STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY WŁOSZCZOWA NA LATA

STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY WŁOSZCZOWA NA LATA 2018 2022 Włoszczowa 2017 1

Wstęp I. Procedura tworzenia strategii. 1. Uwarunkowania prawno-systemowe. 2. Uwarunkowania strategiczne i programowe. 3. Metodyka prac nad strategią. II. Społeczno - gospodarcze uwarunkowania gminy Włoszczowa 1. Charakterystyka gminy 2. Infrastruktura 3. Demografia, przyrost naturalny 4. Budżet Gminy 5. Podmioty gospodarcze 6. Rynek pracy 7. Edukacja i wychowanie 8. Sport i rekreacja 9. Organizacje pozarządowe 10. Kultura III. Charakterystyka systemu pomocy społecznej 1. Ośrodek Pomocy Społecznej we Włoszczowie 2. Pozostałe instytucje działające w obszarze pomocy społecznej IV. Diagnoza sytuacji społecznej wraz z wnioskami końcowymi. 1. Metodologia i opis prowadzonych badań. 2. Identyfikacja problemów społecznych występujących w Gminie Włoszczowa w opinii mieszkańców respondentów. V. Analiza potencjału Gminy 1. Analiza SWOT 2. Cele i kierunki działań rozwiązywania problemów społecznych Gminy Włoszczowa na lata 2018-2022 VI Wdrażanie, zarządzanie i monitoring realizacji "Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Włoszczowa na lata 2018-2022 1. Proceduralne aspekty wdrażania Strategii 2 Monitoring Strategii... VII Potencjalne źródła finansowania Wnioski końcowe 2

Wstęp Stworzenie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Włoszczowa na lata 2018-2022 (SRPS) stało się koniecznością w kontekście stworzenia podstawy do realizacji stosunkowo trwałych wzorów standardów społecznych. Te z kolei mają w efekcie przyczynić się do poprawy warunków życia mieszkańców Gminy Włoszczowa, a w szczególności tych osób, które są zagrożone marginalizacją i wykluczeniem społecznym. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Włoszczowa na lata 2018-2022 zawiera diagnozę głównych problemów i obszarów wymagających podjęcia działań. Zakres tych obszarów jest szeroki. Obejmuje zagadnienia z różnorodnych dziedzin życia, w tym: rynku pracy, polityki społecznej, edukacji, problematyki osób niepełnosprawnych i starszych. Ważnym elementem Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych jest zdefiniowanie wyzwań stojących przed Gminą Włoszczowa w obszarze marginalizacji i wykluczenia społecznego, do których należą: uczynienie z gminy Włoszczowa atrakcyjnego miejsca do życia, rozwijania wiedzy i podejmowania pracy, miejsca dla lokowania inwestycji i tym samym tworzenia większej liczby miejsc pracy. Celem, do którego dążymy wyznaczając sobie poszczególne cele strategiczne jest skuteczne doprowadzenie do integracji i reintegracji społeczno zawodowej mieszkańców, a przede wszystkim polepszenie ich warunków życia. Należy podkreślić, iż rozwiązanie niektórych problemów wymaga wieloletnich działań, dlatego niezbędne jest podjęcie strategicznego podejścia, pozwalającego poszerzyć i lepiej zaplanować prace w porozumieniu z partnerami lokalnymi. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych jest zatem zaorientowana na rozszerzenie i pogłębienie form pracy socjalnej, budowę spójnego systemu wsparcia związanego z rozwojem instytucji świadczących różnorodne usługi społeczne oraz budowanie szeroko pojętego partnerstwa pomiędzy głównymi podmiotami życia społecznego, gospodarczego, w celu likwidacji problemów, jak również łagodzenia ich negatywnych skutków. Strategia jest dokumentem uspołecznionym. W pracach nad nim uczestniczyli przedstawiciele samorządu lokalnego, pomocy społecznej, oświaty, kultury, policji, stowarzyszeń oraz mieszkańców, ponieważ na potrzeby niniejszego dokumentu przeprowadzono badania ankietowe wśród mieszkańców. Ośrodek Pomocy Społecznej we Włoszczowie jako koordynator działań związanych z opracowaniem Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Włoszczowa składa podziękowania wszystkim zaangażowanym instytucjom/podmiotom w opracowaniu i konsultacji zakresu objętego Strategią. 3

I Procedura tworzenia strategii. 1 Uwarunkowania prawno-systemowe. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Włoszczowa na lata 2018-2022, podobnie jak inne dokumenty strategiczne przygotowywane na różnych szczeblach administracji publicznej, jest dokumentem uwarunkowanym prawnie. Obowiązek jej opracowania wynika z ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (art. 17 ust. 1 pkt 1 i art. 19 pkt 1, w powiązaniu z art. 16 b), która w ramach zadań własnych gminy przewiduje opracowanie i realizację gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Na treść i realizację Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych mają również wpływ inne akty prawne. Należą do nich: 1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym 2. Ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej 3. Ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 4. Ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie 5. Ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii 6. Ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie 7. Ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 8. Ustawę z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy 9. Ustawę z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich 10. Ustawę z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 11. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynkach pracy 12. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 13. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych 14. Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci 15. Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów 16. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych 17. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym 18. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego 19. Ustawa z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów 20. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne 4

21. Ustawa z dnia 11 werześnia 2015 r. O osobach starszych Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych jest dokumentem zgodnym z dokumentami strategicznymi i programowymi, które funkcjonują na poziomie europejskim, ogólnopolskim, wojewódzkim i gminnym. Dokumenty te tworzą warunki do podejmowania działań opartych na zasadzie pomocniczości państwa przy wykorzystaniu zasobów tkwiących w środowiskach lokalnych i aktywności środowisk zagrożonych marginalizacją i wykluczeniem społecznym. 2. Uwarunkowania strategiczne i programowe. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Włoszczowa na lata 2018-2022 pozostaje w zgodności z dokumentami strategicznymi i programowymi, które opracowano na szczeblu europejskim, krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Należą do nich: Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju przyjającego włączeniu społecznemu, Strategia Rozwoju Kraju 2020 Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo, Umowa Partnerstwa Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020, Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój 2014-2020, Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020, Strategia Polityki Społecznej Województwa Świętokrzyskiego na lata 2012-2020, Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Powiatu Włoszczowskiego na lata 2016-2022 Strategia Rozwoju Gminy Włoszczowa na lata 2015-2024 3. Metodyka prac nad strategią. Rys 1. Etapy tworzenia strategii rozwiązywania problemów społecznych: Powołanie Zespołu ds. opracowania SRPS Opracowanie diagnozy problemów społecznych Podjęcie uchwały o zatwierdzeniu SRPS Opracowanie ostatecznej wersji SRPS 5 Opracowanie projektu SRPS Konsultacje społeczne w tym sporządzenie oraz zatwierdzenie raportu z konsultacji społecznych

ETAP I INICJOWANIE PRAC ETAP I POWOŁANIE ZESPOŁU DS. OPRACOWANIA/AKTUALIZACJI STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 1. Wybór członków Zespołu wraz z jego Przewodniczącym. 2. Opracowanie harmonogramu prac Zespołu. 3. Ustalenie zadań Zespołu. ETAP II ORGANIZACJA BADANIA ANKIETOWEGO 1. Określenie jednostki organizacyjnej odpowiedzialnej za przeprowadzenie badania. 2. Ustalenie formy udostępniania ankiet. 3. Określenie terminu trwania badania. 4. Opracowanie wyników ankiet i włączenie ich do diagnozy problemów społecznych. ETAP III OPRACOWANIE STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 1. Przygotowanie analizy uwarunkowań społeczno-gospodarczych w oparciu o dane zastane i wyniki badań ankietowych. 2. Opracowanie diagnozy lokalnych problemów społecznych wraz z analizą SWOT. 3. Określenie misji (celu głównego) i celów szczegółowych wraz ze wskaźnikami ich realizacji. 4. Wypracowanie działań wraz z harmonogramem. 5. Określenie systemu wdrażania Strategii wraz z zasadami jej monitoringu i ewaluacji. ETAP IV KONSULTACJE SPOŁECZNE PROJEKTU STRATEGII 1. Poddanie konsultacjom społecznym projektu SRPS. 2. Podanie informacji o konsultacjach do wiadomości publicznej. 3. Sporządzenie sprawozdania z przebiegu konsultacji. 4. Uwzględnienie zgłoszonych uwag w projekcie. 5. Przekazanie projektu do uchwalenia. Do prac nad strategią zostali włączeni przedstawiciele instytucji i organizacji pozarządowych reprezentujący różne środowiska i grupy interesów. Było to konieczne, ponieważ prawidłowo skonstruowana strategia musi określać formy i środki współpracy licznych podmiotów i środowisk na rzecz rozwiązywania problemów społecznych jak również zapewnić spójność pomiędzy poszczególnymi organizacjami 6

odpowiedzialnymi za rozwiązywanie kwestii społecznych. Warto podkreślić, iż prace nad Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych w warstwie diagnostycznej przebiegały dwutorowo: z jednej strony poprzez zdiagnozowanie problemów społecznych za pomocą badania ankietowego przeprowadzonego wśród mieszkańców gminy Włoszczowa, z drugiej poprzez odbywające się w sposób cykliczny spotkania grup roboczych. Prezentowany poniżej harmonogram, ujęty w formie tabelarycznej, wizualizuje podjęte działania w ramach opracowanej SRPS. Tabela nr 1 Harmonogram prac nad Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Włoszczowa na lata 2018-2022. III IV V VI VII VIII IX X XI XII Powołanie zespołu Promocja opracowania strategii Zebranie informacji na temat sytuacji gminy Zebranie danych statystycznych Przeprowadzenie badań społecznych Wstępna analiza zebranych danych Opracowanie i zredagowanie strategii Konsultacje społeczne strategii Wprowadzenie zmian i korekt Uchwalenie strategii Zespół do opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Włoszczowa na lata 2018-2022 został powołany Zarządzeniem Nr 0050.19.17 Burmistrza Gminy Włoszczowa z dnia 16 marca 2017r. w składzie: 1. Zbigniew Hamera Dyrektor Zespołu Placówek Oświatowych Nr 2 we Włoszczowie 2. Anna Malinowska inspektor ds. pożytku publicznego, sportu i ochrony zdrowia w Urzędzie Gminy we Włoszczowie 3. Dariusz Czechowski Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej we Włoszczowie 4. Mariusz Wiśniewski Kierownik Działu Świadczeń w Ośrodku Pomocy Społecznej we Włoszczowie 5. Elżbieta Jaskólska Kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy we Włoszczowie 6. Agnieszka Malinowska Terapeuta zajęciowy w Środowiskowym Domu Samopomocy we Włoszczowie 7. Iwona Gieroń Dyrektor Zespołu Placówek Oświatowych Nr 1 we Włoszczowie 8. Sylwester Kowalski Dyrektor Domu Kultury we Włoszczowie 7

9. Jolanta Żelichowska Dyrektor Samorządowego Centrum Oświaty we Włoszczowie 10. asp. szt. Marek Tyjas Kierownik Rewiru Dzielnicowych KPP we Włoszczowie 11. mł. Insp. Mariusz Przyborowski Komendant Powiatowy Policji we Włoszczowie 12. Cezary Huć Komendant Hufca ZHP Szczekocińsko-Włoszczowskiego 8

II. Społeczno - gospodarcze uwarunkowania gminy Włoszczowa 1. Charakterystyka gminy Gmina Włoszczowa znajduje się na terenie województwa świętokrzyskiego. Sąsiaduje ona: od północy z Gminą Kluczewsko, od północnego-wschodu w Gminą Krasocin, od południa z Gminą Radków, od południowego-zachodu z Gminą Secemin, od wschodu z Gminą Małogoszcz (Powiat Jędrzejowski), od zachodu z Gminą Koniecpol (Powiat Częstochowski - Województwo Śląskie) od zachodu z Gminą Żytno (Powiat Radomszczański - Województwo Łódzkie) Jej powierzchnia obejmuje ponad 25 372 ha, z czego około 39% stanowią obszary leśne. Powierzchnia użytków rolnych to 13 020 ha, z czego 9 169 ha przypada na grunty orne; 170 ha na sady; 2 698 ha na łąki i 983 ha na pastwiska. Samo miasto odznacza się malowniczym usytuowaniem w północnej części Niecki Nidziańskiej (19 58' E - 50 51' N) i jest także siedzibą starostwa. W skład gminy wchodzą sołectwa: Silpia Duża, Gościencin, Kurzelów, Jeżowice, Międzylesie, Danków Duży, Danków Mały, Łachów, Czarnca, Kąty, Kuzki, Motyczno, Wola Wiśniowa, Nieznanowice, Konieczno, Ludwinów, Bebelno Wieś, Bebelno Kolonia, Rogienice, Boczkowice, Dąbie, Ogarka, Przygradów, Rząbiec, Wymysłów. 2.Infrastruktura Głównym węzłem drogowym w gminie jest miasto Włoszczowa. Jest to węzeł dróg wojewódzkich o znaczeniu regionalnym, który stanowią następujące drogi wojewódzkie: Wojewódzka nr 742 Przygłów Przedbórz Włoszczowa Nagłowicie, łączy gminę z Piotrkowem Trybunalskim i Jędrzejowem Wojewódzka nr 785 Ciężkowice Żytno Włoszczowa, łącząca gminę z Radomskiem Wojewódzka nr 786 Częstochowa Koniecpol Włoszczowa Łopuszno, łącząca Częstochowę z Kielcami Łączna długość odcinków dróg wojewódzkich na obszarze gminy wynosi 30,60 km. Na terenie gminy znajduje się również 18 dróg powiatowych o łącznej długości 100,7 km, z czego 90,5 km to jest 89,9% stanowią drogi o nawierzchni twardej. Tabela 2 Wykaz dróg powiatowych w Gminie Włoszczowa Nazwa drogi Rogienice - Mniszek Długość drogi (km) 5,9 9

