Wiedza o społeczeństwie OCENIANIE PRZEDMIOTOWE 1. Ocenianie przedmiotowe obejmuje ocenę wiadomości, umiejętności i postaw uczniów. 2. Ocenianiu podlegać mogą: a) Wypowiedzi ustne uczniów pod względem rzeczowym, stosowania języka przedmiotu, umiejętności formułowania dłuższych wypowiedzi. Przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z trzech ostatnich lekcji, a w przypadku lekcji powtórzeniowych - całego działu. b) Sprawdziany pisemne - uczeń musi pisać każdy sprawdzian. Zapowiedziane są z tygodniowym wyprzedzeniem. c) Kartkówki obejmują materiał z maksymalnie trzech lekcji, nie muszą być zapowiedziane. d) Aktywność na lekcji - ocenie podlega wkład ucznia w przebieg lekcji (uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, gdy zgromadzi trzy plusy), w przypadku dużej aktywności, uczeń może otrzymać kilka ocen za aktywność. e) Prace domowe wszystkie prace domowe muszą być systematycznie wykonane. Na lekcji może być sprawdzana każda wcześniej zadana praca domowa ocena w skali ndst, dop, dost, db, bdb,cel lub tak jak za aktywność. f) Prace projektowe. g) Praca z tekstem pisanym. h) Praca ze źródłem ikonograficznym, obrazowym, statystycznym. i) Prasówka. 3. Nauczyciel oddaje poprawione sprawdziany w terminie dwóch tygodni, a kartkówki do jednego tygodnia. W przypadku sprawdzianów pisemnych przyjmuje się przeliczenie ocen wg kryteriów: 0% - 30% ocena niedostateczna 31% - 50% ocena dopuszczająca 51% - 69% ocena dostateczna 70% - 85% ocena dobra 86% - 97% ocena bardzo dobra 98% - 100% ocena celująca Dopuszcza się odchylenia od zaproponowanych kryteriów w zależności od możliwości zespołu klasowego. 4. Poprawianie ocen: a) poprawie nie podlegają oceny z odpowiedzi ustnych, kartkówek ( krzyżówek), zadań domowych, aktywności i zadań dodatkowych uzasadnionych przypadkach dopuszcza się ustępstwo od przyjętej zasady; b) uczeń ma prawo poprawić ocenę ndst ze sprawdzianu pisemnego w terminie i formie wyznaczonej przez nauczyciela, nie później jednak niż dwa tygodnie po wystawieniu oceny. Dla wszystkich chętnych ustala się jeden termin poprawy. Ocenę z poprawy wpisuje się do dziennika obok oceny uzyskanej poprzednio. Poprawa jest jednorazowa. 5. W roku szkolnym obowiązują diagnozy: wstępna, która podlega punktacji i roczna podlegająca ocenie cząstkowej w skali od niedostatecznej do celującej. 6. Wystawienia oceny śródrocznej i rocznej dokonuje się na podstawie wszystkich ocen cząstkowych, przy czym największą wagę mają oceny ze sprawdzianów, w drugiej
kolejności są oceny z odpowiedzi ustnych i kartkówek. Pozostałe oceny są wspomagające. Ocena klasyfikacyjna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. 7. Udział w dodatkowych zajęciach odbywających się poza szkołą nie ma bezpośredniego wpływu na ocenę śródroczną oraz roczną. 8. Waga ocen: sprawdzian - 4 poprawa sprawdzianu - 4 konkurs - 4 kartkówka (również w formie krzyżówki) - 3 praca na lekcji -3 prasówka - 2 odpowiedź ustna - 2 zadanie domowe - 2 diagnoza - 2 projekt - 2 prezentacja - 2 aktywność - 2 praca w grupach -2 zeszyt przedmiotowy -1 9. Ocena osiągnięć uczniów. CZĘŚĆ I (klasa II) Ocena niedostateczna pomimo pomocy nauczyciela nie potrafi się wypowiedzieć nie opanował wiedzy i umiejętności w zakresie wymagań koniecznych niezbędnych do dalszego kształcenia nie potrafi wykonać prostego polecenia wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki nie interesuje się przedmiotem Ocena dopuszczająca przy pomocy nauczyciela jest w stanie wykonać proste polecenia ma braki w opanowaniu wiedzy i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia; posiada minimum wiedzy nie potrafi sformułować jasnej wypowiedzi na tematy poruszane na lekcjach jego postawa na lekcjach jest bierna, ale wykazuje chęć do współpracy, rozpoznaje cechy komunikacji werbalnej i niewerbalnej, omawia zasady dobrej komunikacji międzyludzkiej, wymienia rodzaje grup społecznych, cechy państwa, podstawowe zasady państwa demokratycznego, podstawowe zasady ustroju RP, charakteryzuje pracę organów szkoły
