tym oleje mineralne, i woda). Czynnik chłodniczy R-410A nie zawiera chloru, nie niszczy warstwy ozonowej i nie narusza naturalnej ochrony Ziemi przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym. W przypadku przedostania się do atmosfery, czynnik R-410A moŝe nieznacznie przyczynić się do powstawania efektu cieplarnianego. Dlatego naleŝy szczególnie uwaŝnie sprawdzać szczelność instalacji. Przy montaŝu zastosowanych urządzeń zewnętrznych montaŝowych producenta tych urządzeń. naleŝy ściśle przestrzegać instrukcji Jednostkę zewnętrzną naleŝy zamontować na konstrukcji ujętej w projekcie konstrukcyjnym wykonawczym.

5 Lokalizacja jednostki zewnętrznej zgodnie z projektem w celu zapewnienia wykonywania czynności serwisowych oraz zapewnienia miejsca na wlot i wylot powietrza. -Jednostki wewnętrzne Zastosowano jednostki wewnętrzne: ścienne, wielkości 71 Jednostka wewnętrzna ścienna, w obudowie, Urządzenie powinno być zainstalowane na wysokości 3,5 m nad podłogą. Przy montaŝu naleŝy stosować wyłącznie części dostarczone wraz z urządzeniem. NaleŜy zapewnić odprowadzenie skroplin oraz izolację rurociągów w celu zabezpieczenia przed kondensacją pary. Nieprawidłowa instalacja odprowadzania skroplin moŝe spowodować wycieki wody i uszkodzenie urządzenia. -Przewody czynnika chłodniczego Instalację czynnika chłodniczego klimatyzatorów wykonać naleŝy z rur miedzianych chłodniczych, gatunku SF-Cu, wg DIN 1786. 1787, ISO 1337. Kształtki i łączniki z miedzi j.w., typ kapilarny, do połączeń lutowanych. Nie dopuszcza się rur miedzianych instalacyjnych, stosowanych w ogrzewnictwie. Do izolacji przewodów chłodniczych, naleŝy zastosować izolacje zabezpieczone przed wnikaniem wilgoci, z materiałów izolacyjnych typu otulina kauczukowa nienasiąkliwa Elementy izolacji naleŝy łączyć przy pomocy kleju, po oczyszczeniu powierzchni klejonych rozpuszczalnikiem. Izolacje przewodów prowadzonych na zewnątrz budynku (poza bruzdami) naleŝy ponadto pokryć powłoką ochronną z farby i zabezpieczyć płaszczem z blachy ocynkowanej gr. 0,5mm. Odpływowe przewody skroplinowe naleŝy wykonać z rur i kształtek PVC, łączonych metodą klejenia mufowego. Podejścia odpływowe od jednostek wewnętrznych, t.j. rurociągi tłoczne pompek skroplinowych, wykonać z przewodów elastycznych PVC oraz zabezpieczyć metalowymi opaskami zaciskowymi (obejmami). Przejścia rurociągów przez ściany naleŝy wykonać w tulejach ochronnych stalowych. Pomiędzy jednostkami zewnętrznymi i wewnętrznymi klimatyzatorów naleŝy ułoŝyć elektryczne przewody zasilająco-sterownicze (zgodnie z DTR urządzeń). Podwieszenia urządzeń naleŝy wykonać z wykorzystaniem systemowych prętów gwintowanych ocynkowanych, łączników i typowych akcesoriów podwieszeniowych. NaleŜy je montować do siany w stalowych tulejach kotwiących z gwintem wewnętrznym i z łącznikami przegubowymi. Podwieszenia i mocowania rurociągów chłodniczych oraz skroplinowych, naleŝy wykonać z wykorzystaniem systemowych obejm do rur, prętów gwintowanych ocynkowanych, ocynkowanych łączników i typowych instalacyjnych akcesoriów podwieszeniowych. NaleŜy je montować do ściany w stalowych tulejach kotwiących z gwintem wewnętrznym i z łącznikami przegubowymi, naleŝy ułoŝyć je w bruzdach. Obejmy do rur ocynkowane, z gumą izolacyjną profilowaną EPDM. Obejmy izolowanych przewodów chłodniczych powinny obejmować rurę wraz z izolacją. NaleŜy zastosować typowe eliminujące mostki cieplne, lub wykonać takie uchwyty indywidualnie. Wykonawca instalacji klimatyzacyjnych powinien wykonać elementy konstrukcyjne (spawane, z profili stalowych, z zabezpieczeniem antykorozyjnym), niezbędne dla posadowienia jednostek zewnętrznych urządzeń klimatyzacyjnych (ew. zastosować typowe wsporniki). Pozostałe materiały i elementy instalacji wg informacji w opisie i na rysunkach Projektu Wykonawczego. Ewentualne inne zastosowane rozwiązania, t.j. urządzenia, elementy instalacji i materiały, powinny być równowaŝne technicznie w/w.