Włoszczowa - Małogoszcz 4,2 Nieznanowice - Ludynia 6,1 Rząbiec - Kozłów 4,9 Konieczno - Dołowatka 3,0 Boczkowice - Rzeszówek 3,0 Dąbie - Podłazie 1,8 Włoszczowa - Oksa 13,4 Krasów - Rogienice 5,4 Wola Wiśniowa - Bebelno 12,5 Żelisławice - Wyrąb 5,4 Kąparzów - Kurzelów 2,5 Kurzelów - Łachów 7,8 Rudnik - Włoszczowa 6,0 Gościencin - Kuźnica-Grodziska 6,4 Międzylesie - Biadaszek 5,4 Biadaszek - Sułków 1,5 Radoszyce - Włoszczowa 5,5 Razem 100,7 Łączna długość dróg gminnych to 66,49 km, z czego na teren miasta Włoszczowa przypada 17,69 km. Pozostałe 48,8 km to drogi położone na terenie sołectw gminy. Tabela 3 Wykaz dróg gminnych w Gminie Włoszczowa (z wyłączeniem dróg leżących na terenie miasta Włoszczowa) Dł. Lp drogi w Początek km Nr drogi Koniec Do drogi powiatowej Nr 4414 220 T Przebieg drogi Wola Wiśniowa - Martynnik Nieznanowice - Prządzów Czerwonka 1 6,3 Od drogi powiatowej w Woli Wiśniowej nr 229 2 2,4 Od drogi powiatowej nr Do granicy gminy 222 Rząbiec -Henryków 4415 T Michałów Huby - Dołowatka 3 2,55 Od drogi powiatowej nr Do drogi wojewódzkiej 247 Łachów nr 786 4416 T Łachów - Kuzki 4 5,0 Od drogi powiatowej nr Do drogi wojewódzkiej 246 Kurzelów - Piła nr 785 Łachowska 4417 T Jeżowice - Danków Duży 5 4,25 Od drogi powiatowej nr Droga powiatowa nr 248 Gościencin 248 Silpia Mała 4418 T Gościencin - Silpia Mała 6 3,6 Od drogi powiatowej nr 245 Kurzelów Do granicy gminy -Kluczewsko 4419 T Wymysłów - Kurzelów 10

7 2,5 Od drogi powiatowej nr 249 Międzylesie Granica linii CMK Biadaszek 4420 T Jamskie - Motyczno 8 2,0 Od drogi wojewódzkiej nr 742 Do drogi wojewódzkiej nr 785 4421 T Międzylesie - Danków Duży 9 3,5 Od drogi wojewódzkiej 742 Do granicy gminy 4422 T Przygradów - Lipno 10 1,4 Od drogi wojewódzkiej nr 742 Do drogi gminnej Przygradów - Lipno 4423 T Przygradów - Folwark 11 4,5 Do drogi gminnej w Od drogi powiatowej nr Nieznanowicach nr 227 w Koniecznie 4414 4424 T Konieczno - Nieznanowice 12 3,5 Od drogi powiatowej nr Do drogi wojewódzkiej 227 nr 786 4425 T Wola Wiśniowa - Ewina Kuzki 13 3,5 Od drogi powiatowej nr Do do drogi powiatowej 4426 228 Bebelno - Rogienice nr 227 w Koniecznie T Bebelno Kolonia - Konieczno 14 1,3 Od drogi powiatowej nr Do granicy gminy 226 w Dąbiu Radków 4427 T Dąbie - Podlas 15 1,0 Od drogi powiatowej nr Do granicy gminy 226 Dąbie -Podłazie Radków 4428 T Dąbie - Skociszewy 16 1,5 Od drogi wojewódzkiej Do granicy gminy nr 786 Carnca -Secemin 4429 T Knapówka - Czarnca 48,8 RAZEM Tabela 4 Wykaz dróg gminnych w mieście Włoszczowa Długość Nazwy ulic wyszczególnione w Lp. odcinka w załączniku uchwały jako drogi km gminne 1 1,0 Kolejowa 2 0,808 Leśna 3 2,1 Śląska 4 0,7 Góral 5 0,24 Targowa 6 0,3 Zachodnia 7 0,144 Pocztowa 8 0,093 Słoneczna 9 0,263 Śliska 10 0,256 Konopnickiej 11 0,176 Wesoła 12 0,145 Wigury Nazwy ulic nie wymienione w załączniku do uchwały jako drogi gminne a będące w zarządzie gminy 11

13 0,200 Świeża 14 0,250 Zielona 15 0,326 Dębowa 16 0,255 Słowackiego 17 0,296 Topolowa 18 0,447 Reja 19 0,200 Wąska 20 0,150 Kochanowskiego 21 0,420 Żeromskiego 22 0,247 Różana 23 0,600 Podzamcze 24 1,800 Wiejska 25 0,263 Mickiewicza 26 0,340 Dworcowa 27 0,427 Rolnicza 28 0,182 Robotnicza 29 0,105 Krótka 30 0,120 Kwiatowa 31 0,078 Niecała 32 0,08 Nowa 33 0,212 Polna 34 0,239 Południowa 35 0,111 Sadowa 36 0,182 Strażacka 37 0,301 Ks. Biernackiego 38 0,862 Sosnowa 39 0,395 Witosa 40 0,473 Norwida 41 0,297 Makuszyńskiego 42 0,129 Tuwima 43 0,145 Dygasińskiego 44 0,347 Fredry 45 0,398 Kraszewskiego 46 0,138 Orzeszkowej 12

47 0,262 Żwirki 48 0,196 Spokojna 17, 69 RAZEM Na transport kolejowy w Gminie Włoszczowa składa się linia kolejowa o znaczeniu międzyregionalnym tj. Centralna Magistrala Kolejowa (CMK), która przebiega przez środek gminy z północnego wschodu na południowy zachód, od strony zachodniej miasta Włoszczowa. Linia ta (nr krajowy 4), stanowiąca obiekt będący w zasobach kolejnictwa Unii Europejskiej (symbol E6 C65) aktualnie dostosowana jest do kursowania pociągów z prędkością od 200 do 250 km/h. Według ustaleń Unii Europejskiej stanowić ma w przyszłości połączenie państw skandynawskich z państwami leżącymi na południu Europy. Natomiast w skali kraju stanowi najdogodniejsze połączenie Warszawy z Katowicami, a także z Krakowem i Zakopanem. Obecnie pociągi kursują z prędkością 90 km/h 120 km/h, zaś większość skrzyżowań na terenie gminy jest bezkolizyjna. Drugą linią kolejową, zelektryfikowaną i dwutorową podobnie jak linia CMK, jest linia kolejowa Kielce Częstochowa ze stacją we Włoszczowie i przystankiem w Czarncy. Na obszarze Miasta i Gminy Włoszczowa funkcjonują trzy niezależne systemy wodociągowe: Wodociąg komunalny Włoszczowa zaopatruje w wodę odbiorców na terenie miasta Włoszczowa oraz miejscowości: Kuzki, Podlipie i Wola Wiśniowa. Wodociąg grupowy Danków Mały zaopatrujący w wodę miejscowości: Danków Mały, Danków Duży, Kurzelów i Łachów. Wodociąg grupowy Konieczno zaopatruje w wodę miejscowość Konieczno. Eksploatacją systemów wodociągowych eksploatowanych na terenie miasta i gminy Włoszczowa zajmuje się Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. we Włoszczowie. Na terenie gminy zlokalizowane są trzy oczyszczalnie ścieków. Największą z nich jest komunalna oczyszczalnia ścieków zlokalizowana we Włoszczowie przy ul. Wiejskiej. Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna, wyposażona w pompownię ścieków surowych, kratę z piaskownikiem, osadnik, reaktor biologiczny, stację odwadniania i pompownię. Maksymalna przepustowość oczyszczalni wynosi 4000 m 3/dobę. Ścieki przetworzone przez komunalną oczyszczalnię ścieków są odprowadzane do rzeki Czarna Struga. Dodatkowo na terenie gminy zlokalizowane są dwie oczyszczalnie ścieków obsługujące zakłady produkcyjne. Są to mechaniczno biologiczne oczyszczalnie ścieków działające przy OSM we Włoszczowie i przy przedsiębiorstwie STOLBUD Włoszczowa. Oczyszczalnia Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej ma wydajność 435 m3/dobę. Oczyszczalnia STOLBUDU składa się ze studzienki z koszem, rowów utleniających i przepompowni. Wydajność maksymalna oczyszczalni to 150 m3/dobę. 13

3.Demografia, przyrost naturalny Gmina Włoszczowa to gmina miejsko-wiejska. Należy do województwa świętokrzyskiego, Powiatu Włoszczowskiego. Gmina Włoszczowa ma 19 681 mieszkańców, czyli zamieszkuje ją 42,9% ludności powiatu. Gmina stanowi 28,0% powierzchni powiatu. Siedzibą gminy jest miasto Włoszczowa. 19 681 Liczba mieszkańców 254,6 km² Powierzchnia 78 osób/km² Gęstość zaludnienia (+48) 41 Numer kierunkowy TLW Tablice rejestracyjne Gmina Włoszczowa ma 19 681 mieszkańców, z czego 50,7% stanowią kobiety, a 49,3% mężczyźni. W latach 2002-2016 liczba mieszkańców zmalała o 4,0%. Średni wiek mieszkańców wynosi 41,1 lat i jest porównywalny do średniego wieku mieszkańców województwa świętokrzyskiego oraz porównywalny do średniego wieku mieszkańców całej Polski. Mieszkańcy gminy Włoszczowa zawarli w 2015 roku 86 małżeństw, co odpowiada 4,3 małżeństwom na 1000 mieszkańców. Jest to mniej od wartości dla województwa świętokrzyskiego oraz znacznie mniej od wartości dla Polski. W tym samym okresie odnotowano 0,9 rozwodów przypadających na 1000 mieszkańców. 28,8% mieszkańców gminy Włoszczowa jest stanu wolnego, 57,8% żyje w małżeństwie, 2,2% mieszkańców jest po rozwodzie, a 10,9% to wdowy/wdowcy. Gmina Włoszczowa ma ujemny przyrost naturalny wynoszący -63. Odpowiada to przyrostowi naturalnemu -3,2 na 1000 mieszkańców gminy Włoszczowa. W 2015 roku urodziło się 173 dzieci, w tym 51,4% dziewczynek i 48,6% chłopców. Średnia waga noworodków to 3 364 gramów. Współczynnik dynamiki demograficznej, czyli stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów wynosi 0,70 i jest nieznacznie mniejszy od średniej dla województwa oraz znacznie mniejszy od współczynnika dynamiki demograficznej dla całego kraju. W 2013 roku 57,7% zgonów w gminie Włoszczowa spowodowanych było chorobami układu krążenia, przyczyną 20,3% zgonów w gminie Włoszczowa były nowotwory, a 3,9% zgonów spowodowanych było chorobami układu oddechowego. Na 1000 ludności gminy Włoszczowa przypada 11.89 zgonów. Jest to nieznacznie więcej od wartości średniej dla województwa świętokrzyskiego oraz znacznie więcej od wartości średniej dla kraju. W 2015 roku zarejestrowano 146 zameldowań w ruchu wewnętrznym oraz 168 wymeldowań, w wyniku czego saldo migracji wewnętrznych wynosi dla gminy Włoszczowa -22. W tym samym roku 0 osób zameldowało się z zagranicy oraz zarejestrowano 0 wymeldowań za granicę - daje to saldo migracji zagranicznych wynoszące 0. 62,4% mieszkańców gminy Włoszczowa jest w wieku produkcyjnym, 17,3% w wieku przedprodukcyjnym, a 20,4% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym. 14

