RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199230 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 344726 (22) Data zgłoszenia: 21.12.2000 (51) Int.Cl. F41H 3/02 (2006.01) D06N 7/00 (2006.01) D05C 17/00 (2006.01) D04H 1/52 (2006.01) (54) Wyrób włókienniczy warstwowy o wymaganej remisji w podczerwieni oraz sposób jego wykonywania (43) Zgłoszenie ogłoszono: 30.07.2001 BUP 16/01 (73) Uprawniony z patentu: HAKO Sp. z o.o.,warszawa,pl (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 29.08.2008 WUP 08/08 (72) Twórca(y) wynalazku: Paweł Tkaczyk,Ząbki,PL Zbigniew Suskiewicz,Łódź,PL PL 199230 B1 (57) W celu dostosowania remisji do tła terenowego, wyrób zawiera warstwę wewnętrzną (1), w formie podkładu lub rdzenia, wykonaną z włókien o remisji niższej od remisji włókien, z których jest wykonana warstwa zewnętrzna (2) w formie haftu lub oplotu. Nici haftu lub oplotu są odpowiednio rozrzedzone tak, że powstają mikroszczeliny (3), korzystnie tworzące sieć linii nieregularnie łamanych, które udostępniają podkład lub rdzeń dla promieniowania podczerwonego. Tworzy to efekt tła, który zmniejsza sumaryczną remisję wyrobu do wymaganej wielkości. W sposobie, ustala się wymagany poziom remisji dla danej partii produkcyjnej wyrobu, po czym wykonuje się warstwę wewnętrzną (1) z włókien o najniższej możliwej remisji, na którą nakłada się rozrzedzony haft lub oplot z włókien o remisji z konieczności wyższej, którego gęstość dobiera się z doświadczalnej zależności przedstawionej na wykresie.
2 PL 199 230 B1 Opis wynalazku Wynalazek dotyczy wyrobu włókienniczego warstwowego o wymaganej remisji w promieniowaniu podczerwonym oraz sposobu jego wykonywania. Wyrób włókienniczy warstwowy składa się z co najmniej dwóch warstw z przędzy - warstwy wewnętrznej w postaci np. tkaniny podkładowej lub rdzenia oraz warstwy zewnętrznej w postaci np. haftu lub oplotu. Od gotowego wyrobu wymaga się takiego poziomu remisji w promieniowaniu podczerwonym jak dane tło terenowe, co powoduje, że wyrób nie jest widoczny w urządzeniach noktowizyjnych. Dotychczas jedynymi wyrobami włókienniczymi o dostosowanej do wymaganego, najczęściej niskiego, poziomu remisji w podczerwieni są jednowarstwowe tkaniny, z których wykonuje się wojskowe ubrania ochronne. Nie udało się natomiast do tej pory uzyskać tych właściwości w pasmanterii wojskowej uzupełniającej te ubrania, jak emblematy, naszywki ze stopniami wojskowymi, taśmy wyposażenia oraz plecionki np. sznurowadła. Te elementy, stanowiące wyroby włókiennicze warstwowe, muszą mieć warstwę zewnętrzną wykonaną z przędzy o określonym wyglądzie i właściwościach, na ogół barwionej, np. nici poliestrowych do haftu. Mają one zawsze remisję wyższą od remisji tła terenowego, wyrażającą się współczynnikiem odbicia około 80%, niezależnie od kolorów w świetle widzialnym. Powoduje to tak paradoksalne sytuacje, że wprawdzie postać żołnierza w ubraniu ochronnym nie jest widoczna w urządzeniach noktowizyjnych, ale widać doskonale naszywki i sznurowadła. Wyrób włókienniczy warstwowy według wynalazku ma warstwę wewnętrzną wykonaną z włókien o remisji niższej od remisji włókien, z których jest wykonana warstwa zewnętrzna, przy czym nici warstwy zewnętrznej są rozrzedzone tworząc mikroszczeliny udostępniające warstwę wewnętrzną dla promieniowania podczerwonego. W tego rodzaju wyrobach włókienniczych warstwę wewnętrzną stanowi podkład lub rdzeń, a warstwę zewnętrzną - haft lub oplot. Okazało się nieoczekiwanie w próbach, że niewielkie rozrzedzenie haftu lub oplotu daje tzw. efekt tła, który obniża sumaryczną remisję wyrobu, przesuwając jej wielkość w kierunku remisji podkładu lub rdzenia. To sterowanie remisją umożliwia jej zrównanie z remisją danego terenu. Rozrzedzenie haftu lub oplotu jest tak małe, że nie zmniejsza