Nominowani do Konkursu Producent, Hodowca Trzody Chlewnej roku 2010 VII edycja

Nominowani do Konkursu Producent, Hodowca Trzody Chlewnej roku 2010 VII edycja Producenci nominowani przez wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego: woj. dolnośląskie ZBIGNIEW KRZYŻANOWSKI z miejscowości Biernacice (gm. Ziębice, pow. ząbkowicki) prowadzi gospodarstwo o powierzchni 58 ha, specjalizujące się w produkcji trzody chlewnej. Utrzymuje stado liczące 80 loch ras pbz i wbp oraz trzy knury mieszańce ras mięsnych. Produkcja prosiąt na sprzedaż (1100 szt./rok) dominuje nad produkcją tuczników (700 szt./rok). Wybudowany w 2002 roku budynek inwentarski, cały w technologii bezściołowej na rusztach, mieści porodówkę z 30 stanowiskami i odchowalnię prosiąt. W tuczarni na głębokiej ściółce znajdują się 4 boksy po 55 stanowisk. W obiekcie dla loch luźnych i prośnych (stanowiska grupowe) oraz na stanowiskach dla knurów zastosowano płytką ściółkę. Budynki spełniają wymogi dobrostanu. Gospodarstwo wyposażone jest w płytę gnojową i szambo a jego obejście jest zadbane. Pasza dla loch dawkowana jest z wózka. Prosięta i tuczniki są karmionione z autokarmników. Żywienie oparte jest na paszach własnych i koncentratach. Tylko prosięta otrzymują paszę pełnoporcjową. Rolnik ma stałych odbiorców na prosięta. Za tuczniki uzyskuje wyższą cenę w skupie z uwagi na dobrą jakość mięsa. Parametry produkcyjne: średni liczba prosiąt urodzonych 11,7 szt.; średnia liczba prosiąt w 21 dniu 11,0 szt.; okres odchowu przy lochach 28-35 dni, sprzedaż roczna od lochy 23 szt. woj. lubuskie GRZEGORZ BŁOCH wspólnie z żoną BEATĄ od 1988 r. prowadzą rodzinne gospodarstwo rolne w Dąbrówce Wielkopolskiej (gm. Zbąszynek, pow. świebodziński). Powierzchnia gospodarstwa wynosi 50 ha UR w tym 15 ha lasów. W strukturze zasiewów dominują zboża z przeznaczeniem na pasze. Od 2006 r. tucz trzody chlewnej prowadzony jest wyłącznie w cyklu otwartym, w oparciu o prosięta kupowane z jednego, sprawdzonego gospodarstwa. Tucz od wagi 20-25 kg trwa ok. 100 dni, a zużycie pasz na 1 kg przyrostu wynosi 2,9 kg. Roczna sprzedaż tuczników w średniej wadze 105-110 kg i mięsności pow. 58% przekracza 1100 szt. Produkcja trzody chlewnej prowadzona jest w dwóch obiektach: w zaadaptowanej stodole (trzy kojce na głębokiej ściółce po 70 tuczników w każdym) oraz w powstałej po gruntownej modernizacji starych budynków inwentarskich nowoczesnej chlewni bezściołowej z 8 komorami dla warchlaków i tuczników. Chlewnia wyposażona została w system automatycznej wentylacji mechanicznej, sterowanej komputerowo. Gnojowica z chlewni bezściołowej gromadzona jest w szczelnych zbiornikach, natomiast obornik składowany jest na płycie gnojowej wyposażonej w zbiornik na gnojówkę. Pasze przygotowywane są ze zbóż pochodzących z własnego gospodarstwa uzupełnionych MPU. W chlewni komorowej mieszanki treściwe do poszczególnych autokarmików rozprowadzane są paszociągiem. W gospodarstwie i wokół niego panuje porządek. Całe obejście jest czyste i zadbane, ma utwardzone podwórze oraz wydzieloną część wypoczynkową z ogrodem, altanką, trawnikiem i kwiatami. woj. łódzkie PAWEŁ I ALEKSANDRA NIEŚMIAŁEK z miejscowości Karlin (gm. Moszczenica, pow. piotrkowski) prowadzą gospodarstwo, które w 2005 roku przejęli od rodziców Pawła. W 2007 roku rozpoczęli budowę nowoczesnej chlewni na 118 loch z odchowem prosiąt do wagi 18-20 kg. W budynku zastosowano system bezściołowy na rusztach. W sektorze porodowym i w odchowalni zainstalowane jest ogrzewanie podłogowe. W porodówkach pasze zadawane są paszociągiem, w odchowalniach przy pomocy automatów paszowych a w pozostałych sektorach ręcznie, przy pomocy wózka paszowego. W chlewni zainstalowana jest wentylacja mechaniczna. Prędkość wymiany powietrza w pomieszczeniach regulowana jest przede wszystkim na podstawie odczytów temperatury. Dzięki takiemu warsztatowi dzisiaj młodzi rolnicy produkują na sprzedaż rocznie 2900 prosiąt w wadze 18-20 kg. Pod chlewnią znajdują się kanały gnojowe, które odprowadzają gnojowicę do krytego zbiornika o pojemności 600 m 3. Aktualnie trwają prace przy adaptacji starego budynku inwentarskiego, obecnie nie wykorzystywanego, na część, w którym będzie prowadzona hodowla loszek na remont własnego stada oraz część, w której będzie prowadzony tucz trzody chlewnej w sumie na 250 sztuk jednorazowo. Całość prac związanych z obsługą chlewni oraz uprawami rolnymi jest wykonywana przez dwie osoby, tzn. rolnika i jego żonę. Najbliższe inwestycje mają polegać na zakupie silosów na zboże oraz ciągnika rolniczego ok. 90 KM. Około 80% zbóż pochodzi z własnych upraw (11 ha gruntów własnych i ok. 5 ha dzierżawy), reszta jest kupowana na lokalnym rynku. woj. mazowieckie IWONA I ZBIGNIEW OLSZEWSCY z miejscowości Rudno Jeziorowe (gm. Krzynowłoga Mała, pow. przasnyski) prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni 115 ha, w tym 87 ha UR. Gospodarstwo specjalizuje się w chowie trzody chlewnej w cyklu otwartym. Warchlaki w wadze 25-30 kg/szt. zapewniają stali dostawcy. Żywienie zwierząt oparte jest na paszach sporządzanych w gospodarstwie z wykorzystaniem własnych zbóż oraz koncentratów i premiksów. Zwierzęta tuczone są do wagi 120 kg. Tucz trwa ok. 3 miesiące. Średnia mięsność jaką uzyskują tuczniki wynosi 56-58%. Przyrosty dzienne kształtują się na poziomie 800-900 g. Upadki w tuczu nie przekraczają poziomu 3%. Roczna produkcja tuczników sięga 4000 sztuk. Żywiec odbierany jest przez jeden zakład mięsny. Żywienie zwierząt oparte jest na paszach sporządzanych w gospodarstwie, 1

PLEBISCYT rolnik wykorzystuje własne zboża oraz koncentraty i premiksy. Produkcja prowadzona jest w zmodernizowanym budynku inwentarskim z automatycznym podawaniem paszy, wentylacją mechaniczną i regulacją temperatury. Zwierzęta utrzymywane są w technologii bezściołowej na rusztach. Gospodarstwo wyposażone jest w zbiornik na gnojowicę o pojemności 2347 m 3. JAN PYRAK z miejscowości Malanowo Stare (gm. Mochowo, pow. sierpecki) ma 52 lata, gospodarstwo prowadzi wspólnie z żoną i dwójką synów. Grunty własne w gospodarstwie zajmują powierzchnię 32 ha. Dodatkowo rolnik dzierżawi 13 ha. Główne uprawy to zboża w mieszankach: pszenica i jęczmień, pszenica i pszenżyto, oraz pszenżyto i żyto w czystym siewie a także facelia z przeznaczeniem na paszę dla trzody chlewnej. Stado loch liczy 39 szt. Liczba sprzedanych tuczników sięga 800 sztuk rocznie. Tucznik utrzymywane są grupowo na głębokiej ściółce, lochy na płytkiej pojedynczo. W chlewni znajduje się zgarniacz obornika i poidła. Rolnik posiada w swoim gospodarstwie płytę obornikową, zbiornik na gnojowicę oraz silos. Tuczniki żywione są na sucho paszami wytwarzanymi w gospodarstwie na bazie koncentratów. TERESA I JAROSŁAW WOŹNIAK ze wsi Sławno (gm. Wolanów, pow. radomski) prowadzą gospodarstwo o łącznej powierzchni gruntów własnych oraz dzierżawionych 50 ha. W gospodarstwie dominują gleby III i IV kl. Rolnik uprawia zboża (jęczmień, pszenica, pszenżyto, mieszanka zbożowa), uzyskując średnią wydajność 5,6 t/ha. W zakresie żywienia świń współpracuje z firmami paszowymi, które dostarczają mieszanki uzupełniające i koncentraty dla warchlaków, tuczników i loch oraz gotowe pasze dla prosiąt. Budynki są w bardzo dobrym stanie technicznym. W komorowej tuczarni zastosowano system bezściołowy na ruszcie. W budynku przeznaczonym dla loch znajdują się kojce porodowe z matami elektrycznymi dla prosiąt, a obornik usuwany jest za pomocą wyciągu. Pasza przygotowywana jest w śrutowniku ssąco-tłoczącym i podawana przez podajnik do paszociągu a następnie dostarczana do karmników. W chlewni zamontowane są poidełka smoczkowe, a także wentylacja mechaniczna sterowana automatycznie. Rolnik posiada 2 miksery do gnojowicy, zbiorniki na gnojowicę oraz płytę obornikową. W gospodarstwie są spełnione warunki dobrostanu zwierząt oraz ochrony środowiska. Gospodarstwo wygląda estetycznie. Stado podstawowe liczy 70 loch. Produkcja średnia w ciągu roku to 1550 szt. tuczników dostarczanych do jednego zakładu mięsnego. Średnie dobowe przyrosty tuczników wynoszą 830 g, a od jednej loch rolnik uzyskuje w roku 23. woj. opolskie SYLWIA WILCZEK z miejscowości Biedrzychowice (gm. Głogówek, pow. prudnicki) prowadzi gospodarstwo o powierzchni 31 ha użytków rolnych. Produkcja roślinna skupia się na uprawie zbóż (pszenica ozima, jęczmień ozimy, mieszanki zbożowe, pszenżyto ozime) oraz buraków cukrowych i rzepaku ozimego. Mając trzy grupy upraw gospodarstwo korzysta z programu rolnośrodowiskowego. Produkcja zbóż prowadzona jest na potrzeby produkcji trzody