Sieci komputerowe - pojęcia podstawowe mgr inż. Rafał Watza Katedra Telekomunikacji AGH Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Polska tel. +48 12 6174034, fax +48 12 6342372 e-mail: watza@kt.agh.edu.pl
Plan wykładu Pojęcia podstawowe, klasyfikacja, topologie Modele warstwowe, urządzenia fizyczne w sieciach Warstwa fizyczna, protokoły Ethernetu Adresacja w sieci, adresy fizyczne, logiczne, protokoły ARP, RARP, BOOTP Warstwa sieciowa, protokoły IPv4, IPv6, ICMP Protokoły routingu w sieciach komputerowych Warstwa transportowa, protokoły TCP, UDP Warstwa aplikacji, przykłady aplikacji w sieciach komputerowych Znaczenie i różnice systemów komputerowych Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 2
Organizacja zajęć Terminy zajęć Kontakt Przedstawiciele grup Egzamin Literatura D.E.Comer TCP/IP Sieci komputerowe wykłady inne materiały Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 3
Prawa autorskie Prezentowane materiały pochodzą z opracowań własnych, na podstawie książek: D.E.Commer Sieci komputerowe TCP/IP W.Myszka Narzędzia sieciowe w systemie UNIX Stron www w sieci: www.sieci.res.pl www.net.pagina.pl Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 4
Wprowadzenie Definicja sieci komputerowej Zasoby niezbędne do istnienia sieci komputerowej Topologie sieci Klasyfikacje sieci Powody powstawania sieci komputerowych Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 5
Definicja Sieć komputerowa (computer network) to układ komputerów i urządzeń końcowych połączonych między sobą łączami komunikacyjnymi, umożliwiającymi wymianę komunikatów między jednostkami (procesami). Sieć komputerowa zapewnia dostęp użytkowników do wspólnych zasobów (dane, pamięci, skanery, drukarki, itd.) Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 6
Powody powstawania sieci Współużytkowanie programów i plików Współużytkowanie zasobów sieci (urządzeń) Ograniczenie wydatków na zakup komputera Współużytkowanie baz danych Tworzenie grup roboczych Rozwój organizacji lub sekcji firmy Ułatwienie zarządzania zasobami Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 7
Typy sieci (rozległość) LAN (Local Area Network) zasięg do 10km prędkość do 1000 Mbit/s stopa błędu 10-9 liczebność do 256 urządzeń topologie: magistrala, gwiazda, mieszana przykłady: firmowa, AGH, PWSZ Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 8
Typy sieci (rozległość) MAN (Metropolitan Area Network) zasięg od 10km do 100km prędkość do 100 Mbit/s stopa błędu 10-6 liczebność do 65555 urządzeń opóźnienia transmisyjne rzędu 1-2 ms topologie: gwiazda, pierścień przykłady: AGH, Krakowska (ACK), WARMAN, LODMAN, TORMAN, POZMAN Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 9
Typy sieci (rozległość) WAN (Wide Area Network) zasięg ponad 100km prędkość 64 Kbit/s do 10 Mbit/s stopa błędu 10-12 liczebność ponad 65555 urządzeń duże opóźnienia transmisyjne topologie: pierścień, oczkowa, macierzowa przykłady: Internet Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 10
Typy sieci (rozległość) Sieci korporacyjna (Enterprise Network) zasięg: nieograniczony prędkość: dowolna stopa błędu: zależna od fragmentów liczebność do 256 urządzeń topologie: mieszane przykłady: Polkomtel S.A.,Tel-Energo S.A. Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 11
Sieć Internet Początki badań w latach 1960 (RAND Corporation) dla celów militarnych Projekt DARPA, pierwsza sieć ARPA-net wiele niezależnych komórek, wiele dróg przesłania danych, komunikacja pakietówa podłączenie komputerów w Europie: 1973 Pierwszy program komunikacyjny, pierwszy e-mail: 1974 brak organizacji zarządzającej siecią (lokalni administratorzy) Wiele popularnych usług: www, ftp, irc,... Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 12
Topologie sieci Magistrala Gwiazda Rozsiewcza Drzewiasta Pierścieniowa Oczkowa Mieszana Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 13
Magistrala Współdzielone medium transmisyjne identyczny sposób podłączenia stacji równe prawa stacji nadawanie rozgłoszeniowe tanie medium standardowe oraz złącza podatność na uszkodzenia złącz i pracy sieci ograniczona długość odcinka terminatory Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 14