praktycznie czytelności rysunku i intensywności koloru wierzchniej warstwy w świetle widzialnym. Korzystnym jest w przypadku wyrobu włókienniczego, którego wierzchnia warstwa ma formę haftu, jeśli mikroszczeliny rozrzedzające mają kształt nieregularnych linii łamanych, rozmieszczonych na całej powierzchni wyrobu. Uzyskuje się w ten sposób dodatkowy efekt w postaci rozproszenia remisji, który powoduje, że obraz wyrobu włókienniczego w urządzeniu noktowizyjnym staje się rozmazany i bardziej zlewa się z tłem terenu. Wynalazek ujawnia również sposób wykonania wyrobu włókienniczego o wymaganej remisji. Dla danej partii produkcyjnej wyrobu poziom wymaganej remisji zostaje uprzednio ustalony, dla zastosowanego zakresu podczerwieni, przez pomiar remisji wskazanego terenu lub na podstawie norm wojskowych dla danego obszaru geograficznego. Następnie wykonuje się warstwę wewnętrzną z włókien o remisji niższej od remisji terenu, korzystnie najniższej możliwej do uzyskania remisji, po czym nakłada się warstwę zewnętrzną o przewidzianym rysunku i barwie w świetle widzialnym z włókien, których remisja jest z konieczności wyższa od remisji tła terenowego i remisji włókien warstwy wewnętrznej. W procesie nakładania, nici warstwy zewnętrznej rozrzedza się do gęstości dobranej z doświadczalnej zależności między współczynnikiem odbicia, a gęstością warstwy zewnętrznej w postaci haftu lub oplotu. Dobiera się taką gęstość, przy której remisja, wyrażona współczynnikiem odbicia, jest równa remisji ustalonej dla danego terenu. Wynalazek umożliwia produkowanie pasmanterii wojskowej o wymaganym poziomie remisji, tj. spełniającej kryteria maskowania nocnego, z surowców, których uboczną cechą jest za wysoki poziom remisji dla samoistnego spełnienia tych kryteriów. Zastosowany sposób wykonywania wyrobu umożliwia uzyskanie wymaganego poziomu remisji dla całej produkowanej partii wyrobów, praktycznie bez odchyłek w poszczególnych egzemplarzach. Wynalazek zostanie bliżej objaśniony na podstawie załączonego rysunku, na którym fig. 1 przedstawia remisję R wyrobu włókienniczego warstwowego w postaci emblematu haftowanego, w porównaniu z remisją R1 podkładu i remisją R2 nici haftu, fig. 2 przedstawia zależność współczynnika odbicia W od gęstości haftu G, a fig. 3 i fig. 4 przedstawiają dwa przykładowe wykonania wyrobów włókienniczych warstwowych o wymaganej remisji. Wyrób włókienniczy warstwowy, który w podanym przykładzie stanowi emblemat naszywany na wojskowe ubranie maskujące, składa się z warstwy wewnętrznej 1 w formie podkładu z tkaniny, lub alternatywnie z włókniny oraz warstwy zewnętrznej 2 w formie haftu z barwnych nici poliestrowych.
PL 199 230 B1 3 Tkanina podkładu jest koloru czarnego, o bardzo niskiej remisji R1, która jak pokazano na wykresie na fig. 1, w środku zakresu podczerwieni tj. przy długości fali 1000 nm, wyraża się współczynnikiem odbicia W ok. 8%. Tak zwany haft bazowy, wykonany z barwnych nici poliestrowych z normalną przyjętą gęstością zbliżoną do 100%, miałby remisję R2 wysoką, wyrażającą się współczynnikiem odbicia W ok. 82% przy tych samych warunkach i byłby bardzo dobrze widoczny w urządzeniu noktowizyjnym. Wyrób włókienniczy według wynalazku ma haft rozrzedzony do gęstości G ok. 75% w emblemacie jednokolorowym białym, pokazanym na fig. 3 i do gęstości G ok. 70% w emblemacie biało czerwonym, pokazanym na fig. 4. Bez utraty widzialności kolorów emblematów w świetle widzialnym, tj. w zakresie długości fali od 400 nm do 700 nm, uzyskano remisję R całego emblematu w zakresie podczerwonym, tj. przy długości fali od 800 nm do 1200 nm, wyrażającą się współczynnikiem W w granicach od 36% do 38%. Tym samym emblematy te stały się niewidoczne w urządzeniu noktowizyjnym na tle terenu o tym poziomie remisji. Przykładowe wykonanie wyrobu w