chlewnej, której stado podstawowe składa się z knura ras mieszańcowych mięsnych oraz 25 loch. Trzoda chlewna utrzymywana jest na płytkiej ściółce. Chów odbywa się w cyklu zamkniętym. Produkcja prowadzona jest w dwóch chlewniach połączonych ze sobą (starej zmodernizowanej oraz nowej dobudowanej). W starej chlewni znajdują się pomieszczenia dla loch 12 pojedynczych oraz 8 porodówek. W nowej jest jeden duży boks na wybieg dla loch oraz 14 dużych kojców z przeznaczeniem dla odsadzonych prosiąt, warchlaków i tuczników. Kojce wyposażone są w poidła oraz karmidła zasypywane dwa razy dziennie. Żywienie zwierząt odbywa się w oparciu o pasze własne uzupełniane komponentami pochodzącymi z zakupu jak: koncentraty, mieszanki uzupełniające. Na wyposażeniu chlewni znajduje się zbiornik na gnojówkę i płyta obornikowa. Roczna produkcja tuczników waha się na poziomie 400-450 szt. (liczba sprzedawanych tuczników). woj. podlaskie EWA I RAFAŁ KUCZYŃSCY z miejscowości Leopoldowo (gm. Miastkowo, pow. łomżyński) prowadzą 115-hektarowe gospodarstwo rolno-hodowlane. Gospodarstwo z tradycjami hodowlanymi od kilkudziesięciu lat. Na 115 ha uprawiają pszenicę, jęczmień, pszenżyto i kukurydzę na CCM. Całość wyprodukowanego zboża przeznaczona jest na paszę dla zwierząt. Od 2010 roku gospodarstwo zostało wyposażone w niezbędne maszyny i urządzenia do produkcji pasz pełnoporcjowych własna paszarnia. Z zakupu pochodzą tylko premiksy, śruta sojowa i mączka rybna. W gospodarstwie utrzymywanych jest 220 loch, od których rocznie uzyskuje się około 5000 szt. prosiąt na sprzedaż w średniej wadze 22 kg. Odbiorcami prosiąt są gospodarstwa specjalizująca się w tuczu. W roku 2007 została wybudowana nowa chlewnia spełniająca wszystkie warunki dobrostanu zwierząt, w której utrzymuje się 130 loch, wraz ze zbiornikiem na gnojowicę i płytą obornikową. Starsze budynki będące w gospodarstwie też zostały zmodernizowane, aby spełniać standardy. System utrzymania zwierząt od płytkiej ściółki po ruszta, w zależności od grupy zwierząt i budynku. Średnia liczba odsadzonych prosiąt z jednego miotu wynosi 11 sztuk a indeks wyproszeń wynosi 2,3. Rolnicy skorzystali ze środków pomocowych w ramach SPO i PROW 2007-2013 zakupując niezbędne maszyny i urządzenia do gospodarstwa a w szczególności ciągnik rolniczy, kombajn zbożowy i linie do produkcji pasz wraz z silosami. W przyszłości chcą jeszcze powiększyć powierzchnię gospodarstwa i stado loch. woj. pomorskie JERZY BUBNIAK wraz z rodziną prowadzi gospodarstwo rolne w miejscowości Zagórzyca (gm. Damnica, pow. słupski). Powierzchnia gospodarstwa wynosi 88,75 ha, specjalizuje się ono w produkcji zbóż i trzody chlewnej. W strukturze zasiewów dominują zboża (w 2009 r. jęczmień jary 28,42 ha, pszenica ozima 19,63 ha, pszenżyto ozime 14,68 ha, rzepak 21,06 ha plony kształtowały się na poziomie 70 q/ha oziminy i 40 q/ha jare i rzepak). Obecnie produkcja odbywa się w 2 budynkach inwentarskich. W starym budynku (1984 r.) znajdują się pomieszczenia dla loch luźnych, prośnych, sektor porodowy i odchowalnia. W nowym budynku wybudowanym w 2004 roku (częściowo ze środków uzyskanych z programu Młody Rolnik ) znajduje się tuczarnia na głębokiej ściółce. W 2006 roku z funduszy SPO w gospodarstwie wybudowano zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę oraz płytę gnojową. W 2009 2

rolnik skorzystał ze środków unijnych, w ramach działania 121 modernizacja gospodarstw rolnych, zakupił nowy ciągnik i agregat uprawowy. Stado podstawowe liczy 30 loch, które kryte są utrzymywanymi w gospodarstwie knurami ras pbz i duroc x pietrain. Prosięta odsadzane są w wieku 4 tygodni. Od 1 lochy w ciągu roku sprzedawanych jest około 20 tuczników, w wadze do 100 kg. Rolnik sam przygotowuje mieszanki dla zwierząt, wykorzystując przy tym własne zboża oraz koncentraty i premiksy. Państwo Bubniak od wielu lat współpracują z ODR-em, prowadzą rachunkowość unijną FADN. Gospodarstwo wyróżnia się dużą estetyką, w obejściu panuje wzorowy porządek, są laureatami konkursów na najładniejszą posesję rolniczą w gminie Damnica. woj. świętokrzyskie SŁAWOMIR BITNEROWSKI z miejscowości Kopaniny (gm. Jędrzejów, pow. jędrzejowski) prowadzi 16- hektarowe gospodarstwo specjalizujące się w produkcji prosiąt. W uprawach dominują zboża, które są wykorzystywane jako komponenty do przygotowywania pasz dla zwierząt. W gospodarstwie aktualnie utrzymywanych jest 105 loch Naima oraz 2 knury szukarki. W rozrodzie stosowana jest inseminacja. Wyniki uzyskiwane w gospodarstwie to: 11,7 szt. prosiąt urodzonych, upadki na poziomie 1,5%. Roczna sprzedaż prosiąt wynosi 2000 sztuk. Sprzedawane są również tuczniki w ilości 100 szt. na rok. Nowoczesna chlewnia o powierzchni ok. 800 m 2, ze sterowaną automatycznie wentylacją, spełnia wszystkie wymagania dobrostanu zwierząt. Lochy prośne utrzymywane są na ściółce, w sektorze porodowym i odchowalni są plastikowe ruszta. Dodatkowo porodówka jest wyposażona w podgrzewane maty dla prosiąt. Obornik jest przechowywany na nieprzepuszczalnej płycie (80 m 2 ), a gnojowica w szczelnych zbiornikach (200 m 3 ). Pan Bitnerowski zawarł długoletnia umowę z lokalnym zakładem odbierającym gnojowicę w celu zagospodarowania nadwyżek. Gospodarstwo wyposażone jest w mieszalnik pasz oraz 2 silosy zbożowe. Pasze przygotowywane są w gospodarstwie zgodnie z programem żywieniowym opracowanym przez indywidualnego doradcę. Zwierzęta żywione są z autokarmników. Zużycie paszy na kilogram przyrostu wynosi ok. 2,4 kg. Całe gospodarstwo jest czyste i estetyczne, plac manewrowy został utwardzony z wykorzystaniem środków unijnych. woj. zachodniopomorskie ZBIGNIEW KUTA z miejscowości Radacz (gm. Borne Sulinowo, pow. szczecinecki) rozpoczął prowadzenie gospodarstwa rolnego o pow. 14 ha w 1982 r. Obecnie posiada 226 ha użytków rolnych i zmodernizowaną oraz zmechanizowaną chlewnię na 80 loch oraz tuczarnię z 8 boksami po 36 m 2 do tuczu na głębokiej ściółce. Chlewnia podzielona jest na pomieszczenie dla loch luźnych, porodówkę na 20 stanowisk oraz warchlakarnię z 4 komorami. Porodówka i warchlakarnia do wysokości około 1,8 m wyłożone są kafelkami. W obiektach tych zastosowano technologię utrzymania na ściółce z mechanicznym usuwaniem obornika, żywieniem suchymi paszami przygotowywanymi w gospodarstwie. Z zakupu pochodzą tylko koncentraty białkowe. Żywienie w chlewni i tuczarni prowadzone jest z automatów paszowych. W pomieszczeniach chlewni zastosowano sterowaną automatycznie wentylację i regulację temperatury zabezpieczającą zwierzętom pełny dobrostan. Przy chlewni wybudowano płytę gnojową i zbiornik na gnojówkę oraz zbiorniki typu BIN na zboża paszowe o pojemności 70 ton. W ciągu roku odchowuje się od loch rasy pbz około 22 prosiąt. Mięsność tuczników waha się w granicach 58 do 63%. Produkcja i sprzedaż rocznie wynosi 1620 tuczników o wadze około 110 kg. Średnie przyrosty dzienne wynoszą 780 g. W ramach solidarności rolniczej pan Kuta zadeklarował podarowanie dla powodzian 5 loszek i tonę paszy. Pana Kuta w ramach pozyskania dodatkowego dochodu specjalizuje się w przygotowywaniu pieczonych warchlaków i planuje to zgłosić jako kulinarne dziedzictwo. woj. łódzkie MAREK SŁOMIAN z miejscowości Dęby Wolskie Kolonia (gm. Rusiec, pow. bełchatowski) prowadzi gospodarstwo o powierzchni gruntów własnych 28 ha i 5 ha dzierżaw. Na areale tym uprawia pszenicę ozimą, pszenżyto ozime, jęczmień ozimy i mieszanki zbóż jarych. Głównym kierunkiem produkcji prowadzonym w tym gospodarstwie jest chów trzody chlewnej. Od stada 25 loch rasy pbz uzyskiwane jest 500 prosiąt rocznie. Dodatkowo zakupywanych jest 600 warchlaków pochodzących z Danii. Lochy wraz z prosiętami utrzymywane są na rusztach, a tuczniki na głębokiej ściółce. W gospodarstwie prowadzone jest właściwe składowanie i zagospodarowanie odchodów zwierzęcych (zbiornik na przechowywanie gnojowicy o pojemności 340 m 3 wraz z płytą obornikową o powierzchni 120 m 2 ). Budynki inwentarskie są stale modernizowane (m.in. chlewnia o powierzchni 250 m 2 posiada podgrzewane, dzięki kolektorom słonecznym, stanowiska dla loch i prosiąt). Pasze zadawane są ręcznie, ale w przyszłości przewiduje się zmechanizowanie. Produkowane w gospodarstwie zboża przeznaczane są na pasze dla trzody chlewnej sporządzane z udziałem koncentratów pochodzących z zakupu. Żywiec wieprzowy odstawiany jest na podstawie umowy do stałego odbiorcy. woj. małopolskie MAREK BOLIGŁOWA z miejscowości Boczkowice (gm. Książ Wielki, pow. miechowski) prowadzi gospodarstwo o łącznej powierzchni 70 ha, z czego na 11 ha uprawia rzepak a na pozostałej