E1 Ś RÓDMIEŚ CIE STREFA E POŁUDNIOWO-ZACHODNIA CZĘŚĆ MIASTA POZNANIA 1. ZMIAN W PRZEZNACZENIU I ZAGOSPODAROWANIU TERENÓW 1.1. Podstawowe funkcje terenów 1.1.1 Tereny wyłączone z zabudowy: ZP tereny parków. 1.1.2 Tereny o specjalnym sposobie zabudowy i zagospodarowania: ZD tereny ogrodów działkowych; ZP* tereny parków, z dopuszczeniem funkcji towarzyszącej, zgodnie z pkt. 1.2.1. 1.1.3 Tereny przeznaczone pod zabudowę: MUsw tereny zabudowy śródmiejskiej, zwartej, średniowysokiej o funkcji mieszkaniowo-usługowej ogólnomiejskiej; U1n tereny zabudowy niskiej, o funkcji usługowej. 1.2. Kierunki zmian w zagospodarowaniu przestrzennym 1.2.1 Zasady ogólne Podstrefa stanowi fragment obszaru funkcjonalnego śródmieścia. Należy dążyć do promowania nowych potencjalnych miejsc lokalizacji funkcji centrotwórczych, wykorzystujących walory projektowanego układu komunikacyjnego miasta. Potencjalny teren pod poszerzenie centrum na obszarze tzw. Wolnych Torów - kreowanie nowoczesnego centrum, poprzez czytelne wkomponowanie w przestrzeń miasta i powiązanie z centrum historycznym. Należy podjąć działania zmierzające do przywrócenia funkcji śródmiejskich obszarom, które utraciły swe funkcje ogólnomiejskie. Należy kształtować obszar podstrefy poprzez: o ochronę wartościowego zainwestowania, o zwiększenie atrakcyjności usług: - utrzymanie i koncentracja atrakcyjnych usług centrotwórczych i ogólnomiejskich, w szczególności wzdłuż ważnych przestrzeni publicznych, - w zabudowie mieszkaniowej lokalizowanej wokół przestrzeni publicznych i ośrodkotwórczych dążenie do przeznaczenia parterów budynków na funkcje ogólnomiejskie, - wprowadzenie różnorodności funkcjonalnej, w tym usług handlu o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2 (w formie domów towarowych, galerii), kierowanych głównie do mieszkańców korzystających ze środków transportu zbiorowego, - poszerzanie stref dla ruchu pieszego, m.in. wskazanie ulic o dominacji handlu, jako ulic o priorytecie dla ruchu pieszego, - poprawa dostępności komunikacyjnej, - budowa garaży podziemnych i kubaturowych, o poprawę standardu zamieszkiwania i ochronę terenów mieszkaniowych: - utrzymanie priorytetu dla funkcji mieszkaniowej, - ochrona funkcji mieszkaniowej przed wypieraniem przez funkcje agresywne, przy jednoczesnym zabezpieczeniu funkcji z zakresu usług podstawowych, - ochrona i rehabilitacja zabudowy mieszkaniowej, - poprawa wskaźników zagospodarowania (w szczególności w odniesieniu do intensywności zabudowy i zieleni), 293
- zakaz lokalizacji funkcji uciążliwych, w tym generujących zwiększony ruch samochodowy, - wzdłuż ulic, szczególnie klasy Z, G, GP, GPS oraz terenów kolejowych należy dążyć do lokalizacji funkcji usługowych ogólnomiejskich w formie pierzei izolującej dla mieszkalnictwa. Sposób zagospodarowania na terenach objętych formą ochrony zabytków lub w miejscach o szczególnym znaczeniu dla kształtowania przestrzeni miejskiej, należy rozpatrywać indywidualnie z uwzględnieniem specyfiki miejsca i szerokiego kontekstu przestrzennego. W podstrefie obowiązuje zakaz wprowadzania nowych funkcji przemysłowych. W ramach terenu MUsw występuje teren usług specjalistycznych Międzynarodowych Targów Poznańskich (MTP): o teren przeznaczony na cele funkcji wystawienniczych z usługami towarzyszącymi: biura, hotele, banki, handel, gastronomia, rozrywka a także usługi związane z obsługą komunikacyjną, jak garaże (podziemne i wielokondygnacyjne); jako funkcję uzupełniającą dopuszcza się usługi sportu, o kształtowanie obszaru poprzez: - utrzymanie terenu jako całościowego kompleksu funkcjonalnoprzestrzennego, stanowiącego ważne miejsce identyfikacji przestrzeni miasta, - podnoszenie atrakcyjności terenu, przez modernizację i przebudowę powierzchni wystawienniczej, w celu dostosowania jej do współczesnych wymogów, z uwzględnieniem kontekstu historycznej dzielnicy wielkomiejskiej, - poprawę dostępności komunikacyjnej terenu przez organizację obsługi komunikacyjnej, powiązanie z terenami funkcjonalnymi miasta również systemem połączeń podziemnych, - ochronę historycznych i przyrodniczych elementów zagospodarowania (w tym terenów pocmentarnych). Na terenie o funkcji U1n dopuszcza się lokalizację funkcji usługowych w powiązaniu z funkcją i zabudową dworca autobusowego. Wymaga się, aby całość zabudowy uwzględniała kontekst urbanistyczno-architektoniczny Sołacza. Zasady uzupełniające dla terenów poprzemysłowych i powojskowych: Należy dążyć do eliminacji funkcji przemysłowych: o tereny przemysłowe powinny