WSP/W.474 13/10 Rzeszów, 2010-10-26 Informacja o wynikach monitorowania rekrutacji młodzieży niepełnosprawnej i przewlekle chorej do publicznych szkół ponadgimnazjalnych dla młodzieży w województwie podkarpackim I. PODSUMOWA MONITOROWANIA Sposób przeprowadzenia badania Zgodnie z przyjętą procedurą, arkusz monitorowania został przesłany pocztą elektroniczną do szkół ponadgimnazjalnych na początku sierpnia. W wyznaczonym terminie (do15 września) wypełnione arkusze przesłała 1/3 szkół. Po wielokrotnych interwencjach telefonicznych i za pośrednictwem poczty elektronicznej uzyskano dane ze wszystkich publicznych szkół ponadgimnazjalnych dla młodzieży, tj. 135 zespołów szkół i 33 samodzielnych liceów ogólnokształcących. Dyrektorzy zespołów szkół przekazali arkusze: 75 liceów ogólnokształcących, 21 liceów profilowanych, 111 techników, 74 zasadniczych szkół zawodowych, 4 liceów uzupełniających i 2 techników uzupełniających. Weryfikację poprzez wizytę w szkole wizytatorzy przeprowadzili w 2 samodzielnych liceach ogólnokształcących i 16 zespołach szkół. Spostrzeżenia dotyczące przesłanych arkuszy Większość przekazanych arkuszy wymagała weryfikacji telefonicznej: niespójność, błędy w wypełnieniu, jeden arkusz dla wszystkich typów szkół, brak danych dotyczących liczby uczniów i liczby oddziałów. Trudności sprawiało kwalifikowanie uczniów do grupy niepełnosprawnych. Szkoły dokonywały tego nie tylko na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, ale także orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Dane dotyczące uczniów przewlekle chorych z poszczególnych szkół oscylowały od kilku do kilkudziesięciu przypadków. Zależało to od tego, czy szkoła wykazywała tylko udokumentowane przypadki, czy wszystkie zgłoszone i zarejestrowane u higienistki szkolnej bądź pedagoga szkolnego. 1
Wyniki monitorowania 1. Statuty szkół w zdecydowanej większości (97%) określają kryteria rekrutacji, jednak zapisy są lakoniczne, często nie określają preferencji przy przyjmowaniu uczniów do szkoły. 2. Dyrektorzy szkół podają do publicznej wiadomości kryteria rekrutacji z reguły na stronie internetowej szkoły, wykorzystywane są także drukowane materiały informacyjne oraz bezpośredni kontakt z gimnazjalistami bądź ich rodzicami. 3. Sporadycznie zdarzyły się odmowy przyjęcia dokumentów (łącznie 4 przypadki uczniów niepełnosprawnych i przewlekle chorych), ale wynikało to z ograniczeń kształcenia w zawodzie. 4. Szkoły (94%) prowadzą rejestr złożonych przez kandydatów dokumentów, jego forma jest różna w zależności od przyjętych zasad. 5. W roku szkolnym 2010/2011 w 32,5% monitorowanych szkół wśród kandydatów byli uczniowie niepełnosprawni. Stanowili oni 0,76 % uczniów przyjętych do klas pierwszych. Największą grupą wśród niepełnosprawnych byli uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim (46%), następną uczniowie z niepełnosprawnością ruchową (24%). W szkołach ogólnodostępnych sporadycznie uczą się uczniowie niewidomi (1), niesłyszący (2) oraz z autyzmem (7). 6. W roku szkolnym 2010/2011 w 35% monitorowanych szkół wśród kandydatów byli uczniowie przewlekle chorzy. Stanowili oni ponad 3% uczniów przyjętych do klas pierwszych. 7. W roku szkolnym 2010/2011 przyjęto do szkół ponad 96% kandydatów niepełnosprawnych oraz ponad 99% kandydatów przewlekle chorych. 8. W latach szkolnych 2008/2009 i 2009/2010 w 55% monitorowanych szkół wśród kandydatów byli uczniowie niepełnosprawni. Największą grupą spośród niepełnosprawnych byli uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim (33%), następną uczniowie z niepełnosprawnością ruchową (27%). W szkołach ogólnodostępnych sporadycznie uczą się uczniowie niewidomi (1) oraz z autyzmem (9). 9. W latach szkolnych 2008/2009 i 2009/2010 w 52% monitorowanych szkół wśród kandydatów byli uczniowie przewlekle chorzy. 10. W latach szkolnych 2008/2009 i 2009/2010 w 45 monitorowanych szkołach prowadzono nauczanie indywidualne dla 57 uczniów niepełnosprawnych przyjętych do szkoły, co stanowiło 12% tej grupy. 11. W latach szkolnych 2008/2009 i 2009/2010 w 61 monitorowanych szkołach prowadzono nauczanie indywidualne dla 102 uczniów przewlekle chorych, co stanowiło 5% tej grupy. 2
