BADANIA GEODYNAMICZNE NA OBIEKCIE DOBROMIERZ

Podobne dokumenty
STEFAN CACOŃ Akademia Rolnicza we Wrocławiu

BADANIA GEODEZYJNE REALIZOWANE DLA OCHRONY OBIEKTÓW PRZYRODY NIEOŻYWIONEJ NA TERENIE WYBRANYCH OBSZARÓW DOLNEGO ŚLĄSKA

BADANIA GEODYNAMICZNE NA OBSZARZE PARKU NARODOWEGO GÓR STOŁOWYCH

GEODYNAMIKA CENTRALNEJ CZĘŚCI GÓRNEGO ŚLĄSKA W ŚWIETLE BADAŃ GPS

Stefan Cacoń, Bernard Kontny

OPRACOWANIE REZULTATÓW OBSERWACJI WZGLĘDNYCH PRZEMIESZCZEŃ BLOKÓW SKORUPOWYCH ZA POMOCĄ SZCZELINOMIERZA TM-71. Małgorzata Mendela 1

14th Czech Polish Workshop ON RECENT GEODYNAMICS OF THE SUDETY MTS. AND ADJACENT AREAS Jarnołtówek, October 21-23, 2013

Surface analysis sub-carbonifeourus NE part of the Bohemian Massif and the consequent implications for the analysis of neotectonic movements

KONCEPCJA ROZWOJU SIECI BADAWCZEJ NA POTRZEBY POMIARÓW WSPÓŁCZESNYCH RUCHÓW TEKTONICZNYCH W OBSZARZE KSIĄŻAŃSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

BADANIA PRZEMIESZCZEŃ MASOWYCH BLOKÓW SKALNYCH SZCZELIŃCA WIELKIEGO

Janusz Bogusz 1), Bernard Kontny 2)

DANE NIWELACYJNE W BADANIU PIONOWYCH RUCHÓW SKORUPY ZIEMSKIEJ NA OBSZARZE POLSKI 1. Kamil Kowalczyk

Walidacja globalnych modeli geopotencjału pochodzących z misji satelitarnych w oparciu o naziemne dane grawimetryczne

Studenckie Koło Geoinformatyków. Instytut Geodezji Wydział Nauk Technicznych Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu. Sprawozdanie

Wykład 2 Układ współrzędnych, system i układ odniesienia

ACTA SCIENTIARUM POLONORUM. Geodesia et Descriptio Terrarum. Geodezja i Kartografia

Pomiary hydrometryczne w zlewni rzek

POMIARY GEODEZYJNE W BUDOWNICTWIE WEDŁUG STANDARDÓW ISO PRZYJĘTYCH DO STOSOWANIA JAKO NORMY KRAJOWE

Pomiarowa baza badawcza na terenie PWSTE Measurement research base at the Higher School of Technology and Economics in Jarosław (PWSTE)

Badania geodynamiczne w Pieninach przed i po zbudowaniu zbiorników wodnych w rejonie Czorsztyna

PROJEKT GEODYNAMICZNYCH BADAŃ WSPÓŁCZESNYCH RUCHÓW KARKONOSZY ORAZ ICH POGÓRZA

Metodologia opracowania ruchów pionowych skorupy ziemskiej z użyciem danych niwelacyjnych, mareograficznych i GNSS

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/2011

WYTYCZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH

AUTOMATYZACJA WYZNACZANIA PRZEMIESZCZEŃ WZGLĘDNYCH W OBRĘBIE SZCZELIN DYLATACYJNYCH

KONCEPCJA PRECYZYJNYCH GEODEZYJNYCH POMIARÓW PRZEMIESZCZEŃ OBIEKTÓW INŻYNIERSKICH I PRZYRODY NIEOŻYWIONEJ1

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/2012

WPŁYW NACHYLENIA TERENU NA CZYSTOŚĆ ZIARNA ZBIERANEGO KOMBAJNEM BIZON Z 058 WYPOSAśONYM W SITO DASZKOWE

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Zastosowanie sieci modularnych do zakładania osnów pomiarowych 2. Dr inż. A.

