Instrukcja BHP dla wykonawców zewnętrznych Łódź, listopad 2012r.

Instrukcja BHP dla wykonawców zewnętrznych Łódź, listopad 2012r. 1/25

I Wstęp. Zakres stosowania 1. Instrukcja dotyczy Wykonawców, dostawców usług i materiałów oraz ich podwykonawców, wykonujących prace zlecone i świadczących usługi w obiektach i na terenach Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi. 2. Obowiązkiem Wykonawcy realizującego zadania na terenie Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi jest przestrzeganie prawnych przepisów bhp, przeciwpożarowych i ochrony środowiska. 3. Z niniejszą instrukcją muszą zapoznać się oraz zobowiązać do przestrzegania wszyscy pracownicy Wykonawcy, oraz ich podwykonawcy świadczący usługi na terenie Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi. 4. W przypadku nieprzestrzegania zasad ujętych w niniejszej instrukcji, zarówno pracownikom, jak i firmie może zostać udzielone pisemne upomnienie. W przypadku udokumentowanych, powtarzających się lub rażących naruszeń, zarówno pracownik, jak i firma podwykonawcza mogą zostać usunięci z terenu GOŚ, co skutkować może rozwiązaniem kontraktu. Definicje Wykonawca - wykonawca robót, dostawca towarów i usług, jego pracownicy i pracownicy podwykonawcy, działający na terenie GOŚ. Inwestor/GOŚ Grupowa Oczyszczalnia Ścieków w Łodzi Spółka z o.o. Koordynator/ Koordynator ds. BHP- osoba wyznaczona przez GOŚ do koordynowania prac między wykonawcą a inwestorem. Osoba, której powierzone zostają zadania Koordynatora ds. BHP, powinna posiadać doświadczenie i wiedzę w zakresie realizacji procesu budowlanego oraz znajomość zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy. 2/25

II Wymagania ogólne 1. Przed rozpoczęciem robót Inwestor powołuje Koordynatora prac, który w razie potrzeby kontaktował będzie Wykonawcę z odpowiednimi służbami GOŚ. 2. Zadaniem Koordynatora jest nadzorowanie wykonywanych prac - zarówno pod względem merytorycznym, jak i pod względem przestrzegania przepisów bhp i ppoż. 3. Obowiązkiem wykonawcy jest zaznajomienie swoich pracowników oraz pracowników podwykonawców z zakresem ich obowiązków, a także sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach. Wykonawca określi swoim pracownikom zasady prawidłowego postępowania i stosowania środków zapobiegawczych i ochronnych, na wypadek wystąpienia awarii/zdarzeń nagłych, czy sytuacji potencjalnie wypadkowych. 4. Wykonawca przedstawi koordynatorowi pisemny dowód (załącznik nr 1) potwierdzający, fakt zapoznania swoich pracowników z treścią niniejszej Instrukcji. Z niniejszą instrukcją Wykonawca zaznajomi również swoich podwykonawców, których zatrudni bez względu na zakres i czas trwania prac. W przypadku niewyznaczenia koordynatora, Wykonawca przekaże ww. dokument Inspektorowi ds. BHP i Ppoż zatrudnionemu w GOŚ. 5. Pracownicy Wykonawcy powinni uzyskać stosowne przepustki, identyfikatory oraz poruszać się wyłącznie po obszarze, na którym wykonują zlecone prace (warunki uzyskania przepustki i identyfikatora rozdział III, pkt 5.2) 6. Niedozwolone jest przebywanie pracowników Wykonawcy poza terenem wykonywania prac objętych zleceniem. 7. Po wykonaniu pracy, pojazdy Wykonawcy powinny niezwłocznie opuścić teren GOŚ. 8. Wjazd samochodu na teren GOŚ możliwy jest tylko po uzyskaniu stosownej przepustki. 9. Na terenie GOŚ obowiązuje ograniczenie prędkości pojazdów do 20 km/h, 10. GOŚ zastrzega sobie prawo do weryfikacji, że podwykonawca i wszyscy jego pracownicy spełniają warunki kontraktowe, 11. W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących tej instrukcji lub innych wątpliwości dotyczących zagadnień BHP oraz danej operacji czy czynności, należy skontaktować się z kierownikiem lub koordynatorem kontraktu/projektu, Każdy podwykonawca będzie: Miał stały dostęp do tej instrukcji. Bezzwłocznie zgłaszał koordynatorowi wszystkie obrażenia ciała, wycieki i sytuacje grożące wypadkiem. 3/25