części pszenicę, jęczmień i pszenżyto na potrzeby własne. W gospodarstwie prowadzona jest produkcja żywca wieprzowego ze stada liczącego 45 loch. Od jednej lochy uzyskuje się około 11-12 prosiąt w miocie. Średnia liczba wyproszeń od 1 lochy w ciągu roku wynosi 2,2. Średnia łączna liczba prosiąt od 1 lochy w ciągu roku wynosi 26,4. Roczna liczba sprzedawanych tuczników o średniej mięsności 58% wynosi 1100 sztuk. Chlew o powierzchni 930 m² dzieli się na stary 12 x 15 metrów, zbudowany w latach 80. ze środków własnych i nowy 50 x 12 metrów zbudowany w latach 2008-2009 z pomocą kredytu bankowego. Lochy utrzymywane są w kojcach grupowych a w okresie okołoporodowym i odchowu prosiąt przebywają w porodówkach. W każdym kojcu jest poidełko z bieżącą wodą. Warchlaki i tuczniki trzymane są bezściółkowo, natomiast lochy na ściółce. Budynek wyposażony jest w wentylację mechaniczną wymuszoną, sterowaną komputerowo. Gospodarstwo wyposażone jest w zbiornik na gnojowicę o pojemności 300 m³. Wokół gospodarstwa jest porządek, droga dojazdowa asfaltowa, plac utwardzony kamieniem. Przed domem kostka brukowa. Pasze dla stada obrotowego (prosięta, warchlaki, tuczniki) podawane są rurami łączącymi chlew z poddaszem, gdzie składowana jest pasza. Obornik z chlewni usuwany jest mechanicznie. Lochy żywione są paszami zbożowymi zmieszanymi z koncentratem przy pomocy mieszalnika o pojemności 1800 kg. 3

PLEBISCYT woj. mazowieckie KAROL KRUPA wraz z małżonką GRAŻYNĄ prowadzą od 1995 roku we wsi Wola Sufczyńska, (gm. Kołbiel, pow. otwocki) rodzinne gospodarstwo rolne. Powierzchnia gospodarstwa ogółem wynosi 61 ha, na które składają się zarówno grunty własne jak i dzierżawione. Przeważają grunty klas IV i V. Na posiadanych gruntach uprawia się głównie zboża z przeznaczeniem na pasze dla utrzymywanych w gospodarstwie zwierząt. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Zwierzęta utrzymywane są w tradycyjnym budynku chlewni o powierzchni 490 m 2, zmodernizowanym w 2004 roku oraz rozbudowanym w 2006 roku, który wyposażono w automatyczny system wentylacji mechanicznej. Budynek wyposażony jest w automaty paszowe, pojedyncze kojce porodowe, hydrauliczny zgarniacz obornika. Średnio w roku utrzymuje się stado podstawowe liczące 25 loch i 2 knury, mieszańce ras pietrain i duroc. Od 1 lochy uzyskuje się średnio 2 mioty. Roczna sprzedaż tuczników o średniej wadze 110 kg wynosi około 500 sztuk. Sprzedaż tuczników odbywa się na podstawie podpisanej umowy kontraktacyjnej z miejscowym zakładem skupującym żywiec i prowadzącym przetwórstwo mięsne. Zapłata następuje wg wagi żywca wieprzowego. W żywieniu trzody stosowane są własne zboża, które są przechowywane w silosach zbożowych BIN (100 i 30 ton), premiksy i komponenty białkowe. W chlewni prowadzony jest program szczepień profilaktycznych. Obornik przechowywany jest na płycie obornikowej o powierzchni 145 m 2 zaś gnojówka w zbiorniku o pojemności 105 m 3. Gospodarstwo korzystało z unijnych dopłat. woj. opolskie RAJMUND BULIK z miejscowości Przewóz (gm. Cisek, pow. kędzierzyńsko-kozielski) jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni około 130,00 UR, prowadzącego tucz trzody chlewnej w cyklu otwartym. Do tuczu zakupywane są prosięta ras mieszańcowych, w wadze do 30 kg, pochodzące z hodowli duńskich. Sprzedaż tuczników następuje przy wadze około 120 kg. Trafiają one na podstawie umowy do jednego odbiorcy. W roku 2009 sprzedaż ta wynosiła 4 500 szt. Tucz prowadzony jest w dwóch tuczarniach. Tuczarnia nowa, wybudowana w 2005 r., składa się z 10 segmentów mogących pomieścić po 100 tuczników. W budynku zastosowano utrzymanie na głębokiej ściółce. Wyposażony jest on w paszociąg i poidła automatyczne. Stara tuczarnia może pomieścić 400 tuczników na głębokiej ściółce oraz 800 szt. na ruszcie. Okres tuczu jednego wsadu trwa około trzech miesięcy. Żywienie oparte jest na paszach sporządzanych we własnym gospodarstwie. Do ich wytworzenia wykorzystywane są koncentraty pochodzące z zakupu. Zboża z przeznaczeniem na pasze produkowane są we własnym gospodarstwie. Pewna ich część pochodzi z zakupu. Poza rodziną rolnik zatrudnia dwie osoby do prac w tuczarniach. Rolnik wybudował plac manewrowy ze środków UE oraz zakupił kombajn zbożowy i ładowarkę teleskopową. woj. pomorskie WOJCIECH KULECKI prowadzi 103-hektarowe gospodarstwo rolne we wsi Tychnowy (gm. Kwidzyn, pow. kwidzyński). Gospodarstwo otrzymał od rodziców w 2002 r. i od tego czasu systematycznie je modernizuje. Inwestycje dotyczą głównie zwiększenia stada podstawowego, mechanizacji obsługi oraz poprawy warunków utrzymania zwierząt. W roku bieżącym stado loch liczy już 60 sztuk, w tym 10 pbz, 40 mieszańców wbp x pbz i 10 loch PIC, te ostatnie będą systematycznie zwiększały swój udział w strukturze stada kosztem loch F1. W rozrodzie wykorzystywany jest jeden knur PIC, ponadto, w miarę potrzeb, stosowana jest inseminacja nasieniem z zakupu. Lochy luźne i niskoprośne utrzymywane są na ruszcie a w porodówce na płytkiej ściółce. Odchowalnia rozwiązana została w systemie samospławialnym (kojce samoczyszczące), natomiast tuczarnia na głębokiej ściółce. Wyniki produkcyjne osiągane przez gospodarstwo: częstotliwość oproszeń 2,25; żywo urodzonych prosiąt 10,4 szt.; odsadzonych w 28 dniu 9,7 szt.; produkcja tuczników 21 szt./lochę/rok; śr. mięsność 56%; wiek sprzedawanych tuczników 165 dni; przyrosty w tuczu w przedziale wagowym 22 115 kg (tucz właściwy) wynoszą 886 g dziennie. Stosowane w gospodarstwie nowoczesne technologie i rozwiązania techniczne zapewniają wysoki status zdrowotny i dobrostan zwierząt. Ferma dysponuje mieszalnikiem o pojemności paszowej 10 ton i produkuje 7 różnych rodzajów pasz. Gospodarstwo spełnia wszelkie wymogi związane z ochroną środowiska. Płyta obornikowa i zbiorniki na odchody płynne pozwalają na składowanie ich przez okres 6 miesięcy. woj. świętokrzyskie MARCIN ZIĘTAL z miejscowości Komorniki (gm. Kluczewsko, pow. włoszczowski) prowadzi gospodarstwo nastawione na produkcję trzody chlewnej produkcja tuczników. Powierzchnia gospodarstwa wynosi 50 ha użytków rolnych. Na całości areału uprawiana jest kukurydza przeznaczona na kiszonkę (CCM). Aktualnie w gospodarstwie funkcjonuje nowoczesna chlewnia, w której właściciel odchowuje rocznie 3500 tuczników. Upadki kształtują się na poziomie 3% w skali roku. Dobowe przyrosty wynoszą 950 g, przy uzyskanej mięsności w przedziale od 55 58%. W chlewni zastosowano system żywienia na mokro a zadawanie paszy jest całkowicie zmechanizowane. W zakresie dobrostanu: wentylacja mechaniczna całkowicie zautomatyzowana, oświetlenie naturalne i sztuczne, spełniające normy i wymogi. Cała chlewnia podzielona jest na 10 komór, w każdej z nich mieści się po 6 kojców, które z kolei pomieścić mogą po 20 tuczników. Powierzchnia przypadająca na 1 tucznika wynosi 0,85 m 2. 100% pogłowia utrzymywane jest na pełnym ruszcie. Gnojowica magazynowana jest pod rusztem i w zbiornikach, których łączna pojemność wynosi ok. 1000 m 3, co pozwala na przechowywanie odchodów przez okres sześciu miesięcy. Gnojowica ze zbiorników usuwana jest mechanicznie i jako nawóz naturalny jest rozdysponowana na użytkach rolnych własnych i okolicznych rolników, z którymi gospodarz posiada podpisane stosowne umowy. Teren wokół chlewni jest utwardzony, zadbany i nie budzi zastrzeżeń. woj. wielkopolskie JANINA I MIROSŁAW KABAT z miejscowości Wyszyny (gm. Budzyń, pow. chodzieski) prowadzą 100-hektarowe gospodarstwo rolne, stanowiące połączenie tradycji z nowoczesnością. Każdy krok, każda inwestycja w gospodarstwie jest dokładnie przemyślana i sprawdzona. Dzięki takiej strategii gospodarstwo rozwija się bardzo stabilnie, niezależnie od ustroju. Od początku specjalizuje się ono w produkcji trzody chlew- 4

