Czytanie nie jest trudne! Testy dla klasy szkoły podstawowej
Spis treści Test nr 1 mit (Wanda Markowska Król Midas)... 5 Test nr 2 mit (Wanda Markowska Demeter i Kora)... 9 Test nr 3 legenda (Marian Orłoń Jurata królowa Bałtyku)... 14 Test nr 4 legenda (Marian Orłoń O Wandzie, co nie chciała Niemca)... 18 Test nr 5 fragment prozy (Henryk Sienkiewicz W pustyni i w puszczy, fragment zatytułowany W obozie Lindego)... 23 Test nr 6 fragment prozy (Ferenc Molnar Chłopcy z Placu Broni, fragment zatytułowany Związek Kitowców)... 27 Test nr 7 utwór wierszowany (Hanna Januszewska Dal)... 31 Test nr 8 utwór wierszowany (Adam Mickiewicz Pani Twardowska)... 35 Test nr 9 tekst popularnonaukowy (Jan Rurański Jak powstaje światło?, fragment książki Dlaczego woda jest mokra, czyli odpowiedzi na głupie pytania)... 40 Test nr 10 tekst popularnonaukowy (Jan Rurański Dlaczego sól jest słona?, fragment książki Dlaczego sól jest słona, czyli odpowiedzi na głupie pytania)... 44 Test nr 11 artykuł prasowy (Lilka Poncyliusz-Guranowska Co daje internet)... 48 Test nr 12 artykuł prasowy (Agnieszka Pacho Konie cierpią w milczeniu)... 53 Test nr 13 tekst historyczny* 1 (Anonim tzw. Gall O pierwszym Bolesławie, którego zwano Sławnym lub Chrobrym)... 57 Test nr 14 tekst o tematyce historycznej (Antonina Domańska Historia żółtej ciżemki, fragment zatytułowany Odsłonięcie ołtarza Wita Stwosza)... 61 Test nr 15 tekst użytkowy (Barbara Pędzich Słownik ortograficzny dla klas IV VI)... 66 Karty odpowiedzi... 71 * Tekst udostępniony przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław. 3
W świętym gaju stała biała świątynia boga Apollina 1. Wtem zastąpił bóg drogę Midasowi, uderzając w struny liry, a las wtórował cudownej melodii. Lecz Midas nie zatrzymał się nawet, aby posłuchać czarodziejskich dźwięków, zajęty obliczaniem swych skarbów. Rozgniewał się Apollo i rzekł: Nie dla twoich oślich uszu, Midasie, głupi skąpcze, moje pieśni! I o dziwo! Nagle na głowie króla wyrosły długie ośle uszy. Przerażenie ogarnęło Midasa. Chciał ukryć swą hańbę, lecz nadaremnie błagał bogów, by sobie z niego nie czynili igraszki ku pośmiewisku poddanych. Zaszył się więc w głębokie lasy, lecz zwinne wiewiórki, zielone drzewa, a nawet zwykłe wodne szuwary szeptały ze śmiechem: Król Midas ma ośle uszy! Król Midas ma ośle uszy! Ptaki, wiatry, obłoki na niebie dowiedziały się też o tajemnicy, aż wieść rozeszła się po całym kraju Król Midas ma ośle uszy!. Tak Apollo ukarał bogatego króla Midasa, który ponad wszystko na świecie ukochał złoto i nieczuły był na piękno muzyki. Wanda Markowska Mity Greków i Rzymian 1. 1. Czar rzucony przez Dionizosa na Midasa prysnął, ponieważ król A. miał dosyć widoku złota. B. rzucił się do stóp ołtarza. C. wykąpał się w rzece. D. przeprosił szczerze boga. 2. 2. Midasa można nazwać królem ludzi A. szczęśliwych. B. radosnych. C. zamożnych. D. głodnych. 3. 3. Na lirze grał A. Apollo. B. Midas. C. Dzeus. D. Dionizos. 4. 4. Lira jest instrumentem A. dętym. B. strunowym. C. perkusyjnym. D. smyczkowym. 5. 5. Która z postaci nie bierze udziału w przedstawionych wydarzeniach? A. Dionizos. B. Apollo. C. Dzeus. D. Midas. 6. 6. Aby ukryć swą hańbę, bohater uciekł do A. parku. B. jaskini. C. gaju. D. lasu. 1 Apollin (Apollo) bóg muzyki i poezji. 6
