Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej Leszno 2007r. WSTĘP

WSTĘP Za najważniejsze determinanty rozwoju miast w ostatnich latach uważa się globalizację, metropolizację i rozwój technologii. Czynniki te zmieniły perspektywę myślenia o rozwoju miasta, w tym miasta Leszna. Znacząco wzrosła konkurencja pomiędzy miastami o kapitał tworzący nowe miejsca pracy oraz o mieszkańców. Większego znaczenia oprócz akumulacji kapitału fizycznego nabrały takie czynniki wzrostu miast jak kapitał ludzki, kapitał społeczny i kapitał wiedzy. Wzmacnianie tych zasobów, dążenie do tworzenia powiązań i sprzężeń zwrotnych pomiędzy nimi będzie prowadzić do samowzmacniania gospodarki miasta, które poprzez wzrost endogeniczny może stać się siłą napędową współczesnego Leszna. Dlatego w tym roku przygotowaliśmy dane o mieście w innym ujęciu, uwzględniającym podział na różne rodzaje kapitału akumulowanego w mieście. Naszym zdaniem, ułatwi to obserwację i ocenę rozwoju miasta jako całości, a także jego poszczególnych elementów. Raport przygotowano na podstawie danych statystycznych GUS oraz badań i danych własnych Urzędu Miasta Leszna oraz podległych jednostek. Niestety cykl produkcji danych przez Urząd Statystyczny jest bardzo długi i ostatnie dane potrzebne do skonstruowania raportu za rok 2006 udało się pozyskać dopiero w listopadzie 2007 roku. Raport w całości został zamieszczony na stronie internetowej miasta www.leszno.pl w dziale informacje o mieście raporty i badania. Wszelkie uwagi i sugestie dotyczące raportu prosimy składać w Wydziale Promocji i Rozwoju, Beata Nawrocka, tel. 65 529 81 24, e-mail: nawrocka@leszno.pl

Spis treści KAPITAŁ LUDZKI...1 DEMOGRAFIA...1 Przyrost naturalny..3 Migracje. 4 Ludność wg wieku..6 Struktura społeczno-zawodowa...7 Trwanie życia..9 Ludność wg wykształcenia 9 Znajomość języków obcych 12 Wykorzystanie komputerów i dostęp do Internetu..13 EDUKACJA..14 Wychowanie przedszkolne...14 Szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne 16 Skolaryzacja..18 Komputeryzacja 19 Szkolnictwo ponadpodstawowe i ponadgimnazjalne.19 Szkolnictwo wyższe...22 RYNEK PRACY...24 Pracujący wg sekcji PKD....24 Pracujący wg sektorów własności.....26 Pracujący wg statusu zatrudnienia...26 BEZROBOCIE (LESZNO, REJON).. 28 Liczba bezrobotnych...28 Wskaźnik bezrobocia..29 Struktura bezrobotnych wg wieku.31 Struktura bezrobotnych wg wykształcenia...33 Bezrobotni absolwenci leszczyńskich uczelni.36 PŁACE... 37 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto (na tle Polski) 37 Zeznania podatkowe 38 KAPITAŁ SPOŁECZNY...40 SAMORZĄD TERYTORIALNY.....41 Rada Miejska 41 Lokalna aktywność obywatelska 42 ORGANIZACJE POZARZĄDOWE..42 MEDIA 43 BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE...44 Liczba przestępstw..44

Straż Miejska 45 Straż Pożarna..45 KULTURA.47 Biblioteki 47 Imprezy kulturalne 48 Działalność Miejskiego Ośrodka Kultury..50 Miejskie Biuro Wystaw Artystycznych..51 SPORT.. 51 Obiekty sportowe.51 Sukcesy leszczyńskich sportowców.51 TURYSTYKA....53 Baza noclegowa turystyki...53 Wyniki badania opinii publicznej 57 ŚŁUŻBA ZDROWIA 57 Kadra medyczna i obiekty służby zdrowia...57 POMOC SPOŁECZNA 59 Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie 59 Dodatki mieszkaniowe...61 STAN ŚRODOWISKA NATURALNEGO 63 Stan powietrza atmosferycznego..63 Zagrożenie środowiska hałasem...64 Monitoring środowiska gleb 64 Oczyszczanie ścieków...65 WYNIKI BADANIA LESZCZYŃSKICH FIRM Powiązania leszczyńskich firm z otoczeniem....65 KAPITAŁ FIZYCZNY....67 STRUKTURA POWIERZCHNI..67 OBRÓT GRUNTAMI KOMUNALNYMI 68 Planowanie przestrzenne 69 INFRASTRUKTURA...69 Zaopatrzenie w wodę..69 Kanalizacja 70 Sieć gazowa. 71 ZIELEŃ W MIEŚCIE 72 MIESZKANIA 74

Zasoby mieszkaniowe.74 Mieszkania oddane do użytku 76 Działalność Miejskiego zakładu Budynków Komunalnych 77 TRANSPORT WEWNĘTRZNY.78 Drogi...78 Samochody...79 Parkingi..80 Komunikacja miejska...80 GOSPODARKA...81 Nakłady inwestycyjne w przedsiębiorstwach...81 Wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach...82 Przychody..83 Koszty....84 Wyniki finansowe...85 Fundusz Poręczeń Kredytowych...87 Fundusze europejskie dla firm...87 Handel 89 Budżet miasta Leszna.91 KAPITAŁ WIEDZY 97 SZKOŁY WYŻSZE...97 Kierunki, specjalności leszczyńskich uczelni 99 Stypendia doktoranckie.99 DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA... 99 Nakłady na działalność innowacyjną w przedsiębiorstwach przemysłowych.....100 Transfer nowych technologii...102 Środki automatyzacji procesów produkcyjnych...103 Wyniki badania firm..104 Działalność Centrum Innowacji i Transferu Technologii....105

Leszno w rankingach w 2007r. II miejsce Europejska Gmina Europejskie Miasto Kryteria: wartość umów w przeliczeniu na 1 mieszkańca, wartość przeciętnego projektu unijnego liczba projektów przypadających na tys. mieszkańców (Gazeta Prawna) 5 miejsce Zadłużenie jednostek samorządowych Kryteria: zadłużenie jako % dochodów budżetowych (Wspólnota) 10 miejsce w rankingu poziomu inwestycji komunalnych w latach 2003-2005 (Wspólnota) 10 miejsce Najbogatsze samorządy Kryteria: dochody budżetowe w przeliczeniu na 1 mieszkańca (Wspólnota) 22 miejsce Ranking samorządów Rzeczpospolitej prawach powiatu. Na 100 możliwych punktów Leszno uzyskało 52,8 Kryteria: sytuacja finansowa zarządzanie (Rzeczpospolita)

Syntetyczne wskaźniki rozwoju gospodarczego Dla pokazania poziomu rozwoju miast wykorzystywane są syntetyczne mierniki umożliwiające kompleksowe uwzględnienie wielu dziedzin życia. Miary syntetyczne uzyskiwane są poprzez agregację wielu danych charakteryzujących badane zjawisko. W przedstawionym badaniu jako ostateczny zbiór zmiennych przyjęto 36 cech: Demografia - ludność na 1 km2 powierzchni ogólnej, - ludność w miastach w % ogółu ludności, - współczynnik dynamiki demograficznej (stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów), - przyrost naturalny na 1000 ludności, -saldo migracji na pobyt stały na 1000 ludności; Środowisko - odpady komunalne zebrane przez zakłady oczyszczania na 1 mieszkańca w kg, - ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ludności ogółem, Infrastruktura techniczna i mieszkania - sieć rozdzielcza wodociągowa na 100 km2 w km, - zużycie wody z sieci na 1 mieszkańca w m3, - drogi publiczne powiatowe i gminne na 100 km2 w km, - drogi publiczne powiatowe i gminne o twardej nawierzchni na 100 km2 w km, - mieszkania oddane do użytkowania na 1000 ludności, - przeciętna liczba izb w mieszkaniu, Rynek pracy - pracujący w przemyśle i budownictwie w % pracujących ogółem, - pracujący w usługach nierynkowych w % pracujących ogółem, - przeciętne zatrudnienie na 1000 ludności, - przeciętne zatrudnienie w sektorze prywatnym w % ogółem, - przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w zł, - bezrobotni pozostający bez pracy 12 miesięcy i więcej w % bezrobotnych ogółem, - bezrobotni w wieku do 25 lat w % bezrobotnych ogółem, - stopa bezrobocia rejestrowanego w %, Podmioty gospodarki narodowej osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 10 tys. ludności spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego w % spółek ogółem, - produkcja sprzedana przemysłu na 1 mieszkańca w zł Usługi - liczba ludności na 1 aptekę, - liczba ludności na 1 placówkę biblioteczną, - czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności, - księgozbiór bibliotek publicznych na 1000 ludności, - wypożyczenia księgozbioru bibliotek publicznych na 1 czytelnika, - miejsca noclegowe na 10 tys. ludności, - korzystający z noclegów na 1000 ludności, - turyści zagraniczni korzystający z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania w % korzystających ogółem,

- stopień wykorzystania miejsc noclegowych w %, Budżety powiatów - dochody własne budżetów powiatów i miast na prawach powiatu na 1 mieszkańca w zł, - wydatki budżetów powiatów i miast na prawach powiatu na 1 mieszkańca w zł, - wydatki inwestycyjne budżetów powiatów i miast na prawach powiatu w % wydatków ogółem, Miernik syntetyczny przyjmuje wartość od 0 do 1. Wysokie wartości miernika świadczą o wysokim poziomie społeczno-gospodarczym. Wskaźnik syntetyczny 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Średnia 2000-2005 Leszno 0,670 0,652 0,676 0,704 0,700 0,673 0,679 Województwo wielkopolskie średnia arytmetyczna 0,473 0,476 0,481 0,487 0,489 0,484 0,482 Wartości syntetycznych wskaźników poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego 0,750 0,700 0,650 0,670 0,652 0,676 0,704 0,700 0,673 0,600 0,550 0,500 0,450 0,473 0,476 0,481 0,487 0,489 0,484 0,400 0,350 0,300 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Leszno Wojew ództw o w ielkopolskie - średnia arytmetyczna Przeciętny wskaźnik poziomu rozwoju gospodarczego dla województwa wielkopolskiego wynosił w latach 2000-2005 - 0,482. Powiat leszczyński osiągnął średnią wartość na poziomie 0,486, a miasto Leszno 0,679; w obu przypadkach jest to wartość wyższa od średniego poziomu dla całego województwa. Wykorzystując metody delimitacji i grupowania obiektów, otrzymujemy cztery grupy powiatów o różnym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego: I grupa najwyższy poziom, II grupa średni poziom, III grupa niski poziom, IV grupa najniższy poziom. Pozycja miasta Leszna i powiatu leszczyńskiego w latach 2000-2005 pod względem poziomu rozwoju społeczno gospodarczego

Grupa 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Średnia 2000 2005 Leszno Leszno Leszno Leszno Leszno Poznań Leszno Poznań Poznań Poznań Poznań Poznań Leszno Poznań I Konin Konin Konin Konin Konin Konin Konin Kalisz Kalisz Kalisz Kalisz Kalisz Poznański Kalisz Poznański Poznański Poznański Kalisz Poznański Szamotulski Poznański Poznański Szamotulski Szamotulski Szamotulski Szamotulski Gostyński Szamotulski Szamotulski Leszczyński Międzychodzki Śremski Śremski Chodzieski Grodziski Grodziski Gostyński Grodziski Chodzieski Gostyński Śremski Śremski Śremski Wolsztyński Gostyński Rawicki Leszczyński Kępiński Nowotomyski Wolsztyński Nowotomyski Obornicki Nowotomyski Chodzieski II Międzychodzki Wolsztyński Chodzieski Leszczyński Leszczyński Grodziski Leszczyński Chodzieski Gostyński Wągrowiecki Gnieźnieński Kępiński Nowotomyski Leszczyński Gnieźnieński Międzychodzki Pilski Chodzieski Gnieźnieński Gostyński Nowotomyski Obornicki Gnieźnieński Obornicki Śremski Śremski Międzychodzki Międzychodzki Krotoszyński Leszczyński Średzki Pilski Wolsztyński Krotoszyński Gnieźnieński Nowotomyski Gostyński Kościański Gnieźnieński Nowotomyski Grodziski Wolsztyński Rawicki Obornicki Międzychodzki Pleszewski Wągrowiecki Obornicki Obornicki Grodziski Kępiński Pleszewski Krotoszyński Kościański Średzki Kępiński Wolsztyński Kościański Rawicki Grodziski Krotoszyński Wolsztyński Krotoszyński Kościański Rawicki Ostrzeszowski Obornicki Chodzieski Gnieźnieński Rawicki Wrzesiński Złotowski Koniński Międzychodzki Pilski Pilski Pilski Ostrowski Wrzesiński Wrzesiński Rawicki Rawicki Jarociński Kościański III Pilski Pilski Ostrowski Ostrzeszowski Pleszewski Kępiński Wągrowiecki Złotowski Krotoszyński Jarociński Słupecki Ostrzeszowski Średzki Koniński Średzki Wągrowiecki Kościański Kępiński Ostrzeszowski Ostrzeszowski Słupecki Koniński Jarociński Krotoszyński Jarociński Ostrowski Pleszewski Kępiński Słupecki Pleszewski Wrzesiński Ostrzeszowski Wągrowiecki Słupecki Średzki Ostrowski Kościański Ostrowski Jarociński Kolski Ostrowski Średzki Złotowski Jarociński Wągrowiecki Ostrowski Złotowski Koniński Wrzesiński Wrzesiński Pleszewski Słupecki Wrzesiński Czarnkowskotrzcianecki Czarnkowskotrzcianecki Turecki Czarnkowskotrzcianecki Czarnkowskotrzcianecki Czarnkowskotrzcianecki Czarnkowskotrzcianecki Czarnkowskotrzcianecki Koniński Średzki Kolski Wągrowiecki Koniński Koniński Złotowski Kolski Ostrzeszowski Złotowski Złotowski Kolski Słupecki Pleszewski Jarociński Kolski IV Kaliski Kaliski Kaliski Turecki Turecki Kolski Kolski Słupecki Turecki Turecki Kaliski Turecki Turecki Kaliski Kaliski Kaliski

Powiaty o najwyższym poziomie syntetycznych wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego 0,750 0,700 0,650 0,600 0,550 0,500 0,450 0,400 0,350 0,300 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Średnia 2000-2005 Kalisz Konin Poznań Powiat poznański Leszno Miasta na prawach powiatu w latach 2000 2004 nie zmieniły swej pozycji w ramach grupy; pierwszą lokatę zajmowało Leszno, następnie Poznań, Konin i Kalisz. W 2005r. pierwszą lokatę zajął Poznań, a na czwartym miejscu (przed Kaliszem) uplasował się powiat poznański. Dla trzech pozostałych powiatów odnotowano wzrost wartości wskaźników syntetycznych, co świadczy o podwyższeniu poziomu rozwoju. W Poznaniu wskaźnik syntetyczny w porównaniu z 2000r. zwiększył się o 0,065 (o 10,2%), w powiecie poznańskim o 0,039 (o 7,1%), a w Lesznie o 0,004 (o 0,5%). Zwiększenie wartości miernika syntetycznego spowodowane było wzrostem wskaźników grupowych, największym w dziedzinie środowisko (o 0,317, tj. o 211,1% w Poznaniu; o 0,267, tj. o 95,7% w Lesznie i o 0,102, tj. o 27,1% w powiecie poznańskim), demografia (o 0,103, tj. o 26,4% w Poznaniu i o 0,105, tj. o 19,6% w powiecie poznańskim. W latach 2000 2004 pierwszą lokatę wśród powiatów o najwyższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego zajmowało Leszno, które miało najwyższe wskaźniki grupowe w dziedzinie demografia (0,646 w 2000 r.; 0,663 w 2001 r.; 0,648 w 2002 r.; 0,622 w 2003 r.; 0,631 w 2004 r.).

Leszno na tle Wielkopolski Poniższa tabela zawiera wybrane dane statystyczne przedstawiające Leszno na tle porównywalnych miast Wielkopolski. Wszystkie przedstawione cechy pokazują wysoką pozycję Leszna. Wyszczególnienie Leszno Ostrów Wlkp. Piła Kalisz Ludność ogółem 64 057 72 434 74 687 108 031 Studenci na tys. mieszkańców 115,3 10,1 54,4 90,2 Uczniowie przypadający na 1 komputer w szkołach podstawowych i gimnazjach Wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika w woluminach Pracujący wg miejsca pracy na tys. mieszkańców Wskaźnik bezrobocia w powiatach 13 18 22 20 27,58 16,12 19,33 20,81 342,5 281,7 328,6 303,3 6,3 * 10,3 9,9 7,7* Przestępstwa w powiatach 3322* 3816 4356 5887* w tym kryminalne 1949 2119 3092 3961 * powiat grodzki i ziemski

LESZNO W SKRÓCIE KAPITAŁ LUDZKI DEMOGRAFIA W 2007r. w Lesznie mieszkało 64 057 osób. Przyrost naturalny nadal był dodatni i wynosił 1,5 promila, natomiast saldo migracji było ujemne 110 osób. EDUKACJA Do 19 przedszkoli istniejących w mieście uczęszczało 2 045 dzieci. (88% populacji). W 11 szkołach podstawowych uczyło się 3 909 uczniów, a w 11 gimnazjach 2 481 uczniów. W ramach szkolnictwa ponadpodstawowego i ponadgimnazjalnego działało 65 szkół, do których uczęszczało 5 518 uczniów. Na uczelniach wyższych studiowało 7 604 studentów. RYNEK PRACY Ogółem w Lesznie było 21 939 osób pracujących. Najwięcej osób pracowało w przetwórstwie przemysłowym: 35,4% ogółu pracujących. Liczba bezrobotnych osób stale spada, na koniec 2007r. wynosiła 1 830 osób (z terenu Leszna). Wskaźnik bezrobocia kształtował się na poziomie 6,0% i był niższy od wskaźnika dla kraju o 5,4 pkt. W ostatnich latach zmieniła się struktura bezrobotnych wg wieku zmniejszył się udział najmłodszych bezrobotnych z 32 do 14%, natomiast wzrósł z 20 do 31 % udział bezrobotnych w wieku 45-54 lat. Zwiększyła się też grupa najstarszych bezrobotnych powyżej 54 lat z 1 do 10%. Nastąpił wzrost procentowego udziału osób z wykształceniem wyższym ( z 4 do 12%) oraz średnim ogólnokształcącym ( z 7 do 10%) w ogólnej liczbie bezrobotnych. Spadł natomiast udział bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym. PŁACE Przeciętne wynagrodzenie brutto w Lesznie w 2007 r. wynosiło 2 277 zł, w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosło o 9%. Najwyższe było w pośrednictwie finansowym, natomiast najniższe w sekcji hotele i restauracje. Średnia płaca w Lesznie była o 181 zł. niższa niż płaca w kraju.