NEOTECTONICS: POLAND OUTSIDE THE CARPATHIANS NEOTEKTONIKA: POLSKA POZAKARPACKA A - C

BADANIA PRZEMIESZCZE BLOKÓW SKALNYCH MASYWU SZCZELI CA WIELKIEGO W GÓRACH STO OWYCH

Moduł modelowania i predykcji stanu troposfery projekt ASG+ Budowa modułów wspomagania serwisów czasu rzeczywistego systemu ASG-EUPOS

Układ współrzędnych dwu trój Wykład 2 "Układ współrzędnych, system i układ odniesienia"

PODSTAWOWE DEFINICJE I OKREŚLENIA

Problemy kalibracji grawimetrów absolutnych i względnych Andrzej Pachuta, Janusz Walo, Marcin Barlik, Tomasz Olszak

WYKONANIE APLIKACJI WERYFIKUJĄCEJ PIONOWOŚĆ OBIEKTÓW WYSMUKŁYCH Z WYKORZYSTANIEM JĘZYKA C++ 1. Wstęp

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013

Zakres wiadomości i umiejętności z przedmiotu GEODEZJA OGÓLNA dla klasy 1ge Rok szkolny 2014/2015r.

dr hab. inż. LESŁAW ZABUSKI ***

ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT POMIAROWYCH

STUDIES OF ROCK MASS ACTIVITY IN THE WALBRZYCH CITY AREA

Lokalizacja punktów kontrolnych zapory betonowej na podstawie modelowanych gradientów przyrostów przemieszczeń

TECHNIKI MONITOROWANIA I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z Z ŁUPKÓW

POMIARY GEODEZYJNE JAKO FORMA WERYFIKACJI BADAŃ POLIGONOWYCH RUROCIĄGU Z PVC W WARUNKACH GÓRNICZEJ DEFORMACJI TERENU

4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania

(54) Przyrząd do pomiaru liniowych odchyleń punktów od kolimacyjnych płaszczyzn

Geodezja Inżynieryjno-Przemysłowa

Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych

Konserwacja i modernizacja podstawowej osnowy magnetycznej kraju

ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO

PODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH

NEOTECTONICS: POLAND OUTSIDE THE CARPATHIANS NEOTEKTONIKA: POLSKA POZAKARPACKA K - R

ZAKRES EGZAMINU DYPLOMOWEGO ST.1 GiK 2016/17

CHARAKTERYSTYKI DYNAMICZNE LEKKICH KŁADEK WISZĄCYCH I PODWIESZONYCH

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013

ĆWICZENIE 41 POMIARY PRZY UŻYCIU GONIOMETRU KOŁOWEGO. Wprowadzenie teoretyczne

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA

WPŁYW DŁUGOŚCI CZASU POMIARU TECHNIKĄ RTK GPS W SYSTEMIE ASG-EUPOS NA DOKŁADNOŚĆ WYZNACZANIA WSPÓŁRZĘDNYCH PUNKTU

ZASTOSOWANIE GEOMETRII INŻYNIERSKIEJ W AEROLOGII GÓRNICZEJ

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA

Adam FREJ 1 Abstract Key words: Wstęp Dane pomiarowe

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

2. Wprowadzenie do zagadnień obliczania zmian położenia środka ciężkości ciała oraz odzyskiwania energii podczas chodu fizjologicznego

ZASTOSOWANIE MODELU GOMPERTZ A W INŻYNIERII ROLNICZEJ

WYZNACZANIE OSIADAŃ OBIEKTÓW BUDOWLANYCH UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU

Katedra Geodezji Inżynieryjnej i Budownictwa Kraków,

SPITSBERGEN HORNSUND

ST-01 Roboty pomiarowe

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA SST PRACE PRZYGOTOWAWCZE I ROZBIORKOWE

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PISEMNA

Program ćwiczeń terenowych z przedmiotu Geodezja II

WPŁYW BŁĘDÓW OBSERWATORA NA DOKŁADNOŚĆ WYZNACZENIA SYTUACYJNEGO POŁOŻENIA PUNKTU

KOŁA NAUKOWEGO GEODETÓW UNIWERSYTETU ROLNICZEGO. Created by Katarzyna Gruca & Agnieszka Głowacka