lokalizuje siedzibę władz miejskich wyjaśnia pojęcia: grupa społeczna, gmina, powiat, województwo, państwo, obywatelstwo, monarchia, republika, obywatel, zasada krwi, zasada ziemi, wybory, zasady prawa wyborczego, ordynacja wyborcza, kampania wyborcza, organizacja pozarządowa, środki masowego przekazu, wylicza elementy charakterystyczne dla prawidłowego porozumiewania się, nazwy podstawowych dokumentów dotyczących praw człowieka, wymienia główne zadania szkoły, prawa i obowiązki dziecka i ucznia, zadania Samorządu Uczniowskiego i innych organów szkolnych, zna: symbole narodowe, największe skupiska polonijne na świecie, wolności, prawa i obowiązki obywateli RP, nazywa centralne i samorządowe organy władzy. Ocena dostateczna jest aktywny na lekcjach sporadycznie, jego wiedza jest wyrywkowa i fragmentaryczna, ma problemy z samodzielnym sformułowaniem i uzasadnieniem swoich wypowiedzi, udziela odpowiedzi na proste pytania nauczyciela, wykonuje samodzielnie proste zadania, które przydzieli mu grupa, definiuje pojęcia: potrzeby człowieka, grupy społeczne, samorząd terytorialny, Polonia, naród, uchodźcy, emigranci, państwo totalitarne, autorytarne, demokratyczne, absolutorium, suwerenność, definiuje podstawowe dokumenty, w oparciu o które funkcjonuje szkoła, wymienia formy państwa, podstawowe dokumenty określające prawa i wolności człowieka, wie jak się powołuje organy władzy, odróżnia państwa o ustroju demokratycznym od państw niedemokratycznych i omawia w nich sytuacje jednostki, charakteryzuje podstawowe zasady państwa demokratycznego, ustroju RP, omawia proste diagramy, wykresy, tabele, opisuje i kwalifikuje grupy społeczne i warunki przynależności, odróżnia, prawa obywatelskie od obowiązków, wymienia demokratyczne sposoby rozwiązywania konfliktów, porządkuje potrzeby człowieka według piramidy Maslowa. Ocena dobra w dużej mierze opanował treści i umiejętności zawarte w programie, chętnie pracuje w grupie, jest aktywny na zajęciach, umiejętnie wykorzystuje zdobyte informacje, wykonuje samodzielnie typowe zadania związane z tokiem lekcji i zlecone przez nauczyciela, umie formułować proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne,
potrafi interpretować diagramy, wykresy, mapki tematyczne, tabele, poprawnie stosuje pojęcia: naród, państwo, samorząd terytorialny, grupa społeczna, państwo unitarne, federacyjne, niezawisłość sędziowska, suwerenność, omawia formy i funkcje państwa, wyjaśnia różnice między państwem totalitarnym i autorytarnym i mechanizmy funkcjonowania państwa demokratycznego, podaje różnice między monarchią a republiką, zna rodzaje więzi społecznych w grupie, czynniki, które wyznaczają prawa i obowiązki dziecka- ucznia, władze samorządu uczniowskiego i opisuje ich działalność, omawia swoje związki z przyrodą i wie, że są one niezbędne do życia oraz funkcjonowania człowieka, że człowiek staje się istotą społeczną dzięki różnorodnym kontaktom, wskazuje różnicę między władzą ustawodawczą i wykonawczą, omawia podział zadań między organami władzy samorządowej a władzą centralną, porównuje zachowania pozytywne i negatywne oraz ich wpływ na postawę ludzi, prezentuje różne sposoby rozwiązywania konfliktów, określa specyfikę działalności organów terytorialnych i organów szkoły charakteryzuje podstawowe zasady ustroju politycznego RP i uprawnienia organów władzy, uzasadnia cel działania organizacji pozarządowych, fundacji, stowarzyszeń, związków zawodowych. Ocena bardzo dobra opanował wiedzę i umiejętności przewidziane podstawą programową, bardzo aktywnie uczestniczy w zajęciach, sprawnie samodzielnie posługuje się różnymi źródłami wiedzy, uzasadnia odpowiedzi korzystając z wiadomości prasowych