Biuletyn WWF Polska Nr 1, marzec 2010 2010 - ROK TYGRYSA Według szacunków na świecie zostało już tylko 3500 tygrysów żyjących na wolności. W tym roku, który według chińskiego kalendarza księżycowego jest rokiem tygrysa, WWF chce zwrócić szczególną uwagę na tę dramatycznie zmniejszającą się populację. Wiêcej na str. 2 Tygrys bengalski R.Isotti, A.Cambone - Homo Ambiens / WWF-Canon
Wstęp Szanowni Państwo, Oddajemy w Państwa ręce pierwszy numer biuletynu Gatunki na Krawędzi, magazynu organizacji ekologicznej WWF. Znajdą w nim Państwo informacje o ostatnich wydarzeniach związanych ze zwalczaniem handlu zagrożonymi gatunkami roślin i zwierząt z kraju i ze świata. Bohaterem tego wydania jest tygrys. Z biuletynu dowiedzą się Państwo, dlaczego rok 2010 jest niezwykle ważny dla jego przetrwania i co każdy z nas może zrobić, żeby przyczynić się do jego ochrony. Piszemy także o wynikach Konferencji Stron CITES i o gatunkach, które przegrały na niej walkę o skuteczną ochronę. Dowiedzą się Państwo również, jaką międzynarodową nagrodę dostała ostatnio Polska. Życzymy przyjemnej lektury, Magdalena Romanowicz i Karolina Tymorek Projekt Ograniczenie nielegalnego handlu zagro onymi gatunkami roœlin i zwierz¹t, WWF Polska Tygrys indochiński CK Wong / WWF Greater Mekong 2010 - ROK TYGRYSA c.d. ze str.1 W kulturze azjatyckiej od tysięcy lat tygrys odgrywa ogromną rolę jako symbol mocy i siły, jest także jednym z chińskich znaków Zodiaku. Tymczasem liczba tych charyzmatycznych zwierząt żyjących na wolności drastycznie spada. Terytorium zajmowane przez tygrysy zmniejszyło się w ciągu ostatnich 100 lat aż o 93%. Poza niszczeniem siedlisk tygrysów przez człowieka, drugim największym zagrożeniem dla jego przetrwania jest kłusownictwo. Tygrysy zabijane są przede wszystkim na potrzeby Tradycyjnej Medycyny Azjatyckiej, w której wykorzystuje się sproszkowane części ich ciał. Przedmiotem nielegalnego handlu są również skóry tych zwierząt. Niestety, jeżeli nie podejmiemy natychmiastowych działań na rzecz ochrony tygrysa, gatunek ten prawdopodobnie niedługo przestanie istnieć na wolności. Dlatego właśnie WWF postawił sobie za cel w 2010 roku: - zapewnić środki na powstrzymanie kłusownictwa w najbardziej krytycznych regionach; - skłonić polityków do zobowiązania się do podjęcia działań na rzecz ochrony tego gatunku; - chronić środowisko naturalne, w którym żyją tygrysy, m.in. poprzez powiększenie obszarów chronionych. Bezprecedensową szansą na ocalenie tygrysa będzie zaplanowany na wrzesień 2010 roku specjalny, organizowany w Rosji szczyt, na którym ma zostać przyjęty plan ratowania tego charyzmatycznego gatunku. Gospodarzami szczytu będą premier Rosji, Vladimir Putin i szef Banku Światowego, Robert Zoellick. Będą w nim uczestniczyć przedstawiciele wszystkich 13 krajów, na których terytorium występują te zwierzęta, jest to więc realna szansa na uzyskanie zobowiązania od państw, których decyzje mają największe znaczenie dla uratowania tego gatunku. WWF aktywnie przygotowuje się do szczytu i będzie w nim uczestniczył. Liczne działania podejmowane przez WWF na rzecz ochrony tygrysów mają na celu podwojenie ich liczby przed kolejnym chińskim rokiem Tygrysa, który przypada w roku 2022. Co ty możesz zrobić? Nie kupuj produktów zawierających składniki wyprodukowane z tygrysów! Wyślij e-kartkę do znajomych: http://posters.panda.org/gallery/tiger-ecard-gallery Dowiedz się więcej: http://www.panda.org/ Czy wiesz, że: Tygrysy należą do różnych podgatunków. Do dziś przetrwało sześć z nich (tygrys syberyjski, bengalski, indochiński, malajski, południowochiński, sumatrzański). Trzy wyginęły bezpowrotnie (tygrys balijski, jawajski i kaspijski) w XX wieku. Tygrys syberyjski jest największym z kotów. W zależności od podgatunku tygrysy osiągają długość ciała do trzech metrów i wagę od 100 do 300 kilogramów. 2 Biuletyn WWF Polska, nr 1, marzec 2010
