Ogólne warunki ubezpieczenia Rodzinna Decyzja

ubezpieczenia Ogólne warunki ubezpieczenia Rodzinna Decyzja ubezpieczenie na życie indeks RD/07/08/10

Spis treści Ogólne warunki ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja 1 Ogólne warunki ubezpieczenia dodatkowego dla współmałżonka Rodzinna Decyzja 13 Ogólne warunki ubezpieczenia dodatkowego dla dziecka Rodzinna Decyzja 23 Ogólne warunki ubezpieczenia dodatkowego Drugiej Opinii Lekarskiej Rodzinna Decyzja 31 Tabela opłat i limitów 35

Postanowienia ogólne 1 1. Niniejsze Ogólne warunki ubezpieczenia stosuje się do umów ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja zawieranych pomiędzy AXA Życie Towarzystwem Ubezpieczeń S.A. a Ubezpieczającym. 2. Umowa ubezpieczenia może być zawarta na warunkach odmiennych od niniejszych Ogólnych warunków ubezpieczenia. W takiej sytuacji AXA Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. przedstawia Ubezpieczającemu na piśmie różnice pomiędzy postanowieniami ogólnych warunków ubezpieczenia a umową ubezpieczenia. 2 Określenia użyte w niniejszych Ogólnych warunkach ubezpieczenia, polisie, wniosku oraz innych dokumentach składających się na treść umowy Ubezpieczenia oznaczają: 1) choroba stwierdzona przez lekarza reakcja organizmu Ubezpieczonego na działanie czynnika chorobotwórczego, prowadząca do zaburzeń czynnościowych, zmian organicznych w tkankach, narządach, układach lub całym ustroju Ubezpieczonego; 2) data rozpoczęcia ochrony określony w polisie dzień, w którym rozpoczyna się odpowiedzialność Towarzystwa, będący dniem zawarcia umowy ubezpieczenia; 3) dziecko dziecko własne lub przysposobione Ubezpieczonego lub współmałżonka, które w dniu podpisywania wniosku o zawarcie umowy dodatkowej dla dziecka Rodzinna Decyzja ukończyło pierwszy rok życia i nie ukończyło 18. roku życia oraz w dniu przedłużania umowy dodatkowej ukończyło rok i nie ukończyło 25. roku życia; 4) miesiąc polisy miesiąc rozpoczynający się w dacie rozpoczęcia ochrony, a następnie w takim samym dniu każdego kolejnego miesiąca, a jeżeli nie ma takiego dnia w danym miesiącu, w ostatnim dniu tego miesiąca; 5) nieszczęśliwy wypadek nagłe zdarzenie losowe wywołane wyłącznie przyczyną zewnętrzną, niezależne od woli ani od stanu zdrowia Ubezpieczonego; za nieszczęśliwy wypadek nie uważa się zawału serca lub udaru mózgu ani innych chorób, nawet występujących nagle; 6) niezdolność Ubezpieczonego do pracy zarobkowej całkowita niezdolność Ubezpieczonego do wykonywania jakiejkolwiek pracy, będąca rezultatem obrażeń ciała, trwająca nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy, o ile zgodnie z wiedzą medyczną nie ma pozytywnych rokowań co do odzyskania przez Ubezpieczonego zdolności do pracy; 7) obrażenia ciała uszkodzenie narządów lub układów narządów Ubezpieczonego powstałe bezpośrednio w następstwie nieszczęśliwego wypadku; 8) OWU niniejsze Ogólne warunki ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja; 9) pobyt w szpitalu trwający nieprzerwanie co najmniej cztery dni pobyt Ubezpieczonego w szpitalu celem leczenia choroby lub doznanych obrażeń ciała; w rozumieniu niniejszych OWU okres pobytu w szpitalu rozpoczyna się w dniu przyjęcia Ubezpieczonego do szpitala, a kończy się w dniu wypisania Ubezpieczonego ze szpitala; jeżeli przerwa pomiędzy kolejnymi pobytami w szpitalu nie przekracza 24 godzin, wówczas uznaje się ciągłość pobytu w szpitalu; 10) polisa dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia; 11) poważne zachorowanie jedna z poniżej wymienionych chorób Ubezpieczonego: a) zawał serca pierwszorazowe wystąpienie martwicy ograniczonego obszaru mięśnia sercowego jako skutek ostrego niedokrwienia, rozpoznane na podstawie wystąpienia typowego dla zawału serca bólu w klatce piersiowej, świeżych zmian w zapisie EKG potwierdzających wystąpienie świeżego zawału serca i znaczącego podwyższenia stężenia enzymów sercowych we krwi; z zakresu ubezpieczenia wykluczone są epizody dławicowego bólu w klatce piersiowej (angina pectoris), b) udar mózgu nagłe, w efekcie trwałe uszkodzenie tkanki mózgowej w następstwie wynaczynienia krwi, niedokrwienia lub zatoru tętnicy śródczaszkowej materiałem pochodzącym z układu krwionośnego, skutkujące wystąpieniem defi cytów neurologicznych trwających nie krócej niż 24 godziny i potwierdzonych badaniem lekarskim; wykluczeniu podlegają: epizody przejściowego niedokrwienia ośrodkowego układu nerwowego (OUN), udar niepozostawiający trwałego ubytku funkcji OUN; rozpoznanie trwałego uszkodzenia OUN musi być potwierdzone badaniem specjalisty neurologa i wynikiem badania metodą tomografi i komputerowej i/lub rezonansu magnetycznego nie wcześniej niż po upływie 8 tygodni od czasu wystąpienia pierwszych objawów, c) nowotwór złośliwy nowotwór (guz) złośliwy, charakteryzujący się niekontrolowanym wzrostem i rozprzestrzenianiem się komórek nowotworowych, powodujący naciekanie i niszczenie prawidłowych tkanek; rozpoznanie musi zostać potwierdzone badaniem histopatologicznym przeprowadzonym przez wykwalifi kowanego lekarza onkologa lub histopatologa; zakres ubezpieczenia obejmuje także białaczkę, chłoniaka złośliwego, ziarnicę złośliwą (chorobę Hodgkina), złośliwe nowotwory szpiku kostnego oraz nowotwory skóry powodujące powstawanie przerzutów. Z ochrony ubezpieczeniowej wykluczone są: rak nieinwazyjny (carcinoma in situ), dysplazja szyjki macicy, rak szyjki macicy w stopniu CIN-1, CIN-2, CIN-3 oraz wszelkie zmiany przedrakowe i nieinwazyjne, wczesny rak gruczołu krokowego (T1 wg klasyfi kacji TNM, wliczając T1a i T1b lub odpowiadający mu stopień zaawansowania wg innej klasyfi kacji), czerniak złośliwy skóry w stopniu zaawansowania 1A ( 1 mm, poziom II lub III, bez owrzodzenia) według klasyfi kacji AJCC z 2002 r., nadmierne rogowacenie (hyperkeratosis), rak podstawnokomórkowy skóry i rak kolczystokomórkowy skóry, wszelkie nowotwory współistniejące z infekcją HIV, d) niewydolność nerek przewlekłe, trwałe i całkowite uszkodzenie obu nerek skutkujące koniecznością dializoterapii lub przeszczepu; diagnoza musi być jednoznacznie potwierdzona dokumentacją medyczną, e) łagodny guz mózgu wszystkie guzy mózgu, które nie są klasyfi kowane jako złośliwe, potwierdzone przez specjalistę neurologa lub neurochirurga, wymagające usunięcia lub w przypadku zaniechania operacji powodujące trwały ubytek neurologiczny; wykluczeniu podlegają: krwiaki, ziarniaki, cysty, guzy szyszynki lub przysadki mózgowej oraz malformacje naczyń mózgowych, f) przeszczep narządów przeszczepienie Ubezpieczonemu jako biorcy jednego z niżej wymienionych narządów lub zakwalifi kowanie Ubezpieczonego na listę biorców oczekujących na przeszczep jednego z niżej wymienionych narządów: serca, płuca, wątroby, nerki, trzustki lub szpiku kostnego z zastosowaniem komórek macierzystych krwi po uprzedniej całkowitej ablacji (zniszczeniu) szpiku własnego biorcy; przeszczep musi być uzasadniony medycznie i wynikać ze stwierdzenia i potwierdzenia nieodwracalnej, schyłkowej niewydolności narządu; ubezpieczeniem nie są objęte przeszczepy wykorzystujące komórki macierzyste inne niż wyżej wymienione, g) pomostowanie (bypass) naczyń wieńcowych przeprowadzenie operacji chirurgicznej, mającej na celu zlikwidowanie zwężenia lub niedrożności jednej lub więcej tętnic wieńcowych przez wszczepienie pomostu omijającego; operacja musi być poprzedzona angiografi ą wykazującą istotne zwężenie tętnicy wieńcowej i przeprowadzona w następstwie zalecenia specjali- 1

sty kardiologa; zakres ubezpieczenia nie obejmuje angioplastyki ani jakichkolwiek innych zabiegów na tętnicach wieńcowych wykonywanych od strony światła tętnicy wieńcowej i wykorzystujących techniki cewnikowania naczyń wieńcowych lub techniki laserowe, h) angioplastyka wieńcowa pierwszorazowe leczenie zwężenia lub niedrożności jednej lub więcej tętnic wieńcowych przy użyciu angioplastyki balonowej, przezskórnej angioplastyki wieńcowej lub innych podobnych metod; przeprowadzenie takiej angioplastyki musi być uzasadnione medycznie na podstawie zalecenia specjalisty kardiologa oraz musi istnieć angiografi czne potwierdzenie istotnego zwężenia tętnicy wieńcowej, i) operacja aorty zabieg chirurgiczny przeprowadzony z powodu zagrażającej życiu choroby naczyniowej, w tym koarktacji aorty, tętniaków i rozwarstwienia aorty; aorta defi niowana jest jako jej odcinek piersiowy i brzuszny bez jej odgałęzień; ubezpieczenie nie obejmuje zabiegów polegających na wprowadzeniu stentu do aorty oraz zabiegów dotyczących jedynie odgałęzień aorty, j) anemia aplastyczna wystąpienie przewlekłej nieodwracalnej niewydolności szpiku, której rezultatem jest łączne wystąpienie niedokrwistości, trombocytopenii oraz granulocytopenii, wymagającej regularnego leczenia przynajmniej jednym z następujących sposobów: przetaczanie krwi i preparatów krwiopodobnych, leczenie lekami immunosupresyjnymi, leczenie czynnikami stymulującymi szpik, przeszczepienie szpiku kostnego. Rozpoznanie anemii aplastycznej musi być potwierdzone przez specjalistę hematologa, k) utrata wzroku wskutek choroby całkowita, nieodwracalna utrata widzenia w obu oczach spowodowana chorobą; rozpoznanie musi być potwierdzone przez lekarza okulistę z ośrodka prowadzącego leczenie, l) oparzenia głębokie termicznie i/lub chemiczne uszkodzenie powłok skórnych obejmujące: nie mniej niż 60% całkowitej powierzchni ciała w przypadku oparzenia I stopnia, nie mniej niż 40% całkowitej powierzchni ciała w przypadku oparzenia II stopnia, nie mniej niż 20% całkowitej powierzchni ciała w przypadku oparzenia III stopnia; przy ocenie powierzchni oparzenia stosuje się regułę dziewiątek lub tabelę Lunda i Browdera. Zakres ubezpieczenia nie obejmuje oparzeń słonecznych, m) utrata mowy całkowita i nieodwracalna utrata możliwości mówienia w następstwie choroby trwająca nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy; rozpoznanie musi być potwierdzone przez specjalistę w zakresie laryngologii w oparciu o stwierdzenie choroby fałdów głosowych; zakres ubezpieczenia nie obejmuje jakichkolwiek przypadków utraty zdolności mówienia spowodowanych schorzeniami psychicznymi oraz utraty zdolności mówienia, która może być skorygowana z zastosowaniem jakichkolwiek procedur terapeutycznych, n) schyłkowa niewydolność wątroby (w tym schyłkowa niewydolność wątroby spowodowana wirusowym zapaleniem wątroby) schyłkowa postać choroby (marskości) wątroby powodująca co najmniej jeden z poniższych objawów: wodobrzusze niepoddające się leczeniu, trwałą żółtaczkę, żylaki przełyku, encefalopatię wrotną; zakres ubezpieczenia nie obejmuje przypadków chorób wątroby powstałych skutkiem nadużywania alkoholu, leków itp. środków, o) śpiączka stan utraty przytomności z brakiem reakcji na bodźce zewnętrzne lub potrzeby naturalne, trwający w sposób ciągły i wymagający stosowania systemów podtrzymywania życia przez okres co najmniej 96 godzin; dodatkowo wymagane jest stwierdzenie trwałego ubytku neurologicznego potwierdzone przez specjalistę w zakresie neurologii; zakres ochrony ubezpieczeniowej nie obejmuje przypadków śpiączki wynikających z użycia alkoholu i innych substancji odurzających, p) stwardnienie rozsiane zespół mnogich ubytków neurologicznych wywołanych demielinizacją mózgu lub rdzenia kręgowego, utrzymujących się przez co najmniej 6 miesięcy; rozpoznanie musi być ostateczne i postawione przez specjalistę neurologa oraz poprzedzone więcej niż jednym epizodem zaburzeń neurologicznych, stanowiących dowolną kombinację uszkodzenia nerwu wzrokowego, pnia mózgu, rdzenia kręgowego, zaburzeń koordynacji lub zaburzeń czucia, r) utrata kończyn amputacja lub całkowita i nieodwracalna utrata funkcji co najmniej dwóch kończyn z powodu choroby; w przypadku amputacji zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmuje: w zakresie kończyn dolnych amputację na poziomie stawów skokowych lub powyżej, w zakresie kończyn górnych amputację na wysokości nadgarstków lub powyżej, s) utrata słuchu całkowita i nieodwracalna obustronna utrata słuchu spowodowana nagłym zachorowaniem; rozpoznanie musi nastąpić na podstawie badań audiometrycznych i być potwierdzone przez laryngologa; zakres ubezpieczenia nie obejmuje przypadków utraty słuchu możliwych do skorygowania postępowaniem terapeutycznym; 12) rocznica polisy rocznica daty rozpoczęcia ochrony; 13) rok polisy okres rozpoczynający się w dacie rozpoczęcia ochrony oraz w każdą rocznicę polisy i kończący się w dniu bezpośrednio poprzedzającym rocznicę polisy; 14) składka dodatkowa kwota wpłacana przez Ubezpieczającego, należna z tytułu każdej umowy dodatkowej; 15) składka łączna kwota wpłacana przez Ubezpieczającego, będąca sumą składki podstawowej i składek dodatkowych; 16) składka podstawowa kwota wpłacana przez Ubezpieczającego, należna z tytułu umowy ubezpieczenia; 17) suma ubezpieczenia określona w polisie kwota, którą Towarzystwo zobowiązuje się wypłacić w przypadku zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego określonego w umowie ubezpieczenia; 18) szpital działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa polskiego zakład opieki lecznictwa zamkniętego, którego zadaniem jest świadczenie przez wykwalifi kowaną kadrę pielęgniarską i lekarską całodobowej opieki medycznej, leczenie i wykonywanie zabiegów chirurgicznych; w rozumieniu niniejszych OWU za szpital nie uważa się ośrodka opieki społecznej, ośrodka dla psychicznie chorych, hospicjum, ośrodka leczenia uzależnień od alkoholu, narkotyków, leków i innych, ośrodka sanatoryjnego, ośrodka wypoczynkowego, a także ośrodka rehabilitacji; 19) śmierć w wyniku udaru mózgu śmierć w następstwie udaru niedokrwiennego, udaru krwotocznego, krwotoku podpajęczynówkowego na skutek pęknięcia tętniaka wewnątrzczaszkowego, co zostało wskazane jako pierwotna przyczyna zgonu w karcie zgonu lub w protokole badania sekcyjnego; 20) śmierć w wyniku zawału serca śmierć w następstwie martwicy części mięśnia sercowego spowodowanej niedokrwieniem, co zostało wskazane jako przyczyna zgonu w karcie zgonu lub w protokole badania sekcyjnego; 21) Tabela opłat i limitów tabela opłat i limitów do ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja, stanowiąca integralną część niniejszych OWU; 22) Towarzystwo AXA Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.; 2