7. 7. Król Midas wraz z poddanymi zamieszkiwał A. Fryzję. B. Frankonię. C. Frygię. D. Flandrię. 8. 8. Amfora to A. gliniane naczynie służące do przechowywania oliwy i wina. B. drewniane naczynie służące do przechowywania wina i oliwy. C. gliniane naczynie służące do przechowywania wody i wina. D. szklane naczynie służące do przechowywania wina i oliwy. 9. 9. Który plan został zapisany zgodnie z przebiegiem wydarzeń przedstawionym w tekście? A. 1. Niezliczone skarby Midasa. 2. Spotkanie boga Apollina ośle uszy. 3. Spełnione życzenie. 4. Czas posiłku konanie z głodu. 5. W świątyni Dionizosa. 6. Decyzja Dionizosa o ukaraniu króla. B. 1. Niezliczone skarby Midasa. 2. Decyzja Dionizosa o ukaraniu króla. 3. Spełnione życzenie. 4. Czas posiłku konanie z głodu. 5. W świątyni Dionizosa. 6. Spotkanie boga Apollina ośle uszy. C. 1. Niezliczone skarby Midasa. 2. Decyzja Dionizosa o ukaraniu króla. 3. W świątyni Dionizosa. 4. Czas posiłku konanie z głodu. 5. Spełnione życzenie. 6. Spotkanie boga Apollina ośle uszy. D. 1. Spełnione życzenie. 2. Decyzja Dionizosa o ukaraniu króla. 3. Niezliczone skarby Midasa. 4. Czas posiłku konanie z głodu. 5. W świątyni Dionizosa. 6. Spotkanie boga Apollina ośle uszy.... 10. 10. W którym podpunkcie zapisano określenia charakteryzujące Midasa? A. Chytry, hojny, zachłanny. B. Pazerny, samolubny, dobroduszny. C. Nieczuły, szczodry, niewrażliwy. D. Chciwy, zachłanny, skąpy. 7
Pani Twardowska Test nr 8 Jedzą, piją, lulki 1 palą, Tańce, hulanka, swawola; Ledwie karczmy nie rozwalą, Cha cha, chi chi, hejże, hola! Twardowski siadł w końcu stoła, Podparł się w boki jak basza 2 ; Hulaj dusza! hulaj! woła, Śmieszy, tumani, przestrasza. Żołnierzowi, co grał zucha, Wszystkich łaje 3 i potrąca, Świsnął szablą koło ucha, Już z żołnierza masz zająca. Na patrona z trybunału 4, Co milczkiem wypróżniał rondel, Zadzwonił kieską 5 pomału, Z patrona robi się kondel. Szewcu w nos wyciął trzy szczutki 6, Do łba przytknął trzy rureczki, Cmoknął, cmok, i gdańskiej wódki Wytoczył ze łba pół beczki. Wtem, gdy wódkę pił z kielicha, Kielich zaświstał, zazgrzytał; Patrzy na dno: Co u licha? Po coś tu, kumie 7, zawitał? Diablik to był w wódce na dnie, Istny Niemiec, sztuczka kusa 8 ; Skłonił się gościom układnie, Zdjął kapelusz i dał susa. Z kielicha aż na podłogę Pada, rośnie na dwa łokcie 9, Nos jak haczyk, kurzą nogę I krogulcze 10 ma paznokcie. A! Twardowski; witam, bracie! To mówiąc, bieży obcesem 11 : Cóż to, czyliż mię nie znacie? Jestem Mefistofelesem. Wszak ze mnąś na Łysej Górze Robił o duszę zapisy; Cyrograf 12 na byczej skórze Podpisałeś ty, i bisy 13 Miały słuchać twego rymu; Ty, jak dwa lata przebiegą, Miałeś pojechać do Rzymu, By cię tam porwać jak swego. Już i siedem lat uciekło, Cyrograf nadal nie służy; Ty, czarami dręcząc piekło, Ani myślisz o podróży. 