JAK ROZPOZNAĆ, ŻE DZIECKO SIĘGNĘŁO PO NARKOTYKI
PRZYCZYNY SIĘGANIA PRZEZ MŁODZIEŻ PO ŚRODKI PSYCHOAKTYWNE: Młodzi ludzie sięgają po substancje zmieniające świadomość aby: 5. POCZUĆ SIĘ NA LUZIE 6. ABY POKONAC NIEŚMIAŁOŚĆ 7. ABY POCZUĆ SIĘ DOROSŁYM 8. ROZWÓJ WŁASNEGO JA I POTRZEBA AUTONOMII 9. ABY SPRAWDZIĆ JAK TO BĘDZIE 10. ABY ZŁAMAC ZAKAZ 11. ABY WYPEŁNIĆ CZS, ZWŁASZCZA WTEDY KIEDY ODCZUWA SIĘ NUDĘ 12. NACISK GRUPOWY
JEDNĄ Z CECH CHARAKTERYSTYCZNYCH NASTOLETNIEJ NARKOMANII JEST BARDZO SZYBKIE TEMPO UZALEŻNIANIA SIĘ. Po pierwsze nastolatek nie wierzy w to, że może się uzależnić. Wierzy natomiast w swoja siłę woli i zdolności kontrolowania. Po drugie - narkotyki kojarzą mu się z zabawą i przyjemnością, nie zaś z uzależnieniem, wirusem HIV, samotnością czy problemami. Po trzecie nie ponosi tak wielu konsekwencji własnego uzależnienia jak dorosły. Nie traci pracy, nikt nie wyrzuca go z domu, a problemy z policją załatwiają jego rodzice. Po czwarte chroni go wiele osób począwszy od rodziców, którzy wierzą, ze jest dobrym dzieckiem i nigdy nie zostanie narkomanem, skończywszy na rodzeństwie, krewnych i nauczycielach.
INFORMACJE O NARKOTYKACH MŁODZIEŻ CZERPIE: Z internetu, Od rówieśników, Od dealera.
Marihuana Haszysz
WYGLĄD: Marihuana, haszysz Marihuana - zielone lub brązowo-zielone suche liście i kwiatostany Haszysz zielone, brązowo-zielone, czerwone lub czarne sprasowane kostki lub kulki. Konsystencja oleista ale zbita. Olej haszyszowy gęsty zielono-brązowy olej DZIAŁANIE: - zależy od wielkości dawki i nastroju i stanu psychofizycznego osoby oraz rodzaju środka, - od stanu błogiego zadowolenia, spokoju, dobrego samopoczucia do depresji i stanów lękowych, - zależy od stanu osoby przed użyciem spotęgowany przez narkotyk, - upośledzenie pamięci - zaburzenia koncentracji i uwagi, - spowolnienie czasu reakcji, - obniżenie zdolności uczenia się, - zaburza koordynację ruchową, - zaburza wyczucie odległości, - zniekształca poczucie czasu i postrzeganie bodźców, powoduje uzależnienie psychiczne, - przy długotrwałym użyciu środka mogą pojawić się paranoje, a także stany chronicznej apatii, bierności i lenistwa czyli tzw. syndrom amotywacyjny.
Amfetamina WYGLĄD: Biały proszek i tabletki DZIAŁANIE: -silnie pobudzające, - znosi zmęczenie i senność, - wzmacnia wydolność organizmu (w ograniczonym czasie), - może wywołać niekontrolowane reakcje i agresję, - zwiększają ciepłotę ciała, - wzmagają pragnienie, - znoszą poczucie głodu, - przyśpiesza akcję serca, - po okresie podwyższonej aktywności następuje wyczerpanie energii, silne zmęczenie, zaburzenia depresyjne, potrzeba snu, - powoduje sine uzależnienie psychiczne, - możliwą konsekwencją są psychozy amfetaminowe,
Ectasy WYGLĄD: Tabletki DZIAŁANIE: - Podobnie jak amfetamina, ponadto: - Intensywne działanie ectasy może być przyczyną zaburzeń rytmu serca przegrzania organizmu co czasami prowadzi do śmierci,
WYGLĄD: Inhalanty Są to wszelkiego rodzaju kleje, pasty, płyny o intensywnych zapachach. Do najbardziej popularnych należą: butapren, terpentyna, nafta, benzyna, lakiery, wywabiacze plam, aceton, nitro, heksan, tri. DZIAŁANIE Szybkie oszołomienie i euforia, zamroczenie, bełkotliwa mowa, senność, zaczerwienienia lub wypryski w okolicach, gdzie były worki z inhalantem, widoczny brak kontaktu z otoczeniem W drugiej fazie działania po ok. 30-50 minutach pojawia się: - gonitwa myśli, rozdrażnienie, agresja, - brak kontroli nad sobą i swoim zachowaniem. Długotrwałe używanie tych substancji powoduje: - silne uzależnienie psychiczne - oparzenia lub paraliż dróg oddechowych, - zaburzenia układu trawiennego, - uszkodzenia wątroby i nerek. - kichanie i kaszel, katar, krwawienie z nosa, - popękane usta, - omamy.
