Międzynarodowa działalność hydrograficzna w 2016 roku (cz. I) W roku 2016 nastąpiły znaczące zmiany w formalnej i organizacyjnej strefie światowej działalności hydrograficznej, wynikające przede wszystkim z wejścia w życie, pod koniec roku, protokołu Poprawek do Konwencji IHO. Poniżej przedstawiono informacje o najważniejszych spotkaniach i innych formach działania Międzynarodowej Organizacji Hydrograficznej w 2016 roku. 1. Status członkostwa IHO Na początku tego roku, w styczniu 2016 r. do IHO należało 85 państw (w 2015 przyjęto Gruzję, Wietnam i Brunei Darussalam). Cztery państwa nadal nie złożyły odpowiednich dokumentów przystąpienia do Konwencji IHO, chociaż ich wcześniejsze wnioski zostały zatwierdzone w poprzednich latach: Mauretania (od 1991!), Bułgaria (od 1992), Sierra Leone (od 2010), Haiti (od 2012). Z kolei, do stycznia 2016 roku, wnioski o przyjęcie do IHO zostały złożone (i oczekiwały na zebranie odpowiedniej ilości akceptacji państw członkowskich) przez następujące kraje: Malta (25 akceptacji), Vanuatu (25), Kongo (22), Wyspy Salomona (22). Problem oczekiwania na odpowiednia ilość oficjalnych akceptacji państw zniknął jednak z chwilą wejścia w życie protokołu Poprawek do Konwencji IHO, co nastąpiło w dniu 8 listopada 2016 roku, gdyż nowe procedury nie wymagają wyrażenia zgody przez państwa członkowskie IHO a jedynie złożenia odpowiednich dokumentów akcesyjnych na ręce Rządu Księstwa Monako, który jest formalnym depozytariuszem konwencji IHO i dokonuje na rzecz organizacji wszelkich prawnych czynności dyplomatycznych. Tak więc, oczekujące dotąd na akceptację wnioski tych państw nie muszą już czekać; państwa te muszą jedynie złożyć swoje wnioski akcesyjne na ręce Rządu Księstwa Monako. W ciągu roku 2016 nie wpłynęły żadne inne wnioski o przystąpienie do IHO, tak więc, na dzień 1 stycznia 2017 roku, IHO liczy 85 państw członkowskich, z możliwością przystąpienia dalszych czterech, które wyraziły wcześniej już swą wolę wstąpienia do Organizacji. Trzeba przy tym wspomnieć, iż trzy państwa (Dominikana, Kongo, Serbia) były w 2016 roku zawieszone w prawach, ze względu na niepłacenie składek. 2. Nowa Konwencja IHO Protokół Poprawek do Konwencji Międzynarodowej Organizacji Hydrograficznej został uchwalony podczas 3. Nadzwyczajnej Konferencji Hydrograficznej w 2005 roku, a na 17. Międzynarodowej Konferencji Hydrograficznej w 2007 roku zaaprobowano pozostałe Dokumenty Podstawowe. Dla przyjęcia protokołu Poprawek potrzebna była zgoda 2/3 ówczesnej ilości państw członkowskich, czyli 48 państw. Rząd Monako poinformował, iż oficjalnie z dniem 8 sierpnia 2016 roku, wpłynęło 48 notyfikacji Państw Członkowskich. Oznacza to, iż protokół Poprawek i związane z nim Dokumenty Podstawowe wejdą w Zycie po trzech miesiącach, czyli z dniem 8 listopada 2016 roku. W związku z tym, z tym właśnie dniem, nastąpią pewne zmiany w Organizacji: strona 1
Termin Międzynarodowe Biuro Hydrograficzne (IHB), używany do określenia siedziby głównej i sekretariatu IHO, przestanie być używany i zostanie zastąpiony przez termin Sekretariat IHO (the IHO Secretariat); Komitet Dyrekcyjny, obejmujący Prezydenta i dwóch Dyrektorów, przestanie istnieć w dotychczasowej formule; zamiast tego nowy Sekretariat IHO będzie zarządzany przez Sekretarza Generalnego (the Secretary General), wspomaganego przez dwóch podległych Dyrektorów (two subordinate Directors); Termin Międzynarodowa Konferencja Hydrograficzna, używany dla określenia głównej władzy Organizacji, złożonej z przedstawicieli wszystkich państw członkowskich, zostanie zastąpiony przez Zgromadzenie (Assembly). Zwykłe sesje