Ogólne warunki ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja 23) trwały uszczerbek na zdrowiu trwałe naruszenie sprawności organizmu Ubezpieczonego w wysokości co najmniej 6%, powodujące upośledzenie czynności organizmu, którego przyczyną był nieszczęśliwy wypadek; 24) Ubezpieczający osoba fi zyczna zawierająca umowę ubezpieczenia i zobowiązana do opłacania składki łącznej, w wysokości i terminach określonych w polisie; 25) Ubezpieczony osoba fi zyczna, której życie i zdrowie jest przedmiotem ubezpieczenia, będąca równocześnie Ubezpieczającym; 26) umowa dodatkowa umowa ubezpieczenia zawierana na podstawie ogólnych warunków ubezpieczenia dodatkowego (OWUD): OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja, OWUD dla współmałżonka Rodzinna Decyzja, OWUD Drugiej Opinii Lekarskiej Rodzinna Decyzja; 27) umowa ubezpieczenia umowa zawarta na podstawie Ogólnych warunków ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja; 28) Uposażony Główny osoba wskazana przez Ubezpieczonego jako uprawniona do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego w przypadku śmierci Ubezpieczonego; 29) Uposażony Zastępczy osoba wskazana przez Ubezpieczonego jako uprawniona do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego w przypadku śmierci Ubezpieczonego, jeżeli Uposażony Główny nie został wskazany lub wszyscy Uposażeni Główni zmarli przed śmiercią Ubezpieczonego bądź zostali pozbawieni prawa do świadczenia; 30) Uprawniony osoba uprawniona do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego z tytułu umowy ubezpieczenia; Uprawnionym w rozumieniu niniejszych OWU jest Uposażony Główny, Uposażony Zastępczy lub inna osoba uprawniona do otrzymania świadczenia w przypadkach określonych w OWU; 31) współmałżonek osoba pozostająca z Ubezpieczającym w związku małżeńskim w dniu podpisywania wniosku ubezpieczeniowego lub w rocznicę polisy. Treść umowy ubezpieczenia 3 Treść umowy ubezpieczenia zawarta jest we wniosku, OWU, polisie, załącznikach do polisy oraz każdym innym dokumencie uzgodnionym przez strony umowy ubezpieczenia. Przedmiot i zakres ubezpieczenia 4 1. Przedmiotem ubezpieczenia jest życie i zdrowie Ubezpieczonego. 2. Zakres ubezpieczenia obejmuje: 1) śmierć Ubezpieczonego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej przez Towarzystwo z tytułu umowy ubezpieczenia, 2) śmierć Ubezpieczonego, która nastąpiła w wyniku nieszczęśliwego wypadku zaistniałego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, pod warunkiem że śmierć nastąpiła nie później niż w okresie 6 miesięcy od dnia nieszczęśliwego wypadku, 3) śmierć Ubezpieczonego, która nastąpiła w wyniku zawału serca lub udaru mózgu zaistniałych w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, pod warunkiem że śmierć nastąpiła w okresie 1 miesiąca od dnia wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu, 4) trwały uszczerbek na zdrowiu Ubezpieczonego, powstały bezpośrednio w następstwie nieszczęśliwego wypadku zaistniałego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, pod warunkiem że uszczerbek wystąpił nie później niż w okresie 6 miesięcy od dnia nieszczęśliwego wypadku, 5) pobyt Ubezpieczonego w szpitalu w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia w celu leczenia choroby lub obrażeń ciała powstałych bezpośrednio w następstwie nieszczęśliwego wypadku zaistniałego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, z zastrzeżeniem że ochrona ubezpieczeniowa z tytułu pobytu Ubezpieczonego w szpitalu po najbliższej rocznicy polisy przypadającej bezpośrednio po ukończeniu przez Ubezpieczonego 55. roku życia ograniczona jest do pobytu w szpitalu w celu leczenia obrażeń ciała, 6) poważne zachorowania Ubezpieczonego, występujące w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia zawartej na podstawie niniejszych OWU, o których mowa w 2, pkt 11), z zastrzeżeniem że ochrona ubezpieczeniowa z tytułu poważnych zachorowań Ubezpieczonego wygasa w najbliższą rocznicę polisy przypadającą bezpośrednio po ukończeniu przez Ubezpieczonego 60. roku życia, 7) niezdolność Ubezpieczonego do pracy zarobkowej powstałą bezpośrednio w następstwie nieszczęśliwego wypadku zaistniałego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, pod warunkiem że niezdolność do pracy zarobkowej rozpoczęła się w okresie ochrony ubezpieczeniowej z tytułu niniejszej umowy ubezpieczenia, jednak nie później niż w okresie 6 miesięcy od dnia nieszczęśliwego wypadku. Czas trwania i zakres odpowiedzialności Towarzystwa 5 1. Odpowiedzialność Towarzystwa z tytułu umowy ubezpieczenia rozpoczyna się od dnia wskazanego w polisie, nie wcześniej niż od dnia następnego po dniu opłacenia pierwszej składki łącznej. 2. Odpowiedzialność Towarzystwa z tytułu umowy ubezpieczenia wygasa: 1) z upływem ostatniego dnia okresu ubezpieczenia lub z dniem śmierci Ubezpieczonego, lub wypłaty świadczenia z tytułu niezdolności Ubezpieczonego do pracy zarobkowej, z zastrzeżeniem zapisów 39, w zależności od tego, które z powyższych zdarzeń nastąpi wcześniej, 2) z dniem rozwiązania umowy ubezpieczenia, z zastrzeżeniem że w przypadku śmierci Ubezpieczonego lub w przypadku niezdolności Ubezpieczonego do pracy zarobkowej ochrona ubezpieczeniowa w stosunku do osób ubezpieczonych w ramach umów dodatkowych trwa do końca okresu, za który została opłacona składka, 3) z dniem odstąpienia od umowy ubezpieczenia. 6 1. Ochrona ubezpieczeniowa z tytułu umowy ubezpieczenia udzielana jest na całym świecie przez całą dobę, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Ochrona ubezpieczeniowa z tytułu pobytu Ubezpieczonego w szpitalu obejmuje pobyt w szpitalu wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 3. Na wysokość świadczeń wypłacanych na podstawie umowy ubezpieczenia nie mają wpływu metody kalkulacji rezerw techniczno- -ubezpieczeniowych. Ograniczenia odpowiedzialności Towarzystwa 7 1. Świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu umowy ubezpieczenia zawartej na podstawie niniejszych OWU nie zostanie wypłacone, jeżeli zdarzenie ubezpieczeniowe nastąpiło bezpośrednio lub pośrednio na skutek: 1) wojny, działań wojennych lub stanu wojennego, 3

2) dobrowolnego uczestnictwa Ubezpieczonego w aktach przemocy, terroryzmu, zamieszkach lub rozruchach, 3) popełnienia lub usiłowania popełnienia przez Ubezpieczonego przestępstwa. 2. Towarzystwo nie wypłaci świadczenia ubezpieczeniowego z tytułu śmierci Ubezpieczonego, jeżeli śmierć Ubezpieczonego nastąpiła bezpośrednio lub pośrednio na skutek samobójstwa Ubezpieczonego popełnionego w okresie 2 lat od dnia objęcia Ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową. 8 1. W okresie pierwszych trzech miesięcy od dnia objęcia ochroną ubezpieczeniową Ubezpieczony ma prawo do świadczenia z tytułu pobytu Ubezpieczonego w szpitalu oraz poważnego zachorowania Ubezpieczonego wyłącznie w przypadku, gdy łącznie spełnione są następujące warunki: 1) przyczyną zdarzenia ubezpieczeniowego był nieszczęśliwy wypadek, 2) zarówno nieszczęśliwy wypadek, jak i zdarzenie ubezpieczeniowe miały miejsce w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia. 2. Ochrona z tytułu śmierci Ubezpieczonego w wyniku zawału serca lub udaru mózgu rozpoczyna się po upływie 3 miesięcy od dnia objęcia Ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową. 9 W przypadku ujawnienia, że przed objęciem Ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową Ubezpieczający lub Ubezpieczony podał wiadomości nieprawdziwe, a w szczególności zatajona została choroba Ubezpieczonego, Towarzystwo w okresie pierwszych trzech lat od daty objęcia Ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową może odmówić wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego, chyba że wiadomości nieprawdziwe nie miały wpływu na zwiększenie prawdopodobieństwa wypadku objętego umową ubezpieczenia. Jeżeli do podania wiadomości nieprawdziwych lub zatajenia informacji doszło na skutek winy umyślnej Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego, w razie wątpliwości przyjmuje się, że zdarzenie przewidziane umową ubezpieczenia i jego następstwa są skutkiem tych nieprawdziwych lub zatajonych okoliczności. 10 W przypadku jeżeli Ubezpieczonemu zostało wypłacone świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu Ubezpieczonego, a następnie Ubezpieczony zmarł na skutek tego samego nieszczęśliwego wypadku, świadczenie z tytułu śmierci Ubezpieczonego w wyniku nieszczęśliwego wypadku stanowi różnicę pomiędzy sumą ubezpieczenia na wypadek śmierci Ubezpieczonego w wyniku nieszczęśliwego wypadku a wypłaconym świadczeniem z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu Ubezpieczonego. 11 Świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu: śmierci Ubezpieczonego w wyniku nieszczęśliwego wypadku, śmierci Ubezpieczonego w wyniku zawału serca lub udaru mózgu, uszczerbku na zdrowiu Ubezpieczonego, pobytu Ubezpieczonego w szpitalu, poważnego zachorowania Ubezpieczonego, niezdolności Ubezpieczonego do pracy zarobkowej nie zostanie wypłacone, jeżeli nieszczęśliwy wypadek lub odpowiednio: zawał serca lub udar mózgu, choroba lub obrażenia ciała będące przyczyną pobytu w szpitalu lub poważne zachorowanie są następstwem: 1) spożycia przez Ubezpieczonego alkoholu w ilości powodującej, że zawartość alkoholu w organizmie Ubezpieczonego wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2 alkoholu albo do obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg alkoholu w 1 dm 3, niezaleconego przez lekarza zażycia przez Ubezpieczonego leków, narkotyków, środków odurzających lub psychotropowych, 2) poddania się przez Ubezpieczonego zabiegowi o charakterze medycznym przeprowadzonemu poza kontrolą lekarza lub innych osób uprawnionych, 3) udziału Ubezpieczonego w zajęciach sportowych lub rekreacyjnych o ryzykownym charakterze, w szczególności takich jak: spadochroniarstwo, wspinaczka, speleologia, skoki na linie, sporty motorowe i wodne, 4) pełnienia przez Ubezpieczonego zasadniczej służby wojskowej, 5) prowadzenia przez Ubezpieczonego pojazdu lądowego, wodnego lub powietrznego, jeżeli Ubezpieczony nie posiadał odpowiednich uprawnień lub dokumentu uprawniającego do kierowania i używania danego pojazdu, 6) popełnienia lub usiłowania popełnienia przez Ubezpieczonego samobójstwa, 7) samookaleczenia się lub okaleczenia na własną prośbę, niezależnie od stanu poczytalności Ubezpieczonego, 8) transportu środkami powietrznymi z wyjątkiem samolotu licencjonowanych pasażerskich linii lotniczych, 9) choroby lub zaburzeń psychicznych, w tym niedorozwoju umysłowego Ubezpieczonego, 10) niezastosowania się do zaleceń lekarskich poprzez niewyrażenie zgody na standardowe, powszechnie uznane procedury medyczne. 12 Niezależnie od innych postanowień niniejszych OWU dotyczących ograniczenia odpowiedzialności Towarzystwa świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu pobytu Ubezpieczonego w szpitalu nie zostanie wypłacone, gdy choroba lub obrażenia ciała, w celu leczenia których Ubezpieczony przebywa w szpitalu, są bezpośrednim lub pośrednim następstwem: 1) leczenia lub poddania się zabiegowi pozostającemu w związku z ciążą, porodem lub połogiem, 2) poddania się operacji plastycznej lub kosmetycznej, chyba że była ona niezbędna w celu usunięcia skutków nieszczęśliwego wypadku, jakiemu uległ Ubezpieczony w okresie udzielanej mu ochrony ubezpieczeniowej, 3) wykonania rutynowych badań lekarskich, badań biochemicznych, badań rentgenowskich oraz innych badań, o ile przyczyną ich przeprowadzania nie jest choroba lub obrażenia ciała Ubezpieczonego, 4) wykonania zabiegów rehabilitacyjnych, 5) leczenia niepłodności, 6) leczenia chorób umysłowych i zaburzeń psychicznych, 7) leczenia choroby AIDS lub zakażenia wirusem HIV, 8) leczenia wad wrodzonych, 9) leczenia samookaleczenia lub obrażeń doznanych w wyniku próby popełnienia samobójstwa. 13 1. Zakres odpowiedzialności Towarzystwa jest ograniczony wyłącznie do wypłaty jednego świadczenia z tytułu wystąpienia poważnego zachorowania Ubezpieczonego. 2. Niezależnie od innych postanowień niniejszych OWU dotyczących ograniczenia odpowiedzialności Towarzystwa świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu poważnego zachorowania Ubezpieczonego nie zostanie wypłacone, jeżeli: 1) poważne zachorowanie jest następstwem choroby AIDS lub zakażenia Ubezpieczonego wirusem HIV, 2) poważne zachorowanie zdiagnozowano, rozpoznano, leczono lub objawy poważnego zachorowania zdiagnozowano, rozpoznano lub leczono przed upływem 3 miesięcy od dnia objęcia Ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową w tym zakresie lub poważne zachorowanie lub jego objawy zaistniały przed objęciem Ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową. 14 1. Ochrona ubezpieczeniowa z tytułu poważnego zachorowania Ubezpieczonego wygasa w najbliższą rocznicę polisy przypadającą bezpośrednio po ukończeniu przez Ubezpieczonego 60. roku życia. 4