III Wymagania szczegółowe 1. Bezpieczeństwo pracy 1.1 Wykonawca odpowiedzialny jest za przestrzeganie przez swoich pracowników oraz Podwykonawców aktualnie obowiązujących przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. 1.2 Posiadanie, używanie lub praca pod wpływem alkoholu, lub innych środków odurzających jest surowo zabronione na terenie całej Grupowej Oczyszczalni Ścieków. 1.3 Pracownicy Wykonawcy: 1.3.1. Muszą posiadać ukończone szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. 1.3.2. Orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych co do rodzaju wykonywanej pracy. 1.3.3. Wykonawca zewnętrzny jest zobowiązany przedstawić Koordynatorowi kopię dokumentów potwierdzające aktualne badania lekarskie, odbycie okresowego szkolenia BHP oraz posiadanie wymaganych dodatkowych uprawnień przez każdego pracownika. 1.3.4. Wykonują pracę w jednolitej służbowej odzieży roboczej. 1.3.5. Przed przystąpieniem do pracy, pracownicy Wykonawcy przechodzą instruktaż z zakresu BHP prowadzony przez pracownika służby BHP Grupowej Oczyszczalni Ścieków, lub kierownika komórki organizacyjnej, na której terenie prowadzone będą prace. 1.3.6. Przed rozpoczęciem prac Wykonawca ustala, czy mogą być one wykonane w sposób niezagrażający życiu i zdrowiu pracowników, a także środowisku naturalnemu. W przypadku wystąpienia problemów, obowiązkiem Wykonawcy jest skonsultowanie ich z Koordynatorem i Inspektorem ds. BHP Inwestora. 1.3.7. Wszystkie pojazdy silnikowe wprowadzane na teren GOŚ, muszą być sprawne technicznie i posiadać ważne badania okresowe. 1.3.8. Miejsce pracy należy oznakować, a także utrzymywać w czystości przez cały czas trwania prac, 1.3.9. Miejsca pracy muszą być pozostawione w należytym porządku na koniec każdego dnia pracy, 4/25

1.3.10. Wszystkie rozlane i rozsypane na podłodze substancje, należy bezzwłocznie usunąć, gdyż mogą stwarzać zagrożenia wypadkowe. 1.3.11. Uruchamianie jakiejkolwiek maszyny będącej własnością GOŚ, bez uzyskania pisemnego zezwolenia jest zabronione. 2. Prace szczególnie niebezpieczne. 2.1 W przypadku wykonywania na terenie GOŚ prac zaliczanych do szczególnie niebezpiecznych tj: prac pożarowo niebezpiecznych, prac na wysokości, prac w przestrzeniach zamkniętych, prac w wykopach, prac w obiektach zagłębionych, prac przy urządzeniach elektroenergetycznych, prac w strefach zagrożonych wybuchem, prac przy zbiornikach ze ściekami i osadami. Pracownicy mają obowiązek stosować odpowiednie zabezpieczenia oraz środki ochrony indywidualnej. Ponadto pracownicy ci mają obowiązek stosować się do odpowiednich procedur oraz posiadać niezbędne kwalifikacje do wykonywania tego typu prac. Prace na wysokości 1. Podczas prac na wysokości, tj. powyżej 1m od poziomu gruntu, należy używać atestowanych drabin, rusztowań, a także używać atestowanych kasków ochronnych, 2. Podczas wykonywania prac na dachu w odległości mniejszej niż 2,5 m od jego krawędzi, należy obowiązkowo stosować sprawne technicznie uprzęże ochronne, przypięte do stałego elementu konstrukcji budynku, 3. Teren prac na wysokości należy ogrodzić i oznakować w taki sposób, aby uniemożliwić osobom postronnym dostęp do strefy niebezpiecznej. Prace przy urządzeniach elektroenergetycznych 1. Prace przy urządzeniach elektroenergetycznych mogą być wykonywane tylko przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia i kwalifikacje, 5/25

