Szczecin, 2007r.
Szanowni Państwo! W powszechnym wyobrażeniu Bałtyk był, jest i w przewidywalnej przyszłości będzie enklawą spokoju i bezpieczeństwa. Nie jest to ocena do końca prawdziwa. W regionie tym już obecnie obserwować można szereg procesów i zjawisk, które w krótkim czasie doprowadzić mogą do zaistnienia poważnych zagrożeń bezpieczeństwa. Poza tym pamiętać trzeba, że globalizacji gospodarki towarzyszy globalizacja przemocy. Zarówno więc czynniki wewnątrzbałtyckie jak i zewnętrzne zasadnym czynią poświęcenie większej niż obecnie uwagi zagadnieniom ochrony i zabezpieczenia żeglugi oraz instalacji portowych. Nie można ich przy tym wyłączać z szerokiego kontekstu bezpieczeństwa pasa nadmorskiego, nadbrzeżnych aglomeracji, czy wreszcie bezpieczeństwa całego państwa. Prócz sytuacji kryzysowych generowanych przez warunki naturalne i czynniki takie jak na przykład wzrost intensywności żeglugi w warunkach bałtyckich liczyć należy się również z zagrożeniem terrorystycznym. Wszak większość państw regionu znajduje się w stanie konfliktu z rozmaitymi organizacjami ekstremistycznymi. Stało się tak za sprawą uczestnictwa w misjach irackiej i afgańskiej w przypadku bałtyckich członków NATO i UE oraz wojny czeczeńskiej w przypadku Rosji. Terroryzm nie jest najpoważniejszym czynnikiem zagrażającym bezpieczeństwu naszego regionu, ale z pewnością musi on być traktowany niezmiernie poważnie. Warto przy tym podkreślić, że sprawcy potencjalnych aktów terroru w rejonie Bałtyku nie muszą przybywać z zewnątrz. Jak pokazują doświadczenia brytyjski i francuskie zwarte i homogeniczne środowiska imigranckie (takie jakie zaobserwować można między innymi w Szwecji, Danii i Niemczech) stanowić mogą doskonałe zaplecze organizacyjne i kadrowe dla grup terrorystycznych. Skuteczne przeciwdziałanie współczesnym zagrożeniom wymaga przede wszystkim rozpoznania ich charakteru. Ze względu na złożoność zagadnienia nie jest to zadanie dla pojedynczych, najwybitniejszych nawet, ekspertów, lecz interdyscyplinarnych zespołów, skupiających zarówno teoretyków reprezentujących różne dziedziny wiedzy, jak i praktyków. Tylko tak skonfigurowany think tank jest w stanie prowadzić działalność analityczno-prognostyczną i wypracować z wyprzedzeniem efektywne środki zaradcze. Element kolejny, to upowszechnienie wiedzy zarówno o zagrożeniach, jak i sposobach przeciwdziałania niebezpiecznym zjawiskom, czyli działalność szkoleniowo-edukacyjna. Oba wymienione wyżej obszary aktywności tworzą fundament, na którym budować można dopiero budować wiarygodny system bezpieczeństwa morskiego. Z myślą wprowadzenia w życie tej idei powstała firma Maritime Safety & Security Sp. z o.o., która ze względu na proponowaną ofertę świadczonych usług jest jedyną firmą w naszym kraju oraz Europie Środkowo-Wschodniej. Nasi eksperci to wybitni naukowcy zajmujący się bezpieczeństwem morskim, profesorowie Akademii Marynarki Wojennej i Akademii Morskiej, a także m.in. absolwenci Akademii Coast Guard USA oraz praktycy byli oficerowie jednostek specjalnych marynarki wojennej Formoza, Grom i pododdziałów antyterrorystycznych policji. 2