Ogólne warunki ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja 2. Od najbliższej rocznicy polisy przypadającej bezpośrednio po ukończeniu przez Ubezpieczonego 55. roku życia, ochrona ubezpieczeniowa z tytułu pobytu Ubezpieczonego w szpitalu ograniczona jest do pobytu w szpitalu w celu leczenia obrażeń ciała. Suma ubezpieczenia 15 1. Wysokość sumy ubezpieczenia stanowi kwota określona w polisie. 2. Sumę ubezpieczenia ustala się osobno dla każdego z następujących zdarzeń ubezpieczeniowych: 1) śmierć Ubezpieczonego, 2) śmierć Ubezpieczonego w wyniku nieszczęśliwego wypadku, 3) śmierć Ubezpieczonego w wyniku zawału serca lub udaru mózgu, 4) trwały uszczerbek na zdrowiu Ubezpieczonego, 5) pobyt Ubezpieczonego w szpitalu, 6) poważne zachorowania Ubezpieczonego, 7) niezdolność Ubezpieczonego do pracy zarobkowej. 3. Minimalna wysokość sumy ubezpieczenia określona jest w Tabeli opłat i limitów, stanowiącej załącznik do niniejszych OWU. 4. Suma ubezpieczenia może ulegać zmianie w trakcie trwania umowy ubezpieczenia na zasadach określonych w paragrafach poniższych. Definicja świadczenia ubezpieczeniowego 16 Świadczenie ubezpieczeniowe stanowi: 1) w przypadku śmierci Ubezpieczonego, z tytułu której Towarzystwo ponosi odpowiedzialność zgodnie z niniejszymi OWU suma ubezpieczenia z tytułu śmierci Ubezpieczonego w wysokości obowiązującej w dniu śmierci Ubezpieczonego, 2) w przypadku śmierci Ubezpieczonego w wyniku nieszczęśliwego wypadku, z tytułu której Towarzystwo ponosi odpowiedzialność zgodnie z niniejszymi OWU, niezależnie od świadczenia, o którym mowa w pkt 1) suma ubezpieczenia z tytułu śmierci Ubezpieczonego w wyniku nieszczęśliwego wypadku, w wysokości obowiązującej w dniu nieszczęśliwego wypadku, 3) w przypadku śmierci Ubezpieczonego w wyniku zawału serca lub udaru mózgu, z tytułu której Towarzystwo ponosi odpowiedzialność zgodnie z niniejszymi OWU, niezależnie od świadczenia, o którym mowa w pkt 1) suma ubezpieczenia z tytułu śmierci Ubezpieczonego w wyniku zawału serca lub udaru mózgu, w wysokości obowiązującej w dniu śmierci, 4) w przypadku trwałego uszczerbku na zdrowiu Ubezpieczonego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia kwota będąca procentem sumy ubezpieczenia z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu Ubezpieczonego, obowiązującej w dniu nieszczęśliwego wypadku, proporcjonalna do stopnia trwałego uszczerbku, tj. jeden procent sumy ubezpieczenia za każdy procent trwałego uszczerbku, w przypadku co najmniej 6% trwałego uszczerbku, z zastrzeżeniem że: a) suma wszystkich procentów uszczerbków na zdrowiu Ubezpieczonego, z tytułu których wypłacono świadczenia, nie może przekroczyć 100%, z zastrzeżeniem 40 pkt 2), b) z zastrzeżeniem 40 pkt 2), procent uszczerbku na zdrowiu, za który wypłacono świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu Ubezpieczonego, nie może być wyższy niż różnica pomiędzy 100% a sumą wszystkich procentów uszczerbków na zdrowiu Ubezpieczonego, z tytułu których poprzednio wypłacono świadczenia, 5) w przypadku pobytu Ubezpieczonego w szpitalu kwota będąca procentem sumy ubezpieczenia z tytułu pobytu Ubezpieczonego w szpitalu, obowiązującej w dniu rozpoczęcia pobytu w szpitalu: a) w przypadku pobytu w szpitalu w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej w celu leczenia choroby: 0,6% sumy ubezpieczenia za każdy dzień pobytu w szpitalu, do 14. dnia pobytu w szpitalu włącznie oraz 0,5% sumy ubezpieczenia za 15. i każdy kolejny dzień pobytu w szpitalu, b) w przypadku pobytu w szpitalu w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej w celu leczenia obrażeń ciała: 1,0% sumy ubezpieczenia za każdy dzień pobytu w szpitalu, do 14. dnia pobytu w szpitalu włącznie oraz 0,5% sumy ubezpieczenia za 15. i każdy kolejny dzień pobytu w szpitalu, c) jeżeli pobyt w szpitalu spowodowany został zarówno chorobą, jak i obrażeniami ciała, Ubezpieczonemu przysługuje wyłącznie jedno świadczenie ubezpieczeniowe w wysokości: 1,0% sumy ubezpieczenia za każdy dzień pobytu w szpitalu, do 14. dnia pobytu w szpitalu włącznie oraz 0,5% sumy ubezpieczenia za 15. i każdy kolejny dzień pobytu w szpitalu, d) Towarzystwo wypłaci świadczenie z tytułu pobytu Ubezpieczonego w szpitalu maksymalnie za 90 dni w trakcie roku polisy, 6) w przypadku poważnego zachorowania Ubezpieczonego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia suma ubezpieczenia z tytułu poważnego zachorowania Ubezpieczonego, w wysokości obowiązującej w dniu wystąpienia poważnego zachorowania; za dzień wystąpienia poważnego zachorowania uważa się odpowiednio dzień: a) rozpoznania choroby, o której mowa w 2 pkt 11) lit. a) e), j) p), s), b) zabiegu, o którym mowa w 2, pkt 11) lit. f) i), c) zabiegu lub utraty funkcji potwierdzonej przez specjalistę neurologa, o której mowa w 2 pkt 11) lit. r), 7) w przypadku niezdolności Ubezpieczonego do pracy w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia suma ubezpieczenia z tytułu niezdolności Ubezpieczonego do pracy, w wysokości obowiązującej w dniu nieszczęśliwego wypadku. Sposób zawarcia i przedłużenia umowy ubezpieczenia oraz okres ubezpieczenia 17 1. Umowa ubezpieczenia zawierana jest na okres jednego roku i ulega automatycznemu przedłużeniu na kolejne okresy jednoroczne, pod warunkiem że żadna ze stron najpóźniej na 60 dni przed rocznicą polisy nie złoży drugiej stronie pisemnego oświadczenia o nieprzedłużaniu umowy ubezpieczenia. 2. Towarzystwo zastrzega sobie prawo do weryfi kacji ryzyka ubezpieczeniowego przed przedłużeniem umowy ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1. 18 1. Umowa ubezpieczenia zawierana jest na podstawie wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja, składanego na formularzu dostarczonym przez Towarzystwo. 2. Ubezpieczający ma prawo do zawarcia wyłącznie jednej umowy ubezpieczenia na podstawie niniejszych OWU. 3. Ubezpieczony objęty ochroną ubezpieczeniową z tytułu umowy ubezpieczenia nie może zostać objęty ochroną ubezpieczeniową z tytułu OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja ani OWUD dla współmałżonka Rodzinna Decyzja; osoba objęta ochroną ubezpieczeniową na podstawie OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja lub OWUD dla współmałżonka Rodzinna Decyzja nie może zawrzeć umowy ubezpieczenia ani zostać objęta ochroną ubezpieczeniową na podstawie niniejszych OWU. 5

4. Ubezpieczony na wniosek Towarzystwa zobowiązany jest do poddania się badaniom lekarskim, z wyłączeniem badań genetycznych. 5. Badania przeprowadzane są we wskazanej przez Towarzystwo placówce medycznej lub przez lekarza wskazanego przez Towarzystwo. Badania wykonywane są wyłącznie w celu oceny ryzyka ubezpieczeniowego. 6. Koszty badań, o których mowa w ust. 4, pokrywa Towarzystwo. 7. Ubezpieczony, na wniosek Towarzystwa, zobowiązany jest do udostępnienia wyników badań lub dokumentów medycznych dotyczących przebiegu leczenia lub udzielenia zgody na wystąpienie przez Towarzystwo do odpowiednich osób lub instytucji o udostępnienie tych danych lub dokumentów. 8. Po dokonaniu analizy ryzyka ubezpieczeniowego, przeprowadzonej na podstawie danych zawartych we wniosku ubezpieczeniowym, badań lekarskich, dokumentów medycznych, o których mowa w ust. 7, oraz przy uwzględnieniu innych elementów ryzyka, Towarzystwo może podjąć decyzję o zawarciu umowy ubezpieczenia na warunkach określonych we wniosku ubezpieczeniowym i OWU, odmowie zawarcia umowy ubezpieczenia lub może zaproponować Ubezpieczającemu zawarcie umowy ubezpieczenia na warunkach odmiennych od zawartych we wniosku ubezpieczeniowym lub w OWU. 19 1. Jeżeli umowa ubezpieczenia zawiera postanowienia odbiegające na niekorzyść Ubezpieczającego od złożonej przez niego oferty lub OWU, Towarzystwo zwróci Ubezpieczającemu na piśmie uwagę na te różnice, jednocześnie z doręczeniem polisy, wyznaczając mu 14-dniowy termin na zgłoszenie sprzeciwu. 2. W przypadku braku sprzeciwu umowa ubezpieczenia dochodzi do skutku zgodnie z treścią polisy, dnia następnego po upływie terminu wyznaczonego do zgłoszenia sprzeciwu, z tym że ochrona ubezpieczeniowa rozpoczyna się od daty rozpoczęcia ochrony. 3. W przypadku zgłoszenia sprzeciwu umowa ubezpieczenia nie zostaje zawarta lub zawierana jest po zgodnym ustaleniu jej warunków przez strony umowy ubezpieczenia. 20 1. Towarzystwo w przypadku przyjęcia oferty Ubezpieczającego zawartej we wniosku ubezpieczeniowym wystawia polisę wraz z odpowiednimi załącznikami. 2. Polisa wraz z odpowiednimi załącznikami określa w szczególności: 1) datę rozpoczęcia ochrony, 2) strony umowy ubezpieczenia, 3) dane Ubezpieczonego, 4) dane współmałżonka oraz dzieci, o ile została zawarta odpowiednia umowa dodatkowa, 5) dane Uposażonych, 6) okres ubezpieczenia, 7) wysokość sum ubezpieczenia, 8) wysokość składki podstawowej, składek dodatkowych i składki łącznej oraz terminy opłacania składki łącznej, 9) zakres ubezpieczenia dla umowy ubezpieczenia oraz umów dodatkowych. 21 Umowa ubezpieczenia może być zawarta, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki: 1) jednocześnie z umową ubezpieczenia zostanie zawarta przynajmniej jedna umowa dodatkowa na podstawie OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja lub OWUD dla współmałżonka Rodzinna Decyzja, 2) do ubezpieczenia w ramach odpowiedniej umowy dodatkowej zostaną zgłoszeni: a) współmałżonek (w przypadku gdy Ubezpieczony posiada współmałżonka) oraz b) wszystkie dzieci (w przypadku gdy Ubezpieczony posiada przynajmniej jedno dziecko), o ile współmałżonek i dzieci spełniają limity wiekowe zgodnie z odpowiednimi ogólnymi warunkami ubezpieczenia dodatkowego, 3) w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia Ubezpieczony nie jest objęty ochroną ubezpieczeniową z tytułu innej umowy ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja lub umowy dodatkowej na podstawie OWUD dla współmałżonka Rodzinna Decyzja lub OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja. 22 Umowa ubezpieczenia może być przedłużana na kolejne okresy roczne, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki: 1) jednocześnie z przedłużeniem umowy ubezpieczenia nastąpi przedłużenie dotychczas zawartych na podstawie OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja lub OWUD dla współmałżonka Rodzinna Decyzja umów dodatkowych, pod warunkiem że współmałżonek lub dziecko spełniają wymogi zgodnie z odpowiednimi ogólnymi warunkami ubezpieczenia dodatkowego, 2) do ubezpieczenia w ramach umowy dodatkowej zostanie zgłoszona każda z osób, która jako współmałżonek lub dziecko spełnia wymogi odpowiednich OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja lub OWUD dla współmałżonka Rodzinna Decyzja, a na rzecz której dotychczas nie była zawarta umowa dodatkowa. 23 1. W rocznicę polisy Towarzystwo zastrzega sobie prawo do: 1) zmiany warunków ubezpieczenia, 2) odmowy przedłużenia umowy ubezpieczenia. 2. W przypadku zaproponowania przez Towarzystwo zmiany warunków ubezpieczenia w rocznicę polisy, Towarzystwo poinformuje Ubezpieczającego o tych zmianach na piśmie na 30 dni przed rocznicą polisy, wyznaczając mu 14-dniowy termin na zgłoszenie sprzeciwu. W przypadku braku sprzeciwu umowa ubezpieczenia zostaje przedłużona na kolejny roczny okres ubezpieczenia. W przypadku zgłoszenia sprzeciwu umowa ubezpieczenia nie ulega przedłużeniu. 3. W przypadku odmowy przedłużenia umowy ubezpieczenia przez Towarzystwo, Towarzystwo poinformuje o tym Ubezpieczającego na piśmie na 60 dni przed rocznicą polisy. 24 Ubezpieczający jest zobowiązany do zgłoszenia do ubezpieczenia w ramach umowy dodatkowej odpowiednio współmałżonka oraz wszystkich dzieci na 60 dni przed rocznicą polisy, jeżeli w trakcie roku polisy: 1) Ubezpieczony zawarł związek małżeński, 2) dziecko/dzieci ukończy/-ą 1. rok życia, 3) Ubezpieczony lub jego współmałżonek przysposobił dziecko/dzieci. Ubezpieczony 25 Ubezpieczonym może być osoba fi zyczna, która: 1) w dniu podpisywania wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja ukończyła 18. rok życia i nie ukończyła 55. roku życia, a w dniu przedłużenia umowy ubezpieczenia nie ukończyła 65. roku życia, 2) pozostaje w związku małżeńskim lub posiada przynajmniej jedno dziecko. Uposażony Główny, Uposażony Zastępczy i Uprawniony 26 1. Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia Ubezpieczony może wskazać jedną lub więcej osób jako Uposażonych Głównych lub Uposażonych Zastępczych. 6