Wykres 1 Wykres 2 15

Wykres 3 4.Budżet Gminy Suma wydatków z budżetu gminy Włoszczowa wyniosła w 2015 roku 53,7 mln złotych, co daje 2,7 tys złotych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Oznacza to wzrost wydatków o 1.2% w porównaniu do roku 2014. Największa część budżetu gminy Włoszczowa - 45.5% została przeznaczona na Dział 801 - Oświata i wychowanie. Duża część wydatków z budżetu przeznaczona została na Dział 852 - Pomoc społeczna (17.5%) oraz na Dział 750 - Administracja publiczna (8.4%). Wydatki inwestycyjne stanowiły 3,4 mln złotych, czyli 6,4% wydatków ogółem. Suma dochodów do budżetu gminy Włoszczowa wyniosła w 2015 roku 54,5 mln złotych, co daje 2,7 tys złotych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Oznacza to wzrost dochodów o 2.3% w porównaniu do roku 2014. Największa część dochodów wygenerował Dział 756 - Dochody od osób prawnych, fizycznych i od innych jednostek (42.6%). Duża część wpływów pochodzi z Dział 758 - Różne rozliczenia (30%) oraz z Dział 852 - Pomoc społeczna (13.5%). W budżecie gminy Włoszczowa wpływy z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych wynosiły 535 złotych na mieszkańca (19,5%), natomiast dochód z tytułu podatków dochodowych od osób prawnych wynosił 46,0 złotych na mieszkańca (1,7%). 16

Tabela 5. Struktura dochodów i wydatków budżetu gminy Włoszczowa w zł w latach 2010-2015 (GUS ) Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Dochody ogółem 52,9 mln 51,6 mln 50,7 mln 52,4 mln 53,7 mln 54,5 mln Wydatki ogółem 61,4 mln 54,8 mln 48,3 mln 49,9 mln 53,5 mln 53,7 mln Tabela 6.Dochody i wydatki budżetu gminy Włoszczowa na 1 mieszkańca w zł w latach 2010-2015 (GUS) Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Dochody 2,6 tys 2,5 tys 2,5 tys 2,6 tys 2,7 tys 2,7 tys Wydatki 3,0 tys 2,7 tys 2,4 tys 2,5 tys 2,7 tys 2,7 tys 5. Podmioty gospodarcze Na terenie gminy działalność gospodarczą prowadzi 1126 podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON ( dane GUS na 31.12 2016 r). Podmioty funkcjonują w sekcjach: rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo, przemysł, budownictwo, handel i naprawa, hotele i restauracje, transport, gospodarka magazynowa i łączność, pośrednictwo finansowe, obsługa nieruchomości i firm.gospodarczy wizerunek gminy, poza przetwórstwem rolno-spożywczym, handlem i usługami tworzą zakłady przemysłowe. Dobrze rozwinięte i zróżnicowane w swojej strukturze gałęziowo - branżowej decydują o pozycji i rozwoju gminy. Przedsiębiorstwa takie, jak: ZPUE S.A., OKRĘGOWA SPÓŁDZIELNIA MLECZARSKA WŁOSZCZOWA, STOLBUD WŁOSZCZOWA S.A., EFFECTOR S.A., Zakład Betoniarski STRUNOBET - MIGACZ, cieszą się dużym uznaniem w kraju, jak i za granicą. We Włoszczowie prężnie działają również: Stacja Kontroli Pojazdów ROB - TRANS MICHAŁEK, Przedsiębiorstwo Wielobranżowe ELMAX, Przewozy TRANS - BUS. Najliczniejszą grupę stanowią podmioty małej i średniej przedsiębiorczości, zajmujące się głównie handlem oraz świadczące szeroki wachlarz usług. 6. Rynek pracy Istotna z punktu widzenia działalności Ośrodka Pomocy Społecznej jest sytuacja na rynku pracy. Ponieważ z bezrobociem często wiąże się problem ubóstwa, osoby bezrobotne stanowią liczną grupę beneficjentów pomocy społecznej. Obecnie średnio co trzeci bezrobotny korzysta ze wsparcia instytucjonalnego. W gminie Włoszczowa na 1000 mieszkańców pracuje 330 osób. 46,6% wszystkich pracujących ogółem stanowią kobiety, a 53,4% mężczyźni. Bezrobocie rejestrowane w gminie Włoszczowa wynosiło w 2015 roku 8,7% (11,2% wśród kobiet i 6,6% wśród mężczyzn). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gminie Włoszczowa wynosi 3 510,22 PLN, co odpowiada 84.60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w Polsce. 17

48,4% aktywnych zawodowo mieszkańców gminy Włoszczowa pracuje w sektorze rolniczym (rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo), 25,8% w przemyśle i budownictwie, a 12,8% w sektorze usługowym (handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie i gastronomia, informacja i komunikacja) oraz 12,8% pracuje w sektorze finansowym (działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości). Wykres 4 18

Zła sytuacja na rynku pracy - w tym również w gminie - wynika z wysokich kosztów utrzymania pracownika, co ma bezpośredni związek z tzw. "zatrudnieniem na czarno", wynagradzaniem pracowników niewspółmiernie do wykonanej pracy i czasu jej trwania, a także nieatrakcyjnością pracy przy płacy minimalnej. Często osoby bezrobotne korzystają z dodatkowych źródeł utrzymania, tj. m.in. z: prac dorywczych, sezonowych, sprzedaży runa leśnego oraz owoców i warzyw z własnej uprawy w okresie letnim. Są też sytuacje korzystania z pomocy rodziny, w tym życie z emerytury czy renty starszej osoby. Zabiegi te nie gwarantują stabilności finansowej rodzin, dlatego też częstym zjawiskiem jest emigracja zarobkowa. Pomocą dla osób bezrobotnych z terenu gminy Włoszczowa zajmuje się głównie Powiatowy Urząd Pracy we Włoszczowie. Osoby bezrobotne mogą korzystać z różnych form pomocy finansowanych z Funduszu Pracy. Są to: programy pasywne (zasiłki dla bezrobotnych, świadczenia przedemerytalne, wcześniejsze emerytury finansowane przez ZUS), programy aktywne (pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe, szkolenie i przekwalifikowanie bezrobotnych i zasiłki szkoleniowe, prace interwencyjne i roboty publiczne, aktywizacja zawodowa absolwentów, przygotowanie zawodowe młodocianych, pożyczki na tworzenie małych przedsiębiorstw, dopłaty dla pracodawców zatrudniających osoby bezrobotne. Wykres 7 20

Tabela 7 Liczba bezrobotnych z terenu Gminy Włoszczowa Wyszczególnienie Osoby bezrobotne Osoby długotrwale bezrobotne Osoby bezrobotne z prawem do zasiłku /źródło PUP Włoszczowa/ 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 1179 1190 1195 1229 1056 772 688 318 389 402 500 498 186 162 134 131 157 127 94 101 84 Wykres 8 21

7. Edukacja i wychowanie Na terenie gminy dzieci i młodzież mają zapewniony dostęp do placówek wychowania przedszkolnego, szkolnictwa podstawowego, gimnazjalnego oraz ponadgimnazjalnego. Młodzież uczęszcza również do placówek w innych miastach regionu. Tabela 8 Wykaz placówek oświatowych na terenie Gminy Włoszczowa Lp. Placówka Dane 1. os. J. Brożka 14, 29-100 Włoszczowa Przedszkole Samorządowe Nr 2 we Włoszczowie 2. http://ps2-wloszczowa.edupage.org/ ul. Partyzantów 102, 29-100 Włoszczowa Przedszkole Samorządowe Nr 3 z oddziałami tel. 41 39 43 419 integracyjnymi we Włoszczowie Oddział Zamiejscowy Przedszkola Samorządowego Nr 3 we Włoszczowie 3. tel. 41 39 43 432 www.ps3wloszczowa.org ul. 1 maja 30, 29-100 Włoszczowa tel. 41 39 42 120 Niepubliczne Przedszkole "Tęczowa Kraina" w Bebelnie prowadzone przez Bebelno 85, 29-100 Włoszczowa Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Edukacji w Bebelnie tel. 41 39 46 118 "Nasze Dzieci w Naszej Szkole". 4. Niepubliczne Przedszkole KubuŚ Puchatek w Woli Wiśniowej 5. Niepubliczne Przedszkole Zaczarowany Ogród we Włoszczowie 6. Zespół Placówek Oświatowych Nr 1 we Włoszczowie Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Józefa Piłsudskiego Wola Wiśniowa 95 29-100 Włoszczowa tel. 50422296, 500520652 przedszkole@kubuspuchatek.pl ul. Góral 1c, 29-100 Włoszczowa tel. 691970743 sylwiajaskula@vp.pl ul. Partyzantów 24, 29-100 Włoszczowa tel. 41 39 43 048 www: http://www.zpo1.net16.net e-mail: zpo1wloszczowa@interia.pl Łachów 75 Filia w Łachowie 29-100 Włoszczowa Łachów 75, 29-100 Włoszczowa Przedszkole samorządowe w Łachowie 7. Szkoła Podstawowa Nr 2 we Włoszczowie tel. 41 39 43 075 ul. Różana 16, 29-100 Włoszczowa Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Partyzantów Ziemi tel./fax 41 39 42 699 23

Włoszczowskiej zpo2wloszczowa.superszkola.pl e-mail: sprozana@wp.pl 8. ul. Szkolna 16A, 29-100 Włoszczowa Szkoła Podstawowa im. Stefana Czarnieckiego w Czarncy tel. 41 39 42 111 e-mail: sp.czarnca@gazeta.pl 9. Zespół Placówek Oświatowych w Koniecznie Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Koniecznie e-mail: zpo_sp_kon@gazeta.pl Kurzelów, ul. J. Brożka 7, 29-100 Włoszczowa Zespół Placówek Oświatowych w Kurzelowie Szkoła Podstawowa im. Jana Brożka w Kurzelowie Przedszkole Samorządowe w Kurzelowie 11. Szkoła Podstawowa im. Wincentego Przybyszewskiego w Bebelnie Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Edukacji w Bebelnie "Nasze Dzieci w Naszej Szkole". I Liceum Ogólnokształcące im. gen. Władysława Sikorskiego 13. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. Hetmana Stefana Czarnieckiego 14. tel. 41 39 47 010 www.zpo-kurzelow.nawww.pl Bebelno 85, 29-100 Włoszczowa tel. 41 39 46 118 prowadzona przez 12. tel. 41 39 46 101, 41 39 46 149 zpokonieczno.nawww.pl Przedszkole Samorządowe w Koniecznie 10. Konieczno 80, 29-100 Włoszczowa Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 3 im. Stanisława Staszica www.zpobebelno.edu.pl e-mail: zpobebelno@interia.pl Wiśniowa 12 29-100 Włoszczowa telefon: 0413942412 Koniecpolska 40 29-100 Włoszczowa telefon: 0413942212 Wiśniowa 23 29-100 Włoszczowa telefon: 0413942777 Młynarska 56 15. Ośrodek Kształcenia Zawodowego we Włoszczowie 29-100 Włoszczowa telefon: 0413942884 Sobieskiego 38 16. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna 29-100 Włoszczowa telefon: 0413943319 Źródło: strona internetowa Gminy Włoszczowa, Powiatu Włoszczowskiego 24

Tabela 9. Liczba dzieci w placówkach oświatowych EDUKACJA 2013/2014 2014/2015 2015/2016 11 11 10 7 7 7 Miejsca w przedszkolach 513 514 492 Dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego 600 590 550 505 499 495 7 7 7 1165 1219 1242 4 4 4 Uczniowie szkół gimnazjalnych 551 568 619 Liczba uczniów przypadająca na 1 oddział w szkołach: podstawowych 20 19 19 gimnazjalnych 23 24 24 Placówki wychowania przedszkolnego W tym przedszkola W tym w przedszkolach Szkoły podstawowe Uczniowie szkół podstawowych Gimnazja Szkoły, dla których organem prowadzącym jest Gmina Włoszczowa zatrudniają pedagoga szkolnego, logopedę, prowadzone jest dożywianie uczniów, w tym finansowane przez Ośrodek Pomocy Społecznej z programu rządowego dla dzieci z rodzin najuboższych; zapewnione jest dowożenie uczniów jako zadanie własne gminy. Obok zadań edukacyjnych szkoły wypełniają też funkcje opiekuńcze w świetlicach szkolnych, rozwoju kultury w bibliotekach szkolnych oraz zapewniają aktywność fizyczną w salach gimnastycznych, boiskach sportowych, nowych obiektach sportowych przy ZPO Nr 1 we Włoszczowie oraz Szkole Podstawowej Nr 2 we Włoszczowie obiekty te są do dyspozycji nie tylko dla uczniów ale również lokalnej społeczności, uczniowie szkół gminnych mają również możliwość korzystania z basenu Nemo w ramach zajęć wychowania fizycznego. 8. Sport i rekreacja Na terenie miasta zlokalizowanych jest wiele obiektów sportowych i sportowo rekreacyjnych, umożliwiających uprawianie dyscyplin sportowych przez cały rok. Lista tego typu obiektów znajduje się w tabeli poniżej. Ponadto osoby zainteresowane turystyką pieszą i rowerową mogą korzystać z terenów leśnych zlokalizowanych wokół Gminy Włoszczowa. Przez obszar miasta przebiegają: Szlak rowerowy "Lasami dookoła Włoszczowy" Trasa prowadzi głównie lasem przez najciekawsze i najpiękniejsze okolice Włoszczowy, teren trzech gmin: Włoszczowy, Krasocina i Kluczewska. Posiada niepowtarzalne walory krajoznawcze, przyrodnicze i kulturowe. Na początku szlaku, na terenie Szkółki Leśnej w Koniecznie można dowiedzieć się o florze i faunie ziemi włoszczowskiej. Znajduje się tam: wiata edukacyjna, Leśna Ścieżka Dydaktyczna "Poznajemy Las", Leśna Izba Edukacyjna. Pokonując szlak poznajemy historię i zabytki Włoszczowy, Nieznanowic, Kluczewska, Kurzelowa i 25