nej a produkcja roślinna jest ustawiona pod najwyższej jakości pasze dla trzody chlewnej. Ponadto, dla lepszego wykorzystania zasobów paszowych, wprowadzono w nim produkcję bydła opasowego. Większość budynków z lat 80 i 90 spełnia wszystkie niezbędne wymogi a ich modernizacja polegała jedynie na wyposażeniu w system sterowanej wentylacji i zadawania pasz. Z kojców tuczników i warchlaków obornik jest usuwany ładowaczem czołowym, natomiast u loch i prosiąt z odchowalni wyciągiem na płytę obornikową. Pasze są zadawane za pomocą paszociągu a dla loch karmiących i po odsadzeniu pasza jest zadawana ręcznie. Gospodarz wychodzi z założenia, że najtańszą i najlepszą paszą dla prosiąt jest mleko loch, w miarę możliwości stosuje zatem fostering, dzięki któremu uzyskuje większe wyrównanie prosiąt i mniejsze problemy przy łączeniu ich w grupy po odsadzeniu. Roczna sprzedaż tuczników za 2009 r. od stada liczącego 100 loch to 1912 szt. Wieloletni dorobek państwa Janiny i Mirosława Kabatów zostanie przekazany synowi Adamowi i jego żonie Annie. Młodzi już planują kolejne inwestycje; porodówkę i odchowalnię, by zapewnić warsztat pracy własnym, jeszcze malutkim dzieciom. GRZEGORZ I EMILIA KARBOWY z miejscowości Chrząblice (gm. Brudzew, pow. turecki) prowadzą pięknie położone i utrzymane gospodarstwo o powierzchni 25 ha, przejęte od rodziców w początkach lat 90-tych. Od chwili przejęcia modernizują je i specjalizują w kierunku produkcji trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Właściciel należy do grupy producenckiej ROLKON Sp. z o.o. w Koninie. W 2009 roku od 34 loch (Naima) sprzedał 650 tuczników, czyli średnio 19,11 od lochy. Produkcja, zgodna z wymogami dobrostanu zwierząt (mikroklimat, wentylacja grawitacyjna, oświetlenie jarzeniowe), prowadzona jest w budynkach o łącznej pow. 800 m 2. Lochy z prosiętami (w grupach po 6 i po 8 szt.) i warchlaki utrzymywane są na rusztach i częściowo na płytkiej ściółce, lochy prośne i luźne na płytkiej a tuczniki na głębokiej ściółce. Odchody zwierzęce przechowywane są w zbiornikach i na nieprzepuszczalnych podłożach. Pasze pełnoporcjowe, premiksy i śruta sojowa zakupywane są od jednego dostawcy. Stosowana jest pełna profilaktyka weterynaryjna. Utrzymywane obecnie stado liczy 40 loch a docelowo, po planowanej w przyszłym roku modernizacji budynku inwentarskiego, 10 szt. więcej. TADEUSZ WALKOWSKI z miejscowości Ocieszyn (gm. Oborniki Wlkp. pow. obornicki) wraz z żoną DANIELĄ prowadzi od 1987 r. gospodarstwo rolne o powierzchni 37,75 ha, w tym 29,86 ha grunty własne, specjalizujące się w produkcji żywca wieprzowego w cyklu otwartym. Rocznie produkuje się w nim 3000 3200 tuczników o średniej wadze 110 115 kg. Tucz prowadzony jest w oparciu o pasze produkowane w gospodarstwie z wykorzystaniem zbóż własnych i z zakupu oraz koncentratów. W efekcie przyrosty tuczników kształtują się na poziomie 900 1000 g dziennie, zużycie paszy na 1 kg przyrostu wynosi 2,8 3,0 kg i mięsność 56 57%. W 2006 r. wybudowano nowoczesną tuczarnię na rusztach na 800 850 stanowisk, w której zastosowano najnowsze rozwiązania technologiczne zapewniające dobre warunki utrzymania zwierzętom i ułatwiające ich obsługę. Budynek jest wyposażony między innymi w 3 spiralne paszociągi umożliwiające podawanie pasz pełnoporcjowych pobieranych z 3 silosów paszowych do autokarmików zamontowanych w poszczególnych kojcach w zależności o wieku i wagi tuczników, automatyczną wentylację mechaniczną, która zapewnia prawidłową wentylację tuczarni i zbiornik na odchody płynne o pojemności 800 m³. W 2009 r. adaptowano do tej technologii pozostałe budynki inwentarskie, w których świnie utrzymywano na płytkiej ściółce, uzyskując dodatkowo 210 stanowisk do tuczu na rusztach. Ponadto w latach 2009 i 2010 w ramach PROW 2007 2013 utwardzono place manewrowe podwórza, zamontowano wagę samochodową oraz zakupiono wóz asenizacyjny o poj. 10000 litrów i maszyny uprawowe. woj. zachodniopomorskie RYSZARD ARSZYŁO z małżonką ANNĄ mieszkają w Brześciu (gm. Sławno, pow. sławieński) od 1979 r. i są właścicielami gospodarstwa rolnego w o pow. 112,0 ha UR oraz nowo wybudowanej w 2008 r. chlewni rusztowej o pow. użytkowej 1300 m 2. Chlewnia w pełni jest zmechanizowana i przystosowana do chowu w cyklu zamkniętym. Obecnie w gospodarstwie znajduje się 120 loch. Rolnik ma średnie wykształcenie rolnicze, jest sołtysem, radnym w gm. Sławno i członkiem nieformalnej grupy producentów trzody chlewnej CABAN. Chlewnia jest podzielona na sektory: loch luźnych, 2 kojce dla knurów, jedna izolatka, porodowy - sektor ten jest ogrzewany poprzez system podłogowy, odchowalnia i tuczarnia. W chlewni zastosowano automatyczne zadawanie paszy na sucho, z tym że dla loch karmiących i luźnych stosuje się żywienie indywidualne. Wentylacja w chlewni sterowana jest komputerowo. Powietrze do wymiany pobierane jest z kanału ziemnego umieszczonego pod chlewnią. Średnie przyrosty dzienne wynoszą około 850 g. Pasze produkowane są w własnym zakresie, z zakupu pochodzą tylko mieszanki paszowe uzupełniające. Do stymulacji przy kryciu loch utrzymywany jest jeden knur. Raz w miesiącu wykonywane jest przez lekarza weterynarii badanie USG potwierdzające prośność loch. Gnojowica z stanowisk rusztowych przetrzymywana jest w tzw. wannach, z których spuszczana jest grawitacyjnie do zagłębionego zbiornika o pojemności 503 m 3. W ciągu roku odchowuje się od jednej lochy średnio 24 prosięta. Mięsność tuczników waha się w granicach 56 do 58%. Produkcja i sprzedaż roczna tuczników o wadze 115 kg wynosi około 2700 sztuk. woj. lubelskie KRYSTYNA I JAN CHAJĘCCY z Marianki (gm. Księżpol, pow. biłgorajski) od 2005 roku prowadzą gospodarstwo rolne o pow. 11,36 ha. Zaczęli od modernizacji istniejącej chlewni i adaptacji stodoły na tuczarnię, uzyskując 360 stanowisk dla tuczników. W ubiegłym roku wybudowali nową tuczarnię na 800 stanowisk w jednym rzucie. Roczna sprzedaż tuczników o mięsności w granicach 58-59% wynosi obecnie ok. 4000 szt. Tucz prowadzony jest w oparciu o warchlaki z zakupu, początkowo z krajowych chlewni, potem z Holandii, a obecnie z Danii. Wstawiane zwierzęta ważą średnio ok. 30 kg. Tucz trwa średnio 95 dni. Żywienie oparte jest na paszach pełnoporcjowych rozprowadzanych paszociągiem z silosów wieżowych do kojców. Budynki tuczarni są doskonale zmechanizowane, a w szczególności nowy, w którym zastosowano: mechaniczną wentylację z automatycznym sterowaniem temperatury i wilgotności, linię zadawania pasz do tubomatów, instalację do zadawania preparatów w wodzie. Gnojownica przechowywana jest w zbiornikach o łącznej pojemności około 1100 m³. Po każdej odstawie tuczników przeprowadza się dokładną dezynfekcję pustych kojców przez firmę zewnętrzną. Po uprzednim umyciu pomieszczenia są bardzo dokładnie zamgławianie. 5

PLEBISCYT Obecnie poważnie zastanawiają się nad możliwością wykorzystania gnojowicy do produkcji biogazu, co pozwoliłoby na dalszą rozbudowę chlewni. Obecnie gospodarstwo jest w okresie przestawiania się na ekologiczny system produkcji. Wjazd do gospodarstwa utwardzony jest kostką brukową. Całe gospodarstwo jest bardzo zadbane, czyste i estetyczne. woj. łódzkie PAWEŁ CHOJNACKI wraz z żoną IZABELĄ prowadzą 25-hektarowe gospodarstwo rolne w miejscowości Broszki (gm. Złoczew, pow. sieradzki), specjalizujące się w produkcji trzody chlewnej. Uprawiają w nim jęczmień, pszenicę, przeznaczane na paszę dla trzody chlewnej. Początkowo gospodarstwo prowadziło hodowlę tuczników w cyklu zamkniętym od 20 loch. Po inwestycjach przeprowadzonych w 2004 i 2005 r. (budowa 2 nowoczesnych chlewni o powierzchni 1100 m 2 każda) nastąpił znaczący wzrost produkcji. Obecnie stado podstawowe liczy 200 loch PIC i 2 knury. Produkcja nastawiona jest na sprzedaż tuczników ok. 4 800 szt./rok przy średniej wadze ubojowej 110 115 kg. Częstotliwość oproszeń wynosi 2,43. Od 1 lochy odsadzane jest średnio 25 prosiąt w roku. Wszystkie zwierzęta utrzymywane są na rusztach. Gospodarstwo charakteryzuje się wysokim stopniem mechanizacji, co pozwala na sprawną obsługę i zarządzanie produkcją. Wszystkim grupom technologicznym pasza dostarczana jest paszociągami z zewnętrznych silosów. Budynki wyposażone są w wentylację sterowaną automatycznie, zaopatrzoną w system alarmowy. Zbiornik na odchody płynne o pojemności 1 920 m 3 pozwala na składowanie ich przez okres 4 miesięcy. Gospodarstwo ma również podpisane wieloletnie umowy z indywidualnymi rolnikami na odbiór nadmiaru gnojowicy. Zużycie paszy w tuczu wynosi 2,3 kg na kg przyrostu m.c. Teren wokół budynków inwentarskich jest utwardzony. Gospodarstwo jest ogrodzone i obsadzone tujami. Gospodarstwo uznane jest za wzorcowe na terenie gminy i powiatu. Zostało I Wicemistrzem Województwa Łódzkiego w konkursie AGROLIGA 2007 w kategorii ROLNICY. KONRAD OLEJNICZAK prowadzi gospodarstwo rolne o pow. 64 ha, położone we wsi Dębowa Góra (gm. Bedlno, pow. kutnowski). Pracę na swoim rozpoczął w 1997 r., od tego czasu znacznie powiększył areał gospodarstwa, zmodernizował cały park maszynowy oraz wybudował nowoczesną chlewnię. Głównym kierunkiem produkcji gospodarstwa jest chów trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Produkcję roślinną stanowi zboża wykorzystywane na paszę dla trzody chlewnej oraz ziemniaki jadalne i buraki cukrowe. Stado podstawowe liczy 50 loch wbp x pbz. W ciągu roku od 1 lochy rolnik odchowuje 22 prosięta i sprzedaje