Ogólne warunki ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja 2. Ubezpieczony może zmieniać Uposażonych Głównych lub Zastępczych w każdym czasie trwania umowy ubezpieczenia, oświadczenie o dokonanej zmianie Uposażonych Głównych lub Uposażonych Zastępczych dochodzi do skutku po doręczeniu do siedziby Towarzystwa. 3. W przypadku wskazania więcej niż jednej osoby jako Uposażonych Głównych lub Uposażonych Zastępczych Ubezpieczony może określić udział każdej z tych osób w świadczeniu ubezpieczeniowym. 4. W przypadku braku określenia udziałów każdej z osób w świadczeniu ubezpieczeniowym lub błędnego wskazania udziałów Towarzystwo przyjmuje, że udziały te są równe. 27 1. Uposażony Główny nabywa prawo do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego z dniem śmierci Ubezpieczonego, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Jeżeli śmierć Uposażonego Głównego nastąpiła przed śmiercią Ubezpieczonego lub jeżeli Uposażony Główny utracił prawo do świadczenia, jego prawo przejmują pozostali Uposażeni Główni w proporcji określonej przez Ubezpieczonego; w przypadku błędnego określenia proporcji przyjmuje się, że są to części równe. 3. Jeżeli żaden z Uposażonych Głównych nie żyje w chwili śmierci Ubezpieczonego lub wszyscy utracili prawo do świadczenia, lub Ubezpieczony nie wyznaczył żadnych Uposażonych Głównych, prawo do świadczenia ubezpieczeniowego przejmują Uposażeni Zastępczy, z zachowaniem zasady określonej w 26 ust. 2. 4. Jeżeli śmierć Uposażonego Zastępczego nastąpiła przed śmiercią Ubezpieczonego lub jeżeli Uposażony Zastępczy utracił prawo do świadczenia, jego prawo przejmują pozostali Uposażeni Zastępczy, z zachowaniem zasady określonej w ust. 2. 5. Jeżeli Ubezpieczony nie wskazał Uposażonych Głównych ani Uposażonych Zastępczych lub wskazani przez niego Uposażeni Główni i Uposażeni Zastępczy zmarli przed śmiercią Ubezpieczonego bądź utracili prawo do świadczenia, Uprawnionymi do wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego stają się w następującej kolejności: 1) współmałżonek Ubezpieczonego, 2) spadkobiercy Ubezpieczonego, jeżeli brak jest współmałżonka Ubezpieczonego. 6. Towarzystwo nie wypłaci świadczenia osobie, która swoim umyślnym działaniem spowodowała lub przyczyniła się do śmierci Ubezpieczonego. W takim przypadku prawo do tej części świadczenia przechodzi na inne osoby w proporcji i na zasadach określonych powyżej. Obowiązki Ubezpieczającego 28 1. Ubezpieczający zobowiązany jest do udzielenia zgodnie z prawdą odpowiedzi na wszystkie pytania zawarte we wniosku ubezpieczeniowym oraz innych dokumentach dostarczonych przez Towarzystwo przed zawarciem umowy ubezpieczenia. 2. Ubezpieczający ma obowiązek wpłacać składkę łączną w wymaganej wysokości i określonych terminach. 3. Ubezpieczający jest zobowiązany do pisemnego powiadamiania Towarzystwa o każdej zmianie swojego adresu korespondencyjnego. 4. Ubezpieczający zobowiązany jest do przekazania Ubezpieczonemu informacji o: 1) zmianie warunków umowy lub zmianie prawa właściwego dla umowy ubezpieczenia wraz z określeniem wpływu tych zmian na wartość świadczeń przysługujących z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia przed wyrażeniem przez Ubezpieczającego zgody na zmianę warunków umowy lub prawa właściwego dla umowy ubezpieczenia, 2) wysokości świadczeń przysługujących z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, jeżeli wysokość świadczeń ulega zmianie w trakcie obowiązywania umowy ubezpieczenia, a także o każdej zmianie w zakresie sumy ubezpieczenia niezwłocznie po przekazaniu tych informacji Ubezpieczającemu przez Towarzystwo. 5. W przypadku nieprzekazania przez Ubezpieczającego Ubezpieczonemu informacji zgodnie z postanowieniami ust. 4 powyżej, Ubezpieczający ponosi wobec Ubezpieczonego odpowiedzialność na zasadach ogólnych. Obowiązki Towarzystwa 29 1. Towarzystwo ma obowiązek wypłacić świadczenie ubezpieczeniowe w przypadku zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego, z tytułu którego ponosi odpowiedzialność zgodnie z niniejszymi OWU. 2. Towarzystwo ma obowiązek potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia poprzez wystawienie polisy. 3. Towarzystwo, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, zobowiązane jest do zachowania w tajemnicy danych dotyczących osób wymienionych w dokumentacji ubezpieczeniowej. 4. Towarzystwo zobowiązane jest do przekazania Ubezpieczającemu: 1) przed wyrażeniem przez Ubezpieczającego zgody na zmianę warunków umowy ubezpieczenia lub zmianę prawa właściwego dla umowy ubezpieczenia informacji w tym zakresie wraz z określeniem wpływu tych zmian na wartość świadczeń przysługujących z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, 2) nie rzadziej niż raz w roku informacji o wysokości świadczeń przysługujących z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, jeżeli wysokość świadczeń ulega zmianie w trakcie obowiązywania umowy ubezpieczenia, a także o każdej zmianie w zakresie sumy ubezpieczenia. Składka 30 1. Wysokość składki podstawowej oraz składki dodatkowej ustalana jest według taryfy składek obowiązującej odpowiednio: w dniu podpisywania wniosku ubezpieczeniowego oraz przy przedłużaniu umowy ubezpieczenia lub umowy dodatkowej w kolejne rocznice polisy i w oparciu w szczególności o następujące kryteria: wysokość sum ubezpieczenia, wiek, płeć i ocenę ryzyka ubezpieczeniowego osób objętych ochroną ubezpieczeniową. 2. Wysokość składki podstawowej, składki dodatkowej oraz składki łącznej określana jest w polisie. 3. Składka łączna płatna jest z góry, najpóźniej w dniu bezpośrednio poprzedzającym okres, za który jest należna. 4. Płatności składki łącznej Ubezpieczający dokonuje przelewem na rachunek bankowy Towarzystwa. Za dzień wpłaty składki przyjmuje się następny dzień po dacie wskazanej w dokumencie potwierdzającym dokonanie wpłaty, nie wcześniejszy jednak niż dzień wymagalności składki. 5. Towarzystwo zalicza kolejną wpłaconą składkę na poczet pierwszej należnej, a nieopłaconej składki łącznej. 6. Minimalna wysokość składki podstawowej i dodatkowej określona jest w Tabeli opłat i limitów. 7. Częstotliwość opłacania składki łącznej określa Ubezpieczający we wniosku ubezpieczeniowym. 8. Składka łączna może być opłacana: miesięcznie, kwartalnie, półrocznie lub rocznie. 9. W każdą rocznicę polisy Ubezpieczający ma prawo do zmiany częstotliwości opłacania składki. Zmiana ta może zostać dokonana na podstawie pisemnego wniosku Ubezpieczającego przesłanego do Towarzystwa na 60 dni przed rocznicą polisy. 7

31 Ubezpieczającemu, począwszy od terminu wymagalności drugiej składki łącznej, przysługuje prawo do 30-dniowego terminu prolongaty płatności składki łącznej, liczonego od dnia wymagalności składki. Towarzystwo udziela w tym czasie ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, pod warunkiem że składka łączna zostanie opłacona nie później niż w ostatnim dniu terminu prolongaty składki, z zachowaniem zasady określonej w 30 ust. 4. 32 1. Wypowiedzenie umowy ubezpieczenia nie zwalnia Ubezpieczającego z obowiązku opłacania składki. 2. W przypadku nieopłacenia składki w pełnej wysokości Towarzystwo potrąci składkę z wypłacanego świadczenia, o ile osobą uprawnioną do otrzymania świadczenia jest Ubezpieczający. 33 1. Towarzystwo zastrzega sobie prawo do zmiany wysokości składki w rocznicę polisy. 2. W sytuacji, o której mowa w ust. 1, Towarzystwo poinformuje Ubezpieczającego na 30 dni przed rocznicą polisy, wyznaczając mu 14-dniowy termin na zgłoszenie sprzeciwu. 3. W przypadku braku sprzeciwu umowa ubezpieczenia zostaje przedłużona na kolejny roczny okres ubezpieczenia. 4. W przypadku zgłoszenia sprzeciwu umowa ubezpieczenia nie ulega przedłużeniu. 34 Obowiązek opłacania składek ustaje: 1) z dniem rozwiązania umowy ubezpieczenia lub 2) z dniem odstąpienia od umowy ubezpieczenia. Suma ubezpieczenia i zasady jej zmiany 35 1. Sumę ubezpieczenia stanowi kwota określona w polisie. 2. W każdą rocznicę polisy Ubezpieczający ma prawo wnioskować o zmianę wysokości sumy ubezpieczenia. 3. Podwyższenie sumy ubezpieczenia powoduje konieczność dokonania przez Towarzystwo dodatkowej oceny ryzyka i wymaga zgody Towarzystwa. 4. Zmiana wysokości sumy ubezpieczenia odbywa się na podstawie pisemnego wniosku złożonego przez Ubezpieczającego i przesłanego do siedziby Towarzystwa najpóźniej na 60 dni przed rocznicą polisy. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia 36 Ubezpieczający może odstąpić od umowy ubezpieczenia w terminie 30 dni od dnia doręczenia polisy, co nie zwalnia Ubezpieczającego z obowiązku opłacenia składki za okres, w jakim Towarzystwo udzielało ochrony ubezpieczeniowej. Wypowiedzenie umowy ubezpieczenia 37 Ubezpieczający może wypowiedzieć umowę ubezpieczenia w każdym czasie jej obowiązywania ze skutkiem na ostatni dzień okresu, za który opłacona została składka. Rozwiązanie umowy ubezpieczenia 38 Umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu: 1) z upływem okresu ubezpieczenia, jeżeli którakolwiek ze stron złożyła oświadczenie o nieprzedłużaniu umowy ubezpieczenia, 2) z upływem okresu ubezpieczenia, jeżeli Ubezpieczający nie wyraża zgody na zaproponowaną zmianę warunków umowy ubezpieczenia, 3) z dniem rocznicy polisy następującej bezpośrednio po ukończeniu przez Ubezpieczonego 65. roku życia, 4) z dniem śmierci Ubezpieczonego, z zastrzeżeniem zapisów 39, 5) z dniem wypłaty świadczenia z tytułu niezdolności Ubezpieczonego do pracy zarobkowej, z zastrzeżeniem zapisów 39, 6) z upływem okresu wypowiedzenia, o którym mowa w 37, 7) z upływem okresu wypowiedzenia umowy dodatkowej, zawartej na podstawie OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja lub OWUD dla współmałżonka Rodzinna Decyzja, 8) z dniem wygaśnięcia lub rozwiązania wszystkich umów dodatkowych zawartych na podstawie OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja lub OWUD dla współmałżonka Rodzinna Decyzja, w sytuacji kiedy zostały one rozwiązane, ponieważ wiek współmałżonka lub dziecka przestaje być zgodny z kryteriami, określonymi w ogólnych warunkach ubezpieczenia tych umów dodatkowych, 9) z upływem 30-dniowego okresu prolongaty, o ile wymagalna składka łączna nie została zapłacona w tym terminie mimo uprzedniego wezwania przez Towarzystwo do jej zapłaty w terminie nie krótszym niż 7 dni. Zmiana Ubezpieczającego 39 1. W przypadku śmierci Ubezpieczonego w okresie trwania umowy ubezpieczenia, jeżeli zakresem ochrony z tytułu umowy dodatkowej objęty jest równocześnie współmałżonek Ubezpieczonego, który w najbliższą rocznicę polisy nie ukończy 65, lat oraz co najmniej jedno dziecko, które w najbliższą rocznicę polisy nie ukończy 25 lat, w momencie śmierci Ubezpieczonego współmałżonek przejmuje prawa i obowiązki Ubezpieczonego i z dniem jego śmierci staje się Ubezpieczającym i Ubezpieczonym w rozumieniu niniejszych OWU. 2. W przypadku niezdolności Ubezpieczonego do pracy zarobkowej w okresie trwania umowy ubezpieczenia, jeżeli zakresem ochrony z tytułu umowy dodatkowej objęty jest równocześnie współmałżonek Ubezpieczonego, który w rocznicę polisy nie ukończy 65 lat, oraz co najmniej jedno dziecko, które nie ukończyło 25 lat, z dniem wypłaty świadczenia z tytułu niezdolności Ubezpieczonego do pracy zarobkowej współmałżonek przejmuje prawa i obowiązki Ubezpieczonego i z dniem wypłaty świadczenia z tytułu niezdolności Ubezpieczonego do pracy staje się Ubezpieczającym i Ubezpieczonym w rozumieniu niniejszych OWU. 3. W przypadku ukończenia przez Ubezpieczonego 65 lat w trakcie roku polisy, jeżeli w dniu najbliższej rocznicy polisy ochroną ubezpieczeniową w ramach umowy dodatkowej objęty jest równocześnie współmałżonek Ubezpieczonego, który w rocznicę polisy nie ukończy 65 lat, oraz co najmniej jedno dziecko, które w rocznicę polisy nie ukończy 25 lat, z dniem rocznicy polisy współmałżonek przejmuje prawa i obowiązki Ubezpieczonego i staje się Ubezpieczającym i Ubezpieczonym w rozumieniu niniejszych OWU. 40 W przypadku zmiany Ubezpieczającego: 1) okres pierwszych trzech miesięcy od dnia objęcia Ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową, z ograniczonym zakresem ochrony, o którym mowa w 8, liczony jest łącznie od dnia objęcia Ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową z tytułu umowy dodatkowej dla współmałżonka i z tytułu umowy ubezpieczenia, 8