KAPITAŁ SPOŁECZNY AKTYWNOŚĆ OBYWATELSKA W ostatnich wyborach samorządowych frekwencja w Lesznie wyniosła prawie 44%, zarejestrowanych było 180 organizacji pozarządowych(wzrost o 12 w porównaniu z poprzednim rokiem). BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE W 2007r. zanotowano w rejonie Leszna (Leszno i powiat leszczyński) 3 322 przestępstw (o 505 mniej niż w poprzednim roku). Wykrywalność przestępstw ogółem w regionie leszczyńskim jest stosunkowo wysoka i wynosi 76,1% (dla kraju jest to wskaźnik 64,6%). Straż pożarna wzywana była do 230 pożarów. KULTURA Liczba wypożyczeń na 1 czytelnika wynosiła 27,6 wolumina. Wskaźnik ten jest znacznie wyższy od wskaźnika dla miast Wielkopolski, dla których na koniec 2007r. wynosił 21 woluminów. TURYSTYKA Z noclegów w Lesznie skorzystało w 2007r. 15 426 turystów (spadek o 5 281 osób). 22% stanowili turyści zagraniczni. Pokoje w 5 obiektach noclegowych były wykorzystane w 49,8 %. POMOC SPOŁECZNA Liczba rodzin korzystający z pomocy społecznej ustabilizowała się na poziomie ok. 6 tys., natomiast w szybkim tempie rośnie kwota wypłaconych zasiłków (16% wzrost w porównaniu z 2006r.) KAPITAŁ FIZYCZNY INFRASTRUKTURA Długość czynnej sieci rozdzielczej (wodociągowej) wynosiła 154,4 km o 4,5 km więcej niż w roku 2006. Zużycie wody na 1 mieszkańca wzrastało do poziomu 36,4 m 3 w 2007r. Długość czynnej sieci kanalizacyjnej wynosiła 168 km (o 9,4 km więcej niż w 2006r.). Z kanalizacji korzystało w mieście 93% mieszkańców. Ilość ścieków odprowadzanych z podmiotów gospodarczych wzrosła do poziomu 895,6 tys. m 3.

Długość sieci gazowej w Lesznie wzrasta. Na koniec 2007r. było 187,31 km sieci ( o 4,7 km więcej w porównaniu z rokiem poprzednim). Wśród 21 978 mieszkań dominują mieszkania będące własnością osób fizycznych - 48% wszystkich mieszkań oraz spółdzielni mieszkaniowych 36%. W 2007r. oddano do użytku 159 mieszkań (o 40 mniej niż w roku poprzednim). Ogólna długość dróg w Lesznie wynosi 209,3 km z tego prawie 69% stanowią drogi gminne. W 2007r. liczba samochodów zarejestrowanych na prywatnych właścicieli wzrosła w porównaniu z rokiem poprzednim o 1 630 pojazdów. GOSPODARKA W Lesznie działają 8 583 firmy (o 74 więcej niż w roku 2006). 97,3% to firmy prywatne. Najwięcej jest firm zatrudniających do 9 osób 93,2% ogółu podmiotów Finanse przedsiębiorstw Wysokość nakładów inwestycyjnych po gwałtownym wzroście w 2006r, w 2007r. spadła do 120,3 mln zł. Zarówno przychody jak i koszty leszczyńskich firm z roku na rok rosły. W analizowanych latach 2003-2006 osiągane przychody były wyższe od ponoszonych kosztów. BUDŻET MIASTA LESZNA Dochody w budżecie miasta Leszna wyniosły 216 384 054 zł.- dochody własne stanowią 52% ogółu dochodów. Spośród ogółu wydatków (218 408 373 zł.) 19% stanowią wydatki majątkowe (84% na sferę gospodarki komunalnej i mieszkaniowej). KAPITAŁ WIEDZY DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA Nakłady na działalność innowacyjną w leszczyńskich przedsiębiorstwach wyniosły 20 mln zł. Wzrosła liczba firm (w systemie REGON) sklasyfikowanych wg zawartości B+R z 607 w 2006r. do 656 w roku 2007.

KAPITAŁ LUDZKI Termin kapitał ludzki jest pojęciem oznaczającym zasób wiedzy, umiejętności oraz potencjału zawartego w każdym człowieku i w społeczeństwie jako całości, określającym zdolności do pracy, adaptacji do zmian w otoczeniu oraz możliwości tworzenia nowych rozwiązań 1. W ramach analizy kapitału ludzkiego w Lesznie prezentujemy następujące zagadnienia: demografia edukacja rynek pracy płace DEMOGRAFIA W 2007r. w Lesznie mieszkało 64 057 osób. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ludności nieznacznie wzrosła o 102 osoby. Nie utrzymała się tendencja z roku 2006, w którym zanotowano spadek liczby ludności. Według prognoz stały spadek liczby ludności Leszna ma się zacząć od 2015r. Tendencje krajowe już od drugiej połowy lat 90-tych wskazywały rzeczywisty ubytek ludności w miastach. Główną przyczyną dużego spadku liczby ludności w 2006r. była emigracja Leszczynian za granicę (otwarcie rynków pracy dla Polaków po wejściu do UE). W 2007r. więcej było wśród mieszkańców Leszna kobiet. Wskaźnik feminizacji wynosił 52,5%. Na 1 km 2 powierzchni miasta przypadało 2 011 osób. Ludność wg faktycznego miejsca zamieszkania 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 ogółem 63 084 63 557 63 634 63 663 63 787 63 970 63 955 64 057 mężczyźni 30 159 30 456 30 407 30 382 30 416 30 490 30 453 30 443 kobiety 32 925 33 101 33 227 33 281 33 371 33 480 33 502 33 614 1 Definicja za Ministerstwem Rozwoju Regionalnego Program Operacyjny Kapitał Ludzki 1

Ludność Leszna w latach 2000-2007 70 000 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Ogółem Mężczyźni Kobiety Prognoza ludności (w tys.) Leszno 2003-2030 66 64 62 60 58 63,7 64,1 64,4 64,2 63,2 61,6 59,1 56 2003 2005 2010 2015 2020 2025 2030 W 2006 roku zostały podjęte przez GUS prace nad nową prognozą ludności, której założenia uwzględnią zmiany w przebiegu procesów demograficznych obserwowanych w ostatnich latach. 2

Przyrost naturalny Przyrost naturalny określany jest jako różnica pomiędzy urodzeniami a zgonami. Demografia w Lesznie Lata Małżeństwa Urodzenia Zgony Przyrost naturalny Przyrost naturalny na tys. mieszkańców 2000 412 672 538 134 2,1 2001 356 583 523 60 0,95 2002 344 574 467 107 1,69 2003 371 635 522 113 1,79 2004 342 601 496 105 1,66 2005 370 652 570 82 1,29 2006 380 634 568 66 1,04 2007 459 633 538 95 1,5 W ostatnich trzech latach liczba zawieranych w Lesznie małżeństw wzrastała uzyskując najwyższą w ostatnich 7 latach liczbę 459. Liczba urodzeń utrzymała się na poziomie 2006 r. 633 urodzenia. Spadła natomiast liczba zgonów o 30. W rezultacie przyrost naturalny wzrósł o 29 osób. Przyrost naturalny w Lesznie w latach 2000-2007 700 600 500 400 300 200 100 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Urodzenia Zgony Przyrost naturalny 3

Zbliżył się do wysokości z lat 2002-2004, kiedy kształtował się na poziomie ok. 100 osób 1,5. W miastach Wielkopolski przyrost naturalny był podobny - 1,3, natomiast dla całego województwa był wyższy i wynosił 2,1. W skali kraju od 2002 do 2005 roku notowano ujemny przyrost naturalny. Natomiast w ostatnich dwóch latach liczba urodzeń przewyższyła liczbę zgonów. W przeliczeniu na 1000 mieszkańców przyrost naturalny w Polsce wynosił 0,3. Migracje Migracje to przemieszczanie się ludności między różnymi miejscami zamieszkania. Migracje wewnętrzne oznaczają zmianę miejsca zamieszkania w granicach Polski, natomiast migracje zewnętrzne to ruch ludności między Polską, a innymi krajami. Saldo migracji stanowi różnicę między liczbą ludności napływającej, a liczbą ludności odpływającej z danego miejsca. Migracje w Lesznie Lata Saldo Odpływ Napływ migracji 2000 84 590 674 2001 274 547 819 2002 6 595 601 2003-47 741 694 2004 6 700 706 2005 51 675 726 2006-2 795 793 2007-110 864 754 Saldo migracji w Lesznie 300 250 200 150 100 50 0-50 -100-150 270 142 82 81 40 15-2 -40 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007-110 4

Po ujemnym saldzie migracji w 2003r. przez dwa kolejne lata więcej ludzi napływało do Leszna niż odpływało. Natomiast w ostatnich dwóch latach znów wystąpiło ujemne saldo migracji. Znaczny był wzrost liczby osób wymeldowujących się o 69 osób, liczba przybywających na popyt stały spadła o 39 osób. Po 2006r., w którym widoczny był duży wzrost liczby osób wyjeżdżających za granicę, w ostatnim roku nastąpił spadek wymeldowujących się na stałe za granicę i jednoczesny wzrost osób przybywających do nas spoza Polski. Migracje zagraniczne Leszno 2002-2007 150 111 100 59 50 0-50 34 34 19 12 12 0 3 4 10 22 2002-7 2003 2004-9 2005 2006 2007-34 -30-37 -100-101 -150 wymeldowania zameldowania saldo migracji Z Leszna za granicę wymeldowało się 59 osób, natomiast z zagranicy przyjechały do Leszna na pobyt stały 22 osoby. Kierunki migracji (Leszno 2000-2007) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Napływ ludności z miast 332 492 330 390 374 396 364 331 Napływ ludności ze wsi 340 325 271 292 329 326 419 401 5

Odpływ ludności do miast 264 256 270 307 277 268 282 318 Odpływ ludności na wieś 326 291 291 415 411 373 402 487 Kierunki migracji z/do Leszna w latach 2000-2007 550 500 450 400 350 300 250 200 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Napływ ludności z miast Napływ ludności ze w si Odpływ ludności do miast Odpływ ludności na w ieś W ostatnich dwóch latach zmniejszał się napływ do Leszna ludności z miast (corocznie o ok. 30 osób). Natomiast w 2007r. odpływ Leszczynian do innych miast zwiększył się o 36 osób. Największy wzrost nastąpił w grupie osób, które wyprowadziły się z Leszna na wieś o 169 osób. Wynika to z ogólnopolskiej tendencji osiedlanie się na przedmieściach miast. Natomiast napływ ludności ze wsi do Leszna spadł o 18 osób. Ludność wg wieku Struktura wiekowa mieszkańców Leszna w latach 2005-2007r. WIEK 2005 2006 2007 MĘŻCZYŹNI KOBIETY 0-4 lat 3 093 3 152 3 183 1 631 1 552 5-9 3 285 3 237 3 159 1 654 1 505 10-14 3 835 3 587 3 476 1 777 1 699 15-19 4 737 4 571 4 421 2 217 2 204 20-24 5 552 5 559 5 418 2 715 2 703 25-29 5 634 5 517 5 495 2 766 2 729 30-34 4 879 5 014 5 204 2 531 2 673 35-39 3 901 4 079 4 257 2 141 2 116 40-44 4 045 3 915 3 834 1 849 1 985 45-49 5 007 4 725 4 471 2 097 2 374 50-54 5 274 5 302 5 340 2 417 2 923 6

55-59 4 981 4 943 4 927 2 260 2 667 60-64 2 405 2 864 3 261 1 487 1 774 65 i więcej 7 342 7 490 7 611 2 901 4 710 Struktura ludności Leszna wg wieku 6000 5500 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 0-4 lat 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 2006 2007 2005 W wyniku wyżu demograficznego z przełomu lat 70 i 80-tych obecnie najliczniej reprezentowane są dwie grupy wiekowe od 20 do 24 lat oraz od 25 do 29 lat. Wyż demograficzny widoczny jest również w grupie osób od 50 do 54 lat. Struktura społeczno-zawodowa Struktura społeczno-zawodowa mieszkańców określa udział poszczególnych grup mieszkańców wg wieku zdolności do pracy. Wiek produkcyjny dotyczy kobiet od 18 do 59 roku życia, natomiast dla mężczyzn jest to przedział od 18 do 64 lat. Struktura społeczno - zawodowa mieszkańców Leszna w 2007r. Wiek przedprodukcyjny (0-17 lat) Wiek produkcyjny (18-59/64 lata) Wiek poprodukcyjny 12 416 42 256 9 385 7

W Lesznie osoby w wieku produkcyjnym stanowią 66% ogółu mieszkańców. Ludność w wieku poprodukcyjnym stanowi 15% ogółu Leszczynian. 19% ludności to osoby w wieku przedprodukcyjnym. Struktura społeczno - zawodowa mieszkańców Leszna w % 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 12 13 13 13 13 14 14 15 64 65 65 66 66 66 66 66 24 23 22 21 21 20 20 19 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny Od 2000 roku zauważalna jest tendencja spadkowa udziału osób w wieku przedprodukcyjnym (z 24% do 19%). Natomiast wzrósł udział osób w wieku produkcyjnym i utrzymał się przez ostatnie 5 lat na poziomie 66%. Udział osób w wieku poprodukcyjnym wzrósł o 1 punkt procentowy. Zmiany te są rezultatem przemian demograficznych mały przyrost naturalny, wkraczanie w wiek produkcyjny roczników z wyżu demograficznego. Współczynnik obciążenia demograficznego, czyli liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym wynosił w Lesznie 51,6 osoby (podobnie jak w latach ubiegłych). Dla kraju współczynnik ten wynosi 55,7osób. W skali kraju, struktura ludności Polski charakteryzuje się dużym udziałem grupy osób najstarszych w wieku poprodukcyjnym 16% oraz mniejszym udziałem osób w wieku produkcyjnym 64%. Najmłodsi Polacy stanowili 20% ogółu ludności. 8

Trwanie życia Mężczyźni Kobiety Wyszczególnienie w wieku lat 0 15 30 45 60 0 15 30 45 60 POLSKA 70,96 56,62 42,35 28,83 17,69 79,74 65,33 50,58 36,12 22,94 Wielkopolska 70,53 56,31 42,12 28,64 17,36 79,53 65,16 50,38 35,89 22,55 Od 1992 roku obserwuje się w kraju nieprzerwany wzrost średniej długości trwania życia. W 2007r. przeciętne trwanie życia w Polsce wynosiło 70,96 dla mężczyzn oraz 79,74 dla kobiet. W Wielkopolsce zarówno mężczyźni jak i kobiety będą żyli trochę krócej (brak danych dla Leszna). Stan zdrowia mieszkańców Wyniki badań profilaktycznych dorosłych wg grup chorobowych 2004 2005 2006 2007 Ogółem 15 024 18 040 21 195 22746 Gruźlica 17 16 19 11 Nowotwory 358 360 481 541 Choroby tarczycy 635 612 603 748 Cukrzyca 867 991 1 187 1 381 9

Niedokrwistość 144 194 219 173 Choroby układu krążenia 5 394 6 982 8 622 10659 Ch.układu kostno -mięśn. 3 287 3 869 4 473 5323 Choroby układu nerwowego 1 459 1 602 1 664 1615 Niedokrwienna choroba serca 1480 2 092 3 422 4196 Dychawica oskrzelowa 1 015 1 370 1 474 1 560 Przewl. ch. układu trawiennego 1 154 1 255 1 582 1582 Pacjenci z innymi schorzeniami 694 789 807 794 Stan zdrowia osób dorosłych w Lesznie wg najliczniejszych grup chorobowych 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2004 2005 2006 2007 Najczęstszą chorobą występującą u mieszkańców Leszna jest choroba układu krążenia, na koniec 2007r. stwierdzono ją u ponad 10 tys. osób ( w 2004r. zanotowano o połowę mniej przypadków). Przeszło 5 tys. osób zgłosiło się do lekarza z powodu chorób układu kostno-mięśniowego, a ponad 4 tys. z powodu niedokrwiennej choroby serca. Analizując cztery ostatnie lata w większości chorób wzrasta liczba chorujących osób. Chorobowość szpitalna wg rodzaju choroby 2004 2005 2006 2007 Ogółem 17 933 18 228 17 667 15 947 Choroby zakaźne i pasożytnicze 213 246 203 144 Nowotwory 1 396 1 418 1 417 1 294 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych 126 106 122 95 Choroby układu krążenia 2 157 2 237 2 109 1 964 10