i telewizyjnych, potrafi posługiwać się wcześniej wymienionymi pojęciami w określonych sytuacjach, tekstem konstytucji, na wybranych przykładach ocenić funkcjonowanie w praktyce zasad ustroju RP, wykorzystać wiedzę teoretyczną do oceny problemów, które są rozwiązywane przez władze centralne i samorządowe, uzasadnia własne poglądy i stanowiska, dokonuje samodzielnej oceny wydarzeń i zjawisk, dostrzega związki przyczynowo- skutkowe,, potrafi łączyć wiedzę z różnych przedmiotów potrafi interpretować diagramy, wykresy, tabele, mapki tematyczne i wyciągać wnioski, interpretuje teksty źródłowe, przedstawia obecny stan wiedzy dotyczącej badań socjologicznych, rozumie znaczenie pojęć: tolerancja, socjologia, porównuje swoje miejsce w społeczeństwie z innymi, rozumie, że oprócz praw uczeń ma obowiązki, zna i cytuje maksymy filozofów i umie je zinterpretować, wyodrębnia różnice w podziale zadań poszczególnych struktur samorządu oraz
organów szkoły, wykazuje różnice występujące pomiędzy zadaniami poszczególnych struktur samorządu: gminy, powiatu, województwa, rozumie i potrafi ustalić podobieństwa i różnice w sprawowaniu władzy w monarchii konstytucyjnej i republice, potrafi wyjaśnić istotę społeczeństwa obywatelskiego, ocenia sytuację obywatela w państwie demokratycznym, autorytarnym i totalitarnym umie określić rodzaje swobód obywatelskich, granice wolności. Ocena celująca rozwija własne zainteresowania, jest bardzo aktywny na lekcjach, wykonuje szereg zadań dodatkowych z własnej inicjatywy, jest żywo zainteresowany tym, co dzieje się w Polsce i na świecie, angażuje się w akcje o charakterze humanitarnym, ekologicznym, wolontariackim, umiejętnie formułuje argumenty, wypowiada się poprawnie językiem przedmiotu, potrafi doskonale zaplanować i zorganizować pracę swoją i innych.
CZĘŚĆ II (klasa III) Ocena niedostateczna pomimo pomocy nauczyciela nie potrafi się wypowiedzieć nie opanował wiedzy i umiejętności w zakresie wymagań koniecznych niezbędnych do dalszego kształcenia nie potrafi wykonać prostego polecenia wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki nie interesuje się przedmiotem Ocena dopuszczająca ma duże braki w wiedzy i umiejętnościach przewidzianych w podstawie programowej przy pomocy nauczyciela jest w stanie wykonać proste polecenia nie potrafi sformułować jasnej wypowiedzi na tematy poruszane na lekcjach jego postawa na lekcjach jest bierna, ale wykazuje chęć do współpracy wyjaśnia pojęcia: demokracja, demokracja pośrednia i bezpośrednia, państwo, państwo federacyjne, unitarne, Konstytucja RP, opozycja, ustawa, prawo, kodeks, partia polityczna, trójpodział władzy, praca, rynek, gospodarka rynkowa, popyt, podaż, cena, bank, giełda, inflacja, towar, przedsiębiorstwo, pieniądz, moneta, banknot, budżet, podatek, bezrobocie, pracodawca, pracobiorca, eksport, import, reklama, terroryzm wymienia cechy i funkcje państwa wymienia rodzaje ustrojów i form rządów wymienia zasady demokracji konstytucyjnej wymienia główne partie polityczne w Polsce nazywa centralne organy państwowe porządkuje akty prawne według ich ważności wymienia podstawowe cele działalności gospodarczej człowieka wyjaśnia, dlaczego obywatele winni płacić podatki wylicza rodzaje podatków, wymienia symbole Unii Europejskiej wskazuje na mapie państwa członkowskie Unii Europejskiej wyjaśnia, czym są ONZ i NATO wie, jak należy przygotować dokumenty niezbędne w uzyskaniu pracy, gdzie szukać informacji o możliwości zatrudnienia, potrafi z pomocą nauczyciela napisać CV i list motywacyjny lokalizuje siedzibę Urzędu Pracy w miejscu zamieszkania Ocena dostateczna (wymagania z oceny dopuszczającej) a ponadto: uczeń: jest aktywny na lekcjach udziela odpowiedzi na proste pytania nauczyciela, ale ma problemy z samodzielnym sformułowaniem i uzasadnieniem swoich wypowiedzi wykonuje samodzielnie proste zadania i polecenia definiuje pojęcia: koalicja, elektorat, interpelacja, immunitet, pluralizm, barter, budżet rodzinny, budżet państwa, prawo popytu i podaży, konkurencja, depozyt bankowy, obligacja, akcja, kurs akcji, spółka z o.o, spółka akcyjna, recesja, spółdzielnia, przedsiębiorczość, rynek pracy, siły wytwórcze, korupcja