6 Do uzupełniania czynnika naleŝy stosować R-410A. 2.2.2 Instalacje wentylacyjne Materiały i wyroby gotowe uŝyte do budowy instalacji powinny odpowiadać wymaganiom odpowiednich norm, a w przypadku ich braku warunkom technicznym producentów lub innym umownym warunkom. Wszystkie stosowane materiały powinny posiadać odpowiednie aprobaty techniczne, atesty, certyfikaty lub świadectwa i decyzje o dopuszczeniu do stosowania w budownictwie, wydane przez upowaŝnione do tego jednostki (badawcze, normalizacyjne i certyfikacyjne). Sposób opakowania, transportowania, wyładunku, składowania i magazynowania powinien być odpowiedni dla danego typu i rodzaju materiału oraz zgodny z wytycznymi ich producentów. Wykaz urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych oraz elementów instalacji, zamieszczono w tabelach Projektu Wykonawczego oraz w Przedmiarze Robót. Przy wykonaniu elementów instalacji naleŝy uwzględnić wymogi norm oraz wytyczne i uwagi zamieszczone w dokumentacji projektowej. Kanały i kształtki instalacji wentylacyjnych naleŝy wykonać z blachy stalowej ocynkowanej wg KB1-37, PN-67/B-03410, BN-8865, zgodnie z wykazem elementów. Grubości blachy powinny być uzaleŝnione od wielkości elementów instalacji wentylacyjnych. Kanały instalacji wywiewnych od odciągów miejscowych wykonać z blachy stalowej odpornej na korozję Powierzchnie blachy o gładkiej jasnej powierzchni (gołej) 2B wg PN-EN 10088-2. Połączenia kołnierzowe o przekroju prostokątnym wykonać z ocynkowanych kołnierzy profilowanych i naroŝy tłoczonych. Kanały i kształtki instalacji wentylacyjnych o przekroju okrągłym naleŝy wykonać w systemie SPIRO, wraz z kształtkami i złączkami systemowymi. Na przewodach Spiro montować kratki nawiewne do przewodów okrągłych ze skośnie ustawioną zasuwką szczelinową z łopatkami prostującymi strumień, nastawiane od przodu. Na przewodach Spiro wywiewnych kratki wywiewne do przewodów okrągłych z indywidualnie nastawianymi pionowymi łopatkami kierującymi. Elementy nawiewne i wywiewne powinny być odporne na korozję, i łatwe do okresowego zdemontowania, w celu oczyszczenia. Szczelność przewodów wentylacyjnych powinna spełniać wymagania klasy A wg Dz. U. Nr 75/2002, poz. 690 i wg PN-B-76001:1996, Kanały instalacji wentylacyjnych nawiewno wywiewnych prowadzone po dachu, naleŝy izolować termicznie matami z wełny mineralnej o grubości min. 50mm, pod płaszczem z blachy aluminiowej, kanały pozostałej części instalacji nawiewno wywiewnej (od centrali do podłączeń kratek) izolować analogiczna izolacją, o grubości 30mm. Podwieszenia urządzeń i instalacji naleŝy wykonać z wykorzystaniem systemowych prętów gwintowanych ocynkowanych M8, ocynkowanych łączników i typowych akcesoriów podwieszeniowych. NaleŜy je montować do stropu w stalowych tulejach kotwiących z gwintem wewnętrznym i z łącznikami przegubowymi. Podwieszenia i mocowania rurociągów chłodniczych oraz skroplinowych, naleŝy wykonać z wykorzystaniem systemowych obejm do rur, prętów gwintowanych ocynkowanych, ocynkowanych łączników i typowych instalacyjnych akcesoriów podwieszeniowych (n.p. firm: ART-WENT, KOSS, NORMA, ERICO i. in. lub wg KB1-37.8). NaleŜy je montować do stropu w stalowych tulejach kotwiących z gwintem wewnętrznym i z łącznikami przegubowymi lub ułoŝyć w uchwytach mocowanych do konstrukcji budynku.

7 Obejmy do rur ocynkowane, z gumą izolacyjną profilowaną EPDM. Obejmy izolowanych przewodów chłodniczych powinny obejmować rurę wraz z izolacją. NaleŜy zastosować typowe, eliminujące mostki cieplne, lub wykonać takie uchwyty indywidualnie. Przewody naleŝy podwieszać do stropu konstrukcyjnego (lub mocować do ścian i podciągów) w odstępach max 1,50m (zalecane 1,0m). Odległość miedzy podwieszeniami powinna być ustalona z uwzględnieniem wytrzymałości podwieszeń i przewodów w taki sposób, aby ugięcie sieci przewodów nie wpływało na ich szczelność oraz właściwości aerodynamiczne i nienaruszalność konstrukcji. Materiał podpór i podwieszeń powinna charakteryzować odpowiednia odporność na korozję w miejscu zamontowania. Zamocowanie przewodów do konstrukcji budowlanej powinno przenosić obciąŝenia wynikające z cięŝarów przewodów, materiału izolacyjnego, tłumików, przepustnic, elementów składowych podpór lub podwieszeń. Podwieszenia powinny posiadać izolację akustyczna oraz spełniać wymagania normy PrEN 12236 Wentylacja budynków Podwieszenia i podpory przewodów Wymagania wytrzymałościowe. Wykonawca instalacji wentylacyjnych klimatyzacyjnych powinien wykonać dodatkowe elementy konstrukcyjne (spawane, z profili stalowych, z zabezpieczeniem antykorozyjnym), niezbędne dla podwieszenia i posadowienia urządzeń oraz instalacji, ew. zastosować typowe wsporniki. Pozostałe materiały i elementy instalacji wg informacji zamieszczonych w opisie i na rysunkach PW. Ewentualne inne zastosowane rozwiązania, t.j. urządzenia, elementy