2. Wszystkie maszyny, przy których prowadzone są prace elektryczne, muszą być odłączone od zasilania i oznaczone odpowiednimi tabliczkami informacyjnymi, 3. Prace, przy których istnieje ryzyko porażenia prądem elektrycznym, muszą być wykonywane przez minimum 2 osoby, 4. W pomieszczeniach ruchu elektrycznego mogą przebywać tylko osoby wymienione w pozwoleniu na pracę. 3. Ochrona przeciwpożarowa 3.1 W razie konieczności prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych, Wykonawca musi uzyskać pozwolenie Inwestora na prowadzenie tego typu prac oraz stosować się do Instrukcji Prowadzenia Prac Pożarowo Niebezpiecznych w Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi (załącznik nr 2). Wykonawca jest obowiązany do odpowiedniego zabezpieczenia miejsca wykonywania prac pożarowo niebezpiecznych. 3.2 Podczas prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych, pracownicy mają obowiązek stosowania środków ochrony indywidualnej, 3.3 Teren wykonywania prac należy zabezpieczyć przed dostępem osób postronnych, 3.4 Na terenie GOŚ, z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych, obowiązuje ścisły zakaz palenia wyrobów tytoniowych. 3.5 Zabraniane jest zastawianie dostępu do: urządzeń ppoż (tj. gaśnic, hydrantów, kocy gaśniczych) wyjść ewakuacyjnych dróg ewakuacyjnych bram pożarowych Zabronione jest parkowanie samochodów na zakładowych drogach pożarowych. 3.6 Butle ze sprężonymi gazami, muszą być przechowywane w pozycji stojącej oraz zabezpieczone przed wywróceniem. W czasie, kiedy nie są używane, zawory oraz butle muszą być zabezpieczone kołnierzami lub kołpakami ochronnymi. 6/25

4. Awarie/ Wypadki 4.1 W przypadku wystąpienia wypadku przy pracy bądź zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników, wykonawca ma obowiązek natychmiast przerwać pracę, zabezpieczyć rejon prac i poinformować Koordynatora, który powiadamia o tym fakcie Inspektora ds. BHP. 4.2 Protokół dochodzenia powypadkowego należy dostarczyć do Koordynatora ze strony GOŚ lub Inspektora ds. BHP, w ciągu maksymalnie 72 godzin od daty wypadku. 4.3 Wykonawca jest obowiązany podjąć skuteczne środki ochronne lub zaradcze w sytuacji, gdy w tracie realizowania przedmiotu umowy wydarzy się awaria czy inne nagłe zdarzenie, mogące mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo pracowników, środowisko naturalne oraz mienie Grupowej Oczyszczalni Ścieków. 4.4 Każdy pracownik jest obowiązany niezwłocznie powiadomić swojego przełożonego o zaistniałym wypadku przy pracy bądź sytuacji potencjalnie wypadkowej. 4.5 Wszystkie materiały stosowane przez Wykonawcę muszą być składowane w taki sposób, aby nie stwarzały zagrożenia dla ludzi. 4.6 Maszyny i urządzenia Wykonawcy nie mogą stwarzać zagrożenia dla pracowników zarówno Wykonawcy, Inwestora oraz Podwykonawców. 4.7 Jeżeli pomimo zachowania wszelkich środków ostrożności, wystąpi sytuacja niebezpieczna lub awaria środowiskowa, należy przerwać pracę i poinformować o tym fakcie Koordynatora. 5. Identyfikacja podwykonawców Przed wprowadzeniem swoich pracowników i pracowników swojego podwykonawcy na teren GOŚ Łódź, podwykonawca, z którym podpisano umowę, ma obowiązek dostarczenia do osoby wymienionej w umowie lub zleceniu, listy wszystkich osób skierowanych do pracy. Lista musi zawierać dane takie jak: imię i nazwisko pracownika, nazwa firmy oraz posiadane dodatkowe uprawnienia niezbędne do realizacji zadania np. do obsługi suwnic, windy itp. Kopie wymienionych uprawnień należy bezwzględnie dołączyć do listy. Po dostarczeniu listy wraz z kopiami uprawnień, zostaną wydane imienne karty identyfikacyjne, które pracownicy będą mieli obowiązek noszenia przy sobie w widocznym miejscu przez cały czas wykonywania prac na ternie GOŚ. W przypadku braku identyfikatora pracownik zostanie usunięty z terenu, natomiast 7/25