porównuje ustroje i podaje ich przykłady wyjaśnia, jakie prawa mają konsumenci i jak mogą ich dochodzić wymienia główne dochody i wydatki gospodarstwa domowego, układa jego budżet omawia cele, jakie realizuje państwo, układ treści Konstytucji RP, strukturę władzy centralnej i jej podstawowe uprawnienia, systemy partyjne na świecie, typy partii wyjaśnia, jak się powołuje organy władzy publicznej wyjaśnia, co to znaczy, ze konstytucja jest najwyższym aktem prawnym w RP wykorzystując Konstytucję RP omawia podstawowe prawa i wolności w niej zawarte omawia proste diagramy, wykresy, tabele itp. wymienia zadania się ambasad i konsulatów objaśnia funkcje i wymienia rodzaje środków płatniczych wyjaśnia, na czym polega gospodarowanie rozpoznaje rodzaje gospodarek wyjaśnia, dlaczego sytuacja ekonomiczna rodziny zależy od wykształcenia i przedsiębiorczości jej członków wyjaśnia mechanizmy gospodarki rynkowej wymienia rodzaje spółek prawa handlowego i prawa cywilnego rozumie perswazyjny charakter reklamy wyjaśnia, z jakich form pomocy mogą skorzystać absolwenci wszystkich typów szkół oraz na czym polegają obowiązki pracowników i pracodawców potrafi skorzystać z biura pośrednictwa pracy opisuje formalności związane z rozpoczęciem samodzielnej działalności gospodarczej, przemiany gospodarcze, jakie zaszły w RP po 1989 roku, omawia główne zasady systemu szkolnego w Polsce pisze CV i list motywacyjny rozumie, że wybierając zawód trzeba uwzględnić własne zainteresowania, a także zapotrzebowanie na rynku omawia etapy tworzenia Unii Europejskiej współpracuje w grupie projektowej Ocena dobra (wymagania z oceny dopuszczającej, dostatecznej) a ponadto: uczeń: w dużej mierze opanował treści i umiejętności zawarte w podstawie programowej chętnie pracuje w grupie jest aktywny na zajęciach umiejętnie wykorzystuje zdobyte informacje wykonuje samodzielnie typowe zadania związane z tokiem lekcji i zlecone przez nauczyciela formułuje proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne omawia różnice w typach partii i systemach partyjnych poprawnie stosuje pojęcia: budżet, podmiot gospodarczy, marketing, inwestor, makler, dywidenda, prawo handlowe, dochód narodowy, dochód narodowy per capita, deficyt budżetowy, rynek konsumenta, monopol, rynek pracy, transformacja, koniunktura, prywatyzacja, reprywatyzacja, szara strefa, Kodeks Pracy, reglamentacja, globalizacja, efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze, rozumie, że podejmowanie decyzji ekonomicznych uwarunkowane jest wieloma czynnikami wyjaśnia znaczenie pracy dla rozwoju człowieka wymienia przyczyny i rodzaje bezrobocia wyjaśnia mechanizm powstawania inflacji charakteryzuje rodzaje podatków charakteryzuje mechanizmy gospodarki tradycyjnej, nakazowej, wolnorynkowej,
działalność giełdy, banku wie, na czym polega konkurencja, jakie znaczenie ma marketing potrafi wskazać i omówić przyczyny kryzysu gospodarki polskiej przed 1989 rokiem przedstawia podmioty gospodarcze w państwie wymienia najważniejsze dochody i wydatki państwa wyjaśnia znaczenie etyki w życiu gospodarczym wyjaśnia, jak przeprowadzane są w Polsce wybory prezydenckie i parlamentarne przedstawia zadania i zasady funkcjonowania polskiego parlamentu, w tym sposób tworzenia ustaw wymienia najważniejsze zadania prezydenta RP, administracji rządowej, wybranych ministrów wyjaśnia, czym jest służba cywilna i jakim i jakimi zasadami powinien się kierować urzędnik państwowy przedstawia organy władzy sądowniczej, zasady, wedle których działają sądy i przykłady