1 lulka fajka. 2 basza turecki dostojnik. 3 łajać ostro strofować. 4 patron z trybunału adwokat, obrońca sądowy. 5 kieska woreczek z pieniędzmi. 6 szczutki pstryczki. 7 kum przyjaciel. 8 W polskich baśniach ludowych diabeł występuje najczęściej ubrany z niemiecka, tzn. we fraczku i krótkich spodniach. Wyobrażano sobie, że jest niewielkiego wzrostu, nazywano go więc kusym. 9 łokieć dawna jednostka długości. 10 krogulcze jak u ptaka drapieżnego o dużych ostrych szponach. 11 obcesem natarczywie, zuchwale. 12 cyrograf pisemne zobowiązanie do oddania duszy diabłu. 13 bisy biesy, diabły. 35
Ale zemsta, choć leniwa, Nagnała cię w nasze sieci; Ta karczma Rzym się nazywa, Kładę areszt na waszeci 1. Twardowski ku drzwiom się kwapił 2 Na takie dictum acerbum 3 ; Diabeł za kontusz 4 ułapił: A gdzie jest nobile verbum 5? Co tu począć? kusa rada, Przyjdzie już nałożyć głową. Twardowski na koncept 6 wpada I zadaje trudność nową. Patrz w kontrakt 7, Mefistofilu, Tam warunki takie stoją: Po latach tylu a tylu, Gdy przyjdziesz brać duszę moją, Będę miał prawo trzy razy Zaprząc ciebie do roboty; A ty najtwardsze rozkazy Musisz spełnić co do joty. Patrz, oto jest karczmy godło, Koń malowany na płótnie; Ja chcę mu wskoczyć na siodło, A koń niech z kopyta utnie 8. Skręć mi przy tym biczyk z piasku, Żebym miał czym konia chłostać, I wymuruj gmach w tym lasku, Bym miał gdzie na popas 9 zostać. Gmach będzie z ziarnek orzecha, Wysoki pod szczyt Krępaku 10, Z bród żydowskich ma być strzecha, Pobita nasieniem z maku. Patrz, oto na miarę ćwieczek 11, Cal 12 gruby, długi trzy cale, W każde z makowych ziareczek Wbij mi takie trzy bratnale 13. Mefistofil duchem 14 skoczy, Konia czyści, karmi, poi, Potem bicz z piasku utoczy I już w gotowości stoi. Twardowski dosiadł biegusa 15, Próbuje podskoków, zwrotów, Stępa, galopuje, kłusa 16, Patrzy, aż i gmach już gotów. No! wygrałeś, panie bisie; Lecz druga rzecz nieskończona. Trzeba skąpać się w tej misie, A to jest woda święcona. Diabeł kurczy się i krztusi, Aż zimny pot na nim bije; Lecz pan każe, sługa musi, Skąpał się biedak po szyję. Wyleciał potem jak z procy, Otrząsł się, dbrum! parsknął raźnie. Teraz jużeś w naszej mocy, Najgorętsząm odbył łaźnię. 1 waszeć waszmość, zwrot grzecznościowy wobec szlachcica. 2 kwapić się raźnie, z ochotą dążyć do czegoś. 3 dictum acerbum (czyt. diktum acerbum) ostre słowa, gorzka prawda. 4 kontusz strój szlachecki, rodzaj obszernego płaszcza z rozciętymi wzdłuż rękawami. 5 nobile verbum (czyt. werbum) szlacheckie słowo. 6 koncept pomysł. 7 kontrakt umowa. 8 z kopyta utnie skoczy. 9 popas dawniej przerwa w podróży w celu nakarmienia koni i odpoczynku. 10 Krępak dawna nazwa Łomnicy, szczytu w Tatrach. 11 ćwieczek gwoździk. 12 cal jednostka miary długości, ok. 25 mm. 13 bratnal bretnal, długi gwóźdź do zbijania desek. 14 duchem bardzo szybko, niezwłocznie. 15 biegus koń do jazdy wierzchem, wierzchowiec. 16 stęp, galop, kłus nazwy biegu konia. 36