wykonawca działający na zlecenie GOŚ, dostanie pisemne upomnienie. Powtarzające się upomnienia mogą zostać potraktowane jako niestosowanie się do przepisów oraz zasad BHP, co może skutkować rozwiązaniem umowy. Karty pozostają własnością GOŚ i po zakończeniu prac, muszą zostać zwrócone. 6. Sprzątanie i utrzymanie czystości 6.1 Podwykonawcy zobowiązani są do stałego utrzymywania wysokich standardów czystości w miejscach prac, które należy codziennie sprzątać. 6.2 Wszystkie sprzęty i materiały należy przechowywać w sposób uporządkowany. 6.3 Surowiec drzewny, który nie jest używany, należy przechowywać w porządku, a gwoździe usunąć lub zaginać celem uniknięcia ran kłutych. 6.4 Nie należy blokować dostępu do sprzętu bezpieczeństwa, szaf elektrycznych, wyłączników głównych, szaf na substancje niebezpieczne, wyjść ewakuacyjnych, telefonów, natrysków bezpieczeństwa, myjek do oczu, podręcznego sprzętu ppoż., hydrantow ppoż. Nie wolno przechowywać jakichkolwiek materiałów niezabezpieczonych, bez pozwolenia Koordynatora. 6.5 Każdy podwykonawca zobowiązany jest do wykonywania prac w sposób pozwalający zminimalizować i kontrolować emisję hałasu, przedostawanie się pyłu, spalin lub odpadów na tereny przyległe do miejsca robót. 6.6 Podwykonawca zostanie niezwłocznie poinformowany przez Koordynatora o wykrytych podczas inspekcji niezadowalających wynikach czynności porządkowych, wykonywanych przez pracowników podwykonawcy. 6.7 Zabronione jest układanie przewodów elektrycznych w miejscach często uczęszczanych lub w przejściach. W przypadku konieczności przeprowadzenia przewodu w miejscu często uczęszczanym przewód musi być całkowicie zabezpieczony przez konstrukcję zapewniającą wykluczenie jego uszkodzenia. 6.8 Wszelkie niebezpieczeństwa związane z poślizgnięciem lub potknięciem należy natychmiast zgłaszać osobie nadzorującej teren prowadzonych prac, lub Koordynatorowi. 8/25

7 Uwagi końcowe 7.1 Przestrzeganie przepisów BHP i PPOŻ oraz przepisów Ochrony Środowiska w czasie realizacji prac przez Wykonawcę i jego podwykonawców, powinno być monitorowane przez Kierownika komórki organizacyjnej, na której terenie wykonywane są prace. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości fakt ten należy zgłosić Koordynatorowi oraz odpowiednim służbom GOŚ. 7.2 Uzyskanie przepustki oraz identyfikatora o których mowa była w rozdziale 2, pkt 5, jest możliwe po wcześniejszym dostarczeniu kopii dokumentów potwierdzających aktualne badania lekarskie, odbycie okresowego szkolenia BHP oraz posiadanie wymaganych dodatkowych uprawnień przez każdego pracownika, 7.3 Na żądanie pracownika działu BHP lub Koordynatora, każda osoba powinna poddać się badaniu alkomatem. W przypadku odmowy, pracownik ochrony wezwie Policję, a osoba mająca się podać badaniu ma obowiązek poczekać na jej przybycie. W przypadku pozytywnego wyniku, osoba ta zostanie usunięta z terenu GOŚ, utraci również prawo wstępu na teren w terminie późniejszym, 7.4 Tylko pisemne Pozwolenie na Pracę, upoważnia Wykonawcę do prowadzenia prac i przebywania na terenie Spółki, na wyznaczonym obszarze, 7.5 Pozwolenie na Pracę musi zostać okazane na żądanie pracownika działu BHP, pracownika ochrony lub uprawnionej osoby. 9/25

Podstawowe zasady bezpieczeństwa Na wyznaczonych obszarach Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi istnieje ryzyko skażenia biologicznego. Używanie odzieży ochronnej oraz środków ochrony indywidualnej jest obowiązkowe, Na terenie Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi wyznaczono oraz oznakowano strefy zagrożone wybuchem. Podczas prac przy obsłudze urządzeń dźwigowych, obowiązkowe jest używanie kasków ochronnych. Przebywanie pod ładunkiem jest zabronione. Podczas wykonywane prac wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej. Palenie tytoniu dozwolone jest tylko w miejscach do tego wyznaczonych. Palenie tytoniu w budynkach technologicznych jest zabronione. Każdy zaistniały wypadek przy pracy należy bezzwłocznie zgłosić swojemu przełożonemu. W oznaczonych budynkach technologicznych znajdują się apteczki pierwszej pomocy, Automatyczny Defibrylator Zewnętrzny znajduję się w Dyspozytorni budynek nr 6 Na terenie GOŚ obowiązuje bezwzględny zakaz wnoszenia, spożywania, a także przebywania pod wpływem alkoholu. Na terenie GOŚ obowiązuje ograniczenie prędkości do 20 km/h 10/25

- Drogi pożarowe - Apteczka pierwszej pomocy Automatyczny defibrylator zewnętrzny 11/25