Choroby układu oddechowego 1 012 808 858 743 Choroby skóry 224 273 203 200 Choroby układu trawiennego 1 295 1 271 1 144 968 Choroby układu moczowo-płciowego 1 352 1 404 1 376 1 342 Choroby układu kostno-stawowego 648 649 675 827 Ciąża, poród, połóg 1 048 1 094 1 114 1 112 N.stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym 473 283 213 102 Wady rozwojowe wrodzone 110 120 90 109 Objawy, cechy chorobowe 1 009 1 051 1 014 826 Zewnętrzne przyczyny -wypadki i zatrucia 4 857 5 125 4 873 4 127 Inne przyczyny zachorowania 536 716 813 854 Chorobowośc szpitalna wg najczęściej występujących chorób w Lesznie 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 2007 2006 2005 2004 Leczenie szpitalne najczęściej wynika z przyczyn zewnętrznych m.in. wypadków i zatruć. Kolejną grupą są choroby układu krążenia. Zbliżona grupa osób leczy w szpitalu nowotwory i układ moczowo-płciowy, ok. 1 300 chorych. Zgony wg przyczyn 2003 2004 2005 2006 2007 Ogółem 522 496 545 549 545 Choroby zakaźne i pasożytnicze 3 1 2 3 3 Nowotwory 120 138 159 162 165 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych 1 0 1 1 2 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego 8 14 7 16 19 11

Zaburzenia psychiczne 0 2 0 0 0 Choroby układu nerwowego 6 7 9 10 9 Choroby układu krążenia 272 237 268 242 224 Choroby układu oddechowego 12 16 16 24 15 Choroby skóry 0 0 0 0 0 Choroby układu trawiennego 25 22 21 27 28 Choroby układu moczowo-płciowego 6 6 5 4 11 Choroby układu kostno-stawowego 0 0 3 1 2 N.stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym 3 4 1 2 3 Wady rozwojowe wrodzone 2 1 1 3 2 Objawy, cechy chorobowe 27 17 11 18 34 Zewnętrzne przyczyny 37 31 41 36 28 Choroby układu trawiennego 6% Zgony wg przyczyn w Lesznie w 2007r. Objawy, cechy chorobowe 7% Zewnętrzne przyczyny 6% Nowotwory 33% Choroby układu oddechowego 3% Choroby układu krążenia 45% Najwięcej osób umiera w Lesznie z powodu chorób układu krążenia - 45% wszystkich zgonów, kolejną przyczyną zgonów są nowotwory 33% ogółu zgonów. 12

Ludność wg wykształcenia Na jakość kapitału ludzkiego miasta wpływa wykształcenie jego mieszkańców. Niestety Urząd Statystyczny nie posiada aktualnych danych dotyczących ludności według wykształcenia. Ostatnie dostępne dane pochodzą z Narodowego Spisu Powszechnego (2002r.). Ludność Leszna wg wykształcenia w 2002r. (dane wg Narodowego Spisu Powszechnego) Podstaw ow e i bez w ykształcenia szkolnego 24% Wyższe 13% Zasadnicze zaw odow e 23% Średnie 40% 13

Struktura ludności wg wykształcenia (%) Leszno na tle Wielkopolski i Polski (Narodowy Spis Powszechny 2002r.) 40 35 30 25 20 15 10 5 0 10 9 13 33 30 40 25 28 23 Wy ższe Policealne i średnie Zasadnicze zawodowe Podstawowe, bez wy kształcenia i z nieustalony m wy kształceniem 32 33 24 Polska Wielkopolska Leszno Na tle Polski i Wielkopolski struktura mieszkańców Leszna wg wykształcenia przedstawia się korzystnie. Występuje większy udział osób z wyższym oraz średnim wykształceniem oraz mniejszy z zasadniczym i podstawowym. Porównując wyniki dwóch ostatnich spisów powszechnych widoczny jest wzrost udziału osób z wykształceniem wyższym (z 9% w 1988r. do 13% w 2002r.) i średnim (z 31% do 39%) oraz spadek udziału mieszkańców z wykształceniem zasadniczym zawodowym (z 27% do 23%) oraz podstawowym i bez wykształcenia (z 33% do 24%). 14

Struktura ludności wg wykształcenia (%) Leszno 1988r. i 2002r. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 24 33 23 27 39 31 9 13 1988r. 2002r. Podstaw ow e i bez w ykształcenia szkolnego Zasadnicze zaw odow e Średnie Wyższe Źródło: Narodowy Spis Powszechny Prezentowana poniżej struktura wykształcenia mieszkańców Leszna opiera się na badaniach opinii mieszkańców prowadzonych na reprezentatywnej próbie. Od pierwszego badania przeprowadzonego w 1995r. występuje tendencja wzrostowa udziału osób z wykształceniem średnim i wyższym, maleje natomiast udział osób z wykształceniem zasadniczym i podstawowym. Struktura ludności wg wykształcenia (%) w latach 1995-2005, Leszno ( na podstawie próby do badania opinii mieszkańców) 100 13 12,8 17,2 19,4 80 60 44 43,8 43,7 48 40 20 0 30 31 29,1 23 13 12,4 10 9,5 1995 1999 2002 2005 Podstawowe Zasadnicze zawodowe Średnie Wyższe 15

Znajomość języków obcych W badaniu opinii mieszkańców przeprowadzonym w 2005r. zapytaliśmy o znajomość języków obcych (w różnym stopniu zaawansowania). Odsetek Leszczynian znających język obcy jest wyższy niż wskaźnik dla kraju (według przeprowadzonych przez CBOS w 2006r. badań Wyjazdy zagraniczne Polaków i znajomość języków obcych ). W Lesznie dominuje język rosyjski, ale głównie znajomość w stopniu podstawowym deklarowana jest przez starszych mieszkańców (system edukacyjny PRL). Znajomość języków obcych (%) Leszno (2005r.) i Polska (2006r.) 70 63 60 50 45 49 40 30 20 20 14 22 10 0 Angielski Niemiecki Rosyjski Leszno Polska Źródło: Polska-badanie CBOS, Leszno-badanie Życie w Lesznie Wykorzystanie komputerów i dostęp do Internetu Urząd Statystyczny nie prowadzi badań dotyczących wykorzystania komputerów i dostępu do Internetu na poziomie miast. Ostatnie dostępne dane na ten temat 16

pochodzą z badania Życie w Lesznie 2005r.. Według wyników badania opinii mieszkańców w Lesznie komputer w domu posiadało 67% gospodarstw domowych, natomiast w miastach Polski 42%. Spośród połowy badanych mieszkańców Leszna, deklarujących korzystanie z Internetu, 75% miało dostęp do Internetu w domu (38% całej badanej populacji). Natomiast w miastach Polski 31% gospodarstw domowych posiadało techniczną możliwość dostępu do Internetu (źródło: Wykorzystanie technologii informacyjno telekomunikacyjnych w 2005r. GUS). Posiadanie komputera i dostępu do Internetu (%) Leszno i Polska 2005r. 80 67 60 40 42 38 31 20 0 Komputer Leszno Internet Polsk a(miasta) W związku z dynamicznym rozwojem rynku technologii informacyjno telekomunikacyjnych z pewnością dane powyżej przedstawione uległy obecnie zwiększeniu. EDUKACJA Wychowanie przedszkolne W 2007 roku na terenie miasta funkcjonowało 16 przedszkoli miejskich, oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej Nr 9, 1 przedszkole prowadzone przez Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety i 1 przedszkole niepubliczne prowadzone przez osobę fizyczną - ul. Rejtana. 17

Liczba dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym na terenie miasta wynosiła średnio 2 045 dzieci. Po wzroście liczby dzieci w 2006r. w ubiegłym roku znów nastąpił spadek do poziomu sprzed dwóch lat. 88 86 84 82 80 78 76 74 72 Dzieci z roczników przedszkolnych korzystające z przedszkola (%) Leszno 2000-2007 88 87 87 84,3 81 82 78 79 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Dzieci w przedszkolach Leszno 2002-2007 2 100 2 078 2 083 2 080 2 060 2 047 2 057 2 045 2 040 2 020 2 014 2 000 1 980 1 960 2002 2003 2004 2005 2006 2007 18

Od 2000 roku następował stały wzrost udziału dzieci korzystających z przedszkola wśród ogółu dzieci z roczników przedszkolnych. W ostatnim roku sięgnął poziomu 88% dzieci z roczników przedszkolnych. Szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne W roku szkolnym 2006/07 do 11 szkół podstawowych (sześć lat nauki) prowadzonych przez miasto uczęszczało 3 909 uczniów (dodatkowo 102 uczniów w Zespole Szkół Specjalnych). Od 2001 r. liczba dzieci w szkołach podstawowych spada, zmniejsza się też liczba absolwentów 19

Uczniowie i absolwenci gimnazjów w Lesznie uczniowie absolwenci 2 807 2 807 2 754 2 606 2 481 870 845 824 916 881 2003 2004 2005 2006 2007 Do 11 gimnazjów funkcjonujących w mieście (3 lata nauki po szkole podstawowej) uczęszczało 2 481 uczniów. Liczba gimnazjalistów od 2004r. spada. W ostatnim roku zmniejszyła się liczba absolwentów gimnazjów Egzamin gimnazjalny 35 30 25 20 15 10 5 0 Wyniki egzaminu gimnazjalnego 2007r. 32,59 32,47 33,9 34,07 25,91 25,06 26,23 27,5 Leszno Konin Kalisz Poznań Średnia z egzaminu matematyczno-przyrodniczego Średnia z egzaminu humanistycznego 20

Porównując wyniki egzaminu gimnazjalnego w Lesznie z innymi miastami Wielkopolski uczniowie z Leszna otrzymali małą liczbę punktów, jedynie w Koninie wyniki były niższe. Skolaryzacja Współczynnik skolaryzacji brutto jest to relacja liczby osób uczących się na danym poziomie kształcenia (niezależnie od wieku) do liczby ludności w grupie wieku określonej jako odpowiadająca temu poziomowi nauczania. Współczynnik skolaryzacji brutto 2005 2006 2007 szkoły podstawowe- Leszno 102,40 102,50 101,88 szkoły podstawowe- miasta Wielkopolski 115,9 115,97 115,52 Gimnazja - Leszno 115,10 115,51 111,68 Gimnazja - miasta Wielkopolski 132,0 132,27 133,28 Współczynnik skolaryzacji w Lesznie w porównaniu z innymi miastami w Wielkopolsce jest niski. Dla szkół podstawowych wskaźnik w Lesznie jest niższy o 13,64 punktu procentowego, natomiast dla gimnazjów o 21,6 punktu procentowego od wskaźnika w miastach Wielkopolski. Komputeryzacja Uczniowie przypadający na 1 komputer 2004 2005 2006 2007 szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży bez specjalnych 25 24 20 19,5 gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych 25 24 21 17,4 Sytuacja w leszczyńskich szkołach pod względem komputeryzacji jest nieco lepsza niż w miastach Wielkopolski. W szkołach podstawowych, w Lesznie na 1 komputer przypadało niespełna 20 uczniów, a w pozostałych miastach województwa przeszło 21

21. W gimnazjach liczba uczniów jest zbliżona w Lesznie 17,4 w Wielkopolsce 18,2. Uczniowie przypadający na 1 komputer w 2007r. Leszno na tle wybranych miast Wielkopolski 30 20 24,86 21,76 23,21 25,36 21,61 19,45 17,35 18,46 10 0 Leszno Ostrów Wlkp. Piła Kalisz szkoły podstawowe gimnazja Szkolnictwo ponadpodstawowe i ponadgimnazjalne Szkoły 2005/2006 2006/2007 2007/2008 Ogółem (ponadpodstawowe, ponadgimnazjalne artystyczne, policealne i pomaturalne) 80 74 65 Ponadpodstawowe (zasadnicze, średnie zawodowe) 12 4 0 Ponadgimnazjalne 32 31 35 zasadnicze zawodowe 6 6 6 licea profilowane 4 4 3 technika 15 15 15 technika uzupełniające, artystyczne dające uprawnienia zawodowe, specjalne szkoły przysposabiające do pracy 7 7 11 Licea ogólnokształcące 7 7 7 Policealne i pomaturalne 36 38 30 W ostatnim roku szkolnym nie funkcjonowały już zasadnicze i średnie zawodowe szkoły ponadpodstawowe. Wiąże się to ze wzrostem liczby szkół ponadgimnazjalnych. 22

technika uzupełniające i artystyczne dające uprawnienia zawodowe 11% Struktura szkół ponadgimnazjalnych w Lesznie w roku szkolnym 2007/2008 zasadnicze zawodowe 17% technika 43% licea ogólnokształcące 20% licea profilowane 9% SZKOŁY U c z n i o w i e Absolwenci OGÓŁEM 6518 1825 PONADGIMNAZJALNE 4820 1126 Zasadnicze zawodowe 1004 313 Licea profilowane 114 79 technika 2639 547 Technika uzupełniające, specjalne szkoły przysposabiające do pracy i średnie zawodowe, szkoły artystyczne dające uprawnienia zawodowe, 976 178 Licea ogólnokształcące 2 629 888 policealne i pomaturalne 1698 699 Uczniowie 2005/2006 2006/2007 2007/2008 Ogółem (ponadpodstawowe, ponadgimnazjalne artystyczne, policealne i pomaturalne) 9 039 9 352 9 060 Ponadpodstawowe (zasadnicze, średnie zawodowe) 808 134 0 Ponadgimnazjalne 7 428 7 644 7 362 zasadnicze zawodowe 1 010 995 1004 23

licea profilowane 253 221 114 technika 2 559 2 580 2 639 technika uzupełniające, artystyczne dające uprawnienia zawodowe, specjalne szkoły przysposabiające do pracy 857 1 100 976 licea ogólnokształcące 2 749 2 748 2 629 Policealne i pomaturalne 1 611 1 708 1 698 technika uzupełniające i artystyczne dające uprawnienia zawodowe 13% Struktura uczniów szkół ponadgimnzjalnych w Lesznie w roku szkolnym 2007/2008 zasadnicze zawodowe 14% technika 36% licea ogólnokształcą ce 36% licea profilowane 1% Reforma szkolnictwa przeprowadzona w 1999r. weszła w etap funkcjonowania tylko szkół ponadgimnazjalnych (nie ma już szkół ponadpodstawowych) 36% uczniów kształcących się po skończeniu gimnazjum wybrało edukację w liceum ogólnokształcącym, taki sam udział młodzieży kształci się w technikum. Do 30 szkół policealnych i pomaturalnych uczęszczało 1 698 osób (o 10 osób mniej niż w 2006r.). Szkolnictwo wyższe W Lesznie w roku akademickim 2007/2008 działały 3 szkoły wyższe oraz zamiejscowy ośrodek dydaktyczny. Szkoły wyższe 2007/2008 ogółem Na studiach stacjonarnych niestacjonarnych Wyższa Szkoła Humanistyczna w Lesznie 2609 194 2415 24

Wyższa Szkoła Marketingu i Zarządzania Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej Leszno 2007r. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. J. A. Komeńskiego w Lesznie 4176 2544 1632 Wyższa Szkoła Marketingu i Zarządzania w Lesznie 583 44 539 Akademia Ekonomiczna w Poznaniu - zamiejscowy ośrodek dydaktyczny w Lesznie 15 0 15 Rok 2007 to ostatni rok funkcjonowania zamiejscowego ośrodka dydaktycznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu Ponadto 221 osób uczęszczało do Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych (Zakład Kształcenia Nauczycieli). Łącznie w 2007r. studiowały w Lesznie 7 604 osoby. Liczba studentów w Lesznie (PWSZ, WSMiZ, WSH) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Ogółem 4 059 5 304 6 187 7 256 7 807 7 641 7 383 Dzienne 1 521 2 151 2 500 3 038 2 864 2 941 2 782 Zaoczne 2 538 3 153 3 687 4 218 4 943 4 700 4 601 Studenci i absolwenci wg szkół wyższychych oraz kierunków (dane bezpośrednio z uczelni) Uczelnia Kierunek Stacjonarne Studenci Absolwenci 2006/2007 2007 Niestacjonarne Razem Ekonomia 443 259 702 215 Rolnictwo 292 189 481 119 Mechanika i budowa maszyn 140 211 351 65 Elektrotechnika 179 177 356 72 Pedagogika 641 260 901 249 Wychowanie fizyczne 252 151 403 138 Turystyka i rekreacja 400 217 617 176 Edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej 50 0 50 20 Zarządzanie w logistyce - - - - Zarządzanie zasobami ludzkimi - - - - Zarządzanie w administracji 6 80 86 25 25

Wyższa Szkoła Humanistyc zna Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej Leszno 2007r. Marketing i zarządzanie 3 93 96 34 Samorząd terytorialny i polityka społeczna 7 101 108 40 Zarządzanie ośrodkami hodowli i rekreacji konnej 3 6 9 4 Zarządzanie finansami przedsiębiorstw 9 117 126 46 Informatyka w zarządzaniu 8 68 76 14 Hotelarstwo i gastronomia 3 16 19 4 Zarządzanie w służbie zdrowia i instytucjach niedochodowych 0 3 3 1 Zarządzanie miastem i środowiskiem 3 24 27 13 Zarządzanie w hotelarstwie i rekreacji konnej 0 12 12 - Ogółem 42 520 562 181 Pedagogika I stopień 159 982 1 141 473 PedagogikaI II stopień 0 1 250 1 250 438 Socjologia I stopień 35 183 218 99 Ogółem 194 2 415 2 609 1010 RAZEM 2 633 4 399 7 032 2 245 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 Liczba studentów w Lesznie 7 807 7 641 7 256 7 032 6 187 5 304 4 059 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Ogółem Dzienne Zaoczne 26

