Nieznana reforma emerytalna

K.016/12 Nieznana reforma emerytalna Warszawa, marzec 2012 r. W sondażu z dnia 1-4 marca TNS OBOP zbadał zrozumienie przez społeczeństwo podstawowych zasad zapowiedzianej przez rząd reformy emerytalnej. 47% Polaków uważa, że mężczyźni powinni pracować tak jak dotychczas do 65 lat, a 45%, że kobiety powinny pracować do 60 lat. Tylko 7% badanych jest za wiekiem 67 lat dla mężczyzn, a 3% za tym samym wiekiem dla kobiet. Zdaniem 42% Polaków, mężczyźni, a zdaniem 38% badanych kobiety powinni pracować do wieku niższego niż dotychczasowe czyli 65 i 60 lat. O tym, że po reformie wiek emerytalny 67 lat byłby wprowadzany stopniowo, wie blisko połowa badanych (47%). 38% sądzi, że wszyscy obecnie zatrudnieni: zarówno ci, co dopiero rozpoczynają pracę, jak i ci, co już szykują się do emerytury, będą musieli pracować do 67 lat; 15% nie ma na zdania na ten temat. Na pytanie, czy reforma się uda, 6% Polaków mówi, że uda się bez żadnych poprawek, a 33%, że uda się z drobnymi poprawkami. Zdaniem 27% badanych uda się, ale z poważnymi zmianami, a według 22% nie uda się w ogóle; 12% respondentów nie ma zdania. Ośrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o.; ul. Wspólna 56; 00-687 Warszawa; NIP: 521-10-18-407; REGON: 011162458 Bank BPH S.A.; Nr konta: 97 1060 0076 0000 3210 0016 7608; Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XIX Wydział Gospodarczy KRS 0000100746; Kapitał Zakładowy: 1.000.000,00 zł t +48 22 598 98 98; f +48 22 598 99 99 e office@tnsglobal.pl; www.tnsglobal.pl

Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS OBOP. Rząd zapowiedział poważną reformę emerytalną. Jej podstawowym założeniem jest wydłużenie okresu pracy i przesunięcie wieku emerytalnego do 67 lat, zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet. Różne sondaże pokazały, że pomysł ten spotkał się z oporem. W sondażu przeprowadzonym w dniach 1-4 marca 1, TNS OBOP zbadał rzecz bardziej podstawową niż poparcie dla reformy jej zrozumienie. NOWY WIEK EMERYTALNY Rządowa zapowiedź wydłużenia wieku emerytalnego dla mężczyzn i kobiet z 65 i 60 lat do 67 lat padła na grunt wyobrażeń o tym, do jakiego wieku powinno się pracować. RZĄD ZAPOWIEDZIAŁ WYDŁUŻENIE WIEKU EMERYTALNEGO DO 67 LAT I ZRÓWNANIE GO DLA MĘŻCZYZN I KOBIET. DO JAKIEGO WIEKU, PANA(I) ZDANIEM, POWINNI W PRZYSZŁOŚCI PRACOWAĆ MĘŻCZYŹNI ZDANIEM KOBIETY ZDANIEM OGÓŁU MĘŻCZYZN KOBIET OGÓŁU MĘŻCZYZN KOBIET mniej niż 60 10 11 8 38 34 42 60 26 22 29 45 41 49 61-64 6 5 6 5 6 2 65 47 47 47 5 8 2 66 0 0 0 0 0 0 67 7 9 5 3 5 1 więcej niż 67 0 0 0 0 0 0 trudno pow. 4 6 5 4 6 4 Odp. w proc. Ze zbadania tych wyobrażeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że tym, co ma silne wsparcie w tych wyobrażeniach jest status quo praca do 65 lat dla mężczyzn (47%) i do 60 lat dla kobiet (45%). Tylko 7% badanych jest za wiekiem 67 lat dla mężczyzn, a 3% za tym samym wiekiem dla kobiet. Co więcej i co gorzej dla zamiarów rządu, aż 42% Polaków uważa, ze mężczyźni powinni pracować do wieku 1 Sondaż zrealizowano w dniach 1-4 marca 2012 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1000 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