ulegać kompleksowym przekształceniom funkcjonalno-przestrzennym zgodnie z zasadami obowiazującymi dla podstrefy, o na terenach poprzemysłowych dążyć do wytworzenia nowej jakości przestrzeni, uwzględniającej kontekst urbanistyczno-architektoniczny dzielnicy i otoczenia, m.in. - rejon ulic: św. Wawrzyńca, Janickiego potencjalne miejsce koncentracji funkcji mieszkaniowo-mieszkaniowej, - na terenie użytkowanym przez Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego dopuszcza się możliwość prowadzenia działań inwestycyjnych w okresie przejściowym, o na terenach powojskowych w rejonie ulicy Ułańskiej - Wojskowej, stanowiących potencjalne miejsca koncentracji mieszkalnictwa i usług ogólnomiejskich, należy utrzymać formy obiektów historycznych, a nową zabudowę dostosować do charakteru założenia. Zasady uzupełniające dla terenów parków: o na terenie parku Kasprowicza ZP* jako uzupełnienie funkcji zieleni, dopuszcza się lokalizację obiektów sportowych w zieleni: otwartych (niekubaturowych) i kubaturowych (w tym hali widowiskowo sportowej) na podstawie kompleksowego opracowania na etapie sporządzania miejscowego planu, o na terenie obecnego ogrodu zoologicznego przy ulicy Zwierzynieckiej ZP*, funkcję podstawową stanowi zieleń publiczna. Dopuszcza się utrzymanie i wprowadzenie funkcji towarzyszącej: zoologicznej, kultury, wystawienniczej, edukacyjnej, gastronomicznej, itp. 294
Zasady zagospodarowania na terenach zieleni oraz terenach otwartych określono w części Kierunki ochrony środowiska przyrodniczego i jego zasobów. 1.2.2 Zasady kształtowania zabudowy Zasady ogólne: o fragment funkcjonalnego śródmieścia, jako zgrupowania historycznej intensywnej, zwartej zabudowy śródmiejskiej oraz zabudowy, której charakter i parametry należy zharmonizować pod względem: zasad podziałów płaszczyzn i brył, proporcji wymiarów, pochylenia dachów, rozwiązań detali, kolorystyki, zastosowania materiałów itp. z formami wartościowych obiektów istniejących w strefie. Zasady uzupełniające dla podstrefy: o zabudowę podstrefy należy kształtować w formie uzupełnień w pierzejach wzdłuż ulic i w zabudowie kwartałowej, nawiązując do charakteru kamienic śródmiejskich, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych dzielnic wielkomiejskich, o należy dążyć do utrzymywania gzymsu dachowego na wysokości 17,50 m powyżej poziomu terenu - historycznej, charakterystycznej dla miasta; o preferowana wysokość zabudowy wynosi 5 kondygnacji od poziomu terenu do gzymsu dachowego, z dodatkową kondygnacją w dachu stromym lub wycofaną poza linię gzymsu, o w zabudowie pierzejowej należy kierować się zasadą zharmonizowania i wyrówywania wysokości. Zasady uzupełniające dla terenu usług specjalistycznych Międzynarodowych Targów Poznańskich (MTP): o dążenie do wytworzenia zabudowy o charakterze śródmiejskim, w szczególności dla funkcji towarzyszącej funkcji wystawienniczej, o wysokość zabudowy i miejsca jej lokalizacji należy podporządkować zasadom ochrony historycznych panoram miasta, ładu przestrzennego (z zachowaniem charakterystycznych widoków) oraz specyfice dzielnicy. Należy utrzymać i uzupełniać zespoły zabudowy mieszkaniowej wolno stojącej o charakterze willowym w rejonach ulic: o Krasińskiego, Zacisze, o Konopnickiej, Orzeszkowej, o Iłłakowiczówny, o Langiewicza, Pamiątkowej, Traugutta, o Nad Seganką, Janickiego, o Klonowica. Na terenach zabudowy blokowej przyjęto zasady zagospodarowania określone w części Obszary do przekształceń, rehabilitacji i rekultywacji. Zasady zagospodarowania na terenach zieleni określono w części Kierunki ochrony środowiska przyrodniczego i jego zasobów. 1.2.3 Cele publiczne Wyznacza się obszary celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym: o teren pod kontynuację budowy Akademii Medycznej w rejonie ulic: Przybyszewskiego Bukowska, o teren pod rozbudowę kampusu Politechniki Poznańskiej w rejonie placu M.Skłodowskiej-Curie, o teren pod rozbudowę dworca PKS w rejonie ulic: Jakuba Wujka-Przemysłowa, o teren pod budowę autobusowego dworca Grudzieniec, o teren pod budowę siedziby administracji rządowej przy ulicy Chłapowskiego. Wyznacza się obszary inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym: o GPZ Towarowa. W zakresie realizacji celu publicznego na terenach wyłączonych z zabudowy obowiązują zasady zawarte w części Kierunki ochrony środowiska przyrodniczego i jego zasobów. Na pozostałych terenach przyjęto nadrzędną zasadę, że ewentualne nowe, obecnie trudne do przewidzenia inwestycje celu publicznego mogą być 295