Jeszcze jedno, będzie kwita, Zaraz pęknie moc czartowska; Patrzaj, oto jest kobieta, Moja żoneczka, Twardowska. Ja na rok u Belzebuba 1 Przyjmę za ciebie mieszkanie, Niech przez ten rok moja luba Z tobą jak z mężem zostanie. Przysiąż jej miłość, szacunek I posłuszeństwo bez granic; Złamiesz choć jeden warunek, Już cała ugoda za nic. Diabeł do niego pół ucha, Pół oka zwrócił do samki 2, Niby patrzy, niby słucha, Tymczasem już blisko klamki. Gdy mu Twardowski dokucza, Od drzwi, od okien odpycha, Czmychnąwszy dziurką od klucza, Dotąd jak czmycha, tak czmycha. Adam Mickiewicz 1. 1. Diabeł uciekł z karczmy, ponieważ A. przestraszył się ostatniego zadania. B. nie był w stanie wybudować gmachu. C. przeraził się święconej wody. D. nie umiał ożywić malowanego konia. 2. 2. Diabły miały wypełniać rozkazy szlachcica przez A. siedem lat. B. dwa lata. C. trzy lata. D. osiem lat. 3. 3. Pierwsze zadanie polegało na: A. ożywieniu konia, wybudowaniu gmachu, skąpaniu się w święconej wodzie. B. skręceniu biczyka z piasku, ożywieniu konia, zamieszkaniu z żoną szlachcica. C. ożywieniu konia, skręceniu biczyka z piasku, złożeniu ślubów posłuszeństwa. D. wybudowaniu gmachu, ożywieniu konia, skręceniu biczyka z piasku. 1 Belzebub imię diabła. 2 samka kobieta, żona. 37
6. 6. Orszak podążający na uroczystości do kościoła prowadzony był przez A. grupę pieszych i konnych dworzan. B. jadącego na koniu króla Kazimierza. C. liczny zastęp mieszczan krakowskich. D. jadącego na koniu królewicza Zygmunta. 7. 7. Najwięcej ofiar na budowę ołtarza przekazali A. dostojnicy państwowi. B. dworzanie królewscy. C. konsulowie miejscy. D. krakowscy kupcy. 8. 8. Odsłonięcie ołtarza w kościele Mariackim odbyło się A. 15 sierpnia 1498 roku. B. 15 sierpnia 1489 roku. C. 15 sierpnia 1589 roku. D. 18 sierpnia 1489 roku. 9. 9. Najmłodszym uczniem mistrza Stwosza był A. Wawrzuś. B. Zygmunt. C. Tomek. D. Stanko.... 10. 10. Wawrzuś ofuknął Tomka, to znaczy, że odezwał się A. opryskliwie, z gniewem. B. grzecznie, kulturalnie. C. kulturalnie, taktownie. D. uprzejmie, z taktem. 11. 11. Wojciechowa miała na sobie krasną spódnicę, czyli A. pożyczoną. B. zupełnie nową. C. czerwoną. D. samodzielnie uszytą. 12. 12. Prezbiterium oddzielone było od reszty kościoła szarą oponą. Które z podanych znaczeń wyrazu opona pasuje do kontekstu zdania? A. Rodzaj gumowej obręczy nakładanej na koła. B. Ozdobna zasłona zakrywająca coś, kotara. C. Wysoki mur, parkan z czerwonej cegły. D. Płot utworzony z gęsto posadzonych krzewów. 13. 13. Wit Stwosz stworzył arcydzieło, czyli A. powszechnie znane dzieło. B. dzieło małego kunsztu. C. przeciętne, mało znaczące dzieło. D. wybitne, nadzwyczajne dzieło. 14. 14. Kościół Mariacki znajduje się w A. Poznaniu. B. Warszawie. C. Krakowie. D. Gnieźnie. 64