Leki
Środki farmakologiczne WYGLĄD: Tabletki, kapsułki, sproszkowana substancja, syropy. DZIAŁANIE: W zależności od użytej substancji następuje poprawa nastroju, uśmierzenie bólu lub zniesienie zaburzeń lękowych czy depresyjnych - przyjmowane przewlekle prowadzi do uzależnienia psychicznego i fizycznego oraz wzrostu tolerancji, a niekiedy do wystąpienia tolerancji krzyżowej z alkoholem, - mogą pojawić się zaburzenia nastroju, - senność, apatia, - zaburzenia pamięci i koncentracji, - spadek zainteresowań i ogólnej sprawności intelektualnej, - zaburzenia sprawności ruchowej, osłabienia siły mięśni, drżenie kończyn i zawroty głowy, - problemy z płynnością mówienia, - lęki i wzrost agresji, - zaburzenia krążenia i oddychania, - przypadkowe przedawkowanie na drodze tzw. automatyzmu tabletkowego
LSD
WYGLĄD: LSD Biały krystaliczny proszek, rozpuszczalny w wodzie, tworzy bezbarwną ciecz, którą nasącza się papierki, obrazki itp. Może występować w postaci tabletek i kapsułek. DZIAŁANIE: Skutki działania są zróżnicowane, zależne od stanu i nastroju wyjściowego przed zażyciem narkotyku, - intensywne halucynacje czyli zmiany w funkcjonowaniu zmysłów, odbioru bodźców, intensyfikacja nastroju, przecenianie własnych możliwości, - skłonność do niekonwencjonalnych zachowań chodzenie bez ubioru, próby latania, przenoszenia ciężarów, mylenie znaczenia i funkcji różnych przedmiotów, - halucynacje mogą być nieprzyjemne i wywoływać strach i przerażenie lub agresję, - pojawiają się zaburzenia ostrości widzenia i oceny odległości, - mogą pojawić się zaburzenia pohalucynogenne tzw. FLASCH BACKS. Po upływie dni, tygodni, a nawet miesięcy po zaprzestaniu brania mogą wystąpić nawroty wcześniejszych zaburzeń i halucynacji, pomimo, że narkotyk nie został ponownie użyty. Flasch beck może trwać kilka sekund ale i kilka godzin. Zwykle wiąże się ze zmęczeniem i stresem. Ze względu na brak możliwości kontroli tego momentu stanowi zagrożenie dla życia i zdrowia.
GRZYBY HALUCYNOGENNE
GRZYBY HALUCYNOGENNE WYGLĄD: Występują w całości lub rozdrobnione. Do najbardziej znanych grzybów halucynogennych zaliczamy : muchomora czerwonego i łasiczkę lancetowatą. Spożywane są w postaci surowej lub suszonej DZIAŁANIE: Podobne do LSD, Rozszerzone źrenice, zmiany nastroju, zupełne wyizolowanie z rzeczywistości, lęk, zaburzone postrzeganie czasu i przestrzeni, śmierć.