CO TY MOŻESZ ZROBIĆ? Nie kupuj zwierząt egzotycznych, które nie posiadają odpowiednich dokumentów. Jeśli nie jesteś pewien, czy dany gatunek jest chroniony skontaktuj się z WWF Polska. Pamiętaj! Kupując zwierzęta bez dokumentów pomagasz przemytnikom i przyczyniasz się do wymierania gatunków. Nie przywoź z podróży pamiątek zrobionych z zagrożonych wyginięciem roślin lub zwierząt. Pomyśl, jaka jest prawdziwa cena egzotycznej pamiątki! Zobacz, czego nie przywozić z wakacji http://assets.wwfpl.panda.org/img/original/mapa_swiata.jpg Bądź świadomym konsumentem! Zrezygnuj z żywności, którą przygotowano ze zwierząt gatunków zagrożonych wyginięciem. Więcej informacji na http://www.wwfpl.panda.org/co_robimy/gatunki_glowna/handel_ zagrozonymi_gatunkami/mozesz_zrobic/ CO SŁYCHAĆ W WWF? W lutym tego roku przeprowadziliśmy ogólnopolskie szkolenie dla funkcjonariuszy służby celnej na temat rozpoznania produktów tradycyjnej medycyny azjatyckiej (ang. Traditional Asian Medicine, TAM) wytworzonych z chronionych gatunków zwierząt, m.in. tygrysa. Szkolenie prowadził specjalista z eksperckiej organizacji TRAFFIC International, która monitoruje na całym świecie handel okazami gatunków chronionych. W szkoleniu udział wzięło 30 funkcjonariuszy celnych z priorytetowych przejść granicznych w całej Polsce. Rozpoczęła się kolejna seria organizowanych przez nas szkoleń regionalnych dla policji i prokuratury na temat zwalczania nielegalnego handlu zagrożonymi gatunkami. W marcu 45 policjantów i prokuratorów z regionu Warszawy zostało przeszkolonych z zakresu wdrażania obowiązujących w tym zakresie przepisów unijnych oraz krajowych. Przygotowujemy ogólnopolski konkurs fotograficzny Pamiątka, która nie krzywdzi. Więcej szczegółów w kolejnym numerze biuletynu. WWF POLSKA PATRONEM FILMU OCEAN PRZYGÓD 3D Wielka podwodna przygoda. Wybierz się w niesamowitą podróż po pięknym i bogatym świecie oceanów. Żółwica, urocza przewodniczka po morskich głębinach, oprowadzi Cię po Wielkiej Rafie Koralowej w Australii, Półwyspie Valdés w Argentynie i wyspie Roca Partida w Meksyku. Zobacz niezwykłe podwodne sceny czarodziejski balet diabłów morskich, majestatyczny pochód rekinów młotów, nieustające w polowaniach skorpeny, delfiny grające w glonową odmianę piłki nożnej. Spotkaj się z zachwycającą hiszpańską tancerką i największymi żyjącymi na Ziemi waleniami. Premiera już 7 maja 2010. Reżyseria Jean Jacques Mantello. Ambasadorem filmu jest Jean Michel Cousteau, badacz oceanów i działacz na rzecz ochrony środowiska. Ten film pozwala poczuć magię oceanów, a dzięki temu także zrozumieć, że musimy zrobić wszystko, by ocalić ten świat przed zniszczeniem. WWF walczy o czystą wodę i ochronę zagrożonych gatunków zwierząt na całym świecie, dlatego z prawdziwą przyjemnością obejmujemy film patronatem. mówi Magda Romanowicz, kierownik projektu "Ograniczenie nielegalnego handlu ginącymi gatunkami w Polsce" w WWF Polska Produkcja: Wielka Brytania; Dozwolony od lat: bez ograniczeń; Czas trwania: 85 minut www.monolith.pl Biuletyn WWF Polska, nr 1, marzec 2010 3