instalacji i materiały, powinny być równowaŝne technicznie w/w. 3 SPRZĘT Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takiego sprzętu, który jest niezbędny dla wykonania robót. Typ sprzętu i zasady jego uŝytkowania na placu budowy powinny być uzgodnione z Nadzorem Technicznym (Inspektorem Nadzoru) i z UŜytkownikiem obiektu. Stosowanie sprzętu powinno się odbywać zgodnie z zasadami obwiązującymi na terenie obiektu oraz z zachowaniem przepisów BHP obowiązujących przy uŝytkowaniu, konserwacji i przechowywaniu sprzętu. Sprzęt powinien być obsługiwany wyłącznie przez osoby uprawnione do jego uŝycia. Przechowywanie sprzętu naleŝy wykonać zgodnie z wytycznymi producentów (DTR, instrukcje eksploatacyjne itp.). Miejsce i sposób przechowywania naleŝy uzgodnić UŜytkownikiem obiektu. W czasie przechowywania sprzęt powinien być zabezpieczony przed uszkodzeniem mechanicznym, przed szkodliwym działaniem warunków atmosferycznych i przed uŝyciem przez osoby, które nie są do tego uprawnione. 4 TRANSPORT Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonanych robót. Liczba środków transportu powinna gwarantować prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, ST i wskazaniami Nadzoru. Terminy dostaw na plac budowy powinny być zgodne z harmonogramem. Materiały i urządzenia powinny być układane i przewoŝone zgodnie z warunkami transportowania, określonymi przez producentów urządzeń i elementów. Transport powinien się odbywać zgodnie z

8 przepisami ruchu drogowego oraz z zachowaniem przepisów BHP obowiązujących przy załadunku, transportowaniu, rozładunku i składowaniu. W trakcie przewoŝenia urządzenia i materiały powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczaniem się na środkach transportu. Wszystkie urządzenia i materiały po dostarczeniu na plac budowy, powinny być składowane do czasu ich zamontowania. Składowanie urządzeń naleŝy wykonać zgodnie z wytycznymi producentów urządzeń (DTR, instrukcje montaŝowe, eksploatacyjne itp.). Miejsce i sposób składowania naleŝy uzgodnić UŜytkownikiem obiektu. W czasie składowania urządzenia i materiały powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniem mechanicznym i przed szkodliwym działaniem warunków atmosferycznych. 5 WYKONANIE ROBÓT 5.1 WYTYCZNE MONTAśU URZĄDZEŃ. Wszystkie urządzenia powinny być dostarczone z kompletnym wyposaŝeniem i osprzętem. Przy zamawianiu urządzeń naleŝy uzgodnić z ich dostawcą zakres wyposaŝenia, szczegółowe parametry oraz sposób (wytyczne) montaŝu. Urządzenia powinny mieć świadectwa kontroli technicznej producentów, stwierdzające zgodność z podanymi charakterystykami technicznymi. Urządzenia powinny być dostarczone na plac budowy z kompletnymi dokumentacjami, w tym świadectwa jakości, karty gwarancyjne, protokoły odbioru technicznego, instrukcje montaŝu i obsługi. MontaŜ urządzeń oraz próby i rozruch instalacji, naleŝy wykonać zgodnie z wytycznymi producentów urządzeń (DTR, instrukcje montaŝowe, eksploatacyjne itp.). Przy montaŝu naleŝy stosować wyłącznie części dostarczone wraz z urządzeniem. Przed wykonaniem montaŝu naleŝy wykonać wszystkie niezbędne prace przygotowawcze z zakresu branŝy budowlanej. W centralach nawiewno-wywiewnych o wydajności większej od 2000m 3 /h i czasie uŝytkowania instalacji dłuŝszym od 1000 godzin w roku, powinny być zastosowane urządzenia do odzyskiwania ciepła z powietrza wywiewanego wymienniki obrotowe, o sprawności odzysku przekraczającej 50%. Wentylatory wszystkich urządzeń nie powinny mieć wskaźnika mocy właściwej (wskaźnik SFP) o wartości większej, niŝ podanej w PW i w Rozporządzeniu Min. Infrastruktury, z dnia 6 listopada 2008 roku, zamieszczonym w Dz. U. Nr 201, poz. 1238 z 2008r., 154. Urządzenia klimatyzacyjne powinny mieć wskaźnik efektywności EFR nie niŝszy niŝ określony w PW. Wszystkie urządzenia powinny być dostarczone z kompletnym wyposaŝeniem i z osprzętem oraz z wszystkimi niezbędnymi akcesoriami. Centrala nawiewno-wywiewna powinna być dostarczona z kompletnym wyposaŝeniem i z osprzętem (w tym m in. króćce elastyczne, presostaty, przepustnice) oraz z kompletną automatyką, łącznie z szafkami zasilająco-sterowniczymi, kablami sterowniczymi, z kompletem czujników i wszystkimi niezbędnymi akcesoriami systemu automatyki. Automatyka powinna zapewnić sprzęŝenie silników centrali z siłownikami przepustnic oraz sterowanie centralą i urządzeniami z nimi związanymi. Przy zamawianiu urządzeń wentylacyjnych naleŝy uzgodnić z ich dostawcą zakres wyposaŝenia i automatyki, szczegółowe parametry urządzeń oraz sposób (wytyczne) montaŝu. Przy zamawianiu urządzeń z kompletną automatyką naleŝy przekazać dostawcy automatyki wszystkie informacje niezbędne do jej kompletacji oraz uzgodnić szczegółowy wykaz elementów i sposób (wytyczne) montaŝu. Wszystkie urządzenia powinny być wyposaŝone w wyłączniki serwisowe.