(Załącznik nr 1) ZOBOWIĄZANIE Zobowiązuję się do: 1. Przestrzegania ogólnie obowiązujących przepisów i zasad w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. 2. Zapoznania swoich pracowników delegowanych do prac na terenie GOŚ z treścią niniejszej Instrukcji, nie później niż w dniu ich rozpoczęcia. Oświadczam,że: Będziemy w całości przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących na terenie Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi. Wykonawca... (nazwa firmy, adres) Osoba upoważniona do reprezentowania firmy:... (imię i nazwisko)...... Miejscowość, data Podpis 12/25

(Załącznik Nr 2) INSTRUKCJA PROWADZENIA PRAC POŻAROWO NIEBEZPIECZNYCH W GRUPOWEJ OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W ŁODZI I. Informacje wstępne Prace niebezpieczne pożarowo, nie przewidziane instrukcjami technologicznymi, obsługi, stanowiskowymi lub odrębnie wymaganym poleceniem pisemnym jak też wykonywane poza wyznaczonym na stałe do tego celu miejscem, jak prace remontowe i remontowo- budowlane związane z użyciem otwartego ognia, prowadzone wewnątrz obiektów, na przyległych do nich terenach oraz placach składowych, a także wszelkie prace remontowo-budowlane wykonywane w strefach zagrożonych wybuchem, należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu. II. Organizacja prac pożarowo niebezpiecznych Prace niebezpieczne pożarowo mogą być wykonywane na terenie Grupowej Oczyszczalni Ścieków pod warunkiem spełnienia wymagań z zakresu ochrony przeciwpożarowej, obowiązujących przed, w trakcie ich wykonywania oraz po zakończeniu prac. Wymagania, o których mowa powyżej, ustalane są przez komisję każdorazowo przed rozpoczęciem prac, w oparciu o postanowienia niniejszej instrukcji oraz przepisów szczegółowych obowiązujących w przedmiotowej sprawie. W szczególności komisja jest zobowiązana: - ocenić zagrożenie pożarowe w rejonie, w którym prace będą wykonane, - ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru, - wskazać osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca pracy, za przebieg pracy oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy. 13/25

Skład osobowy komisji stanowią PRZEWODNICZĄCY - Kierownik Działu Energetyczno - Mechanicznego, CZŁONEK inspektor ds. bhp i ppoż. lub inna osoba znająca przepisy bhp i ppoż., CZŁONEK - kierownik grupy/firmy wykonującej prace, CZŁONEK - bezpośredni użytkownik pomieszczenia, w którym prace są prowadzone. Zasady działania komisji : prace komisji organizuje Przewodniczący, komisja ze swoich prac sporządza Protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pożarowo w/g wzoru podanego w Załączniku nr 3, po wykonaniu zabezpieczeń określonych w protokóle Przewodniczący wydaje wykonawcy pisemne zezwolenie na rozpoczęcie prac w/g wzoru podanego w Załączniku nr 4. po uzyskaniu pisemnego potwierdzenia o zakończeniu prac od wykonawcy robót oraz pozytywnym wyniku kontroli bezpieczeństwa pożarowego w rejonie, wykonywanych prac, Przewodniczący dokonuje odbioru robót, po czym kwituje to odpowiednim wpisem w zezwoleniu. Przewodniczący organizuje i zapewnia dozór rejonu prac po ich zakończeniu, zgodnie z ustaleniami protokółu zabezpieczenia. Zabezpieczenie i dozór miejsca prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych po ich zakończeniu, należy powierzyć osobie posiadającym do tego odpowiednie przygotowanie i będącą użytkownikiem obiektu (miejsca). Kontrolę prac pożarowo niebezpiecznych należy dokumentować na piśmie według wzoru podanego jako Załącznik nr 5. Po zakończeniu prac całość dokumentacji przechowuje Przewodniczący Komisji. 14/25

