Kąciki używanych rzeczy w Europie ReUse a PSZOK. Ponowne użycie i Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych możliwości i obowiązki w Polsce. Olga Wojtczuk, Wameco S.C. 29.11.2012 r. Hotel Tumski, Wrocław
ReUse Na przykładzie Flandrii (2010): 112 sklepów zrzeszonych w organizacji non-profit Kringwinkel zebrano 57.000 Mg, 25.000 Mg do ponownego użycia (4kg/mk) 4.500 zatrudnionych, w tym 80% to osoby wykluczone społecznie (od długiego czasu bezrobotne lub o niskim wykształceniu) 3,8 mln klientów ciągły wzrost popularności od roku 1995
Kącik używanych rzeczy Mieszkaniec Odpady i rzeczy używane PSZOK Używane rzeczy Odpady Zbieracz Rzeczy do ponownego użycia Kącik używanych rzeczy Odpady do odzysku/ unieszkodliwienia
Typy kącików weź albo zostaw proste; niska jakość produktów kącik sprzedaży sklep zintegrowany (przy PSZOK) oddzielny sklep rzeczy używanych kompleksowe; jakość produktów wysoka
Weź albo zostaw Charakterystyka: działa w sposób ciągły lub okresowy przyjmowanie i zabieranie rzeczy darmowe tylko rzeczy nadające się do ponownego użycia niezabrane przedmioty trafiają do strumienia odpadów zwykle tylko dla mieszkańców ograniczone możliwości rejestracji ilości przedmiotów
Weź albo zostaw Leusden, Holandia: Retourette, raz w tygodniu, materiały budowlane, tylko dla mieszkańców, pozostałości do recyklingu Raleigh Yard Waste Center, USA: na zasadzie wymiany, czynny codziennie, dla mieszkańców, materiały budowlane Siedlisko dla ludzkości :
Weź albo zostaw St. Albert, Kanada: raz w roku, dla mieszkańców, pozostałości na składowisko Allensbach, Niemcy: Sperrmüllflohmarkt, dwa razy w roku, dla mieszkańców, pozostałości do centrum recyklingu
Kącik sprzedaży Charakterystyka: w sposób ciągły lub np. raz w tygodniu przyjmowanie rzeczy darmowe, zabieranie płatne tylko rzeczy nadające się do ponownego użycia niesprzedane przedmioty trafiają do strumienia odpadów po dłuższym czasie czasem tylko dla mieszkańców są możliwości rejestracji ilości przedmiotów, ale nie zawsze wykorzystywane
Kącik sprzedaży Salzburg, Fundgrube mieszkańcy przynoszą, personel sprzedaje
Sklep zintegrowany Charakterystyka: na terenie PSZOK w sposób ciągły przyjmowanie rzeczy darmowe (czasem nawet kupno), zabieranie płatne tylko rzeczy nadające się do ponownego użycia niesprzedane przedmioty zostają na dłuższy czas brak ograniczeń dla klientów są możliwości rejestracji ilości przedmiotów
Sklep zintegrowany Charakterystyka cd.: nie stanowi części systemu gospodarki odpadami! często przedsiębiorstwa socjalne (integracja ludzi wykluczonych zawodowo) tanie usuwanie pozostałości w PSZOK naprawa/ sprawdzanie przedmiotów
Sklep zintegrowany Montreal: Handel ostatniej szansy, szeroki asortyment Montreal
Sklep zintegrowany Kretsloppsparken Alelyckan w Göteborgu source: ecoprofile.se
Sklep zintegrowany
Sklep zintegrowany Efektywność Parku ekologicznego Alelyckan w Göteborgu: w skali kraju: 80.000 Mg/r albo 8,5 kg/mk*r (Söderman et al.) Alelyckan kontra tradycyjny PSZOK ponowne użycie recykling materiałowy odzysk energii składowanie Ilość przetwarzanych odpadów (Mg/r)
Oddzielny sklep rzeczy używanych Charakterystyka: tradycyjna forma sklepu z używanymi rzeczami (zbliżona do sklepu zintegrowanego) zwykle zlokalizowany w centrum miasta często asortyment jest pozyskiwany w punktach zbierania odpadów
Oddzielny sklep rzeczy używanych Raleigh, Wake County: Siedlisko dla ludzkości : materiały budowlane Wiedeń: 48er-Basar, wyprzedaż rzeczy zebranych w 19 PSZOK Woudenberg, Holandia: przykład punktu zbierania rzeczy używanych przy PSZOK
Czemu właśnie kąciki? Gminy: możliwe dodatkowe przychody/ mniejsze koszty zapobieganie powstawaniu odpadów dokumentowanie ponownego użycia pro-ekologiczny wizerunek mniej problemów z nieformalnymi zbieraczami
Czemu właśnie kąciki? Zbieracze: potwierdzenie zakupu wygodna, legalna zbiórka wysoka jakość produktów (rzeczy uprzednio przesortowane) mniejsza potrzeba wyjazdów zagranicznych Mieszkańcy: źródło tanich, interesujących przedmiotów dobroczynność (cele charytatywne lub proekologiczne) docelowo - niższe opłaty odpadowe*
Kąciki - wymagania siła robocza (ograniczona w typie weź albo zostaw ) miejsce (zadaszone, przyjmowanie i przechowywanie przedmiotów) system dokumentacji i rachunkowości (dla zbieraczy) wycena entuzjazm i kooperacja (sektor gospodarki odpadami i przedsiębiorstwa społeczne/ charytatywne (Emmaus, MOPS/GOPS, Urząd Pracy,.)
Możliwe trudności rzeczy trafiające do punktu jako odpady wymagają przygotowania do ponownego użycia konieczne zezwolenie na przetwarzanie odpadów proste rozwiązanie oddzielne wejścia w praktyce pracownik decyduje co nadaje się do ponownego użycia
Możliwe trudności Rękojmia wymóg prawny: refundacja/ naprawa towarów nie funkcjonujących z powodu błędów w momencie zakupu Gwarancja dobrowolna umowa między sprzedawcą a klientem, rozszerzenie rękojmi Odpowiedzialność odpowiedzialność za ewentualną szkodę dla użytkowników
Możliwe trudności odpowiedzialność: The City of Raleigh does not own any of the items in the Swap Shop. Visitors to the Swap Shop recognize and accept all risk and responsibility for items taken. testowanie i naprawy (NL, AT)
Podsumowanie Główny problem w Austrii: brak miejsca w WCC. Polska zmiany prawne obowiązek tworzenia PSZOKów SZANSA! Kącik używanych rzeczy został wpisany jako dobra praktyka do Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami Województwa Dolnośląskiego 2012. Współpraca z ZZO Poznań pierwszy kącik funkcjonuje tam od maja 2012
Dziękuję za uwagę!