niższego niż dotychczasowe 65 lat, niewiele mniej, bo 38% badanych, jest zdania, że kobiety powinny pracować do wieku niższego niż dotychczasowe 60 lat. Tak więc, Polacy nie są ani za podwyższeniem, ani za zrównaniem wieku emerytalnego mężczyzn i kobiet. Bardzo poważna cześć społeczeństwa byłaby za tym, żeby w Polsce pracowało się krócej, a nie dłużej. Kolejna tabela pokazuje, że pogląd na właściwy wiek emerytalny zależy od grupy wykształcenia. MĘŻCZYŹNI POWINNI PRACOWAĆ DO KOBIETY POWINNY PRACOWAĆ DO MNIEJ NIŻ 65 LAT 67 LAT MNIEJ NIŻ 65 LAT 67 LAT 65 LAT 60 LAT podstawowe, 46 46 3 43 46 1 gimnazjalne zasadnicze 45 49 4 44 44 1 zawodowe średnie i 36 49 9 35 49 1 pomaturalne licencjat, wyższe 36 44 14 28 43 4 W tabeli pominięto odpowiedzi trudno powiedzieć Odp. w proc. Jeśli chodzi o wiek dla mężczyzn, to za utrzymaniem 65 lat opowiada się mniej więcej tyle samo badanych w każdej grupie (46-49%), ale wyżej wykształcone grupy rzadziej optują za wiekiem poniżej 65 lat, a częściej za wiekiem 67 lat. Ten sam wzór odpowiedzi istnieje w odniesieniu do wieku emerytalnego kobiet: wiek obecny (60 lat) akceptowany jest podobnie często każdej grupie, wiek poniżej 60 lat tym mniej im wyższa grupa wykształcenia, a wiek 67 lat akceptowany jest, w bardzo skromnym zakresie (4%) jedynie w grupie wykształcenia wyższego, w pozostałych grupach odsetek ten wynosi 1%. DOCHODZENIE DO WIEKU EMERYTALNEGO Rządowy projekt zakłada stopniowe dochodzenie do wieku emerytalnego 67 lat. W tym wieku na emeryturę przechodziliby dopiero mężczyźni, którzy mają obecnie 58 lat i stałoby się to w 2020 r. oraz kobiety, które mają obecnie 38 lat i przechodziłyby na emeryturę dopiero w 2040 r. 3

Tabela poniżej pokazuje, że o samym stopniowym, a nie natychmiastowym wprowadzeniem wieku emerytalnego 67 lat wie niecała połowa badanych (47%). 38% sądzi, że wszyscy obecnie zatrudnieni: zarówno ci, co dopiero rozpoczynają pracę, jak i ci, co już szykują się do emerytury, będą pracowali (musieli pracować) do 67 lat; 15% ogółu nie ma zdania na ten temat. Wykształcenie waży na tych odpowiedziach, ale w błędnym przekonaniu tkwi prawie tyle samo osób w każdej grupie wykształcenia (33-37%). CZY WEDŁUG TEGO, CO PAN(I) WIE, RZĄD CHCE, BY DO 67-GO ROKU PRACOWALI WSZYSCY OBECNIE ZATRUDNIENI: TO ZNACZY ZARÓWNO CI, CO DOPIERO ROZPOCZYNAJĄ PRACĘ, JAK I CI, CO JUŻ SZYKUJĄ SIĘ DO EMERYTURY? podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne Ogółem TAK, WSZYSCY NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ 32 44 24 36 46 18 37 51 12 36 57 7 38 47 15 Odp. w proc. Uszczegółowieniem pytania poprzedniego było pytanie: Z tego, co Pan wie, ile lat mają obecnie mężczyźni/kobiety, którzy będą przechodzili na emeryturę w wieku 67 lat? Zadano je tylko badanym (N=620), którzy nie powiedzieli, że wszyscy obecnie zatrudnieni będą pracować do 67 lat. Z TEGO, CO PAN WIE, ILE LAT MAJĄ OBECNIE MĘŻCZYŹNI/KOBIETY, KTÓRZY BĘDĄ PRZECHODZILI NA EMERYTURĘ W WIEKU 67 LAT? MNIEJ NIŻ 30 LAT 30-39 LAT 40-49 LAT 50-59 LAT 60 I WIĘCEJ LAT TRUDNO POWIEDZIEĆ Mężczyźni zdaniem mężczyzn 10 16 15 14 6 39 i kobiet Kobiety zdaniem mężczyzn i kobiet 12 22 16 8 5 37 Mężczyźni zdaniem mężczyzn 11 14 13 16 7 39 Kobiety zdaniem kobiet 11 26 15 8 4 36 pytano tylko badanych (N=620), którzy nie powiedzieli, że wszyscy obecnie zatrudnieni będą pracować do 67 lat. 4

Tylko 6% badanych uważa, że do 67 lat będą pracować także mężczyźni w wieku 60 lat i więcej, a 41% jest zdania, że w tym wieku będą przechodzić na emeryturę dopiero osoby w wieku do 39 lat; zatem cześć badanych widzi to przejście jako perspektywę za bliską, a bardzo duża część jak o wiele za daleką niż planowana. Wyobrażenia samych mężczyzn o procesie przechodzenia na emeryturę mężczyzn nie różnią się wiele od wyobrażeń ogółu. Sytuacja jest inna w przypadku emerytury kobiet, gdzie planowana zmiana wieku emerytowanego jest duża. Aż 29% badanych (27% kobiet) błędnie uważa, że do 67 lat będą musiały pracować także kobiety w wieku 40 i więcej lat. Wyobrażenia samych kobiet o procesie przechodzenia na emeryturę kobiet nie różnią się wiele od wyobrażeń ogółu. W każdym przypadku bardzo duży odsetek badanych, 36-39% po prostu nie wie, jakie grupy wiekowe i kiedy zetkną się z progiem emerytalnym 67 lat. W przypadku emerytur mężczyzn ani wiek ani wykształcenie nie mają systematycznego wpływu na posiadanie wiedzy poprawnej, w przypadku emerytur kobiet, wiedzę trafną wyraźnie częściej posiadają osoby w wieku 30-49 lat. CZY REFORMA SIĘ UDA? Ogólnym wnioskiem z badania jest bardzo mała znajomość idei reformy; z całej reformy została tylko goła liczba 67. Czy rządowi uda się czy nie uda wprowadzić tę reformę? Jako badacze opinii możemy tylko powiedzieć, że zrozumienie tak poważnej reformy w społeczeństwie jest pierwszym warunkiem jej sukcesu i że w chwili obecnej jest daleko do osiągnięcia tego warunku. O to czy reforma się uda spytano wprost badanych: Czy sądzi Pan(i), że rządowi uda się czy nie uda wprowadzić tę reformę?. CZY SĄDZI PAN(I), ŻE RZĄDOWI UDA SIĘ CZY NIE UDA WPROWADZIĆ TĘ REFORMĘ? UDA SIĘ BEZ ŻADNYCH POPRAWEK UDA SIĘ Z DROBNYMI POPRAWKAMI UDA SIĘ, ALE Z POWAŻNYMI ZMIANAMI NIE UDA SIĘ W OGÓLE TRUDNO POWIEDZIEĆ Ogółem 6 33 27 22 12 Wykształcenie podstawowe, gimnazjalne 7 26 20 27 20 zasadnicze zawodowe 3 26 27 27 17 średnie i pomaturalne 6 39 24 22 9 licencjat, wyższe 7 37 39 15 2 5

