Ogólnopolska Samorządowa Debata Oświatowa Jakość edukacji a jakość kadr nauczycielskich Warszawa, 2 czerwca 2016 roku by prof. nz. dr Antoni Jeżowski, 2016
Plan prezentacji: Nauczyciele, ich kwalifikacje, a problem starzejących się kadr pedagogicznych w Polsce Motywacja nauczycieli do dobrej pracy, a obowiązujący system wynagrodzeń i nasze propozycje w tym zakresie Pensum dydaktyczne nauczycieli przy tablicy, a kwestia wykorzystania czasu pracy i nasze propozycje w tym obszarze W opracowaniu wykorzystano materiały i dostępne lub udostępnione dane z nast. instytucji: Eurostat, Eurydice, Głównego Urzędu Statystycznego, Instytutu Badań Edukacyjnych, Organisation for Economic Co-operation and Development, Systemu Informacji Oświatowej i firmy Vulcan 2
0 1 000 2 000 000 4 000 5 000 6 000 2010 5 572 Uczniów [tys.] 2011 5 85 2012 4 757 201 4 6 Uczniowie w latach 2010-2015 2014 4 740 2015 4 861
60 65 640 645 650 655 660 665 670 2006 644 Etaty [tys.] 2007 644 2008 2009 646 650 Nauczyciele w latach 2006-2015 2010 652 2011 654 2012 644 201 64 2014 654 2015 666 4
400 450 500 550 600 650 700 2010 557 x 10 652 [tys.] 2011 59 x 10 654 2012 476 x 10 644 201 44 x 10 64 2014 474 x 10 654 2015 486 x 10 666 uczniowie nauczyciele 5
2 200 000 2 000 000 1 95 82 Studenci razem w latach 2004-2015; Źródło: GUS 1 800 000 1 600 000 1 400 000 1 405 1 1 200 000 1 000 000 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 201 2014 2015 6
00 000 250 000 28 102 Studenci pedagogiki w latach 2004-2015; Źródło: GUS 200 000 150 000 100 000 82 5 84 018 50 000 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 201 2014 2015 7
400 000 50 000 00 000 250 000 200 000 Liczba etatów nauczycieli w ogólnej liczbie wg stanu na 0 września każdego roku; Źródło: System Informacji Oświatowej 150 000 100 000 50 000 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 201 2014 2015 Stażysta Kontraktowy Mianowany Dyplomowany 8
Poziom wykształcenia 1. mgr-ped. stażysty Stopnie awansu zawodowego nauczyciela Wynagrodzenie* kontraktowego mianowanego dyplomowanego 2 265,00 2 1,00 2 647,00 109,00 2. mgr, lic-ped. 1 99,00 2 042,00 2 06,00 2 707,00 zasadnicze**. lic., nkj. 1 759,00 1 802,00 2 024,00 2 66,00 4. inne 1 51,00 1 548,00 1 724,00 2 006,00 brutto*** 2 717,59 016,52 91, 5 000,7 * Średnie prognozowane wynagrodzenie dla nauczycieli wynosi 054,2 zł; nie uległo zmianie od 1 września 2012 roku ** Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 11 czerwca 2015 roku (DzU z 2015, poz. 868) *** Art. 0 ust. Karty Nauczyciela 9
Zmienne składniki wynagrodzenia nauczyciela, w tym dodatki: funkcyjny stanowiska kierownicze oraz: wychowawca klasy, doradca metodyczny lub nauczyciel-konsultant i opiekun stażu ( 5*) motywacyjny ( 6*) za wysługę lat ( 7*) za pracę w trudnych warunkach 19 przypadków ( 8*) za pracę wykonywaną w warunkach uciążliwych 4 przypadki ( 9*) uzupełniający (art. 0a KN) dodatkowe roczne wynagrodzenie (art. 48 KN) nagroda jubileuszowa (art. 47 KN) nagroda za wyniki pracy (art. 49 KN) zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (art. 5 KN) doskonalenie zawodowe nauczycieli (art. 70a KN) *Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 1 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (DzU z 2014 r., poz. 416 ze zm.) 10
50,0 45,0 Polska OECD OECD = 42,9% 40,0 5,0 0,0 25,0 Wiek nauczycieli w Polsce i OECD w 2014 r.; Źródło: OECD Polska = 41,9% 20,0 15,0 10,0 5,0,0 29,2 28,8 21,6 2,8 5,0 0,0 10,0 7,8 1,9 1,8 6, 0,8 Mniej niż 25 25-29 0-9 40-49 50-59 60 i wiecej 11