zlokalizowane w granicach podstrefy pod warunkiem podjęcia działań minimalizujących ewentualne kolizje z docelowymi funkcjami terenu. 1.3. Tereny zamknięte W podstrefie występują tereny zamknięte. W przypadku wyłączenia tych obszarów z terenów zamkniętych ich zagospodarowanie powinno zapewniać ciągłość powiązań funkcjonalno przestrzennych. 2. ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ 2.1. Kształtowanie ładu przestrzennego 2.1.1 Zasady ogólne: Wszelkie działania inwestycyjne nie mogą naruszać spójności historycznej terenu. Należy dążyć do wykształcenia: o krawędzi strefy śródmieścia na obszarach zabudowy wzdłuż II ramy komunikacyjnej miasta tj. ulic: Hetmańska, Wł.Reymonta, St.Przybyszewskiego i Żeromskiego. o krawędzi podstrefy wzdłuż ulicy Dolna Wilda ze względu na jej ekspozycję od strony terenów zieleni podstrefy ZS2. Nowe obiekty architektoniczne muszą uwzględniać kontekst urbanistycznoarchitektoniczny dzielnic wielkomiejskich i do nich nawiązywać. Nowa zabudowa wprowadza lub kontynuuje zasadę zabudowy kwartałowo pierzejowej o wysokich walorach estetycznych i kompozycyjnych. Należy dążyć do zachowania ciągłości rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych z innymi podstrefami m.in. stworzenia połączenia z Sołaczem (podstrefa ZW2) i dolnym tarasem Rataj (podstrefa D1), centrum (strefa A) i zielenią doliny rzeki Warty (podstrefa ZS1 i ZS2). Należy zadbać o zachowanie relacji przestrzennych zespołów urbanistycznych z terenami zieleni poprzez wyznaczenie połączeń, otwarć, panoram, punktów widokowych itp. Dotyczy to przede wszystkim zabudowy wzdłuż ulicy Dolna Wilda. Należy kształtować zabudowę poszczególnych zespołów urbanistycznych zapewniając: o ciągłość struktury zieleni poprzez wykształcenie alei, zieleńców łączących istniejące parki podstref E1 i E2: Jana Kasprowicza, G.Manitiusa, Raszyński i Górczyński; o zachowanie zieleni zorganizowanej podstrefy (parki, zieleńce itd.). 2.1.2 Obiekty handlowe (w tym o powierzchni sprzedaży powyżej 2000m 2 ) Dopuszcza się lokalizowanie obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2 w rejonach: o Dworca PKP; o terenu ograniczonego ulicami Towarową, Wierzbięcice, J. Wujka, Przemysłową (Dworzec PKS); o ulic Gajowa, Zwierzyniecka, Kraszewskiego, Sienkiewicza. W przypadku lokalizacji obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2 postuluje się zróżnicowanie funkcjonalne obiektu (połączenie kilku funkcji usługowych preferowane: handel, kultura, gastronomia itp.). Dla obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 300 m 2 wymaga się: o utrzymania śródmiejskiego charakteru zabudowy; o podporządkowania zasadom kształtowania zabudowy określonym dla danego terenu uszczegółowionym na etapie sporządzania miejscowego planu. Zakazuje się realizacji obiektów handlowych w formie wolno stojącej. Parkowanie dla obsługi obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży powyżej 300m 2 - wyłącznie w ramach obiektu handlowego lub w innym obiekcie kubaturowym. 2.2. Działania zwiększające pozytywne oddziaływanie barier funkcjonalnoprzestrzennych Wymaga się zniwelowania oddziaływania barier przestrzennych jakimi są tory kolejowe rozdzielające: 296
o dzielnicę Wilda od Łazarza - poprzez stworzenie bezkolizyjnego połączenia nad torami w rejonie przedłużenia ulicy Kanałowej oraz reaktywowanie obszaru tzw. Wolnych Torów w zakresie zmiany przeznaczenia i charakteru zabudowy na śródmiejski, w przypadku wyłączenia tego obszaru z terenów zamkniętych; o dzielnicę Jeżyce od Sołacza - poprzez zwiększenie ilości połączeń komunikacyjnych (także pieszych i rowerowych), w szczególności należy zwiększyć przepustowość ulicy Nad Wierzbakiem. 2.3. Kształtowanie fizjonomii miasta 2.3.1 Miejsca szczególne bramy centrum miasta W ramach podkreślania indywidualnej specyfiki podstrefy, istnieje konieczność sprecyzowania i wyznaczenia tzw. miejsc bramowych zlokalizowanych przy głównych wjazdach komunikacyjnych do centrum. Z tego względu świadomych działań urbanistycznych i architektonicznych wymagają skrzyżowania ulic: o Dolna Wilda Królowej Jadwigi, o Wierzbięcice Towarowa, o Towarowa - most Dworcowy, o F.D.Roosevelta Towarowa, o F.D.Roosevelta Św. Marcin (rondo Kaponiera), o F.D.Roosevelta Dąbrowskiego, Fredry (most Teatralny), o F.D.Roosevelta Libelta. Przeobrażenia w obrębie tych obszarów muszą respektować kulturowe i historyczne wartości miejsca. Formę rozwiązania urbanistycznoarchitektonicznego należy sporządzić w oparciu o szczegółowe studia sylwety miasta. 