Ogólne warunki ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja 2) z tytułu uszczerbku na zdrowiu: a) suma dwóch poniższych wartości: suma wszystkich procentów uszczerbków na zdrowiu współmałżonka, które zaszły przed zmianą Ubezpieczającego i z tytułu których wypłacono świadczenia, suma wszystkich procentów uszczerbków na zdrowiu Ubezpieczonego, które zaszły po zmianie Ubezpieczającego i z tytułu których wypłacono świadczenia, nie może przekroczyć 100%, b) procent uszczerbku na zdrowiu, za który wypłacono świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu Ubezpieczonego, nie może być wyższy niż różnica pomiędzy 100% a sumą dwóch poniższych wartości: suma wszystkich procentów uszczerbków na zdrowiu współmałżonka, które zaszły przed zmianą Ubezpieczającego i z tytułu których poprzednio wypłacono świadczenia, suma wszystkich procentów uszczerbków na zdrowiu Ubezpieczonego, które zaszły po zmianie Ubezpieczającego i z tytułu których poprzednio wypłacono świadczenia, 3) Ubezpieczony nie ma prawa do wypłaty świadczenia z tytułu poważnego zachorowania Ubezpieczonego, jeżeli wypłacone mu zostało świadczenie z umowy dodatkowej dla współmałżonka z tytułu poważnego zachorowania, 4) limity odpowiedzialności z tytułu pobytu w szpitalu określone w 16 pkt 5) lit. a) d) odnoszą się łącznie do pobytu w szpitalu z tytułu: umowy dodatkowej dla współmałżonka licząc od zmiany Ubezpieczającego do końca roku polisowego do dnia poprzedzającego dzień zmiany Ubezpieczającego oraz umowy ubezpieczenia licząc od dnia zmiany Ubezpieczającego do końca roku polisowego, w którym nastąpiła ta zmiana. Wypłata świadczenia ubezpieczeniowego 41 W przypadku śmierci Ubezpieczonego w okresie ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, Towarzystwo wypłaci Uprawnionemu świadczenie równe sumie ubezpieczenia z tytułu śmierci Ubezpieczonego. 42 W przypadku śmierci Ubezpieczonego w następstwie nieszczęśliwego wypadku, który miał miejsce w okresie ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, pod warunkiem że śmierć Ubezpieczonego nastąpiła nie później niż w okresie 6 miesięcy od dnia nieszczęśliwego wypadku, Towarzystwo wypłaci Uprawnionemu świadczenie równe sumie ubezpieczenia z tytułu śmierci Ubezpieczonego w wyniku nieszczęśliwego wypadku, niezależnie od zapisów 41. 43 W przypadku śmierci Ubezpieczonego w wyniku zawału serca lub udaru mózgu, zaistniałej w okresie ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, pod warunkiem że śmierć nastąpiła w okresie 1 miesiąca od dnia wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu, Towarzystwo wypłaci Uprawnionemu świadczenie równe sumie ubezpieczenia z tytułu śmierci Ubezpieczonego w wyniku zawału serca lub udaru mózgu, niezależnie od zapisów 41. 44 1. W przypadku wystąpienia trwałego uszczerbku na zdrowiu Ubezpieczonego w następstwie nieszczęśliwego wypadku, który miał miejsce w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej, Towarzystwo wypłaci Ubezpieczonemu świadczenie równe iloczynowi procentu trwałego uszczerbku na zdrowiu, określonego w Tabeli trwałego uszczerbku, i sumy ubezpieczenia na dzień zajścia nieszczęśliwego wypadku. 2. Rodzaj oraz procent trwałego uszczerbku na zdrowiu ustalane są po zakończeniu procesu leczenia i rehabilitacji Ubezpieczonego, nie później jednak niż 24 miesiące od dnia nieszczęśliwego wypadku. 3. Ustalony według Tabeli trwałego uszczerbku procent trwałego uszczerbku podlega odpowiedniemu zmniejszeniu o wynikający z Tabeli trwałego uszczerbku procent uszczerbku, jakim dany organ lub narząd dotknięte były przed dniem nieszczęśliwego wypadku. 4. Moment wystąpienia trwałego uszczerbku, rodzaj oraz procent trwałego uszczerbku ustalane są na podstawie dokumentacji medycznej oraz na podstawie badań lekarskich, z wyłączeniem badań genetycznych, zleconych przez Towarzystwo i przeprowadzonych przez lekarza wskazanego przez Towarzystwo; koszt zleconych badań ponosi Towarzystwo. 45 1. W przypadku wystąpienia poważnego zachorowania Ubezpieczonego, za które Towarzystwo ponosi odpowiedzialność z tytułu umowy ubezpieczenia, Towarzystwo wypłaci Ubezpieczonemu świadczenie ubezpieczeniowe w wysokości sumy ubezpieczenia z tytułu poważnego zachorowania Ubezpieczonego. 2. Towarzystwo wypłaci Ubezpieczonemu świadczenie, pod warunkiem że Ubezpieczony pozostał przy życiu przez okres co najmniej 1 miesiąca od dnia wystąpienia poważnego zachorowania, określonego w 16 pkt 6). 3. Rodzaj i moment wystąpienia poważnego zachorowania ustalane są na podstawie dokumentacji medycznej, a w przypadkach wątpliwych na podstawie badań lekarskich lub diagnostycznych, z wyłączeniem badań genetycznych, zleconych przez Towarzystwo i przeprowadzonych przez lekarza wskazanego przez Towarzystwo. 4. Koszt badań, o których mowa w ust. 3, ponosi Towarzystwo. 5. Ubezpieczony obowiązany jest do zgłoszenia wystąpienia poważnego zachorowania w terminie 3 miesięcy od dnia rozpoznania choroby lub daty zabiegu. 6. Ubezpieczony ma prawo do jednego świadczenia z tytułu poważnego zachorowania w trakcie trwania umowy ubezpieczenia. 46 1. W przypadku pobytu Ubezpieczonego w szpitalu Towarzystwo wypłaci Ubezpieczonemu świadczenie ubezpieczeniowe w wysokości określonej w 16 pkt 5). 2. Świadczenie ubezpieczeniowe wypłacane jest po zakończeniu okresu pobytu w szpitalu, za który Towarzystwo ponosi odpowiedzialność, z tym że na pisemny wniosek Ubezpieczonego, w okresie jego pobytu w szpitalu, Towarzystwo może wypłacić zaliczkę na poczet świadczenia po każdych 30 dniach pobytu w szpitalu. 3. Warunkiem wypłaty zaliczki na poczet świadczenia ubezpieczeniowego, o której mowa w ust. 2, jest dostarczenie Towarzystwu dokumentacji niezbędnej do ustalenia zasadności i wysokości świadczenia ubezpieczeniowego, o której mowa w 49, ust. 1 i 5. 4. W przypadku jeżeli świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu pobytu w szpitalu okaże się nienależne, Ubezpieczony zobowiązany jest do zwrotu wypłaconej zaliczki na poczet świadczenia ubezpieczeniowego w terminie 14 dni od dnia otrzymania ostatecznej decyzji Towarzystwa w sprawie odmowy wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego. 47 1. W przypadku niezdolności Ubezpieczonego do pracy w okresie ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, Towarzystwo wypłaci Ubezpieczonemu świadczenie równe sumie ubezpieczenia z tytułu niezdolności Ubezpieczonego do pracy. 2. Towarzystwo ma prawo zażądać, aby Ubezpieczony poddał się badaniom lekarskim lub diagnostycznym, z wyłączeniem badań genetycznych, w celu ustalenia wystąpienia niezdolności Ubezpieczonego do pracy. 9

3. Koszty badań lekarskich lub diagnostycznych, o których mowa w ust. 2, pokrywa Towarzystwo. 4. Towarzystwo jest uprawnione do uzyskania z zakładów opieki zdrowotnej, które udzielały świadczeń zdrowotnych Ubezpieczonemu, informacji potrzebnych do ustalenia prawa do świadczenia ubezpieczeniowego i wysokości tego świadczenia, na co Ubezpieczony wyraża zgodę w oświadczeniu przedstawionym Towarzystwu. 48 Łączna wysokość świadczeń z tytułu umowy ubezpieczenia w związku z jednym nieszczęśliwym wypadkiem ograniczona jest do 200% sumy ubezpieczenia z tytułu śmierci Ubezpieczonego. 49 1. W przypadku zajścia jednego ze zdarzeń ubezpieczeniowych zgłaszający roszczenie zobowiązany jest do złożenia w Towarzystwie następujących dokumentów w języku polskim: 1) wniosku o wypłatę świadczenia ubezpieczeniowego, 2) dokumentów pozwalających potwierdzić tożsamość osoby uprawnionej do otrzymania świadczenia, 3) polisy, 4) innych dokumentów, jakie niezbędne mogą się okazać do ustalenia zakresu odpowiedzialności Towarzystwa. 2. W przypadku śmierci Ubezpieczonego zgłaszający roszczenie zobowiązany jest do złożenia poza dokumentami wymienionymi w ust. 1 dodatkowo: 1) skróconego odpisu aktu zgonu, 2) kopii statystycznej karty zgonu, 3) kart chorobowych z zakładu opieki zdrowotnej Ubezpieczonego, 4) kserokopii dowodu osobistego lub innego odpowiedniego dokumentu każdego z Uposażonych oraz podania numerów rachunków bankowych i właścicieli rachunku. 3. W przypadku śmierci Ubezpieczonego w wyniku nieszczęśliwego wypadku, zgłaszający roszczenie zobowiązany jest do złożenia, poza dokumentami wymienionymi w ust. 1 i 2, dodatkowo: 1) protokołu powypadkowego lub protokołu policyjnego, 2) opisu świadczenia pierwszej pomocy lub pomocy doraźnej Ubezpieczonemu. 4. W przypadku trwałego uszczerbku na zdrowiu Ubezpieczonego zgłaszający roszczenie zobowiązany jest do złożenia, poza dokumentami wymienionymi w ust. 1, dodatkowo: 1) protokołu powypadkowego lub protokołu policyjnego, 2) kart chorobowych z zakładu opieki zdrowotnej Ubezpieczonego, w tym kart leczenia ambulatoryjnego lub szpitalnego wraz z opisami badań, 3) opisu świadczenia pierwszej pomocy lub pomocy doraźnej Ubezpieczonemu, 4) zaświadczenia lekarskiego dotyczącego zakończenia leczenia i rehabilitacji, 5) kserokopii dowodu osobistego Ubezpieczonego. 5. W przypadku pobytu Ubezpieczonego w szpitalu zgłaszający roszczenie zobowiązany jest do złożenia, poza dokumentami wymienionymi w ust. 1, dodatkowo: 1) kart chorobowych oraz dokumentacji medycznej z zakładu opieki zdrowotnej, w szczególności kart leczenia ambulatoryjnego lub szpitalnego, opisu wyników badań, 2) opisu wyników badań na AIDS, 3) kserokopii dowodu osobistego Ubezpieczonego. 6. W przypadku wystąpienia u Ubezpieczonego poważnego zachorowania zgłaszający roszczenie zobowiązany jest do złożenia, poza dokumentami wymienionymi w ust. 1, dodatkowo: 1) kart chorobowych oraz dokumentacji medycznej z zakładu opieki zdrowotnej, w szczególności karty leczenia ambulatoryjnego lub szpitalnego, opisu wyników badań, 2) kserokopii dowodu osobistego Ubezpieczonego. 7. W przypadku niezdolności Ubezpieczonego do pracy zarobkowej zgłaszający roszczenie zobowiązany jest do złożenia, poza dokumentami wymienionymi w ust. 1, dodatkowo: 1) protokołu powypadkowego lub protokołu policyjnego, 2) kart chorobowych z zakładu opieki zdrowotnej Ubezpieczonego, w tym kart leczenia ambulatoryjnego lub szpitalnego wraz z opisami badań, 3) opisu świadczenia pierwszej pomocy lub pomocy doraźnej Ubezpieczonemu, 4) zaświadczenia lekarskiego dotyczącego zakończenia leczenia i rehabilitacji, 5) kserokopii dowodu osobistego Ubezpieczonego, 6) kserokopii zwolnienia lekarskiego (ZLA), 7) dokumentów stwierdzających przedłużenie okresu zasiłkowego, świadczenie rehabilitacyjne, orzeczenie właściwego organu rentowego o całkowitej niezdolności do pracy. 50 1. Towarzystwo zobowiązane jest wypłacić świadczenie ubezpieczeniowe w terminie 30 dni, licząc od daty otrzymania pisemnego wniosku wraz ze wszystkimi wymaganymi dokumentami, o których mowa w 49. 2. Gdyby wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności Towarzystwa okazało się niemożliwe w terminie, o którym mowa w ust. 1, świadczenie ubezpieczeniowe powinno być wypłacone w terminie 14 dni od dnia, w którym, przy dochowaniu należytej staranności, wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednak bezsporną część świadczenia ubezpieczeniowego Towarzystwo powinno spełnić w powyższym 30-dniowym terminie. 3. Jeżeli w terminach określonych w ustępach powyższych Towarzystwo nie wypłaci świadczenia ubezpieczeniowego, zobowiązane jest do zawiadomienia na piśmie zgłaszającego roszczenie informując go o przyczynach niemożności zaspokojenia roszczeń. 4. Wypłata świadczenia ubezpieczeniowego następuje w drodze przekazu pocztowego lub też w drodze przelewu bankowego zgodnie z dyspozycją Uprawnionego. 51 Jeżeli świadczenie ubezpieczeniowe nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, Towarzystwo poinformuje o tym pisemnie osobę zgłaszającą roszczenie, wskazując na okoliczności oraz na podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty świadczenia. Skargi i zażalenia 52 1. W każdym przypadku osoba zainteresowana może wnosić skargi i zażalenia do Zarządu Towarzystwa. 2. Skargi i zażalenia mogą być składane w siedzibie Towarzystwa bezpośrednio lub przesyłane w formie pisemnej pod adresem Towarzystwa. Powinny one określać dane umożliwiające identyfi kację osoby zgłaszającej skargę lub zażalenie oraz przedmiot tej skargi lub zażalenia. 3. Skargi i zażalenia rozpatrywane są niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia ich otrzymania przez Towarzystwo. W przypadku, jeżeli rozpatrzenie skargi lub zażalenia jest niemożliwe w powyższym trzydziestodniowym terminie, Towarzystwo poinformuje o tym wnoszącego skargę lub zażalenie oraz rozpatrzy skargę lub zażalenie najpóźniej w terminie 14 dni od dnia, w którym, przy zachowaniu należytej staranności, rozpatrzenie skargi stało się możliwe. 4. O sposobie rozpatrzenia skargi lub zażalenia zawiadamia się osobę, która zgłosiła skargę lub zażalenie, niezwłocznie po ich rozpa- 10

