PRAKTYKA NAWIGACYJNO POŁOWOWA studentów specjalności: PM wskazania szczegółowe dotyczące zaliczenia praktyki Strona 1 z 5 Czas trwania praktyki: minimum 6 miesięcy 2010/2011 Miejsce praktyki: statki handlowe lub rybackie armatorów polskich i zagranicznych o pojemności brutto 500 i powyższej, w dziale pokładowym, w żegludze międzynarodowej. Warunki zaliczenia praktyki: Uwagi: Kierownik/opiekun praktyk podczas odprawy, przed rozpoczęciem praktyki, przekazuje staroście wskazania szczegółowe dotyczące zaliczenia praktyki, które udostępnione są na stronie internetowej prorektor.am.szczecin.pl; po rozliczeniu sem. V (zdanie karty egzaminacyjnej i indeksu w Dziekanacie) Dziekanat wydaje skierowanie na praktykę; przed rozpoczęciem każdej indywidualnej praktyki morskiej należy przedstawić w Dziale Spraw Morskich i Praktyk pierwszą stronę kontraktu oraz (przy pierwszym kontrakcie) skierowanie na praktykę z Dziekanatu; w terminie 1 tygodnia od zakończenia praktyk (każdego kontraktu) należy przedstawić: w Dziale Spraw Morskich i Praktyk: książeczkę żeglarską i książkę praktyk morskich (KPM) z potwierdzeniem zamustrowania, zapisów kontrolnych i wykonywanych zadaniach; w Dziekanacie: książeczkę żeglarską. złożenie w Dziekanacie sprawozdania z praktyki w terminie do 2 miesięcy od zakończenia wymaganej 6 miesięcznej praktyki, nie później niż przed rozpoczęciem semestru VIII; w terminie 1 tygodnia od rozpoczęcia semestru VIII przedstawić do kontroli książkę praktyk morskich (KPM) (starosta zbiera i przekazuje książki praktyk morskich kierownikowi praktyk); uzyskanie pozytywnej oceny z przedstawionych materiałów (sprawozdania z praktyki). 1) każda praktyka morska, przed jej rozpoczęciem musi być zgłoszona w Dziale Spraw Morskich i Praktyk, następnie potwierdzona na statku w książce praktyk morskich (KPM), a po zakończeniu praktyki rozliczona w Dziale Spraw Morskich i Praktyk; 2) przed przystąpieniem do egzaminu dyplomowego inżynierskiego należy uzyskać zaliczenie książki praktyk morskich (KPM) oraz sprawozdania z praktyki, a Dział Spraw Morskich i Praktyk wystawia wydruk z rejestru praktyk; 3) po zrealizowaniu 12 miesięcznej praktyki pływania i rozliczeniu jej w Dziale Spraw Morskich i Praktyk należy złożyć w Dziekanacie książkę praktyk morskich (KPM) wraz z wyciągiem pływania potwierdzonym przez Urząd Morski w terminie do dwóch lat od zdania egzaminu dyplomowego, jednak nie później niż 6 lat od rozpoczęcia szkolenia; 4) niedostosowanie się do niniejszej procedury wiąże się z brakiem zaliczenia praktyki. Materiały z praktyki powinny być opracowane samodzielnie, wydrukowane na oddzielnych kartkach i ujęte w czterech rozdziałach oprawionych w osobne skoroszyty jednego koloru. Do każdego rozdziału należy dołączyć kserokopię informacji o statku z książki praktyk morskich (KPM). Treść materiałów powinna obejmować: Rozdział 1 Technika i taktyka połowów oraz zabezpieczenie surowców rybnych (w przypadku praktyki na statku rybackim) Rozdział 2 Charakterystyka łowisk oraz kontrola połowów (w przypadku praktyki na statku rybackim) Rozdział 3 Nawigacja (dotyczy praktyki na statku rybackim lub handlowym) Rozdział 4 Bezpieczeństwo nawigacji (dotyczy praktyki na statku rybackim lub handlowym) Rozdział 5 Eksploatacja techniczna statku (w przypadku praktyki na statku handlowym) Rozdział 6 Wiedza okrętowa (w przypadku praktyki na statku handlowym)