2.3.2 Miejsca szczególne bramy miasta Wymaga się przeprowadzenia przeobrażeń przestrzennych w obrębie dworca autobusowego PKS i Dworca Głównego PKP. Należy dążyć do połączenia obu funkcji lub ich maksymalnego zbliżenia oraz ze względu na rangę tych miejsc w mieście nadać adekwatny dla pełnionej roli charakter i wygląd estetyczny. 2.3.3 Dominanty przestrzenne Wymaga się zachowania istniejących dominant przestrzennych o oddziaływaniu pozytywnym: o kościół Matki Boskiej Bolesnej przy ulicy Głogowskiej górujący na Łazarzu, o kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i Św. Floriana przy ulicy Kościelnej, o kościół garnizonowy Podwyższenia Krzyża Świętego przy ulicy Szamarzewskiego, o szkoła przy ulicy J. Słowackiego, o kościół Maryi Królowej - na Wildzie, o Iglica Międzynarodowych Targów Poznańskich zamykająca ulicę Towarową, jako bardzo silny wyznacznik przestrzenny zarówno samego śródmieścia jak i całego miasta Poznania. Ustala się zakaz sytuowania budynków wysokich i wysokościowych, z wyjątkiem obszaru tzw. Wolnych Torów oraz rejonu ul. Roboczej (teren użytkowany przez Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego), na których istnieje możliwość lokalizacji grup budynków wysokich pod warunkami wynikającymi z obowiązku sporządzenia analiz obsługi komunikacyjnej całego terenu. Możliwość powstania budynków wysokich należy uzależnić od stopnia ich ingerencji w krajobraz miasta, tak aby nie okaleczał sylwety miasta. Miejsca, gdzie występują budynki lub zespoły budynków wysokich i wysokościowych oddziaływujące negatywnie, po zdekapitalizowaniu się masy budowlanej należy zagospodarować lub zabudować obiektami o charakterze i parametrach obowiązujących na danym terenie. Dotyczy to przede wszystkim zespołu wieżowców przy ulicy Norwida oraz pojedynczych dominant takich jak: dom studencki przy ulicy Przybyszewskiego, wieżowce przy ulicy Dąbrowskiego i przy ulicy Gajowej. Budynki te ze względu na swoje gabaryty wprowadzają dysonans w odbiorze historycznej tkanki miasta. 297
2.3.4 Elementy dysharmonizujące krajobraz miejski Postuluje się nie wprowadzanie tymczasowych obiektów budowlanych. Zakazuje się lokalizowania placów postojowych na terenach niezabudowanych, z wyjątkiem wyznaczonych w studium ogólnodostępnych parkingów dla autobusów turystycznych,parkingów buforowych oraz parkingów obsługujących tereny MTP. W obrębie podstrefy postuluje się zlikwidowanie istniejących stacji paliw oraz zakazuje się lokalizowania nowych, w formie wolno stojącej. Urządzenia reklamowe o Dopuszczalne w podstrefie urządzenia reklamowe należy lokalizować z uwzględnieniem generalnych zasad lokalizacji określonych w części ogólnej w punkcie Zasady lokalizowania urządzeń reklamowych i informacyjnych. o Na terenach ZP, ZD zakazuje się lokalizowania urządzeń reklamowych. o Na terenach ZP* dopuszczenie lokalizowania urządzeń reklamowych oraz określenie miejsc ich lokalizacji może nastąpić wyłącznie na etapie sporządzania planu miejscowego. o Na terenach MUsw zakazuje się lokalizowania urządzeń reklamowych, za wyjątkiem: - słupów reklamowych, których forma i miejsca lokalizacji zostaną określone na etapie sporządzania planu miejscowego, - urządzeń reklamowych wolno stojących i umieszczanych na budynkach w miejscach do tego przystosowanych, wyłącznie na terenach usług specjalistycznych Międzynarodowych Targów Poznańskich. o Na terenach U1n zakazuje się lokalizowania urządzeń reklamowych, za wyjątkiem: - słupów reklamowych, - urządzeń umieszczanych na budynkach w miejscach do tego przystosowanych; określenie zasad lokalizacji urządzeń reklamowych na budynkach powinno nastąpić na etapie sporządzania planu miejscowego. Urządzenia informacyjne o Dopuszczalne w podstrefie urządzenia informacyjne należy lokalizować z uwzględnieniem generalnych zasad lokalizacji określonych w części ogólnej w punkcie Zasady lokalizowania urządzeń reklamowych i informacyjnych. o Należy dążyć do wykluczania lokalizacji wolno stojących urządzeń informacyjnych, z wyjątkiem związanych z systemem informacji miejskiej. Obiekty telefonii komórkowej o Dopuszczalne w podstrefie obiekty telefonii komórkowej należy lokalizować z uwzględnieniem generalnych zasad lokalizacji określonych w części ogólnej w punkcie Zasady lokalizowania obiektów telefonii komórkowej. o Na terenach ZP zakazuje się lokalizowania obiektów telefonii komórkowej. o Na terenach ZP* i ZD obiektów telefonii komórkowej, w miejscach określonych na etapie sporządzania planu miejscowego. o Na terenach MUsw, U1n zakazuje się lokalizowania wolno stojących obiektów telefonii komórkowej. 