Ogólne warunki ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja trzeniu, w formie pisemnej lub innej formie uzgodnionej z wnoszącym skargę lub zażalenie. 5. Niezależnie od powyższego trybu organem uprawnionym do rozpatrywania skarg na działalność Towarzystwa jest Rzecznik Ubezpieczonych. Sąd właściwy do rozstrzygania sporów 53 Powództwo o roszczenia wynikające z umowy ubezpieczenia można wytoczyć przed sądem powszechnym właściwym dla siedziby Towarzystwa, Ubezpieczającego, Ubezpieczonego, Uposażonego lub Uprawnionego. Postanowienia końcowe 54 1. W przypadku gdy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa do dokonania zmiany umowy ubezpieczenia jest wymagana zgoda Ubezpieczonego, złożenie przez Ubezpieczającego oświadczenia dotyczącego zmiany umowy ubezpieczenia jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia o wyrażeniu zgody na zmianę umowy ubezpieczenia w imieniu Ubezpieczonego, który upoważnił Ubezpieczającego do jej wyrażenia. Dodatkowo w takim przypadku, wraz z oświadczeniem dotyczącym zmiany umowy ubezpieczenia, Ubezpieczający jest zobowiązany doręczyć Towarzystwu oświadczenie Ubezpieczonego o wyrażeniu zgody na zmianę umowy ubezpieczenia, jeżeli nie upoważnił Ubezpieczającego do dokonania tej czynności lub odwołał takie upoważnienie. 2. O ile OWU nie stanowią inaczej, odwołanie oświadczenia, w tym wniosku lub dyspozycji, jest skuteczne, jeżeli zostało doręczone Towarzystwu nie później niż z tym wnioskiem lub dyspozycją. 3. Towarzystwo odmówi realizacji dyspozycji, jeżeli wniosek lub dokument dyspozycji zostały wypełnione nieprawidłowo lub są niekompletne. 4. W przypadku niepowiadomienia Towarzystwa o zmianie adresu Ubezpieczającego, Ubezpieczonego lub Uprawnionego z umowy ubezpieczenia, pisma przesłane do tych osób na ostatni adres wskazany Towarzystwu wywierają skutki nimi przewidziane po upływie 30 dni od daty nadania w placówce pocztowej. 5. Z zastrzeżeniem ust. 6 niniejszego paragrafu, wszelkie oświadczenia i zawiadomienia dotyczące umowy ubezpieczenia powinny być dokonywane na piśmie. Oświadczenia i zawiadomienia składane Towarzystwu powinny być przesyłane pod adresem Towarzystwa bądź składane osobiście w jego siedzibie. 6. O ile OWU nie wymagają zachowania formy pisemnej, strony mogą ustalić, że oświadczenia i zawiadomienia dotyczące umowy ubezpieczenia będą składane z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość. 7. Tabela opłat i limitów może zostać zmieniona w okresie obowiązywania umowy ubezpieczenia wyłącznie na korzyść Ubezpieczającego. Zmiana, o której mowa w zdaniu poprzedzającym, nie stanowi zmiany umowy ubezpieczenia. Inne zmiany Tabeli opłat i limitów mają zastosowanie wyłącznie do umów ubezpieczenia zawieranych począwszy od dnia wejścia w życie tych zmian. 55 W sprawach nieuregulowanych w OWU do umowy ubezpieczenia stosuje się przepisy kodeksu cywilnego oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej. 56 1. Niniejsze Ogólne warunki ubezpieczenia zatwierdzone zostały Uchwałą Zarządu Towarzystwa nr 1/26/07/2007 z dnia 26 lipca 2007 r. 2. Niniejsze Ogólne warunki ubezpieczenia wchodzą w życie z dniem 10 sierpnia 2007 r. i mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawartych od tej daty. Prezes Zarządu Maciej Szwarc Członek Zarządu Janusz Arczewski 11

Ogólne warunki ubezpieczenia dodatkowego dla współmałżonka Rodzinna Decyzja INDEKS RDW/07/08/10 Postanowienia ogólne 1 1. Niniejsze Ogólne warunki ubezpieczenia dodatkowego stosuje się do umów ubezpieczenia na życie zawieranych pomiędzy AXA Życie Towarzystwem Ubezpieczeń S.A. a Ubezpieczającym, jako umowy dodatkowe do umowy ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja. 2. Umowa dodatkowa może być zawarta na warunkach odmiennych od niniejszych Ogólnych warunków ubezpieczenia. W takiej sytuacji AXA Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. przedstawia Ubezpieczającemu na piśmie różnice pomiędzy postanowieniami niniejszych Ogólnych warunków ubezpieczenia a umową dodatkową. 2 1. Określenia użyte w niniejszych Ogólnych warunkach ubezpieczenia, polisie, wniosku oraz innych dokumentach składających się na treść umowy dodatkowej oznaczają: 1) choroba stwierdzona przez lekarza reakcja organizmu współmałżonka na działanie czynnika chorobotwórczego, prowadząca do zaburzeń czynnościowych, zmian organicznych w tkankach, narządach, układach lub całym ustroju współmałżonka; 2) data rozpoczęcia ochrony określony w polisie dzień, w którym rozpoczyna się odpowiedzialność Towarzystwa z tytułu umowy dodatkowej, będący dniem zawarcia umowy dodatkowej; 3) nieszczęśliwy wypadek nagłe zdarzenie losowe wywołane wyłącznie przyczyną zewnętrzną, niezależne od woli ani od stanu zdrowia współmałżonka; za nieszczęśliwy wypadek nie uważa się zawału serca lub udaru mózgu ani innych chorób, nawet występujących nagle; 4) niezdolność współmałżonka do pracy zarobkowej całkowita niezdolność współmałżonka do wykonywania jakiejkolwiek pracy, będąca rezultatem obrażeń ciała, trwająca nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy, o ile zgodnie z wiedzą medyczną nie ma pozytywnych rokowań co do odzyskania przez współmałżonka zdolności do pracy; 5) obrażenia ciała uszkodzenie narządów lub układów narządów współmałżonka powstałe bezpośrednio w następstwie nieszczęśliwego wypadku; 6) OWUD niniejsze Ogólne warunki ubezpieczenia dodatkowego dla współmałżonka Rodzinna Decyzja; 7) pobyt w szpitalu trwający nieprzerwanie co najmniej cztery dni pobyt współmałżonka w szpitalu celem leczenia choroby lub doznanych obrażeń ciała; w rozumieniu niniejszych OWUD okres pobytu w szpitalu rozpoczyna się w dniu przyjęcia współmałżonka do szpitala, a kończy się w dniu wypisania współmałżonka ze szpitala; jeżeli przerwa pomiędzy kolejnymi pobytami w szpitalu nie przekracza 24 godzin, wówczas uznaje się ciągłość pobytu w szpitalu; 8) polisa dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia oraz umowy dodatkowej; 9) poważne zachorowanie jedna z poniżej wymienionych chorób współmałżonka: a) zawał serca pierwszorazowe wystąpienie martwicy ograniczonego obszaru mięśnia sercowego jako skutek ostrego niedokrwienia rozpoznane na podstawie wystąpienia typowego dla zawału serca bólu w klatce piersiowej, świeżych zmian w zapisie EKG potwierdzających wystąpienie świeżego zawału serca i znaczącego podwyższenia stężenia enzymów sercowych we krwi; z zakresu ubezpieczenia wykluczone są epizody dławicowego bólu w klatce piersiowej (angina pectoris), b) udar mózgu nagłe, w efekcie trwałe uszkodzenie tkanki mózgowej w następstwie wynaczynienia krwi, niedokrwienia lub zatoru tętnicy śródczaszkowej materiałem pochodzącym z układu krwionośnego, skutkujące wystąpieniem defi cytów neurologicznych trwających nie krócej niż 24 godziny i potwierdzonych badaniem lekarskim; wykluczeniu podlegają: epizody przejściowego niedokrwienia ośrodkowego układu nerwowego (OUN), udar niepozostawiający trwałego ubytku funkcji OUN; rozpoznanie trwałego uszkodzenia OUN musi być potwierdzone badaniem specjalisty neurologa i wynikiem badania metodą tomografi i komputerowej i/lub rezonansu magnetycznego nie wcześniej niż po upływie 8 tygodni od czasu wystąpienia pierwszych objawów, c) nowotwór złośliwy nowotwór (guz) złośliwy, charakteryzujący się niekontrolowanym wzrostem i rozprzestrzenianiem się komórek nowotworowych, powodujący naciekanie i niszczenie prawidłowych tkanek; rozpoznanie musi zostać potwierdzone badaniem histopatologicznym przeprowadzonym przez wykwalifi kowanego lekarza onkologa lub histopatologa; zakres ubezpieczenia obejmuje także białaczkę, chłoniaka złośliwego, ziarnicę złośliwą (chorobę Hodgkina), złośliwe nowotwory szpiku kostnego oraz nowotwory skóry powodujące powstawanie przerzutów; z ochrony ubezpieczeniowej wykluczone są: rak nieinwazyjny (carcinoma in situ), dysplazja szyjki macicy, rak szyjki macicy w stopniu CIN-1, CIN-2, CIN-3 oraz wszelkie zmiany przedrakowe i nieinwazyjne, wczesny rak gruczołu krokowego (T1 wg klasyfi kacji TNM, wliczając T1a i T1b lub odpowiadający mu stopień zaawansowania wg innej klasyfi kacji), czerniak złośliwy skóry w stopniu zaawansowania 1A ( 1 mm, poziom II lub III, bez owrzodzenia) według klasyfi kacji AJCC z 2002 r., nadmierne rogowacenie (hyperkeratosis), rak podstawnokomórkowy skóry i rak kolczystokomórkowy skóry, wszelkie nowotwory współistniejące z infekcją HIV, d) niewydolność nerek przewlekłe, trwałe i całkowite uszkodzenie obu nerek, skutkujące koniecznością dializoterapii lub przeszczepu; diagnoza musi być jednoznacznie potwierdzona dokumentacją medyczną, e) łagodny guz mózgu wszystkie guzy mózgu, które nie są klasyfi kowane jako złośliwe, potwierdzone przez specjalistę neurologa lub neurochirurga, wymagające usunięcia lub w przypadku zaniechania operacji powodujące trwały ubytek neurologiczny; wykluczeniu podlegają: krwiaki, ziarniaki, cysty, guzy szyszynki lub przysadki mózgowej oraz malformacje naczyń mózgowych, 13

f) przeszczep narządów przeszczepienie współmałżonkowi jako biorcy jednego z niżej wymienionych narządów lub zakwalifi kowanie współmałżonka na listę biorców oczekujących na przeszczep jednego z niżej wymienionych narządów: serca, płuca, wątroby, nerki, trzustki lub szpiku kostnego z zastosowaniem komórek macierzystych krwi po uprzedniej całkowitej ablacji (zniszczeniu) szpiku własnego biorcy; przeszczep musi być uzasadniony medycznie i wynikać ze stwierdzenia i potwierdzenia nieodwracalnej, schyłkowej niewydolności narządu; ubezpieczeniem nie są objęte przeszczepy wykorzystujące komórki macierzyste inne niż wyżej wymienione, g) pomostowanie (bypass) naczyń wieńcowych przeprowadzenie operacji chirurgicznej, mającej na celu zlikwidowanie zwężenia lub niedrożności jednej lub więcej tętnic wieńcowych przez wszczepienie pomostu omijającego; operacja musi być poprzedzona angiografi ą wykazującą istotne zwężenie tętnicy wieńcowej i przeprowadzona w następstwie zalecenia specjalisty kardiologa; zakres ubezpieczenia nie obejmuje angioplastyki ani jakichkolwiek innych zabiegów na tętnicach wieńcowych wykonywanych od strony światła tętnicy wieńcowej i wykorzystujących techniki cewnikowania naczyń wieńcowych lub techniki laserowe, h) angioplastyka wieńcowa pierwszorazowe leczenie zwężenia lub niedrożności jednej lub więcej tętnic wieńcowych przy użyciu angioplastyki balonowej, przezskórnej angioplastyki wieńcowej lub innych podobnych metod; przeprowadzenie takiej angioplastyki musi być uzasadnione medycznie na podstawie zalecenia specjalisty kardiologa oraz musi istnieć angiografi czne potwierdzenie istotnego zwężenia tętnicy wieńcowej, i) operacja aorty zabieg chirurgiczny przeprowadzony z powodu zagrażającej życiu choroby naczyniowej, w tym koarktacji aorty, tętniaków i rozwarstwienia aorty; aorta defi niowana jest jako jej odcinek piersiowy i brzuszny bez jej odgałęzień; ubezpieczenie nie obejmuje zabiegów polegających na wprowadzeniu stentu do aorty oraz zabiegów dotyczących jedynie odgałęzień aorty, j) anemia aplastyczna wystąpienie przewlekłej nieodwracalnej niewydolności szpiku, której rezultatem jest łączne wystąpienie niedokrwistości, trombocytopenii oraz granulocytopenii, wymagającej regularnego leczenia przynajmniej jednym z następujących sposobów: przetaczanie krwi i preparatów krwiopodobnych, leczenie lekami immunosupresyjnymi, leczenie czynnikami stymulującymi szpik, przeszczepienie szpiku kostnego; rozpoznanie anemii aplastycznej musi być potwierdzone przez specjalistę hematologa, k) utrata wzroku wskutek choroby całkowita, nieodwracalna utrata widzenia w obu oczach spowodowana chorobą; rozpoznanie musi być potwierdzone przez lekarza okulistę z ośrodka prowadzącego leczenie, l) oparzenia głębokie termicznie i/lub chemiczne uszkodzenie powłok skórnych obejmujące: nie mniej niż 60% całkowitej powierzchni ciała w przypadku oparzenia I stopnia, nie mniej niż 40% całkowitej powierzchni ciała w przypadku oparzenia II stopnia, nie mniej niż 20% całkowitej powierzchni ciała w przypadku oparzenia III stopnia; przy ocenie powierzchni oparzenia stosuje się regułę dziewiątek lub tabelę Lunda i Browdera. Zakres ubezpieczenia nie obejmuje oparzeń słonecznych, m) utrata mowy całkowita i nieodwracalna utrata możliwości mówienia współmałżonka w następstwie choroby trwająca nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy; rozpoznanie musi być potwierdzone przez specjalistę w zakresie laryngologii w oparciu o stwierdzenie choroby fałdów głosowych; zakres ubezpieczenia nie obejmuje jakichkolwiek przypadków utraty zdolności mówienia spowodowanych schorzeniami psychicznymi oraz utraty zdolności mówienia, która może być skorygowana z zastosowaniem jakichkolwiek procedur terapeutycznych, n) schyłkowa niewydolność wątroby (w tym schyłkowa niewydolność wątroby spowodowana wirusowym zapaleniem wątroby) schyłkowa postać choroby (marskości) wątroby współmałżonka powodująca co najmniej jeden z poniższych objawów: wodobrzusze niepoddające się leczeniu, trwałą żółtaczkę, żylaki przełyku, encefalopatię wrotną; zakres ubezpieczenia nie obejmuje przypadków chorób wątroby powstałych skutkiem nadużywania alkoholu, leków itp. środków, o) śpiączka stan utraty przytomności z brakiem reakcji na bodźce zewnętrzne lub potrzeby naturalne współmałżonka, trwający w sposób ciągły i wymagający stosowania systemów podtrzymywania życia przez okres co najmniej 96 godzin; dodatkowo wymagane jest stwierdzenie trwałego ubytku neurologicznego potwierdzone przez specjalistę w zakresie neurologii; zakres ochrony ubezpieczeniowej nie obejmuje przypadków śpiączki wynikających z użycia alkoholu i innych substancji odurzających, p) stwardnienie rozsiane zespół mnogich ubytków neurologicznych wywołanych demielinizacją mózgu lub rdzenia kręgowego współmałżonka, utrzymujących się przez co najmniej 6 miesięcy; rozpoznanie musi być ostateczne i postawione przez specjalistę neurologa oraz poprzedzone więcej niż jednym epizodem zaburzeń neurologicznych, stanowiących dowolną kombinację uszkodzenia nerwu wzrokowego, pnia mózgu, rdzenia kręgowego, zaburzeń koordynacji lub zaburzeń czucia, r) utrata kończyn amputacja lub całkowita i nieodwracalna utrata funkcji co najmniej dwóch kończyn współmałżonka, z powodu choroby; w przypadku amputacji zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmuje: w zakresie kończyn dolnych amputację na poziomie stawów skokowych lub powyżej, w zakresie kończyn górnych amputację na wysokości nadgarstków lub powyżej, s) utrata słuchu całkowita i nieodwracalna obustronna utrata słuchu spowodowana nagłym zachorowaniem; rozpoznanie musi nastąpić na podstawie badań audiometrycznych i być potwierdzone przez laryngologa; zakres ubezpieczenia nie obejmuje przypadków utraty słuchu możliwych do skorygowania postępowaniem terapeutycznym, 10) składka dodatkowa kwota wpłacana przez Ubezpieczającego, należna z tytułu umowy dodatkowej; 11) suma ubezpieczenia określona w polisie kwota, którą Towarzystwo zobowiązuje się wypłacić w przypadku zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego określonego w umowie dodatkowej; 12) szpital działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa polskiego zakład opieki lecznictwa zamkniętego, którego zadaniem jest świadczenie przez wykwalifi kowaną kadrę pielęgniarską i lekarską całodobowej opieki medycznej, leczenie i wykonywanie zabiegów chirurgicznych; w rozumieniu niniejszych OWUD za szpital 14