III. Wytyczne zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych. Przygotowanie budynku, pomieszczeń lub miejsc do prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych polega na: oczyszczeniu pomieszczeń lub miejsc, gdzie będą wykonywane prace z wszelkich palnych materiałów lub zanieczyszczeń, odsunięciu na bezpieczną odległość od miejsca prowadzenia prac wszelkich przedmiotów palnych lub niepalnych w opakowaniach palnych, zabezpieczeniu (np. przed działaniem rozprysków spawalniczych) wszelkich materiałów palnych i urządzeń palnych, których usunięcie na bezpieczną odległość nie jest możliwe, przez osłonięcie ich osłonami niepalnymi (np. arkuszami blachy, płytami gipsowymi) sprawdzeniu, czy znajdujące się w sąsiednich pomieszczeniach materiały lub przedmioty palne podatne na zapalenie na skutek przewodnictwa cieplnego bądź rozprysków spawalniczych nie wymagają zastosowania lokalnych zabezpieczeń. uszczelnieniu materiałami niepalnymi wszelkich przelotowych otworów wentylacyjnych, instalacyjnych i kablowych, znajdujących się w pobliżu miejsca prowadzenia prac. zabezpieczeniu przed rozpryskami spawalniczymi lub uszkodzeniami mechanicznymi kabli, przewodów elektrycznych, gazowych oraz instalacyjnych z palną izolacją, o ile znajdują się w zasięgu zagrożenia spowodowanego pracami pożarowo niebezpiecznymi. sprawdzeniu czy w miejscu planowanych prac nie prowadzono tego dnia prac malarskich lub innych przy użyciu substancji łatwo zapalnych. przygotowaniu w miejscu prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych między innymi : napełnionych wodą metalowych pojemników na rozgrzane odpadki drutu spawalniczego, elektrod itp., materiałów osłonowych izolacyjnych niezbędnych do zabezpieczenia toku prac, przygotowaniu niezbędnego sprzętu pomiarowego np. do pomiaru stężeń par i gazów palnych w rejonie prowadzenia prac, podręcznego sprzętu gaśniczego, zapewnienia stałej drożności przejść i wyjść ewakuacyjnych z miejsca prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych. 15/25

Przy wykonywaniu prac pożarowo niebezpiecznych przy użyciu cieczy, gazów i pyłów mogących tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe należy przestrzegać następujących zasad: na stanowisku pracy mogą znajdować się stosowane tam ciecze, gazy i pyły w ilości niezbędnej do prowadzenia prac z zapasem umożliwiającym utrzymanie ciągłości pracy zmiany, zapas substancji przechowywanej na stanowisku pracy powinien być przechowywany w niepalnych (lub innych dopuszczonych), nietłukących się i szczelnych opakowaniach, ustawionych w odległości co najmniej 1 m od źródeł wydzielania się ciepła, zabronione jest pozostawianie i przechowywanie zbędnych materiałów palnych i przedmiotów nie wykorzystywanych do wykonywania prac pożarowo niebezpiecznych, pozostawianie opróżnionych opakowań na stanowisku pracy jest zabronione, po zakończeniu prac wszystkie naczynia i pojemniki należy szczelnie zamknąć lub zabezpieczyć w inny sposób przed emisją do otoczenia znajdujących się w nich substancji tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe, należy na bieżąco usuwać w miarę gromadzenia się wszelkiego rodzaju odpady związane z prowadzeniem prac (np. resztki cieczy palnych, zużyte szmaty i czyściwo, wióry, trociny), składować je w przeznaczonych do tego celu pojemnikach i wynosić na zewnątrz obiektu w wyznaczone miejsca, ciecze, gazy i pyły oraz ich pozostałości nie powinny zalegać na urządzeniach, stanowiskach, w przewodach wentylacyjnych, na przewodach instalacji elektrycznej i na podłożu, we wszystkich pomieszczeniach (strefach), w których do prowadzenia prac używane są lub przechowywane ciecze, gazy i pyły mogące tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe, zabronione jest stosowanie otwartego ognia, palenie tytoniu oraz używanie narzędzi i innych przedmiotów mogących powodować iskrzenie, zabrania się prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo z użyciem otwartego ognia oraz eksploatacji urządzeń elektrycznych bez stosownych atestów w pomieszczeniach (urządzeniach) zagrożonych wybuchem lub pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace związane z użyciem łatwopalnych cieczy lub gazów palnych; prace takie mogą być prowadzone wyłącznie wtedy, gdy 16/25

