GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 20.12.2013 r. Informacje bieżące WYNIKI WSTĘPNE Wyniki finansowe zakładów ubezpieczeń w okresie trzech kwartałów 2013 roku 1 W dniu 30 września 2013 r. zezwolenie na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej w Polsce miało pięćdziesiąt dziewięć zakładów ubezpieczeń (przed rokiem sześćdziesiąt); działalność w ubezpieczeniach na życie (dział I) prowadziło dwadzieścia osiem towarzystw, a pozostałe ubezpieczenia osobowe i majątkowe (dział II) obsługiwało trzydzieści jeden firm, w tym jeden zakład reasekuracji. Większość zakładów ubezpieczeń miało formę organizacyjną spółki akcyjnej (dwadzieścia sześć w dziale I i dwadzieścia pięć w dziale II), spośród ośmiu towarzystw ubezpieczeń wzajemnych (TUW), dwa prowadziły ubezpieczenia na życie. W towarzystwach zorganizowanych w formie spółek akcyjnych dominował kapitał zagraniczny, TUW-y miały przewagę polskich udziałowców. Wyniki finansowe zakładów ubezpieczeń ogółem w trzech kwartałach br., pomimo spadku składki przypisanej brutto, były lepsze niż przed rokiem. Wpłynęły na to korzystniejsze wyniki uzyskane przez zakłady ubezpieczeń majątkowych, przy pogorszeniu wyników zakładów ubezpieczeń na życie. 1 Niniejszą informację opracowano na podstawie danych otrzymanych 9 grudnia b.r. z Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego. Opracowanie: Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Kontakt w sprawach merytorycznych: Halina Mrowiec-Nalepa, tel. 22 608 36 20; e-mail: h.nalepa@stat.gov.pl
Przychody i koszty zakładów ubezpieczeń ogółem kształtowały się następująco: Ogółem Dział I a Dział II b 2012 2013 I-III kw. 2012 2013 I-III kw. 2012 2013 I-III kw. I-III kwartał 2012 I-III kwartał 2012= = I-III kwartał 2012 mln zł =100 mln zł 100 mln zł =100 Przychody ogółem... 54 016,2 51 084,2 94,6 33 657,3 28 422,9 84,4 20 358,9 22 661,3 111,3 Składki przypisane brutto... 46 945,9 43 318,0 92,3 27 187,4 23 234,1 85,5 19 758,5 20 083,9 101,6 Przychody z lokat... 10 370,9 11 393,9 109,9 6 948,9 5 617,8 80,8 3 422,0 5 776,1 168,8 Koszty ogółem... 48 498,0 42 925,7 88,5 31 052,8 26 097,1 84,0 17 445,2 16 828,6 96,5 Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto... 29 249,8 28 104,2 96,1 18 703,0 17 846,6 95,4 10 546,8 10 257,6 97,3 Zmiany stanu innych rezerw technicznoubezpieczeniowych... 5 127,7 1 064,8 20,8 5 109,4 1 037,3 20,3 18,3 27,5 150,1 Koszty działalności ubezpieczeniowej... 9 778,6 9 316,0 95,3 4 653,6 4 272,3 91,8 5 125,0 5 043,7 98,4 Koszty działalności lokacyjnej... 2 409,0 3 226,4 133,9 1 955,2 2 638,6 135,0 453,8 587,8 129,5 Obciążenie wyniku finansowego... 987,0 956,5 96,9 570,1 505,8 88,7 416,9 450,7 108,1 Wynik finansowy netto... 5 518,2 8 158,5 147,8 2 604,5 2 325,8 89,3 2 913,7 5 832,7 200,2 Wynik techniczny... 3 428,3 3 735,3 109,0 2 716,6 2 327,1 85,7 711,7 1 408,2 197,9 a Ubezpieczenia na życie, b Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe. Wyniki finansowe ubezpieczycieli na życie Wyniki finansowe ubezpieczycieli majątkowych 2
W strukturze przychodów ogółem dominującą pozycję stanowiła składka. W trzech kwartałach 2013 r. składka przypisana brutto ogółem wyniosła 43 318,0 mln zł i była niższa o 7,7% w porównaniu do trzech kwartałów 2012 r., z czego 23 234,1 mln zł stanowiła składka działu I, a 20 083,9 mln zł działu II (spadek o 14,5% i wzrost o 1,6% odpowiednio). Przychody z działalności lokacyjnej wyniosły 11 393,9 mln zł i były o 9,9% wyższe niż przed rokiem. W strukturze kosztów ogółem znaczącą pozycję stanowiły odszkodowania. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto ogółem w okresie trzech kwartałów 2013 r. wyniosły 28 104,2 mln zł i były niższe o 3,9% niż przed rokiem, w dziale I spadły o 4,6% do 17 846,6 mln zł, a w dziale II o 2,7% do 10 257,6 mln zł. Koszty działalności lokacyjnej zwiększyły się o jedną trzecią i ukształtowały się na poziomie 3 226,4 mln zł (w dziale I 2 638,6 mln zł, a w dziale II 587,8 mln zł). Łączny wynik finansowy netto zakładów ubezpieczeń wyniósł 8 158,5 mln zł i wzrósł o 47,8% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku. Towarzystwa ubezpieczeń w dziale I wypracowały wynik w wysokości 2 325,8 mln zł, tj. o 10,7% mniejszy niż przed rokiem, natomiast w dziale II wynik był dwukrotnie lepszy i wyniósł 5 832,7 mln zł. Wynik techniczny (w ujęciu zagregowanym) ukształtował się na poziomie 3 735,3 mln zł (wyższy o 9,0% niż w trzech kwartałach 2012 r.), z tego wynik w ubezpieczeniach na życie był niższy o 14,3% i wyniósł 2 327,1 mln zł, a w pozostałych ubezpieczeniach osobowych oraz majątkowych wzrósł o 97,9% do 1 408,2 mln zł. Składka przypisana brutto z działalności bezpośredniej w trzech kwartałach 2013 r. wyniosła w ubezpieczeniach na życie 23 216,4 mln zł (o 14,5% mniej niż przed rokiem), a w pozostałych ubezpieczeniach osobowych i majątkowych 19 557,4 mln zł (wzrost o 1,5%). W strukturze składki przypisanej brutto z działalności bezpośredniej ogółem składka zakładów działu I stanowiła 54,3%, a zakładów działu II 45,7%. Dominującą pozycję w strukturze działu I pod względem wartości zebranej składki brutto, podobnie jak w analogicznym okresie ub. roku, stanowiły ubezpieczenia na życie, które wyniosły 10 049,5 mln zł, tj. 43,3% składek przypisanych brutto tego działu oraz ubezpieczenia na życie związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym 9 437,4 mln zł, tj. 40,7%. W dziale II największą pozycję (52,8% składek) stanowiły składki brutto zebrane z tytułu polis komunikacyjnych, które były niższe niż w trzech kwartałach ub. roku i wyniosły 10 318,5 mln zł. Udział ubezpieczeń casco pojazdów lądowych w składkach przypisanych 3
brutto działu II wyniósł 20,2%, a ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej wynikających z posiadania pojazdów lądowych 32,6%. Wartość ich była niższa niż przed rokiem odpowiednio o 6,5% i 5,3%. Składki przypisane brutto oraz odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto w podziale na wybrane rodzaje ubezpieczeń kształtowały się następująco: Składki przypisane brutto 2012 2013 I-III kw. I-III kwartał mln zł 2012 =100 DZIAŁ I Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto 2012 2013 I-III kw. I-III kwartał 2012 mln zł =100 Ogółem z działalności bezpośredniej... 27 165,8 23 216,4 85,5 18 693,9 17 840,1 95,4 Ubezpieczenia na życie... 14... 632,5 10 049,5 68,7 12 486,0 10 948,4 87,7 Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci... 86,2 84,2 97,7 88,8 87,7 98,8 Ubezpieczenia na życie, związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym... 8 889,3 9 437,4 106,2 4 793,5 5 432,7 113,3 Ubezpieczenia rentowe...... 75,2 78,5 104,4 51,9 54,2 104,4 Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe... 3... 482,6 3 566,8 102,4 1 273,7 1 317,1 103,4 DZIAŁ II Ogółem z działalności bezpośredniej... 19 268,4 19 557,4 101,5 10 344,0 10 043,1 97,1 Ubezpieczenia wypadkowe... 995,5 995,4 100,0 236,0 219,1 92,8 Ubezpieczenia chorobowe... 355,9 451,4 126,8 127,2 122,3 96,2 Ubezpieczenia casco pojazdów lądowych... 4 218,7 3 943,3 93,5 2 579,6 2 617,0 101,5 Ubezpieczenia szkód spowodowanych żywiołami... 2 267,9 2 478,6 109,3 852,6 1 061,4 124,5 w tym obowiązkowe budynków w gospodarstwach rolnych... 343,5 355,3 103,4 120,8 118,9 98,4 Ubezpieczenia pozostałych szkód rzeczowych... 1 512,3 1 732,5 114,6 1 150,7 573,3 49,8 Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikającej z posiadania pojazdów lądowych... 6 730,8 6 375,2 94,7 4 045,0 4 073,1 100,7 w tym obowiązkowe OC posiadaczy pojazdów mechanicznych... 6 584,1 6 217,4 94,4 3 929,1 3 910,5 99,5 Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ogólnej... 1 360,2 1 452,2 106,8 451,6 462,2 102,3 4