Strona 2 z 5 Rozdział 1 Technika i taktyka połowów oraz zabezpieczenie surowców rybnych Celem tego rozdziału jest zebranie, usystematyzowanie i przedstawienie danych dotyczących narzędzi i technik połowowych stosowanych w czasie praktyki studenta oraz opisu taktyki połowów i sposobów zabezpieczenia surowców rybnych. Rozdział ten powinien zawierać: 1. Szczegółowy opis konstrukcji (rysunki schematyczne) i dokumentację stosowanych narzędzi połowów, sposobów zbrojenia oraz pomocniczego wyposażenia połowowego (sztojery, kowice). 2. Informacje o awariach i zagubieniu sprzętu połowowego i ich przyczynach. 3. Informacje o wykonywanych naprawach i konserwacji narzędzi połowu. 4. Stosowane techniki połowu w rozbiciu na: połowy włokowe; połowy netowe; połowy pławnicowe. 5. Przy połowach włokowych określić rodzaj stosowanych włoków w podziale na: połowy włokowe; połowy włokami dennymi; połowy włokami pelagicznymi; połowy tukami dennymi; połowy tukami pelagicznymi. 6. Opis wykorzystania aparatury ichtiolokacyjnej (sondy rybackie i sonary). 7. Szczegółowy opis poszczególnych faz operacji połowowych: czynniki determinujące decyzję o czasie i miejscu wydania sprzętu; czynności związane z wydaniem sprzętu połowowego; kontrola pracy narzędzi połowu; czynności związane z wybraniem sprzętu; opis zaistniałych ewentualnie sytuacji awaryjnych (kolizje sieciowe, zaczepienie o przeszkody denne itp.). 8. Przedstawienie danych odnośnie selektywności poszczególnych technik połowu, niepożądanego przyłowu i ewentualnego wpływu na środowisko morskie. 9. Opis czynności związanych z zabezpieczeniem surowców rybnych: wybieranie ryb z narzędzi połowu; sortowanie ryb na pokładzie; wstępna obróbką ryb (odkrwawianie, odgardlanie, patroszenie, odgławianie i filetowanie); układanie ryb w skrzynkach, pojemnikach izotermicznych lub luzem w ładowniach; lodowanie i transport; załadunek i wyładunek; wymagania i higiena. 10. Opis sposobu zabezpieczenia ładunku i wyposażenia połowowego w ciężkich warunkach pogodowych przed przemieszczeniem się. Rozdział 2 Charakterystyka łowisk oraz kontrola połowów Rozdział ten powinien obejmować: 1. Charakterystyka łowisk i zasobów rybnych z uwzględnieniem: miesięcznych wydajności połowowych w rozbiciu na poszczególne miesiące według kwadratów rybackich na Bałtyku; warunków hydrologicznych i meteorologicznych; głębokości i charakterystyki dna morskiego; charakterystyki biologicznej i rybackiej poławianych gatunków ryb (sezonowość połowów, limitowanie, okresy ochronne, wartość rynkowa i technologiczna).
2. Przepisy i konwencje rybackie obowiązujące w czasie połowów. 3. Opis dziennika połowowego i sposobu jego prowadzenia. 4. Raportowanie wyników przed przybyciem do portu. 5. Informacje o roli i uprawnieniach Inspektorów rybołówstwa morskiego. 6. Informacje o przeprowadzonych kontrolach w morzu i w portach (opis procedur). 7. Funkcjonowanie, rola i zadania Systemu Monitoringu Statków Rybackich (VMS). 8. Informacje o zainstalowanych transponderach. Strona 3 z 5 Rozdział 3 Nawigacja 1. Planowanie podróży. Przygotować szczegółowy plan przejścia z portu bazowego na łowisko i podróż powrotną. Plan powinien obejmować następujące elementy: 1.1 Dobór map polskich i Admiralicji Brytyjskiej oraz RNC/ENC na całe przejście z uwzględnieniem: nr mapy, tytułu, skali, daty edycji, nr ostatniej poprawki, nr NtoM do którego uaktualniono mapy. 1.2 Dobór wydawnictw polskich i Admiralicji Brytyjskiej na całe przejście z uwzględnieniem: nr publikacji, tytułu, daty edycji, ostatniej poprawki, nr NtoM, do którego uaktualniono publikacje. 1.3 Szczegółowy opis analizowanego akwenu obejmujący informacje podane na mapach, w publikacjach i przepisach lokalnych: 1.3.1 Identyfikacja akwenu na podstawie oznakowania nawigacyjnego pływającego i stałego, w tym nabieżników; 1.3.2 Niebezpieczeństwa nawigacyjne; 1.3.3 Charakterystyka batymetryczna i hydrograficzna; 1.3.4 Zalecenia w przepisach lokalnych; 1.3.5 System meldunkowy, VTS. 1.4 Dla analizowanego akwenu dokonać wyliczeń: KDd, odległości na poszczególnych odcinkach; Długość akwenu, czas przejścia z uwzględnieniem dopuszczalnych prędkości podanych w przepisach miejscowych. 2. Przebieg wachty morskiej. 