stężenie par cieczy lub palnych gazów w pomieszczeniu nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości, podgrzewanie substancji niebezpiecznych pożarowo w naczyniach i urządzeniach do tego celu nie przeznaczonych jest zabronione. Miejsca wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo należy wyposażyć w podręczny sprzęt gaśniczy w ilości i rodzaju umożliwiającym likwidację wszystkich źródeł pożaru. Po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo należy w pomieszczeniach i pomieszczeniach sąsiednich przeprowadzić dokładną kontrolę, mającą na celu stwierdzenie, czy nie pozostawiono tlących się lub żarzących cząstek w rejonie prowadzenia prac, czy nie występują jakiekolwiek objawy pożaru oraz, czy sprzęt (np. spawalniczy) został zdemontowany, odłączony od źródeł zasilania i należycie zabezpieczony przed dostępem osób postronnych. Kontrolę taką należy ponowić po upływie 4 godzin, a następnie 8 godzin, licząc od czasu zakończenia prac niebezpiecznych pożarowo (czasokres i ilość kontroli określa komisja w protokóle prac niebezpiecznych pożarowo, w zależności od stopnia zagrożenia). Prace niebezpieczne pożarowo powinny być wykonywane przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje, zaś sprzęt używany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru. Butle ze sprężonymi gazami mogą znajdować się na terenie obiektu wyłącznie w okresie prowadzenia prac i pod stałym nadzorem. W przypadku prowadzenia prac spawalniczych na wysokości, butli z gazem palnym nie należy ustawiać w rejonie bezpośredniego oddziaływania spadających rozprysków spawalniczych. 17/25

IV. Zakres obowiązków związanych z pracami niebezpiecznymi pożarowo. Do obowiązków Przewodniczącego Komisji należy: znać obowiązujące przepisy przeciwpożarowe oraz nadzorować przestrzeganie tych przepisów przez podległych pracowników, dopilnować, aby przed przystąpieniem do prac niebezpiecznych pożarowo wykonane zostały wszelkie zalecenia w zakresie zabezpieczenia obiektu, przewidziane w protokóle zabezpieczenia prac lub zezwoleniu na ich prowadzenie, sprawdzić zabezpieczenie przeciwpożarowe stanowisk prac niebezpiecznych pożarowo oraz wydać polecenia gwarantujące natychmiastowe usunięcie stwierdzonych niedociągnięć, wstrzymać prace z chwilą stwierdzenia sytuacji stwarzających niebezpieczeństwo powstania pożaru, do czasu usunięcia występujących nieprawidłowości, brać udział w kontroli stanowisk, pomieszczeń lub terenu po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo. Do obowiązków wykonawcy prac niebezpiecznych pożarowo należy w szczególności: Zabezpieczenie miejsca wykonywania prac przed możliwością zainicjowania oraz rozprzestrzeniania pożaru, ścisłe przestrzeganie zaleceń zawartych w protokóle i zezwoleniu na prowadzenie prac, znajomość przepisów przeciwpożarowych, obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego oraz sprawdzenie, czy sprzęt i narzędzia są technicznie sprawne i należycie zabezpieczone zasad postępowania w przypadku powstania pożaru, sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy zostały wykonane wszystkie zabezpieczenia, przewidziane dla danego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo, ścisłe przestrzeganie wytycznych zabezpieczenia ustalonych dla prowadzenia danego rodzaju prac niebezpiecznych, sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy stanowisko zostało wyposażone w odpowiednią ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego, rozpoczynanie prac niebezpiecznych pożarowo tylko po otrzymaniu pisemnego zezwolenia względnie na wyraźne polecenie bezpośredniego przełożonego kierującego tokiem prac, poinstruowanie pomocników o wymaganiach przeciwpożarowych obowiązujących dla wykonywanego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo, przerwanie pracy w przypadku stwierdzenia sytuacji lub warunków umożliwiających powstanie i rozprzestrzenienie się pożaru oraz zgłoszenie tego faktu przełożonemu, 18/25

meldowanie bezpośredniemu przełożonemu o zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo oraz informowanie ewentualnych faktach zainicjowania ognia ugaszonego w czasie wykonywania prac w czasie wykonywania prac i czynności pożarowo niebezpiecznych, dokładne sprawdzenie po zakończeniu pracy stanowiska i jego otoczenia w celu stwierdzenia, czy podczas wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo nie zainicjowano pożaru, wykonywanie wszelkich poleceń przełożonych i organów kontrolnych w sprawach związanych z zabezpieczeniem przeciwpożarowym prac i czynności niebezpiecznych pożarowo. 19/25