Zgromadzenia będą się odbywać co trzy lata, zamiast dotychczasowych pięciu lat dla Konferencji. Pierwsza Sesja Zgromadzenia IHO (A-1) odbędzie się w Monako, w dniach 24-28 kwietnia 2017 roku, podczas której ustanowiona będzie także Rada IHO (the IHO Council). W celu zapewnienia logicznego, sekwencyjnego harmonogramu podejmowania decyzji, Komitet Dyrekcyjny oczekuje, iż pierwsze posiedzenie Rady (C-1) odbędzie się w październiku 2017 roku, a następnie już corocznie. Druga Sesja Zgromadzenia (A-2) winna natomiast odbyć się w kwietniu 2020 roku; Rada IHO (the IHO Council) jest nowym elementem strukturalnym IHO, który będzie powołany w 2017 roku. Rada ma koordynować działalność organizacji pomiędzy sesjami Zgromadzenia. Rada ma się składać z przedstawicieli 30 państw członkowskich, z czego jedna trzecia będzie obsadzana według kryterium tzw. zaangażowania hydrograficznego (hydrographic interest), które obecnie jest wyrażane poprzez tonaż floty narodowej (national flag tonnage), a pozostałe dwie trzecie jako reprezentanci poszczególnych regionalnych komisji hydrograficznych; w przeciągu stycznia i lutego 2017 trwa właśnie procedura wyłaniania państw, które mają reprezentować komisje regionalne (w zależności od wielkości komisji może to być od jednego do trzech państw; Komisja Hydrograficzna Morza Bałtyckiego ma do obsadzenia jedno miejsce); Organy podrzędne (główne komitety IHO) będą składać swoje raporty i propozycje Radzie IHO, ta zaś będzie przedstawiać swoje propozycje Zgromadzeniu IHO lub Państwom Członkowskim korespondencyjnie; Cykl planowania budżetu i programu działania IHO zmieni się z pięcioletniego na trzyletni. Następny cykl obejmie lata 2018-2020; Dla państw, które będą chciały przystąpić do IHO, a które są już członkami ONZ, nie będzie wymogu uzyskania zgody istniejących Państw Członkowskich IHO; W przyszłej procedurze głosowania, przy głosowaniu korespondencyjnym zarządzonym przez Radę IHO, decyzje będą podejmowane na podstawie większości państw, które oddały głosy, zamiast dotychczasowego warunku zapewnienia większości wszystkich państw członkowskich, uprawnionych do głosowania. Minimalna ilość jednej trzeciej wszystkich państw członkowskich uprawnionych do głosowania musi jednak głosować pozytywnie dla ważności głosowania. W procedurze zgłaszania kandydatów na Sekretarza Generalnego i dwóch Dyrektorów zgłoszono następujące kandydatury: kontradmirał (rez.) Mustafa IPTES (Turcja, dotychczasowy Dyrektor IHO, był też poprzednio Hydrografem Turcji) strona 2
Mr Gilles BESSERO (Francja, dotychczasowy Dyrektor IHO, był poprzednio Hydrografem Francji, wiceadmirał rez.), Admirał (rez.) Luiz Fernando PALMER Fonseca (Brazylia, w latach 2008-11 Hydrograf Brazylii, potem pracował w różnorodnych sztabach MW Brazylii), komandor Luigi SINAPI (Włochy, Dyrektor Instytutu Hydrograficznego Włoch), Dr Mathias JONAS(Niemcy, Hydrograf Niemiec, wiceprezydent BSH, przewodniczący HSSC), kontradmirał Patricio J. CARRASCO Hellwig (Chile, Hydrograf Chile, Dyrektor Służby Hydrograficzno-Oceanograficznej Chile), komandor Abraham KAMPFER (Republika Południowej Afryki, Hydrograf MW RPA, wiceprzewodniczący IRCC), komandor (rez.) Rafael PONCE Urbina (Meksyk, w Biurze Hydrograficznym od 1995 roku do 2007, potem w biznesie GIS, MSDI; kandydat na Dyrektora), komodor Mir Imdadul HAQUE(Bangladesz, dotychczasowy Dyrektor Hydrografii w Dowództwie MW, w służbie hydrograficznej od 1992 roku; kandydat na Dyrektora), Ze względu na omówione powyżej zmiany organizacyjno-strukturalne, wprowadzone nową Konwencją IHO, nieznacznej modyfikacji uległo także oficjalne logo IHO. W związku