Od dwóch lat występuje w Lesznie spadek liczby studentów - o 424 osoby. Początkowo było to spowodowane spadkiem liczby studentów zaocznych, ale w ostatnim roku zmniejszyła się też liczba studentów studiujących w systemie dziennym. Absolwenci 52 % wszystkich absolwentów studiów wyższych stanowią absolwenci pedagogiki. Natomiast z badań przeprowadzonych wśród leszczyńskich przedsiębiorców wynika, że na rynku pracy jest głównie zapotrzebowanie na absolwentów kierunków technicznych, inżynierskich. Oznacza to, że kierunki kształcenia w leszczyńskich uczelniach są niedostosowane do potrzeb lokalnej gospodarki. RYNEK PRACY Pracujący wg PKD (dotyczy gospodarki narodowej, bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób, rolnictwa indywidualnego, zatrudnionych w organizacjach społecznych, politycznych., związkach zawodowych. oraz zatrudnionych. w zakresie obronności, działalności dotyczącej porządku i bezpieczeństwa publicznego) Ogółem w Lesznie w 2007r. było 21 939 osób pracujących (osoby wykonujące pracę przynoszącą im zarobek lub dochód). W porównaniu z 2006r. liczba pracujących wzrosła o 929 osób. Poniżej przedstawiona jest liczba pracujących w poszczególnych sekcjach wg Polskiej Klasyfikacji Działalności. Liczba pracujących wg faktycznego miejsca pracy wg sekcji Leszno 2006, 2007 Sekcje PKD 2006 2007 Liczba pracujących w osobach Liczba pracujących w osobach Zmiany 06:05 Udział % Ogółem 20 716 21 939 1223 Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 157 164 7 0,7 Przetwórstwo przemysłowe 7021 7777 756 35,4 27

Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 378 354-24 1,6 Budownictwo 1265 1596 331 7,3 Handel i naprawy 2621 2979 358 13,6 Hotele i restauracje 276 278 2 1,3 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 1858 1852-6 8,4 Pośrednictwo finansowe 663 732 69 3,3 Obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 1429 1 094-335 5,0 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne 1381 1462 81 6,7 Edukacja 2084 2077-7 9,5 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 1082 1142 60 5,2 Pozostała działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna 501 432-69 2,0 Najwięcej osób pracuje w przetwórstwie przemysłowym: 35,4% ogółu zatrudnionych, kolejnym działem pod względem liczby pracujących osób jest handel i naprawy 13,6% oraz edukacja 9,5% (podobnie jak w latach poprzednich). W porównaniu z 2006 rokiem w pięciu działach nastąpił spadek liczby pracujących osób. Największy był w Obsłudze nieruchomości, wynajmie, nauce i usługach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej o 335 osób. Największy wzrost, podobnie jak w roku poprzednim, nastąpił w przetwórstwie przemysłowym o 777 osób. Pracujący wg sektorów własności Pracujący wg sektorów własności, Leszno 2007r. Liczba pracujących w osobach (łącznie z rolnictwem indywidualnym) O G Ó Ł E M 22 171 SEKTOR PUBLICZNY 6 970 SEKTOR PRYWATNY 15 201 28

Porównując liczbę zatrudnionych osób w poszczególnych sektorach własności w ostatnim roku zauważyć można znaczny przyrost liczby osób pracujących w sektorze prywatnym(o 1 510 osób). 20 000 15 000 Podmioty i pracujący wg sektorów własności w Lesznie w 2007r. 15 201 8 349 10 000 5 000 0 Sektor prywatny Pracujący 6 970 234 Sektor publiczny Podmioty gospodarcze W sektorze publicznym stanowiącym tylko 2,7 % ogółu firm, zatrudnionych jest aż 31,4 % wszystkich pracujących w mieście (według faktycznego miejsca pracy, łącznie z rolnictwem indywidualnym, w podmiotach zatrudniających więcej niż 9 osób). Pracujący wg statusu zatrudnienia Struktura pracujących osób wg statusu zatrudnienia (ostatnie dostępne dane z Narodowego Spisu Powszechnego) jest w Lesznie podobna jak w innych miastach. Największy udział mają pracownicy najemni 83%, pracodawcy stanowią 7%, natomiast pracujący na własny rachunek 10% ogółu pracujących. 29

Struktura pracujących wg statusu zatrudnienia (%) 2002r. 100% 90% 80% 70% 60% Leszno Piła Kalisz Poznań Pracow nicy najemni Pracujący na w łasny rachunek Nieustalony status zatrudnienia Pracodaw cy Pomagający członkow ie rodziny W Lesznie (w porównaniu z Piłą, Kaliszem i Poznaniem) stosunkowo wysoki był udział pracodawców i pracujących na własny rachunek. W 2006r. w badaniu 163 leszczyńskich firm zbadano m.in. zasoby ludzkie przedsiębiorstwa. Wyniki były następujące: Wzrost liczby pracowników zanotowało 38% przedsiębiorstw, a 51% utrzymało zatrudnienie na tym samym poziomie. W badanych firmach 39% pracowników posiada wyższe wykształcenie, a 31% średnie. W latach 2003-2005 34% firm zatrudniło specjalistów z wyższym wykształceniem. Najczęściej byli to absolwenci szkół wyższych bez doświadczenia zawodowego lub pracownicy innych leszczyńskich firm. W najbliższym czasie 37% badanych firm zamierza zatrudnić specjalistów. Poszukiwani są przede wszystkim technicy i inżynierowie. Poza obowiązkowymi szkoleniami 66% respondentów dodatkowo edukowało swoich pracowników. Ze szkoleń finansowanych z Unii Europejskiej skorzystało 19% badanych firm. Najczęściej wymieniane potrzeby szkoleniowe przedsiębiorstw to: badania rynku, marketing i techniki sprzedaży, szkolenia branżowe, finanse, podatki i księgowość, fundusze europejskie i BHP. 30

W porównaniu z badaniem przeprowadzonym w 2003 roku o połowę spadł udział ocen pozytywnych dotyczących dostępności i jakości siły roboczej. Znacznie gorzej wypowiadano się o dostępności kadry kierowniczej. BEZROBOCIE Oprócz informacji o bezrobociu w Lesznie podane zostały również dane dla rejonu leszczyńskiego obejmującego Leszno oraz powiat leszczyński. Szersze ujęcie zjawiska bezrobocia wynika z faktu, że Leszno w dużej mierze stanowi rynek pracy dla osób zamieszkujących okolice miasta. Liczba bezrobotnych Bezrobotni w Lesznie i Rejonie (Leszno oraz powiat leszczyński) w latach 2000-2007 Lata Leszno Rejon Leszna 2000 3 164 5 502 2001 4 008 7 001 2002 4 428 7 514 2003 4 263 7 416 2004 3 968 6 950 2005 3 214 5 734 2006 2 515 4 423 2007 1 830 3 154 31

Liczba bezrobotnych w Lesznie i Rejonie w latach 2000-2007 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Leszno Rejon Po okresie wzrostu, od 2004r. następuje spadek liczby osób bezrobotnych. Tendencja dla miasta i rejonu jest podobna. Najliczniej reprezentowane grupy zawodowe wśród bezrobotnych mieszkańców Leszna to: osoby bez zawodu 371 osób sprzedawcy 282 pracownicy ekonomiczni i administracyjni 96 krawcy i szwacze 119 Wskaźnik bezrobocia Wskaźnik bezrobocia w Lesznie i Rejonie w latach 2000-2006 Lata w latach Leszno 2000-2005 Rejon Leszna 2000 10,0 10,3 2001 12,6 13,5 2002 14,8 14,5 2003 14,5 14,4 32

2004 13,5 14,3 2005 11,0 11,9 2006 8,5 9,2 2007 6,0 6,3 16,0 Stopa bezrobocia w Lesznie i Rejonie (Leszno i powiat leszczyński) (%) 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Leszno Rejon Po kilkuletnim okresie wzrostu od 2003r. wskaźnik bezrobocia w Lesznie i w Rejonie zaczął spadać. W przypadku miasta spadek ten był szybszy i wskaźnik osiągnął poziom poniżej wartości dla Rejonu. Wskaźnik bezrobocia dla Rejonu Leszna jest niższy od wskaźnika dla Polski o 5,1 pkt. 33

Wskaźnik bezrobocia w Rejonie Leszna na tle Wielkopolski i Polski w 2007r. w % 11,4 6,3 8 Rejon Leszna Wielkopolska Polska Struktura bezrobotnych wg wieku Bezrobotni wg wieku w Lesznie i Rejonie w 2007r. 24 i mniej 25-34 35-44 45-54 55 i więcej Leszno 251 478 343 573 185 Rejon Leszna 523 808 590 926 307 Struktura bezrobotnych wg wieku w Lesznie w 2007r. 55 i więcej; 185; 10% 24 i mniej; 251; 14% 45-54; 573; 31% 25-34; 478; 26% 35-44; 343; 19% 34

Struktura bezrobotnych wg wieku w Lesznie i powiecie leszczyńskim w 2007r. 55-59; 263; 8% 60-64; 44; 1% 18-24; 523; 17% 45-54; 926; 29% 35-44; 590; 19% 25-34; 808; 26% Wśród ogółu bezrobotnych w Rejonie Leszna prawie połowa (43%) to ludzie młodzi do 34 lat. W Lesznie ich udział jest nieco niższy 40%. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Struktura bezrobotnych wg wieku w Lesznie (%) 1 2 2 4 6 7 10 20 21 24 26 29 30 31 22 22 22 21 21 20 19 25 25 26 26 26 25 26 32 30 26 23 19 18 14 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 24 i mniej 25-34 35-44 45-54 55 i więcej W ostatnich latach zmieniła się struktura bezrobotnych wg wieku zmniejszył się udział najmłodszych bezrobotnych z 32 do 14%, natomiast wzrósł z 20 do 31 % udział bezrobotnych w wieku 45-54 lat. Zwiększyła się też grupa najstarszych bezrobotnych powyżej 54 lat z 1 do 10%. 35

Podobna tendencja występowała w Rejonie Leszna. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Bezrobotni wg wieku w Rejonie Leszna w % 1 1 2 4 5 7 18 19 21 24 26 27 22 21 21 20 20 19 24 25 26 26 26 26 35 34 30 26 23 21 17 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 9 29 19 26 24 i mniej 25-34 35-44 45-54 55 i więcej Struktura bezrobotnych wg wykształcenia Struktura bezrobotnych wg wykształcenia w Lesznie w 2007r. gimnazjalne i poniżej; 482; 26% wyższe; 212; 12% policealne, średnie zawodowe; 467; 25% zasadnicze zawodowe; 493; 27% średnie ogólnokształcąc e; 176; 10% 36

Struktura bezrobotnych wg wykształcenia w Rejonie Leszna w 2007r. Gimnazjalne i niższe; 926; 29% Wyższe; 286; 9% Policealne i średnie zawodowe; 742; 24% Zasadnicze zawodowe; 930; 29% Średnie ogólnokształcąc e; 270; 9% Zarówno w Lesznie jak i Rejonie Leszna ponad połowa wszystkich bezrobotnych to osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym i niższym. Udział najsłabiej wykształconych bezrobotnych w Lesznie (55%) jest nieco niższy niż w Rejonie (58%). 100% 90% 80% Struktura bezrobotnych wg wykształcenia w Lesznie w % 27 26 26 26 26 27 26 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 32 30 27 30 37 37 37 10 9 9 10 7 8 8 26 26 27 23 25 25 24 4 4 5 7 8 10 12 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 wyższe policealne, średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej 37

W ostatnich latach nastąpił wzrost procentowego udziału osób z wykształceniem wyższym ( z 4 do 12%) oraz średnim ogólnokształcącym ( z 7 do 10%) w ogólnej liczbie bezrobotnych. Spadł natomiast udział bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Udział bezrobotnych z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym po okresie wzrostu, w 2006r. spadł, by w ostatnim roku znów wzrosnąć do poziomu 26%. Podobna tendencja występowała w Rejonie Leszna. Struktura bezrobotnych wg wykształcenia w Rejonie Leszna w % 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 27 26 26 26 28 28 37 37 37 32 34 32 7 8 8 9 7 8 25 25 24 26 24 24 4 4 5 7 7 8 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne i niższe 38

PŁACE Przeciętne wynagrodzenie brutto w Lesznie w 2007 r. wynosiło 2 277 zł, w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosło o 9% (przy wskaźniku inflacji 2,5%). Analizując przeciętne wynagrodzenie brutto wg głównych działów gospodarki w Lesznie należy zauważyć, że osoby zatrudnione w dziale pośrednictwo finansowe otrzymały najwyższe wynagrodzenie, natomiast najniższe było w sekcji hotele i restauracje. Przeciętne wynagrodzenie brutto wg sekcji PKD w Lesznie w latach 2003-2006 Sekcje 2004 2005 2006 2007 Ogółem 2 026 2 047 2096 2 277 Rolnictwo 1 575 1 719 1918 2 138 Przemysł 1 899 1 871 1953 2 108 Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 2 620 2 722 2943 2 976 Budownictwo 1 713 1 800 1814 2 033 Handel i naprawy 1 753 1 808 1891 2 129 Hotele i restauracje 1 302 1 385 1196 1 658 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 2 037 2 042 1843 2 029 Pośrednictwo finansowe 3 164 3 243 3516 3 853 Obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów 1 819 1 965 1639 1 695 Administracja publiczna i obrona narodowa; gwarantowana prawnie opieka socjalna 2 780 2 943 3075 3 193 Edukacja 2 476 2 565 2697 2 895 Ochrona zdrowia i opieka socjalna 2 064 2 063 2140 2 594 Pozostała działalność usługowa, komunalna, socjalna i indywidualna 2 039 1 774 2096 2 224 W porównaniu z 2006r. wynagrodzenie we wszystkich sekcjach wzrosło. Największy wzrost wynagrodzenia nastąpił w sekcji Hotele i restauracje o 39%. Wynagrodzenie w kraju w 2007r. było o 26% wyższe od wynagrodzenia w Lesznie (podobnie jak w roku poprzednim). 39

Zeznania podatkowe Według danych Urzędu Skarbowego w Lesznie 90% mieszkańców złożyło zeznanie podatkowe wg najniższego progu podatkowego. Zeznania podatkowe mieszkańców Leszna wg stawek podatkowych oraz podatek liniowy - 2007r. II próg podatkowy; 1 875; 5% III próg podatkowy; 562; 2% Podatek liniowy 1 082 3% I próg podatkowy; 32 105; 90% Zeznanie podatkowe mieszkańców Leszna wg stawek podatkowych oraz podatek liniowy w latach 2004-2006 I próg podatkowy II próg podatkowy III próg podatkowy Podatek liniowy Ogółem 2004 30 322 1 786 574 620 33 302 % udział 91 5 2 2 2005 30 744 1 969 575 772 34 060 % udział 90 6 2 2 2006 31 803 2 210 654 946 35 613 % udział 89 6 2 3 2007 32 105 1 875 562 1 082 35 624 % udział 90 5 2 3 40

W 2007r. 32 105 mieszkańców złożyło zeznanie podatkowe według I progu podatkowego (o 302 osoby więcej niż w roku 2006), według II progu podatkowego o 335 osób więcej niż w roku ubiegłym. Podatek wg III progu podatkowego płaciło najmniej Leszczynian 2 % ogółu mieszkańców. ( o 92 podatników więcej niż w roku 2006). Z podatku liniowego skorzystało 946 osób ( o 136 więcej niż w roku poprzednim). KAPITAŁ SPOŁECZNY W bezpośredniej korelacji z kapitałem ludzkim pozostaje kapitał społeczny 2, oznaczający zasoby umiejętności, informacji, kultury, wiedzy i kreatywności jednostek oraz związki pomiędzy ludźmi i organizacjami. Przy czym podkreślić należy, iż kapitał społeczny nie jest tylko prostą sumą kapitałów jednostek, ale jest także kreowany przez instytucje oraz pomnażany poprzez ich zdolność do współdziałania. W ramach kapitału społecznego przedstawiamy w niniejszym raporcie następujące obszary tematyczne: Samorząd terytorialny Organizacje pozarządowe Media lokalne Kultura Sport Turystyka Służba zdrowia Pomoc społeczna Stan i ochrona środowiska Bezpieczeństwo Gospodarka powiązania z otoczeniem 2 Definicja za Ministerstwem Rozwoju Regionalnego Program Operacyjny Kapitał Ludzki 41

SAMORZĄD TERYTORIALNY - RADA MIEJSKA Przedstawiając kapitał społeczny miasta należy zaprezentować strukturę radnych Rady Miejskiej. Spośród 23 radnych Rady Miejskiej Leszna 15 osób posiada wykształcenie wyższe, a 8 wykształcenie średnie. Biorąc pod uwagę reprezentowane przez radnych grupy zawodowe najwięcej wśród radnych jest specjalistów 15 osób, 6 osób to technicy i inny średni personel. Trzecia grupa radnych to przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy. Większość radnych to mężczyźni 21 osób. Radni wg grup zawodów w Lesznie w 2006r. technicy i inny średni personel 26% pozostali niesklasyfikowani 4% Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 4% specjaliści 66% Źródło:GUS 42

Lokalna aktywność obywatelska Frekwencja wyborcza w wyborach samorządowych w 2006r. 48,0 47,0 46,0 44,0 43,9 42,3 42,8 42,0 39,6 40,0 38,0 36,0 34,0 Leszno Kalisz Poznań Wielkopolska Polska W ostatnich wyborach samorządowych frekwencja w Lesznie wyniosła prawie 44%, była wyższa niż w porównywanych miastach Wielkopolski oraz od frekwencji w kraju. Natomiast w całej Wielkopolsce udział osób uczestniczących w wyborach samorządowych był wyższy o 3,1 punktu procentowego od frekwencji w Lesznie. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE Tworzenie kapitału społecznego na poziomie lokalnym często jest inicjowane przez organizacje pozarządowe. Duża liczba organizacji non-profit świadczy o szerokiej sieci powiązań i zależności między mieszkańcami miasta. W Lesznie istnieje obecnie 180 organizacji działających w różnych dziedzinach. Głównie jest to działalność socjalna, ale również kulturalna, sportowa. 43

Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne w rejestrze REGON 2005 2006 2007 Miasta Liczba na tys. jednostek mieszkańców Liczba na tys. jednostek mieszkańców Liczba na tys. jednostek mieszkańców Leszno 154 2,41 168 2,63 180 2,81 Ostrów Wlkp. 158 2,17 170 2,35 182 2,52 Piła 161 2,14 164 2,19 173 2,32 Kalisz 240 2,21 252 2,32 256 2,37 W ostatnich trzech latach liczba organizacji pozarządowych zarejestrowanych w Lesznie wzrosła o 26 jednostek. W porównaniu z innymi miastami Wielkopolski w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców widoczna jest większa aktywność Leszczynian w zakresie działalności społecznej. 3,00 Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne w rejestrze REGON w przeliczeniu na tys. mieszkańców 2,50 2,00 2,41 2,81 2,63 2,52 2,35 2,32 2,32 2,37 2,17 2,14 2,19 2,21 1,50 1,00 0,50 0,00 Leszno Ostrów Wielkopolski Piła Kalisz 2005 2006 2007 44

MEDIA LOKALNE Dużą rolę w integrowaniu społeczności lokalnej, kształtowaniu opinii publicznej odgrywają media lokalne. W Lesznie funkcjonują następujące media: Lokalne gazety: o ABC ukazuje się od 1990 roku, obecnie 2 razy w tygodniu w nakładzie 21 tys. egzemplarzy W piątkowej gazecie ABC zamieszczana jest wkładka Wiadomości miasta Leszna redagowana przez samorząd leszczyński. o Tygodnik Panorama leszczyńska, o oddział Głosu Wielkopolskiego, o Gazeta bezpłatna Dzień dobry o Merkuriusz Leszczyński o Przyjaciel Ludu Stacje radiowe: Radio Elka, Radio Eska, oddział radia Merkury, Telewizja: Leszczyńska Telewizja Kablowa nadająca od poniedziałku do piątku lokalny program informacyjny Obserwator Portale internetowe Radio Elka prawie 6 milionów odwiedzin w 2006r. oraz Panorama Leszczyńska. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE Jednym z czynników wpływających na kapitał społeczny jest poczucie bezpieczeństwa wśród mieszkańców miasta. O bezpieczeństwo publiczne dbają w mieście m.in. funkcjonariusze Policji. Stwierdzili oni w Lesznie i powiecie leszczyńskim w 2007r. 3 322 przestępstwa. 45

Lata Ogółem Wskaźnik wykrywalności O charakterze kryminalnym Wskaźnik wykrywalności Gospodarcze Wskaźnik wykrywalności Drogowe Wskaźnik wykrywalności Inne Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej Leszno 2007r. 2000 2 923 66,0 2 005 51,3 846 98,9 23 100,0 49 2001 4 084 68,7 2 330 45,6 959 99,5 359 99,4 436 2002 4 297 73,3 2 459 54,0 1 297 99,4 451 99,8 90 2003 4 266 74,4 2 382 55,1 1 198 98,8 609 99,8 77 2004 3 948 73,1 2 082 50,4 980 98,1 633 100,0 253 2005 3 820 73,0 2 028 51,0 1 004 97,2 578 99,3 210 2006 3 827 76,7 2 013 57,5 1 024 98 552 99,1 238 2007 3 322 76,1 1 949 60,3 748 98,4 479 99,2 146 Przestępstwa w Lesznie i powiecie leszczyńskim w latach 2000-2007 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Od 2002r. liczba przestępstw spadała ( z wyjątkiem 2006r. gdy nastąpił niewielki wzrost). Wykrywalność przestępstw ogółem w regionie leszczyńskim jest stosunkowo wysoka i wynosi 76,1%, dla kraju jest to wskaźnik 64,6%. 46

Straż Miejska Funkcjonariusze Straży Miejskiej (15 osób) ujawnili 2 672 wykroczenia (wzrost w porównaniu z 2006r. o 381wykroczeń), z czego 1 318 sprawców ukarano mandatami, pouczono 1 287 sprawców, a przeciwko 67 skierowano wnioski o ukaranie do Sądu Grodzkiego. Straż pożarna W 2007 r. na terenie powiatu leszczyńskiego i miasta Leszna miało miejsce 230 pożarów (o 25 % mniej niż w 2006r.). Straty z nimi związane wyniosły 2 375 600 zł. Oprócz pożarów miało miejsce 947 innych zdarzeń - miejscowych zagrożeń. Ilość pożarów według miejsca powstania: Miejsce powstania 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Obiekty użyteczności 6 7 5 4 9 5 4 publicznej Obiekty mieszkalne 30 26 24 30 64 32 44 Obiekty produkcyjne 9 19 9 6 7 15 17 i magazynowe Środki transportu 16 13 19 24 25 18 25 Lasy państwowe i prywatne 11 19 16 10 17 5 8 Uprawy, rolnictwo 54 86 49 60 69 28 49 Inne obiekty 23 162 126 133 166 127 133 47

Pożary w Lesznie i powiecie leszczyńskim 400 350 332 357 300 248 267 250 212 194 230 200 150 137 149 100 50 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Oprócz Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej z KMPSP w akcjach gaśniczych brała udział jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej licząca 66 strażaków ochotników. KULTURA W Lesznie funkcjonują następujące instytucje kultury: Miejska Biblioteka Publiczna oraz jej filie Miejski Ośrodek Kultury Miejskie Biuro Wystaw Artystycznych Centrum Kultury i Sztuki Muzeum Okręgowe 48

Biblioteki Lata Biblioteki i filie ogółem Placówki biblioteczne w tym filie biblioteczne Biblioteki publiczne - Leszno punkty biblioteczne Księgozbiór w woluminach Czytelnicy Wypożyczenia księgozbioru w woluminach Ogółem na 1 czytelnika 2004 8 7 12 225 509 17 913 26,4 2005 8 7 13 224 393 17 785 475 495 26,7 2006 8 7 11 221 303 16 579 459 167 27,7 2007 8 7 14 222 918 17 155 473 184 27,6 W Lesznie funkcjonuje 1 biblioteka publiczna i 7 filii. Ponadto książki można wypożyczyć w 14 punktach bibliotecznych. Księgozbiór w ostatnich czterech latach zmniejszył się o 2 591 woluminów. Spadła też liczba czytelników o 758 osób. Ważnym miernikiem branym pod uwagę przy ocenie kapitału społecznego jest liczba wypożyczeń na 1 czytelnika. W Lesznie liczba ta wzrastała do 2006r. do poziomu 27,7, natomiast w 2007r. nieznacznie spadła. Wskaźnik ten jest znacznie wyższy od wskaźnika dla miast Wielkopolski, dla których wynosił 21 woluminów. Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Grochowiaka jest największą biblioteką publiczną miasta i powiatu. Posiada ona największy w Lesznie zbiór książek 222 918 woluminów, w tym w Bibliotece Głównej 104 385. Ponadto można korzystać z taśm z nagraniami utworów literackich 21 429. Gromadzi też płyty analogowe - 907, płyty kompaktowe 176, przeźrocza - 448, kasety wideo - 553, programy multimedialne na CD - 186, zbiory graficzne - 368, starodruki - 24. W Bibliotece do dyspozycji czytelników jest 189 bieżących tytułów czasopism i wcześniejsze roczniki. Biblioteka posiada największy w regionie zbiór regionaliów, na które składają się m.in. książki 3 034 woluminów, czasopisma - 35 tytułów, dokumenty życia społecznego 15 245 jednostek, archiwum fotograficzne starego Leszna - 751, widokówki - 519. Bibliotekę odwiedziło 201 569 osób, udzielonych zostało 136 696 informacji. Wypożyczono na miejscu 41 237 książek oraz 103 333 czasopism. 49

wypożyczenia na 1 czytelnika czytelnicy Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej Leszno 2007r. 28,00 Czytelnicy i wypożyczenia w bibliotekach w Lesznie w latach 2002-2007 18 500 27,00 26,00 18 000 17 500 25,00 24,00 23,00 22,00 2002 2003 2004 2005 2006 2007 17 000 16 500 16 000 15 500 Ponadto przy Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Ustawicznego funkcjonuje Publiczna Biblioteka Pedagogiczna. Biblioteki funkcjonują również przy działających w Lesznie szkołach wyższych. Ich księgozbiór związany jest tematycznie z kierunkami kształcenia. IMPREZY KULTURALNE Życie kulturalne Leszna opiera się na wielu imprezach, które już na stałe wpisały się w krajobraz miasta. Należą do nich: Dni Leszna (pokazy artystyczne, koncerty kameralne, programy rozrywkowe itp.) Juwenalia oraz Dni Nauki i Kultury ( imprezy studenckie) Koncerty Noworoczne Koncert Orkiestry Dętej Miasta Leszna z okazji odzyskania niepodległości przez Leszno; Święto Konstytucji 3 Maja XV Koncert Piosenki Religijnej V Jarmark Leszczyński Szlifowanie bruku 50

XIX Leszczyńskie Dni Literatury Dni Kultury Chrześcijańskiej VII plener malarski Leszczyńskie klimaty Poezja Jesienią X Turniej Poezji Biesiadnej VIII Leszczyńskie Spotkania Teatralne Leszno Inter Festiwal 2007 Wiele z organizowanych imprez miało znaczenie ponadlokalne: XV Ogólnopolski Turniej Recytatorski Twórczości Stanisława Grochowiaka X Ogólnopolski Turniej Tańca Towarzyskiego III Międzynarodowe Leszczyńskie Warsztaty Jazzowe Ogólnopolski Konkurs na Grafikę i Rzeźbę o Tematyce Muzycznej VI Międzynarodowe Dni Muzyki i Folkloru XXVI Ogólnopolski Konkurs Literacko-Plastyczno Fotograficzny Konfrontacje 2007 VI Konkurs Literacko-Plastyczno-Fotograficzny Małe Konfrontacje 2007 IX Leszczyński Festiwal Muzyczny im. R. Maciejewskiego Ogólnopolski Festiwal Piosenki Studenckiej Międzynarodowe Lato z Folklorem Integracje 2007 Prezentacje. Leszno 2007 o VII Ogólnopolski Konkurs Literacki im. Stanisława Grochowiaka o Dzień Leszczyński Międzynarodowego Listopada Poetyckiego o Limerykon III Działalność Miejskiego Ośrodka Kultury W Miejskim Ośrodku Kultury działa 19 sekcji, w których uczestniczy 715 osób ( o 119 osób więcej niż w 2005r.): 1. Zespól Teatralny ANACONDA 31 osób 2. Sztuka Żywego Słowa 19 osób 51

3. Dziecięcy Zespół Wokalny WIOLINKI 26 osób 4. Młodzieżowe Studio Piosenki 4 osoby 5. Chór Miejski CHOPIN 58 osób 6. Chór EX GAUDIO CORDIS 28 osób 7. Sekcja Leszczyńskich Plastyków Amatorów 27 osób 8. Dziecięca Sekcja Plastyczna 63 osoby 9. Sekcja Modelarstwa Lotniczego 15 osób 10. Grupa Cheerleaderes Dance SPEED FIRE 33 osoby 11. KTT amok 164 osoby 12. Orkiestra Dęta Miasta Leszna 28 osób 13. Grupa Mażoretek 160 osób 14. Ognisko Muzyczne Orkiestry Dętej Miasta Leszna Sekcja Instrumentów Dętych Blaszanych trąbki 17 osób 15. Ognisko Muzyczne Orkiestry Dętej Miasta Leszna Sekcja Instrumentów Dętych Drewnianych flet poprzeczny 2 osoby 16. Zespół Wokalno- Instrumentalny 8 osób 17. Sekcja Rękodzieła Artystycznego 16 osób. 18. Warsztaty Skutecznej Komunikacji (I półrocze) 7 19. Sekcja Plastyczna (Uniwersytet III Wieku) - 16 Działalność MOK obejmowała różne formy, w tym: - 93 imprezy estradowe 62 250 widzów, - 11 imprez towarzyszących obchodom rocznic, świąt lokalnych i państwowych 2 610 uczestników, - 14 konkursów, turniejów, przeglądów, festiwali 6 977 uczestników i widzów, - 8 wystaw 2 210 zwiedzających, - 65 innych form działalności kulturalnej 16 379 uczestników. 52

Miejskie Biuro Wystaw Artystycznych Działalność Miejskiego Biura Wystaw Artystycznych obejmuje: Organizację wystaw sztuki współczesnej w kraju i zagranicą - 20 wystaw, liczba zwiedzających 8 596 osoby, Działalność edukacyjno oświatową : Koło Miłośników Sztuki Sekcja Plastyczna zajęcia z rysunku i malarstwa lekcje twórczości w galerii wykłady przygotowujące do egzaminów na studia artystyczne projekcje filmowe warsztaty i zabawy plastyczne imprezy towarzyszące- koncerty, pokazy, konkursy, licytacje Ogółem skorzystało z tej formy działalności MBWA ok. 5 056 osób Oprócz jednostek samorządowych zajmujących się kulturą istnieją w Lesznie również inne instytucje : Centrum Kultury i Sztuki, Muzeum Okręgowe, 3 kluby osiedlowe przy spółdzielniach mieszkaniowych. Należy zaznaczyć ważną dla mieszkańców sprawę, a mianowicie brak kina w Lesznie. SPORT Obiekty sportowe Kompleks sportowy na który składają się: Stadion im. A. Smoczyka - tor żużlowy dł. 347 m, korona z widownią na ok. 20 tys. miejsc Boisko piłkarskie i LA (nowa ścieżka tartanowa i płyta piłkarska) oraz boisko boczne ul. Okrężna Korty tenisowe - powierzchnia dwóch kortów wynosi 23,77x10,99 m, ściana treningowa murowana, Basen kąpielowy odkryty - wymiary 50m x 20m, głębokość 1,60m, brodzik 20m x 10m Kręgielnia - posiada 4 tory, użytkowana jest przez MKKS POLONIA 53

SKATE PARK - 2 pochylnie zjazdowe, drogi asfaltowe dojazdowe do urządzeń, Tor speedrowerowy Kompleks AKWAWIT - pływalnia zbudowana została w 1993 r. Istnieją w niej: basen pływacki o długości 25 m. i 16 m. szerokości, basen rekreacyjny 16 x 19 m. oraz brodzik dla dzieci. Największą atrakcję stanowią trzy zjeżdżalnie wodne, o długości 136 m., 108 m i 52 m Trybuny mogą pomieścić 220 osób. Na pływalni "Akwawit" organizowane są zawody krajowe oraz międzynarodowe. W kompleksie znajduje się również Centrum Leczenia i Rehabilitacji oraz odnowy biologicznej z usługami z zakresu rehabilitacji ruchowej, elektrolecznictwa, wodolecznictwa, ciepłolecznictwa i masaży leczniczych i kosmetycznych. Ponadto w skład kompleksu wchodzą korty tenisowe z elastycznym i przesiąkalnym podłożem pokrytym sztuczną trawą. W okresie zimowym korty są pokrywane powłoką pneumatyczną. Lotnisko - największe lotnisko trawiaste w Europie, należące do Centralnej Szkoły Szybowcowej Hala Trapez posiada pełnowymiarowe boiska do piłki ręcznej, koszykówki (parkiet) z pełnym zapleczem sanitarnym (sauna, siłownia, bar kawiarnia). Istnieje możliwość organizacji imprez widowiskowym. Dopuszczalna ilość widzów 1400 osób. Hala Sportowa "Trzynastka" - pełnowymiarowe boisko do piłki ręcznej, siatkówki, koszykówki - 300 miejsc siedzących. Sala Szermiercza - o wymiarach 15,20 x 4,80m, 11,90 x 7,35m, 3 szatnie z zapleczem sanitarnym Sala Ćwicznia - boisko do koszykówki (parkiet o wym. 24 x 15 m), salka do ćwiczeń gimnastycznych o wym. 11,60 x 5,40 z zapleczem sanitarnym, dwa boiska asfaltowe do piłki ręcznej, boiska do koszykówki Siłownie i fitness kluby 6 Środowiskowa Pływalnia Edukacyjna 54

Sukcesy leszczyńskich sportowców w 2007r. Floret Sławomir Mocek zajął II miejsce w Pucharze Świata w Bonn, III miejsce w Pucharze Świata w Paryżu, Żużel Drużynowe Mistrzostwo Polski dla Unii Leszno Kręgle Polonia Leszno Mistrzem Polski (zespół żeński oraz męski), Beata Włodarczyk indywidualną mistrzynią Polski w kręglarstwie. Szybowce Janusz Centka złotym medalistą szybowcowych mistrzostw Europy w klasie otwartej Balony I miejsce dla Zbigniewa Jagodzika w mistrzostwach Polski Speedrower (Klub Astromal Szawer) złoto w mistrzostwach świata dla Marcina Szymańskiego, złoto dla pary Szymański, Ganczarek, złoto dla drużyny. mistrzostwo Polski par (Maciej Ganczarek, Radosław Handke i Artur Nowak), złoto w indywidualnych mistrzostwach Polski dla Marcina Szymańskiego. Kickboks złoty medal w formule low-kick w Mistrzostwach Polski dla Izabeli Helińskiej, Duathlon, triathlon i aquathlon (Klub 64-sto) Agnieszka Jerzyk została wicemistrzynią świata juniorek w duathlonie, wygrała zawody triathlonowe Pucharu Europy oraz zdobyła złoto w Mistrzostwach Polski w aquathlonie, żeńska drużyna zdobyła mistrzostwo Polski sztafet w triathlonie. Lesznu przyznano organizację 7 największych imprez żużlowych typu Grand Prix i Drużynowych Mistrzostw Świata 55