2.1 Obowiązki oficera przy przekazywaniu i pełnieniu wachty morskiej. 2.2 Identyfikacja akwenu na podstawie oznakowania stałego i pływającego. Uwaga: Opis powinien zawierać pełne informacje o oznakowaniu dostępne na mapie, w spisie świateł i w locji oraz czasy wystąpienia trawersów i odległości trawersowe. 2.3 Określanie pozycji statku. 2.3.1 Dobór obiektów w celu określania pozycji obserwowanej statku; 2.3.2 Przykłady określania pozycji obserwowanych na realizowanym odcinku trasy w oparciu o różne metody (min. 5 przykładów). Porównanie uzyskanych wyników z pozycjami z GPS/DGPS. Wybór optymalnej metody; 2.3.3 Obliczanie pozycji zliczonej, obliczanie całkowitego znosu, obliczanie znosu innymi sposobami np. arpa porównanie; 2.3.4 Określanie dokładności pozycji. Uwaga: Dla 2 metod określania pozycji z pkt. 2.3.2 obliczyć i wykreślić w odpowiedniej skali błędy kołowe i elipsy błędów. 2.4 Określanie całkowitej poprawki (cp) kompasu magnetycznego oraz poprawki żyrokompasu (pż) za pomocą: kątów poziomych, nabieżnika, metod astronawigacyjnych i innych (zamieścić zestawienie wyliczeń). 2.5 Realizowana łączność radiowa. 2.5.1 Odbiór informacji pogodowych: fonia, telex, mapy faksymilowe, NAVTEX - wybór radiowych stacji, analiza odebranych komunikatów; 2.5.2 Odbiór ostrzeżeń nawigacyjnych: fonia, telex, NAVTEX - wybór radiowych stacji, analiza odebranych komunikatów; 2.5.3 Udział w systemach meldunkowych; 2.5.4 Łączność w niebezpieczeństwie lub do celów bezpieczeństwa- przykłady odbieranych komunikatów.
Rozdział 4 Bezpieczeństwo nawigacji Strona 4 z 5 1. Międzynarodowe przepisy o zapobieganiu zderzeniom na morzu. 1.1 Ryzyko zderzenia i działania podjęte w celu uniknięcia zderzenia w dobrej widzialności: a) pozycja statku, b) kurs, szybkość, warunki pogodowe, c) namiary, odległości, d) rodzaj spotkania, pierwszeństwo drogi, e) podjęte działania, f) analiza postępowania od powstania zagrożenia do zakończenia działania g) szkic sytuacyjny. Uwaga: W wypadku punktów a), b), i c) dane powinny być potwierdzone przez statek, a potwierdzenie dołączone do sprawozdania. 1.2 Ograniczona widzialność. Postępowanie w celu uniknięcia zderzenia lub sytuacji nadmiernego zbliżenia: a) elementy jak w punkcie 1.1.w dobrej widzialności, z wyłączeniem punktu d), b) wykonanie nakresu radarowego lub z arpy. 1.3 Systemy rozgraniczenia ruchu lub wąskie przejścia: a) Przeprowadzenie analizy przejścia (kursy, szybkości, warunki hydrometeorologiczne, itp.), b) przedstawienie systemów kontroli ruchu, c) przedstawienie regulacji szczególnych (lokalnych), d) szkic przejścia, e) przejście przez dany akwen potwierdzone przez statek. 1.4 Pełnienie wacht (omówić stan rzeczywisty): a) przyjęcie i zdanie wachty, obsada, pełnienie wachty w różnych warunkach, b) spostrzeżenia własne dotyczące stosowania MPDM i stosowania przyjętych zasad i procedur w pełnieniu wachty, c) opis nieprawidłowości w postępowaniu innych statków. Uwaga: Jeżeli wystąpią trudności w realizacji, należy podać ich przyczynę (wskazane potwierdzenie przyczyny trudności przez statek). Rozdział 5 Eksploatacja techniczna statku 1. Elementy konstrukcji. 1.1 Przedstawić zasady wentylacji stosowane na statku. 1.2 Podać wydajność systemu wentylacyjnego, balastowego, zenzowego. 1.3 Opisać przygotowanie i zasady użycia urządzeń przeładunkowych. 1.4 Na schemacie (szkicu) systemu balastowego i zenzowego zaznaczyć ustawienie zaworów, w odmienieniu do konkretnego zbiornika, w celu: a) zabalastowania; b) wybalastowania; c) resztkowania. 1.5 Opisać książkę urządzeń przeładunkowych. 1.6 Przeprowadzić sondowanie ręczne zbiornika (częściowo zapełnionego) i obliczyć masę cieczy. 2. Stateczność. 2.1. Opisać informacje o stateczności dla kapitana. 2.2. Podaj klasyfikatora i kryteria stateczności statku. 2.3. Podaj ograniczenia wytrzymałości wzdłużnej. 2.4. Podaj możliwości obciążenia pokładów i ładowni. 2.5. Wykazać kompletne obliczenia statecznościowe w wybranym stanie załadowania. 2.6. Opisać stosowaną kontrolę stateczności w morzu. 3. Przewóz i sztauowanie ładunku. 3.1. Przeprowadzić draft survey (niezależnie od typu statku i rodzaju ładunku). 3.2. Sporządzić plan ładunkowy z wybranej podróży. 3.2.1. Podać kolejność przeładunków; 3.2.2. Podać kolejność operacji balastowych;