Morskie gatunki przegrały walkę o ochronę. Podczas 15 Konferencji Stron Konwencji Waszyngtońskiej (CITES), która odbyła się w Katarze w marcu tego roku, odrzucono wszystkie propozycje ochrony morskich gatunków zwierząt o dużym znaczeniu gospodarczym. Tuńczyk błękitnopłetwy, rekiny - żarłacz śledziowy, koleń, żarłacz białopłetwy, głowomłot tropikalny, a także korale czerwone straciły szansę na ochronę, jaką dałby im całkowity zakaz lub ograniczenie międzynarodowego handlu okazami tych gatunków. Zdaniem WWF, najważniejsze jest teraz, aby, kiedy zawiedli politycy, konsumenci przestali je kupować. Jedna z odrzuconych propozycji dotyczyła wprowadzenia całkowitego zakazu międzynarodowego handlu tuńczykiem błękitnopłetwym, którego populacja jest w stanie krytycznym. Na 129 państw, 72 opowiedziały się przeciw, tylko 43 poparły propozycję, a 14 państw wstrzymało się od głosu. Mięso tuńczyka błękitnopłetwego stało się towarem luksusowym, którego ceny z roku na rok systematycznie rosną. Jednocześnie liczebność populacji tej ryby dramatycznie maleje. W ostatnich latach uległa ona wręcz załamaniu - jej liczebność jest tak niska, że nawet w przypadku całkowitego zaprzestania połowów nie ma żadnych gwarancji, że odbuduje się ona do poziomu zrównoważonego. Z roku na rok kwoty połowowe ustalane przez Ministrów ds. Rybołówstwa krajów członkowskich Unii Europejskiej przekraczają znacząco wielkości, które zdaniem naukowców pozwoliłyby ją uratować. WWF nadal zamierza przekonywać przedstawicieli branży gastronomicznej, aby przestali sprzedawać i kupować ten zagrożony gatunek. Ponadto, WWF wzywa kraje na całym świecie, aby brały przykład z księstwa Monako inicjatora walki o objęcie tego gatunku ochroną w ramach Załącznika I Konwencji CITES i tak jak ono ogłosiły, że chcą być państwami wolnymi od handlu tuńczykiem błękitnopłetwym. Mrożony tuńczyk błękitnopłetwy, targ rybny w Japonii Michel Gunther / WWF-Canon Sushi z tuńczyka błękitnopłetwego Bruno Arnold / WWF-Canon Polska nagrodzona za zwalczanie przestępstw wobec dzikich zwierząt i roślin Podczas 15 Konferencji Stron Konwencji Waszyngtońskiej (CITES), która odbyła się w Katarze w dniach 13 25 marca tego roku Polska otrzymała od Interpolu nagrodę za szczególne osiągnięcia w dziedzinie zwalczania międzynarodowej przestępczości przeciwko dzikiej faunie i florze. Nagrodę przyznano także Botswanie. Obydwa kraje nagrodzono za szczególne zaangażowanie w przekazywanie do Interpolu informacji o przestępczości przeciwko dzikiej faunie i florze. W ramach systemu Eccomessage informacje te s¹ dostêpne dla 188 pañstw cz³onkowskich Interpolu, co ma kluczowe znaczenie dla skutecznego zwalczania tych przestêpstw. Polska i Botswana stanowi¹ pozytywne przyk³ady dla innych - powiedział David Higgins, Kierownik Programu Przestępczości Środowiskowej Interpolu, który wręczył nagrodę. CITES (z ang. Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) - Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem. 4 Biuletyn WWF Polska, nr 1, marzec 2010
ZATRZYMANIA POLSKA/ŚWIAT W marcu b.r. służba celna zatrzymała na warszawskim lotnisku nietypową przesyłkę z USA - trzy serwale i jednego karakala. Zwierzęta nie miały zezwoleń importowych CITES, zostały więc sprowadzone nielegalnie. Obecnie przebywają tymczasowo w warszawskim ogrodzie zoologicznym. Pod koniec 2009 roku służba celna portu lotniczego na Okęciu dokonała pierwszego w Polsce zatrzymania mięsa z lasu (tzw. bushmeat). Nielegalnie przewożone przez obywatelkę Kamerunu mięso małpy zostało zatrzymane na lotnisku, a sprawa trafiła do sądu. W lutym b.r. międzynarodowa organizacja