TURYSTYKA O atrakcyjności turystycznej miasta świadczy liczba odwiedzających go turystów. Leszno przyciąga turystów głównie walorami kulturowymi oraz bogatym zapleczem sportowo-rekreacyjnym umożliwiającym korzystanie z różnorodnych form wypoczynku. Leszno jako centrum regionu ciekawego pod względem krajobrazowym i przyrodniczym stanowi doskonałą bazę wypadową oferującą 245 miejsc noclegowych w 5 obiektach całorocznego zakwaterowania. Rodzaje obiektów Korzystający z noclegów Turyści zagraniczni Ogółem Udzielone noclegi Turystom zagranicznym Ogółem Obiekty ogółem (hotele, motele, pensjonaty, domy wycieczkowe, pozostałe) 15 426 3 429 28 636 7 717 W ostatnim roku wzrosła liczba obiektów noclegowych, w wyniku czego o 61 zwiększyła się liczba miejsc noclegowych. Korzystający z noclegów liczba osób wynajmujących pokoje Wynajęte pokoje liczba pokoi wynajętych przez osoby korzystające z noclegów (w tym pokoje wieloosobowe) Udzielone noclegi noclegi udzielone osobom korzystającym z noclegów (w tym pobyty kilkudniowe) Pomimo że znacznie spadła ogólna liczba osób korzystających z noclegów, liczba turystów zagranicznych wzrosła o 204 osoby. Turyści zagraniczni stanowili 22 % wszystkich korzystających z miejsc noclegowych w Lesznie (wzrost o 6 punktów procentowych w porównaniu z 2006r.). 56

Korzystający z noclegów w obiektach noclegowych w Lesznie 25 000 21 634 22 261 20 650 20 707 20 000 15 426 15 000 10 000 5 000 2 755 3 408 3 512 3 225 3 429 0 2003 2004 2005 2006 2007 korzystający z noclegów turyści zagraniczni Noclegi w Lesznie 50 000 45 608 45 000 40 000 41 744 37 170 35 564 35 000 30 000 28 636 25 000 20 000 15 000 10 000 13 278 17 310 16 760 20 545 20 161 5 000 0 2003 2004 2005 2006 2007 wynajęte pokoje udzielone noclegi 57

W 2007r. nastąpił duży spadek liczby korzystających z noclegów, aż o 5 281 osób. Po dość znacznym wzroście liczby wynajętych pokoi w 2006r, kolejny rok przyniósł spadek o 384. Spadła też liczba udzielonych noclegów o 6 929 (krótsze pobyty). Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w % Wynajęte pokoje (hotele, motele i pensjonaty) Ogółem W tym w obiektach całorocznych Ogółem turystom zagranicznym Stopień wykorzystania pokoi w % 32,7 20 545 20 545 6 033 49,8 Stopień wykorzystania pokoi w obiektach noclegowych w Lesznie (w %) 70 62,5 65,5 63,6 60 48,2 54,7 52,7 49,8 50 39,6 40 30 20 10 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 W ostatnim roku znacznie spadło wykorzystanie pokoi w obiektach noclegowych, osiągając poziom 49,8%, podobna tendencja wystąpiła też w wykorzystaniu miejsc noclegowych. 58

Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w Lesznie (w %) 60 52,4 50 40 38,7 36,4 39,6 48,2 41,5 35,6 32,7 30 20 10 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 W badaniu TURYSTYKA W LESZNIE I POWIECIE LESZCZYŃSKIM zrealizowanym na zlecenie Organizacji Turystycznej Leszno-Region, na próbie 586 turystów odwiedzających powiat leszczyński, oceniono m.in. ofertę turystyczną. Siedem wskaźników w tym czystość obiektu, usługi noclegowe, warunki cenowe, bezpieczeństwo gości, obsługa gości, usługi gastronomiczne oraz usługi rekreacyjne, sportowe ocenione zostały na poziomie wysokim lub bardzo wysokim. Najwyższą średnią notę przyznano usługom gastronomicznym w obiekcie, oraz obsłudze gości w obiekcie. W raporcie z badania zamieszczono również ogólną ocenę regionu leszczyńskiego pod względem atrakcyjności turystycznej. Najwyżej ocenionymi cechami regionu leszczyńskiego są zieleń oraz ogólna estetyka regionu. Wysokie oceny przyznano również kwestii czystości miejscowości, stanu środowiska naturalnego, bezpieczeństwa miejscowości oraz możliwości wypożyczenia sprzętu turystycznego. Powyższe aspekty ocenione zostały na poziomie bardzo wysokim. Nieco niżej, na ocenę dobrą, oceniono możliwość spędzania czasu wolnego, bezpieczeństwo w miejscowości oraz jakość obsługi turystycznej. Na poziomie oceny dostatecznej uplasowały się warunki transportu indywidualnego. Najniżej (przewaga ocen negatywnych była już znaczna) oceniono możliwość zakupu wydawnictw turystycznych oraz stan dróg w regionie. 59

SŁUŻBA ZDROWIA Leszno jako centrum regionu pełni również funkcję centrum usług medycznych. Znaczącą rolę w sferze ochrony zdrowia w Lesznie odgrywa Wojewódzki Szpital Zespolony ze specjalistycznymi poradniami. 2003 2004 2005 2006 2007 Lekarze 141 176 199 175 175 Dentyści 23 26 29 30 21 Pielęgniarki 562 439 379 432 432 Apteki 21 21 23 23 23 Farmaceuci 65 49 48 51 44 Spośród personelu medycznego spadła w ostatnim roku liczba dentystów oraz farmaceutów. Liczba aptek utrzymuje się na podobnym poziomie jak w latach ubiegłych. Porównując Leszno z innymi miastami Wielkopolski pod względem liczby ludności przypadającej na 1 aptekę ogólnodostępną należy zauważyć że w ostatnich dwóch latach wskaźnik ten w Lesznie był na gorszym poziomie niż w Wielkopolsce (relacja ta w ostatnim roku się pogłębiła). Ludność na 1 aptekę ogólnodostępną Leszno na tle miast Wielkopolski 3 200 3 000 2 800 2 600 2 400 2 200 2 000 3110 3 032 3 037 3 012 2 892 2 957 2 781 2 811 2 781 2 785 2 502 2 305 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Leszno Miasta Wielkopolski Liczba porad ogólnodostępnych w ostatnim roku wzrosła o 2%. 60

240 000 220 000 Porady ogólnodostępne w placówkach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej w Lesznie 237 141 225 251 230 745 213 128 214 156 200 000 180 000 160 000 140 000 120 000 100 000 2003 2004 2005 2006 2007 POMOC SPOŁECZNA Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie objął w 2007r. pomocą 5 948 rodzin (tak jak w roku poprzednim). Wysokość wypłaconych zasiłków w ostatnich latach ma tendencję wzrostową 16% więcej niż w roku 2006. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej Kwota wypłaconych zasiłków w zł Lata 1998 2 175 2 914 202 1999 2 241 3 558 509 2000 2 117 4 319 323 2001 3 372 5 139 796 2002 4 717 6 469 549 2003 4 826 6 038 538 2004 5 743 9 013 937 2005 5 926 13 052 790 2006 5 948 17 078 188 2007 5 948 19 767 117 Od 2004 roku MOPR przejął nowe zadania dotyczące świadczeń w postaci zasiłków 61

7000 Pomoc społeczna w Lesznie 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej Kwota wypłaconych zasiłków 2004 2005 2006 2007 Zadania zlecone Liczba osób / rodzin Renta socjalna 1 0 0 0 X Zasiłki stałe 2,5 55 0 0 Zasiłki stałe wyrównawcze 3 219 282 312 342 Ochrona macierzyństwa 2 61 0 0 x Zasiłki okresowe 4 784 1 115 999 788 Składki zdrowotne 2 221 228 275 304 Zasiłki rodzinne 2 25 3 238 4212 6850 Zasiłki pielęgnacyjne 2 20 954 924 952 Zadania własne Leczenie i koszty leczenia 6 535 1 290 X X Sprawienie pogrzebu 3 2 2 2 Opał 1 498 1 485 1410 1029 Żywność 1 305 3 389 4961 3244 Dofinansowanie do budżetu domowego 6 2 372 1 951 X X Odzież, obuwie, wyposażenie 1 250 1 652 X X szkolne, bielizna pościelowa 6 Kolonie, turnusy rehabilitacyjne, 200 164 200 214 półkolonie Remont, malowanie mieszkań 6 92 62 X X Dopłaty (przedszkola, żłobek) 250 336 393 395 X 62

Liczba wydanych pozytywnych decyzji Kwota wypłaconych dodatków w zł. Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej Leszno 2007r. Wyprawki dziecięce 0 0 0 X Zasiłek celowy specjalny 2 232 2 383 2556 1788 Obiady dożywianie 1820 1985 2985 2 Zasiłki stałe, ochrona macierzyństwa, składki zdrowotne, zasiłki rodzinne, zasiłki pielęgnacyjne weszły z dniem 01.05.2004 w skład wypłacanych świadczeń rodzinnych (poza pomocą społeczną) 3 Wzrost liczby zasiłków stałych wyrównawczych od 2004r. może wynikać ze zweryfikowania uprawnień do renty socjalnej wypłacanej przez ZUS dla części podopiecznych 4 Zasiłki okresowe - znowelizowana ustawa o pomocy społecznej z dniem 01.05.2004 wprowadziła obligatoryjna minimalna wysokość wypłacanego zasiłku okresowego, ponadto w części obligatoryjnej świadczenie to jest finansowane z dotacji celowej z budżetu państwa, stąd wzrost liczby i kwoty wypłacanych świadczeń z tego tytułu 5 Nie jest wypłacany od 2005r. 6 Weszły w skład zasiłków celowych Dodatki mieszkaniowe Formą pomocy społecznej jest również przyznawanie dodatków mieszkaniowych. W 2007r. w zasobie mieszkań komunalnych spośród wydanych 3 067 decyzji, 2 884 to decyzje pozytywne. Po dość znacznym spadku liczby przyznanych decyzji (o 2 156) w 2005 roku, w ostatnim roku nastąpił wzrost o 1 525 decyzji. 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 Dodatki mieszkaniowe w komunalnym zasobie miasta Leszna 1 315 012 4 272 2 116 1 222 830 3 641 1 030 030 2004 2005 2006 2007 1 400 000 1 200 000 2 884 1 000 000 920 355 800 000 600 000 400 000 200 000 0 63

Wraz ze spadkiem liczby pozytywnych decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego w ostatnim roku, kwota wypłaconych dodatków również spadła. Dodatki mieszkaniowe w pozostałych zasobach mieszkaniowych Kwota dodatków mieszkaniowych w zasobach wg rodzaju 2004 2005 2006 2007 ogółem 4 249 627 3 611 157 3 038 145 2 558 673 gminny 1 315 012 1 222 830 1 030 030 920 355 spółdzielczy 1 830 484 1 502 341 1 227 569 976 389 wspólnot mieszkaniowych 111 022 52 182 84 124 87 862 prywatny 695 410 677 199 532 793 475 859 towarzystwa budownictwa społecznego 75 599 61 621 56 430 48 217 inny 222 100 94 984 107 199 49 991 Kwota wypłaconych dodatków mieszkaniowych w zł wg własności zasobów w latach 2004-2007 2004 2005 2006 2007 gminny wspólnot mieszkaniowych towarzystwa budownictwa społecznego spółdzielczy prywatny inny 64

W większości zasobów mieszkaniowych kwota wypłaconych dodatków mieszkaniowych spadała, jedynie we wspólnotach mieszkaniowych oraz innych zasobach kwota ta (po spadku w 2005 r.) w ostatnim roku nieznacznie wzrosła. STAN ŚRODOWISKA NATURALNEGO Zanieczyszczenia gazowe 300 Emisja zanieczyszczeo gazowych z zakładów szczególnie uciążliwych w Lesznie w t/r 250 200 150 100 50 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 dwutlenek siarki tlenki azotu tlenek węgla Emisja dwutlenku węgla z zakładów szczególnie uciążliwych w Lesznie w t/r 97 963 97 777 93 948 89 557 86 127 87 714 87 900 88 085 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 65

Emisja dwutlenku siarki oraz tlenku azotu i węgla z zakładów szczególnie uciążliwych w ostatnich latach utrzymuje się na zbliżonym poziomie, wykazując nieznaczną tendencję wzrostową. Wśród zanieczyszczeń dominuje dwutlenek węgla, który stanowi 99% wszystkich emitowanych zanieczyszczeń gazowych. Po dużym spadku w 2004r. ilość emitowanego dwutlenku ustabilizowała się na poziomie ok. 88 tys. ton na rok. Zanieczyszczenia pyłowe Emisja zanieczyszczeo pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych w Lesznie w t/r 2007 2006 2005 2004 2003 174 165 175 170 205 2002 279 2001 213 2000 177 1999 1998 279 291 1997 416 1996 793 Zanieczyszczenia pyłowe w ostatnich latach emitowane są w zbliżonej ilości ok. 170 ton na rok. Wzrasta ilość zanieczyszczeń pyłowych zatrzymanych lub zneutralizowanych w urządzeniach oczyszczających. Zanieczyszczenia gazowe, pomimo, że ich emisja jest znacznie większa oczyszczane są w mniejszym stopniu ok. 230 ton na rok. 66

Zanieczyszczenia zatrzymane lub zneutralizowane w urządzeniach 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 oczyszczających w t/r pyłowe 2 241 2 382 2 139 1 733 1 659 1 701 1 946 2 310 gazowe 261 308 232 209 188 226 240 235 3 000 Zanieczyszczenia zatrzymane lub zneutralizowane w urządzeniach do redukcji w Lesznie w t/r 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 pyłowe gazowe Oczyszczanie ścieków Na potrzeby mieszkańców Leszna funkcjonuje oczyszczalnia ścieków z podwyższonym usuwaniem biogenów. Obsługuje ona 99,88% ludności miasta. Wielkość oczyszczalni wyrażona w RLM (równoważna liczba mieszkańców) jest określona na 122 753 osoby. Roczna przepustowość oczyszczalni wynosi 25 526 dam 3 /rok (1 dam 3 =1 000 m 3 ). W ciągu 2007 roku oczyszczono 5 557 dam 3 ścieków łącznie z wodami infiltracyjnymi oraz ściekami dowożonymi. Głównym przeznaczeniem osadów wytworzonych w oczyszczalni ścieków są uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu 4 086 ton w ciągu roku. 67

Ścieki oczyszczane (łącznie z wodami infiltracyjnymi i ściekami dowożonymi) w dm 3 w Lesznie 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 WYNIKI BADANIA LESZCZYŃSKICH FIRM Powiązania leszczyńskich firm z otoczeniem Kapitałem społecznym dla lokalnego środowiska są również powiązania leszczyńskich firm z otoczeniem. Zagadnienie to zostało zbadane w 2006r. podczas wywiadów przeprowadzonych w 163 miejscowych przedsiębiorstwach. Uzyskano następujące wyniki: Firmy leszczyńskie jako główny rynek swoich dostawców wskazały inne przedsiębiorstwa polskie, zlokalizowane w odległości większej niż 50 km od Leszna. Głównym odbiorcą badanych firm jest rynek Leszna i okolic do 50 km. Badane przedsiębiorstwa przede wszystkim obsługują klientów indywidualnych, w drugiej kolejności inne przedsiębiorstwa, a w znacznie mniejszym stopniu sektor samorządowy i rządowy. 68

Wśród badanych firm 18% eksportuje swoje wyroby lub usługi. Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost eksportu w stosunku do roku poprzedniego u 58% eksporterów. Jest to wynik lepszy niż w 2003 roku. Leszczyńskie przedsiębiorstwa wyraziły też opinie na temat warunków działania firmy w Lesznie: Pogorszyła się ocena działania organizacji i stowarzyszeń gospodarczych. Jakość życia w Lesznie otrzymała najniższą ocenę spośród czterech głównych grup czynników wymienionych w ankiecie, wpływających na działalność firm. Najgorzej oceniono usługi kulturalne oraz dostęp do instytucji badawczych. 69

KAPITAŁ FIZYCZNY Kapitał fizyczny miasta to zasoby jakie w nim istnieją m.in. infrastruktura techniczna, mieszkania, grunty, zasoby leszczyńskich firm (w tym finanse). W rozdziale tym zaprezentowano również środki finansowe jakimi dysponuje Leszno w budżecie miasta. STRUKTURA POWIERZCHNI Ogółem powierzchnia miasta wynosi 31,9 km 2 w tym (w km 2 ): Użytki rolne 14,6 Użytki leśne i grunty zadrzewione 2,3 Grunty zabudowane i zurbanizowane 14,7 Nieużytki 0,15 Grunty pod wodami 0,01 Struktura powierzchni wg kierunków wykorzystania w ha Leszno 2007 Nieużytki 14 1% Tereny różne 4 0% Grunty zabudowane i zurbanizowane 1500 47% Użytki rolne 1432 45% Użytki leśne i grunty zadrzewione 236 7% Struktura powierzchni w ostatnich kilku latach nie zmieniła się. 70