Firma Maritime Safety & Security w swojej ofercie skierowanej do armatorów i portów morskich realizując cele Strategii Rozwoju Polskiej Gospodarki Morskiej na lata 2007-2015 proponuje kompleksowe praktyczne szkolenie zachowań w czasie aktu terrorystycznego wymierzonego w żeglugę czy też obiekty portowe. Zgodnie z celem VII.3 Strategii Rozwoju Polskiej Gospodarki Morskiej na lata 2007-2015 nasi specjaliści realizują szkolenie według najskuteczniejszych światowych procedur szkoleniowych. W czasie szkolenie odgrywa się cały incydent związany z aktem terroru. Reżyseria szkolenia jest jak najbardziej zbliżona do realnych ataków terrorystycznych i pirackich. Ćwiczenia są wielowątkowe, a ich przebieg jest rejestrowany techniką video. Na zakończenie ćwiczenia nasi pracownicy posiadający doświadczenie bojowe dokonują analizy zachowań członków załogi i komentują działania podjęte w stresie związanym z incydentem. Nie budzącą wątpliwości zaletą tego typu szkoleń jest zetknięcie się załogi ze stresem związanym z aktem terroryzmu, pozostawaniem zakładnikiem czy traktowaniem po szturmie grupy antyterrorystycznej. W tym samym systemie proponujemy przeprowadzenie dla armatorów statków i portów morskich ćwiczeń zgodnie z wymaganiami Międzynarodowego Kodeksu Ochrony Statku i Obiektu Portowego (ISPS). 3
Dodatkowo w naszej ofercie pozostają: 2. Opracowywanie dokumentów zgodnie z wymaganiami Międzynarodowego Kodeksu Ochrony Statku i Obiektu Portowego (ISPS): - deklaracji ochrony (DoS); -oceny stopnia bezpieczeństwa obiektu portowego (PFSA); - planów ochrony obiektu portowego (PFSP); - ocenę stanu ochrony statku (SSA); - planów ochrony statku (SSP); -zarządzanie ryzykiem ataku terrorystycznego. W 2007 roku nasza firma dokonała następujących opracowań: 1. Zarządzanie ryzykiem ataku terrorystycznego dla gazoportu w Świnoujściu ; 2. Zarządzanie ryzykiem ataku terrorystycznego dla portu morskiego w Policach 3. Zagrożenia atakiem terrorystycznym dla żeglugi promowej. 3. Opracowywanie, przygotowywanie i wdrażanie systemów ochrony obiektów portowych oraz jednostek pływających. Współpracujący z nami eksperci przygotowywali i wdrażali do stanu działania systemy ochrony platform wiertniczych "Petrobaltic" oraz system ochrony tankowców i Bazy Paliw Płynnych "Naftoport w Porcie Północnym w Gdańsku. Przygotowywali wzór i opracowywali pierwszy plan ochrony obiektu portowego zgodnie z Kodeksem ISPS dla Bazy Paliw Płynnych w Gdańsku oraz plan ochrony obiektu portowego dla platform wiertniczych "Petrobaltic" SA. 4. Szkolenie służb ochrony portów i jednostek pływajacych, a także operatorów łodzi typu RIB. w sierpniu 2007 roku nasza firma przeszkoliła policjantów z Samodzielnego Pododdziału Antyterrorystycznego Policji w Szczecinie z morskich działań specjalnych. Naszą wiedzę, a także zaaangażownie w sprawy bezpieczeństwa morskiego docenili: Urząd Morski w Szczecinie, Polska Żegluga Morska, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie, Samodzielny Pododdział Policji w Szczecinie, oraz SHIP SERVICE SA. Z poważaniem SebastianKalitowski Prezes Zarządu 4
Zmieniająca się sytuacja ekonomiczno-polityczna Polski, członkostwo w NATO i Unii Europejskiej oraz udział w misjach pokojowych, udział kontyngentu wojskowego RP w działaniach wojennych w Afganistanie i Iraku oraz obecnie pełnienie tzw. misji stabilizacyjnej w Iraku, powoduje konieczność zwrócenia baczniejszej uwagi na problematykę światowego terroryzmu. Szczególnie groźną przesłankę w kwestii bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej istotnej dla gospodarki narodowej stanowi skierowanie przez przywódców Al-Kaidy gróźb dokonywania ataków terrorystycznych na terenie Polski. Powyższa sytuacja zmusza do podejmowania działań, zmierzających do znalezienia odpowiednich środków zapobiegawczych. Między innymi należy dążyć do przygotowania sztabów kryzysowych powoływanych w sytuacjach zagrożenia terroryzmem, abyśmy w razie wystąpienia nagłego ataku mieli wypracowane