9 Urządzenia powinny być dostarczone na plac budowy z kompletnymi dokumentacjami, w tym świadectwa jakości, karty gwarancyjne, protokoły odbioru technicznego, instrukcje montaŝu i obsługi. MontaŜ urządzeń oraz próby i rozruch instalacji, naleŝy wykonać zgodnie z wytycznymi producentów urządzeń (DTR, instrukcje montaŝowe, eksploatacyjne itp.). W ramach prac związanych z montaŝem urządzeń naleŝy przewidzieć ich rozładunek, zabezpieczenie na placu budowy a następnie montaŝ na miejscu przewidzianej lokalizacji. Przed wykonaniem montaŝu urządzeń powinny być wykonane wszystkie niezbędne prace przygotowawcze z zakresu branŝy budowlanej i konstrukcyjnej. Po zamontowaniu urządzeń i wykonaniu instalacji naleŝy dokonać ich rozruchu, poprzedzonego wykonaniem wszystkich niezbędnych czynności i prac przygotowawczych. Wykaz podstawowych parametrów dobranych urządzeń zamieszczono w tabeli załączonej do Projektu Wykonawczego. 5.2 WYTYCZNE WYKONANIA INSTALACJI. Instalacje klimatyzacji SPLIT Wszystkie przewody zewnętrzne muszą być instalowane przez wykwalifikowanego technika chłodnictwa oraz zgodne z odpowiednimi przepisami lokalnymi oraz krajowymi. Instalacje powinny być wykonane zgodnie z Projektem Wykonawczym, z uwzględnieniem zmian naniesionych w projekcie, w trakcie budowy. Wszystkie zmiany i odstępstwa od Projektu Wykonawczego muszą być zgłoszone przed ich dokonaniem i uzgodnione z Inwestorem i projektantem. Trasy prowadzenia instalacji naleŝy wykonać zgodnie z częścią rysunkową opracowania. Przewody wewnątrz budynku, montować w układzie poziomym, przy podciągach konstrukcyjnych, bezpośrednio pod stropem pomieszczenia (równolegle z przewodami skroplinowymi i kablami). Elementy instalacji muszą być montowane bez zanieczyszczeń powierzchni wewnętrznej. Niedopuszczalne jest montowanie elementów z wewnętrzna warstwą kurzu lub z zanieczyszczeniami organicznymi. Na czas dłuŝszych przerw w montaŝu instalacji, naleŝy zabezpieczyć wszystkie końcówki zmontowanych instalacji i elementów składowanych, przygotowanych do montaŝu. Nie naleŝy prowadzić montaŝu instalacji, gdy jednocześnie w obszarze tym prowadzone są inne prace, powodujące znaczne zapylenie powietrza. Podczas lutowania przewodów czynnika naleŝy zachować ostroŝność Podczas lutowania przewodów miedzianych nie wolno stosować topników. Dlatego do lutowania naleŝy uŝywać wypełniacza miedziano - fosforowego (BCuP) nie wymagającego topnika. Po lutowaniu naleŝy przeprowadzić przedmuch azotem. (Przeprowadzenie lutowania i nieprzedmuchanie azotem spowoduje utworzenie filmu tlenowego wewnątrz rur, co wpłynie niekorzystnie na pracę zaworów i spręŝarek systemu chłodniczego i uniemoŝliwi poprawne działanie instalacji). Po zakończeniu prac instalacyjnych naleŝy sprawdzić, czy nie występują wycieki czynnika chłodniczego. Wydostawanie się gazowego czynnika chłodniczego do pomieszczenia i jego kontakt ze źródłem zapłonu moŝe spowodować powstawaniem toksycznych gazów. W razie stwierdzenia nieszczelności naleŝy natychmiast przewietrzyć pomieszczenie. Przy montaŝu naleŝy uŝywać narzędzi stosowanych wyłącznie w układach na R-410A, co zapewni odporność na wysokie ciśnienie i zapobiegnie przedostaniu się do układu obcych substancji (np. olejów mineralnych, lub wilgoci).