Załącznik Nr 3 PROTOKÓŁ NR... ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO. 1. Nazwa budynku, określenie pomieszczenia i miejsca, w którym przewiduje się wykonanie prac niebezpiecznych pożarowo:... 2. Kategoria zagrożenia ludzi, obciążenie ogniowe oraz właściwości pożarowe materiałów palnych występujących w pomieszczeniu / miejscu wykonywania prac, charakterystyka technologiczna przewidzianych do realizacji prac:... 3. Rodzaj elementów budowlanych ( zapalność ) występujących w danym pomieszczeniu lub rejonie przewidywanych prac niebezpiecznych pożarowo:... 4. Sposób zabezpieczania przeciwpożarowego pomieszczenia, stanowiska, urządzenia itp. na okres wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo:... 5. Ilość i rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego do zabezpieczenia toku prac niebezpiecznych pożarowo:... 6. Środki i sposób alarmowania współpracowników i straży pożarnej w przypadku powstania pożaru: 7. Osoba/y odpowiedzialna/e za całokształt przygotowania zabezpieczenia przeciwpożarowego toku prac niebezpiecznych 20/25

pożarowo:... 8. Osoba/y odpowiedzialna/e za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w toku wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo:... 9. Osoba/y zobowiązana/e do przeprowadzenia kontroli rejonu prac niebezpiecznych pożarowo po ich zakończeniu:... Podpisy członków komisji............ (Imię, nazwisko, zajmowane stanowisko ) Łódź, dnia...201...r. 21/25

Załącznik Nr 4 ZEZWOLENIE NR... NA PRZEPROWADZENIE PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO. 1. Miejsce pracy ( budynek, kondygnacja, pomieszczenie, instalacja ):...... 2. Rodzaj pracy:... 3. Czas pracy ( data i godzina rozpoczęcia i zakończenia pracy ):... 4. Sposób zabezpieczenia przed możliwością zainicjowania pożaru lub wybuchu (osłony, ekrany, wentylacja, zwilżanie wodą itp.) w miejscu pracy:... 5. Środki zabezpieczenia: a) przeciwpożarowe (podręczny sprzęt gaśniczy):...... b) bhp (środki ochrony indywidualnej, wykrywacze gazów, itp.):... c) inne:... 6. Sposób wykonania pracy z uwzględnieniem ewentualnych przerw w pracy: 22/25

7. Odpowiedzialni za: a) przygotowanie miejsca pracy, środków zabezpieczających, zabezpieczenie toku prac niebezpiecznych pożarowo wykonał... ( nazwisko i imię ) ( podpis ) b) wyłączenie rejonu prac spod napięcia, dopływu gazu wykonał... ( nazwisko i imię ) ( podpis ) c) dokonanie analizy stężenia par cieczy, gazów i pyłów wykonał... ( nazwisko i imię ) ( podpis ) d) stosowanie środków zabezpieczających, organizację pracy i instruktaż, przyjął do wykonania... ( nazwisko i imię ) ( podpis ) 8. Zezwalam na rozpoczęcie prac pożarowo niebezpiecznych ( po złożeniu podpisów przez osoby wymienione w pkt. 7... ( nazwisko i imię ) ( podpis ) Przewodniczącego w dniu... od godziny... do godziny... 9. Prace zakończono w dniu... o godzinie...... (imię, nazwisko, podpis wykonawcy ) 10. Stanowisko pracy i jego otoczenie sprawdzono i nie stwierdzono zaniedbań mogących zainicjować pożar. Stwierdzam odebranie robót: Skontrolował:... (imię, nazwisko, podpis ) 23/25

Załącznik Nr 5 PROTOKÓŁ KONTROLI PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO. 1. Nazwa budynku, pomieszczenia, w którym wykonywane są prace....... 2. Nazwy pomieszczeń sąsiadujących (w pionie i poziomie)......... 3. Data i godzina rozpoczęcia prac oraz numer zezwolenia...... 4. Godzina przeprowadzenia kontroli w toku prac (nazwisko i podpis kontrolującego)... 5. Uwagi i polecenia wydane podczas kontroli......... 6. Godzina przeprowadzenia pierwszej kontroli po zakończeniu prac, wynik kontroli... (nazwisko i podpis kontrolującego) 7. Godzina przeprowadzenia drugiej kontroli po zakończeniu prac, wynik kontroli... (nazwisko i podpis kontrolującego) 8. Godzina przeprowadzenia trzeciej kontroli po zakończeniu prac, wynik kontroli... (nazwisko i podpis kontrolującego) 24/25

9. Godzina przeprowadzenia czwartej kontroli po zakończeniu prac, wynik kontroli... (nazwisko i podpis kontrolującego) 10. Godzina przeprowadzenia piątej kontroli po zakończeniu prac, wynik kontroli... (nazwisko i podpis kontrolującego) 11. Godzina przeprowadzenia szóstej kontroli po zakończeniu prac, wynik kontroli... (nazwisko i podpis kontrolującego) 25/25