policji Interpol przeprowadziła zakrojoną na szeroką skalę akcję wymierzoną przeciwko nielegalnemu handlowi produktami tradycyjnej medycyny azjatyckiej (TAM), zawierającymi części chronionych roślin i zwierząt. W ciągu miesiąca na całym świecie dokonano wielu aresztowań oraz skonfiskowano produkty TAM o wartości ponad 10mln euro. W operację zaangażowane były instytucje wdrażające CITES (m.in. policja i służby celne) z 18 krajów. Martin Harvey / WWF-Canon Bushmeat, czyli mięso z lasu to mięso dzikich zwierząt wielu cennych gatunków, w tym tak ważnych, jak goryle, szympansy, antylopy Bongo czy słonie. Co roku w samej Afryce Centralnej w dorzeczu Kongo ponad milion ton tego mięsa trafia na lokalne bazary lub rynki zagraniczne. Handel mięsem zagrożonych wyginięciem dziko żyjących zwierząt, a szczególnie rozwój komercyjnego kłusownictwa to ogromne zagrożenie dla przetrwania bezcennej fauny afrykańskiej. ZIELO GALERIA Tuńczyk błękitnopłetwy Brian J. Skerry / National Geographic Stock Czerwony koral Natl. Archives of Australia / WWF Tych gatunków nie udało się objąć ochroną podczas Konferencji Stron Konwencji CITES, w marcu tego roku w Katarze. Rekin młot Cat Holloway / WWF-Canon Biuletyn WWF Polska, nr 1, marzec 2010 5
Magazyn redaguje zespół: Magda Romanowicz, Karolina Tymorek, Anna Drążkiewicz. Opracowanie graficzne: Rafał Pudło. Adres redakcji i wydawcy: WWF Polska, ul. Wiśniowa 38, 02-520 Warszawa, tel. 22 849 84 69 SOS dla goryli Populacje goryli zamieszkujące tereny dorzecza rzeki Kongo w Afryce mogą prawie zupełnie zniknąć do 2020 roku, alarmują w swoim raporcie Program Środowiskowy ONZ (UNEP) i międzynarodowa organizacja policji Interpol. Niezbędne jest podjęcie natychmiastowych działań w celu ograniczenia kłusownictwa i ochrony naturalnych siedlisk, konkludują autorzy raportu przedstawionego podczas ostatniej Konferencji Stron Konwencji CITES, która odbyła się w marcu tego roku w Katarze. Martin Harvey / WWF-Canon BOHATER STĘPNEGO NUMERU O WWF Misją WWF jest powstrzymanie degradacji środowiska naturalnego naszej planety i kształtowanie przyszłości, w której ludzie będą żyli w harmonii z przyrodą. Przez prawie 50 lat swojego istnienia WWF wyrósł na jedną z największych organizacji ekologicznych na świecie. Przeprowadziliśmy lub pomogliśmy w realizacji 12, 6 tys. projektów w ponad 150 krajach świata, współuczestniczyliśmy w powstaniu ponad 270 parków narodowych. Jesteśmy pierwszą organizacją, która zwróciła uwagę świata na problem ginącej przyrody w Afryce, byliśmy także prekursorami ochrony środowiska w Chinach. Przekonujemy rządy państw do działań proekologicznych, wpływamy na programy nauczania i prowadzimy dialog z przedstawicielami biznesu. Przekonujemy międzynarodową społeczność, że ochrona przyrody naszej planety to warunek przeżycia dla ludzkości. W Polsce WWF już od prawie 10 lat chroni rzeki i lasy. Promujemy zrównoważone rybołówstwo i staramy się przeciwdziałać zmianom klimatu. Ratujemy zagrożone gatunki. Prowadzimy działania na rzecz ochrony największych polskich drapieżników - wilka, rysia i niedźwiedzia, oraz ssaków bałtyckich - foki i morświna. Walczymy z nielegalnym handlem ginącymi gatunkami roślin i zwierząt. To zaledwie niektóre z wielu podejmowanych przez nas działań. Więcej informacji można znaleźć na stronie www.wwf.pl Wsparcie udzielone przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także ze środków budżetu Rzeczpospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych 6 Biuletyn WWF Polska, nr 1, marzec 2010