12. 29% monitorowanych szkół deklaruje, że jest przystosowana do przyjęcia uczniów niepełnosprawnych. Najczęściej jest to wyposażenie w podjazdy i toalety dostosowane dla osób niepełnosprawnych. 13. Tylko 21 monitorowanych szkół (7%) skorzystało z możliwości wystąpienia do MEN o przyznanie środków z rezerwy części ogólnej subwencji oświatowej z przeznaczeniem na likwidację barier architektonicznych. Wnioski 1. Nie stwierdzono nieuzasadnionych przypadków odmowy przyjęcia uczniów niepełnosprawnych bądź przewlekle chorych do szkół ponadgimnazjalnych. 2. Dyrektorzy szkół, w których przeprowadzono weryfikację, organizują nauczanie indywidualne zgodnie z zasadami określonymi w prawie oświatowym. 3. Monitorowanie wykazało potrzebę wspomagania dyrektorów we właściwym rozumieniu i stosowaniu zapisów prawa oświatowego w procesie rekrutacji uczniów, w związku z tym należy: opracować i umieścić na stronie internetowej Kuratorium komunikat na temat zasad rekrutacji uczniów, w tym przyjmowania dzieci niepełnosprawnych, gdyż część dyrektorów nie zna rozporządzenia w sprawie trybu i warunków przyjmowania uczniów do szkół publicznych, w tym zasady przyjmowania uczniów niepełnosprawnych z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. zagadnienia dotyczące rekrutacji uczniów niepełnosprawnych omówić podczas zaplanowanych w powiatach spotkań na temat kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 3
II. SZCZEGÓŁOWE WYNIKI MONITOROWANIA ARKUSZ ZBIORCZY MONITOROWANIA REKRUTACJI MŁODZIEŻY PEŁ- NOSPRAWNEJ I PRZEWLEKLE CHOREJ DO PUBLICZNYCH SZKÓŁ PONAD- GIMNAZJALNYCH DLA MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz. U. Nr 26, poz. 232 z późn. zm.) oraz ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 późn. zm.). RODZAJ SZKOŁY: liczba: liceum 108 liceum profilowane 21 technikum 111 zasadnicza szkoła zawodowa 74 liceum uzupełniające 4 technikum uzupełniające 2 liczba uczniów ogółem w szkole 93 389 liczba oddziałów ogółem w szkole 2 172, w tym integracyjnych 7 szkoła w miejscowości do 5 tysięcy mieszkańców 67 szkoła w miejscowości do 25 tysięcy mieszkańców 94 szkoła w miejscowości powyżej 25 tysięcy mieszkańców 159 szkoła wchodzi w skład zespołu szkół tak 287 nie 33 1. Czy statut szkoły określa kryteria rekrutacji? 310 2. Czy dyrektor szkoły podał do publicznej wiadomości kryteria rekrutacji przed 1 marca 2010 r.? Jeśli tak, to w jaki sposób kryteria zostały podane do wiadomości? - strona WWW szkoły, - gablota informacyjna w szkole, - lokalna prasa, - inne (jakie?) foldery, ulotki, plakaty, informatory, spotkania dyrekcji szkoły z gimnazjalistami i ich rodzicami, przedstawienie oferty edukacyjnej 318 299 243 98 141 10 2 21 77 222 4