Preferencje partyjne PiS 8 28 23 31 10 SLD 1 32 41 18 8 Ruch Palikota 3 37 29 17 14 PSL 0 32 28 34 6 PO 5 46 31 14 4 Odp. w proc. Odpowiedzi można czytać na kilka sposobów. 66% mówi, że się uda, a 22%, że się nie uda w ogóle. Ponieważ jednak w tej większości mieści się 27% odpowiedzi uda się, ale z poważnymi zmianami, lepiej uznać, że 39% badanych sądzi, że reforma uda się z co najwyżej drobnymi poprawkami, a więcej, 49% sądzi, że reforma w obecnej postaci się nie uda, chyba że (tak sądzi 27%) zostaną w niej wprowadzone poważne zmiany. Ustalenie, o jakie zmiany chodzi wymaga dodatkowych badań lub intensywnych konsultacji społecznych. Na te prognozy pewien wpływ ma wykształcenie: w widoczny sposób sprzyja ono prognozom pozytywnym. Swój wpływ mają też preferencje partyjne badanych. W to, że reforma się uda, z najwyżej drobnymi poprawkami wierzy polowa (51%) hipotetycznych wyborców rządzącej PO (zdaniem 14% nie uda się w ogóle), a znacznie mniej, bo 36% wyborców frontalnie opozycyjnego PiS (nie uda się w ogóle zdaniem aż 31%). Zdecydowanie negatywne prognozy najczęściej spotyka się wśród sympatyków współrządzącego PSL, są oni podobni bardziej do elektoratu opozycyjnej PiS niż do elektoratu swego koalicjanta PO. Ten wzór międzypartyjnych różnic spotyka się w badaniach opinii często. Na deklarowane prognozy ma wpływ zarówno rozeznanie rzeczywistości, jak i życzenia polityczne. 6

p9_1 Rząd zapowiedział wydłużenie wieku emerytalnego do 67 lat i zrównanie go dla mężczyzn i kobiet. Do jakiego wieku, Pana(i) zdaniem, powinni w przyszłości pracować mężczyźni i kobiety? P9_1. Rząd zapowiedział wydłużenie wieku emerytalnego do 67 lat i zrównanie go dla mężczyzn i kobiet. Do jakiego wieku, Pana(i) zdaniem, powinni w przyszłości pracować mężczyźni? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani poniżej 60 powyżej 70 trudno LICZBA lat 60 61 62 63 64 65 66 67 69 70 lat powiedzieć OSÓB 10 26 1 2 2 1 47 0 7 0 0 0 4 1000 11 22 1 2 1 1 47 1 9 0 0 1 5 477 8 29 0 2 2 2 47 5 0 0 4 523 9 33 9 1 40 6 2 75 15 26 1 2 1 44 0 6 1 1 1 3 189 12 25 2 1 3 1 46 1 5 1 4 179 3 39 2 2 44 5 2 2 148 12 26 1 2 1 2 46 0 5 1 3 178 6 15 0 1 0 2 56 0 11 0 7 232 10 25 3 4 2 2 46 3 2 4 145 11 32 0 1 1 49 4 0 3 256 7 23 0 3 1 2 49 1 9 1 5 312 10 20 1 2 1 2 44 0 14 0 2 5 157 12 30 3 3 1 47 0 4 0 2 130 8 26 1 1 1 1 52 0 6 1 4 381 12 31 1 4 2 1 41 1 3 0 3 324 9 18 0 1 1 1 54 9 2 5 175 8 22 0 3 3 40 0 14 1 2 6 119 12 26 1 3 49 5 4 143 6 33 2 0 1 1 44 8 1 3 119 16 24 5 0 2 43 5 4 154 7 23 3 4 52 0 5 1 1 4 86 4 32 1 2 1 51 6 0 2 128 6 29 0 2 1 0 46 9 1 1 5 138 11 18 2 2 1 3 48 1 8 1 0 4 233 10 23 1 3 1 1 49 0 7 0 0 1 4 437 9 