OBRÓT GRUNTAMI SKOMUNALIZOWANYMI Powierzchnia gruntów skomunalizowanych wg prawnych form użytkowania Powierzchnia gruntów skomunalizowanych wg prawnych form użytkowania 2003 2004 2005 2006 2007 w ha ogółem stan na 31.12 1 034,7 1 033,1 1 011,2 995,5 1 007,6 tworzące gminny zasób nieruchomości 563,9 600,6 588,2 582,4 624,1 przekazane w trwały zarząd gminnym jednostkom organizacyjnym 96,6 96,5 95,6 98,9 111,2 przekazane w użytkowanie wieczyste 295,8 279,8 236,6 225,7 183,7 przekazane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym 47,9 44,8 43,2 41,5 38,2 Powierzchnia gruntów skomunalizowanych w Lesznie (w ha) 1 040,0 1 034,7 1 033,1 1 030,0 1 020,0 1 010,0 1 011,2 1 007,6 1 000,0 995,5 990,0 980,0 970,0 2003 2004 2005 2006 2007 Powierzchnia gruntów skomunalizowanych do 2006r. spadała, natomiast na koniec 2007r. wzrosła o 12,1 ha. Obszary skomunalizowane stanowią obecnie 32% ogólnej powierzchni miasta. Gminny zasób nieruchomości, po okresie spadku, w 2007 wzrósł do poziomu 1 007,6 ha. 71

Planowanie przestrzenne W Lesznie obowiązują 42 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, obejmujące 598 ha powierzchni miasta (19% ogólnej powierzchni). Łączna powierzchnia terenów przeznaczonych w planach pod zabudowę wynosi 538 ha., w tym 260 ha pod zabudowę mieszkaniową. INFRASTRUKTURA Zaopatrzenie w wodę Długość czynnej sieci rozdzielczej (wodociągowej) wynosiła 154,4 km o 4,5 km więcej niż w roku 2006. Do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania prowadziło 5 612 połączeń (o 94 połączenia mniej niż w roku poprzednim). Z instalacji wodociągowej korzystało 98,3% mieszkańców miasta. Zużycie wody w Lesznie w tys. m 3 3 000,00 2 500,00 95,7 117,9 496,1 446,50 137,1 133,5 472,9 445,8 2 000,00 1 500,00 1 000,00 2 142,50 2 164,40 2 223,40 2 197,90 500,00 0,00 2004 2005 2006 2007 Pozostali odbiorcy Działalność gospodarcza Gospodarstwa domowe Po okresie wzrostu w ostatnich latach, ogólne zużycie wody w 2007r. zmniejszyło się i wynosiło 2 777,2 tys. m 3 (o 56,2 tys. m 3 mniej niż w roku ubiegłym). Zużycie wody przez poszczególne grupy odbiorców również spadło. Gospodarstwa domowe, główny odbiorca wody, wykorzystały prawie 80% ogólnego zużycia wody. 72

Zużycie wody na 1 mieszkańca Leszna w m 3 37,0 36,4 36,0 35,0 33,9 34,8 34,0 33,0 32,0 31,8 32,4 31,4 31,0 30,0 29,0 28,0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Zużycie wody na 1 mieszkańca w ostatnich latach (z wyjątkiem 2004r.) wzrastało do poziomu 36,4 m 3 w 2007r. (jest to związane z bardziej precyzyjnymi pomiarami zużycia). Kanalizacja Długość czynnej sieci kanalizacyjnej w 2007r. wynosiła 168,0 km (o 9,4 km więcej niż w roku poprzednim). W ostatnim roku zmniejszyła się liczba połączeń do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania o 116 połączeń. Z instalacji kanalizacyjnej korzystało w mieście 93% mieszkańców. 73

Odprowadzone ścieki w tys. m 3 w Lesznie 3 500,00 3 000,00 84 106,1 127,7 126,5 2 500,00 893,9 798,1 824,1 895,6 2 000,00 1 500,00 1 000,00 2 036,50 2 054,00 2 087,50 2 067,10 500,00 0,00 2004 2005 2006 2007 Gospodarstwa domowe Działalność gospodarcza Pozostali odbiorcy Główną grupą odprowadzającą ścieki są gospodarstwa domowe. Ilość odprowadzanych ścieków z gospodarstw domowych w latach 2004-2006 wzrastała, natomiast w ostatnim roku spadła o 30,4 tys. m 3 Ilość ścieków odprowadzanych z podmiotów gospodarczych w ostatnich trzech latach wzrastała dochodząc do poziomu prawie 900 tys. m 3 Sieć gazowa 2005 2006 2007 zużycie gazu w tys. m 3 długość czynnej sieci ogółem (km) 178,2 182, 6 187,31 czynne połączenia do budynków mieszkalnych (szt.) 6 583 6 745 6400 odbiorcy gazu (gosp. dom.) 19 845 20 003 20 435 odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem (gosp. dom.) 3 407 4 011 3 494 507,40 14 064,20 13 832,2 13 zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w tys. m 3 9 181,3 10 290,3 10 097,5 74

Długość sieci gazowej w Lesznie w km 190,0 185,0 180,0 175,0 170,0 165,0 160,0 155,0 150,0 145,0 187,31 182,6 178,2 172,8 160,0 2003 2004 2005 2006 2007 Długość sieci gazowej w Lesznie wzrasta. Na koniec 2007r. było 187,31 km sieci ( o 4,71 km więcej w porównaniu z rokiem poprzednim). Pomimo zmniejszenia liczby połączeń do budynków mieszkalnych o 145 połączeń, nastąpiło zwiększenie liczby odbiorców gazu do 20 435 gospodarstw domowych. Natomiast znacznie spadła liczba gospodarstw domowych, które ogrzewają mieszkania gazem. Na koniec 2007r. było ich 3 494 ( o 517 mniej niż w 2006r.) Zieleń w mieście Tereny zieleni pełnią w mieście wiele funkcji m.in.: rekreacyjną, ekologiczną, zdrowotną. Wpływają na złagodzenie uciążliwości życia w obszarach silnie zurbanizowanych. Wprowadzają ład przestrzenny oraz nadają specyficzny i indywidualny charakter miastu. Zieleń wg rodzaju w ha 2003 2004 2005 2006 2007 Tereny zieleni osiedlowej 53,2 53,2 69,5 69,5 80,6 Zieleń uliczna 32,7 32 32 34,5 35,2 Lasy gminne (mienie komunalne) 58 58 58 58 58 Zieleńce 21,7 22 25,2 25,2 25,2 75

Parki spacerowo - wypoczynkowe 14,7 14,7 14,7 14,7 14,7 Tereny zieleni wg rodzaju w Lesznie w ha 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 2003 2004 2005 2006 2007 Parki spacerowo - wypoczynkowe Tereny zieleni osiedlowej Lasy gminne (mienie komunalne) Zieleoce Zieleo uliczna Największą dynamikę wśród terenów zieleni wykazuje zieleń osiedlowa. Obecnie zieleń administrowana przez spółdzielnie mieszkaniowe zajmuje obszar 80,6 ha wzrost w porównaniu z poprzednim rokiem o 11,1 ha. Drugą grupę stanowią lasy komunalne, które od lat zajmują obszar 58 ha. Obszar zieleni ulicznej w ostatnich dwóch latach wzrastał i obecnie wynosi 35,2 ha. Leszno posiada 24 zieleńce, które zajmują obszar 25,2 ha. Dwa istniejące w Lesznie parki spacerowo-wypoczynkowe położone są na obszarze 14,7 ha. W mieście rośnie przeszło 57 km żywopłotów. Leszno nie posiada obszarów prawnie chronionych, natomiast są u nas 3 pomniki przyrody (wszystkie drzewa w parku na Placu Kościuszki, 3 lipy przy kościele św. Jana, dąb na Placu Metziga). 76

MIESZKANIA Lata Mieszkania w Lesznie w latach 2001-2006 Zasoby mieszkaniowe Powierzchnia użytkowa mieszkania na osobę w m 2 Liczba osób na mieszkanie 2001 19 715 19,8 3,21 2002 20 400 22,1 3,11 2003 21 411 23,3 2,97 2004 21 711 23,0 2,94 2005 21 809 23,8 2,93 2006 21 894 24,0 2,92 2007 21 978 24,2 2,92 22 000 Zasoby mieszkaniowe w Lesznie 21 711 21 809 21 894 21 978 21 411 21 500 21 000 20 500 20 415 20 000 19 500 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Zasoby mieszkaniowe w Lesznie stale wzrastają. W porównaniu z rokiem 2006 jest ich o 84 więcej (na podstawie bilansu uwzględniającego mieszkania oddane do użytkowania oraz ubytki w zasobie mieszkaniowym). Wzrasta również powierzchnia mieszkania przypadająca na 1 mieszkańca (obecnie 24,2 m 2 ). Spada natomiast 77

średnia liczba osób przypadających na 1 mieszkanie ( z 3,21 w 2001 r. do 2,92 w 2007r.) Zasoby mieszkaniowe w Lesznie w 2007r. Mieszkania wg własności Mieszk ania Izby Powierzchn ia użytkowa mieszkań w m2 Przeciętna Liczba izb w Powierzchni 1 mieszkaniu a użytkowa 1 mieszkania w m2 gminy 2 440 7251 125549 3,0 51,5 spółdzielni mieszkaniowych 7 930 29302 416515 3,7 52,5 zakładów pracy 628 2069 31819 3,3 50,7 46492 954869 4,4 90,5 osób fizycznych 10 548 TBS 188 482 8721 2,6 46,4 788 12669 3,2 51,9 innych podmiotów 244 Struktura zasobów mieszkaniowych wg własności w Lesznie w 2007r. TBS 1% innych podmiotów 1% gminy 11% osób fizycznych 48% spółdzielni mieszkaniowych 36% zakładów pracy 3% 78

Wśród zasobów mieszkaniowych dominują mieszkania będące własnością osób fizycznych - 48% wszystkich mieszkań oraz spółdzielni mieszkaniowych 36%. Mieszkania osób fizycznych posiadają największą (przeciętną) powierzchnię oraz największą liczbę izb. Zasoby mieszkaniowe wg 2002 2003 2004 2005 2006 2007 własności w Lesznie gminy 2 727 2 751 2 811 2 640 2 635 2 440 spółdzielni mieszkaniowych 9 083 9 142 9 198 8 843 8 859 7 930 zakładów pracy 864 864 864 742 742 628 osób fizycznych 8 183 8 343 8 473 9 103 9 177 10 548 TBS 137 197 251 251 251 188 innych podmiotów 114 114 114 230 230 244 12 000 Zasoby mieszkaniowe wg własności w Lesznie w latach 2002-2007 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 gminy spółdzielni mieszkaniowych zakładów pracy osób fizycznych innych podmiotów TBS Biorąc pod uwagę dynamikę poszczególnych zasobów mieszkaniowych widoczne jest zwiększenie liczby mieszkań będących własnością osób fizycznych. Duży spadek natomiast wystąpił w zasobach spółdzielni mieszkaniowych. Zmniejszenie 79

liczby mieszkań nastąpiło też w pozostałych grupach własności, z wyjątkiem innych podmiotów. Mieszkania oddane do użytku wg form własności w Lesznie w 2007r. Liczba mieszkań Powierzchnia użytkowa Liczba izb Przeciętna powierzchnia 1 mieszkania Ogółem 159 22 810 854 143,5 - budownictwo 158 22 647 848 143,3 indywidualne - przeznaczone na sprzedaż lub wynajem 1 163 6 0 W 2007r. oddano do użytku 159 mieszkań (o 40 mieszkań mniej niż w roku poprzednim). Zostały one wybudowane głównie w ramach budownictwa indywidualnego, z wyjątkiem jednego mieszkania przeznaczonego na sprzedaż lub wynajem Mieszkania oddane do użytkowania w Lesznie 303 340 210 102 139 167 199 159 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 80

Działalność Miejskiego Zakładu Budynków Komunalnych Na koniec 2007r. MZBK administrował 2 940 lokalami (w roku 2006 było ich 2 952) o łącznej powierzchni 148 508 m 2. Lokale mieszkalne gminy stanowią 88,1% - 2 562 szt. Spośród ogółu lokali - 352 to lokale własnościowe (w roku poprzednim 328). W zakres bieżącej działalności eksploatacyjnej wchodzi również utrzymanie 206 lokali użytkowych. Ponadto sprawowana jest administracja nad 540 garażami, z których 486 jest własnościowych. TRANSPORT WEWNĘTRZNY Drogi Ogólna długość dróg w Lesznie wynosi 209,3 km, z tego: na drogi krajowe przypada 13,3 km na drogi wojewódzkie 6,3 km na drogi powiatowe 45,1 km na drogi gminne 144,6 km Długość ścieżek rowerowych oraz ciągów pieszo - rowerowych stale wzrasta i obecnie wynosi 23,1 km. W ramach modernizacji przebudowano prawie 400 mb dróg. 81

Długośd ścieżek rowerowych w Lesznie w km 23,1 14,5 15,6 15,6 17,4 19,6 8 10,6 10,6 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Samochody Lata Samochody osobowe w Lesznie w latach 2000-2007 Liczba samochodów osobowych Ilość samochodów na 1000 mieszkańców Liczba mieszkańców na 1 samochód 2000 17 503 279 3,6 2001 18 328 290 3,5 2002 18 561 293 3,4 2003 18 511 291 3,4 2004 19 379 304 3,3 2005 20 975 305 3,0 2006 22 241 348 2,9 2007 23 871 373 2,7 W 2006r. liczba samochodów zarejestrowanych na prywatnych właścicieli wzrosła w porównaniu z rokiem poprzednim o 1 630 pojazdów. Wzrosła również liczba samochodów na 1000 mieszkańców, natomiast na 1 samochód przypada coraz mniej osób 2,7 osoby w 2007r. Wskaźniki dla kraju są podobne: Liczba samochodów osobowych na 1000 mieszkańców - 383 Liczba mieszkańców na 1 samochód osobowy 2,61 82

Liczba samochodów osobowych Liczba samochodówos. na tys. mieszkańców Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej Leszno 2007r. 26 000 24 000 22 000 20 000 Samochody osobowe w Lesznie w latach 2002-2007 400 380 360 340 320 18 000 16 000 14 000 12 000 10 000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 300 280 260 240 220 200 Parkingi Na koniec 2007r. w Lesznie w Strefie Płatnego Parkowania wyznaczone były 623 niestrzeżone płatne miejsca parkingowe oraz 36 miejsc bezpłatnych dla osób niepełnosprawnych. W Strefie Płatnego Parkowania zlokalizowanych jest 31 parkomatów. Dwa parkingi płatne strzeżone istniejące w Lesznie posiadają ogółem 103 miejsca parkingowe. Liczba miejsc parkingowych w ostatnich latach nie zmieniła się. 83

Miejsca parkingowe płatne niestrzeżone w Lesznie 640 620 600 580 560 540 520 500 480 460 623 623 623 604 586 554 557 527 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Komunikacja miejska Miejski Zakład Komunikacji przewiózł w 2007r. 3 212 936 pasażerów (o 28 700 osób mniej niż w roku 2006). Liczba ta uwzględnia oprócz osób korzystających z biletów jednorazowych, również te które korzystają z biletów miesięcznych oraz z bezpłatnych przejazdów. Ogólna długość tras autobusów wynosi 87,3 km, autobusy zatrzymują się na 225 przystankach. W dni robocze autobusy wykonują 279 kursów. W porównaniu z ubiegłym rokiem długość tras oraz liczba przystanków, na których zatrzymują się autobusy nie zmieniła się. Natomiast zmniejszyła się liczba kursów. Miejski Zakład Komunikacji posiada 26 autobusów, z czego w ruchu są 23 (tak jak w roku poprzednim). 84

GOSPODARKA Według danych Głównego Urzędu Statystycznego tempo wzrostu gospodarczego w Polsce w 2006r. było znacznie wyższe niż w roku poprzednim i najwyższe w okresie ostatnich 9 lat. W 2007r. gospodarka Polski nadal znajdowała się w okresie silnego wzrostu obejmującego wszystkie jej sektory, ale tempo wzrostu stopniowo obniżało się. Podmioty gospodarcze Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON na koniec 2007 r. wynosiła 8 583 i wzrosła o 74 w porównaniu z 2006 r. Biorąc pod uwagę formę własności firm widoczna jest bardzo duża przewaga ilości firm prywatnych 8 349 (97,3%) nad podmiotami sektora publicznego 234 podmioty. 85

Podmioty gospodarcze w rejestrze REGON w Lesznie w latach 2000-2007 8 600 8 484 8 555 8 525 8 509 8 583 8 400 8 245 8 284 8 200 8 000 7 800 7 713 7 600 7 400 7 200 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 W ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Wydział Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Leszna zarejestrowanych było w 2006 r. 7 500 firm (o 11 więcej niż w roku 2006). Mniejsza liczba firm w rejestrze miejskim w porównaniu z danymi z Urzędu Statystycznego, wynika z tego, że w rejestrze REGON ujęte są dodatkowo spółki prawa handlowego. Firmy wg liczby zatrudnionych osób (Leszno 2007r.) Wielkość wg liczby Liczba firm % do ogółu firm zatrudnionych do 9 zatrudnionych 8 003 93,2 10-49 zatrudnionych 455 5,3 50-249 zatrudnionych 110 1,3 250 i więcej 14 0,2 Struktura firm wg liczby zatrudnionych osób kształtowała się podobnie jak w latach poprzednich. Dominują firmy mikro zatrudniające do 9 osób. 86

Podmioty gospodarcze wg sektora własności i sekcji PKD (Leszno 2007r.) Ogółem podmioty 2006r. Sektor publiczny Sektor prywatny Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 226 1 225 Rybactwo 0 0 0 Górnictwo 4 0 4 Przetwórstwo przemysłowe 783 6 777 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 2 2 0 Budownictwo 961 1 960 Handel hurtowy i detaliczny 2 616 3 2 613 Hotele i restauracje 209 2 207 Transport, gospodarka magazynowa 511 1 510 Pośrednictwo finansowe 361 0 361 Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 1 415 87 1 328 Administracja publiczna i obrona narodowa 28 21 7 Edukacja 252 92 160 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 557 7 550 Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 657 11 646 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 0 0 0 Organizacje i zespoły eksterytorialne 1 0 1 8 583 234 8 349 87