ok. 1100 tuczników o przeciętnej wadze 107-110 kg. W gospodarstwie spełnione są wszystkie, wymagane przepisami prawa normy ochrony środowiska, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dobrostanu zwierząt. Wszystkie budynki inwentarskie wyposażone są w automatyczne systemy wentylacji. Sektor loch luźnych, część kojców porodowych oraz lochy prośne utrzymywane są w systemie rusztowym, natomiast odchowalnia prosiąt, część boksów porodowych i tuczarnia urządzone są na płytkiej ściółce. W gospodarstwie znajdują się zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę oraz płyta obornikowa umożliwiające prawidłowe przechowywanie odchodów zwierzęcych. Większość dotychczasowych inwestycji w gospodarstwie została przeprowadzona przy dofinansowaniu środkami pomocy krajowej i unijnej pozyskanych w ramach SPO, PROW 2004-2006 i PROW 2007-2013. Gospodarstwo pana Olejniczaka wyróżnia się dużą estetyką i schludnością obejścia. Dom otoczony jest piękną zielenią. W całym gospodarstwie widać dbałość o czystość, ład i porządek. woj. mazowieckie KRZYSZTOF KAMIŃSKI z miejscowości Kołaki Budzyno (gm. Opinogóra Górna, pow. ciechanowski) prowadzi gospodarstwo o powierzchni 45 ha UR, w tym 9 ha gruntów dzierżawionych. Uprawia pszenicę ozimą 22 ha; średni plon 70 dt/ha, rzepak ozimy 11 ha; średni plon 40 dt/ha, pszenżyto ozime 12 ha; średni plon 70 dt/ha. Produkcję żywca wieprzowego prowadzi w cyklu zamkniętym: stado podstawowe liczy 104 lochy. Roczna sprzedaż tuczników wynosi 1000 sztuk a prosiąt 1500 sztuk. W 2008 roku nastąpiła wymiana stada loch. Zakupiono loszki hybrydowe PIC. Tuczniki sprzedawane są na podstawie umowy kontraktacyjnej do dwóch zakładów mięsnych. Produkcja odbywa się w dwóch budynkach inwentarskich: chlewni dla stada podstawowego i prosiąt z 30 kojcami porodowymi, rozbudowanej i zmodernizowanej w 2007 roku, w systemie bezściołowym, wyposażonej w paszociąg oraz wentylację grawitacyjną i mechaniczną, oraz tuczarni na głębokiej ściółce wzniesionej w 2003 r. o jednorazowej obsadzie 360 szt. Liczba prosiąt odsadzonych w ciągu roku od lochy wynosi 24 sztuki. Upadki na tuczarni nie przekraczają 2% a na odchowalni 1%. Prosięta do 20 kg karmione są gotową paszą z zakupu, tuczniki mieszanką sporządzoną z udziałem koncentratu i zbóż z własnej produkcji oraz z zakupu. woj. podkarpackie JACEK TOMCZYK z miejscowości Jamy (gm. Wadowice Górne, pow. mielecki) to młody rolnik, absolwent Technikum Rolniczego w Radomyślu Wielkim, który w 1993 r. przejął gospodarstwo rolne o powierzchni 12 ha. Obecnie użytkuje 118 ha, na których uprawia zboża paszowe (pszenica, pszenżyto, mieszanki zbożowe). Pomimo niskiej jakości gleb (IV, V kl.) uzyskuje wysokie plony na poziomie 55-58 dt/ha. Jacek Tomczyk specjalizuje się w produkcji żywca wieprzowego w cyklu otwartym. Zwierzęta utrzymywane są w 2 nowoczesnych budynkach wyposażonych w linie paszowe, systemy wentylacji i zamgławiania. Gospodarstwo w ciągu roku opuszcza około 5000 tuczników (2,5 cyklu produkcyjnego). Do tuczu zakupywane są prosięta PIC o wysokim potencjale genetycznym, które prawidłowo żywione zapewniają wysokie parametry mięsności. Ponad 30% tuczników sprzedawane jest w klasie S, 40% w klasie E, a niespełna 30% uzyskuje klasę U. Profilaktyka i żywienie przekładają się na minimalne upadki zwierząt poniżej 0,5%. Gospodarstwo spełnia wszystkie normy z zakresu ochrony środowiska posiada płyty obornikowe i zbiorniki na gnojówkę, i wyposażone jest we wszystkie niezbędne do produkcji rolnej maszyny kombajn zbożowy John Deere, 3 ciągniki rolnicze, 3 przyczepy, nowoczesne maszyny do uprawy agregat uprawowo siewny, pług obrotowy, opryskiwacz polowy 1100 l itd. oraz specjalistyczne pojazdy do przewozu prosiąt i tuczników. Państwo Tomczykowie korzystają z kredytów preferencyjnych oraz dotacji PROW Modernizacja gospodarstw rolnych. Planują kolejne inwestycje w ramach urządzenia gospodarstwa. Pan Jacek z żoną Elżbietą mają opinię dobrych i życzliwych sąsiadów. 6

woj. podlaskie ROBERT NIEWIŃSKI wraz z żoną AGATĄ prowadzą gospodarstwo rolne we wsi Brzózki Gromki (gm. Wysokie Mazowieckie, pow. wysokomazowiecki) o powierzchni 22 ha. Całość użytków rolnych przeznaczona jest pod zasiewy zbóż (pszenżyto, jęczmień jary i pszenica ozima). Rolnik posiada 50 loch rasy wbp i prowadzi produkcję trzody w cyklu zamkniętym. Roczna sprzedaż tuczników o średniej mięsności wynoszącej 61% wynosi 1050 sztuk. W gospodarstwie rolnik posiada 3 chlewnie (2 chlewnie z lat 90-tych i jedna wybudowana w 2002 roku). W 2 chlewniach płytkościołowych utrzymywane są lochy luźne i niskoprośne, natomiast w nowo wybudowanej utrzymywane są prosięta, warchlaki, tuczniki oraz mieści się w niej sektor porodowy z porodówkami typu szczęśliwa świnia. Wentylacja mechaniczna oraz grawitacyjna zapewnia prawidłowy mikroklimat w budynkach inwentarskich. Pasze treściwe zadawane są do autokarmników ręcznie. Żywienie oparte jest na stosowaniu pasz treściwych własnych oraz koncentratów. Tuczniki osiągają przyrosty dzienne w granicach 650 g. Zużycie paszy treściwej na 1 kg przyrostu tucznika wynosi 2,7-2,8 kg. W gospodarstwie jest spełniony dobrostan oraz wymogi utrzymania zwierząt. Rolnik posiada szczelny zbiornik na gnojowicę o pojemności 220 m 3 oraz dwa zbiorniki na gnojówkę o pojemności 50 m 3 każdy. KRZYSZTOF I MAŁGORZATA WOJTACH z miejscowości Szpakowo (gm. Jaświły, pow. moniecki) prowadzą gospodarstwo o powierzchni 40 ha, w tym 12 ha dzierżawy. Areał upraw i zasiewów wynosi 37 ha, z czego zboża stanowią 33 ha a użytki zielone 4 ha. Produkcja trzody chlewnej, oparta na stadzie liczącym 100 loch, prowadzona jest w cyklu zamkniętym. Roczna sprzedaż żywca wieprzowego wynosi 2000 tuczników o mięsność 60%. Stado podstawowe i warchlaki utrzymywane są w nowoczesnej chlewni, w systemie bezściołowym. Budynek wyposażony jest w automatyczny system wentylacji z możliwością ochładzania latem, autokarmniki i paszociągi do zadawania pasz. Chlewnia zaprojektowana została w systemie komorowym. W nowym budynku chlewni znajdują się pomieszczenia: 24 porodówki, 30 stanowisk dla loch luźnych, odchowalnie prosiąt i warchlaków. Tuczarnie zlokalizowane są w pozostałych budynkach inwentarskich. Zwierzęta utrzymywane są w nich na głębokiej ściółce. Żywienie oparte jest na zbożach, śrucie sojowej i premiksach. Zboża paszowe pochodzą z własnej produkcji oraz z zakupu. Zakupywana jest także śruta sojowa i koncentraty. Dobre żywienie z dostępem do wody, elektroniczny nadzór nad wentylacją, zapewnienie wygodnych kojców oraz prawidłowa obsługa i nadzór gwarantują dobrostan zwierząt. Obornik usuwany jest ładowaczem czołowym na płytę obornikową a gnojowica kanałami spływa do szczelnych zbiorników. Przy nawożeniu pól nawozami rolnik postępuje zgodnie z przepisami ochrony środowiska. Otoczenie fermy jest uporządkowane i zagospodarowane zielenią oraz nasadzeniami kwiatów, drzew i krzewów. woj. pomorskie KRZYSZTOF LISTEWNIK wraz z żoną ANNĄ prowadzą gospodarstwo rodzinne we wsi Grabowo (gm. Bobowo, pow. starogardzki). Przejęli je po rodzicach w 1994 r., potem powiększyli poprzez zakup ziemi. Obecnie państwo Listewnik gospodarują na 50 ha użytków rolnych klas od III do VI z przewagą klasy IV. Na jednej trzeciej powierzchni sieją rzepak, a pozostałe grunty wykorzystują do produkcji zbóż: pszenicy, jęczmienia i pszenżyta, przeznaczanych na paszę dla świń. Gospodarstwo nastawione jest na towarową produkcję trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Stado podstawowe stanowią 84 lochy. Budynki w części adaptowane ze starego budynku inwentarskiego i nowo dobudowanego budynku. Budynek tuczu to 2 boksy na ruszcie i 3 boksy na głębokiej ściółce. Gospodarstwo wyposażone jest w odpowiednie śrutowniki i mieszalnik o wydajności 1,5 tony. Zadawanie paszy jest zautomatyzowane poprzez paszociąg. W gospodarstwie uzyskuje się średnio ponad 24 prosięta od lochy w roku. Roczna sprzedaż tuczników to około 2000 sztuk o mięsności 57-58%. Loszki na remont stada pochodzą z własnego chowu, zakupuje się knura oraz korzysta ze sztucznej inseminacji. Chów oparty jest o loszki F1 ras wbp x pbz i czystorasowe wbp, krycie knurami duroc x pietrain. Najlepsze lochy inseminowane są nasieniem knurów wbp lub pbz, ich prosięta są znakowane, a najlepsze loszki przeznaczane na remont stada. Gospodarstwo dzięki temu, iż korzysta z możliwości dofinansowania z PROW posiada potrzebny mu sprzęt i maszyny, jest w pełni dostosowane do dobrostanu zwierząt i spełnia wymogi stawiane gospodarstwom w zakresie ochrony środowiska naturalnego. woj. śląskie FLORIAN