2.3.5 Panoramy, ciągi i punkty widokowe Należy bezwzględnie chronić istniejące, historyczne panoramy miasta widoczne z następujących punktów i ciągów widokowych: o P1 - skrzyżowanie ulic Winogrady, Księcia Mieszka I, Armii Poznań i Pułaskiego; o P2 - okolice obelisku na Cytadeli; o P3 - skrzyżowanie ulic Słowiańskiej i Księcia Mieszka I; o P4 - skrzyżowanie ulicy Księcia Mieszka I i Alej Solidarności; o P12 - ulica Dąbrowskiego na wysokości pętli tramwajowej na Ogrodach, o P13 - skrzyżowanie ulic Bukowskiej i Kraszewskiego; o P15 - wiadukt nad doliną rzeki Warty w ciągu ulicy Hetmańskiej; o P31 - most Królowej Jadwigi; o P33 - most Teatralny; o P34 - most Uniwersytecki; o P35 - most Dworcowy; o P36 - wiadukt kolejowy nad ulicą Niestachowską; 298
o A-A - strona zabudowy Centrum - od mostu Teatralnego do mostu Dworcowego; o B-B - nasyp kolejowy od mostu Teatralnego do ulicy Poznańskiej; o D-D - nasyp kolejowy między ulicą Poznańską a Niestachowską; o F-F - wschodnia skarpa doliny rzeki Warty od mostu Królowej Jadwigi do wiaduktu w ciągu ulicy Hetmańskiej. 2.4. Przestrzenie publiczne 2.4.1 Obszary przestrzeni publicznej Najważniejsze przestrzenie publiczne (ciągi i miejsca) to: o Dworzec Główny kolejowy PKP, o Dworzec autobusowy PKS przy ulicy Towarowej, o ciąg wzdłuż ulicy Roosevelta od mostu Dworcowego do mostu Teatralnego zapewniający wgląd na historyczną panoramę centrum miasta. Najważniejsze przestrzenie publiczne jednocześnie będące cząstkowymi elementami systemu przestrzeni publicznych (rynek dzielnicowy - główny ciąg miejski - centrum): o rynki dzielnicowe: rynek Jeżycki, Łazarski, Wildecki. o główne ciągi miejskie wprowadzające do centrum z wskazanych rynków (oparte na istniejących ciągach kulturowych i handlowych): - ulica Dąbrowskiego, - ulica Głogowska, - ulica Wierzbięcice, - ulica Górna Wilda i Dolna Wilda. o ciągi pośrednie tworzące powiązania pomiędzy dzielnicami: Sołacz, Jeżycami, Łazarzem, Wildą, Ratajami dotyczy to: - ulica Kościelna łącząca park Sołacki z Rynkiem Jeżyckim; - od rynku Jeżyckiego ciąg ulic: Kraszewskiego, Szylinga, Matejki (wzdłuż parku Wilsona), Berwińskiego, łączące Jeżyce z Łazarzem; - ulica Kanałowa z projektowanym wiaduktem - łączącym Łazarz z Wildą (obszar Wolnych Torów); - od rynku Wildeckiego ulica Św. Jerzego z sugerowanym połączeniem komunikacyjnym (kładka pieszo-rowerowa) - łączącym Wildę i Rataje (osiedle Piastowskie projektowany rynek). Ustalenia dla najważniejszych przestrzeni publicznych o Należy dążyć do stworzenia całościowego systemu przestrzeni publicznych o wysokich walorach przestrzennych. W pierwszej kolejności powinno się zadbać o kształtowanie ich ładu przestrzennego, w tym: - wymaga się wprowadzenia jednorodnej formy zagospodarowania o najwyższej jakości dla większych fragmentów przestrzeni publicznych. Organizacja w odbiorze powinna być spójna i ciągła (posadzka, przekrój ulicy, wspólne elementy małej architektury, zieleń, oświetlenie, pierzeje itd.); - wymaga się zadbania o sferę estetyczną pierzei tworzących rynki oraz ciągi piesze poprzez przeprowadzenie rewaloryzacji lub renowacji historycznych budynków, lokalizację nowych budynków (plomb) spójnych i nawiązujących do zabudowy istniejącej (należy również uzupełnić brakujące pierzeje rynków: Wildeckiego i Łazarskiego, Jeżyckiego); - należy zdefiniować formę i charakter zagospodarowania płyty rynków dzielnicowych, poprzez sprecyzowanie możliwości i sposób lokalizowania na ich terenie targowisk lub innych form użytkowania (np. wjazdów do parkingów podziemnych); - wymaga się zmniejszenia do minimum parkowania przy ulicach towarzyszących ciągom pieszym oraz przy rynkach, w celu zapewnienia wysokiej jakości przestrzeni przeznaczonej dla ruchu pieszego; - wymaga się reorganizacji przestrzeni (wzdłuż ulicy Towarowej), łączącej Dworzec Główny PKP i dworzec autobusowy, zapewniając powiązanie pomiędzy ciągiem ulicy Głogowskiej a centrum miasta; - Ciąg ulicy Dolna Wilda powinien umożliwiać powiązanie z projektowanym parkiem wzdłuż ulicy Dolna Wilda, między ulicą Królowej Jadwigi a Parkiem im. Jana Pawła II (podstrefa ZS1). 299