Podmioty gospodarcze wg sekcji PKD Leszno 2007 Działalność usługowa 7% Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 7% Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 3% Przetwórstwo przemysłowe 9% Edukacja 3% Budownictwo 11% Obsługa nieruchomości 17% Pośrednictwo finansowe 4% Transport, gospodarka magazynowa i łączność 6% Hotele i restauracje 2% Handel hurtowy i detaliczny 31% Najwięcej firm, 31% ogółu, należy do sekcji Handel i naprawy, a 17 % to firmy z sekcji Obsługa nieruchomości. W ostatnich trzech latach struktura firm wg sekcji nie zmieniała się. Nakłady inwestycyjne w przedsiębiorstwach (dane dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób) Wielkość nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw jest wskaźnikiem ich kondycji finansowej oraz tendencji rozwojowych. 88

Nakłady inwestycyjne w przedsiębiorstwach w Lesznie (w mln zł) 205,2 200,0 150,0 112,4 132,1 120,3 100,0 78,9 95,2 50,0 0,0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Analizując wielkość środków finansowych inwestowanych w leszczyńskich firmach należy stwierdzić, że ich sytuacja w ostatnim roku pogorszyła się. Wysokość nakładów inwestycyjnych do 2006r.wzrastała, natomiast w 2007r. gwałtownie spadła aż o 71%. Wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach Poniesione w przedsiębiorstwach nakłady inwestycyjne powodują wzrost wartości środków trwałych. Obrazuje to poniższy wykres. 89

Wartośd brutto srodków trwałych w przedsiębiorstwach w mln zł w Lesznie 1 123,6 1 158,9 1 211,9 1 276,5 1 492,6 1 477,2 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach (bez potrącenia wartości zużycia) do 2006r. wzrastała. W wyniku szczególnie dużego spadku nakładów inwestycyjnych w ostatnim roku również wartość środków trwałych spadła o 15,4 mln zł. Przychody z całokształtu działalności: Przychody firm z Leszna w 2007r. wg sekcji Przychody ogółem Przychody netto ze sprzedaży produktów Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów Pozostałe przychody operacyjne Przychody finansowe O G Ó Ł E M a - w tys. zł 3 123 683 2 176 511 868 403 59 132 19 637 b I - XII 2006 = 100 121 120 127 112 129 "P r z e m y s ł" 1/ a 1 976 345 1 801 990 117 815 41 224 15 316 b 119 118 121 120 122 Przetwórstwo a 1 937 800 1 765 525 117 280 40 053 14 942 przemysłowe b 119 119 121 122 123 Budownictwo a 233 327 210 753 18 114 3 096 1 364 b 148 146 186 124 194 Handel hurtowy i a 772 258 48 862 710 197 11 463 1 736 detaliczny b 124 103 126 106 207 90

Transport, gospodarka magazynowa i łączność Obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej a 68 635 50 750 16 694 1 139 52 b 114 121 117 31 141 a 46 294 44 487 115 1 334 358 b 100 100 117 99 86 Przychody ogółem wzrosły o 21% w stosunku do 2006 roku, podobnie jak przychody netto ze sprzedaży produktów. Największy wzrost przychodów ogółem nastąpił w budownictwie o 48%. Przychody ogółem wzrosły we wszystkich sekcjach tylko w Obsłudze nieruchomości, wynajmie, nauce i usługach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej utrzymały się na poziomie z roku 2006. Koszty uzyskania przychodów: Koszt uzyskania przychodów w podmiotach gospodarczych w Lesznie w 2006r. Koszty ogółem Koszt własny sprzedanych produktów Wartość sprzedanych towarów i materiałów Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe O G Ó Ł E M a - w tys. zł 3 007 841 2 213 167 741 556 26 460 26 658 b I - XII 2006 = 100 121 122 121 80 99 "P r z e m y s ł" 1/ a 1 928 099 1 785 576 99 929 20 753 21 841 b 118 119 119 80 93 Przetwórstwo a 1 890 559 1 749 623 99 567 19 600 21 769 przemysłowe b 119 120 119 78 93 Budownictwo a 215 858 198 742 13 821 2 540 755 b 151 149 162 272 215 Handel hurtowy a 729 324 113 719 609 886 2 567 3 152 i detaliczny b 122 133 121 50 129 Transport, gospodarka a 66 668 50 242 15 787 368 271 magazynowa i łączność b 118 121 115 40 177 Obsługa a 44 458 43 934 78 93 353 nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej b 96 96 150 38 191 91

Koszty ogółem wzrosły o 21% w stosunku do 2006 roku. wszystkich sekcjach z wyjątkiem Obsługi nieruchomości. Wzrost nastąpił we W skali kraju wzrost popytu korzystnie oddziaływał na wyniki finansowe przedsiębiorstw. Szybszy wzrost przychodów z całokształtu działalności niż kosztów wpłynął na poprawę wskaźnika poziomu kosztów oraz wzrost rentowności przedsiębiorstw niefinansowych. Przychody i koszty leszczyńskich firm w tys. zł. 3 500 000 3 123 683 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 2 573 345 2 493 933 2 335 113 2 256 591 2 219 246 1 908 571 2 124 589 1 804 502 2003 2004 2005 2006 2007 2 219 246 Przychody Koszty Zarówno przychody jak i koszty z roku na rok rosną. W analizowanych latach 2003-2007 osiągane przychody były wyższe od ponoszonych kosztów, szczególnie duża różnica wystąpiła w 2007r. 92

Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych: Wyszczególnienie Wynik finansowy na Saldo zysków sprzedaży działalności gospodarczej i strat nadzwyczajn ych Wynik finansowy brutto O G Ó Ł E M a - w tys. zł 90 191 115 842-32 115 810 b I - XII 2006 = 100 126,3 145,9 X 145,6 "P r z e m y s ł" 1/ a 34 300 48 246 127 48 373 b 83,3 125,3 X 125,6 Przetwórstwo a 33 615 47 241 127 47 368 przemysłowe b 80,6 124,1 X 124,5 Budownictwo a 16 304 17 469-188 17 281 Handel hurtowy i detaliczny Transport, gospodarka magazynowa i łączność b 134,5 124,4 X 122,9 a 35 454 42 934 71 43 005 b 202,5 198,5 52,2 197,6 a 1 415 1 967 0 1 967 b 136,7 53,2 X 53,2 Obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej a 590 1 836-42 1 794 b X X X X 1/ Obejmuje sekcje "Górnictwo i kopalnictwo", "Przetwórstwo przemysłowe" oraz "Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę". Ogółem w 2007r. wyniki finansowe brutto podmiotów gospodarczych w Lesznie były wyższe niż w 2006r. (o 46%). Było to efektem dużo lepszych wyników finansowych w przemyśle, budownictwie a zwłaszcza w handlu wzrost o prawie 100%. 93

Wynik finansowy netto w mln zł. w Lesznie (podmioty zatrudniające więcej niż 9 osób) 120 107,3 100 95,2 90,8 80 60,7 72,8 60,6 60 40 37,5 38,7 20 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Do 2004r. wynik finansowy netto wzrastał. Od 2000r. kwota zwiększyła się prawie trzykrotnie. W latach 2005 i 2006 spadała, osiągając poziom 60 milionów złotych. Natomiast rok 2007 przyniósł znów wzrost do poziomu ponad 90 milionów złotych. Jest to z całą pewnością rezultat wcześniejszego, znacznego wzrostu nakładów inwestycyjnych, co spowodowało w 2007r. wyjątkowo duży wzrost przychodów przy zmniejszeniu kosztów. Fundusz Poręczeń Kredytowych Leszczyńscy przedsiębiorcy mają możliwość korzystania z poręczeń kredytowych udzielanych przez Samorządowy Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. w Gostyniu oraz Fundusz Rozwoju i Promocji Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu. Kwota poręczenia w zł. 2005 2006 2007 Samorządowy Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. w Gostyniu 54 000 462 000 2 366 520 Fundusz Rozwoju i Promocji Województwa Wielkopolskiego 222 500 289 695 0 RAZEM 276 500 751 695 2 366 520 94

Zainteresowanie firm korzystaniem z tej formy wsparcia w ostatnich latach znacznie wzrosło. Szczególnie chętnie leszczyńscy przedsiębiorcy korzystali z funduszu w Gostyniu. Kwota poręczenia znacznie wzrosła, o prawie 2 miliony zł. Fundusze europejskie Sektor małych i średnich przedsiębiorstw środki pozyskane przez przedsiębiorców z Leszna w ramach programów przedakcesyjnych w latach 2001-2006 Lp. 1. 2. 3. Źródło dofinansowania ze środków unijnych Program PHARE 2001 Fundusz Dotacji Inwestycyjnych Program Rozwoju Przedsiębiorstw Eksportowych Program PHARE 2002 BHP inwestycyjny Program PHARE 2003 Fundusz Dotacji Inwestycyjnych Liczba przedsiębiorstw, którym przyznano dofinansowanie 5 1 Kwota przyznanego dofinansowania w PLN 65 780,38 4 850,00 1 9 000,00 2 36 138,00 RAZEM 9 115 768,38 Sektor małych i średnich przedsiębiorstw środki pozyskane przez przedsiębiorców z Leszna w ramach programów strukturalnych w latach 2004-2006 Lp. Źródło dofinansowania ze środków unijnych 1. 2. SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Działanie 2.3 Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez inwestycje SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Działanie 2.1. Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo Liczba przedsiębiorstw, którym przyznano dofinansowanie Kwota przyznanego dofinansowania w PLN 4 2 416 094,36 8 51 655,00 3. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 3 357 773,47 Działanie 3.4. Mikroprzedsiębiorstwa RAZEM 15 2 825 522,83 Źródło informacji: Agencja Rozwoju Regionalnego SA w Koninie, www.arrkonin.org.pl, luty 2007 rok 95

Największą kwotę pozyskały małe i średnie przedsiębiorstwa na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw 86% wszystkich pozyskanych środków z programów strukturalnych. Jedno duże leszczyńskie przedsiębiorstwo pozyskało dofinansowanie z SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw. Z uwagi na fakt, że Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 został późno zatwierdzony, tj. 6 września 2007 r., faktyczna realizacja programu rozpoczęła się w 2008 roku. HANDEL Od 2004r. dane gromadzone przez GUS dotyczą tylko sklepów zatrudniających ponad 9 osób. W 2006r. były w Lesznie 242 sklepy zatrudniające ponad 9 osób (o 6 sklepów mniej niż w roku 2006r.). Pracowało w nich ogółem 1 440 396 osób (o 44 osoby więcej niż w roku ubiegłym). Powierzchnia sprzedażowa wynosiła 42 160 m². (o 2 017 m² mniej niż w 2006r.). Branże Ogólnospożywcza i owocowo-warzywna Liczba sklepów Liczba pracujących Powierzchnia sprzedażowa w m2 2006 2007 2006 2007 2006 2007 46 40 543 542 16 099 15 719 Mięsna i rybna 40 41 98 106 1 982 2 631 Piekarniczo-ciastkarska 35 31 76 68 1 035 1 002 Z napojami alkoholowymi, kosmetyczno-toaletowa, z wyrobami włókienniczymi 8 9 37 48 666 1 263 96

Z odzieżą 14 17 58 87 1 832 2 156 Obuwie, wyroby skórzane 7 6 32 20 822 569 Meble, sprzęt oświetleniowy 6 7 21 18 2 206 1 275 RTV i AGD 8 9 54 60 3 172 3 122 Księgarnie, art. papiernicze 4 5 14 16 279 479 Pojazdy mechaniczne 14 10 65 57 3 462 2 062 Stacje benzynowe 13 14 88 93 0 0 Pozostałe sklepy 53 53 310 325 12 622 11 882 Razem sklepy 248 242 1 396 1 440 44 177 42 160 Stacje benzynowe 6% Liczba sklepów wg branż w Lesznie w 2007r. Pozostałe sklepy 22% Ogólnospożywcza i owocowowarzywna 16% Mięsna i rybna 17% Pojazdy mechaniczne 4% RTV i AGD Księgarnie, 4% art. Meble, sprzęt papiernicze oświetleniowy 2% 3% Obuwie, wyroby skórzane 2% Z odzieżą 7% Piekarniczociastkarska 13% Z napojami alkoholowymi, kosmetycznotoaletowa, z wyrobami włókienniczymi 4% W 2007r. najwięcej sklepów było z branży ogólnospożywczej i owocowo-warzywnej oraz mięsnej i rybnej (podobnie jak w roku poprzednim). Sklepy wg formy organizacyjnej Sklepy wg formy organizacyjnej Leszno 2006, 2007r. (jednostki duże i średnie) Formy organizacyjne Powierzchnia Liczba sklepów Liczba pracujących sprzedażowa w m2 2006 2007 2006 2007 2006 2007 97

Dom handlowy, supermarket 19 20 435 477 16 988 17 529 Sklep powszechny* 24 17 189 126 5 682 3 614 Sklep wyspecjalizowany 64 65 302 351 15 211 14 526 Apteka 7 6 49 52 483 423 Stacja benzynowa 13 14 88 93 0 0 Inny** 121 120 333 341 5 813 6 068 Ogółem 248 242 1 396 1 440 44 177 42 160 * powierzchnia od 120 m 2 do 399 m 2, sprzedaż towarów żywnościowych codziennego użytku oraz często nabywanych towarów nieżywnościowych, ** powierzchnia do 119 m 2, sprzedaż towarów żywnościowych codziennego użytku oraz często nabywanych towarów nieżywnościowych, Porównując dane z dwóch ostatnich lat największy wzrost liczby zatrudnionych osób wystąpił w sklepach wyspecjalizowanych. Pomimo stosunkowo małej liczby domów handlowych i supermarketów (8 % ogółu sklepów średnich i dużych) pracowało w nich 33% ogółu pracujących w dużych i średnich sklepach w Lesznie. BUDŻET MIASTA LESZNA Rok 2007 był bardzo dobry dla polskiej gospodarki, dlatego też przełożyło się to na sytuację budżetów samorządów lokalnych. Największy wzrost w dochodach własnych nastąpił w środkach z udziału w podatkach. Dochody Struktura dochodów (w zł) w budżecie miasta Leszna 2005 2006 2007 Dochody ogółem 177 016 297 198 720 639 216 384 054 Dochody własne 91 818 909 97 431 190 113 628 761 Podatki i opłaty lokalne 30 758 550 30 876 389 33 003 986 Udziały w podatkach 41 238 623 47 185 170 57 884 801 Dochody z mienia 11 065 318 12 122 812 15 221 096 Inne dochody 8 756 418 7 246 819 7 518 878 Dochody obce 85 197 388 101 289 449 94 924 099 Dotacje z budżetu 19 856 153 31 852 868 26 021 304 państwa Subwencje 63 399 331 65 584 363 68 902 795 98

W strukturze dochodów miasta Leszna dochody własne stanowią 52 % ogółu dochodów największe znaczenie mają udziały w podatkach 27%. Dochody obce to głównie subwencje (32%), dotacje stanowią 12% Struktura dochodów w budżecie miasta Leszna (w %) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 36 33 32 12 18 12 5 3 6 4 7 6 23 24 27 17 16 15 2005 2006 2007 Podatki i opłaty lokalne Udziały w podatkach Dochody z mienia Inne dochody Dotacje Subwencje Wydatki Wydatki z budżetu miasta Leszna (w zł) w 2007r. Wydatki ogółem 218 408 373 Wydatki bieżące 175 998 965 Wydatki majątkowe w tym inwestycyjne 42 409 408 40 879 683 99

Struktura wydatków w budżecie miasta Leszna w 2007r. wydatki majątkowe 19% wydatki bieżące 81% Wydatki bieżące stanowią 81% ogółu wydatków z budżetu miasta Leszna (w roku poprzednim 79%) Wydatki z budżetu w zł. 2003 2004 2005 2006 2007 Wydatki ogółem 147 134 231 162 709 753 167 834 004 207 498 616 218 408 373 Wydatki majątkowe 20 902 023 24 435 257 17 833 038 43 244 644 42 409 408 Wydatki z budżetu miasta Leszna w ostatnich latach wzrastały. Po wyjątkowo dużym wzroście wydatków majątkowych w 2006r. w kolejnym roku zanotowano również wzrost, ale już w mniejszym stopniu. 100

Wydatki ogółem Wydatki majątkowe Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej Leszno 2007r. 250 000 000 Wydatki z budżetu miasta Leszna w zł. 50 000 000 45 000 000 200 000 000 40 000 000 35 000 000 150 000 000 30 000 000 25 000 000 100 000 000 20 000 000 15 000 000 50 000 000 10 000 000 5 000 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 0 Struktura wydatków majątkowych z budżetu miasta Leszna w 2007r. w zł Sfera gospodarki komunalnej i mieszkaniowej 35 461 366 Sfera socjalna 4 796 287 Sfera administracji i porządku publicznego 2 151 755 101

Struktura wydatków majątkowych w budżecie miasta Leszna w 2007r. w zł. Sfera socjalna 11% Sfera administracji i porządku publicznego 5% Sfera gospodarki komunalnej i mieszkaniowej 84% Struktura wydatków na zadania inwestycyjne z budżetu miasta Leszna w 2007r. (zł) Drogi i ulice w tym Trasa P-P 22 576 142 12 999 197 Gospodarka komunalna i mieszkaniowa 7 184 707 Administracja i porządek publiczny 733 135 Pomoc społeczna 150 000 Struktura wydatków na zadania inwestycyjne z budżetu miasta Leszna w 2007r. Gospodarka komunalna i mieszkaniowa 23% Administracja i porządek publiczny 2% Pomoc społeczna 1% Drogi i ulice 74% 102