ich struktury organizacyjne oraz strategię i taktykę działania. Pomimo stosowania technicznych środków zabezpieczenia obiektów, uzbrojonych formacji ochronnych nigdy nie ma stuprocentowej gwarancji bezpieczeństwa, niemniej personel instytucji o wysokim stopniu ryzyka może uczynić wiele, by zmniejszyć narażenie na przemoc terrorystów i zwiększyć szansę przeżycia w przypadku napadu, uprowadzenia lub pojmania w charakterze zakładnika. Jest coraz więcej materiału potwierdzającego słuszność przygotowania potencjalnych ofiar. Zachodnioeuropejskie instytucje ścigania i agendy rządowe mają bogate doświadczenie, że u personelu, który przeszkolono jak ma sobie radzić w traumatycznych sytuacjach napadu lub pojmania w charakterze zakładnika, następuje po takim przeżyciu okrzepnięcie osobowości. Pracownicy których nie przeszkolono, mają skłonności do popadania w histerię i często doznają urazów psychicznych i fizycznych. Brak wiedzy w zakresie postępowania i organizacji działań rozpoznawczo-przeszukiwawczych w sytuacji zagrożenia bombowego, niesie tragiczne następstwa. Dlatego też uwzględniając teoretyczną i praktyczną wartość tych zagadnień istotne jest posiadanie wiedzy teoretycznej i praktycznej przez personel instytucji odpowiedzialnych za rozwiązywanie sytuacji kryzysowych, a także obiektów szczególnie narażonych na atak terrorystyczny. Należy także wprowadzać pewne sprawdzone w sytuacjach kryzysowych modele zachowań i rozwiązań, które mogą pozwolić na podniesienie szansy przeżycia uczestników sytuacji kryzysowej. Zarządzanie kryzysem terrorystycznym, musi zawierać elementy planowania, organizowania, dowodzenia i kontroli. Kontrolowanie pozwala stwierdzić, czy działania poszczególnych podmiotów wchodzących w skład systemu przeciwdziałania terroryzmowi zmierzają we właściwym kierunku. Brak kontroli uniemożliwia diagnozę stanu zagrożenia działaniami terrorystycznymi, a także realizacji zaplanowanych działań i tym samym rozwiązanie kryzysu terrorystycznego. Podobnie proces kształcenia kadr odpowiedzialnych za rozwiązywanie sytuacji kryzysowych będzie tylko wtedy efektywny, jeżeli zostanie poddany takiemu kontrolowaniu. Podstawowym wskaźnikiem umożliwiającym regulacje tego procesu jest dobór kompetentnych osób. Polski model zarządzania sytuacją kryzysową jest coraz skuteczniejszy poprzez organizowanie szkoleń centralnych i na poziomie województwa, powiatu dla prezydentów miast, burmistrzów i wójtów oraz członków zespołów reagowania kryzysowego. Przemiany, jakie w ostatnich latach nastąpiły w naszym kraju, nasiliły potrzebę stosowania sprawdzonych wzorów rozwiązywania sytuacji kryzysowych, zarówno w instytucjach cywilnych jak i wojskowych. Wymaga to partnerstwa i wzajemnej akceptacji uczestników rozwiązywania kryzysu terrorystycznego, uwzględniając sprawdzone modele reagowania kryzysowego państw Unii Europejskiej oraz NATO. W dobie aktualnych wyzwań obiekty portowe i statki stanowią atrakcyjne cele do ataków terrorystycznych, powodując paraliż gospodarki morskiej i duże straty w ludziach. mł.insp. dr Marek Cupryjak 5 ekspert ds. antyterroryzmu
Maritime Safety & Security w systemie bezpieczeństwa i ochrony portów, statków i żeglugi. 6
