PROJEKT EKOLOGICZNEJ ODNOWY ZACHODNIEJ CZESCI ZATOKI GDANSKIEJ część I część II część III część IV -ogólna -turystyczno / ekonomiczna -ekologiczna -architektoniczno / techniczna Copyright by Karolina Opic
ZATOKA PUCKA STUDIUM WSTEPNE PROJEKTU EKOLOGICZNEJ ODNOWY FRAGMENTU ZATOKI GDAŃSKIEJ ZATOKI PUCKIEJ część I -ogólna Zdjęcie satelitarne 2
PROJEKT Poprzez techniczne, ekologiczne i architektoniczne rozwiązania, rewaloryzuje część zagrożonego akwenu wodnego. Zakres projektu jest przejrzysty i ma technicznie proste możliwości realizacji. Planowane rozwiązanie przestrzenne stwarza ogromne możliwości uzyskania nieskażonych ekologicznie, bezpośrednich terenów nadmorskiej rekreacji dla milionowego Trójmiasta - przywrócenie dawnych tradycji kurortów nadbałtyckich. Konsekwentna ochrona środowiska i jednoczesne celowe zagospodarowanie rozwiązuje w dużym stopniu, oprócz problemów turystyczno gospodarczych, sportowych, także problemy rybołówstwa, problem czystych wód jak również energii. Szczególny nacisk położony jest na poprawę stanu zarybienia Zatoki Puckiej. Konsultacji i porad udzielał między innymi Instytut Biologii Morskiej oraz Instytut Rybacki w Wiedniu. 3
MAPA HISTORYCZNA Kiedyś Półwysep Helski był tworem mało stabilnym. Nie oddzielał on Zatoki od otwartego morza tak jak to ma miejsce współcześnie. Zdarzały się katastrofalne wlewy wód np. do Jamy Kuźnickiej akumulujące w niej znaczną ilość piasków z fauną morską. Zatoka obfitowała w wiele gatunków roślin, ptaków, ryb morskich i słodkowodnych, w łososia który wchodził na tarliska do rzek, -na płyciznach wylegiwały się foki... Bogactwo naturalne zapewniało dostatnią egzystencję osiadłym tam przed wiekami Kaszubom. 4
MAPA WSPOŁCZESNA Zatokę Pucką dzieli Ryf Mew - podwodna ławica piaszczysta biegnąca od Rewy do Kuźnicy. Kaszubi nazywają tę ławicę Szpyrkiem. By statki mogły wypływać z zatoki utworzono kanał w tej mieliźnie zwany Głębinką. Po kaszubsku - Depka. Część wewnętrzna Zatoki o średniej głębokości 2,5 m ma powierzchnię 104 km2, torfiasto-trawiaste podłoże, duże różnice temperatury wód w cyklu rocznym. Dla Półwyspu Helskiego ogromne znaczenie ma stan wód zatoki spiętrzenia grożą przelaniem się wód przez Półwysep (1993-zalanie Chałup) Degradacja środowiska naturalnego morza powoduje upadek rybołówstwa kutrowego i łodziowego. Rozwój gmin nastawiony jest na poprawę infrastruktury turystycznej i dostępności komunikacyjnej. 5
Pasywne prawo i istnienie oczyszczalni ścieków nie odtwarzają ryb i ich siedlisk. Wysiłki zarybieniowe mogą nie spełniać pokładanych nadziei jeżeli ryby nie będą miały się gdzie rozmnażać i narybku chronić. ZAGROżENIE POWODZIOWE UPADEK RYBOŁOWSTWA PORTY RAFINERIA TŁOK W SEZONIE LETNIM TANKOWCE MILIONOWA AGLOMERACJA MIEJSKA STOCZNIA DELTA WISŁY PROBLEMY Postępujący problem degradacji środowiska Bałtyku: Negatywny wpływ milionowej aglomeracji miejskiej na środowisko bliskość przemysłu, rafinerii, głębokowodnego terminalu kontenerowego, portów, delty Wisły Ryzyko katastrofy ekologicznej szlak transportu morskiego tankowców -przewidywany rozwój rafinerii Upadek rybołówstwa konieczność znalezienia alternatywnych źródeł utrzymania Utrudniony rozwój gospodarki i turystyki małych gmin: Brak dogodnych połączeń komunikacyjnych Ekstremalne zatłoczenie Półwyspu Helskiego w krótkim sezonie letnim Brak bezpośrednich - ekologicznie czystych terenów rekreacyjnych dla Trójmiasta Zagrożenie powodziowe przy spiętrzeniu wód Zatoki. Transformacja polityczno-gospodarcza ostatniego 10-lecia pogłębiła regres społeczno-gospodarczy całego regionu 6