WYGLĄD: KOKAINA I CRACK Występuje jako biały proszek, w przypadku surowej nieczyszczonej kokainy czyli CRACK są to jasnobrązowe lub kremowe kuleczki, spotykana jest również w tabletkach. Bardzo szybko uzależnia. Przyjmowana jest przez nos, bywa wstrzykiwana lub jedzona. DZIAŁANIE: - Początkowo aktywność, euforia i odprężenie, - crack ma silniejsze i bardziej gwałtowne działanie, - pojawiają się zachowania agresywne i autoagresywne, - podnosi się samoocena, - wzmożona aktywność psycho-ruchowa, nasila się popęd seksualny, - poczucie radości i optymizm, - zmniejsza się apetyt i potrzeba odpoczynku i snu, - po ok. 30 min. działania wyraźne pogorszenie nastroju, zmęczenie i zniechęcenie. - silne uzależnienie psychiczne i fizyczne, katar, pociąganie nosem, ból gardła, - rozszerzenie źrenic, wytrzeszcz gałek ocznych, - częste są lęki, znużenie i zaburzenia depresyjne, - przedawkowanie powoduje niebezpieczeństwo paraliżu układu oddechowego i zaburzenia pracy serca, czego skutkiem może być śmierć.
WYGLĄD: OPIATY I OPIOIDY - polska heroina ciecz koloru brunatnego, - opium mleczko makowe koloru brązowo - czarnego, po przerobieniu może przyjąć formę syropu, tabletek, sztabek, pałeczek, bryłek, - morfina ciecz koloru brunatnego, w ampułkach lub fiolkach, - kodeina syrop brunatno-słomkowego, może być w postaci tabletek, - heroina zwykle biały lub brązowy proszek, rzadziej granulki lub bryłki. DZIAŁANIE: Skutki działania zależą od rodzaju substancji, jej ilości, sposobu wprowadzenia do organizmu jak i cech przyjmującego (stan psychiczny i fizyczny, wiek, wcześniejsze doświadczenia z narkotykami, - główny efekt to stan euforii - błogostan, - uśmierzanie bólu, - spowolnienie ogólne funkcjonowania organizmu, - powodują uzależnienie fizyczne i psychiczne, Po kilku godzinach pojawiają się objawy abstynencyjne, złe samopoczucie, gęsia skórka, obfity pot, drżenie rąk i całego ciała, mdłości, wymioty i biegunka, zakłócenia snu z koszmarami powodujące silny niepokój, rozdrażnienie. Po 48 godzinach objawy nasilają się maksymalnie, potem stopniowo zanikają. Pojawia się jednak ból mięśni i stawów.
JAK MŁODZIEŻ UKRYWA SWOJE UZALEŻNIENIE: Stosując krople do oczu, Maskując objawy przy użyciu innych, ale mniej zakazanych środków np. piwo, Zapachem mocnych miętowych gum do żucia, Częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek, odświeżaczy powietrza, świec zapachowych (w celu zamaskowania zapachu w pokoju), Używając perfum, dezodorantów itp. (w celu zamaskowania zapachu na ubraniu), Chowając akcesoria i towar w miejscach do których rodzice nie zaglądają.
JAK ROZPOZNAĆ, ŻE DZIECKO SIĘGNĘŁO PO NARKOTYKI -SYGNAŁY OSTRZEGAWCZEZACHOWANIE: Huśtawka nastrojów, naprzemienne ożywienie i ospałość, Izolowanie się od otoczenia i zamykanie w sobie, Niechęć do rozmów, Zamykanie swojego pokoju na klucz, akcentowanie prywatności, Zmiana grona dotychczasowych przyjaciół, Porzucenie dotychczasowych zainteresowań, Pogorszenie się ocen, wagary, konflikty z nauczycielami, Napady złości, agresja, bunt, Spadek zainteresowania szkołą, sportem, ulubionymi zajęciami, Kłamstwa, wykręty, Podkradanie pieniędzy, wynoszenie z domu wartościowych przedmiotów lub trudno wytłumaczalny przypływ gotówki, Tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne prowadzone półsłówkami (możliwość handlu narkotykami), Późne powroty do domu i nagle wyjścia, Zmiany w porach spania, Zmiana odżywiania się (nieregularne, zaniechanie jedzenia, objadanie się), Depresyjność, mówienie o śmierci, podjęcie próby samobójczej, Używanie sloganu narkomańskiego.