GRUPA EKSPERTÓW MS&S Sp. z o.o. Kmdr por. rez. dr hab. Krzysztof Kubiak, w 1985 roku wstąpił do marynarki wojennej, ukończył Akademię Marynarki Wojennej, jest również absolwentem Uniwersytetu Gdańskiego. Przez ponad 15 lat związany był z wyższym szkolnictwem wojskowym, kończąc służbę czynna jaki szef Katedry Działań Sił Morskich Akademii Obrony Narodowej w Warszawie. Obecnie jest profesorem Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu i Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni. W obrębie jego zainteresowań znajdują się współczesne konflikty zbrojne, pozamilitarne zagrożenia dla bezpieczeństwa, takie jak terroryzm, proliferacja broni masowego rażenia oraz szeroko pojmowane problemy bezpieczeństwa morskiego. Opublikował między innymi prace: Wojna Falklandzka 1982 (Gdańsk 2002), Wojny, konflikty zbrojne i punkty zapalne na świecie (Warszawa 2005), Działania sił morskich na wodach indo-chińskich 1945-1956 (Toruń 2005), jest współautorem pionierskich opracowań Polska wobec zagrożenie terroryzmem morskim (Warszawa 2005) oraz Morski transport ropy i gazu w warunkach zagrożeń aktami przemocy (Wrocław 2006). Prof. dr kpt. ż.w. Aleksander Walczak, absolwent Wydziału Nawigacyjnego Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej, którą ukończył w 1951 roku jako prymus.. W latach 1947-1957 służył w marynarce wojennej m.in. Jako z-ca dowódcy ORP Błyskawica, Flagowy Nawigator Floty oraz kierownik katedry i pierwszy dziekan Wydziału Nawigacji i Łączności Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej, której był współtwórcą. Od roku 1957 pracował na przemian w szkolnictwie morskim i na statkach armatorów PLO i PŻM. Ponad 12 lat pływał na różnych typach statków handlowych, w tym 8 lat jako kapitan. Pracę doktorską obronił na Politechnice Szczecińskiej w 1971 roku, a tytuł profesora otrzymał w roku 1978. W latach 1969-71 dziekan Wydziału Nawigacyjnego 1974-78 prorektor ds. Nauki i gospodarki morskiej oraz przez 12 lat rektor szczecińskiej Wyższej Szkoły Morskiej. Wykładowca astronawigacji, nawigacji terrestrycznej i technicznej. W swym dorobku posiada ponad 130 publikacji (książek, monografii i artykułów) i ponad 50 opracowań naukowo-badawczych. Wypromował 7 doktorów oraz ponad 300 magistrów i inżynierów. Głównym kierunkiem zainteresowań naukowych jest bezpieczeństwo żeglugi, podstawowy problem badawczy nawigacji morskiej. Stały przedstawiciel Polski przy Międzynarodowej Organizacji Morskiej w Londynie oraz Memeber of the Board of Governers of the World Maritime University, a także członek kilku towarzystw naukowych. 7
kmdr rez. dr hab. inż. prof. nadzw. AM - Andrzej BANACHOWICZ absolwent Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego oraz Uniwersytet Gdańskiego, Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii. Doktor nauk technicznych w zakresie nawigacji, a także doktor habilitowany w dziedzinie nauk technicznych w dyscyplinie geodezja i kartografia w zakresie geodezji morskiej. W latach 1991-93 zastępca komendanta Instytutu Nawigacji i Hydrografii Morskiej Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, w latach 1993-95 prodziekan Wydziału Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni,w latach 1995-2003 profesor nadzwyczajny Akademii Morskiej w Szczecinie,od 1995 profesor nadzwyczajny Akademii Morskiej w Gdyni, w latach 2001-2003 profesor nadzwyczajny Politechniki Koszalińskiej, w latach 1996-2002 dziekan Wydziału Nawigacyjnego WSM w Szczecinie, w latach 2002-2003 kierownik Katedry Geomatyki Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie. Członek: Sekcji Nawigacji Komitetu Geodezji PAN, sekcji Geodezji Inżynieryjnej Komitetu Geodezji PAN, Sekcji Sieci Geodezyjnych Komitetu Geodezji PAN, Sekcji Technicznych Środków Transportu Komitetu Transportu PAN, Komitetu Programowego Annual of Navigation PAN Oddział w Gdańsku, Komisji Geodezji Satelitarnej Komitetu Badań