10 NaleŜy uŝywać 2-stopniowej pompy próŝniowej z zaworem zwrotnym): Przy wyłączonej pompie próŝniowej olej nie moŝe wracać do układu. Przy podłączeniu przewodów czynnika chłodniczego naleŝy przestrzegać następujących zaleceń: Trójnik naleŝy zamontować z odgałęzieniami ustawionymi albo poziomo, albo pionowo. NaleŜy stosować wyłącznie nakrętek dołączonych do urządzenia. Zastosowanie innych nakrętek moŝe spowodować wycieki czynnika. Po lutowaniu naleŝy przeprowadzić przedmuch azotem. Regulator ciśnienia azotu uwalnianego podczas lutowania musi być ustawiony na wartość 0,02 Mpa lub mniejszą. Nie wolno dopuścić do przedostawania się do układu obcych substancji, takich jak wilgoć i zanieczyszczenia. Szczelność urządzeń została sprawdzona fabrycznie. Przed przeprowadzeniem próby ciśnieniowej i próŝniowej naleŝy sprawdzić, czy zawory odcinające przewodów cieczowych i gazowych są szczelnie zamknięte. Do przeprowadzania testu szczelności naleŝy stosować azot w stanie gazowym. W przewodach cieczowych i gazowych naleŝy wytworzyć ciśnienie 4,0 MPa (40 barów) (nie wytwarzać ciśnienia większego niŝ 4,0 MPa (40 barów)). Wynik testu moŝna uznać za pomyślny, jeśli ciśnienie spadnie w ciągu 24 godzin. W razie spadku ciśnienia naleŝy sprawdzić, którędy wydobywa się azot. Do osuszania próŝniowego naleŝy stosować pompę zdolną do wytworzenia podciśnienia 100,7 kpa (5 Torr, 755 mm Hg). Jeśli podczas prac montaŝowych nastąpi wyciek czynnika chłodniczego, naleŝy przewietrzyć pomieszczenie. W wyniku zetknięcia czynnika chłodniczego z płomieniem powstaje toksyczny gaz. Po zakończeniu testu szczelności i osuszania próŝniowego przewody naleŝy zaizolować. Wszystkie elementy instalacji chłodniczej naleŝy izolować izolacją termiczną szczelną. W miejscach podwieszeń obejmy izolowanych przewodów chłodniczych powinny obejmować rurę wraz z izolacją. Przewody chłodnicze usytuowane na zewnątrz obiektu naleŝy montować i izolować analogicznie jak wewnętrzne. Izolacje przewodów prowadzonych na zewnątrz budynku poza bruzdami, naleŝy dodatkowo pokryć powłoką ochronną, nanoszoną przez malowanie, a po zakończeniu montaŝu rur i izolacji, zabezpieczyć płaszczem osłonowym, wykonanym z blachy ocynkowanej gr. 0,5mm. Pomiędzy jednostkami zewnętrznymi i wewnętrznymi klimatyzatorów naleŝy ułoŝyć elektryczne przewody zasilająco-sterownicze (zgodnie z DTR urządzeń). Odpływowe przewody skroplinowe naleŝy wykonać z rur i kształtek PVC, łączonych metodą klejenia mufowego. Przewody powinny być montowane wzdłuŝ przewodów czynnika chłodniczego (we wspólnej obudowie) ze spadkiem 2,0% w kierunku wylotu. Podejścia odpływowe od jednostek wewnętrznych, t.j. rurociągi tłoczne pompek skroplinowych, naleŝy wykonać z przewodów elastycznych PVC. Przyłącza wszystkich przewodów elastycznych naleŝy zabezpieczyć metalowymi opaskami zaciskowymi (obejmami) w miejscach połączeń z instalacją odpływową i z jednostką wewnętrzną. Przewody chłodnicze i skroplinowe naleŝy podwieszać do stropu konstrukcyjnego na typowych podwieszeniach z obejmami, w odstępach max 1,50m (zalecane 1,0m), lub ułoŝyć w uchwytach mocowanych do podciągów w rozstawie j.w. (dotyczy równieŝ bruzd w ścianie). Odcinki pionowe instalacji chłodniczych i skroplinowych, prowadzone poza budynkiem naleŝy zabudować wewnątrz ściany zewnętrznej. Na zewnątrz budynku przewody naleŝy prowadzić w bruzdach, które po wykonaniu i rozruchu instalacji chłodniczych naleŝy zakryć i otynkować (w zakresie branŝy budowlanej).

11 Po wykonaniu i rozruchu instalacji rurociągi czynnika chłodniczego, wszystkie instalacje, w tym równieŝ przewody skroplinowe oraz przewody zasilająco-sterownicze, naleŝy obudować (w zakresie branŝy budowlanej). Instalacje wentylacji Instalacje wentylacyjne powinny być wykonane zgodnie z Projektem Wykonawczym, z uwzględnieniem zmian naniesionych w projekcie, w trakcie budowy. Wszystkie zmiany i odstępstwa od Projektu Wykonawczego muszą być zgłoszone przed ich dokonaniem i uzgodnione z projektantem. Wykonanie i montaŝ instalacji powinny być realizowane w oparciu o aktualne normy, normatywy i przepisy (w tym m.in. z zakresu BHP i p-poŝ.), Warunki techniczne wykonania i odbioru robót, Specyfikację Techniczną Wykonania i Odbioru Robót oraz Plan BIOZ. Zabronione jest stosowanie do uszczelniania i wykładania przewodów nawiewnych i wywiewnych, materiałów pylących, palnych, lub toksycznych w szczególności poliuretanu, płyt pilśniowych, filcu, itp. Nie jest równieŝ dopuszczalne wykładanie wewnętrznych powierzchni tych przewodów, materiałami dźwiękochłonnymi (izolacje akustyczne). Połączenia kanałów i elementów instalacji wentylacyjnych naleŝy wykonać w taki sposób, aby zapewnić odpowiednią szczelność instalacji (wymagania klasy A szczelności). Kanały i elementy instalacji wentylacyjnych naleŝy wykonać wg wykazu w dokumentacji projektowej. Wszystkie pozostałe elementy naleŝy wykonywać na podstawie rysunków roboczych