Gwiazda Połączenie do wspólnego węzła (koncentratora) Awaria węzła - koniec pracy sieci Awaria dowolnego połączenia (kabla) - wyłączenie jednego urządzenia ograniczenie odległości PC od koncentratora efektywne zarządzanie transmisją brak (prawie) kolizji Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 15
Rozsiewcza Współdzielone medium transmisyjne stacja centralna pośredniczy w komunikacji tanie medium transmisyjne dowolna lokalizacja stacji roboczej kolizje i konflikty dostępu niskie bezpieczeństwo transmisji podatność na uszkodzenia Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 16
Drzewiasta Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 17
Pierścieniowa Droga okrężna sygnału łącza dwukierunkowe lub dwa jednokierunkowe możliwość zapewnienia drogi zapasowej wysoka niezawodność sieci regeneracja i sprawdzanie wiarygodności sygnału w stacjach sekwencyjne prawo do nadawania sygnałów Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 18
Oczkowa Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 19
Mieszana Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 20
Skład sieci komputerowej Urządzenia aktywne (np. komputer) Aplikacje (system operacyjny) Medium połączeniowe serwery człowiek Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 21
Typy medium transmisyjnego Kable miedziane kabel prosty skrętka (UTP, STP, FTP) koncentryczny Światłowód jednomodowy wielomodowy Powietrze (eter) fale radiowe fale satelitarne Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 22
Kable proste Żyły miedziane w izolacji Pojedyncze pary lub wieloprzewodowy Krótkie połączenia dla niewielkich prędkości (modemy, drukarki) Duże przesłuchy między kanałami Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 23
Kable skręcone Żyły miedziane w izolacji (kilka par) Skręcenie powoduje równą indukcję z pól zewnętrznych (względna kompensacja) Ekranowanie skuteczniej eliminuje zakłócenia z zewnątrz Do sieci telefonicznej i komputerowej Impedancja 100Ω, topologia różna Długości połączeń: 100m(UTP), 250m(STP) Prędkości do 1000 Mbit/s Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 24
Kable koncentryczne Żyła miedziana w otoczeniu dielektryka i ekranu stalowego lub miedzianego oplot ochronny siatka lub folia jednolita grubość 0.25 lub 0.5 stosunkowo duża szybkość transmisji 10Mb/s impedancja 50Ω, topologia magistrali duże odległości transmisyjne między jednostkami (185m, 500m), terminatory Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 25
Kable światłowodowe Transmisja światła w rdzeniu płaszcz o innej gęstości szkła odbija wewnętrzne światło światłowody jedno- i wielomodowe zewnętrzne włókna wzmacniające oraz elementy konstrukcyjne bardzo duże odległości między jednostkami (100km) bardzo duże prędkości transmisji brak wpływu zakłóceń zewnętrznych Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 26
Oznaczenia kabli A Base-B A prędkość transmisji, np. 10, 100, 1000 B rodzaj medium c2 cienki koncentryk c5 gruby koncentryk ct skrętka cf światłowód Przykład: 10 Base-5 gruby Ethernet do 10 Mbit/s Przykład: 100 Base-T skrętka do 100 Mbit/s 100 VG-Any LAN dowolne medium do sieci LAN Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 27
Kategorie kabla skrętki Kategoria 1 Nieekranowana skrętka telefoniczna Tylko kanały analogowe Kategoria 2 Nieekranowana skrętka Transmisja danych cyfrowych do 4 Mbit/s Kategoria 3 Nieekranowane 4 pary przewodów Transmisja danych cyfrowych do 10 Mbit/s Token Ring i Ethernet Kategoria 4 Ekranowane lub nie 4 pary przewodów Transmisja do 16 Mbit/s Kategoria 5 Rezystancja 100Ω Transmisja do 100 Mbit/s Fast Ethernet Okablowanie strukturalne Kategoria 5e, 6 Nowoczesne konstrukcje, lepsze skręcenia Transmisja do 1000 Mbit/s GigabitEthernet Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 28
Skrętki ekranowane Środowiska z dość dużym poziomem zakłóceń elektromagnetycznych (lotniska) Środowiska wrażliwe na emisję fali elektromagnetycznych (szpitale) Budynki, w których należy zapewnić zgodność emisyjną wg regulacji prawnych Inne Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 29
Podsumowanie Rafał Watza KT AGH watza@kt.agh.edu.pl 30