Wstęp. Jerzy WYSOCKI, Paweł ORŁOWSKI

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH

NUMERICAL WORK ESTIMATION OF RESERVOIR PLUNGED IN GROUND MEDIUM IN CRISIS CONDITIONS

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PISEMNA

Struktury romboidalne w Sudetach

Kartografia - wykład

WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM

NEOTECTONICS: POLAND OUTSIDE THE CARPATHIANS NEOTEKTONIKA: POLSKA POZAKARPACKA S - Ż

D Roboty Pomiarowe Przy Liniowych Robotach Ziemnych

DOKUMENTACJA INWENTARYZACYJNA. Inwentaryzacja architektoniczna metodą skaningu laserowego 3D w byłych dąbrowskich zakładach DEFUM

ZESTAW BEZPRZEWODOWYCH CZUJNIKÓW MAGNETYCZNYCH DO DETEKCJI I IDENTYFIKACJI POJAZDÓW FERROMAGNETYCZNYCH

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE

SPECYFIKACJA TECHNICZNA ST ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE WYTYCZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH

Pomiar siły parcie na powierzchnie płaską

ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne)

OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA

D ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH

PRZEJAWY AKTYWNOŚCI NEOTEKTONICZNEJ W SUDETACH W OPARCIU O ANALIZĘ ZNISZCZEŃ OBIEKTÓW INŻYNIERSKICH (OPRACOWANIE METODYCZNE)

Lp. Promotor Temat Dyplomant 1. Dr inż. A. Dumalski. Badanie dokładności użytkowej niwelatora cyfrowego 3. Dr inż. A. Dumalski

Opis programu studiów

MODELOWANIE NUMERYCZNE POLA PRZEPŁYWU WOKÓŁ BUDYNKÓW

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA

Obszar badawczy i zadania geodezji satelitarnej

SPRAWOZDANIE TECHNICZNE Pomiar osiadań Kaplicy Królewskiej w Gdańsku z dnia Seria XIV (3. KN Hevelius)

Charakterystyka parametrów drgań w gruntach i budynkach na obszarze LGOM

Transkrypt:

BADANIA GEODYNAMICZNE NA OBIEKCIE DOBROMIERZ GEODYNAMIC INVESTIGATIONS IN DOBROMIERZ NETWORK Jan Kaplon 1 Abstract The distance and angle observations executed in geodynamic network "Dobromierz" as well as relative ones with crack gauge TM-71, were joined together by location of measuring prisms on crack gauge's console. During the three years of observation, indications of the crack-gauge were confirmed across repeated total station Leica TCA 2003 observations in half-year periods. Paper contains the description of investigative network, composition of results from both devices as well as attempt to their interpretation. Key words Relative observations, control-measurement system, geodynamics 1 WSTĘP W rejonie Sudetów i bloku przedsudeckiego stwierdza się współczesną mobilność struktur geologiczno tektonicznych. Potwierdzają to wyniki badań geologicznych oraz powtarzanych obserwacji w ciągach państwowej niwelacji precyzyjnej. Dla zaktywizowania tych badań zorganizowano poligon geodynamiczny Dobromierz zlokalizowany na Sudeckim Uskoku Brzeżnym (SUB). W pracy przedstawiono wstępne rezultaty badań na tym obiekcie. 2 LOKALIZACJA SIECI "DOBROMIERZ" Sieć "Dobromierz" została założona w 2001 roku jako poligon badawczy profilu geodynamicznego, regionalnej sieci GEOSUD [1]. Otacza ona zalew będący ujęciem wody pitnej przegrodzony zaporą ziemną (Rys. 1). Zbiornik ten znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Sudeckiego Uskoku Brzeżnego SUB [1], prawdopodobnie aktywnym współcześnie [2]. Wyniki badań współczesnych ruchów skorupy ziemskiej w tym rejonie są niejednoznaczne [3], [4], [5]. Z badań geologicznych wynika, że główne ruchy tektoniczne w rejonie SUB miały miejsce przed czwartorzędem [6], aczkolwiek dane historyczne dotyczące wstrząsów sejsmicznych sugerują ciągłą aktywność tego obszaru [7], [8]. W związku z powyższym celem pomiarów wykonywanych w tej sieci jest poznanie współczesnej aktywności tektonicznej rejonu Dobromierza z uwzględnieniem potencjalnego zagrożenia dla zapory [9]. 1 Jan Kapłon, MSc, Eng, Agricultural University of Wroclaw, The Faculty of Environmental Engineering and Geodesy, Department of Geodesy and Photogrammetry, Grunwaldzka 53, 50-357 Wroclaw, Poland, kaplon@kgf.ar.wroc.pl