warsztatowych, wykonywanych na podstawie obmiarów, w trakcie prowadzenia robót montaŝowych. Kanały i kształtki instalacji wentylacyjnych powinny być wykonane z blachy ocynkowanej o grubości dostosowanej do wymiarów elementów. Kanały naleŝy wykonać tak, aby poddane działaniu załoŝonych róŝnic ciśnienia powietrza nie wykazywały słyszalnych i widocznych ugięć (odkształceń) powierzchni. Elementy instalacji wentylacyjnych muszą być montowane bez zanieczyszczeń powierzchni wewnętrznej. Niedopuszczalne jest montowanie elementów z wewnętrzna warstwą kurzu lub z zanieczyszczeniami organicznymi. Szczelność przewodów wentylacyjnych powinna spełniać wymagania klasy A wg Dz. U. Nr 75/2002, poz. 690 i wg PN-B-76001:1996. Na czas dłuŝszych przerw w montaŝu instalacji, naleŝy zabezpieczyć wszystkie końcówki zmontowanych instalacji i elementów składowanych, przygotowanych do montaŝu. Nie naleŝy prowadzić montaŝu instalacji, gdy jednocześnie w obszarze tym prowadzone są inne prace, powodujące znaczne zapylenie powietrza. Przed przystąpieniem do montaŝu instalacji naleŝy sprawdzić prawidłowość wykonania konstrukcji i otworów dla prowadzenia przewodów wentylacyjnych. Przewody powinny być zamocowane do przegród budynku w odległości min. 100 mm, umoŝliwiającej szczelne wykonanie połączeń poprzecznych. Przejścia przewodów przez przegrody budynku naleŝy wykonywać w otworach, których wymiary są od 50 do 100mm większe od wymiarów zewnętrznych przewodów lub przewodów z izolacją. Przewody wentylacyjne przechodzące przez przegrody budowlane powinny być zdylatowane w otworach, w trakcie ich omurowania. Wszystkie elementy instalacji nawiewnych i wywiewnych naleŝy wykonać w taki sposób, aby była moŝliwa ich okresowa konserwacja, czyszczenie i dezynfekcja. Powinno być zapewnione czyszczenie instalacji przez zastosowanie otworów rewizyjnych w przewodach instalacji, lub demontaŝ elementu składowego instalacji. Otwory te powinny umoŝliwiać

12 oczyszczenie wewnętrznych powierzchni przewodów, a takŝe urządzeń i elementów instalacji, jeśli konstrukcja tych urządzeń i elementów nie umoŝliwia ich oczyszczenia w inny sposób. Wykonanie otworów rewizyjnych nie powinno obniŝać wytrzymałości i szczelności przewodów, jak równieŝ własności cieplnych, akustycznych i przeciwpoŝarowych. Elementy usztywniające i inne elementy wyposaŝenia przewodów powinny być tak zamontowane, aby nie utrudniały czyszczenia przewodów. Elementy usztywniające wewnątrz przewodów o przekroju prostokątnym powinny mieć opływowe kształty, najlepiej o przekroju kołowym. Niedopuszczalne jest stosowanie taśm perforowanych lub innych elementów trudnych do czyszczenia. Nie naleŝy stosować wewnątrz przewodów ostro zakończonych śrub lub innych elementów, które mogą powodować zagroŝenie dla zdrowia lub uszkodzenie urządzeń czyszczących. Centrala wentylacyjna powinna mieć zapewniony ostęp do obsługi i konserwacji sekcji składowych. 5.3 WYTYCZNE WYKONANIA ROBÓT BRANśOWYCH. Wytyczne wykonania robót budowlano konstrukcyjnych. NaleŜy wykonać konstrukcje dla posadowienia urządzeń, oraz dla podwieszenia i podparcia instalacji chłodniczej. W ścianie zewnętrznej wykonać otwory dla przejść przewodów chłodniczych. Wytyczne wykonania instalacji elektrycznych i sterowania. Przy wykonywaniu instalacji elektrycznych naleŝy uwzględnić wytyczne dla branŝy automatycznej regulacji i dokonać odpowiedniej koordynacji. NaleŜy wykonać instalację elektryczną dla zasilania urządzeń zestawionych w tabelach, zamieszczonych w Projekcie Wykonawczym. Urządzenia klimatyzacyjne dostarczane są z kompletną automatyką. Instalacje dla urządzeń i ich podłączenia powinny być wykonane zgodnie z wytycznymi producentów tych urządzeń, zamieszczonymi w DTR urządzeń, instrukcjami, wytycznymi transportu, przechowywania, montaŝu i rozruchu. Lokalizację sterowników pomieszczeniowych klimatyzatorów, naleŝy uzgodnić z Inwestorem i z UŜytkownikiem obiektu. Instalacje i urządzenia naleŝy uziemić. 6 KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT. Jakość wykonania robót montaŝowych i elementów prefabrykowanych powinna odpowiadać obowiązującym warunkom technicznym wykonania. Wykonawca jest zobowiązany do stałej i systematycznej kontroli prowadzonych robót, w tym: montaŝu urządzeń klimatyzacyjnych (typu SPLIT), jakości materiałów uŝytych do wykonania elementów instalacji materiał powinien być jednorodny, bez wŝerów, bez wad walcowniczych, jakości wykonanych elementów instalacji montaŝu elementów na odpowiednich wysokościach i odległościach poziomych bieŝąca koordynacja z pozostałymi instalacjami i robotami branŝowymi,