podczas wizyty przedstawicieli szkoły w gimnazjach, elektroniczny system naboru uczniów do szkół, materiały reklamowe do szkół gimnazjalnych, ulotki i broszury w bibliotece szkolnej i sekretariacie, targi edukacyjne, dni otwarte szkoły, wydana gazetka informacyjna, prasa branżowa, strona internetowa organu prowadzącego, lokalna telewizja, projekt I co dalej Gimnazjalisto 3. Czy były przypadki odmowy przyjęcia dokumentów kandydata/kandydatów ubiegających się o przyjęcie do szkoły w roku szkolnym 2010/2011 z powodu niepełnosprawności? Jeśli tak, to proszę podać przyczynę brak zgody lekarza na kształcenie w zawodzie upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym złożenie dokumentów po zamknięciu rekrutacji 4. Czy były przypadki odmowy przyjęcia dokumentów kandydata/kandydatów ubiegających się o przyjęcie do szkoły w roku szkolnym 2010/2011 z powodu choroby przewlekłej? Jeśli tak, to proszę podać przyczynę choroba uniemożliwia udział ucznia w zajęciach praktycznych i praktykach zawodowych 5. Czy szkoła prowadzi rejestr złożonych przez kandydatów dokumentów? 6. Czy wśród kandydatów do szkoły w roku szkolnym 2010/2011 byli uczniowie niepełnosprawni? Jeśli tak, to proszę podać liczbę kandydatów niepełnosprawnych, 3 1 302 317 319 18 104 216 liczba: 212 w tym: niewidomych słabo widzących niesłyszących słabo słyszących z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim z niepełnosprawnością ruchową z autyzmem z niepełnosprawnością sprzężoną liczba: 1 liczba: 17 liczba: 2 liczba: 20 liczba: 97 liczba: 51 liczba: 7 liczba: 17 7. Czy wśród kandydatów do szkoły w roku szkolnym 2010/2011 byli uczniowie przewlekle chorzy? 111 209 5
Jeżeli tak, to: a) ilu było ogółem kandydatów przewlekle chorych? liczba: 889 b) z jaką chorobą przewlekłą/ chorobami przewlekłymi? astma oskrzelowa, alergie, cukrzyca, epilepsja, choroby: nerek, serca, tarczycy, kręgosłupa, układu moczowego, pokarmowego, krążenia, oddechowego, choroby nowotworowe, ortopedyczne, urologiczne, neurologiczne, dermatologiczne, psychiczne, choroby narządu słuchu i wzroku, wady: serca, wymowy, wzroku, postawy, niedosłuch, niedowidzenie, płaskostopie, skolioza, celiakia, zwyrodnienie stawów, zaburzenia centralnego układu nerwowego, zaburzenia zachowania i emocji, nadpobudliwość, nerwica, kamica nerkowa, borelioza, łuszczyca, zapalenie stawów, wada rozwojowa palców obu dłoni, reumatoidalne zapalenie stawów, jałowa martwica kości, otyłość, choroba Recklinghausena, białaczka, fenyloketonuria, zapalenie wątroby, łamliwość kości, stwardnienie rozsiane, nadciśnienie tętnicze, 8. Liczba kandydatów ogółem przyjętych do klasy/klas I w roku szkolnym 2010/2011 9. Liczba kandydatów niepełnosprawnych przyjętych do szkoły na rok szkolny 2010/2011, w tym: w rekrutacji podstawowej: w rekrutacji dodatkowej: liczba: 27 814 liczba: 204 liczba: 0 10. Liczba kandydatów przewlekle chorych przyjętych do szkoły na rok szkolny 2010/2011, w tym: w rekrutacji podstawowej: w rekrutacji dodatkowej: liczba: 883 liczba: 0 11. Liczba kandydatów niepełnosprawnych, w przypadku których skorzystano z preferencji wskazanych w procedurach rekrutacyjnych, dotyczących*: a) pierwszeństwa w przyjmowaniu do klas I kandydatów niepełnosprawnych, w przypadku uzyskania przez nich równorzędnych wyników w postępowaniu rekrutacyjnym, b) innych (jakich?) liczba: 52 liczba: 0 * wypełnia się w przypadku udzielenia odpowiedzi tak na pytanie 2 12. Liczba kandydatów przewlekle chorych, w przypadku których skorzystano z preferencji wskazanych w procedurach rekrutacyjnych, dotyczących*: 6
a) pierwszeństwa w przyjmowaniu do klas I kandydatów przewlekle chorych, w przypadku uzyskania przez nich równorzędnych wyników w postępowaniu rekrutacyjnym, b) innych (jakich?) * wypełnia się w przypadku udzielenia odpowiedzi tak na pytanie 3 13. Liczba kandydatów niepełnosprawnych, których nie przyjęto do szkoły na rok szkolny 2010/2011. Kandydatów nie przyjęto z powodu/powodów: nie przedłożono dokumentów w terminie upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym złożenie dokumentów po zamknięciu rekrutacji niedostarczenie oryginałów świadectw 14. Liczba kandydatów przewlekle chorych, których nie przyjęto do szkoły na rok szkolny 2010/2011. Kandydatów nie przyjęto z powodu/powodów: Uczeń w orzeczeniu poradni miał wskazaną kontynuację nauki w zasadniczej szkole zawodowej, a dokumenty złożył do technikum. Wyniki na świadectwie gimnazjum i z egzaminu nie rokowały możliwości ukończenia technikum. 