Obr. 1) Sieć Dobromierz 3 SYSTEM KONTROLNO POMIAROWY Obserwacje w omawianej sieci wykonywane są zgodnie z opracowanymi założeniami wielosegmentowego systemu kontrolno pomiarowego [10] [11]. Wszystkie punkty pomiarowe są zastabilizowane w postaci słupów ze zbrojonego betonu poniżej poziomu zamarzania gruntu lub bezpośrednio na skale macierzystej. W okresowych pomiarach badawczych na obiekcie prowadzone są obserwacje względne wykonywane szczelinomierzem TM-71 [12] oraz geodezyjne kątowo - liniowe wykonywane instrumentem Leica TCA 2003. Umożliwia to montaż na konsoli szczelinomierza punktów do osadzenia luster pomiarowych (Rys. 2). Obr. 2) Lustra pomiarowe na konsoli szczelinomierza

Obserwacje konsoli szczelinomierza (SZL, SZP) prowadzone są ze stanowiska 606 połączonego konstrukcyjnie z punktami sieci badawczej 604 i 603, (Rys. 3) Obr. 3) Konstrukcja sieci geodezyjnej wraz z błędami średnimi wyznaczenia horyzontalnego punktów SZL i SZP: 4 USYTUOWANIE SZCZELINOMIERZA "DOBROMIERZ 1" Szczelinomierz TM-71 oznaczony jako "Dobromierz 1" jest jednym z dwóch tego typu urządzeń znajdujących się w sieci badawczej. Zamontowany został na odsłoniętej (w czasie budowy zapory) skale zieleńcowej (stanowiącej krawędź skrzydła podniesionego SUB), w poprzek wyraźnej linii spękań równoległej do strefy uskoków należących do SUB (Rys. 4). Obr. 4) Lokalizacja szczelinomierza Lokalizację szczelinomierza względem geodezyjnego układu odniesienia określono g poprzez wyzanczenie macierzy obrotu trójwymiarowego o kątach: γ = 57.9995, g g α = 95.7558, β = 96.5979. Pozwoliło to na zestawienie wyników obserwacji w jednolitym układzie współrzędnych (Rys. 5). 5 WYNIKI DOTYCHCZASOWYCH BADAŃ Obserwacje szczelinomierzem TM-71 realizowane są w cyklu miesięcznym od października 2001 roku. Na grafie 1 przedstawiono rezultaty obserwacji do października

2003 roku. Wykazują one ruchy poziome względnych przemieszczeń bloków skorupowych wielkości około 2 mm/rok. W tabeli 1 zestawiono wyniki obserwacji TCA 2003 i szczelinomierza TM-71. Graficzny obraz relacji zmian obserwowanych szczelinomierzem TM-71 oraz total station TCA 2003 pokazano na rysunku 5. Wyniki te potwierdzają dużą zgodność rezultatów pozyskanych z obserwacji geodezyjnych (TCA 2003) oraz względnych (TM-71). Graf. 1) Względne zmiany rejestrowane szczelinomierzem TM-71 Tab. 1) Porównanie zmian pomierzonych odległości i wskazań szczelinomierza W przedstawionym zestawieniu (Tab. 1) zauważalna jest zgodność przyrostów odległości ze zmianami względnymi rejestrowanymi wzdłuż osi y szczelinomierza. Należy tu zauważyć, że zmiana rejestrowana po osi y szczelinomierza jest zgodna w kierunku z obserwowanymi zmianami odległości pomiędzy punktem 606 a konsolą szczelinomierza.