Czarncy. Trasy do Nordic Walking we Włoszczowie Trasa nr 1 (zielona) Trasa nr 2 (czerwona) Trasa nr 3 (czarna) Tabela 10 Placówki sportu i rekreacji. Lp. Podmiot Obiekty sportowe 1. Ośrodek Sportu i Rekreacji Ul. Wiśniowa 43 29-100 Włoszczowa NIP 656-18-12-514, REGON 000330134 info@osir-wloszczowa.pl tel. 41 33 35 100 Basen NEMO Hala Sportowa Stadion Zbiornik Wodny Klekot 9. Organizacje pozarządowe Na terenie Gminy Włoszczowa zarejestrowanych jest 74 organizacji pozarządowych działających w obszarze sportu, rekreacji, turystyki, profilaktyki uzależnień, pomocy itp. Tabela 11. Wykaz organizacji pozarządowych Lp. 1 Nazwa i adres Stowarzyszenie "Włoszczowa Na Obcasach"; forma prawna: stowarzyszenie; Jędrzejowska 79c; 29100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000404913 2 Fundacja na rzecz Budowy i Modernizacji Obiektów Sportowych Oraz Rozwoju Kultury Fizycznej w Mieście i Gminie Włoszczowa; forma prawna: fundacja; Wiśniowa 2; 29-100 Włoszczowa; tel.: 41 394 39 20; faks: 41 394 39 20; Numer KRS: 0000143723 3 Stowarzyszenie Miast Partnerskich Włoszczowa - Le Passage D'agen; forma prawna: stowarzyszenie; Wiśniowa 19; 29-100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000355972 4 Stowarzyszenie "Włoszczowa - Stop Podziałom"; forma prawna: stowarzyszenie; Koniecpolska 3; 29-100 Włoszczowa; http://www.stoppodzialom.pl/ ; mail: wloszczowa@stoppodzialom.pl ; Numer KRS: 0000326814, strona internetowa http://www.tlw.info.pl/ 5 Fundacja "Jesteśmy Blisko"; forma prawna: fundacja; Jędrzejowska 79c; 29-100 Włoszczowa; 26

Numer KRS: 0000350393 6 Fundacja Galen; forma prawna: fundacja; Wiśniowa 17a; 29-100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000279618 7 Klub Sportowy "Hetman" Włoszczowa; forma prawna: stowarzyszenie; Wiśniowa 2; 29-100 Włoszczowa; tel.: 41 394 39 20; faks: 41 394 39 20; Numer KRS: 0000099900 8 Lokalna Grupa Działania "Region Włoszczowski"; forma prawna: stowarzyszenie; Wiśniowa 23; 29-100 Włoszczowa; tel./faks: 413942231; strona: http://www.lgd-regionwloszczowa.pl; mail: lgd_wloszczowa@interia.pl; Numer KRS: 0000316291 9 Lokalna Grupa Rybacka "Między Nidą A Pilicą"; forma prawna: stowarzyszenie; Os. Brożka 3; 29-100 Włoszczowa; tel. 41 385 35 80; faks 41 386 67 48; strona: http://miedzynidaapilica.pl/; mail: biuro@miedzynidaapilica.pl ; Numer KRS: 0000344424 10 Miejski Klub Sportowy Włoszczowa; forma prawna: stowarzyszenie; Wiśniowa 2; 29-100 Włoszczowa; tel.: 41 394 39 20; Numer KRS: 0000026817 11 Ochotnicza Straż Pożarna we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie; Sienkiewicza 42; 29-100 Włoszczowa; tel.: 41 394 34 12; Numer KRS: 0000050044 12 Parafialny Uczniowski Klub Sportowy Deko Włoszczowa; forma prawna: stowarzyszenie; Ks. Biskupa Mieczysława Jaworskiego 26; 29-100 Włoszczowa; adres do korespondencji: Brożka 26 lok. 14, 29100 Włoszczowa; mail: deko-sport@wp.pl ; Numer KRS: 0000293080 13 Powiatowy Szkolny Związek Sportowy we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie; Wiśniowa 10; 29-100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000357416 14 Stowarzyszenie "Bezpieczny Powiat"; forma prawna: stowarzyszenie; Wiśniowa 10 lok. 319; 29-100 Włoszczowa; tel.: 41 3945102; faks: 41 3944965; Numer KRS: 0000025755 15 Stowarzyszenie "Podaj Rękę" we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie; prawna: stowarzyszenie; Przedborska 51; 29-100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000348848 16 Stowarzyszenie "Wspólny Cel" we Włoszczowie; forma Os. Broniewskiego 7a; 27-100 Włoszczowa; tel./faks: 41 394 23 37; Numer KRS: 0000011042 17 Stowarzyszenie Absolwentów i Sympatyków Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. Hetmana Stefana Czarnieckiego we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie, Koniecpolska 40; 29-100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000337391 18 Stowarzyszenie Bona Fide Wspólna Inicjatywa na rzecz Rozwoju; forma prawna: stowarzyszenie; Wschodnia 56; 29-100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000346101 19 Stowarzyszenie Obywatelskie Ziemi Włoszczowskiej; forma prawna: stowarzyszenie; Os. Jana 27

Brożka 27 lok. 16; 29-100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000340686 20 Stowarzyszenie Rozwoju Ziemi Włoszczowskiej; forma prawna: stowarzyszenie; Partyzantów 3; 29100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000100268 21 Stowarzyszenie Seniorów "Barwy Jesieni" we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie; Os. Broniewskiego 7A; 29-100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000373400 22 Stowarzyszenie Społeczne Porozumienie Samorządowe "Razem"; forma prawna: stowarzyszenie; Wschodnia 33; 29-100 Włoszczowa; strona: http://www.razemwloszczowa.pl.tl/ ; mail: razemwloszczowa@gmail.com ; Numer KRS: 0000322175 23 Włoszczowskie Towarzystwo Krzewienia Kultury; forma prawna: stowarzyszenie; Kościuszki 11: 29100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000043105 24 Włoszczowskie Towarzystwo Wędkarstwa Sportowego "Big Fish"; forma prawna: stowarzyszenie; Partyzantów 38; 29-100 Włoszczowa; Numer KRS: 0000320514 25 Fundacja Pomocy Szkole ZPO Nr 2 we Włoszczowie "Nasza Dwójka"; forma prawna: fundacja; Różana 16; 29-100 Włoszczowa; mail: fundacja.naszadwojka@op.pl; Numer KRS: 0000343712 26 Stowarzyszenie Zawodowy Klub Kolarski Domin Sport; forma prawna: stowarzyszenie; Wiśniowa 17a; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 42 07; Numer KRS: 0000218188 27. Włoszczowskie Nauczycielskie Towarzystwo Sportowe przy Hali Sportowej we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie; Tel.: 41 394 39 20; Numer KRS: 0000042978 27 Włoszczowskie Partyzantów Towarzystwo 24; 29-100 Historyczne; Włoszczowa; forma Tel.: prawna: stowarzyszenie; 606784945;strona: http://www.wth- wloszczowa.ovh.org/ ; mail: historycy_wloszczowa@op.pl; Numer KRS: 0000290752 28 Uczniowski Ludowy Klub Sportowy ULKS "Dynamit" Włoszczowa; forma prawna: zwykłe (rejestrowane w starostwie); Koniecpolska 42; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 35 90; mail: bniuro@pckr-wloszcowa.pl ; 29 Fundacja I Liceum im. gen. Władysława Sikorskiego we Włoszczowie; forma prawna: fundacja; Wiśniowa 12; 29-100 Włoszczowa; tel.: 413942412 faks: 41 394 51 50; strona: http://www.sikorski.edu.pl/ ; fundacja@sikorski.edu.pl; Numer KRS: 0000343284 30 Włoszczowskie Stowarzyszenie Opieki Paliatywnej; forma prawna: stowarzyszenie; Żeromskiego 28 lok. 16B; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 44 06; strona: http://www.wsop.org.pl/ ; mail: hospicjum@wsop.org.pl; Numer KRS: 0000242547 31 Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Włoszczowskiej; forma prawna: stowarzyszenie; Dębowa 21 lok. 21; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 608 326 194; 32 Polski Komitet Pomocy Społecznej - Zarząd Miasta i Gminy; forma prawna: brak danych; 28

Partyzantów 14; 29-100 Włoszczowa; 33 Liga Obrony Kraju - Zarząd Powiatowy Włoszczowa; forma prawna: stowarzyszenie; adres do korespondencji: Legnicka 1, 25-328 Kielce; mail: zw.lok.kielce@wp.pl 34 Polski Związek Niewidomych - Koło we Włoszczowej; forma prawna: brak danych; Wiśniowa 10; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 413945800; godziny kontaktu: pon., pt. w godz. 10.00 13.00 35 Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta - Koło Włoszczowskie; forma prawna: brak danych; Partyzantów 3; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 25 30; Faks: 41 394 32 61; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000069581 36 Stowarzyszenie Pomocy "Arka Noego" - Oddział w Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie; Koniecpolska 3; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 22 79; strona: http://www.arka.kdm.pl/oddzial_wloszczowa.htm ; mail: arka@kdm.pl ; Krajowy Rejestr Sądowy nr KRS: 0000141960 37 Świętokrzyski Klub "Amazonki"; forma prawna: brak danych; Koniecpolska 20; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 28 99; 38 Polskie Stowarzyszenie Diabetyków - Oddział Powiatowy; forma prawna: stowarzyszenie; Os. Broniewskiego 16 lok. 33; 29-160 Włoszczowa; Tel.: 41 394 35 55; 39 Klub Inteligencji Katolickiej; forma prawna: stowarzyszenie; Partyzantów 3; 29-100 Włoszczowa; 40 Lions Club - Włoszczowa Hetman; forma prawna: stowarzyszenie; Os. Jana Brożka 15 lok. 3; 29100 Włoszczowa; 41 Stowarzyszenie Kupców Miasta i Gminy Włoszczowa we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie; Czarnieckiego 1; 29-100 Włoszczowa; 42 Uczniowski Klub Sportowy "Victoria" przy Publicznym Gimnazjum Nr 2 we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie; Różana 16; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 26 99; 43 Ochotnicza Straż Pożarna w Kurzelowie; forma prawna: stowarzyszenie; Kurzelów, ul. Kielecka 20; 29-100 Włoszczowa; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000030301 44 Towarzystwo Przyjaciół Kurzelowa; forma prawna: stowarzyszenie; Kurzelów, ul. Kielecka 11, 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 70 12; 45 Towarzystwo Pamięci Hetmana Stefana Czarnieckiego w Czarncy; forma prawna: stowarzyszenie; Czarnca, Szkolna 16a; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 33 03, 41 394 21 11; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000026099 46 Ochotnicza Straż Pożarna w Czarncy; forma prawna: stowarzyszenie; Czarnca, Szkolna 18, 29-100 29

Włoszczowa; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000061568 47 Klub Sportowy "Sparta" Czarnca; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestrowane w starostwie); Czarnca, Kolejowa 4, 29-100 Włoszczowa 48 Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Edukacji w Bebelnie "Nasze Dzieci w Naszej Szkole"; forma prawna: stowarzyszenie; Bebelno 85, 29-100 Włoszczowa; Krajowy Rejestr Sądowy nr KRS: 0000380417 49 Ochotnicza Straż Pożarna w Bebelnie; forma prawna: stowarzyszenie; Bebelno 85, 29-100 Włoszczowa; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000065725 50 Ochotnicza Straż Pożarna w Woli Wiśniowej; forma prawna: stowarzyszenie; Wola Wiśniowa, 29100 Włoszczowa; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000041716 51 Międzygminne Stowarzyszenie Producentów Mleka we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie; Konieczno 84; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 61 50; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000015696 52 Ochotnicza Straż Pożarna w Koniecznie; forma prawna: stowarzyszenie; Konieczno 89, 29-100 Włoszczowa; Tel.: 394 61 15; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000197724 53 Ochotnicza Straż Pożarna w Rogienicach; forma prawna: stowarzyszenie; Rogienice 17a, 29-100 Włoszczowa; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000041554 54 Ochotnicza Straż Pożarna w Ogarce; forma prawna: stowarzyszenie; Ogarka, 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 394 64 94; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000287492 55 Ochotnicza Straż Pożarna w Dankowie Dużym; forma prawna: stowarzyszenie;danków Duży 26, 29100 Włoszczowa; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000133997 56 Ochotnicza Straż Pożarna w Dankowie Małym; forma prawna: stowarzyszenie; Danków Mały 37, 29-100 Włoszczowa; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000225866 57 Ochotnicza Straż Pożarna w Jeżowicach; forma prawna: stowarzyszenie; Jeżowice 24, 29-100 Włoszczowa; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000203667 58 Ochotnicza Straż Pożarna w Łachowie; forma prawna: stowarzyszenie; Łachów 56, 29-100 Włoszczowa; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000066676 59 Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana Koło we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie; adres do korespondencji: ul. Okrzei 18, 25-525 Kielce; tel. (0-41) 343 35 12; mail: swietokrzyski@civitaschristiana.pl 60 Młodzieżowy Klub Sportowy "Spartakus" w Koniecznie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe 30