formie emblematu, pokazanego na fig. 4, charakteryzuje się dodatkowo tym, że mikroszczelinom 3 w rozrzedzonym hafcie nadano kształt nieregularnych linii łamanych, biegnących odcinkami w różnych kierunkach i rozmieszczonych na całym polu emblematu. Uzyskano przez to dodatkowy korzystny efekt maskowania w postaci rozproszenia remisji, co daje w urządzeniach noktowizyjnych obraz nieostry i nieregularny, bardziej zlewający się z plamami terenu. Stosując sposób według wynalazku ustala się przedtem wymagany poziom remisji dla zamówionej partii wyrobów, w określonym zakresie podczerwieni. W przykładzie zilustrowanym na fig. 1 wymagana remisja, wyrażona współczynnikiem odbicia W, wynosi ok. 36% dla środkowej wartości długości fali świetlnej 1000 nm, a dla całego zakresu podczerwieni od 800 nm do 1200 nm rozrzut W waha się od 34% do 38%. Następnie na warstwę wewnętrzną 1, w postaci podkładu o najniższej możliwej remisji, nakłada się maszynowo warstwę zewnętrzną 2 w postaci haftu z barwnych nici poliestrowych, których remisja jest z konieczności wyższa od remisji podkładu. Zastosowano podkład o remisji w granicach od 5% do 13% w wymaganym zakresie podczerwieni, a haft o remisji w granicach od 78% do 82%. Nici haftu rozrzedza się w procesie nakładania do gęstości G od 68% do 73%, ustawiając maszynę haftującą na wartość w przybliżeniu średnią tj. 70%. Potrzebną gęstość dobiera się z zależności między gęstością G, a remisją wyrażoną współczynnikiem odbicia W, przedstawioną na wykresie na fig. 2. Zależność tę uzyskano w wyniku badań laboratoryjnych. Bez zmiany swojej istoty, wynalazek ma zastosowanie do wykonywania również innych elementów galanterii wojskowej, produkowanej metodami włókienniczymi, jak taśmy, linki i plecionki. Mają one warstwę wewnętrzną w postaci rdzenia, a warstwę zewnętrzną w postaci oplotu. Stosując rdzeń o najniższej możliwej remisji i rozrzedzając odpowiednio oplot można tu również sterować remisją gotowego wyrobu. Wynalazek ma zastosowanie w przemyśle włókienniczym wytwarzającym wyposażenie wojskowe. Zastrzeżenia patentowe 1. Wyrób włókienniczy warstwowy o wymaganej remisji w podczerwieni, zawierający warstwę wewnętrzną w formie podkładu lub rdzenia oraz warstwę zewnętrzną w formie haftu lub oplotu, znamienny tym, że warstwa wewnętrzna (1) jest wykonana z włókien o remisji niższej od remisji włókien, z których jest wykonana warstwa zewnętrzna (2), przy czym nici warstwy zewnętrznej (2) są rozrzedzone tworząc mikroszczeliny (3) udostępniające warstwę wewnętrzną (1) dla promieniowania podczerwonego. 2. Wyrób według zastrz. 1, znamienny tym, że mikroszczeliny (3) w warstwie zewnętrznej (2) w formie haftu mają kształt nieregularnych linii łamanych, rozmieszczonych na powierzchni wyrobu. 3. Sposób wykonania wyrobu włókienniczego warstwowego o wymaganej remisji w podczerwieni, w którym łączy się ze sobą warstwę wewnętrzną w formie podkładu lub rdzenia z warstwą zewnętrzną w formie haftu lub oplotu, znanymi metodami stosowanymi we włókiennictwie, znamienny tym, że ustala się wielkość remisji dla danej partii produkcyjnej wyrobu, w zastosowanym zakresie podczerwieni, po czym wykonuje się warstwę wewnętrzną (1) z włókien o najniższej możliwej do uzyskania remisji, a następnie nakłada się warstwę zewnętrzną (2), o przewidzianym rysunku i barwie w świetle widzialnym, z włókien których remisja jest z konieczności wyższa od remisji włókien warstwy wewnętrznej (1), przy czym nici warstwy zewnętrznej (2) rozrzedza się w procesie nakładania do gęstości (G) dobranej dla ustalonej uprzednio remisji, z doświadczalnej zależności między remisją wyrażoną współczynnikiem odbicia (W), a gęstością (G) warstwy zewnętrznej.
4 PL 199 230 B1 Rysunki
PL 199 230 B1 5
6 PL 199 230 B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.