Wartość odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto z działalności bezpośredniej w porównaniu z trzema kwartałami 2012 r. zmniejszyła się w ubezpieczeniach na życie do 17 840,1 mln zł (o 4,6%), a w pozostałych ubezpieczeniach osobowych i majątkowych do 10 043,1 mln zł (o 2,9%). Suma bilansowa zakładów ubezpieczeń ogółem na koniec września 2013 r. wyniosła 167 314,0 mln zł (wzrost w skali roku o 5,4%), z tego na dział I przypadało 101 484,8 mln zł (o 4,8% więcej niż przed rokiem), na dział II 65 829,2 mln zł (o 6,3% więcej). Wartość aktywów netto ubezpieczycieli na życie (gdzie ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający) wzrosła do 48 127,9 mln zł (o 13,4%). Wartość lokat zakładów ubezpieczeń ogółem zwiększyła się o 3,5% do 101 022,5 mln zł, przy czym zakładów ubezpieczeń na życie wyniosła 47 475,6 mln zł (o 2,2% mniej niż przed rokiem), a zakładów pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych 53 546,9 mln zł (o 9,1% więcej). Główną pozycją pasywów były rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, które (łącznie dla całego rynku ubezpieczeniowego) ukształtowały się w końcu września 2013 r. na poziomie 124 386,1 mln zł, tj. o 5,6% wyższym niż przed rokiem. Rezerwy te w dziale I wyniosły 82 217,3 mln zł (wzrost o 4,6%), a w dziale II 42 168,8 mln zł (wzrost o 7,7%). Aktywa i pasywa zakładów ubezpieczeń kształtowały się następująco (wg stanu w dniu 30 IX): Ogółem Dział I Dział II 2012 2013 2012 2012 2013 2012 2012 2013 2012 mln zł =100 mln zł =100 mln zł =100 Aktywa ogółem... 158 719,3 167 314,0 105,4 96 810,9 101 484,8 104,8 61 908,4 65 829,2 106,3 Lokaty... 97 613,3 101 022,5 103,5 48 553,6 47 475,6 97,8 49 059,7 53 546,9 109,1 Aktywa netto ubezpieczeń na życie a... 42 454,2 48 127,9 113,4 42 454,2 48 127,9 113,4 x x x Pasywa ogółem... 158 719,3 167 314,0 105,4 96 810,9 101 484,8 104,8 61 908,4 65 829,2 106,3 Kapitał własny... 34 124,5 32 370,3 94,9 13 996,4 12 223,9 87,3 20 128,1 20 146,4 100,1 Rezerwy technicznoubezpieczeniowe... 117 771,8 124 386,1 105,6 78 603,6 82 217,3 104,6 39 168,2 42 168,8 107,7 a Gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający. O bezpieczeństwie funkcjonowania zakładów ubezpieczeń, obok rezerw adekwatnych do przyjętego do ochrony ryzyka, decyduje dostosowany do wymogów ostrożnościowych 5
poziom kapitałów (środków) własnych. Łącznie, na koniec września 2013 r., kapitały te wyniosły 32 370,3 mln zł (o 5,1% mniej niż na koniec września 2012 r.). Kapitał własny towarzystw na życie zmniejszył się o 12,7% do 12 223,9 mln zł, a w zakładach chroniących pozostałe ryzyka osobowe i majątkowe wzrósł o 0,1% do 20 146,4 mln zł. Wskaźniki bezpieczeństwa działalności ubezpieczeniowej kształtowały się następująco (wg stanu w dniu 30 IX): Ogółem Dział I Dział II 2012 2013 2012 2013 2012 2013 % Wskaźnik monitorowania a... 383,0 345,0 336,5 283,2 430,0 406,1 Wskaźnik pokrycia rezerw b... 112,6 113,9 109,1 110,3 119,6 121,1 a Relacja środków własnych na pokrycie marginesu wypłacalności do marginesu wypłacalności. b Relacja aktywów spełniających warunki ustawowe do rezerw techniczno-ubezpieczeniowych brutto. 6