(rejestracja w starostwie); 61 Powiatowe Stowarzyszenie Producentów Trzody Chlewnej we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe; adres do korespondencji: Sułków 2, 29-105 Krasocin; Tel.: 41 391 72 88; Krajowy Rejestr Sądowy - nr KRS: 0000009162 62 Uczniowski Klub Sportowy "Błyskawica" przy Zespole Placówek Oświatowych w Bebelnie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestracja w starostwie); Bebelno Wieś 85; 29-100 Włoszczowa; Tel.: 41 39 46 118; strona: http://www.zpobebelno.edu.pl/ ; mail: zpobebelno@interia.pl 63 Uczniowski Klub Sportowy "Gacuś" w Koniecznie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestracja w starostwie); Konieczno 80; 29-100 Włoszczowa; tel. 041 3946101, 041 3946149; fax. 041 3946149; strona: http://zpokonieczno.nawww.pl/ ; mail: zpo_sp_kon@gazeta.pl 64 Uczniowski Klub Sportowy "Gimus" przy Publicznym Gimnazjum w Koniecznie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestracja w starostwie); Konieczno 80; 29-100 Włoszczowa; tel. 041 3946101, 041 3946149; fax. 041 3946149; strona: http://zpokonieczno.nawww.pl/ ; mail: zpo_sp_kon@gazeta.pl 65 Uczniowski Klub Sportowy "Jedynka" we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestracja w starostwie); ul. Partyzantów 24, 29-100 Włoszczowa; Tel.: 413943048 strona: http://www.uks1wloszczowa.republika.pl/ 66 Uczniowski Klub Sportowy "MAX" przy Publicznym Gimnazjum Nr 1 we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestracja w starostwie); ul. Partyzantów 24, 29-100 Włoszczowa; Tel.: 413943048 67 Uczniowski Klub Sportowy "Olimpia" we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestracja w starostwie); 68 Uczniowski Klub Sportowy "Sztubak" przy I Liceum Ogólnokształcącym im. gen. Sikorskiego we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestracja w starostwie); ul. Wiśniowa 12, 29100 Włoszczowa; tel. (41) 394 24 12; fax (41) 394 51 50 69 Uczniowski Klub Sportowy "Union" przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 3 we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestracja w starostwie); ul. Wiśniowa 23, 29-100 Włoszczowa; tel. (41) 3942777 70 Uczniowski Klub Sportowy "Żaczek" przy Szkole Podstawowej im. Jana Brożka w Kurzelowie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestracja w starostwie); Kurzelów, ul. Jana Brożka 7, 29-100 31

Włoszczowa; Tel.: 0413947010 71 Włoszczowskie Towarzystwo Wędkarstwa Sportowego "Lin" we Włoszczowie; forma prawna: stowarzyszenie zwykłe (rejestracja w starostwie); adres korespondencyjny: Józef Dominik - ul. Dworcowa 25, 29-100 Włoszczowa 72 ZHP Hufiec Szczekocińsko-Włoszczowski Chorągiew Kielecka; forma prawna: stowarzyszenie; ul. Krakowska 23, 42-445 Szczekociny; tel. 034 3557227, 0502078325; fax. 034 3557227; mail: zhpszczekociny@wp.pl ; strona: www.zhpszczekociny.na1.pl ; Numer KRS0000281349 73 Stowarzyszenie Nieznanowice pl. Mieszkańcy dla Rozwoju Wsi http://www.stowarzyszenie.nieznanowice.pl/ 74 Stowarzyszenie Sprawniejsi.pl http://www.sprawniejsi.pl/ Źródło: Strona internetowa Gminy Włoszczowa stan na dzień 20.01.2017r 10. Kultura 011 Na terenie Gminy Włoszczowa działają następujące instytucje kultury: Dom Kultury we Włoszczowie Dom Kultury we Włoszczowie ul. Wiśniowa 17 29-100 Włoszczowa tel. (041) 394 33 03 http://www.dkwloszczowa.pl Dom Kultury realizuje zadania w dziedzinie wychowania, edukacji kulturalnej i upowszechniania kultury poprzez programowanie i organizację działalności społeczno kulturalnej. Dom Kultury prowadzi wielokierunkową działalność, zgodną z potrzebami kulturalnymi społeczności lokalnej. Do głównych zadań Domu Kultury należy: prowadzenie klubów i sekcji zainteresowań organizowanie masowych imprez kulturalnych, widowisk teatralnych, estradowych, wystaw, festynów itp. inspirowanie działalności kulturalnej i jej prezentacji udzielanie pomocy merytorycznej i organizacyjnej placówkom i towarzystwom kulturalnym oraz amatorskiemu ruchowi artystycznemu sprawowanie opieki nad regionalną twórczością ludową prowadzenie działalności informacyjnej w przedmiocie objętym zakresem działalności Domu Kultury Doskonalenie zawodowe pracowników Domu Kultury Aktualna oferta programowa placówki: 32

nauka śpiewu taniec towarzyski dla dorosłych "DeK-arcik" - zajęcia plastyczne dla najmłodszych Studio Tańca "ZIBI" Młodzieżowa Orkiestra Dęta Grupa teatralna "Proscenium" Chór Seniora "NIEZASTĄPIENI" Pogotowie Matematyczne Kino "Muza" kino@dkwloszczowa.pl ul.wiśniowa 19 Włoszczowa @muzawloszczowa 664 137 017 Kino zlokalizowane jest we włoszczowskim Domu Kultury przy ulicy Wiśniowej 19. Kino cyfrowe 3D od 01 czerwca 2012 r. Kino należy do Sieci Kin Cyfrowych. Od 03 października 2011 roku Kino "MUZA" we Włoszczowie ma nadany status KINA LOKALNEGO. Dom Kultury w Kurzelowie Dom Kultury w Kurzelowie realizuje podobne zadania jak DK Włoszczowa. Dom Kultury w Kurzelowie Kurzelów ul. Kielecka 11 29-100 Włoszczowa tel. (041) 394 70 12 Biblioteka Publiczna ul. Kościuszki 11 29-100 Włoszczowa tel: (41) 39 42 313 (41) 39 43 433 e-mail biblioteka.wloszczowa@gmail.com Filia Biblioteczna dla Dzieci i Młodzieży ul. Kościuszki 11 29-100 Włoszczowa 33

tel. 41 39 42 313 lub 39 43 433 Filia Biblioteczna w Czarncy ul. Szkolna 16 A 29-100 Włoszczowa Filia Biblioteczna w Koniecznie Konieczno 78 29-100 Włoszczowa Filia Biblioteczna w Kurzelowie ul. Kielecka 11, Kurzelów 29-100 Włoszczowa Powiatowe Centrum Kulturalno-Rekreacyjne we Włoszczowie ul. Koniecpolska 42 29-100 Włoszczowa tel. 41 39 43 590, fax 41 242 12 86 e-mail: biuro@pckr-wloszczowa.pl Powiatowe Centrum Kulturalno-Rekreacyjne we Włoszczowie jest nowoczesnym obiektem działającym od 6 września 2007 r. To inwestycja powiatu włoszczowskiego, która została sfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Europejskiego, budżetu państwa oraz własnych. Obiekt umożliwia organizację zajęć i imprez sportowych oraz wydarzeń kulturalnych. Działania podejmowane przez PCK-R służą popularyzacji rekreacji ruchowej i turystycznej, promocji zdrowego stylu życia, krzewieniu kultury i sztuki na terenie powiatu włoszczowskiego. W PCKR prowadzone są zajęcia sportowo-rekreacyjne: - gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna - zajęcia taneczne: taniec towarzyski, taniec nowoczesny - zajęcia fitness: yogo-streching, aerobik, power step - kursy tańca np. LATINO - sekcja tenisa stołowego - sekcja tenisa ziemnego - sekcja piłki koszykowej - zajęcia z instruktorem na siłowni - zajęcia karate 34

- zajęcia szachowe Ponadto można korzystać z: - obiektów sportowych (hala sportowa, sala fitness, nowy kompleks boisk) dla szkół, zakładów pracy, instytucji i osób indywidualnych - relaksu w kąciku rekreacyjnym z możliwością grillowania/ogniska (w cichym zakątku można zorganizować piknik rodzinny, spotkanie integracyjne, ognisko klasowe) - Punktu Informacji Turystycznej (ekspozycja materiałów informacyjnych i promujących powiat włoszczowski) - sali do celów konferencyjnych i szkoleniowych - wypożyczalnia sprzętu do rekreacji: rowery, gokarty,hulajnogi PCK-R istnieje możliwość zorganizowania koncertów, spektakli, festiwali czy przeglądów. Tu można spotkać osoby ze świata sztuki, muzyki, literatury podczas organizowanych imprez cyklicznych jak: Powitanie Lata, Forum Kobiet Powiatu Włoszczowskiego, Powiatowe Przeglądy Twórczości Artystycznej Szkół Ponadgimnazjalnych, Powiatowe Konkursy na Potrawę Regionalną, Włoszczowskie Familiady, Włoszczowskie Targi Runa Leśnego, czy Jesienne Spotkania z Kulturą Ludową. Centrum jest miejscem, w którym rozgrywane są liczne turnieje sportowe jak: turnieje tenisa stołowego, badmintona, piłki siatkowej, piłki nożnej oraz odbywają się spartakiady sportowo-rekreacyjne, mistrzostwa powiatu w szachach, spartakiady sportowo-rekreacyjne. 11. Programy : "Włoszczowska Karta Dużej Rodziny" oraz "Włoszczowaska Karta Seniora 60+" 1. W 2013 roku Rada Miejska podjęła Uchwałę w sprawie pomocy dla rodzin wielodzietnych w ramach Programu "Włoszczowska Karta Dużej Rodziny". Program ten wspiera rodziny wielodzietne bez względu na posiadany dochód i ma na celu między innymi wsparcie i promocję rodzin wielodzietnych. Dotychczas w ramach Programu wydano łącznie 1431 kart, w 2014 roku 787, w 2015 roku 289, w 2016 roku - 355 kart. 2. Program "Włoszczowska Karta Seniora 60+" skierowany jest do osób powyżej 60 roku życia, zamieszkałych na terenie gminy Włoszczowa. Celem Programu jest aktywizacja społeczna seniorów poprzez dostępne ulgi, zwolnienia, rabaty umożliwiające większy dostęp do ofert świadczonych przez instytucje kultury, sportu, turystyki i rekreacji, lecznictwa i usługowe. Osoby starsze są jedną z grup społecznych zagrożonych wykluczeniem społecznym wynikającym z wycofania się z aktywnego życia. Społeczna aktywizacja seniorów wpływa na podniesienie jakości ich życia, pozwala się zintegrować oraz obniża koszty społeczne związane ze skutkami marginalizacji. W 2015 roku złożono 463 wnioski o wydanie Karty Seniora, w 2016 roku 88 wniosków. 35