- Postuluje się aby wybór rozwiązania formy i charakteru zagospodarowania dla obszaru przestrzeni publicznej odbywał się na drodze konkursu architektoniczno-urbanistycznego, w celu uzyskania rozwiązań o najwyższej jakości przestrzennej. o Dodatkowo w celu zachowania ciągłości systemu przestrzeni publicznych sposób jego organizacji należy w miarę możliwości oprzeć o kontynuację formy zagospodarowania ciągów w sąsiadujących terenach. Wskazuje się konieczność stworzenia połączeń komunikacyjnych niezbędnych do funkcjonalnego i przestrzennego powiązania terenów, pomiędzy: - Łazarzem a Wildą, bezkolizyjne połączenie nad torami w rejonie przedłużenia ulicy Kanałowej; - Wildą a Ratajami, (np. kładka pieszo rowerowa na Warcie na przedłużeniu ulicy Św. Jerzego); - Wildą a centrum. o Ponadto w celu zachowania ciągłości systemu przestrzeni publicznych należy dążyć do wytworzenia bezkolizyjnych połączeń pieszych (np. przejść podziemnych) pomiędzy rynkiem dzielnicowym a centrum. Dotyczy to skrzyżowań ulic: - Dąbrowskiego - Roosevelta, - Wierzbięcice - Królowej Jadwigi, - Górna Wilda i Dolna Wilda - Królowej Jadwigi; o Obszary dworców PKP i PKS powinny tworzyć spójną całość przestrzenną o charakterystycznym, estetycznym wyglądzie. Dodatkowo należy w ich obrębie zorganizować przestrzeń publiczną oraz zapewnić bezpośrednie, bezpieczne, piesze połączenia z komunikacją miejską oraz z potencjalnie najcenniejszymi miejscami Poznania (centrum, terenem Międzynarodowych Targów Poznańskich, Wolnymi Torami). o W drugim etapie należy wytworzyć ciąg pośredni łączący dzielnice (Sołacz, Jeżyce, Łazarz, Wildę i Rataje). Sposób ich organizacji winien być spójny (przekrój ulicy, materiały, posadzka, zieleń, oświetlenie itd.) oraz łączący się z założeniami podstawowej struktury najważniejszych przestrzeni publicznych. o Należy dążyć do wyznaczenia również nowych przestrzeni ośrodkotwórczych, w poszczególnych zespołach urbanistycznych. 2.4.2 Kierunki kształtowania przestrzeni makrownętrza doliny rzeki Warty Należy zadbać o wytworzenie krawędzi zespołów urbanistycznych od strony ulicy Dolna Wilda poprzez określenie np. obowiązującej linii zabudowy i parametrów zabudowy. Wymaga się stworzenia połączeń otwarć, ciągów pieszych i rowerowych w tkance dzielnicy Wilda zapewniających powiązania przestrzenne z zielenią podstrefy ZS2. 2.4.3 Kierunki kształtowania fragmentu makrownętrza II ramy ulice: Hetmańska, Wł. Reymonta, St. Przybyszewskiego i Żeromskiego Należy dążyć do wykształcenia elementów strukturalnych o charakterystycznym ładzie przestrzennym dla całej trasy tj.: o należy chronić istniejącą zieleń wysoką wzdłuż ulic: St. Przybyszewskiego, Wł. Reymonta i Hetmańskiej (na odcinku pomiędzy ulicami Głogowską a Wł. Reymonta) i uzupełnić ją w razie konieczności; o wzdłuż ulic: Hetmańskiej i S.Żeromskiego należy w ramach możliwości wprowadzić zieleń wysoką, w celu zapewnienia ciągłości strukturalnej całej trasy; o należy uzupełnić i chronić system obiektów szczególnych zamykających osiowo poszczególne odcinki II ramy lub ulic dojazdowych (np. dominant o charakterze lokalnym), zlokalizowanych na skrzyżowaniach ulic: - Hetmańska Dolna Wilda (np. forma estakady II ramy komunikacyjnej), - Hetmańska Głogowska, - Hetmańska Wł.Reymonta, - Wł. Reymonta, Grunwaldzka, St. Przybyszewskiego (rondo Jana Nowaka Jeziorańskiego), - St.Przybyszewskiego Bukowska, 300
- St.Przybyszewskiego Dąbrowskiego S. Żeromskiego. Należy dążyć do określenia na terenach zurbanizowanych obowiązującej linii zabudowy wzdłuż ulic oraz dostosowania wysokości zabudowy po obu stronach ulicy w celu wykrystalizowania się czytelnych ścian urbanistycznych makrownętrza ulicy lub zaproponowania na fragmentach innej formy zagospodarowania (np. zieleń wysoka). 2.4.4 Kierunki kształtowania makrownętrza I ramy ulica Roosevelta, Królowej Jadwigi Należy wykształcić krawędzie dzielnic Jeżyce i Wildy wzdłuż ulic I ramy, zachowując obszary zieleni zorganizowanej centrum (strefy A) i podstrefy E1 (park Marcinkowskiego, park Drwęskich) oraz podkreślając system miejsc szczególnych tzw. bram centrum miasta. 2.4.5 Kierunki kształtowania przestrzeni terenów wzdłuż kolei Należy zwrócić szczególną uwagę na kształtowanie przestrzeni wjazdu drogą kolejową w sąsiedztwie Dworca Głównego PKP (dotyczy zespołów urbanistycznych Łazarza i Wildy przyległych do torów kolejowych) poprzez: o wytworzenie krawędzi zabudowy wzdłuż torów, o podniesienie estetyki zabudowy, o wytworzenie elewacji frontowej również od strony torów kolejowych, o wytworzenie przejścia między Wildą a Łazarzem. W przypadku północnych terenów dzielnicy Jeżyce, w szczególności wzdłuż ulic: Św.Wawrzyńca, Nad Bogdanką i C.K. Norwida należy dążyć do podniesienia estetyki lokalizowanych w jej sąsiedztwie budynków lub innych form zagospodarowania. 3. OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I JEGO ZASOBÓW 3.1. Kierunki ochrony zasobów geologicznych, ukształtowania terenu, wód podziemnych i powierzchniowych, powietrza atmosferycznego 3.1.1 Należy dążyć do poprawy jakości wód podziemnych i powierzchniowych poprzez zmniejszenie obciążeń i wyeliminowanie zrzutów ścieków bytowych oraz przemysłowych do wód powierzchniowych i gruntowych. 3.1.2 Należy dążyć do utrzymania wysokiej jakości powietrza poprzez ograniczanie emisji zanieczyszczeń m.in. przez likwidację lokalnych kotłowni, podłączanie wszystkich obiektów budowlanych do miejskiego - centralnego systemu ciepłowniczego lub zastosowanie proekologicznych mediów grzewczych (w szczególności dotyczy terenów usługowych). 3.1.3 W celu polepszania przepływu powietrza postuluje się zwiększanie powierzchni terenów zieleni towarzyszącej zabudowie oraz tworzenie pasów zieleni w ciągach komunikacyjnych, uwzględnianie w założeniach urbanistycznych korytarzy przewietrzania miasta. 3.2. Kierunki i zasady ochrony terenów zieleni 3.2.1 Za niezbędne uznaje się zachowanie i wzbogacanie następujących terenów zieleni: Parki ZP: o Wilsona z Palmiarnią przy ulicy Matejki, o Jarogniewa i Izabeli Drwęskich przy ulicy Topolowej, zieleńce: o między ulicami Szylinga i Bukowską, o między ulicami Szylinga i Grunwaldzką, o między ulicami Grunwaldzką i Przybyszewskiego, o przy ulicy Dąbrówki, zieleń towarzysząca: 301
o zabudowie, w tym: - park przy Szpitalu Klinicznym im. Degi, - otoczenie Willi Th. Sterna przy ulicy Dolna Wilda, - otoczenie Willi Flora przy ulicy Grunwaldzkiej 3, - otoczenie budynków Politechniki Poznańskiej przy ulicy Bergera, o ulicom i placom, w tym: - ulica Kościelna, - między Rynkiem Łazarskim a ulicą Głogowską, - plac M.Skłodowskiej - Curie - plac Wyspiańskiego. 3.2.2 Za niezbędne uznaje się zachowanie następujących terenów zieleni z dopuszczeniem lokalizowania obiektów budowlanych służących funkcji sportu i rekreacji: Park ZP* im. Jana Kasprowicza przy ulicy Jarochowskiego. Na wyżej wymienionym terenie zieleni: zakazuje się lokalizowania obiektów tymczasowych; przyjmuje się, że maksymalna powierzchnia zabudowy nie może przekroczyć 30%. 3.2.3 Teren Starego Zoo przy ulicy Zwierzynieckiej wskazuje się do zmiany przeznaczenia na park ZP*. Na tym terenie: przyjmuje się, że maksymalna powierzchnia zabudowy nie może przekroczyć 15%; należy zachować i chronić zieleń wysoką; zakazuje się lokalizowania obiektów tymczasowych. 3.2.4 Należy dążyć do zachowania i wzbogacania zieleni towarzyszącej zabudowie. 3.2.5 Należy dążyć do zwiększania udziału zieleni poprzez wprowadzanie zieleńców, skwerów przyulicznych oraz zieleni towarzyszącej, które dodatkowo podkreślałyby walory architektoniczne zabudowy śródmieścia. 3.2.6 Sugeruje się odtworzenie alei, ogrodów, parków, zieleńców zgodnie z uwarunkowaniami historycznymi. 3.2.7 Proponuje się wprowadzanie zieleni urządzonej z elementami małej architektury, służącymi rekreacji we wnętrzach kwartałów zabudowy śródmiejskiej. 3.2.8 Wskazane jest zachowanie, uzupełnianie oraz wprowadzanie zieleni wysokiej wzdłuż ulic. 3.3. Kierunki i zasady ochrony terenów otwartych 3.3.1 Zasady ochrony dla obszarów i obiektów cennych przyrodniczo Tereny objęte formami ochrony przyrody: o W podstrefie mogą występować obiekty przyrodnicze wpisane do wojewódzkiego rejestru pomników przyrody, dla których ochrona realizowana jest na podstawie odpowiednich aktów prawnych. 3.3.2 Kształtowanie polityki gospodarowania terenami ogrodów działkowych Utrzymuje się funkcje ogrodów działkowych ZD dla terenów: o ROD im. M. Curie Skłodowskiej przy ul. Kolejowej; o ROD Łukaszewicza przy ulicach Dmowskiego i Hetmańskiej; o ROD Kopczyńskiego przy ulicach Dmowskiego i Hetmańskiej. Na wyżej wymienionych terenach należy wprowadzić: o ograniczenie wysokości obiektów towarzyszących (świetlice, budynki techniczne) do 1 kondygnacji nadziemnej, o nakaz lokalizacji parkingów i punktów zbierania odpadów wewnątrz terenów ogrodów działkowych. 302
4. OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I JEGO ZASOBÓW 4.1. Zasady ochrony dla obszarów i obiektów cennych kulturowo: 4.1.1 Obszary i obiekty objęte formą ochrony zabytków: Zespoły urbanistyczno architektoniczne: najstarszych dzielnic i zespół tzw. Johówki oraz zespół kamienic secesyjnych o Na wyżej wymienionych terenach należy: - dążyć do zachowania historycznych linii zabudowy ulic i placów zachować historyczne linie zabudowy ulic i placów, jeżeli nie koliduje to z przyjętymi rozwiązaniami komunikacyjnymi - uzupełnić zabudowę w ciągach ulicznych i na obrzeżach kwartałów; - chronić pierwotne rozwiązania architektoniczne w zakresie proporcji, skali i charakteru zabudowy; - chronić układy: dawnej wsi Jeżyce wzdłuż ulicy Kościelnej i Rynku Jeżyckiego, układ Rynku Łazarskiego i jego historycznych powiązań z centrum miasta, układ Rynku Wildeckiego wraz z przyległymi traktami; - dostosować nową zabudowę do zabudowy historycznej; - w zabudowie rozproszonej typu willowego należy chronić zieleń towarzyszącą zabudowie poprzez nieprzekształcanie jej na inne cele; - w zabudowie wielorodzinnej należy dążyć do zachowania tzw. przedogródków, czyli powierzchni usytuowanych pomiędzy liniami rozgraniczającymi ulic a elewacjami budynków. Zespół koszarowy w rejonie ulic Grunwaldzka, Ułańska, Wojskowa, Wyspiańskiego o Na wyżej wymienionym obszarze należy: - w przypadku nowych lokalizacji respektować historyczną strukturę przestrzenną założenia i harmonijnie wpisywać się w zastany układ; - dostosować gabaryty, ukształtowanie bryły, kompozycję elewacji do historycznej zabudowy koszarowej. Park Wilsona o Na wyżej wymienionym terenie należy: - przeciwdziałać rozwojowi chaotycznej zabudowy wokół założenia; - zapewnić ochronę układu przestrzennego założenia; - zachować ukształtowanie terenu. Ogród Zoologiczny przy ulicy Zwierzynieckiej Ogród z aleją platanów przy szpitalu ortopedycznym przy ulicy 28 Czerwca 1956 r. Zespół zajezdni tramwajowej przy ul. Gajowej. Na wyżej wymienionych terenach ochrona realizowana jest na podstawie odpowiednich aktów prawnych. W obrębie podstrefy istnieją obiekty wpisane do rejestru zabytków, dla których ochrona realizowana jest na podstawie odpowiednich aktów prawnych. 5. OBSZARY DO PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI I REKULTYWACJI 5.1. Przekształcenia wyłącznie w zakresie wyznaczonym na rysunku Studium 5.1.1 Przekształcenia funkcjonalno przestrzenne Należy dążyć do kształtowania czytelnej przestrzennie i sprawnej funkcjonalnie struktury podstrefy poprzez przekształcanie istniejącego zagospodarowania terenów odpowiednio na funkcję wskazaną w pkt 1.1. 5.2. Rehabilitacja wyłącznie w zakresie wyznaczonym na rysunku Studium 5.2.1 Rehabilitacja terenów zabudowy o charakterze blokowym Należy dążyć do wykształcenia zwartego układu przestrzennego osiedli mieszkaniowych oraz do uzyskania na wyznaczonych terenach wysokiej jakości środowiska zamieszkania dostosowanego do współczesnych wymogów i norm poprzez: o poprawę estetyki i standardu technicznego budynków; 303
o wymianę obiektów budowlanych, których stan techniczny nie pozwala na opłacalne ekonomicznie przeprowadzenie remontów, oraz wprowadzenie na uwolnionych i niezabudowanych terenach nowej zabudowy mieszkaniowo usługowej, śródmiejskiej zwartej średniowysokiej. 5.2.2 Rehabilitacja historycznych dzielnic Należy dążyć do poprawy warunków życia oraz podnoszenia atrakcyjności i jakości przestrzeni poprzez: o rewaloryzację zdewastowanych obiektów budowlanych lub podnoszenie ich wartości estetycznych; o wprowadzenie na niezabudowanych terenach nowej zabudowy oraz wymianę obiektów budowlanych, zwłaszcza o charakterze blokowym, których stan techniczny nie pozwala na ekonomiczne przeprowadzenie remontów na zabudowę nawiązującą skalą i charakterem do istniejącej historycznej. Struktura nowo realizowanych obiektów budowlanych powinna być zharmonizowana z istniejącą, historyczną tkanką miejską; o zachowanie przestrzeni publicznych i podnoszenie ich jakości poprzez atrakcyjne zakomponowanie wnętrz urbanistycznych. Należy dążyć do poprawienia lub przywrócenia jakości założeń parkowych (zieleń, wody, ukształtowanie terenu) poprzez: o odtworzenie lub wzbogacenie składu drzewostanu i zespołów roślinnych parków; o odnowienie istniejących elementów parków: odbudowa lub poprawienie jakości alejek, sadzawek, fontann, oczek wodnych lub innych obiektów małej architektury; o wyeksponowanie historycznych obiektów budowlanych stanowiących element założenia parków lub wpływających na założenie parkowe. 5.3. Rekultywacja 5.3.1 Wymaga się przeprowadzenia rekultywacji terenów o przekroczonych standardach jakości gleby i ziemi, a w szczególności obszarów występowania zbiorników paliw i magazynowania odpadów, jeżeli takie występują w podstrefie. 6. ROZWOJU SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY ZGODNIE Z ZAPISAMI W CZĘŚCI OGÓLNEJ UWAGA: Ustalenia zawarte w części Szczegółowej należy odczytywać łącznie z ustaleniami części Ogólnej. 304