Mikrofinansowanie działalności gospodarczej w Polsce doświadczenia i perspektywy Wykład 3 Architektura wspieranych źródeł finansowania (2014-2020) M. Gajewski, 2016
Architektura źródeł finansowania mikroprzedsiębiorczości w kontekście luki finansowania Znaczenie sektora MŚP w gospodarce, w tym segmentu najmniejszych przedsiębiorstw (mikro i małe firmy) jednocześnie segment odczuwający najsilniej bariery dostępowe: Ok. 1/3 populacji w luce finansowania (dane 2012-2013 i 2014-2015) stan utrudnionego dostępu wydaje się mieć charakter permanentny, Zróżnicowanie barier dostępowych w zakresie różnych źródeł finansowania (zależnie od rodzaju źródła) Katalog głównych przesłanek braku dostępności: (1) brak zabezpieczeń, (2) brak historii kredytowej, (3) starterzy podejmujący działalność gospodarczą, (4) dostępna wielkość finansowania ( porcje ) ograniczenia wynikające z oczekiwań wkładu własnego oraz (5) koszt pozyskania finansowania Ww. sytuacja uzasadnia stosowanie określonej polityki publicznej, zmierzającej do tworzenia nowych / wspomagania źródeł finansowania zapewniających redukcję / eliminację luki finansowania. Podstawy finansowania ww. polityki publicznej Europejskie Fundusze Inwestycyjne i Strukturalne (EFSI). 2
Konkluzje dotyczące oddziaływania luki finansowania Badania (OECD) wskazują na szczególnie silne znaczenie luki finansowania w przypadku: firm na wczesnych etapach cyklu rozwojowego (zasiew, start i częściowo faza ekspansji), niezależnie od sektora lub branży. firm startowych tzw. start-up ów. firmy o profilu technologicznym, których rozwój opiera się na innowacyjnym pomyśle lub nowym modelu biznesowym, z uwagi na: szczególnie trudną ocenę wykonalności przedsięwzięcia (brak knowhow do oceny tego rodzaju przedsięwzięć). ograniczenie możliwości finansowania w oparciu o instrumenty dłużne (zwrotne) - instrumenty standardowe nie są właściwe, np. z uwagi na niską, negatywne wyniki finansowe. 3
Charakterystyka luki finansowania PL 2015 40 35 30 25 20 15 Luka finansowania udziałowego 10 5 3.1. POIG KFK NEWCONNECT 0 0,1 1 10 100 Ocena stanu gotowości sektora badawczo-rozwojowego w Polsce do skorzystania z możliwości wsparcia z publiczno-prywatnych inwestycyjnych instrumentów finansowych, NCBR, Warszawa 2015 r. 4
Koncepcja stosowania instrumentów finansowych Przesłanki finansowoekonomiczne stosowania IF Przesłanki gotowość rynkowa przedsięwzięcia a rodzaje IF 5
Architektura programowanie w zakresie wspierania źródeł finansowych EFSI: 2014-2020 Źródła rodzime (krajowe) Programy operacyjne Krajowe programy operacyjne Poziom krajowy PO IR PO WER PO IiŚ PO PW Regionalne programy operacyjne (RPO) 16xRPO (wszystkie województwa) Poziom regionalny 6