z tym, iż skrót IHB/BHI widniejący na logo IHO (na wstążce pod kotwicą) przestał być aktualny, nowe logo IHO zawiera obecnie skrót IHO/OHI Rys 1. Stare i nowe logo Międzynarodowej Organizacji Hydrograficznej 3. Struktura organizacyjna IHO Podstawowa struktura organizacyjna IHO obejmuje: Zgromadzenie, Radę, Sekretariat oraz ciała podległe. Zgromadzenie Ogólne IHO składa się z przedstawicieli Państw Członkowskich; oficjalnym reprezentantem każdego państwa powinien być Hydrograf Narodowy (szef krajowej, rządowej służby hydrograficznej); podczas obrad i w pracach bieżących wspierany przez delegowanych przez państwo specjalistów i asystentów. Wszystkie decyzje IHO są podejmowane przez Państwa Członkowskie zarówno w czasie sesji Zgromadzenia jak i w strona 3
okresie międzysesyjnym, zgodnie z procedurą wskazaną i prowadzoną przez Radę IHO. Każde państwo ma jeden głos (w normalnym trybie głosowania). Obowiązującą obecnie strukturę IHO przedstawia poniższy rysunek. IHO ASSEMBLY IHO COUNCIL strona 4
Sekretariat IHO jest prowadzony przez Sekretarza Generalnego IHO, wspieranego przez dwóch Dyrektorów; zarówno Sekretarz Generalny IHO jak i Dyrektorzy są wybierani podczas sesji Zgromadzenia, na trzyletnią kadencję (maksymalnie na dwie kadencje). Pierwszym Sekretarzem Generalnym IHO, z dniem 8 listopada 2016 roku, to jest z dniem wejścia w życie nowej Konwencji IHO, został komandor Robert WARD, dotychczasowy Prezydent Komitetu Dyrekcyjnego IHO, wybrany podczas ostatniej XVIII Międzynarodowej Konferencji Hydrograficznej (w kwietniu 2012 roku). Dyrektorami natomiast (w tym samym trybie) zostali: kontradmirał (rez.) Mustafa IPTES (z Turcji) oraz wiceadmirał (rez.) Gilles BESSERO (z Francji). W skład Sekretariatu wchodzą też techniczni eksperci (specjaliści) w zakresie hydrografii i kartografii morskiej, oraz nieliczny personel techniczny, administracyjny i pomocniczy. Do podległych Zgromadzeniu elementów strukturalnych należą: - Komitet Standardów i Serwisów Hydrograficznych; - Komitet Koordynacji Współpracy Międzyregionalnej; - Komitet Finansowy. Komitet Standardów i Serwisów Hydrograficznych HSSC Hydrographic Servicers and Standards Committee. Jest to podstawowy komitet techniczny IHO, następca CHRIS Committee on Hydrographic Requrements for Information Sysems. Obecnie przewodniczy mu Mathias Jonas (Niemcy). Pierwsze spotkanie odbyło się w 2009 roku w Monako. W 2016 roku, w Monako, odbyło się już 8. Spotkanie tego Komitetu. Komitetowi Standardów i Serwisów Hydrograficznych podlegają: S-100WG Grupa Robocza S-100. Celem działania tej grupy jest rozwijanie oraz utrzymywanie hydrograficznego standardu S-100 (Universal Hydrographic Data Model) oraz S-99 (Operational Procedures for the Organization and Management for the S-100 Geospatial Information Registry). W 2016 roku grupa ta miała swoje pierwsze spotkanie. Kontynuuje ona pracę inne grupy, nazwanej TSMAD Transfer Standard Maintenance and Applications Development Working Group, która to grupa przez kilkanaście lat była kluczowa m.in. dla rozwijania standardu map elektronicznych, nazwanego S-57. ENCWG ENC Standards Maintenance Working Group. Grupa powołana do rozwijania i utrzymywania publikacji IHO: S-52, S-57, S-58, S-62, S-64, S-65, a więc standardów związanych z produkcją i wykorzystaniem Elektronicznych Map Nawigacyjnych (ENC). Grupa ta także wywodzi się z TSMAD i w 2016 roku rozpoczęła swoją działalność w nowej strukturze. NCWG Nautical Cartography Working Group. Grupa ta stanowi podstawowy zespół skupiony na rozwijaniu kartografii morskiej. Zadaniem jej jest rozwijanie i utrzymywanie publikacji IHO: S-4, S-11 oraz INT1, INT2 i INT3, dotyczących papierowych map nawigacyjnych. Poprzednio funkcjonowała jako CSPCWG Chart Standarization and Paper Chart Working Group. Zmiana i pierwsze spotkanie jako NCWG miało miejsce w Rostoku, w kwietniu 2015. strona 5