Ogólne warunki ubezpieczenia dodatkowego dla współmałżonka Rodzinna Decyzja nie uważa się ośrodka opieki społecznej, ośrodka dla psychicznie chorych, hospicjum, ośrodka leczenia uzależnień od alkoholu, narkotyków, leków i innych, ośrodka sanatoryjnego, ośrodka wypoczynkowego, a także ośrodka rehabilitacji; 13) śmierć w wyniku udaru mózgu śmierć w następstwie udaru niedokrwiennego, udaru krwotocznego, krwotoku podpajęczynówkowego na skutek pęknięcia tętniaka wewnątrzczaszkowego, co zostało wskazane jako pierwotna przyczyna zgonu w karcie zgonu lub w protokole badania sekcyjnego; 14) śmierć w wyniku zawału serca śmierć w następstwie martwicy części mięśnia sercowego spowodowanej niedokrwieniem, co zostało wskazane jako przyczyna zgonu w karcie zgonu lub w protokole badania sekcyjnego; 15) trwały uszczerbek na zdrowiu trwałe naruszenie sprawności organizmu współmałżonka w wysokości co najmniej 6%, powodujące upośledzenie czynności organizmu, którego przyczyną był nieszczęśliwy wypadek; 16) Ubezpieczający osoba fi zyczna zawierająca umowę ubezpieczenia oraz umowę dodatkową zobowiązana do opłacania składki łącznej, w wysokości i terminach określonych w polisie; 17) umowa dodatkowa umowa zawarta na podstawie niniejszych OWUD; 18) umowa ubezpieczenia umowa zawarta na podstawie Ogólnych warunków ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja; 19) Uposażony Główny osoba wskazana przez współmałżonka jako uprawniona do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego w przypadku śmierci współmałżonka; 20) Uposażony Zastępczy osoba wskazana przez współmałżonka jako uprawniona do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego w przypadku śmierci współmałżonka, jeżeli Uposażony Główny nie został wskazany lub wszyscy Uposażeni Główni zmarli przed śmiercią współmałżonka, lub zostali pozbawieni prawa do świadczenia; 21) Uprawniony osoba uprawniona do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego z tytułu niniejszej umowy dodatkowej; Uprawnionym w rozumieniu niniejszych OWUD jest Uposażony Główny, Uposażony Zastępczy lub inna osoba uprawniona do otrzymania świadczenia w przypadkach określonych w OWUD; 22) współmałżonek osoba pozostająca z Ubezpieczającym w związku małżeńskim w dniu podpisywania wniosku o zawarcie umowy dodatkowej dla współmałżonka Rodzinna Decyzja lub w rocznicę polisy. 2. Określenia zdefi niowane w Ogólnych warunkach ubezpieczenia na życie Rodzinna Decyzja, na podstawie których zawarta została umowa ubezpieczenia, używane są w OWUD i mają takie samo znaczenie, chyba że tym samym określeniom nadano inne znaczenie w OWUD. Treść umowy dodatkowej 3 Treść umowy dodatkowej zawarta jest we wniosku o zawarcie umowy dodatkowej dla współmałżonka Rodzinna Decyzja, OWUD, polisie, załącznikach do polisy oraz każdym innym dokumencie uzgodnionym przez strony umowy dodatkowej. Przedmiot i zakres ubezpieczenia 4 1. Przedmiotem ubezpieczenia jest życie i zdrowie współmałżonka. 2. Zakres ubezpieczenia obejmuje: 1) śmierć współmałżonka w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej przez Towarzystwo z tytułu umowy dodatkowej, 2) śmierć współmałżonka, która nastąpiła w wyniku nieszczęśliwego wypadku zaistniałego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej, pod warunkiem że śmierć nastąpiła nie później niż w okresie 6 miesięcy od dnia nieszczęśliwego wypadku, 3) śmierć współmałżonka, która nastąpiła w wyniku zawału serca lub udaru mózgu zaistniałych w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej, pod warunkiem że śmierć nastąpiła w okresie 1 miesiąca od dnia wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu, 4) trwały uszczerbek na zdrowiu współmałżonka, powstały bezpośrednio w następstwie nieszczęśliwego wypadku zaistniałego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej, pod warunkiem że uszczerbek wystąpił nie później niż w okresie 6 miesięcy od dnia nieszczęśliwego wypadku, 5) pobyt współmałżonka w szpitalu w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej w celu leczenia choroby lub obrażeń ciała powstałych bezpośrednio w następstwie nieszczęśliwego wypadku zaistniałego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej, z zastrzeżeniem że ochrona ubezpieczeniowa z tytułu pobytu współmałżonka w szpitalu po najbliższej rocznicy polisy przypadającej bezpośrednio po ukończeniu przez współmałżonka 55. roku życia ograniczona jest do pobytu w szpitalu w celu leczenia obrażeń ciała, 6) poważne zachorowania współmałżonka, występujące w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej zawartej na podstawie niniejszych OWUD, o których mowa w 2 ust. 1 pkt 9), z zastrzeżeniem że ochrona ubezpieczeniowa z tytułu poważnych zachorowań współmałżonka wygasa w najbliższą rocznicę polisy przypadającą bezpośrednio po ukończeniu przez współmałżonka 60. roku życia, 7) niezdolność współmałżonka do pracy zarobkowej powstałą bezpośrednio w następstwie nieszczęśliwego wypadku zaistniałego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej, pod warunkiem że niezdolność do pracy zarobkowej rozpoczęła się w okresie ochrony ubezpieczeniowej z tytułu niniejszej umowy dodatkowej, jednak nie później niż w okresie 6 miesięcy od dnia nieszczęśliwego wypadku. Czas trwania i zakres odpowiedzialności Towarzystwa 5 1. Odpowiedzialność Towarzystwa z tytułu umowy dodatkowej rozpoczyna się od dnia wskazanego w polisie, nie wcześniej niż od dnia następnego po dniu opłacenia pierwszej składki łącznej. 2. Odpowiedzialność Towarzystwa z tytułu umowy dodatkowej wygasa: 1) z upływem ostatniego dnia okresu ubezpieczenia lub z dniem śmierci współmałżonka, lub wypłaty świadczenia z tytułu niezdolności współmałżonka do pracy zarobkowej, w zależności od tego, które z powyższych zdarzeń nastąpi wcześniej, 2) z dniem rozwiązania umowy dodatkowej lub umowy ubezpieczenia, z zastrzeżeniem że w przypadku śmierci współmałżonka lub niezdolności współmałżonka do pracy zarobkowej ochrona ubezpieczeniowa w stosunku do Ubezpieczającego objętego ochroną ubezpieczeniową z tytułu umowy ubezpieczenia trwa do końca okresu, za który została opłacona składka, 3) z dniem odstąpienia od umowy dodatkowej lub umowy ubezpieczenia. 6 1. Ochrona ubezpieczeniowa z tytułu umowy dodatkowej udzielana jest na całym świecie przez całą dobę, z zastrzeżeniem ust. 2. 15

2. Ochrona ubezpieczeniowa z tytułu pobytu współmałżonka w szpitalu obejmuje wyłącznie pobyt w szpitalu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 3. Na wysokość świadczeń wypłacanych na podstawie umowy dodatkowej nie mają wpływu metody kalkulacji rezerw techniczno-ubezpieczeniowych. Ograniczenia odpowiedzialności Towarzystwa 7 1. Świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu umowy dodatkowej zawartej na podstawie niniejszych OWUD nie zostanie wypłacone, jeżeli zdarzenie ubezpieczeniowe nastąpiło bezpośrednio lub pośrednio na skutek: 1) wojny, działań wojennych lub stanu wojennego, 2) dobrowolnego uczestnictwa współmałżonka w aktach przemocy, terroryzmu, zamieszkach lub rozruchach, 3) popełnienia lub usiłowania popełnienia przez współmałżonka przestępstwa. 2. Towarzystwo nie wypłaci świadczenia ubezpieczeniowego z tytułu śmierci współmałżonka, jeżeli śmierć współmałżonka nastąpiła bezpośrednio lub pośrednio na skutek samobójstwa współmałżonka popełnionego w okresie 2 lat od dnia objęcia go ochroną ubezpieczeniową. 8 1. W okresie pierwszych trzech miesięcy od dnia objęcia ochroną ubezpieczeniową współmałżonek ma prawo do świadczenia z tytułu pobytu współmałżonka w szpitalu oraz poważnego zachorowania współmałżonka wyłącznie w przypadku, gdy łącznie spełnione są następujące warunki: 1) przyczyną zdarzenia ubezpieczeniowego był nieszczęśliwy wypadek, 2) zarówno nieszczęśliwy wypadek, jak i zdarzenie ubezpieczeniowe miały miejsce w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej. 2. Ochrona z tytułu śmierci współmałżonka w wyniku zawału serca lub udaru mózgu rozpoczyna się po upływie 3 miesięcy od dnia objęcia współmałżonka ochroną ubezpieczeniową. 9 W przypadku ujawnienia, że przed objęciem współmałżonka ochroną ubezpieczeniową Ubezpieczający lub współmałżonek podał wiadomości nieprawdziwe, a w szczególności zatajona została choroba współmałżonka, Towarzystwo w okresie pierwszych trzech lat od daty objęcia współmałżonka ochroną ubezpieczeniową może odmówić wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego, chyba że wiadomości nieprawdziwe nie miały wpływu na zwiększenie prawdopodobieństwa wypadku objętego umową ubezpieczenia. Jeżeli do podania wiadomości nieprawdziwych lub zatajenia informacji doszło na skutek winy umyślnej Ubezpieczającego lub współmałżonka, w razie wątpliwości przyjmuje się, że zdarzenie przewidziane umową ubezpieczenia i jego następstwa są skutkiem tych nieprawdziwych lub zatajonych okoliczności. 10 W przypadku jeżeli współmałżonkowi zostało wypłacone świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu współmałżonka, a następnie współmałżonek zmarł na skutek tego samego nieszczęśliwego wypadku, świadczenie z tytułu śmierci współmałżonka w wyniku nieszczęśliwego wypadku stanowi różnicę pomiędzy sumą ubezpieczenia na wypadek śmierci współmałżonka w wyniku nieszczęśliwego wypadku a wypłaconym świadczeniem z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu współmałżonka. 11 Świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu: śmierci współmałżonka w wyniku nieszczęśliwego wypadku, śmierci współmałżonka w wyniku zawału serca lub udaru mózgu, uszczerbku na zdrowiu współmałżonka, pobytu współmałżonka w szpitalu, poważnego zachorowania współmałżonka, niezdolności współmałżonka do pracy zarobkowej nie zostanie wypłacone, jeżeli nieszczęśliwy wypadek lub odpowiednio: zawał serca lub udar mózgu, choroba lub obrażenia ciała będące przyczyną pobytu w szpitalu lub poważne zachorowanie są następstwem: 1) spożycia przez współmałżonka alkoholu w ilości powodującej, że zawartość alkoholu w organizmie współmałżonka wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2 alkoholu albo do obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg alkoholu w 1 dm 3 ; niezaleconego przez lekarza zażycia przez współmałżonka leków, narkotyków, środków odurzających lub psychotropowych, 2) poddania się przez współmałżonka zabiegowi o charakterze medycznym przeprowadzonemu poza kontrolą lekarza lub innych osób uprawnionych, 3) udziału współmałżonka w zajęciach sportowych lub rekreacyjnych o ryzykownym charakterze, w szczególności takich jak: spadochroniarstwo, wspinaczka, speleologia, skoki na linie, sporty motorowe i wodne, 4) pełnienia przez współmałżonka zasadniczej służby wojskowej, 5) prowadzenia przez współmałżonka pojazdu lądowego, wodnego lub powietrznego, jeżeli współmałżonek nie posiadał odpowiednich uprawnień lub dokumentu uprawniającego do kierowania i używania danego pojazdu, 6) popełnienia lub usiłowania popełnienia przez współmałżonka samobójstwa, 7) samookaleczenia się lub okaleczenia na własną prośbę, niezależnie od stanu poczytalności współmałżonka, 8) transportu środkami powietrznymi z wyjątkiem samolotu licencjonowanych pasażerskich linii lotniczych, 9) choroby lub zaburzeń psychicznych, w tym niedorozwoju umysłowego współmałżonka, 10) niezastosowania się do zaleceń lekarskich poprzez niewyrażenie zgody na standardowe, powszechnie uznane procedury medyczne. 12 Niezależnie od innych postanowień niniejszych OWUD dotyczących ograniczenia odpowiedzialności Towarzystwa świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu pobytu współmałżonka w szpitalu nie zostanie wypłacone w przypadku, gdy choroba lub obrażenia ciała, w celu leczenia których współmałżonek przebywa w szpitalu, są bezpośrednim lub pośrednim następstwem: 1) leczenia lub poddania się zabiegowi pozostającemu w związku z ciążą, porodem lub połogiem, 2) poddania się operacji plastycznej lub kosmetycznej, chyba że była ona niezbędna w celu usunięcia skutków nieszczęśliwego wypadku, jakiemu uległ współmałżonek w okresie udzielanej mu ochrony ubezpieczeniowej, 3) wykonania rutynowych badań lekarskich, badań biochemicznych, badań rentgenowskich oraz innych badań, o ile przyczyną ich przeprowadzania nie jest choroba lub obrażenia ciała współmałżonka, 4) wykonania zabiegów rehabilitacyjnych, 5) leczenia niepłodności, 6) leczenia chorób umysłowych i zaburzeń psychicznych, 7) leczenia choroby AIDS lub zakażenia wirusem HIV, 8) leczenia wad wrodzonych, 9) leczenia samookaleczenia lub obrażeń doznanych w wyniku próby popełnienia samobójstwa. 13 1. Zakres odpowiedzialności Towarzystwa jest ograniczony do wypłaty wyłącznie jednego świadczenia z tytułu wystąpienia poważnego zachorowania współmałżonka. 16