III. Charakterystyka systemu pomocy społecznej Każda społeczność lokalna charakteryzuje się pewnym odsetkiem osób, które nie radzą sobie z przystosowaniem się do warunków społecznych i ekonomicznych. Szansę przetrwania takim jednostkom i grupom tworzy pomoc społeczna. Jej głównym celem jest podejmowanie działań dostosowanych do indywidualnych potrzeb osób i rodzin, zmierzających do ich życiowego usamodzielnienia się oraz integracji ze środowiskiem. Gmina Włoszczowa idąc naprzeciw oczekiwaniom swoich mieszkańców stale poszerza ofertę z zakresu pomocy społecznej dostosowując ją do stale zmieniających się potrzeb. 1. Ośrodek Pomocy Społecznej we Włoszczowie Ośrodek Pomocy Społecznej (OPS) działa w oparciu o ustawę o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2014 r. W myśl art. 2 ust. 1 wspomnianej wyżej ustawy pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Zgodnie ze statutem, zadaniem ośrodka jest niesienie pomocy osobom i rodzinom w celu przezwyciężania przez nich trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne zasoby, uprawnienia i możliwości. Jest jednostką budżetową Gminy Włoszczowa. Zakres zadań Ośrodka obejmuje: przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń, pracę socjalną, prowadzenie i rozwój niezbędnej infrastruktury socjalnej, analizę i ocenę zjawisk rodzących zapotrzebowania na świadczenia pomocy społecznej, rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb, pobudzanie aktywności lokalnej społeczności w zaspokojeniu niezbędnych potrzeb życiowych osób i ich rodzin, inicjowanie działań zapobiegających degradacji osób, rodzin i grup społecznych oraz zapewnienie obsługi administracyjno technicznej zespołu interdyscyplinarnego. Już od kilku lat wśród głównych powodów udzielania pomocy społecznej osobom i rodzinom we Włoszczowie pozostaje długotrwała lub ciężka choroba, bezrobocie oraz niepełnosprawność. Podstawowym działaniem Ośrodka, mającym na celu wsparcie osób i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, jest praca socjalna i świadczenie usług socjalnych. Uzupełnienie tych działań stanowią świadczenia materialne: zarówno pieniężne, jak i niepieniężne (rzeczowe, usługowe lub w naturze). Świadczeniami pieniężnymi udzielanymi przez OPS są: zasiłek stały, zasiłek okresowy, 36

zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy. Świadczenia niepieniężne to: praca socjalna, składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, pomoc rzeczowa, sprawienie pogrzebu, poradnictwo specjalistyczne, schronienie, posiłek, niezbędne ubranie, usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, pobyt i usługi w domu pomocy społecznej, interwencja kryzysowa. Ośrodek Pomocy Społecznej we Włoszczowie prowadzi gospodarkę finansową na zasadach obowiązujących samorządowe jednostki budżetowe. Pomoc społeczna finansowana jest ze środków: budżetu gminy (realizacja zadań własnych), dotacji budżetu państwa (realizacja zadań zleconych), dotacji budżetu państwa przeznaczonych na dofinansowanie zadań własnych. Tabela 12 Środki finansowe na pomoc społeczną w Ośrodku Pomocy Społecznej we Włoszczowie w latach 20102016 (OPS Włoszczowa) Rok 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Zadania własne (kwota) Zadania zlecone (kwota) 1 768 017,55 5 919 079,60 1 870 448,00 5 726 313,83 1 952 898,94 5 727 486,28 1 725 406,48 5 594 032,83 1 864 010,93 5 687 592,12 2 150 767,79 5 697 101,58 2 139 952,30 15 269 816,81 37 Dofinansowanie 1 288 853,24 1 265 569,77 0,00 1 604 104,66 1 481 433,74 1 466 939,42 1 382 561,84

Wykres 11. Środki na pomoc społeczną w gminie Włoszczowa 18000000 16000000 14000000 12000000 Zadania własne (kwota) Zadania zlecone (kwota) Dofinansowanie 10000000 8000000 6000000 4000000 2000000 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Tabela 13. Liczba rodzin korzystających z pomocy OPS we Włoszczowie w latach 2010-2016 (dane OPS Włoszczowa) Rok 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Liczba rodzin korzystających 593 534 550 559 524 521 438 z pomocy Wykres 12. Liczba rodzin korzystająca z Pomocy OPS we Włoszczowie w latach 2010-2016 (dane OPS Włoszczowa) 800 600 400 200 0 593 534 550 559 524 521 2010 2011 2012 2013 2014 2015 438 2016 Tabela 14.Liczba rodzin korzystających z pomocy OPS we Włoszczowie według powodów jej przyznania w latach 2010-2016 (dane OPS Włoszczowa) Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Bezrobocie 327 277 300 313 279 287 227 Niepełnosprawność 235 231 216 224 201 199 200 Długotrwała lub ciężka 215 209 205 177 164 169 140 choroba Bezdomność 5 4 5 8 7 3 1 38

Ochrona macierzyństwa Bezradność sprawach opiekuńczowychowawczych Alkoholizm Trudności po opuszczeniu zakładów karnych Sytuacja kryzysowa lub zdarzenie losowe 50 128 43 105 45 101 54 102 54 84 71 95 63 57 40 14 30 12 34 11 33 10 34 8 39 13 34 4 5 1 8 4 3 3 1 Poniżej przedstawiono charakterystykę wybranych świadczeń realizowanych przez OPS, w szczególności tych, które trafiają do osób starszych oraz bezrobotnych i o bardzo niskich dochodach, kształtujących się poniżej kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej. Zasiłek stały stanowi od 2009 roku obligatoryjne świadczenie udzielane przez gminę osobom uprawnionym. Zasiłek stały może być przyznany osobom starszym, tj. w wieku poprodukcyjnym oraz niepełnosprawnym w stopniu znacznym lub umiarkowanym, które spełniają kryterium dochodowe. Tabela.15. Liczba osób, którym przyznano zasiłek stały w latach 2010-2016 (dane OPS Włoszczowa) Rok 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba osób, którym przyznano 112 105 107 116 111 106 zasiłek stały 2016 102 Przyznawanie i wypłata zasiłku okresowego należy do zadań własnych gminy. Świadczenie to przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego, jeżeli dochód osoby lub rodziny ubiegającej się o ten rodzaj finansowego wsparcia jest niższy od odpowiedniego kryterium dochodowego. Niezmiennie od kilku lat głównym powodem przyznawania zasiłku okresowego we Włoszczowie jest bezrobocie. Tabela. 16. Liczba osób, którym przyznano zasiłek okresowy w latach 2010-2016 (dane OPS Włoszczowa) Rok 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Liczba osób, którym przyznano 216 190 178 217 209 220 172 zasiłek okresowy Zasiłek celowy przyznawany jest w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, a jego przyznawanie i wypłata należy do zadań własnych gminy. Wśród głównych potrzeb zabezpieczanych z zasiłku celowego wymienić należy: pokrycie całkowite lub częściowe kosztów związanych z obciążeniami w opłatach mieszkaniowych, pokrycie całkowite lub częściowe kosztów leczenia, zakup żywności, zakup opału, oraz zakup niezbędnej odzieży. Zasiłek ten przyznawany jest osobom lub rodzinom szczególnie niewydolnym finansowo. 39

Tabela. 17 Liczba osób, którym przyznano zasiłek celowy w latach 2010-2016 (dane OPS Włoszczowa) Rok 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Liczba osób, którym przyznano 441 438 436 459 359 332 282 zasiłek celowy Szczególną formą zasiłku celowego jest specjalny zasiłek celowy przyznawany w uzasadnionych przypadkach osobom lub rodzinom, które nie spełniają kryterium dochodowego. Jest to świadczenie jednorazowe i fakultatywne oraz stanowi formę pomocy bezzwrotnej. Znaczną grupę świadczeniobiorców stanowią osoby, których podstawowe źródło dochodu stanowią niskie świadczenia z ZUS (w znacznej mierze emeryci i renciści). Podstawowym działaniem Ośrodka jest praca socjalna i świadczenie usług socjalnych osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód. Praca socjalna to działalność zawodowa, która ma na celu eliminowanie lub ograniczanie przyczyn niewydolności finansowej oraz przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu osób i rodzin. Praca socjalna sprowadza się do opracowania diagnozy społecznej, pozwalającej na dokonanie analizy i oceny zjawisk, niezbędnych do wypracowania właściwych i skutecznych form pomocy przy wykorzystaniu właściwych dla tej działalności technik i metod. Praca socjalna to także szeroko rozumiane poradnictwo, rzecznictwo, budowanie systemów wsparcia. Pracownicy socjalni świadczą m.in. poradnictwo socjalne, motywują do podejmowania działań w celu poprawy sytuacji swojej lub rodziny, udzielają pomocy zwłaszcza w staraniach o alimenty, we wnoszeniu spraw sądowych o stosowanie przemocy, kierowaniu do odpowiednich grup wsparcia lub dobranej odpowiednio do stwierdzonego problemu instytucji fachowego pomagania. W tym zakresie niezwykle istotna jest współpraca OPS z innymi podmiotami m.in. w ramach zespołuinterdyscyplinarnego.. W pracy socjalnej stosuje się następujące narzędzia: wywiad środowiskowy, kontrakt socjalny, projekt socjalny Poradnictwo specjalistyczne (w szczególności prawne, psychologiczne, pedagogiczne) jest świadczone osobom i rodzinom, które zgłaszają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich życiowych problemów, bez względu na posiadany dochód. Istotną grupę stanowią działania skierowane do osób starszych. Do najważniejszych aktywności OPS na rzecz tej grupy społeczeństwa należą: działania realizowane przez OPS zmierzające do poprawy funkcjonowania osób starszych i rodzin w ich środowisku społecznym, rozwinięcia i podtrzymania w miarę możliwości ich aktywności i samodzielności 40

życiowej, usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, skierowania i odpłatność za pobyt w domach pomocy społecznej. Pomoc społeczna podlega ciągłym przemianom stawiając przed pracownikami Ośrodka Pomocy Społecznej nowe wyzwania w zakresie podejmowania działań o charakterze pozamaterialnym, kierowanych głównie do klientów, u których występują problemy z tytułu niezaradności życiowej i materialnej spowodowanej różnego rodzaju niepowodzeniami życiowymi, w tym bezrobociem, patologią, uzależnieniami (nie tylko od alkoholu), bezradnością w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, występowaniem zjawiska przemocy domowej itp. OPS realizuje nałożone na gminę Ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej zadania w zakresie wspierania rodziny niewydolnej opiekuńczo-wychowawczo poprzez zatrudnionych asystentów rodzin. W roku 2013r.. objętych wsparciem asystenta było 7 rodzin, w 2014 r. 7 rodzin, w 2015r. 11 rodzin, w 2016r. 13 rodzin. Ponadto, od 2011 roku na Ośrodku spoczywa obowiązek zapewnienia obsługi administracyjno-technicznej Zespołu Interdyscyplinarnego wynikający z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i ochrony ofiar przemocy. Zadanie to realizowane jest przez wyznaczonego do tego celu koordynatora ds. obsługi administracyjnej i technicznej Zespołu Interdyscyplinarnego. W celu zapewnienia skutecznej ochrony danych osobowych dokumentacja Zespołu i pracy grup roboczych gromadzona jest w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej. Obecne trendy w polityce społecznej kształtują się w kierunku aktywizacji i integracji społecznej osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym i marginalizacją. Aktywizacja, jako działanie socjalno-wychowawcze ma prowadzić do podniesienia poziomu aktywności osób marginalizowanych i zwiększenia ich udziału w życiu społecznym m.in. poprzez intencjonalne wywoływanie zmian w postawach, poglądach, wzorach, stylach i sposobie życia tych grup społecznych. Do zadań OPS we Włoszczowie należy również prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach wsparcia dziennego, wśród których można wyróżnić: Placówkę Wsparcia Dziennego Świetlica Środowiskowa ; Środowiskowy Dom Samopomocy Placówka Wsparcia Dziennego Świetlica Środowiskowa Przyjaźń Placówka Wsparcia Dziennego Świetlica Środowiskowa prowadzona jest od 2009 roku. Stanowi element wsparcia rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej. Celem placówki jest zapewnienie opieki wychowawczej dzieciom i młodzieży z rodzin dotkniętych różnymi problemami społecznymi (przemoc, bezrobocie, ubóstwo, niewydolność wychowawcza), tworzenie warunków do nauki i 41

pomoc w nauce, rozwijanie zainteresowań, eliminowanie zaburzeń zachowania oraz łagodzenie niedostatków wychowawczych. Uczestnikami świetlicy są dzieci i młodzież w wieku od 5 do 16 lat dotknięte różnego rodzaju problemami (m.in. z rodzin dysfunkcyjnych, niepełnych, wielodzietnych, a także z rodzin zastępczych, dzieci z zaburzeniami zachowania, z trudnościami w nauce) oraz z prawidłowo funkcjonujących rodzin. Są to m.in. dzieci kierowane do placówki przez pracowników socjalnych. Co roku z zajęć świetlicowych korzysta około 20 dzieci. (2011-20, 2012-20, 2013-20, 2015-22, 2016-21, 201715) dane ze sprawozdań W Świetlicy prowadzone są działania o charakterze: 1. opiekuńczo-socjalnym: a) pomoc socjalna: dożywianie, dbanie o higienę, b) zapewnienie opieki przed i po zakończeniu zajęć szkolnych, a także w dniach wolnych od zajęć szkolnych (ferie zimowe, ferie świąteczne, dni rekolekcyjne, wakacje), c) zapewnienie poczucia bezpieczeństwa; 2. edukacyjno-rozwojowym: a) pomoc w nauce, b) pomoc w odrabianiu lekcji oraz nadrabianiu zaległości i braków edukacyjnych, 3. profilaktyczno-wychowawczym: a) organizacja czasu wolnego poprzez: obchodzenie imprez okolicznościowych (Walentynki, Dzień Kobiet, Dzień Chłopaka, Andrzejki, Mikołajki, Spotkanie Opłatkowe), zajęcia plastyczne w ramach tych zajęć dzieci biorą udział w konkursach plastycznych oraz prowadzone są warsztaty plastyczne dla dzieci, zajęcia rekreacyjne wycieczki, spacery, gry i zabawy na świeżym powietrzu, gry sportowe, zajęcia profilaktyczno-terapeutyczne: 2016- - Świetlica, wychowanie, profilaktyka 2017 Profilaktyka na świetlicy wsparcie i profilaktyka dzieci w Gminie Włoszczowa Środowiskowy Dom Samopomocy Środowiskowy Dom Samopomocy we Włoszczowie przeznaczony jest dla 25 osób przewlekle psychicznie chorych oraz upośledzonych umysłowo. Zapewnia oparcie społeczne dla osób, które w wyniku upośledzenia 42