Strona 5 z 5 3.2.3. Podać zanurzenia, parametry wytrzymałości wzdłużnej; 3.2.4. Sposób sztauowania, podjęte środki odnośnie bezpieczeństwa załogi, ładunku i ochrony środowiska. 3.3. Opisać opiekę nad ładunkiem w czasie podróży: 3.3.1. Inspekcje ładunku; 3.3.2. Zapisy; 3.3.3. Instrukcje. 3.4. Mocowanie ładunku. 3.4.1. Opisać mocowanie wybranego ładunku z podaniem odpowiednich przepisów, kodeksów, przewodników, instrukcji, itp.; 3.4.2. Opisać podręcznik mocowania ładunku (cargo securing manual). 3.5. Opisać przewóz ładunków niebezpiecznych. 3.5.1. Informacja o ładunku; 3.5.2. Opis przeprowadzonej segregacji lub zastosowanych środków bezpieczeństwa; 3.5.3. Wymienić zastosowane zapisy z odnośnych kodeksów, przewodników, itp. 3.6. Opisać procedury i podjęte środki ostrożności przed wejściem do pomieszczeń zamkniętych. Rozdział 6 Wiedza okrętowa 1. Informacja o statku dla oceny manewrowości wg propozycji IMO Rezolucja A 601 (15) 1987 r. 1.1. Współczynniki pełnotliwości kadłuba dla zanurzenia balastowego i ładunkowego, maksymalna wysokość od stępki do wierzchołka najwyższego elementu konstrukcyjnego. 1.2. Napęd główny: rodzaj, moc, śruba napędowa, ster. 1.3. Strefy martwe na dziobie i na rufie dla statku pod balastem i załadowanego. 1.4. Inne wiadomości o kadłubie. 1.5. Czasy wykonania zmian nastawy telegrafem maszynowym w warunkach zwykłych i awaryjnych, czasy przygotowania SG do pracy wstecz, minimalne obroty śruby i odpowiadające im prędkości dla statku pod balastem i załadowanego, maksymalna liczba startów SG. 1.6. Zestawienie wyników prób manewrowych. 2. Obliczenie osiadania statku dowolnie wybraną metodą dla akwenu: 2.1. Płytkowodnego H/T = 1,2 dla prędkości maksymalnej i manewrowej. 2.2. Kanału H/T = 1,2 i średniej szerokości kanału równej trzem szerokościom statku, podczas prędkości manewrowej jw. Podać zastosowaną metodę, wzory i wykresy źródłowe. 3. Opis i analiza dwóch spośród niżej wymienionych operacji manewrowych na podstawie własnych obserwacji. Wykonać rysunki sytuacyjne, obliczenia (np. kotwiczne lub holownicze), uzupełnić własnymi spostrzeżeniami. 3.1. Manewry statku podczas podchodzenia, przyjmowania i zdawania pilota. 3.2. Manewry statku podczas mijania i wyprzedzania innych statków na akwenie ograniczonym. 3.3. Żegluga i manewrowanie w lodach lub w sztormie. 3.4. Manewry portowe i cumownicze samodzielne lub z pomocą holowników. 3.5. Kotwiczenie w celu postoju oraz inne wykorzystanie kotwicy; postój na jednej lub dwóch kotwicach, stawanie, postój i zejście. 3.6. Holowania morskie lub akcje ratownicze. 3.7. Inne sytuacje manewrowe statków specjalistycznych np. cumowanie do pław ładunkowych. 4. Urządzenia, sprzęt i środki ratunkowe oraz ochrony p.poż. 4.1. Specyfikacja i rozmieszczenie urządzeń i sprzętu, jego stan techniczny, konserwacja, dokumentacja, opis i obsługa, plan obrony p.poż. 4.2. Organizacja alarmów ćwiczebnych, wymogi dotyczące organizacji i przebiegu alarmów; listy alarmowe na statku; 4.3. Obowiązki III oficera w zakresie ewidencji, konserwacji i szkolenia obsługi sprzętu p.poż. i ratunkowego. 5. Charakterystyka wyposażenia pokładowego. 5.1. Specyfikacja i rozmieszczenie wyposażenia pokładowego, specjalistycznego i awaryjnego; jego stan techniczny, konserwacja, dokumentacja, opis i obsługa. 5.2. Ocena stanu wyposażenia pokładowego, jego wykorzystania, zużycia i konserwacji