Architektura źródeł finansowania mikroprzedsiębiorczości w kontekście luki finansowania Priorytety inwestycyjne w zakresie programowania strukturalnego, w których uwzględnia się stosowanie instrumentów finansowych: 1b promowanie inwestycji przedsiębiorstw w działalność badawczo-rozwojową. 3a+3b+3c promowanie rozwoju przedsiębiorstw, wdrażania nowych modeli biznesowych, tworzenie zaawansowanych zdolności w zakresie rozwoju produkcji i usług. 8iii wspieranie przedsiębiorczości i samozatrudnienia. 9b wspieranie rewitalizacji fizycznej, społecznej i gospodarczej. 4a produkcja energii ze źródeł odnawialnych (OZE). 4b efektywność energetyczna przedsiębiorstw. 4c efektywność energetyczna w budynkach publicznych i sektorze mieszkaniowym. Forma finansowania 7
Programowanie na poziomie regionalnym 16 regionalnych programów operacyjnych (RPO województwa ) 8
Rozkład wspierania IF w regionalnych programach operacyjnych Dolnośląskie 85 13 19 21 11 Kujawsko-pomorskie 21 17 22 104 6 38 26 1 Lubelskie* 12 Lubuskie 59 1 Łódzkie* 103 22 7 Małopolskie 20 40 20 5 30 Mazowieckie 54 7 13 25 Opolskie 15 29 10 4 4 2 Podkarpackie* 45 Podlaskie 3 25 15 22 1 Pomorskie 36 48 13 28 17 Śląskie 91 33 6 48 Świętokrzyskie 50 8 Warmińsko-mazurskie* 11 49 Zachodniopomorskie 73 14 0 50 100 150 200 250 1b 3a 3b 3c 4a 4b 4c 8iii 9b Miliony euro 9
Plany wspierania nowych źródeł kapitału w perspektywie 2014-2020 (poziom krajowy) Wsparcie programu skoncentrowane na instrumentach / źródłach finansowania kapitałowego (głównie wejścia kapitałowe ok. 80%), Alokacja środków publicznych ok. 1 082 mln euro. ❶ ❷ ❸ ❹ Opisy źródeł na podstawie dokumentacji programowej (kolejne slajdy) 10
Opis programowy planowanych źródeł finansowania (PO IR, 20014-2020) [fragmenty z dokumentacji programowej] Działanie / Poddziałanie ❶ 1.3 / 1.3.1 1.3 / 1.3.2 425 M euro Wsparcie publiczne Działanie ❷ 2.2 95 M euro Wsparcie publiczne 11
Opis programowy planowanych źródeł finansowania (PO IR, 20014-2020) [fragmenty z dokumentacji programowej] Działanie / Poddziałanie ❸ 3.1 / 3.1.1 3.1 / 3.1.2 3.1 / 3.1.3 3.1 / 3.1.4 441 M euro Wsparcie publiczne Działanie / Poddziałanie ❹ 3.2 / 3.2.3 121 M euro Wsparcie publiczne 12
Fundusz Pożyczkowy Wspierania Innowacji (pilotaż) Nowe źródło finansowania dłużnego wczesnychfaz rozwojowych innowacyjnych przedsiębiorstw, wypełniające lukępomiędzy finansowaniem zasiewowym a kolejnymi rundami finansowania!!!!!! Redukcja luki kapitałowej Wsparcie innowacyjnych projektów rozwojowych Mobilizacja kapitału prywatnego!!! 13
Przykład mechanizmu seed (ALFA BRIdge, NCBR) wsp wsp wsp 14
Schemat źródeł finansowania Źródła finansowania Zewnętrzne Wewnętrzne Własne Kapitał podstawowy i zapasowy Emisja papierów udziałowych Obce Majątkowe Bieżące wpływy Amortyzacja Sprzedaż majątku Rotacja majątku obrotowego Kapitałowe Zysk zatrzymany Fundusze celowe Rezerwy Mieszane mezzanine (bardzo zróżnicowane i specyficzne) Długoterminowe Kredyt inwestycyjny Pożyczka Leasing Emisja obligacji Inne Krótkoterminowe Kredyt obrotowy Pożyczka Factoring Kredyt kupiecki Emisja papierów dłużnych Inne 15
Schemat źródeł finansowania dopasowania zależnie od fazy cyklu rozwojowego 16
Segmentacja pozabankowych instrumentów finansowania działalności gospodarczej Instr. Sektor bankowy Fundusze pożyczkowe Fundusze mikropożyczkowe Działalności poręczeniowa Fundusze zalążkowe Faza rozwoju 17
Dziękuję za uwagę!