Obr. 5) Graficzne zestawienie obserwacji TCA 2003 i TM-71 6 PODSUMOWANIE Zastosowanie obserwacji (kątowo - liniowych) pozwoliło na zorientowanie względnych przemieszczeń rejestrowanych przez szczelinomierz "Dobromierz 1" i identyfikację punktu zaczepienia jednego z ramion (SZL) jako mobilnego. Tendencja zachodzącego przemieszczenia wydaje się być stała, z zauważalnym wzrostem wartości przemieszczenia w okresach zimowych. Zmiany te jak również czas ich powstania nie uprawniają do wniosków ostatecznych. Tym niemniej potwierdzają słuszność rezultatów badań geologicznych o niezakończonych jeszcze ruchach tektonicznych w tym rejonie Sudetów i bloku przedsudeckiego. Literatura [1] CACOŃ, S., BOSY, J., KONTNY, B., KAPŁON, J., Dobromierz Geodynamic Network as a Part of GEOSUD Network - Preliminary Analysis of 2001 Measurements, Acta Montana, Ser. A, Geodynamics, No 20, Prague 2002, 37-40 s. [2] SCHENK, V., SCHENKOVÁ, Z., KOTTNAUER, P., GUTERCH, B., LABÁK, P., Earthquake Hazard Maps For The Chech Republic, Poland and Slovakia. Acta Geophysica Polonica, vol XLIX, No 3, 2001 [3] KONTNY, B., Geodetic Research Of Contemporary Kinematics Of The Main Tectonic Structures of The Polish sudetes And The Fore-Sudetic Block With the Use of GPS Measurements, Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wroclawiu, Nr 468, Seria Rozprawy CCII, Wrocław 2003, 128 s. [4] WYRZYKOWSKI, T., Mapa prędkości wspólczesnych pionowych ruchów skorupy ziemskiej na obszarze Polski, 1:2500000. Instytut Geodezji i Kartografii, Warszawa 1985

[5] GIERWIELANIEC, J., WOŹNIAK J., Ocena współczesnej aktywności tektoniczneu Uskoku Sudeckiego Brzeżnego w świetle Archiwalnych materiałów niwelacyjnych Materiały III Sympozjum Współczesne i neotektoniczne ruchy skorupy ziemskiej w Polsce, Wrocław 1981, 109-123 s. [6] BADURA, J., ZUCHIEWICZ, W., GÓRECKI, A., SROKA, W., PRZYBYLSKI, B., Morfometria Strefy sudeckiego uskoku brzeżnego między Złotym Stokiem a Dobromierzem, Przegląd Geologiczny, vol. 51, nr 12, 2003, 1048-1057 s. [7] PAGACZEWSKI, J., Katalog trzęsień ziemi w Polsce 1000-1970, Mater. Pr. Inst. Geofiz. PAN, 51, Warszawa 1972, 3-36 s.), [8] DYJOR, S., OBERC J., Współczesne ruchy skorupy ziemskiejw Polsce SW i wynikające z nich możliwości zagrożeń dla obiektów górniczych i inżynierskich, Materiały III Krajowe sympozjum Współczesne i neotektoniczne ruchy skorupy ziemskiej w Polsce, TIV, Wrocław 1983, 7-23 s. [9] CACOŃ, S., DYJOR, S., Neotectonic And Recent Crustal Movements As Potential Hazard To Water Dams In Lower Silesia, SW Poland. Folia Quaternaria, 66, 1995 59-72 s. [10] CACOŃ S., Geodynamic Investigations In Sudety Mts. And Adjacent Areas. Zeszyty Naukowe Akademii rolniczej we Wrocławiu Nr 255, Wrocław 1994, 151-160 s. [11] KOŠŤÁK, B., CACOŃ, S., The Role of Relative Observations in Multisegment Geodynamic Research System in Sudeten, EGRSE VI. 2/99 Brno, 17-22 s. [12] KOŠŤÁK B., Combined Indicator Using Moiré Technique, in G. Sorum: Field measurements in Geomechanics, Proc. 3 rd Int. Symp., Oslo 9-11 Sept. 1991, A.A. Balkema, Rotterdam/Brookfield, 53-60 s Recenzoval Stefan Cacoń, Prof. Dr. Habil. Eng, Agricultural University of Wroclaw, The Faculty of Environmental Engineering and Geodesy, Department of Geodesy and Photogrammetry, Grunwaldzka 53, 50-357 Wroclaw, Poland, cacon@kgf.ar.wroc.pl