spraw, którymi się zajmują charakteryzuje cele polityki zagranicznej RP, wyjaśnia czym zajmuje się TK i TS przedstawia cele i etapy integracji europejskiej omawia zasady działania Unii Europejskiej wyjaśnia, czym zajmują się najważniejsze instytucje UE ocenia wkład Polski w proces integracji europejskiej potrafi uzasadnić wybór szkoły ponadgimnazjalnej potrafi przygotować niezbędne dokumenty celem uzyskania pracy rozumie przyczyny biedy i zacofania w krajach Południa wskazuje na mapie miejsca najważniejszych konfliktów międzynarodowych, Ocena bardzo dobra (wymagania na ocenę dop, dst, db) a ponadto: uczeń: bardzo aktywnie uczestniczy w zajęciach sprawnie samodzielnie posługuje się różnymi źródłami wiedzy, uzasadnia odpowiedzi korzystając z wiadomości prasowych i telewizyjnych potrafi posługiwać się wcześniej wymienionymi pojęciami w określonych sytuacjach, tekstem konstytucji, na wybranych przykładach ocenić funkcjonowanie w praktyce zasad ustroju RP, wykorzystać wiedzę teoretyczną do oceny problemów, które są rozwiązywane przez władze centralne i samorządowe uzasadnia własne poglądy i stanowiska dokonuje samodzielnej oceny wydarzeń i zjawisk dostrzega związki przyczynowo- skutkowe wydarzeń i zjawisk łączy wiedzę z różnych przedmiotów interpretuje diagramy, wykresy, tabele, mapki tematyczne i wyciąga wnioski interpretuje teksty źródłowe wyjaśnia znaczenie pojęć: tolerancja, socjologia, porównuje swoje miejsce w społeczeństwie z innymi rozumie, że oprócz praw uczeń ma obowiązki przedstawia prawa i obowiązki wynikające z posiadania obywatelstwa UE wyodrębnia różnice w podziale zadań poszczególnych struktur samorządu oraz organów szkoły wykazuje różnice występujące pomiędzy zadaniami poszczególnych struktur samorządu: gminy, powiatu, województwa. wyraża swoją opinię na temat terroryzmu omawia konsekwencje konfliktów międzynarodowych i narodowościowych
posługuje się analizą SWOT do rozwiązywania zagadnień z dzieciny gospodarki lub polityki poprawnie stosuje pojęcia: PNB, PKB, akumulacja, spożycie, dług publiczny, reklama społeczna, mobilność zawodowa, liberalizm, bilans płatniczy, protekcjonizm, euroregiony, globalna wioska, rozumie związek między przedsiębiorczością a funkcjonowaniem przedsiębiorstwa i gospodarki, znaczenie różnych podmiotów gospodarczych w funkcjonowaniu rynku, rolę giełdy, banków wyjaśnia, dlaczego inflacja jest szkodliwa dla gospodarki i konsumentów omawia rolę monopoli w gospodarce wolnorynkowej wyjaśnia skutki bezrobocia dla gospodarki wykazuje różnice między spółką cywilną a akcyjną potrafi zaproponować sposoby przeciwdziałania korupcji w gospodarce ocenia stanowisko Polski w strukturach Unii Europejskiej, sytuację gospodarczą kraju i swego regionu oraz wkład Polski w proces integracji UE uzasadnia, dlaczego gospodarka nakazowa była nieefektywna wyjaśnia, od czego uzależniony jest wzrost dochodu narodowego, dokonuje bilansu polityki gospodarczej Polski ostatnich lat wie, jak skutecznie korzystać z praw konsumenckich rozumie, na czym polega społeczna odpowiedzialność biznesu, wie, jakie są zasady zatrudniania młodocianych charakteryzuje główne zagrożenia ekologiczne dla Ziemi, przedstawia argumenty za lub przeciw obecności żołnierzy polskich w misjach zagranicznych Ocena celująca (wymagania na ocene dop, dst, db, bdb) a ponadto: uczeń: w pełni opanował wiedzę i umiejętności określone podstawą programową rozwija własne zainteresowania bierze udział w konkursach i osiąga w nich wysokie wyniki jest bardzo aktywny na lekcjach wykonuje szereg zadań dodatkowych z własnej inicjatywy jest żywo zainteresowany tym, co dzieje się w Polsce i na świecie angażuje się w akcje o charakterze humanitarnym, ekologicznym, wolontariackim umiejętnie formułuje argumenty, wypowiada się bardzo poprawnym językiem potrafi doskonale zaplanować i zorganizować pracę swoją i innych