15. 15. Tytułowym bohaterem poznanego tekstu jest A. królewicz Zygmunt. B. Wit Stwosz. C. król Kazimierz. D. Antonina Domańska. 16. 16. O uroczystości odsłonięcia ołtarza opowiada A. Wawrzuś. B. bohater. C. autor. D. narrator. 17. 17. Wydarzenia przedstawione w utworze rozgrywają się w A. starożytności. B. nowożytności. C. średniowieczu. D. prehistorii. 18. 18. Główna scena ołtarza przedstawia [Odpowiedz na podstawie zdjęcia na s. 62] A. zaśnięcie Marii Panny. B. narodziny Jezusa. C. zmartwychwstanie Jezusa. D. zwiastowanie Marii Panny. 65
Słownik ortograficzny dla klas 4 6 Test nr 15 Słownik ortograficzny dla klas 4 6 liczy ok. 5000 haseł wraz z przykładami, zawierającymi trudne formy gramatyczne wyrazów, a także nazwy, w których te wyrazy występują. Hasła są uporządkowane w kolejności alfabetycznej, a ich odszukanie ułatwia kolorowy register (pionowy alfabet na brzegu książki). A oto najważniejsze wiadomości o słowniku. Jakie wyrazy można znaleźć w tym słowniku? W tym słowniku zgromadzono przede wszystkim wyrazy (i ich formy) trudne ortograficznie. Słownik notuje dużo wyrazów zapożyczonych z innych języków również takich, które pojawiły się w polszczyźnie niedawno, na przykład billboard, notebook, e-mail, scrabble. Wśród zapożyczeń jest sporo słów związanych ze sportem (bejsbol, faul, snowboard, surfing), z muzyką (country, dance, blues), a także z obsługą komputera (CD-ROM, laptop, online). W słowniku można znaleźć wiele nazw geograficznych, na przykład: nazwy państw (Dania, Finlandia, Holandia, Portugalia, Słowenia); nazwy miast (polskich, np. Białystok, Chełm, i obcych, np. Haga, Dublin, Kair); nazwy kontynentów (Afryka, Ameryka Południowa, Europa, Australia); nazwy oceanów, mórz i rzek (Ocean Atlantycki, Morze Bałtyckie, Bug, Bóbr); nazwy gór i łańcuchów górskich (Łysa Góra, Śnieżka, Alpy, Andy, Tatry). Oprócz nazw miejscowych w słowniku podano też nazwy mieszkańców i mieszkanek różnych obszarów geograficznych (kontynentów, krajów, regionów, miast), na przykład: Europejka, Kubańczyk, Brytyjka, Mazur, Kujawianka, chorzowianin, kopenhażanin. Znajdziemy tu również przymiotniki utworzone od nazw miejscowych i przykłady ich użycia, na przykład: arabski język arabski, ale: Półwysep Arabski, Morze Arabskie, Pustynia Arabska świętokrzyski województwo świętokrzyskie, ale: Góry Świętokrzyskie Słownik notuje też trudne ortograficznie imiona, a także nazwiska znanych osób lub bohaterów książek, na przykład: Beethoven [wymawiaj betowen, akcentuj na drugiej sylabie] symfonie Beethovena Disney [wymawiaj disnej albo diznej] filmy Walta Disneya W słowniku można też znaleźć dużo nazw innego rodzaju, takich jak nazwy świąt i dni świątecznych, nazwy różnych organizacji, nazwy słynnych budowli i inne. Umieszczono je pod odpowiednimi hasłami na przykład nazwę Wielki Czwartek znajdziemy pod hasłem czwartek i pod hasłem wielki, a nazwę tłusty czwartek pod hasłem czwartek i pod hasłem tłusty. 66