NIPWG Nautical Information Provision Working Group. Głównym zadaniem tej grupy jest rozwój i wypracowywanie wytycznych, specyfikacji oraz zaleceń niezbędnych dla zapewnienia końcowemu użytkownikowi okrętowemu aktualnej informacji, wymaganej do planowania i realizowania bezpiecznej trasy żeglugi morskiej. Pierwsze spotkanie grupy odbyło się w Monako, w 2015 roku, po przekształceniu istniejącej kilkanaście lat SNPWG Standarization of Nautical Publications Working Group. DPSWG Data Protection Scheme Working Group. Zajmuje się rozwijaniem procedur ochrony danych, utrzymując publikację S-63 IHO Data Protection Scheme. Jest to mała grupa ekspertów technicznych kilku państw i organizacji oraz przemysłu. Działa od 2008 roku, do tej pory odbyła 10 spotkań. AQWG Data Quality Working Group. Grupa ta zajmuje się rozwijaniem metod określania i zapewniania kontroli jakości cyfrowej informacji hydrograficznej. Jest to także mała grupa ekspertów technicznych kilku państw i przemysłu (CARIS, Jeppesen) TWCWG Tides, Water Level and Currents Working Group. Grupa poprzednio przez wiele lat funkcjonowała jako TWLWG Tidal and Water Level Working Group. W pracach tego zespołu uczestniczą także przedstawiciele Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. HDWG Hydrographic Dictionary Working Group. Zadaniem tego zespołu jest systematyczna praca nad tworzeniem i aktualizacją terminów (definicji), zawartych w Słowniku Hydrograficznym IHO (Publikacja S-32 ), utrzymywanym w języku angielskim, francuskim i hiszpańskim. Grupa ma także utrzmywać kontakty I współpracować z innymi organami IHO, w których zakresie działania znajdują się sparwy terminologiczne. Pierwotnie słownik był publikowany jako klasyczne wydawnictwo papierowe (ostatni edycja 5. w wersji angielskiej z 1994 roku, francuskiej z 1998 roku i hiszpańskiej z 1996 roku). Wersja ta jest nadal dostępna jako plik pdf, ale nie jest już na bieżąco korektowana. Obecnie słownik funkcjonuje jako link na stronie IHO ( http://www.iho.int/mtg_docs/com_wg/chd/chd_misc/s- 32.htm ) ABLOS Advisory Board on the Law of the Sea. Składa się z 4 przedstawicieli IHO, 4 z IAG (International Association of Geodesy) oraz kilku obserwatorów. Zadaniem tego zespołu jest dokonywanie analizy oraz opracowywanie wytycznych i wskazówek dla macierzystych organizacji lub państw członkowskich, w zakresie hydrograficznych, geodezyjnych i morskich aspektów Prawa Morza. Zajmuje się także rozwijaniem i promowaniem rozwoju odpowiednich technik w zakresie stosowania technicznych wytycznych zawartych w Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza. Komitet Koordynacji Współpracy Międzyregionalnej IRCC Inter-Regional Coordination Committee. Drugi podstawowy komitet IHO, ustanowiony dla promowania i koordynacji współpracy regionalnej, szczególnie w zakresie tworzenia możliwości hydrograficznych (CB - Capacity Building), szkolenia, koordynacji funkcjonowania systemu ostrzeżeń nawigacyjnych, strona 6