JAK ROZPOZNAĆ, ŻE DZIECKO SIĘGNĘŁO PO NARKOTYKI -SYGNAŁY OSTRZEGAWCZEWYGLĄD ZEWNĘTRZNY: Nowy styl ubierania się, Szybkie wychudzenie lub nagły wzrost masy, Przewlekły katar, krwawienie z nosa, częste przeziębienia, bole różnych części ciała, Zaburzenia pamięci oraz toku myślenia, Światłowstręt, zaczerwienie i obrzęk powiek, przekrwione spojówki, nadmiernie zwężone lub rozszerzone źrenice nie reagujące na światło, Bełkotliwa, niewyraźna mowa, Brak zainteresowania swoim wyglądem i nieprzestrzeganie zasad higieny, Słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania, Ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie, gęsia skórka, noszenie koszul lub bluzek z długimi rękawami i kołnierzykami nawet w gorące dni.
JAKIE PRZEDMIOTY MOGĄ WSKAZYWAĆ NA UŻYWANIE NARKOTYKÓW: Szklane, drewniane, porcelanowe, metalowe fifki, fajeczki lub lufki, Pigułki luzem lub w nieoznaczonych opakowaniach np. po lekach, Małe torebki z przeźroczystej folii zabrudzone białą, brunatną lub ciemnozieloną substancją, Opalone na czarno łyżeczki lub skrawki folii aluminiowej, Pudełeczka np. po zapałkach lub podobnej wielkości inne pudełeczka z resztkami wyschniętych lub sproszkowanych roślin. Torebki z ziołami.
NIE WSZYSTKIE Z WYMIENIONYCH OBJAWÓW MUSZĄ SIĘ POJAWIAĆ. POJAWIENIE SIĘ KILKU Z NICH MOŻE WSKAZYWAĆ NA NARKOTYKI. JEST MAŁO PRAWDOPODOBNE, ŻEBY WSZYSTKIE OBJAWY WYSTĄPIŁY RÓWNOCZEŚNIE. IM GŁĘBSZA FAZA UZALEŻNIENIA, TYM OBJAWY CHOROBY SĄ BARDZIEJ WIDOCZNE. WYNIKAJĄ ONE Z UTRATY KONTROLI NAD BRANIEM ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH. WZRASTA WÓWCZAS RYZYKO PRZEDAWKOWANIA I ŚMIERCI.
CO MOŻESZ ROBIĆ, ABY ZAPOBIEGAĆ? Znajdź czas dla dziecka i wykorzystaj go by jak najczęściej: Okazuj ciepło i czułość, Rozmawiaj, nie unikaj trudnych tematów, Słuchaj uważnie i nie lekceważ jego problemów, Służ radą i bądź, kiedy Cię potrzebuje, Nie oceniaj i nie porównuj z innymi, Nie wyśmiewaj, nie krytykuj, nie stawiaj zbyt wysokich wymagań i pomóż uwierzyć w siebie, Doceniaj starania i chwal postępy, Bądź przykładem i autorytetem, ucz podstawowych wartości, pamiętając, że ważniejsze jest to, co robisz, a nie mówisz, Poznawaj przyjaciół dziecka, Zawsze wiedz gdzie jest i co robi, Wyrażaj zdecydowanie negatywną postawę wobec narkotyków.
CO ROBIĆ, GDY DZIECKO MA JUŻ ZA SOBA PIERWSZY KONTAKT Z NARKOTYKAMI? Może się zdarzyć, ze mimo najlepszych starań, uwagi i znajomości problemu, dziecko sięgnie po narkotyki. Nie można wtedy: Wpadać w panikę i przeprowadzać zasadniczych rozmów z dzieckiem, kiedy jest ono pod wpływem środka odurzającego, Udawać, ze to nie prawda, nie wierzyć w przedstawione fakty, bezgranicznie ufać, Usprawiedliwiać dziecka, szukając winy w sobie lub złym towarzystwie, Wierzyć zapewnieniom dziecka, ze ma kontrolę nad narkotykami i że samo sobie poradzi z tym problemem, Nadmiernie ochraniać przed konsekwencjami używania narkotyków, np. spłacać długów dziecka, usprawiedliwiać nieobecności w szkole itp., Poddawać się!