15. Czy wśród kandydatów do szkoły w roku szkolnym 2008/2009 i 2009/2010 byli uczniowie niepełnosprawni? Jak 5 Jeśli tak, to proszę podać liczbę kandydatów niepełnosprawnych, liczba: 24 liczba: 0 liczba: 8 liczba: 1 175 liczba: 472 145 w tym: niewidomych słabo widzących niesłyszących słabo słyszących z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim z niepełnosprawnością ruchową z autyzmem z niepełnosprawnością sprzężoną liczba: 1 liczba: 66 liczba: 17 liczba: 51 liczba: 154 liczba: 129 liczba: 9 liczba: 45 16. Czy wśród kandydatów do szkoły w roku szkolnym 2008/2009 i 2009/2010 byli uczniowie przewlekle chorzy? 166 154 7
Jeśli tak, to: a) ilu było ogółem kandydatów przewlekle chorych? liczba: 2140 b) z jaką chorobą przewlekłą/chorobami przewlekłymi? cukrzyca, astma, alergie, zaburzenia hormonalne, epilepsja, choroby układu: krążenia, moczowego, pokarmowego, oddechowego, choroby nerek, tarczycy, mózgu, neurologiczne, psychiczne, wady serca, nowotwory, kamica nerkowa, schorzenia układu ruchu, brak odporności, łuszczyca, choroba wrzodowa, reumatyczna, schorzenia narządu wzroku, słuchu, choroby reumatyczne, laryngologiczne, schorzenia endokrynologiczne, ortopedyczne, celiakia, choroba stawów, zapalenie wątroby, choroby serca, krwi, zaćma, nerwice, depresja, fobia szkolna, skolioza, stan po operacji, choroba Adisina, twardzina ograniczona, przeszczep nerki, krótsza noga, rdzeniowy zanik mięśni, porażenie mózgowe, młodzieńcze zapalenie stawów, dystrofia torsyjna, toczeń rumieniowy, pozapalne skrócenie kończyn uraz kręgosłupa, zespół Downa, otyłość, płaskostopie, choroba genetyczna, choroba jajników, MPDZ, fenyloketonuria, toksoplazmoza, polineuropatia, deformacja układu kostnego, anemia, nadpobudliwość emocjonalna, ADHD, mózgowe porażenie dziecięce, rozszczepienie podniebienia, tętniak, choroba Shenermana, jałowa martwica kości udowej, zaburzenia zachowania i emocji, stwardnienie rozsiane, nadciśnienie tętnicze, reumatoidalne zapalenie stawów, 17. Liczba kandydatów niepełnosprawnych przyjętych do szkoły w latach szkolnych 2008/2009 i 2009/2010. 18. Liczba kandydatów przewlekle chorych przyjętych do szkoły w latach szkolnych 2008/2009 i 2009/2010. 19. Czy w odniesieniu do kandydatów niepełnosprawnych w roku szkolnym 2008/2009 i 2009/2010 organizowane było nauczanie indywidualne? Jeśli tak, to w ilu przypadkach? 20. Czy w odniesieniu do kandydatów przewlekle chorych w roku szkolnym 2008/2009 i 2009/2010 organizowane było nauczanie indywidualne? Jeśli tak, to w ilu przypadkach? liczba: 471 liczba: 2133 45 275 liczba: 57 61 259 liczba: 102 21. Czy szkoła jest przystosowana do przyjęcia uczniów niepełnosprawnych? 93 227 8
a) czy jest wyposażona w podjazdy? b) czy jest wyposażona w windy lub podnośniki? c) czy jest wyposażona w dostosowane dla osób niepełnosprawnych toalety? d) czy organizuje zajęcia na jednej kondygnacji? e) inne udogodnienia (jakie?) schodołaz, platforma schodowa, osobne pomieszczenie do indywidualnego nauczania, sala gimnastyczno-korekcyjna, toalety tylko w hali portowej, alarmy w pokojach i ubikacjach, przystosowane pokoje, szersze wejścia 22. Czy szkoła skorzystała z możliwości wystąpienia do MEN (za pośrednictwem organu prowadzącego) o przyznanie środków z rezerwy części ogólnej subwencji oświatowej z przeznaczeniem na likwidację barier architektonicznych? 81 32 80 46 14 21 239 288 240 274 299 Opracowanie: Jadwiga Świętoń Marta Jadach-Stupnicka Podkarpacki Kurator Oświaty Jacek Wojtas 9