Osady ściekowe jako substraty dla nowych produktów Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak
Zagospodarowanie komunalnych osadów ściekowych w Polsce w latach 2000-2013 zgodnie z GUS
Bilans zagospodarowania osadów ściekowych w 2014 (wg GUS) Osady przemysłowe 411,4 tys. ton s.m. wykorzystanie rolnicze -5,1% rekultywacja 23,1% rośliny kompostowe - 0,4% ---------------------------- 28,6% przekształcone termiczne 19,5% składowane 25,2% magazynowane na terenie oczyszczalni - 6280,9 tys ton s.m. Osady komunalne 556 tys. ton s.m wykorzystanie rolnicze 19,3% rekultywacja 4,0% rośliny kompostowe 8,3% ------------------- 31,6% przekształcone termicznie 15,1% składowane 5,7% magazynowane na terenie oczyszczalni - 40,6% ------------------------- 93%
Zagospodarowanie komunalnych osadów ściekowych zgodnie ze sprawozdaniem KPOŚK za 2013 rok
Strategia Postępowania z Komunalnymi Osadami Ściekowymi Strategię Postępowania z Komunalnymi Osadami Ściekowymi 2014-2016, którą, jak zdecydowano w sierpniu 2015 r., ma zastąpić IV aktualizacja KPOŚK. Aktualizacja ta będzie zmierzała do właściwej implementacji art. 5.2 dyrektywy ściekowej w kontekście innych ustaw, takich jak zakaz składowania osadów ściekowych itp. Prace nad IV akpośk powinny zakończyć się do końca 2016 r. Prognozuje się, że ilość komunalnych osadów ściekowych będzie nadal rosła, a głównym obecnie problemem jest niepełne wykorzystanie istniejących (mono)spalarni (w ok. 45 proc.), przy czym dane te nie uwzględniły innych istniejących spalarni i kompostowni, w których także można utylizować osady. Za cel przyjęto całkowite zaniechanie składowania osadów ściekowych i zwiększenie ilości osadów przetwarzanych termicznie przed wprowadzeniem do środowiska. Przyjęto następujące kierunki działań: zapobieganie powstawaniu komunalnych osadów ściekowych, dążąc do zmiany statusu odpadu na status produktu poprzez higienizację, odwadnianie itp., przygotowanie do ponownego użycia, wdrażanie nowych metod odzysku, unieszkodliwianie oraz jako ostatni etap w herarchii spalanie bez odzysku ciepła lub składowanie. Z referatu wygłoszonego w trakcie konferencji Innowacyjność i efektywność w gospodarce wodno-ściekowej 25-26 luty 2016 we Wrocławiu
Metody stabilizacji i higienizacji osadów: -Pasteryzacja (temperatura i ciśnienie), -Kompostowanie (temperatura i odwodnienie), -Wapnowanie (temperatura, wysokie ph, odwodnienie), -Suszenie termiczne (temperatura i odwodnienie),
Kierunki wykorzystania osadów ściekowych: -Spalanie -Przyrodnicze wykorzystanie -Wykorzystanie na cele przemysłowe
Osady jako substraty recykling organiczny związany z wykorzystaniem potencjału nawozowego i glebotwórczego osadów, recykling energetyczny i materiałowy związany z wykorzystaniem właściwości paliwowych oraz minerałów pozostałych w odpadach po termicznym przekształceniu, wykorzystujący metody termiczne,
Wójtowicz 2013
Ostojski 2006