POWINIENEŚ KONIECZNIE: Wysłuchać dziecko i spokojnie z nim porozmawiać, Zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki, W wypadku nauczyciela lub opiekuna powiadomić rodziców, Działać, nie liczyć na to, ze problem sam się rozwiąże; fakt ten zgłosić do specjalisty, by pomógł w ustaleniu zasad postępowania z osobą odurzającą się, Wspólnie ze specjalistą i dzieckiem ustalić reguły postępowania i konsekwentnie ich przestrzegać.
Tzw. test oczny OBSERWACJA OGÓLNA OCZU (W WARUNKACH OŚWIETLENIA POKOJOWEGO). Jeżeli zauważy się: Zaczerwienienie spojówek, Łzawienie, Opadające powieki (zakrywa od góry więcej niż 2 mm rogówki), Zaczerwienienie brzegów powiek, Nadmierne rozszerzenie źrenic (średnica ponad 6 mm), Nadmierne zwężenie źrenic (średnica poniżej 3 mm), Może to być sygnał, że w grę wchodzić mogą narkotyki. Ostrzeżeniem może być również używanie przez dziecko kropli do oczu (jeśli wiadomo, że ma zdrowe oczy). Młodzi ludzie w ten sposób maskują ww. objawy brania.
JEŻELI W CZASIE OBSERWACJI OGÓLNEJ OCZU DZIECKA ZAUWAŻY SIĘ COŚ PODEJRZANEGO, MOŻNA ZASTOSOWAC PROSTA MNETODE BADANIA OCZU: REAKCJA ŹRENIC NA ŚWIATŁO Skieruj światło latarki kolejno na oczy dziecka. Jeżeli reakcja źrenic na światło jest nienaturalnie powolna, cos jest nie tak OBSERWACJA OCZOPLĄSU Poruszaj palcem przed oczami dziecka. Zatrzymaj palec nieruchomo na kilkanaście sekund. Jeśli zauważysz oczopląs gałek ocznych lub drgania podczas wpatrywania się w nieruchomy palec, może to być objaw zażywania narkotyku OBSERWACJA ZBIEŻNOŚCI OCZU Przesuwaj palec z odległości ok. 20 cm do czubka nosa i przytrzymuj go dotykając nosa dziecka przez ok. 5 sekund. Jeśli dziecko nie potrafi śledzić ruchu palca, również może to być niepokojący sygnał.
INNE SPOSOBY WYKRYWANIA NARKOTYKÓW TESTY NARKOTYKOWE W aptekach dostępne są testy wykrywające poszczególne rodzaje narkotyków oraz tzw. testy panelowe, które wykrywają obecność większej ilości narkotyków. Domowym sposobem obecność narkotyków można sprawdzić badając ślinę lub mocz. W/w badanie można również przeprowadzić bezpłatnie w MOZU w Przemyślu, uzupełniając testowanie o poradnictwo i terapię.
GDZIE MOŻNA UZYSKAĆ POMOC PRZEMYŚL Miejski Ośrodek Zapobiegania Uzależnieniom w Przemyślu Ul. Św. Brata Alberta 10 Telefon zaufania: 016 670 16 16 POLSKA 0 801 199 990 Ogólnopolski telefon Zaufania Czynny od 16:00 21:00 codziennie 0 800 120 289 Infolinia Stowarzyszenia KARAN Połączenie bezpłatne, czynne pn. pt. 10:00 17:00 0 801 109 696 Infolinia pogotowia makowego Czynny codziennie pn. pt. 10:00 20:00, sob. 10:00 19:00
AUTORZY PREZENTACJI SKŁADAJĄ PODZIĘKOWANIA: APTEKA PRYWATNA mgr farm. Beata Tejchman mgr farm. Grażyna Bandas - Wajda 37-700 Przemyśl, ul. Plac legionów 6 APTEKA CORDA Przemyśl CORDA Sp. z o.o. 37-700 Przemyśl, ul. Sportowa 11 IZBIE CELNEJ w PRZEMYŚLU ul. Sielecka 9 37-700 Przemyśl
Dziękujemy za uwagę Małgorzata Mróz Piotr Nowakowski