9. 9. Register to A. pionowy alfabet na brzegu książki. B. zbiór najważniejszych zasad ortograficznych. C. poziomy alfabet na brzegu książki. D. zbiór najważniejszych zasad interpunkcyjnych.... 10. 10. Plakat reklamowy dużych rozmiarów, umieszczany na specjalnych tablicach przy drogach, to A. scrabble. B. e-mail. C. notebook. D. billboard. 11. 11. Wyraz jury oznacza grupę osób A. powołaną do rozstrzygnięcia konkursu. B. przygotowującą konkurs literacki lub sportowy. C. opracowującą regulamin konkursu artystycznego lub sportowego. D. powołaną do wręczenia nagród po rozstrzygnięciu konkursu. 12. 12. W wyrazie jury akcent pada na ostatnią sylabę. W języku polskim najczęściej akcentujemy A. trzecią sylabę od końca. B. pierwszą sylabę od końca. C. czwartą sylabę od końca. D. drugą sylabę od końca. 13. 13. Z podanych w tekście przykładów wyrazów zapożyczonych wynika, że pochodzą one głównie z języka A. niemieckiego. B. francuskiego. C. angielskiego. D. rosyjskiego. 14. 14. Z analizy podanych w tekście przykładowych nazw mieszkańców różnych obszarów geograficznych wynika, że małą literą zapisujemy nazwy mieszkańców A. państw. B. miast. C. kontynentów. D. regionów. 15. 15. Nazwy państw ułożone we właściwej kolejności alfabetycznej to: A. Dania, Finlandia, Francja, Honduras, Holandia, Portugalia, Słowenia. B. Dania, Francja, Finlandia, Holandia, Honduras, Portugalia, Słowenia. C. Finlandia, Francja, Dania, Holandia, Honduras, Portugalia, Słowenia. D. Dania, Finlandia, Francja, Holandia, Honduras, Portugalia, Słowenia. 16. 16. Ze słownika ortograficznego korzystamy wtedy, gdy A. chcemy sprawdzić znaczenie i przykłady użycia danego wyrazu. B. poszukujemy wyrazów bliskich znaczeniowo danemu wyrazowi. C. mamy jakieś wątpliwości związane z pisownią danego wyrazu. D. chcemy sprawdzić, z jakiego obcego języka pochodzi dane słowo. 69
86
Karta odpowiedzi do testu nr 15 [Barbara Pędzich Słownik ortograficzny dla klas IV VI]... imię i nazwisko Instrukcja klasa V... 1. Przeczytaj uważnie podany tekst, a następnie wskaż poprawne odpowiedzi. 2. Wśród podawanych odpowiedzi poprawna jest zawsze tylko jedna. Wybierz ją z rozwagą i zaznacz na karcie odpowiedzi, np. gdy wybrałeś A : A B C D 3. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź. A B C D Nr zad. Odpowiedzi 1. A B C D 2. A B C D odpowiedzi 3. A B C D 4. A B C D 5. A B C D 6. A B C D 7. A B C D 8. A B C D 9. A B C D 10. A B C D 11. A B C D 12. A B C D 13 A B C D 14. A B C D 15. A B C D 16. A B C D 17. A B C D 18. A B C D Liczba poprawnych odpowiedzi:... / 18 Ocena:......... podpis nauczyciela podpis rodzica 87