niektórych funkcji organizmu lub zdolności adaptacyjnych wymagają pomocy w funkcjonowaniu w środowisku rodzinnym i społecznym, w szczególności w celu zwiększania zaradności i samodzielności życiowej, a także ich integracji społecznej. Zajęcia odbywają się pięć dni w tygodniu od godziny 7.00 do 15.30. Wniosek o skierowanie do domu składa się do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie, dołączając: 1. zaświadczenie lekarskie, wydane przez lekarza psychiatrę lub lekarza neurologa, o występujących zaburzeniach psychicznych, 2. zaświadczenie lekarza rodzinnego o stanie zdrowia i o braku przeciwwskazań do uczestnictwa w zajęciach domu wraz z informacją o sprawności w zakresie lokomocji osób niepełnosprawnych fizycznie, 3. orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, o ile osoba takie posiada. Ponadto, w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej i dochodowej pracownik socjalny przeprowadza w miejscu zamieszkania rodzinny wywiad środowiskowy. Decyzję w sprawie skierowania do Środowiskowego Domu Samopomocy wydaje dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej we Włoszczowie. Odpłatność miesięczną za usługi świadczone w ośrodkach wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi, ustala się w wysokości 5% kwoty dochodu osoby samotnie gospodarującej lub kwoty dochodu na osobę w rodzinie, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie przekracza kwotę 300% odpowiedniego kryterium dochodowego ( od 2015 roku kryterium dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 634,00 zł; dla osoby w rodzinie 514,00 zł). Środowiskowy Dom Samopomocy we Włoszczowie mieści się w budynku parterowym, bez barier architektonicznych o powierzchni ponad 400m 2. Składa się z kilku przestronnych pomieszczeń: sali relaksacyjnej, sali gimnastycznej, holu, pracowni komputerowej, kuchni, jadalni, zmywalni, psychologa/psychiatry, szatni, oddzielnych toalet dla kobiet i mężczyzn, gabinetu łazienki. Każdy uczestnik w trakcie zajęć ma zapewniony gorący posiłek. 2. Pozostałe instytucje działające w obszarze pomocy społecznej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie we Włoszczowie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR) realizuje zadania własne powiatu z zakresu pomocy społecznej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, nie zastrzeżone dla innych jednostek, a także określone w przepisach prawa inne zadania własne oraz z zakresu administracji rządowej, określone w przepisach prawa jako zadania zlecone powiatu. PCPR realizuje inne zadania Powiatu Włoszczowskiego nałożone odrębnymi 43

przepisami oraz programy związane z realizacją zadań ustawowych, a także podejmuje inne działania wynikające z rozeznanych potrzeb. Realizuje zadania w obszarze rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, wspierania osób niepełnosprawnych i innych. Celem tych działań jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Przy realizacji zadań PCPR współpracuje z organami administracji rządowej i samorządowej, sądami i ich organami pomocniczymi, policją, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, organizacjami społecznymi, kościołami i związkami wyznaniowymi, fundacjami stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi. PCPR może zlecać realizację zadań innym podmiotom na zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie lub w innych przepisach prawa. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna we Włoszczowie Jest zespołem psychologów, pedagogów, logopedów, którzy udzielają pomocy i wsparcia dzieciom, młodzieży, ich rodzicom oraz nauczycielom. Do poradni przyjmowane są dzieci i młodzież z powiatu włoszczowskiego na wniosek rodziców lub opiekunów. W Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej we Włoszczowie (PPP) prowadzona jest terapia indywidualna i grupowa. Zadaniem PPP jest odkrywać mocne strony, wspomagać możliwości rozwojowe, diagnozować dynamikę rozwoju dzieci i młodzieży oraz wspierać przedszkola, szkoły i palcówki oświatowe w powiecie włoszczowskim. PPP we Włoszczowie oferuje specjalistyczną diagnozę psychologiczną, pedagogiczną i logopedyczną w zakresie: rozpoznawania indywidualnych potrzeb rozwojowych i możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży, przyczyn trudności dydaktycznych i wychowawczych, rozwoju intelektualnego, emocjonalnego, społecznego, dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksją, dysgrafią, dysortografią, dyskalkulią), wspomagania rozwoju uczniów zdolnych, dojrzałości szkolnej zaburzeń rozwoju mowy i wad wymowy, ADHD, autyzm, zespół Aspergera, zaburzeń zachowania, uzależnień, niedostosowania społecznego, wspomaga przedszkola, szkoły i placówki w zakresie zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Udziela pomocy w formie: terapii psychologicznej indywidualnej, rodzinnej, grupowej, indywidualnej terapii pedagogicznej dla dzieci z trudnościami w nauce, w tym dzieci ze specyficznymi trudnościami, 44

indywidualnej terapii logopedycznej dzieci z opóźnionym rozwojem mowy, wadami wymowy, jąkających się z zaburzeniami rozwoju mowy, terapii dzieci ze spektrum autyzmu, zajęć terapeutycznych dla uczniów niewidzących i słabowidzących oraz niepełnosprawnych intelektualnie z wykorzystaniem arteterapii, porad dla rodziców i nauczycieli (trudności wychowawcze, trudności w nauce, problemy okresu dojrzewania, zanurzenia zachowania i inne) doradztwa zawodowego, pomocy w wyborze dalszego kierunku kształcenia, w tym uczniom niepełnosprawnym, działań mediacyjnych, między stronami konfliktu (uczniami, rodzicami, nauczycielami), działań interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych, konsultacji na terenie placówek oświatowych, Świetlice W Gminie Włoszczowa działają również świetlice: szkolne prowadzone w Zespole Placówek Oświatowych Nr 1 we Włoszczowie, Szkole Podstawowej Nr 2 we Włoszczowie, Zespole Placówek Oświatowych w Koniecznie, Zespole Placówek Oświatowych w Kurzelowie; świetlice środowiskowe prowadzone w Szkole Podstawowej w Czarncy, Zespole Placówek Oświatowych w Koniecznie i Zespole Placówek Oświatowych w Kurzelowie. Jedna placówka prowadzona w formie pracy podwórkowej prowadzona jest przez Harcerstwo. Sąd Rejonowy we Włoszczowie Sąd Rejonowy we Włoszczowie udziela informacji, rozpoznaje sprawy alimentacyjne, opiekuńcze, o leczenie odwykowe, karne nieletnich. Kuratorzy sądowi prowadzą pracę resocjalizacyjną z rodziną, w przypadkach niewydolności wychowawczej czuwają nad powrotem do normalnego funkcjonowania rodziny. Dom Pomocy Społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych Dom Pomocy Społecznej we Włoszczowie jest przeznaczony dla osób przewlekle chorych jak i w podeszłym wieku. Dysponuje 120 miejscami. Obiekt przystosowany jest dla osób niepełnosprawnych ruchowo: posiada podjazdy dla wózków inwalidzkich, windę oraz system przyzywowo-alarmowy i system alarmu przeciwpożarowego. Dom ma zatwierdzone warunki standaryzacyjne. Celem Domu Pomocy Społecznej jest zapewnienie mieszkańcom prawa do godnego życia, a w szczególności: zapewnienie mieszkańcom całodobowej opieki, zaspokojenie ich niezbędnych 45

potrzeb bytowych, społecznych i religijnych na poziomie obowiazujacego standardu, umożliwienie korzystania ze świadczeń przysługujacych z tytułu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, zapewnienie ochrony dóbr osobistych oraz możliwości zachowania samodzielności i wyboru stylu życia, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, umożliwienie rozwoju osobowości przy uwzględnieniu stopnia psychicznej i fizycznej sprawności mieszkańców, zapewnienie intymności. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (GKRPA) przyjmuje zgłoszenia dotyczące osób nadużywających alkoholu. Przeprowadza się rozmowy interwencyjno-motywacyjne z osobami uzależnionymi, a także kieruje na leczenie odwykowe. Udziela się porad osobom współuzależnionym i wskazuje miejsca, gdzie można uzyskać pomoc prawną, psychologiczną i finansową. IV. Diagnoza sytuacji społecznej wraz z wnioskami końcowymi. 1. Metodologia i opis prowadzonych badań. Przyjęty model partycypacyjny budowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Włoszczowa na lata 2018-2022 przez członków zespołu podczas pierwszego spotkania w dniu 6.04.2017r. sprawił, że jedną z form budowania diagnozy społecznej, jak i potrzeb mieszkańców stały się badania ankietowe. Podczas spotkania przyjęto również formułę organizacji badań ankietowych wśród mieszkańców Gminy Włoszczowa. Zespół przygotował ankietę, którą można było wypełniać on-line w okresie od 8.05.2017r. do 15.06.2017r. Ankieta w formie elektronicznej została zamieszczona na stronie internetowej OPS we Włoszczowie i na stronie Urzędu Gminy Włoszczowa. Zastosowanym narzędziem był kwestionariusz ankiety o wysokim stopniu standaryzacji do samodzielnego wypełnienia zawierający 25 pytań. Odnotowano 103 wypełnione ankiety. Badania miały na celu przynieść odpowiedź na kluczowe kwestie: 1. Jaka jest w odczuciu mieszkańców jakość życia w gminie Włoszczowa we wskazanych obszarach? 2. W jaki sposób mieszkańcy gminy Włoszczowa identyfikują problemy społeczne? 3. W jaki sposób mieszkańcy gminy Włoszczowa rozwiązaliby występujące problemy społeczne? Próba W badaniu wzięły udział 103 osoby (w tym 64 kobiety oraz 39 mężczyzn). 46

Wykres 13. Płeć respondentów. W badaniu wzięły udział 103 osoby, większość z nich to kobiety 64 oraz 39 mężczyzn. Wykres 14. Wiek respondentów. W badaniu udział wzięło najwięcej osób w przedziale wiekowym 18-30 lat, natomiast najmniej osób w wieku 47

powyżej 51 lat. Wykres 15. Wykształcenie respondentów. Osoby biorące udział w badaniu najczęściej posiadały wykształcenie wyższe (56 osób, 54,4%), drugą, co do liczebności, była grupa osób z wykształceniem średnim (28 osób, 27,2%). Najmniej, bo 1 osoba legitymowała się wykształceniem gimnazjalnym. Wykres 16. Sytuacja zawodowa respondentów 48

Jeśli chodzi o aktywność na rynku pracy to ponad połowę respondentów stanowiły osoby pracujące (56 osób, 54,4%). Kolejną co do liczebności grupą były osoby uczące się i studiujące (20 osób, 19,4%). Osoby bezrobotne stanowiły 7, 8% (8 osób), tylko 1 ankieta została wypełniona przez rolnika. 2. Identyfikacja problemów społecznych występujących w Gminie Włoszczowa w opinii mieszkańców respondentów. Wykres 17 Problemy społeczne na terenie Gminy Włoszczowa Respondenci wskazali następujące problemy społeczne, które w ich opinii są najpilniejsze do rozwiązania: bezrobocie 69,9%, uzależnienia 67% oraz w znacznie mniejszym stopniu brak inicjatyw społecznych 28,2%, ubóstwo, niewydolność materialna rodziny 23,3%, przemoc w rodzinie 16,5%, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego 14,6%, wykluczenie społeczne osób starszych 13,6%, bezdomność 12,6% oraz wykluczenie społeczne osób niepełnosprawnych 10,7%. 49

Wykres 18 Przyczyny występowania uzależnień Opinia respondentów w kontekście zdefiniowania przyczyn występowania uzależnień w znakomitej większości skupiła się na wskazaniach dotyczących bezrobocia, utraty pracy 51,5%. Niezaradność życiowa pojawiła się na drugim miejscu wśród powodów powstawania uzależnień, wskazało ją 46,6% ankietowanych. Indywidualne skłonności do popadania w nałogi wskazało 37,9% osób, wzorce społeczne 23,3%, konflikt rodzinny/rozpad rodziny 18,4%, dostępność do środków psychoaktywnych 13,6%, natomiast wzorce w rodzinie wskazała tylko 1 osoba. 50

Wykres 19 Działania na rzecz osób uzależnionych i ich rodzin Respondenci uznali, iż profilaktyka dzieci i młodzieży szkolnej /szersza oferta zagospodarowania czasu wolnego/ powinna być głównym działaniem podejmowanym na rzecz osób uzależnionych i ich rodzin. Uznało tak aż - 77,7% ankietowanych. Na podobnym poziomie ukształtowały się odpowiedzi dotyczące tworzenia warunków do rozwoju klubów abstynenckich, grup wsparcia, klubów AA - 37,9% oraz profilaktyki dorosłych/kształtowanie świadomości wśród dorosłych/ - 35,9%. Pomoc medyczną wskazało 23,3% osób, pomoc finansową 12,6%, pomoc prawną 6,8%. 51