kartografii i batymetrii oceanicznej a także zagadnień światowej bazy danych map elektronicznych. W tym ogólnym zakresie, podstawowymi celami IRCC są: ustanowienie, koordynacja i rozwijanie współpracy Państw Członkowskich w działalności hydrograficznej, na poziomie regionalnym, jak i międzyregionalnej; nawiązywanie współpracy w celu realizacji programów CB; monitorowanie pracy określonych organów IHO w działaniach, które wymagają współpracy międzyregionalnej i koordynacji; promowanie współpracy między stosownymi organizacjami regionalnymi oraz przeglądu i wdrażania zdolności IHO w zakresie CB. IRCC powołano w 2009 roku. W 2016 roku odbyło się już 8. Spotkanie Komitetu, w Abu Dhabi. Komitetowi Koordynacji Współpracy Międzyregionalnej podlegają: RHCs Regionalne Komisje Hydrograficzne obecnie jest 15 komisji regionalnych (w tym utworzona w 1983 roku Komisja Hydrograficzna Morza Bałtyckiego BSHC the Baltic Sea Hydrographic Commission). CBSC Capacity Building Sub-Committee. Podkomitet składający się z kilkunastu przedstawicieli komisji regionalnych i niektórych państw, głównie zainteresowanych uzyskaniem wsparcia hydrograficznego. Ma on systematycznie monitorować i oceniać stan hydrografii oraz kartografii morskiej w różnych krajach i regionach. Powinien także wyszukiwać i nawiązywać współpracę z instytucjami i agencjami, które mogą zapewnić dodatkowe środki finansowe lub inne formy wsparcia dla krajów potrzebujących takiego wzmocnienia. Działa od 2003 roku. Swoje propozycje podkomitet przedstawia do akceptacji komitetowi IRCC. WENDWG Worldwide ENC Database Working Group. Zadaniem tej grupy jest monitorowanie sytuacji i wsparcie IRCC w zakresie rozwijania adekwatnego pokrycia ENC, dla spełnienia wymagań SOLAS dotyczących ECDIS. Poprzednio grupa pracowała jako Podkomitet WEND, który to podkomitet wypracował m.in. zasady i wytyczne funkcjonowania światowej bazy danych map elektronicznych (w tym koncepcję centrów regionalnych RENC). EC-IHO Cooperation grupa powołana na podstawie porozumienia IHO z EU z 2012 roku (inicjatywa Komisji Nordyckiej NHC, z 2006 roku). Ze strony IHO reprezentują przedstawiciele europejskich komisji regionalnych (w tym BSHC). HCA IHO Hydrographic Commission on Antarctica. Tak jak komisje regionalne, ma za zadanie promować współpracę w zakresie hydrografii i kartografii morskiej oraz informacji nautycznej w regionie antarktycznym. Do tej komisji należą państwa, które są zainteresowane tym regionem. Spotyka się od 2001 roku. WWNWS-SC World-Wide Navigational Warning Service Sub-Committee (poprzednio jako CPRNW the Commission for the Promulgation of Radio Navigational Warnings). Podkomitet zajmuje się zagadnieniami światowego systemu rozpowszechniania ostrzeżeń nawigacyjnych, poprzez monitorowanie i analizę sytuacji oraz doradzanie IHO i IMO w tym zakresie serwisu ostrzeżeń nawigacyjnych WWNWS, wraz z ostrzeżeniami brzegowymi NAVAREA. W skład podkomitetu wchodzą przede wszystkim koordynatorzy obszarów NAVAREA, kilka pojedynczych strona 7
państw członkowskich oraz specjaliści z innych organizacji (IMO, WMO, IMSO). Podkomitet współpracuje z JCOMM the Joint WMO-IOC Commission for Oceanography and Marine Meteorology, która to z kolei utrzymuje serwis informacji METAREA. IBSC FIG-IHO-ICA International Board. Międzynarodowa, kilkuosobowa rada do ustanawiania standardów kompetencyjnych dla hydrografów i kartografów morskich, przeglądu programów szkolenia i certyfikowania kursów i szkoleń. MSDIWG the Marine Spatial Data Infrastructures Working Group. Grupa ds. infrastruktury morskich danych przestrzennych. Zajmuje się hydrograficznym elementem w krajowych (narodowych) infrastrukturach danych przestrzennych. Składa się z przedstawicieli służb hydrograficznych oraz ekspertów z kilku organizacji. Ma monitorować i rozwijać oraz promować standardy IHO (np. S-100), wykorzystywane w działaniach związanych z narodowymi i regionalnymi infrastrukturami danych przestrzennych. Powstała w 2008 roku. Opracowanie: H.N. (19.02.2017.) strona 8