13 zachowanie odpowiednich spadków i kierunków prowadzenia instalacji czynnika chłodniczego i instalacji odwadniającej, odpowiednie mocowanie i podwieszanie przewodów, elementów instalacji, kontroli powierzchni elementów powinna być gładka, bez załamań i wgnieceń, zachowania jakości zastosowanych uszczelnień, prawidłowości montaŝu i szczelności połączeń wykonania połączeń lutowanych w instalacji czynnika chłodniczego Wszystkie roboty, które nie spełniają wymagań podanych w odpowiednich punktach Specyfikacji (ST), zostaną odrzucone. Wszystkie roboty, które wykazują większe odchylenia od cech określonych ST powinny być ponownie wykonane przez Wykonawcę na jego koszt. Wykonawca jest zobowiązany do zastosowania materiałów i elementów bez wad jakościowych, o parametrach i właściwościach zgodnych z wymogami projektu i ST. Wszystkie urządzenia powinny być skontrolowane przed ich zamontowaniem, pod względem kompletności wykonania i wyposaŝenia, zgodności z danymi producenta oraz kompletności dokumentów. Urządzenia powinny posiadać charakterystyki techniczne zgodne z wymaganiami dokumentacji projektowej. W przypadku stwierdzenia wad lub wystąpienia wątpliwości co do jakości materiałów i urządzeń, naleŝy przed ich zabudowaniem i zamontowaniem poddać kontroli i badaniom określonym przez Nadzór Techniczny. 7 OBMIAR ROBÓT. Zasady obmiaru robót obejmują: podstawy określające zasady przedmiarowania (lub opis w przypadku braku zasad przedmiarowania), ogólne zasady obmiaru robót, jednostki obmiarowe, wyszczególnienie robót objętych jednostką przedmiarowo-obmiarową Szczegółowe informacje zawarte są w opracowaniach będących podstawą do wykonania przedmiarów robót i kosztorysów. Obmiary robót naleŝy wykonać na podstawie obowiązujących przepisów, oraz na podstawie szczegółowych informacji zawartych w PRZEDMIARACH ROBÓT. Przedmiary robót objętych sporządzono w jednostkach podanych dla poszczególnych nakładów rzeczowych. Podane w opisach załoŝeniach kalkulacyjnych nakłady rzeczowe: robocizny, materiałów i pracy sprzętu uwzględniają całość procesów technologicznych, przy załoŝeniu właściwej organizacji i przeciętnych warunków wykonania robót, oraz przy uwzględnieniu wszystkich czynności i nakładów, niezbędnych do wykonania poszczególnych elementów robót. W nakładach rzeczowych materiałów uwzględniono niezbędne ich zuŝycie do wykonania normowanych elementów i robót. Nakłady rzeczowe pracy sprzętu ustalono na podstawie obliczeń, wynikających z projektów organizacji robót montaŝowych dla wybranych reprezentantów. Uwzględniają one czas zatrudnienia sprzętu niezbędny do wykonania normowanych elementów i robót. Nakłady na roboty nie ujęte w katalogach nakładów, ustala się na podstawie kalkulacji indywidualnej.

14 8 ODBIÓR ROBÓT. NaleŜy dokonać wszystkich wymaganych odbiorów, a protokoły z ich przeprowadzenia przedstawić do odbioru końcowego. Przed przystąpieniem do ruchu próbnego naleŝy na podstawie obowiązujących przepisów i norm, projektów wykonawczych oraz DTR urządzeń, wykonać instrukcję obsługi i konserwacji instalacji oraz instrukcję BHP. Po zakończeniu montaŝu naleŝy dokonać ruchu próbnego instalacji. Instalacje mogą być przedstawione do badań przy odbiorze technicznym (końcowym), po spełnieniu następujących warunków: a) zakończenie wszystkich robót montaŝowych, b) zakończenie robót budowlanych i wykończeniowych w pomieszczeniach obsługiwanych przez te instalacje, c) wykonanie w sposób stały i uruchomienie instalacji elektrycznej, d) wykonanie rozruchu, obejmującego próbę ruchu ciągłego. Przy odbiorze końcowym instalacji powinny być przedstawione dokumenty: a) projekt instalacji z naniesionymi zmianami i uzupełnieniami, dokonanymi w trakcie robót montaŝowych (dokumentacja powykonawcza), b) Dziennik Budowy, c) protokoły ewentualnych odbiorów częściowych, d) protokoły próby ruchu ciągłego, prób i badań (jeŝeli były wymagane), e) protokoły odbiorów instalacji przez uprawnione Instytucje (StraŜ PoŜarna, Sanepid, Inspekcja Pracy, itp.), f) dokumenty dotyczące jakości materiałów i urządzeń, w tym świadectwa kontroli technicznej, świadectwa jakości, niezbędne certyfikaty i atesty, g) dokumentacja techniczno-ruchowa (DTR) dla urządzeń, h) instrukcja eksploatacji (obsługi) i konserwacji urządzeń. Przy odbiorze końcowym naleŝy sprawdzić: zgodność wykonania z dokumentacją projektową, oraz z zapisami w Dzienniku Budowy, dotyczącymi zmian i odstępstw od dokumentacji projektowej, zgodność wykonania z niniejsza Specyfikacją Techniczną (ST), przepisami i Warunkami technicznymi, a w przypadku odstępstw - uzasadnienie konieczności odstępstwa, wprowadzonego do Dziennika Budowy i potwierdzonego przez Inspektora Nadzoru, kompletność, prawidłowość i aktualność dokumentów przedstawionych do odbioru. Przy odbiorze gwarancyjnym instalacji powinny być przedstawione następujące dokumenty: a) projekt instalacji, b) protokół odbioru technicznego instalacji, c) wyniki badań wykonanych w okresie gwarancji. Zakres i opis szczegółowy badań przy odbiorze technicznym i przy odbiorze gwarancyjnym, naleŝy przyjąć wg PN-B-10440:1978. Procedury badań i metody pomiarowe dotyczące odbioru wykonanych instalacji wentylacji i klimatyzacji, naleŝy przyjąć wg PrPN-EN 12599.