Kosmicznych i satelitarnych PAN, Panelu Ekspertów programu wojewódzkiego Strategia rozwoju gospodarki morskiej w województwie zachodniopomorskim do roku 2015 przy Marszałku Województwa Zachodniopomorskiego. Dorobek naukowy to 174 publikacje naukowe i popularno-naukowe,24 wygłoszone referaty, udział w ponad sześćdziesięciu pracach naukowo-badawczych, w tym kierowanie trzydziestoma, 67 recenzji artykułów i referatów, 4 recenzje książek i podręczników, 9 recenzji doktoratów, 2 recenzje publikacyjne habilitacji, 26 recenzji prac naukowych (grantów). Zainteresowania naukowe: nawigacja: automatyzacja nawigacji, obliczenia nawigacyjne, zintegrowane systemy nawigacyjne, ECDIS, systemy satelitarne, nawigacja inercjalna, geodezja: systemy informacji przestrzennej, analiza danych przestrzennych, obliczenia geodezyjne, geodezja satelitarna, hydrografia, geoinformatyka, informatyka: algorytmika, obliczenia neuronowe, metody sztucznej inteligencji, zastosowania matematyki: metody estymacji, teoria decyzji, analiza danych, procesy złożone i nieliniowe, synergizm informacji. mł.insp. dr Marek Cupryjak, w 1980 roku wstąpił do służby w resorcie spraw wewnętrznych, ukończył Wyższą Szkołę Oficerską MSW, jest również absolwentem Uniwersytetu Szczecińskiego. Przez ponad 17 lat zawodowo nadzoruje zagadnienia związane ze zwalczaniem terroryzmu. Jest absolwentem szeregu szkoleń i kursów z zakresu zwalczania terroryzmu, zarządzania kryzysowego i negocjowania o zakładników organizowanych przez USA i państwa UE oraz Międzynarodową Organizację Morską. W 2003 roku obronił na Akademii Obrony Narodowej doktorat, pod kierunkiem gen. broni prof. dr inż. Tadeusza Jemioło, w którym zawarł wiedzę o zarządzaniu kryzysem terrorystycznym. Autor szeregu publikacji dotyczących zarządzaniem sytuacją kryzysową oraz uczestnik licznych międzynarodowych i krajowych konferencji naukowych związanych z zarządzaniem kryzysowym. Jego zainteresowania związane są z taktyką działań antyterrorystycznych i 8
zarządzaniem sytuacją kryzysową. Wykłada na Akademii Morskiej i Uniwersytecie Szczecińskim. Stermotorzysta, płetwonurek, skoczek spadochronowy wojsk powietrznodesantowych, instruktor taktyki interwencji. Kpt.ż.w. mgr inż. Jacek Frydecki ur. w 1952 r. w Siemianowicach Śląskich jest absolwentem Wydziału Nawigacyjnego Państwowej Szkoły Morskiej i Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie. Od 1972 r. jest związany z Wyższą Szkołą Morską, a następnie Akademią Morską w Szczecinie, w której pracuje na stanowisku starszego wykładowcy. Prowadzi zajęcia z przedmiotów zawodowych, objętych konwencją STCW tj. nawigacji i ratownictwa morskiego. W latach 1976-1977 był organizatorem, a następnie kierownikiem pierwszej na Pomorzu Zachodnim wyprawy eksploracyjno-badawczej na Spitsbergen. Przez dwie kadencje (1999-2005) pełnił funkcję Prodziekana Wydziału Nawigacyjnego ds. Studiów Zaocznych. Od roku 1992 jest biegłym sądowym SO w Szczecinie w zakresie bezpieczeństwa żeglugi na wodach śródlądowych i morskich oraz wyceny statków. W latach 1969 2003 czasowo pływał na statkach szkolnych i eksploatacyjnych w charakterze: od praktykanta pokładowego poczynając, a na kapitanie kończąc. Najwyższy dyplom morski kapitana żeglugi wielkiej uzyskał w roku 1996, zaś patent kapitana żeglugi śródlądowej w 2002 r. W swojej pracy naukowej zajmuje się problemami związanymi z bezpieczeństwem i ochroną portu oraz żeglugi. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji naukowych i tyluż ekspertyz sądowych. Wypromował ponad 200 inżynierów nawigatorów. W 2005 roku został powołany przez Ministra Infrastruktury na ławnika Izby Morskiej w Szczecinie. Członek Grupy Ekspertów ds. Gospodarki Morskiej Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego, ekspert Urządu Morskiego w Szczecinie. Kpt.mar. dr inż. Przemysław Soszyński urodzony 7.04.1971 r. w Łodzi. W 1996 roku ukończył z wyróżnieniem studia w Coast Guard Academy w Stanach Zjednoczonych; dyplom ukończenia odebrał od ówczesnego Prezydenta Billa Clintona. Trzy lata później ukończył Akademię Marynarki Wojennej w Gdyni. W tej samej uczelni obronił rozprawę doktorską na Wydziale Nawigacji i Uzbrojenia okrętowego w 2005 r. Służył na okrętach trałowych w Świnoujściu oraz pełnił funkcję dowódcy kursu podchorążych. Jego zainteresowania związane są zarówno z problematyką przetwarzania sygnałów hydroakustycznych jak i z zagadnieniami dotyczącymi bezpieczeństwa i ochrony statków oraz obiektów portowych. Obecnie pełni służbę na etacie wykładowcy w AMW w Gdyni. 9
Kmdr ppor. rez. mgr inż. Sebastian Kalitowski, w 1988 roku wstąpił do marynarki wojennej. Ukończył Akademię Marynarki Wojennej, Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego, a także Wyższą Szkołę Psychologii Społecznej w Warszawie. Służył w marynarce wojennej jako płetwonurek bojowy oraz dowódca grupy specjalnej płetwonurków w jednostce Formoza. Uczestnik misji stabilizacyjnej w Kosowie. Na Bałkanach spędził 1,5 roku realizując zadania związane ze zwalczaniem terroryzmu i międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Przeszkolony przez FBI do prowadzenia negocjacji kryzysowych. Jego zainteresowania związane są z taktyką działań antyterrorystycznych na morzu oraz bezpieczeństwem, ochroną statków i obiektów portowych oraz aspektami psychologicznymi działań terrorystycznych. Wykłada na Uniwersytecie Szczecińskim. Kapitan żeglugi jachtowej i motorowodnej, instruktor walki wręcz i skoczek spadochronowy wojsk powietrzno-desantowych. Członek Grupy Ekspertów ds. Gospodarki Morskiej Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego. Mgr, kapitan rez. Cezary Jóźwik- absolwent Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej im.m.grzegorzewskiej w Warszawie oraz Studium Podyplomowego AWF w Warszawie, były oficer grupy wodnej JW 2305, instruktor morskich działań specjalnych dla jednostek MSWiA oraz MON w latach 2002/2007 w zakresie operacji specjalistycznych na platformach, promach, tankowcach, terminalu paliwowym/gazowym Gdańsk. Uczestnik kursu morskich działań specjalnych US Navy Seal, uczestnik stażów specjalistycznych: UK Special Boat Service, US Delta Force / US Navy Seal Team 6, Special Boat Unit Hongkong, instruktor nurkowania bojowego na obiegu zamknietym "Dragger" / "Aqualung OPS" - LAR VI/VII, OXY-NG, FROG, CODE. Przygotował i wdrożył do stanu działania: system ochrony platform wiertniczych "Petrobaltic", system ochrony tankowców i Bazy Paliw Płynnych "Naftoport", przygotował wzór i opracował pierwszy plan ochrony obiektu portowego zgodnie z Kodeksem ISPS dla Bazy Paliw Płynnych w Gdańsku oraz ochrony dla platform wiertniczych "Petrobaltic" SA. Wyszkolił od podstaw jedyny dotychczas zespół zawodowych sterników do ochrony tankowców i Bazy Paliw Płynnych na morzu, przygotowuje do wdrożenia pierwszy w Europie w porcie handlowym system ochrony podwodnej dla Bazy Paliw Płynnych, były Oficer Ochrony "Petrobaltic" SA, Oficer Ochrony / POIN "Naftoport" Sp. z o.o., st.nurek zawodowy, instruktor strzelania COMBAT, trener karate. Obecnie Szef Biura Ochrony i Bezpieczeństwa / POIN Grupy LOTOS SA. 1