-łowiska łososia, troci, wielkich szczupaków, -okoni i sandaczy a także licznych tu sieji są skarbnicą kapitału. ROZWIAZANIE wstrzymanie dalszej degradacji bałtyckiej przyrody w rejonie ZATOKI PUCKIEJ - ochrona rezerwatu przed negatywnymi wpływami z zewnątrz powrót do pierwotnego ekosystemu Odbudowa rybołówstwa a także turystyki wędkarskiej, Rybołówstwo wewnętrzne w rejonie Zatoki (własna ryba) oraz ułatwione możliwości wypłynięcia na pełne morze Wzrost dochodu z turystyki w regionie: Bezpośrednie tereny rekreacyjne dla milionowego Trójmiasta- włącznie z pełnomorskmi plażami Wewnętrzne- bezkolizyjne tereny żeglarskie Maksymalna możliwość wydłużenia sezonu turystycznego włącznie z miesiącami zimowymi bojery! poprawa dostępności komunikacyjnej: System parkingów przed terenami rezerwatu Bezpośrednie połączenie komunikacyjne Hel Trójmiasto poprzez komunikację ekologiczną (np. kolejka ), oraz dla służb specjalnych i osób uprawnionych Przeciwdziałanie zagrożeniu powodziowemu Poprawa społeczno-gospodarczej spójności gmin wokół ZATOKI PUCKIEJ 7
MAPA PRZYSZŁOSCI GROBLA" pomiędzy Rewą a Kuźnicą w miejscu istniejącej mielizny musi oprócz naturalnej formy, spełniać wszelkie walory nowoczesnych rozwiązań technicznych (fragmenty mostów, systemy śluz, przepławek - potrzebnych do wymiany i utrzymania koniecznego poziomu oraz składu wody) aprzedewszystkiemuwzględniać naturalne potrzeby środowiska. Rezerwat ryb i ptaków jest poprzez techniczne rozwiązanie chroniony od negatywnych wpływów z zewnątrz ale nie odcięty od biologicznego środowiska. 8
ZATOKA PUCKA fragment Nadmorskiego Parku Krajobrazowego P to nieskażone ekologicznie, bezpośrednie tereny nadmorskiej rekreacji dla milionowego Trójmiasta -to teren Wspólnoty Gmin znad Zatoki z własnym gospodarczym i turystycznym zapleczem to czysty przedsionek Bałtyku połączenie z otwartym morzem TO REKREACJA DLA NATURY 9
Morskie tradycje miasta Puck liczą sobie setki lat. Z dawien dawna jego mieszkańcy wyprawiali się na morze. Jedni ruszali na połów, czy to na zatokę, czy też na Bałtyk Kuźnica - stolica rybaków - niezwykła miejscowość o szczególnym charakterze rybackim, zupełnie inna niż pozostałe na Półwyspie Helskim. To ostatnie miejsce, gdzie w tak szczególny sposób pielęgnuje się tradycje rybackie i kaszubskie. Pierwsza wzmianka o Kuźnicy pochodzi z 1570 r. Jeszcze w 1663 r. była to wyspa, na której stała tylko jedna chata. Półwysep, to jak statek na morzu, którego dziób zakotwiczony jest na lądzie, a Jastarnia na śródokręciu, przyjmuje wiatry ze wszystkich stron świata. JASTARNIA ukształtowała się z dwóch wiosek Boru-pod zarządem Wolnego Miasta Gdańska i Jastarni pod zarządem Starostwa Puckiego. Jastarnia jest wyrazem trudu jej mieszkańców i piękna otaczającej przyrody -ZATOKA PUCKA CENTRUM -podtrzymania tradycji i kultury terenów nadmorskich P HEL-kurort wypoczynkowy, prężny ośrodek historyczny, naukowy i edukacji proprzyrodniczej, -setki tysięcy turystów rocznie. 10
-ZATOKA PUCKA CENTRUM -turystyki i sportów wodnych P Warunki fizjograficzne wykluczają rozwój przemysłu, jedną z alternatyw utrzymania ludności są usługi rekreacyjne, turystyczne i sportowe 11
przykłady Wśród przykładów aczkolwiek na dużo większą skalę zbliżonymi są projekty, realizacje i doświadczenia Holenderskie. Współcześnie szereg decyzji respektuje wymagania ludności nawiązujące i uwzględniające pierwotny ekosystem. np. system otwartych zapór -to doskonałe rozwiązanie umożliwiające łączenie przyrody ze społeczno-ekonomicznym rozwojem i możliwość angażowania mieszkańców i miejscowe władze w zarządzanie środowiskiem naturalnym, rekreacją i turystyką zorientowaną na przyrodę. 12
autor Karolina.opic@aon.at Karolina Opic Dzieciństwo, lata szkolne w Gdańsku i Sopocie Rodzice: Teresa i Karol Opic - architekci Początek studiów architektonicznych w Gdańsku Studia architektoniczne w Wiedeńskiej Akademii -kl. prof. Peichl Dyplom 1983 -nagrodzony współpraca w wiedeńskich biurach architektonicznych od 1972 r. Wychowana na Wybrzeżu Gdańskim - zawsze czułam się bardzo związana z nadmorskim krajobrazem. Ochrona środowiska była aktualnajuż w moich szkolnych i studenckich czasach. PROJEKT EKOLOGICZNEJ ODNOWY ZACHODNIEJ CZESCI ZATOKI PUCKIEJ był prezentowany w roku 1997 w siedzibie SARP-u w Gdańsku w obecności przedstawicieli Miasta Gdańska, przedstawicieli gdańskich uczelni, architektów i urbanistów. Był publikowany. w przypadku nieświadomego wykorzystania materiałów objętych prawem autorskim po zwróceniu uwagi będę one z opracowania wycofane 13