15 9 PODSTAWA PŁATNOŚCI. Zasady płatności i rozliczeń finansowych za wykonane roboty, wymienione w dokumentacjach projektowych i opracowaniach kosztorysowych, określa Dokumentacja Przetargowa oraz Umowa z Wykonawcą. 10 PRZEPISY ZWIĄZANE. 10.1 NORMY. Szczegółowy wykaz Polskich Norm (PN) opublikowany jest w Załączniku do Rozp. Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, z dnia 4 marca 1999r (Dz. U. nr 22/1999, poz. 209, z późniejszymi zmianami). Polskie Normy i Normy BranŜowe mogą być wykorzystywane jako materiały pomocnicze przy montaŝu i odbiorach robót. 1. PN-EN 1505:2001 Wentylacja budynków Przewody proste i kształtki wentylacyjne z blachy o przekroju prostokątnym-klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza zewnętrznego. 2. PN-EN 1506:2007 - Wentylacja budynków-przewody proste i kształtki wentylacyjne z blachy o przekroju kołowym Wymiary. 3. PN-EN 1507:2007 - Wentylacja budynków-przewody wentylacyjne z blachy o przekroju prostokątnym wymagania dotyczące wytrzymałości i szczelności. 4. PN-EN 1886:2008 - Wentylacja budynków-centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne Właściwości mechaniczne 5. PN-EN 12097:2007 - Wentylacja budynków-sieć przewodów Wymagania dotyczące części składowych sieci przewodów ułatwiające konserwację sieci przewodów. 6. PN-EN-12220:2001 Wentylacja budynków Sieci przewodów-wymiary kołnierzy o przekroju kołowym do wentylacji ogólnej. 7. PN-EN 12599:2002 Wentylacja budynków - Procedury badań i metody pomiarowe dotyczące odbioru wykonanych instalacji wentylacji i klimatyzacji. 8. PN-EN 12792:2006 Wentylacja budynków Symbole, terminologia i oznaczenia na rysunkach 9. PN-78/B-03421 - Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza wewnętrznego w pomieszczeniach przeznaczonych do stałego przebywania ludzi. 10. PN-B-01411:1999 - Wentylacja i klimatyzacja Terminologia. 11. PN-81/H-74585 - Miedź i stopy miedzi. Rury do wymienników ciepła. 12. PN-78/H-74596 - Miedź i stopy miedzi. Rurki cienkościenne. 13. PN-87/M-52017 - Urządzenia techniki powietrza. Klimatyzatory powietrza. Szeregi podstawowych parametrów. 14. PN-B-03434:1999 - Wentylacja -Przewody wentylacyjne- Podstawowe wymagania i badania 15. PN-B-76001:1996 - Wentylacja -Przewody wentylacyjne- Szczelność. Wymagania i badania 16. PN-EN-12220:2001 Wentylacja budynków Sieci przewodów-wymiary kołnierzy o przekroju kołowym do wentylacji ogólnej. 17. PN-EN 1751:2001 - Wentylacja budynków-urządzenia wentylacyjne końcowe Badania aerodynamiczne przepustnic regulacyjnych i zamykających.

16 18. PN-EN 1886:2008 - Wentylacja budynków-centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne Właściwości mechaniczne 19. PN-EN 12097:2007 - Wentylacja budynków-sieć przewodów Wymagania dotyczące części składowych sieci przewodów ułatwiające konserwację sieci przewodów. 10.2 INNE DOKUMENTY. Wykonanie robót powinno być zgodne z warunkami opublikowanymi w obowiązujących aktach prawnych, w tym m.in. : Dz. U. z 1997r, nr 129, poz. 844 / Dz. U. z 1998r, nr 66, poz. 436 / Dz. U. z 2002r, nr 75, poz. 690 / Dz. U. z 2002r, nr 91, poz. 811 / Dz. U. z 2002r, nr 151, poz. 1256 / Dz. U. z 2002r, nr 156, poz. 1304, oraz Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanomontaŝowych. Tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe. Pozostałe dokumenty wg wykazu w części ogólnej Specyfikacji Technicznej (ST), oraz: 1. Dziennik Ustaw z1997r, nr 129, poz. 844 2. Dziennik Ustaw z1998r, nr 66, poz. 436 3. Dziennik Ustaw z 2002r, nr 75, poz. 690 4. Dziennik Ustaw z 2002r, nr 91, poz. 811 5. Dziennik Ustaw z 2002r, nr 151, poz. 1256 6. Dziennik Ustaw z 2002r, nr 156, poz. 1304 7. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montaŝowych. Tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe. 8. Wymagania Techniczne COBRTI INSTAL, Zeszyt 5, Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Instalacji Wentylacyjnych (Zalecane do stosowania przez ministerstwo Infrastruktury), Autorzy: S. Pykacz, E. Buczyńska-Tytz. Wyd. COBRTI INSTAL, Warszawa 2002 Do wszystkich aktów prawnych i dokumentów obowiązują teksty jednolite, lub wszystkie wprowadzone i opublikowane w terminach późniejszych zmiany (dla aktów prawnych, dla których nie ogłoszono tekstu jednolitego).