KULAWIK wspólnie z żoną BARBARĄ prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni 12 ha w miejscowości Starokrzepice, (gm. Krzepice, pow. kłobucki), które przekazali mu rodzice w formie darowizny w 1995 roku. Gospodarstwo nastawione jest na hodowlę zarodową trzody chlewnej. Stado podstawowe liczy 25 loch rasy polskiej białej zwisłouchej. Rolnik rocznie sprzedaje ok. 250 sztuk wysokiej wartości hodowlanej loszek i knurków czystej rasy pbz. Pozostałą część produkcji jako prosięta i warchlaki sprzedaje na wolnym rynku. W skład zabudowań gospodarstwa wchodzą dom mieszkalny, chlewnia, stodoła i garaże. Chlewnia jest zbudowana w systemie ściołowym (płytka ściółka) z poddaszem użytkowym, spełnia wszystkie zalecenia dobrostanu zwierząt wentylacja, oświetlenie, powierzchnia stanowisk jest dostosowana do wymogów cross compliance, są też zamontowane poidła automatyczne. Znajdujące się przy budynku 3 zbiorniki na gnojówkę i płyta gnojowa o parametrach dostosowanych do ilości DJP zapewniają spełnienie wymogów ochrony środowiska. Produkcja roślinna, głównie zboża, prowadzona na glebach w klasach bonitacyjnych IV a, IV b i V, wykorzystywana jest na potrzeby żywieniowe świń. Właściwa agrotechnika, wapnowanie i racjonalne nawożenie pozwala uzyskiwać dobre plony. Przy wyposażeniu gospodarstwa skorzystano ze środków unijnych SAPARD, kupując z tego programu urządzenia do przygotowywania pasz (przenośnik paszowy i śrutownik) oraz wagę. Obecnie gospodarstwo bierze udział w programie rolnośrodowiskowym. Otoczenie wokół budynków jest bardzo zadbane a całość wygląda niezwykle estetyczne. ALFRED PRZYWARA z miejscowości Zborowskie (gm. Ciasna, pow. lubliniecki) prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni 60 ha nastawione na chów świń w cyklu zamkniętym. Stado podstawowe liczy obecnie 37 loch pbz, krytych knurem 7

PLEBISCYT rasy pietrain. Roczna produkcja w gospodarstwie to około 700 tuczników o mięsności 55-56%. Obszerna chlewnia jest zbudowana w systemie ściołowym (płytka ściółka) i spełnia wszystkie zalecenia dotyczące dobrostanu zwierząt wentylacja (wymuszona, sterowana automatycznie), oświetlenie, powierzchnia stanowisk są dostosowane do wymogów cross compliance. Produkcja roślinna, w której strukturze zasiewów dominują zboża, przeznaczona jest praktycznie w całości na potrzeby paszowe dotyczące trzody chlewnej. Całkowicie zmechanizowany proces sporządzania paszy odbywa się w gospodarstwie na bazie własnej śruty zbożowej oraz zakupionej śruty sojowej i dodatków paszowych. Przesyłanie przygotowanej paszy odbywa się paszociągami sterowanymi automatycznie. Wszystko to znacznie skraca czas i obniża koszty związane z obsługą zwierząt. Dzięki realizowanemu pod nadzorem lekarza weterynarii programowi profilaktycznemu nie ma w chlewni praktycznie żadnych problemów zdrowotnych. Znajdująca się w gospodarstwie płyta obornikowa o powierzchni 211 m 2 oraz zbiornik na gnojówkę o pojemność 110 m 3 całkowicie zabezpieczają spełnienie wymogów ochrony środowiska w tym zakresie. Otoczenie wokół budynków i całe gospodarstwo cechuje wysoka estetyka. woj. warmińsko-mazurskie KAZIMIERZ CZACHOROWSKI wraz z żoną ELŻBIETĄ i dwoma synami Piotrem i Sławomirem prowadzi własne gospodarstwo rolne przejęte po rodzicach w 1993 roku we wsi Tuszewo (gm. Lubawa, pow. iławski). Powierzchnia gospodarstwa wynosi 186,05 ha, w tym 183,4 ha użytków rolnych. Gospodarstwo posiada 50-letnią tradycję hodowli zarodowej trzody chlewnej i produkcji żywca wieprzowego. Aktualnie utrzymywane są w nim 183 lochy oraz 7 knurów stada podstawowego rasy. Od jednej lochy odchowuje się średnio 23 prosięta. Rolnik produkuje wysokiej jakości materiał hodowlany (knurki i loszki) ras duroc, pietrain, wbp oraz mieszańce tych ras. Roczna produkcja z gospodarstwa wynosi: 250 knurków i 680 loszek hodowlanych o średniej mięsności 62% oraz 3270 tuczników o średniej mięsności 58-60%. Okres tuczu po odsadzeniu trwa średnio 4 miesiące przy zużyciu paszy ok. 2,7 kg na 1 kg przyrostu i średnim przyroście dziennym 800 g. Materiał hodowlany sprzedawany jest w całej Polsce, natomiast tuczniki trafiają do ubojni w Nowym Targu. Od 1997 roku rolnik ciągle inwestuje w gospodarstwie. Wybudował nowoczesne porodówki na 90 stanowisk dla loch z odchowalnią, tuczarnie na 1200 stanowisk oraz chlewnię dla loch prośnych. Dokupił 150 ha gruntów rolnych, nowe ciągniki, kombajn zbożowy i maszyny rolnicze do uprawy roślin. Aktywnie uczestniczy w wystawach zwierząt hodowlanych, w których jego zwierzęta zajmują czołowe lokaty. Uczestniczy również we wszystkich szkoleniach technologicznych organizowanych przez W-M ODR Olsztyn. Ściśle współpracuje także z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. KRZYSZTOF ŚWIRSKI ze wsi Trygort (gm. Węgorzewo, pow. węgorzewski) ma 38 lat, jest żonaty, od 1997 roku prowadzi gospodarstwo, które przekazali mu rodzice. Obecnie powierzchnia gospodarstwa wynosi 120 hektarów. Produkcja roślinna oparta jest w nim na uprawie pszenicy ozimej 40 ha, pszenżyta ozimego 35 ha, jęczmienia jarego 25 ha i rzepaku ozimego 20 ha. Gospodarstwo ukierunkowane jest na produkcję żywca wieprzowego, która prowadzona jest w cyklu otwartym. Rolnik kupuje prosięta, tuczy je i sprzedaje. Liczba sprzedawanych w ciągu roku tuczników wynosi średnio 1500 sztuk. Zużycie paszy na 1 kg przyrostu w tuczu wynosi 2,8 kg. Pasze sporządzane są z własnych zbóż i surowców pochodzących z zakupu. Tuczniki trafiają do dwóch stałych odbiorców. W gospodarstwie jest 6 tuczarni, garaże, stodoła i paszarnia. W budynkach inwentarskich zainstalowana jest wymuszona wentylacja. Pasza zadawana jest do autokarmików. Zwierzęta utrzymywane są w systemie bezściołowym na rusztach. Rolnik korzystał ze wsparcia w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego. Gospodarstwo wyposażone jest w następujące maszyny: ciągniki rolnicze 3 sztuki, kombajn zbożowy 1 sztuka, opryskiwacz polowy, agregat uprawowo-siewny, przyczepy transportowe 4 sztuki, pług, gruber, brona talerzowa, rozsiewacz nawozów 2 sztuki. woj. dolnośląskie STEFAN BOBER z miejscowości Barkówko (gm. Żmigród, pow. trzebnicki) prowadzi gospodarstwo rolne o ogólnej powierzchni 60 ha, w tym 15 ha dzierżawy. W strukturze zasiewów dominuje jęczmień ozimy oraz jary, mieszanka zbożowa i pszenica. Uprawiane jest również żyto, owies oraz pszenżyto. Ferma dysponuje magazynem i silosem zbożowym o pojemności 200 ton. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Prowadzi również produkcję prosiąt przy skali sprzedaży około 100 szt. rocznie, zależnie od cen i kalkulacji opłacalności. Roczna sprzedaż tuczników, o średniej wadze 118 kg, w 2009 r. wyniosła 865 szt. Stado loch w 2009 r. liczyło 62 sztuki w tym 53 pbz i 9 mieszańców wbp x pbz. Tucz prowadzony jest w oparciu głównie o pasze własne uzupełniane koncentratami oraz dodatkami paszowymi i pasze pełnoporcjowe dla prosiąt z zakupu. Zwierzęta utrzymywane są w 2 chlewniach - zbudowanych w 2004 roku - o łącznej powierzchni 700 m 2. Budynki wyposażone są w automatyczny system wentylacji mechanicznej, automaty paszowe i poidła. Wszystkie zwierzęta utrzymywane są na płytkiej ściółce; obornik usuwany jest mechanicznie. Obornik przechowywany jest na płycie obornikowej o powierzchni 180 m 2. W gospodarstwie w celu zwiększenia dochodu rolniczego uprawia się warzywa; głównie kapustę. Rolnik stwierdza, że brak wsparcia ze strony organów odpowiedzialnych za produkcję żywności stawia rolników w sytuacji uniemożliwiającej prowadzenie inwestycji, a tym samym planowanie dalszego rozwoju gospodarstwa. Szukanie dochodu w innych kierunkach produkcji opóźnia oraz nie pozwala na dalszą specjalizację w hodowli i chowie trzody chlewnej. STANISŁAW i LUCYNA MROCZEK ze wsi Lutomia Dolna (gm. Świdnica, pow. świdnicki) prowadzą gospodarstwo o powierzchni 64 ha, z czego na uprawy przypada 62 ha. W strukturze zasiewów dominują pszenica i jęczmień; uprawiane są też pszenżyto, rzepak i buraki cukrowe. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Stado podstawowe liczy 36 loch pbz. Od jednej lochy uzyskuje się średniorocznie 2,2 miotu o liczebności 8 sztuk. Roczna sprzedaż tuczników o średniej wadze 118 kg wynosi 272 sztuki (średnie dzienne przyrosty: 753 g). Prowadzi się też sprzedaż prosiąt w skali 145 sztuk rocznie. Żywienie oparte jest głównie na paszach wyprodukowanych we własnym gospodarstwie uzupełnianych 8