Wykres 20 Problemy jakich doświadczają osoby niepełnosprawne W opinii respondentów problemy dotyczące osób niepełnosprawnych to najczęściej: brak odpowiednich ofert pracy 42,7%, mała liczba zakładów pracy chronionej 34%, utrudniony odstęp do placówek rehabilitacyjnych 30,1%, bariery architektoniczne 29,1%, izolacja społeczna 19,4%, ubóstwo 12,6%, problemy psychologiczne 9,7%, utrudniony odstęp do usług opiekuńczych 7,8%, brak akceptacji przez rodzinę 5,8%. 52

Wykres: 21. Działania umożliwiające osobom niepełnosprawnym pełniejszy udział w życiu społecznym Wynik badania wskazuje, że pełniejszy udział osób niepełnosprawnych w zyciu społecznym umożliwiwyłyby kolejno- większa liczba fert pracy- 47.6%, zapewnienie wiekszego dostępu do wszechstronnej rehebilitacji mającej na celu adaptację społeczną- 38.8 %, likwidacja barier architektonicznych- 35 %, zwiększenie pomocy psychologicznej, pedagogicznej i innej pomocy specjalistycznej- 26.2%, rozwój edukacji integracyjej- 23.3% oraz 21.4 % zapewnienie wczesnej diagnostyki medycznej. Wykres pokauje, że wszystkie działania uzyskały duży procent zapotrzebowania. 53

Wykres 22 Przyczyny bezradności rodziców w sprawach opiekuńczo wychowawczych oraz w prowadzeniu gospodarstwa domowego Według badanych główne przyczyny bezradności rodziców w sprawach opiekuńczo- wychowawczych oraz w prowadzeniu gospodarstwa domowego są- uzależnienia- 49.5% i bezrobocie -38.8%, następnie, dosyć często wskazywane niskie umiejętności rodzicielskie i wychwawcze- 30.1 % i ubóstwo- 21.4 %. Kolejno wskazywane są rozpad rodziny- 14.6 %, niepełnosprawność/ długotrwała choroba-13.6 %, rodzina niepełna 10.7 %, wielodzietność- 4.9 % i zaledwie 1%- brak chęci zmiany swojej sytuacji. 54

Wykres 23 Działania, które poprawiłyby sytuację rodzin niewydolnych wychowawczo Badani, jako działania, które poprawiłyby sytuację rodzin niewydolnych wychowawczo, wskazują główniewiększą liczbę ofert pracy- 30.1 %, szersza ofertę konstruktywnego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży-26.2 % i podobnie- zwiększenie ofert instytucji wspoierających rodzinę- 25.2 %.Następnie wskazywane są -praca socjalna w środowisku- 21.4 %, pomoc terapeutyczna i szkoleniowa -20.4 %, wsparcie, poradnictwo specjalistyczn,edukacja rodzin-18.4%, pomoc asystenta rodziny- 11.7 %, większa dostępnośc do konsultacji psychologiczno- pedagogicznych- 10.7 %,wyższe świadczenia dla rodzin wielodzietnych i niepełnych-9,7%, natomiast jedna osoba uznała, że należy zabrać świadczenia pieniężne osobom niewydolnym wychowawczo. 55

Wykres 24. Negatywne zjawiska na jakie narażone są dzieci i młodzież W opini badanych dzieci i młodzież narażone są na negatywne zjawiska społeczne głównie używanie substancji uzależniających ( alkohol, narkotyki, dopalacze)- 44.7%, uzależnienie od internetu- 39.8%, wulgarność i agresja- 38.8% oraz zaniedbanie wychowawcze ze strony rodziców- 35%, następne destrukcyjne wpływy to demoralizacja 16.5% i wandalizm- 10.7 %, niski procent negatywnego wpływu wskazuja badani na zaniedbania socjalne i przestępczość-3.9% a także trudności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo- wychowawcze- 2.9 % a jedna osoba wskazuję na brak oferty edukacyjnej.. 56

Wykres. 25. Poziom bezrobocia w Gminie Włoszczowa Zdecydowana większość respondentów uważa, że poziom bezrobocia w Gminie Włoszczowa jest przeciętny 49,5%, wysoki poziom bezrobocia wskazuje 22,3% osób, raczej wysoki zaznaczyło 11,7% badanych. Wykres 26 Działania na rzecz poprawy sytuacji osób bezrobotnych Według badanych w celu poprawy sytuacji bezrobotnych należałoby przede wszystkim zwiększyć kompetencje aktywnego poszukiwania pracy- 49.5 %, zwiększyć współpracę z PUP na rzeczosób bezrobotnych -46.6%, organizować prace społecznie użyteczne- 44.7% oraz stworzyć możliwośc 57

odpracowania zadłużeń mieszkaniowych- 35.9 %. Po 1 osobie z badanych wskazało na pomoc w znalezieniu pracy i potrzebę tworzenia miejsc pracy. Wykres 27 Bezpieczeństwo na terenie Gminy Włoszczowa Większość respondentów czuje się bezpiecznie na terenie gminy raczej tak odpowiedziało 53.4 %, tak- 26.2 %.Tylko 1% nie czyje się bezpiecznie a 8.8 % nie ma zdania. Wykres 28 Przyczyny braku poczucia bezpieczeństwa na terenie Gminy Włoszczowa 58

Wynik badania wskazuje, że przyczyną braku bezpieczeństwa jest głównie niewłaściwe zachowanie osób pijących alkohol w miejscach publicznych- 70.9 % i zagrożenie na drodze ( piractwo drogowe, nietrzezwi kierowcy)- 55.3 %. Z powodu braku wystarczającej liczby patroli policyjnych mało bezpiecznie czuje się 23.3 % badanych a przemoc domową wskazuje 11.7 %. Przyczyną braku poczucia bezpieczeństwa są częste włamania i kradzieże - 7.8 % i rozboje- 6.8 %. Wykres 29 Działania zwiększające poczucie bezpieczeństwa Według opinii badanych na zwiększenie poczucia bezpieczeństwa przede wszystkim wpłynęłoby egzekwowanie zakazu sprzedaży alkoholu dzieciom, młodzieży oraz osobom nietrzezwym-75.7 %, akcje społeczne w zakresie profilaktyki uzależnień 53.4 % i większa liczba patroli Policji 41.7 % 59

Wykres 30. Problemy osób starszych Dominującą barierą w funkcjonowaniu osób starszych w Gminie Włoszczowa zdaniem respondentów jest samotność. Takiego zdania jest 57,3% respondentów. 53,4% respondentów wskazała na problemy związane z niepełnosprawnością, następnie na brak placówek wsparcia 31,1%, ubóstwo i brak wsparcia ze strony rodziny i środowiska wskazało 20,4% ankietowanych. Jak wynika z diagnozy osoby starsze stanowią bardzo znaczącą społeczność w mieście. Badanie ankietowe miało na celu zdiagnozowanie sytuacji osób starszych w Gminie Włoszczowa. Otrzymane wyniki wskazują na dużą złożoność problemów z którymi borykają się seniorzy. 60

Wykres 31. Działania poprawiające sytuacje osób starszych Wynik badania wskazuje, że sytuację osób starszych na terenie gminy poprawiłyby w podobnym stopniu działania- Zaangażowanie wolontariuszy do pomocy- 62.1 %, organizowanie projektów socjalnych na rzecz osób starszych- 58.3 % oraz pomoc sąsiedzka- 51.5 %. Wykres 32. Występowanie zjawiska przemocy Z wykresu wynika, że mniej więcej połowa badanych słyszała lub zna przypadki przemocy w rodzinie i 61

podobna część badanych nie słyszała i nie zna takich przypadków. Wykres 33 Procentowy udział zgłoszonych zjawisk przemocy W nawiązaniu do poprzedniego pytania respondenci odpowiedzieli, że nie zgłaszali zjawiska przemocy, z którą się zetknęli lub o niej słyszeli do odpowiedniego organu- 68.2%, natomiast 31.8 % badanych zgłosiło ten fakt do odpowiednich organów. Wykres 34. Najskuteczniejsze działania wobec ofiar przemocy Według badanych najskuteczniejszymi działaniami wobec ofiar przemocy domowej byłoby leczenie 62

uzależnień u sprawców przemocy- 64.1 %, podobnie podejmowanie działań w kierunku izolowania ofiar przemocy od stosujących przemoc- 56.3 %, a następnie umożliwienie uczestnictwa w grupach wsparcia osobom doznającym przemocy- 25.2 %, a uczestniczenie w grupach wsparcia stosującym przemoc- 22.3%, natomiast organizowanie organizowanie ogólnodostępnych akcji społecznych jako działania profilaktyczne wskazuje 17.5 %. 1 % jest za eliminacją sprawców przemocy. Wykres 35. Wykres:działania poprawiające sytuację rodzin wielodzietnych i niepełnych W opinii badanych sytuację rodzin wielodzietnych i niepełnych poprawiłyby kolejno następujące działaniaaktywizacja osób bezrobotnych- 44.7 %, zwiększenie oferty spędzania czasu wolnego dla rodzin- 38.8 %, wsparcie, poradnictwo specjalistyczne i edukacja rodzin- 37.9 %, tworzenie mieszkań socjalnych- 33 %, pomoc asystenta rodziny- 21.4 % oraz 13.6 % - pomoc sąsiedzka. 63

Wykres 36 Problem bezdomności w Gminie Włoszczowa Większość respondentów uważa, iż problem bezdomności nie dotyczy mieszkańców Gminy Włoszczowa 42,7%, na podobnym poziomie rozkładają się odpowiedzi twierdzące 29,1% oraz nie wiem 28,2%. Wykres 37. Działania poprawiające problem bezdomności Według badanych najskuteczniejszymi działaniami mającymi na celu rozwiązanie problemu bezdomności są profilaktyka i terapia uzależnień- 50.5 %,, aktywizacja zawodowa 45.6 %, indywidualne programy wychodzenia z bezdomności- 35 %, lokalne programy przeciwdziałania bezdomności- 23.3 % a na integrację 64

społeczną wskazuje 19.4 % badanych. Wykres 38. Przyczyny ubóstwa Wśród przyczyn ubóstwa w opinii respondentów znajdują się w zdecydowanej większości przyczyny osobiste (zawinione) tj. uzależnienia 47,6%. W obszarze przyczyn pozaosobistych respondenci wskazali brak pracy 40,8%, niezaradność życiową 38,8%, niechęć do podejmowania zatrudnienia 28,2%. brak wykształcenia- 17.5 %, "dziedziczenie biedy"- 13.6 %, brak wsparcia ze strony najbliższych- 4.9 %, niepełnosprawność- 3.9 % Tabela 18. Stopień zadowolenia z warunków życia w Gminie Bardzo zadowolony/a Zadowolony/a Niezadowolony/a Bardzo niezadowolony/a Wyszczególnienie Organizacja czasu wolnego (koła zainteresowań, kluby sportowe, sport i rekreacja) 14 35 44 10 Dostęp do internetu 3 13 59 28 Dostęp do informacji na temat wydarzeń w Gminie 2 11 62 28 Dostęp do kultury i rozrywki 3 25 55 20 Organizacja imprez cyklicznych na terenie Gminy 4 23 56 20 Poziom opieki społecznej 5 19 59 20 Poziom opieki zdrowotnej 27 45 29 2 Bezpieczeństwo mieszkańców 2 27 70 4 65

Warunki mieszkaniowe 6 35 56 6 Edukacja przedszkolna 12 13 68 10 Szkolnictwo podstawowe 13 22 61 7 Szkolnictwo gimnazjalne 12 27 59 5 Dostępność do handlu i usług 2 17 66 18 Udział mieszkańców w życiu publicznym 3 47 42 11 Lokalny rynek pracy możliwość znalezienia pracy, poziom zarobków 32 51 19 1 Stan dróg 29 47 26 1 Komunikacja 26 36 38 3 Stan środowiska naturalnego 14 23 62 4 Miejsca rekreacji (place zabaw, szlaki turystyczne, ścieżki rowerowe, boiska sportowe) 19 31 48 5 Kolorem czerwonym oznaczono największą liczbę odpowiedzi, kolorem niebieskim najmniejszą. Wykres 39. Przyczyny migracji młodych ludzi Obszarami najgorzej ocenionymi zostały: poziom opieki zdrowotnej, lokalny rynek pracy możliwość znalezienia pracy oraz poziom zarobków, stan dróg, komunikacja. W tych obszarach co najmniej połowa respondentów zaznaczyła odpowiedź bardzo niezadowolony/a lub niezadowolony/a. Najlepiej oceniono: organizacja czasu wolnego (koła zainteresowań, kluby sportowe, sport i rekreacja), dostęp do internetu, dostęp do informacji na temat wydarzeń w Gminie, dostęp do kultury i rozrywki, organizacja imprez cyklicznych na terenie Gminy, poziom opieki społecznej, bezpieczeństwo mieszkańców, warunki mieszkaniowe, edukacja przedszkolna, szkolnictwo podstawowe, szkolnictwo gimnazjalne, 66 udział