Ogólne warunki ubezpieczenia dodatkowego dla współmałżonka Rodzinna Decyzja 2. Niezależnie od innych postanowień niniejszych OWUD dotyczących ograniczenia odpowiedzialności Towarzystwa świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu poważnego zachorowania współmałżonka nie zostanie wypłacone, jeżeli: 1) poważne zachorowanie jest następstwem choroby AIDS lub zakażenia współmałżonka wirusem HIV, 2) poważne zachorowanie zdiagnozowano, rozpoznano, leczono lub objawy poważnego zachorowania zdiagnozowano, rozpoznano lub leczono przed upływem 3 miesięcy od dnia objęcia współmałżonka ochroną ubezpieczeniową w tym zakresie lub poważne zachorowanie lub jego objawy zaistniały przed zawarciem umowy dodatkowej. 14 1. Ochrona ubezpieczeniowa z tytułu poważnego zachorowania współmałżonka wygasa w najbliższą rocznicę polisy przypadającą bezpośrednio po ukończeniu przez współmałżonka 60. roku życia. 2. Od najbliższej rocznicy polisy przypadającej bezpośrednio po ukończeniu przez współmałżonka 55. roku życia ochrona ubezpieczeniowa z tytułu pobytu współmałżonka w szpitalu ograniczona jest do pobytu w szpitalu w celu leczenia obrażeń ciała. Suma ubezpieczenia 15 1. Sumę ubezpieczenia stanowi kwota określona w polisie lub załączniku do polisy. 2. Sumę ubezpieczenia ustala się osobno dla każdego z następujących zdarzeń ubezpieczeniowych: 1) śmierć współmałżonka, 2) śmierć współmałżonka w wyniku nieszczęśliwego wypadku, 3) śmierci współmałżonka w wyniku zawału serca lub udaru mózgu, 4) trwały uszczerbek na zdrowiu Współmałżonka, 5) pobyt współmałżonka w szpitalu, 6) poważne zachorowanie współmałżonka, 7) niezdolność współmałżonka do pracy zarobkowej. 3. Sumy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 2., są w takiej samej wysokości jak odpowiednie sumy ubezpieczenia dla Ubezpieczającego. Definicja świadczenia ubezpieczeniowego 16 Świadczenie ubezpieczeniowe stanowi: 1) w przypadku śmierci współmałżonka, z tytułu której Towarzystwo ponosi odpowiedzialność zgodnie z niniejszymi OWUD suma ubezpieczenia z tytułu śmierci współmałżonka w wysokości obowiązującej w dniu śmierci współmałżonka, 2) w przypadku śmierci współmałżonka w wyniku nieszczęśliwego wypadku, z tytułu której Towarzystwo ponosi odpowiedzialność zgodnie z niniejszymi OWUD, niezależnie od świadczenia, o którym mowa w pkt 1) suma ubezpieczenia z tytułu śmierci współmałżonka w wyniku nieszczęśliwego wypadku w wysokości obowiązującej w dniu nieszczęśliwego wypadku, 3) w przypadku śmierci współmałżonka w wyniku zawału serca lub udaru mózgu, z tytułu której Towarzystwo ponosi odpowiedzialność zgodnie z niniejszymi OWUD, niezależnie od świadczenia, o którym mowa w pkt 1) suma ubezpieczenia z tytułu śmierci współmałżonka w wyniku zawału serca lub udaru mózgu, w wysokości obowiązującej w dniu śmierci, 4) w przypadku trwałego uszczerbku na zdrowiu współmałżonka w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej kwota będąca procentem sumy ubezpieczenia z tytułu uszczerbku na zdrowiu współmałżonka, obowiązującej w dniu nieszczęśliwego wypadku, proporcjonalna do stopnia trwałego uszczerbku, tj. jeden procent sumy ubezpieczenia za każdy procent trwałego uszczerbku, w przypadku co najmniej 6% trwałego uszczerbku, z zastrzeżeniem że: a) suma wszystkich procentów uszczerbków na zdrowiu współmałżonka, z tytułu których wypłacono świadczenia, nie może przekroczyć 100%, b) procent uszczerbku na zdrowiu, za który wypłacono świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu współmałżonka, nie może być wyższy niż różnica pomiędzy 100% a sumą wszystkich procentów uszczerbków na zdrowiu współmałżonka, z tytułu których poprzednio wypłacono świadczenia, 5) w przypadku pobytu współmałżonka w szpitalu kwota będąca procentem sumy ubezpieczenia z tytułu pobytu współmałżonka w szpitalu obowiązującej w dniu rozpoczęcia pobytu w szpitalu: a) w przypadku pobytu w szpitalu w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej w celu leczenia choroby: 0,6% sumy ubezpieczenia za każdy dzień pobytu w szpitalu, do 14. dnia pobytu w szpitalu włącznie oraz 0,5% sumy ubezpieczenia za 15. i każdy kolejny dzień pobytu w szpitalu, b) w przypadku pobytu w szpitalu w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej w celu leczenia obrażeń ciała: 1,0% sumy ubezpieczenia za każdy dzień pobytu w szpitalu, do 14. dnia pobytu w szpitalu włącznie oraz 0,5% sumy ubezpieczenia za 15. i każdy kolejny dzień pobytu w szpitalu, c) jeżeli pobyt w szpitalu spowodowany został zarówno chorobą, jak i obrażeniami ciała, współmałżonkowi przysługuje wyłącznie jedno świadczenie ubezpieczeniowe w wysokości: 1,0% sumy ubezpieczenia za każdy dzień pobytu w szpitalu, do 14. dnia pobytu w szpitalu włącznie oraz 0,5% sumy ubezpieczenia za 15. i każdy kolejny dzień pobytu w szpitalu, d) Towarzystwo wypłaci świadczenie z tytułu pobytu współmałżonka w szpitalu maksymalnie za 90 dni w trakcie roku polisy, 6) w przypadku poważnego zachorowania współmałżonka w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej suma ubezpieczenia z tytułu poważnego zachorowania współmałżonka w wysokości obowiązującej w dniu wystąpienia poważnego zachorowania; za dzień wystąpienia poważnego zachorowania uważa się dzień: a) rozpoznania choroby, o której mowa w 2 ust. 1 pkt 9) lit. a) e), j) p), s), b) zabiegu, o którym mowa w 2 ust. 1 pkt 9) lit. f) i), c) zabiegu lub utraty funkcji, potwierdzonej przez specjalistę neurologa, o której mowa w 2 ust. 1 pkt 9) lit. r), 7) w przypadku niezdolności współmałżonka do pracy w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy dodatkowej suma ubezpieczenia z tytułu niezdolności współmałżonka do pracy, w wysokości obowiązującej w dniu nieszczęśliwego wypadku. Sposób zawarcia i przedłużenia umowy dodatkowej oraz okres ubezpieczenia 17 1. Umowa dodatkowa zawierana jest na okres, na jaki została zawarta umowa ubezpieczenia, tj. na okres jednego, roku i ulega wraz z umową ubezpieczenia automatycznemu przedłużeniu na kolejne okresy jednoroczne, pod warunkiem że żadna ze stron najpóźniej na 60 dni przed rocznicą polisy nie złoży pisemnego oświadczenia o nieprzedłużaniu umowy ubezpieczenia. 2. Towarzystwo zastrzega sobie prawo do weryfi kacji ryzyka ubezpieczeniowego przed przedłużeniem umowy dodatkowej. 17

18 1. Umowa dodatkowa zawierana jest na podstawie wniosku o zawarcie umowy dodatkowej dla współmałżonka Rodzinna Decyzja, składanego na formularzu dostarczonym przez Towarzystwo. 2. Ubezpieczający ma prawo do zawarcia wyłącznie jednej umowy dodatkowej na podstawie niniejszych OWUD. 3. Współmałżonek objęty ochroną ubezpieczeniową z tytułu umowy dodatkowej nie może zostać objęty ochroną ubezpieczeniową na podstawie OWU Rodzinna Decyzja (umowa ubezpieczenia) ani na podstawie OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja. 4. Współmałżonek na wniosek Towarzystwa zobowiązany jest do poddania się badaniom lekarskim, z wyłączeniem badań genetycznych. 5. Badania przeprowadzane są we wskazanej przez Towarzystwo placówce medycznej lub przez lekarza wskazanego przez Towarzystwo. Badania wykonywane są wyłącznie w celu oceny ryzyka ubezpieczeniowego. 6. Koszty badań, o których mowa w ust. 4, pokrywa Towarzystwo. 7. Współmałżonek, na wniosek Towarzystwa, zobowiązany jest do udostępnienia wyników badań lub dokumentów medycznych dotyczących przebiegu leczenia lub udzielenia zgody na wystąpienie przez Towarzystwo do odpowiednich osób lub instytucji o udostępnienie tych danych lub dokumentów. 8. Po dokonaniu analizy ryzyka ubezpieczeniowego, przeprowadzonej na podstawie danych zawartych we wniosku ubezpieczeniowym, badań lekarskich, dokumentów medycznych, o których mowa w ust. 7, oraz przy uwzględnieniu innych elementów ryzyka, Towarzystwo może podjąć decyzję o zawarciu umowy dodatkowej na warunkach określonych we wniosku ubezpieczeniowym i OWUD, odmowie zawarcia umowy dodatkowej lub może zaproponować Ubezpieczającemu zawarcie umowy dodatkowej na warunkach odmiennych od zawartych we wniosku ubezpieczeniowym lub w OWUD. 19 1. Jeżeli umowa dodatkowa zawiera postanowienia odbiegające na niekorzyść Ubezpieczającego od złożonej przez niego oferty lub OWUD, Towarzystwo zwróci Ubezpieczającemu na piśmie uwagę na te różnice, jednocześnie z doręczeniem polisy lub załącznika do polisy, wyznaczając mu 14-dniowy termin na zgłoszenie sprzeciwu. 2. W przypadku braku sprzeciwu umowa dodatkowa dochodzi do skutku zgodnie z treścią polisy lub załącznika do polisy, dnia następnego po upływie terminu wyznaczonego do zgłoszenia sprzeciwu, z tym że ochrona ubezpieczeniowa rozpoczyna się od daty rozpoczęcia ochrony. 3. W przypadku zgłoszenia sprzeciwu umowa dodatkowa nie zostaje zawarta lub zawierana jest po zgodnym ustaleniu jej warunków przez strony umowy dodatkowej. 20 1. Towarzystwo, w przypadku przyjęcia oferty Ubezpieczającego zawartej we wniosku ubezpieczeniowym, wystawia polisę lub odpowiednie załączniki. 2. Polisa lub odpowiednie załączniki do polisy określają w szczególności: 1) datę rozpoczęcia ochrony, 2) strony umowy dodatkowej, 3) dane współmałżonka, 4) dane Uposażonych, 5) okres ubezpieczenia, 6) wysokość sum ubezpieczenia, 7) wysokość i terminy opłacania składki dodatkowej, 8) zakres ubezpieczenia dla umowy dodatkowej. 21 Umowa dodatkowa może być zawarta, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki: 1) została zawarta umowa ubezpieczenia lub jednocześnie z zawarciem umowy dodatkowej zostanie zawarta umowa ubezpieczenia, 2) w dacie zawarcia umowy dodatkowej współmałżonek nie jest objęty ochroną ubezpieczeniową na podstawie OWUD dla dziecka Rodzinna Decyzja lub OWUD dla współmałżonka Rodzinna Decyzja lub OWU Rodzinna Decyzja. 22 Umowa dodatkowa może być przedłużana na kolejne roczne okresy, jeżeli jednocześnie z przedłużeniem umowy dodatkowej nastąpi przedłużenie umowy ubezpieczenia. 23 1. W rocznicę polisy Towarzystwo zastrzega sobie prawo do: 1) zmiany warunków ubezpieczenia, 2) odmowy przedłużenia umowy dodatkowej. 2. W przypadku zaproponowania przez Towarzystwo zmiany warunków ubezpieczenia w rocznicę polisy, Towarzystwo poinformuje Ubezpieczającego o tych zmianach na piśmie na 30 dni przed rocznicą polisy, wyznaczając mu 14-dniowy termin na zgłoszenie sprzeciwu. W przypadku braku sprzeciwu umowa dodatkowa zostaje przedłużona na kolejny roczny okres ubezpieczenia. W przypadku zgłoszenia sprzeciwu umowa dodatkowa nie ulega przedłużeniu. 3. W przypadku odmowy przedłużenia umowy dodatkowej przez Towarzystwo, Towarzystwo poinformuje o tym Ubezpieczającego na piśmie na 60 dni przed rocznicą polisy. Współmałżonek 24 Współmałżonkiem w rozumieniu niniejszych OWUD może być osoba fi zyczna, która: 1) w dniu podpisywania wniosku o zawarcie umowy dodatkowej dla współmałżonka Rodzinna Decyzja ukończyła 18. rok życia i nie ukończyła 55. roku życia, 2) w dniu przedłużenia umowy dodatkowej nie ukończyła 65. roku życia. Uposażony Główny, Uposażony Zastępczy i Uprawniony 25 1. Przy zawieraniu umowy dodatkowej współmałżonek może wskazać jedną lub więcej osób jako Uposażonych Głównych lub Uposażonych Zastępczych. 2. Współmałżonek może zmieniać Uposażonych Głównych lub Zastępczych w każdym czasie trwania umowy dodatkowej. Oświadczenie o dokonanej zmianie Uposażonych Głównych lub Uposażonych Zastępczych dochodzi do skutku po doręczeniu do siedziby Towarzystwa. 3. W przypadku wskazania więcej niż jednej osoby jako Uposażonych Głównych lub Uposażonych Zastępczych współmałżonek może określić udział każdej z tych osób w świadczeniu ubezpieczeniowym. 4. W przypadku braku określenia udziałów każdej z osób w świadczeniu ubezpieczeniowym lub błędnego wskazania udziałów Towarzystwo przyjmuje, że udziały te są równe. 26 1. Uposażony Główny nabywa prawo do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego z dniem śmierci współmałżonka, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Jeżeli śmierć Uposażonego Głównego nastąpiła przed śmiercią współmałżonka lub jeżeli Uposażony Główny utracił prawo do 18