Udział w grupie [%] 25,0 20,0 2006 2015 Grupy wiekowe nauczycieli w latach 2006 i 2015; Źródło: Vulcan 15,0 10,0 5,0 0,0 do 25 26-0 1-5 6-40 41-45 46-50 51-55 56-60 61-65 pow. 65 12
44 procent 4,7 4,71 4 42,96 42,9 42 41,8 41, 41 40 9,9 40,5 40,78 Średni wiek nauczyciela w szkołach i placówkach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego; Źródło: Vulcan 9,79 9 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 201 2014 2015 1
procent populacji nauczycieli 45 40 5 Szkoły podstawowe - ISCED 1 Gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne - ISCED 2 i 4,1 8,9 0, 25 19,4 27,9 20 15 10 16,6 Podział na grupy wiekowe nauczycieli w szkołach podstawowych (ISCED 1) oraz razem w gimnazjach (ISCED 2) i szkołach ponadgimnazjalnych (ISCED ), publicznych i w sektorze prywatnym łącznie w roku 2007, Źródło: Eurostat i European Commission mniej niż 0 0-9 40-49 więcej niż 50 18,6 11,2 14
Średnie lata doświadczenia w pracy jako nauczyciel w tej szkole 9,8 11,2 Średnie lata doświadczenia w pracy jako nauczyciel w ogóle 17,1 16,2 Średnie lata doświadczenia w pracy w innych rolach w edukacji Średnie lata doświadczenia w pracy na innych stanowiskach Polska OEDC 2,1 2,7 1,8,8 Doświadczenie w pracy nauczycieli gimnazjów w Polsce [lat]; Źródło: OECD 15 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0
Nauczanie 18,6 19, Indywidualne planowanie lub przygotowywaniu, w szkole lub poza szkołą 5,5 7,1 Praca zespołowa i dialog z kolegami w szkole 2,2 2,9 Korygowanie pracy ucznia Poradnictwo dla uczniów Uczestnictwo w zarządzaniu szkołą Praca administracyjna Komunikacja i współpraca z rodzicami lub opiekunami Angażowanie się w zajęcia pozalekcyjne Polska OECD Pozostałe zadania 2,1 1, 2,2 1,6 1,6 0,9 2,5 2,4 2,1 1,9 2,0 2,9 4,6 4,9 Średnia liczba godzin pracy nauczycieli w gimnazjach, którzy informowali o czasie spędzonym na działaniach podczas ostatniego tygodnia: Polska 6,8 h, OECD 8, h; Źródło: OECD 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 16
przygotowanie innych czynności sprawdzanie prac uczniów przygotowanie lekcji godzin pracy w tygodniu 0,00 1,00 2,00,00 4,00 5,00 6,00 w domu 5, w szkole 1,66 w innym miejscu 0,41 w domu,16 w szkole 0,8 w innym miejscu w domu w szkole w innym miejscu 0,08 0,8 0,16 1,50 Średni czas wyrażony w godzinach zegarowych poświęcony na przygotowanie lekcji, sprawdzanie prac, przygotowanie innych zajęć w rozbiciu na miejsce wykonywania czynności w typowym tygodniu według szacunków nauczycieli; Źródło: IBE 17
0 5 10 15 20 25 0 5 40 45 język polski 17 8 9 język obcy 17 8 6 historia lub wos przedmioty przyrodnicze matematyka wf religia edukacja wczesnoszkolna inne przeciętnie 17 16 17 16 16 15 17 4 Przeciętna tygodniowa liczba godzin pracy: 5 8 9 8 8 8 9 2 5 5 6 6 6 Tygodniowy czas wykonywania czynności codziennych przez nauczycieli w zależności od przedmiotu nauczania; Źródło: IBE prowadzenie lekcji prowadzenie innych zajęć z uczniami przygotowanie lekcji przygotowanie innych zajęć sprawdzanie prac przeciętnie 18
N a s za p ro p ozyc j a Nauczyciele przedmiotów kończących się egzaminem Pensum = N Nauczyciele przedmiotów wchodzących w zakres egzaminu/sprawdzianu Pensum = N + n Nauczyciekle przedmiotów wspomagających Pensum = N + 2n N wyjściowa wartość pensum dydaktycznego nauczyciela przy tablicy; n dowolna liczba godzin 19
Dziękuję za uwagę ajezowski@ibo.edu.pl 20