Metoda zagospodarowania osadów Koszt zagospodarowania Rodzaj osadów osadów [EUR/t osadów wilgotnych min max 80 130 Suche: powyżej 85% s.m. Współspalanie w elektrowniach węglowych Współspalanie w cementowniach 90 100 Suche: powyżej 85% s.m. Mono-spalanie 80 120 Odwodnione mechanicznie: 20 45 % s.m. Współspalanie w spalarniach odpadów 80 100 Odwodnione mechanicznie: 20 45 % s.m. Współspalanie w elektrowniach węglowych 75 100 Odwodnione mechanicznie: 20 45 % s.m. Współspalanie w elektrowniach opalanych węglem brunatnym 50 75 Odwodnione mechanicznie: 20 45 % s.m. rekultywacja 30 45 Odwodnione mechanicznie: 20 45 % s.m. Wykorzystanie rolnicze poza regionem 33 45 Odwodnione mechanicznie: 20 45 % s.m. Wykorzystanie rolnicze, w regionie 25 30 Odwodnione mechanicznie: 20 45 % s.m. Wykorzystanie rolnicze, osady nieodwodnione 8 12 Odwodnione mechanicznie: 20 45 % s.m. Koszty poszczególnych metod zagospodarowania osadów ściekowych na przykładzie Niemiec z 2013 r
Przegląd istniejących suszarni i monospalarni osadów ściekowych W Polsce pracuje około 30 suszarni osadów ściekowych, a ich potencjał systematycznie rośnie - do końca roku osiągnie 100 tys. Mg s.m. rok Obecnie w Polsce istnieje 11 monospalarni osadów ściekowych o łącznej nominalnej wydajności ok 160 tys. Mg s.m. rok Problem zagospodarowania w tych instalacjach stałych odpadów procesowych jak popioły i pozostałości z procesu oczyszczania spalin.
Kopuła pieca wraz z kanałem odlotowym spalin, Stacja Termicznej Utylizacji Osadów, Oczyszczalnia Ścieków Płaszów, fot. MPWiK SA w Krakowie
LifeCogeneration LIFECogeneration.pl LIFE COGENERATION.PL to innowacyjna technologia, która umożliwia energetyczne zagospodarowanie frakcji nadsitowej odpadów komunalnych oraz osadów ściekowych. Technologia oparta jest o proces zgazowania nowego paliwa formowanego z tych wysokoenergetycznych odpadów. Efektem energetycznym pracy instalacji jest produkcja energii elektrycznej i cieplnej w wysokowydajnej kogeneracji.
Zagospodarowanie przyrodnicze osadów odwodnionych Zalety jedna z najtańszych metod zagospodarowania wykorzystanie nawozowych właściwości osadów Ograniczenia - dość restrykcyjne wymogi określone prawem - osady muszą być magazynowane przez znaczną część roku - zła jakość osadów (brak chętnych rolników do odbioru osadów szczególnie o mazistej konsystencji) -wykluczenie możliwości stosowania osadów ściekowych na terenach rolniczych gdzie prowadzone są programy rolnośrodowiskowe - specyficzne położenie gminy - brak terenów rolnych gdzie możliwe jest wykorzystanie osadów (tereny znajdujące się pod ochroną np. obszary Natura 2000, tereny leśne) - odpowiedzialność wytwórcy za monitorowanie jakości gleb
Materiał glebotwórczy BioCarbohumus Rekultywacja BioCarbohumusem obiekt Żabie Doły KW S.A. Haldex
Nawozy organiczno-mineralne Rozwiązanie duńskiej firmy ORTWED, nawóz Biowap (Decyzja 91/04; 13.07.2004 r.) nawóz OrCal (Decyzja Nr 183/07 Znak HORnn-4077-2/07 z 2007); nawóz Gramed posiadający Decyzję nr 280/11 wydaną w 2011 roku, nawóz Klonex posiadający Decyzję Nr G-463/14 z 2014 r.; czy też nawóz Oskar firmy OMEGA (Decyzja 289/12 16.02.2012 r.)
Nawóz Biokomp w postaci granulowanej Nawóz OrCal w postaci sypkiej
CaO + H 2 O Ca(OH) 2 + ciepło lub MgO + H 2 SO 4 MgSO 4 + H 2 O + ciepło Nawóz Oskar firmy Omega osady ściekowe - ok. 43% magnezyt prażony - 17% kwas siarkowy - 40%
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ mkacprzak@is.pcz.czest.pl