koncentratami, mieszankami oraz zbożami pochodzącymi z zakupu. Gospodarstwo dysponuje 2 silosami zbożowymi. Obornik przechowywany jest na płycie obornikowej o powierzchni 105 m 2. Zwierzęta utrzymywane są w tradycyjnym budynku o powierzchni 120 m 2. Budynek wyposażony jest w automaty paszowe i poidła. Lochy utrzymywane są na płytkiej ściółce a tuczniki i warchlaki na głębokiej ściółce. Państwo Mroczkowie zajęli I miejsce w wojewódzkim konkursie Agroliga 2007 i zostali laureatami krajowego konkursu Agroliga 2007. Ponadto biorą udział w innych konkursach organizowanych przez KRUS i gminę. Pani Lucyna Mroczek bardzo dba o wygląd estetyczny swojego gospodarstwa, wszędzie widać ład i porządek, wkoło gospodarstwa rośnie mnóstwo kwiatów i krzewów. Pan Stanisław Mroczek jest od wielu lat sołtysem wsi Lutomia Dolna, cieszy się dużym zaufaniem wśród społeczności wiejskiej. Oboje biorą czynny udział w życiu społecznym wsi, angażując się w różnego rodzaju imprezy na rzecz społeczności. woj. kujawsko-pomorskie KRZYSZTOF CIESZKOWSKI wraz z żoną JOLANTĄ z miejscowości Księte (gm. Świedziebnia, pow. brodnicki) prowadzą 40-hektarowe gospodarstwo rolne ukierunkowane na produkcję żywca wieprzowego oraz loszek hodowlanych. W 1993 r., kiedy przejmowali je od rodziców, zajmowało powierzchnię 8 ha. Później poprzez stopniowy zakup ziemi powiększali jego powierzchnię, by łącznie z dzierżawami osiągnęło obecny areał. Początkowo utrzymywali 5 loch i 6 krów mlecznych. Z chowu bydła zrezygnowali w 1995 r. Zapadła więc decyzja o prowadzeniu jednego kierunku, jakim będzie trzoda chlewna. W 1995 adaptowali stodołę i oborę na chlewnię dla loch na 12 kojców porodowych i 20 loch luźnych. W 1997 wybudowali tuczarnię na 250 szt. z 4 boksami na głębokiej ściółce, a rok później sektor loch luźnych i prośnych na 55 stanowisk i porodówkę z odchowalnią z 3 komorami po 12 kojców i warchlakarnię na 240 szt. na rusztach. Następnie wznieśli tuczarnię z 11 boksami po 60 szt. każdy na głębokiej ściółce. W 2009 r. zmodernizowali chlewnię wybudowaną w 1994 r. na warchlakarnię i sektory dla loch luźnych i niskoprośnych na rusztach. W 2005 r. 36 loch rasy pbz objętych zostało kontrolą użytkowości rozpłodowej. Kryte są one knurem rasy wbp a materiał żeński F1 jest sprzedawany do gospodarstw towarowych. Roczna produkcja tuczników wynosi ok. 3000 a loszek 300 szt. Tuczniki są sprzedawane w wieku 140-170 dni od urodzenia, w wadze 97-105 kg i mięsności 56-57%. Materiał żeński sprzedawany jest w wieku 180 dni i wadze ok. 100 kg. Tak dynamiczny rozwój gospodarstwa mógł nastąpić dzięki posiadaniu określonej koncepcji, samozaparciu oraz wsparciu kredytami z dopłatą ARiMR. MARIA ĆWIERTNIA wspólnie z mężem oraz synem i zięciem prowadzą wysoko rozwinięte gospodarstwo rolne we wsi Broniewo (gm. Złotniki Kujawskie, pow. inowrocławski). Powierzchnia gospodarstwa wynosi 252 ha. Gospodarstwo specjalizuje się w chowie i hodowli trzody chlewnej. W jego skład wchodzą 4 nowoczesne budynki inwentarskie, w których znajdują się: sektor loch prośnych, sektor krycia, porodówki, warchlakarnia i dwie tuczarnie. Wszystkie budynki są w pełni zmechanizowane a chów prowadzony jest bezściołowo. Gnojowica, która zagospodarowywana jest we własnym zakresie, gromadzona jest w dwóch zbiornikach o łącznej pojemności 3570 m 3. Świnie żywione są paszami sporządzanymi na bazie własnych zbóż oraz mieszanek uzupełniających. Lochy prośne utrzymywane są grupowo i mają do dyspozycji komputerową stację paszową, natomiast pozostałe świnie żywione są z automatów paszowych. Całe stado objęte jest profilaktyka weterynaryjną. Państwo Ćwiertniowie produkują tuczniki o średniej mięsności wynoszącej 58%. Są to mieszańce pbz x P76. W 2009 r. sprzedali 7686 tuczników. Równolegle, w drugim stadzie, prowadzona hodowla świń rasy pbz x wbp. Krycie odbywa się poprzez inseminację. Gospodarstwo państwa Ćwiertniów jest ogrodzone, posiada utwardzone podwórze, a jego obejście jest czyste i zadbane. Wokół domu wydzielona jest część wypoczynkowa z pięknym ogrodem, którego ozdobą jest wodna kaskada, fontanny oraz miękki, soczyście zielony trawnik. Państwo Ćwiertniowie od lat współpracują z KPODR w Minikowie, a także są zrzeszeni w Pomorsko-Kujawskim Związku Hodowców Trzody Chlewnej. HALINA i LESZEK GURZKOWSCY z miejscowości Długie (gm. Wąpielsk, pow. rypiński) prowadzą gospodarstwo rolne specjalizujące się w chowie trzody chlewnej. Na 37 ha gruntów rolnych uprawiają głównie zboża pod potrzeby produkcji trzody chlewnej. W strukturze zasiewów jest również 7 ha buraka cukrowego, z którego wytłoki suszone wykorzystywane są w żywieniu loch. Stado podstawowe liczy 70 loch a roczna liczba sprzedanych tuczników wynosi ok. 1500 sztuk. Tuczniki utrzymywane są w niedawno wybudowanej, nowoczesnej tuczarni na głębokiej ściółce. Przebywają tam od 30 kg masy ciała do momentu sprzedaży. Budynek ten wyposażony jest w zmechanizowany system zadawania pasz, jest również możliwość automatycznego podawania lekarstw do poszczególnych sektorów. Lochy, prosięta i warchlaki do 30 kg utrzymywane są w starej chlewni, w której po modernizacji będą 22 stanowiska porodowe. We wszystkich budynkach spełniony jest dobrostan zwierząt. W gospodarstwie znajduje się płyta gnojowa i zbiornik na gnojówkę. W żywieniu wykorzystywane są własne zboża oraz koncentraty. W 2006 roku gospodarze zdobyli tytuł wicemistrza Agroligi na poziomie wojewódzkim. Gospodarze dużo inwestują w nowoczesne maszyny do produkcji rolnej, korzystając przy tym z działań PROW. W całym gospodarstwie rzuca się w oczy ład i porządek oraz dużo zieleni i kwiatów. Na środku podwórka, na oknach domu i budynków inwentarskich widoczne są piękne kwiaty. Zadbany ogródek przydomowy, plac manewrowy wybetonowany a podwórko wysypane kamieniem. Cała rodzina ceni sobie porządek i kontakt z przyrodą. ANNA i PIOTR NIEMCZEWSCY zamieszkali w Kolonowie (gm. Lubiewo, pow. Tucholski) prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni 19 ha użytków rolnych. Gospodarstwo ukierunkowane jest na chów trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Przy liczebności stada podstawowego liczącego 28 loch, rolnicy sprzedają rocznie ok. 550 tuczników. Wyposażenie budynków inwentarskich umożliwia prowadzenie produkcji zwierzęcej na wysokim poziomie. Przeprowadzone z wykorzystaniem funduszy unijnych inwestycje modernizacyjne unowocześniły pomieszczenia dla loch, tuczarnie oraz paszarnię. Budynki inwentarskie wyposażone zostały w system wentylacji mechanicznej sterowanej komputerowo oraz automatyczny system zadawania pasz. Modernizacja budynków inwentarskich wpłynęła na poprawę dobrostanu zwierząt. Tuczniki i lochy prośne 9

PLEBISCYT utrzymywane są na płytkiej ściółce a lochy karmiące i prosięta odsadzone na rusztach. Przy budynkach wybudowana jest płyta obornikowa i zbiornik na gnojowicę. W strukturze zasiewów występują mieszanki strączkowo-zbożowe, jęczmień jary, pszenica i rzepak ozimy. Uprawiając trzy grupy roślin gospodarstwo korzysta z programów rolnośrodowiskowych. Uzyskiwane plony służą jako baza paszowa dla zwierząt. Uzupełnieniem dla nich są śruta sojowa i rzepakowa oraz premiksy. Pozostałe inwestycje w gospodarstwie w postaci zakupu ciągników rolniczych oraz sprzętu towarzyszącego znacznie usprawniły prace i umożliwiły jego szybszy rozwój. ADAM STANEK ze wsi Kurkocin (gm. Dębowa Łąka, pow. wąbrzeski) prowadzi chów trzody chlewnej w oparciu o stado podstawowe liczące 90 loch PIC. Z produkcji prowadzonej w cyklu zamkniętym uzyskuje ok. 2500 tuczników rocznie, co daje blisko 28 szt. od jednej lochy. Dodatkowo dokupił w 2010 roku 1400 sztuk prosiąt, które zostaną odchowane do tucznika. Rocznie daje to produkcję 3900 sztuk tuczników o średniej mięsności 58-59%. Rolnik stosuje sztuczną inseminację loch. Większość stada utrzymywana jest na rusztach, tylko część tuczników na głębokiej ściółce. Chlewnia podzielona jest na sektory: sektor loch luźnych, sektor porodowy, odchowalnię (warchlakarnia) i tuczarnię. Warchlakarnia i porodówka posiadają ogrzewanie podłogowe. Chlewnia wyposażona jest w automatyczny system zadawania pasz oraz wentylację mechaniczną sterowaną komputerowo, zabezpieczoną alarmem w razie braku zasilania. Gospodarstwo posiada zbiornik na gnojowicę o pojemności 600 m 3. Spełnione są wymogi dotyczące dobrostanu zwierząt, lochy przechodzą pełną profilaktykę szczepień, w obejściu panuje ład i porządek. WIESŁAW WAWRZONEK z miejscowości Frydrychowo (gm. Kowalewo Pomorskie, pow. golubsko-dobrzyński) prowadzi wraz z żoną ponad 50-hektarowe, rodzinne gospodarstwo rolne. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Tucz prowadzony jest do osiągnięcia wagi żywej 105 kg. Całość produkcji sprzedawana jest za pośrednictwem Grupy Producentów Trzody Chlewnej STO- ROL-TUCZ. Dodatkowym źródłem dochodu dla gospodarstwa jest sprzedaż nadwyżki pszenicy, buraków cukrowych oraz ziemniaków jadalnych, skrobiowych i sadzeniaków. Stado podstawowe trzody liczy 45 loch Naima. W rozrodzie stosowana jest inseminacja z wykorzystaniem knura szukarka. Rocznie gospodarstwo opuszcza 1100 tuczników. Trzoda utrzymywana jest w systemie mieszanym tucz odbywa się na ściółce w kojcach po 60 szt., natomiast lochy i prosięta utrzymywane są w systemie bezściołowym na rusztach. W tuczarni pasza rozprowadzana paszociągiem, natomiast w sektorze loch zdecydowano się na zadawanie indywidualne ręczne. W system dystrybucji wody wmontowano dozowniki, dzięki czemu możliwe jest sprawne aplikowanie preparatów witaminowych i niektórych leków. W obrębie chlewni znajdują się czujniki temperatury i wilgotności połączone z aktywnym systemem wentylacji. W gospodarstwie znajduje się płyta gnojowa o powierzchni 200 m 2, na nią jest usuwany ciągnikiem obornik z przejazdowej tuczarni. Gnojówka i gnojowica gromadzone są w zbiorniku o pojemności 100 m 3. Nawozy naturalne wykorzystywane są na własnych polach. W celu zwiększenia bezpieczeństwa, poprawy higieny oraz estetyki gospodarstwa rolnik utwardził place manewrowe. JERZY WOŹNIAK z miejscowości Kolonia Łowiczek (gm. Bądkowo, pow. aleksandrowski) prowadzi gospodarstwo rolne od 1993 roku, o powierzchni 33,20 ha. W strukturze zasiewów dominują zboża paszowe. Uzyskiwane plony kształtują się na poziomie 45-60 dt/ha. Gospodarz od 2010 r. realizuje w swoim gospodarstwie program rolnośrodowiskowy pakiet Ochrona gleb i wód Międzyplon ścierniskowy. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji trzody chlewnej. W chlewni znajdują się pomieszczenia dla wszystkich grup jakie są wymagane w chowie świń w cyklu zamkniętym. Stado podstawowe liczy 25 loch rasy wbp i F1 oraz 1 knura rasy pbz. Liczba prosiąt żywo urodzonych od 1 lochy w roku to: 21-23 szt., przy częstotliwości oproszeń 2,4 miotów w ciągu roku. Stado znajduje się pod stała opieką lekarza weterynarii i doradcy żywieniowego. Hodowca współpracuje z jedną firmą paszową. Zakupione w niej mieszanki stanowią uzupełnienie pasz produkowanych we własnym gospodarstwie. W gospodarstwie stosowane są następujące technologie i rozwiązania technologiczne: wentylacja wymuszona, kojce z tworzywa sztucznego, dla loch stanowiska mieszane, utrzymanie na głębokiej ściółce. Tuczarnia wyposażona jest w wyciąg obornika. Gospodarstwo posiada płytę i zbiornik na gnojówkę: powierzchnia płyty 160 m 2, natomiast pojemność zbiornika 90 m 3. Rolnik sprzedaje rocznie ponad 400 tuczników o średniej mięsności 54%. Sprzedaż żywca do zakładów mięsnych organizowana jest przez grupę producencką SPTCH Bądkowo. woj. lubelskie EWA ZUBEK wraz z mężem HENRYKIEM prowadzą gospodarstwo rolne w miejscowości Kamień (gm. Kamień, pow. chełmski). Stali się jego właścicielami w 1991 roku. Obecnie jego powierzchnia wynosi 40 ha. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji trzody chlewnej. Stado podstawowe liczy 20 loch rasy pbz. Kryte są one knurem rasy pietrain x duroc. Gospodarstwo sprzedaje rocznie ok. 400 szt. tuczników o średniej mięsności wynoszącej 56%. Produkowane zboża (pszenica, pszenżyto, jęczmień, owies) oraz groch na nasiona przeznaczone są głównie na pasze. Brakujące składniki uzupełniane są z koncentratów i premiksów. W chlewni dla tuczników zastosowano wentylację wymuszoną oraz zgarniacz obornika. Aktualnie modernizowana jest porodówka, w której umieszcza się nowoczesne wyposażenie. Właściwe przechowywanie nawozów naturalnych zapewnia zbiornik na gnojówkę. Gospodarstwo posiada silosy na zboże (o poj. 200 ton), 3 ciągniki, w tym MF 255 i Ursus 1212, agregat uprawowy, opryskiwacz, prasę kostkującą, beczkę asenizacyjną (7000 l) oraz pozostały sprzęt towarzyszący do uprawy. woj. podkarpackie JANUSZ CISEK z Krzemienicy (gm. Czarna, pow. łańcucki) prowadzi gospodarstwo o powierzchni 13,02 ha (pow. UR 9,49). W strukturze upraw dominują zboża i mieszanka zbożowo-strączkowa. Ze względu na stosunkowo wysokie nawożenie organiczne i wprowadzenie poplonów, płodozmian jest prawidłowy i pozwala na osiągnięcie stosunkowo wysokich plonów. Gospodarstwo prowadzi tucz trzody chlewnej w systemie otwartym. Prosięta i warchlaki pochodzą z zakupu, głównie od rolników indywidualnych z terenu woj. podkarpackiego. Pomieszczenia chlewni pozwalają na tucz 700 do 900 szt. tuczników rocznie. Żywienie oparte jest na zbożach i kon- 10

centratach. W chlewni o powierzchni ok. 500 m 2 zastosowano bezściołowy system utrzymania zwierząt. Tuczniki utrzymywane są na rusztach betonowych a prosięta na rusztach plastikowych. Pod rusztami umiejscowione są zbiorniki na gnojowicę. System ten uzupełniono nowoczesnym sposobem usuwania gnojowicy i wozem asenizacyjnym, co pozwala na tanie i szybkie zagospodarowanie nawozów organicznych. Chlewnia wyposażona jest w kompletny system zadawania pasz łącznie z silosem paszowym oraz nowoczesny system wentylacji. Chlewnia i całe gospodarstwo spełnia wszystkie normy związane z zasadą wzajemnej zgodności. Na 1 kg przyrostu (prosięta, warchlaki i tuczniki) gospodarstwo w roku 2009 zużyło 2,13 kg zboża i 0,355 kg koncentratów. Gospodarstwo wyposażone jest w niezbędny sprzęt do uprawy, siewu i zbioru roślin. Ze względu na współpracę głównie z małymi gospodarstwami rolnymi (zakup prosiąt i zbóż) gospodarstwo pana Ciska odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu rynku lokalnego i umożliwia funkcjonowanie tych małych gospodarstw. woj. śląskie ERYK CIMAŁA wspólnie z żoną IWONĄ prowadzi gospodarstwo rolne w Żorach (gm. i pow. Żory) od 30 lat, kiedy to odziedziczył je po rodzicach. Wówczas liczyło 25 ha użytków rolnych i nastawione było na chów bydła mlecznego. Gospodarze stale rozwijali i powiększali produkcję. Pod koniec lat 80. stado podstawowe liczyło już 20 wysokowydajnych krów mlecznych. W 1990 r. na skutek splotu różnych okoliczności wynikających z transformacji i rachunku ekonomicznego zmieniono kierunek na produkcję trzody chlewnej w cyklu otwartym. Dziś gospodarstwo liczy 300 ha użytków rolnych i sprzedaje ponad 2000 tuczników rocznie. Wybudowano nową chlewnię na 400 tuczników oraz zaadaptowano i zmodernizowano dawną oborę na 200 tuczników, wszystko w technologii głębokiej ściółki. Dokonano zakupu wyposażenia technicznego budynków, m.in. systemu przygotowania, transportu i zadawania pasz do automatów paszowych a także zakupu parku maszynowego do produkcji rolnej. Przy tych działaniach wykorzystywano unijne fundusze pomocowe: SAPARD, MR a obecnie gospodarstwo korzysta z działania PROW 2007-2013 Modernizacja gospodarstw rolnych. Do tuczu zakupywane są prosięta mieszańce towarowe wysokomięsne, w wadze ok. 20 kg, z jednego gospodarstwa o wysokim statusie zdrowotnym i tuczone do wagi ok. 110 kg. Żywienie oparte jest na własnych surowcach uzupełnianych koncentratami i dodatkami paszowymi. Przyrosty dzienne kształtują się na poziomie 900-950 g a tuczniki osiągają ponad 56% mięsności. Gospodarstwo spełnia wszystkie wymogi dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska. Otoczenie wokół budynków cechuje wysoka estetyka. woj. wielkopolskie MAREK KAMIENIARZ wraz żoną KATARZYNĄ prowadzą gospodarstwo rolne we wsi Olszewo (gm. Śmigiel, pow. kościański) o powierzchni 90 ha. Całość użytków rolnych przeznaczona jest pod uprawę zbóż, jedynie 15 ha zajmuje uprawa rzepaku. Rolnik utrzymuje jednorazowo około 1500 sztuk trzody chlewnej, a rocznie sprzedaje ponad 4000 sztuk tuczników. Jednorazowo z polskiej fermy zakupywanych jest 400 do 500 sztuk prosiąt. Prosięta przez 1 miesiąc są utrzymywane w wychowalni, a następnie trafiają do tuczarni. Tuczarnie mieszczą się w budynkach nowych i zaadaptowanych. Trwa właśnie budowa kolejnej, nowoczesnej tuczarni. We wszystkich tuczarniach świnie utrzymywane są na głębokiej ściółce. Budynki spełniają wymogi dobrostanu zwierząt oraz ochrony środowiska. Gospodarstwo wyposażone jest w odpowiednią płytę obornikową oraz zbiornik na gnojowicę. Wentylacja w pomieszczeniach jest wymuszona, sterowana za pomocą sterowników, zapewnia to prawidłowy mikroklimat w budynkach. Żywienie oparte jest na paszach własnych z dodatkiem koncentratów białkowych i dodatków paszowych. Pasze dawkowane są z automatów. Tucz średnio trwa około 110 dni a dzienne przyrosty wynoszą ok. 800 g. Mięsność waha się w granicach 54-55%. Całość produkcji jest sprzedawana poprzez Grupę Producencką Rol-Tucz w Śmiglu. Działalność Grupy jest bardzo prężna a Pan Marek pełni w niej role wiceprezesa. 11