28 1 1 2 1 46 0 7 0 0 4 563 8 20 1 0 3 3 51 9 1 3 86 11 26 3 2 41 12 2 4 27 6 22 3 1 1 52 1 7 7 142 14 23 2 5 0 1 47 1 4 1 1 3 150 11 35 2 47 4 2 31 14 43 1 1 2 27 6 4 2 62 7 18 1 1 1 1 54 0 8 0 7 258 12 30 3 3 1 47 0 4 0 2 130 8 38 1 2 2 39 9 1 113 9 26 2 3 0 47 8 0 5 170 9 26 0 2 1 1 48 0 6 0 0 1 4 664 10 24 3 0 2 2 45 8 1 3 166 10 28 0 3 1 1 50 0 5 0 3 453 9 25 2 0 2 1 47 0 7 1 0 5 362 10 22 4 2 1 40 11 1 1 1 6 152 5 26 4 1 48 3 14 33 6 16 2 6 1 51 12 0 5 100 11 25 1 2 1 1 41 1 13 3 75 6 21 1 3 2 48 18 1 1 115 10 30 1 1 1 2 45 0 5 1 1 3 237 11 27 0 2 2 1 48 0 3 0 0 0 5 474 14 32 1 2 3 38 3 0 1 6 209 7 31 0 1 1 2 48 0 5 0 3 435 9 16 1 3 1 0 53 0 9 0 1 4 300 11 16 2 2 42 18 5 4 57 11 26 2 0 1 2 45 6 2 1 4 125 18 1 2 61 7 11 47 4 16 6 1 2 51 11 1 8 65 10 42 3 1 39 1 4 29 6 20 0 1 1 2 47 1 17 1 3 172 9 24 9 4 40 3 4 4 3 27 13 20 1 2 0 1 54 1 3 6 98 7

p9_1 Rząd zapowiedział wydłużenie wieku emerytalnego do 67 lat i zrównanie go dla mężczyzn i kobiet. Do jakiego wieku, Pana(i) zdaniem, powinni w przyszłości pracować mężczyźni i kobiety? P9_1. Rząd zapowiedział wydłużenie wieku emerytalnego do 67 lat i zrównanie go dla mężczyzn i kobiet. Do jakiego wieku, Pana(i) zdaniem, powinni w przyszłości pracować mężczyźni? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani poniżej 60 powyżej 70 trudno LICZBA lat 60 61 62 63 64 65 66 67 69 70 lat powiedzieć OSÓB 10 26 1 2 2 1 47 0 7 0 0 0 4 1000 11 22 1 2 1 1 47 1 9 0 0 1 6 477 8 29 0 2 2 2 47 5 0 0 4 523 9 33 9 1 40 6 2 75 15 26 1 2 1 44 0 6 1 1 1 3 189 12 25 2 1 3 1 46 1 5 1 4 179 3 39 2 2 44 5 2 2 148 12 26 1 2 1 2 46 0 5 1 3 178 6 15 0 1 0 2 56 0 11 0 7 232 10 25 3 4 2 2 46 3 2 4 145 11 32 0 1 1 49 4 0 3 256 7 23 0 3 1 2 49 1 9 1 5 312 10 20 1 2 1 2 44 0 14 0 2 5 157 12 30 3 3 1 47 0 4 0 2 130 8 26 1 1 1 1 52 0 6 1 4 381 12 31 1 4 2 1 41 1 3 0 3 324 9 18 0 1 1 1 54 9 2 5 175 8 22 0 3 3 40 0 14 1 2 6 119 12 26 1 3 49 5 4 143 6 33 2 0 1 1 44 8 1 3 119 16 24 5 0 2 43 5 4 154 7 23 3 4 52 0 5 1 1 4 86 4 32 1 2 1 51 6 0 2 128 6 29 0 2 1 0 46 9 1 1 5 138 11 18 2 2 1 3 48 1 8 1 0 4 233 10 23 1 3 1 1 49 0 7 0 0 1 4 437 9 28 1 1 2 1 46 0 7 0 0 4 563 8 20 1 0 3 3 51 9 1 3 86 11 26 3 2 41 12 2 4 27 6 22 3 1 1 52 1 7 7 142 14 23 2 5 0 1 47 1 4 1 1 3 150 11 35 2 47 4 2 31 14 43 1 1 2 27 6 4 2 62 7 18 1 1 1 1 54 0 8 0 7 258 12 30 3 3 1 47 0 4 0 2 130 8 38 1 2 2 39 9 1 113 9 26 2 3 0 47 8 0 5 170 9 26 0 2 1 1 48 0 6 0 0 1 4 664 10 24 3 0 2 2 45 8 1 3 166 10 28 0 3 1 1 50 0 5 0 3 453 9 25 2 0 2 1 47 0 7 1 0 5 362 10 22 4 2 1 40 11 1 1 1 6 152 5 26 4 1 48 3 14 33 6 16 2 6 1 51 12 0 5 100 11 25 1 2 1 1 41 1 13 3 75 6 21 1 3 2 48 18 1 1 115 10 30 1 1 1 2 45 0 5 1 1 3 237 11 27 0 2 2 1 48 0 3 0 0 0 5 474 14 32 1 2 3 38 3 0 1 6 209 7 31 0 1 1 2 48 0 5 0 3 435 9 16 1 3 1 0 53 0 9 0 1 4 300 11 16 2 2 42 18 5 4 57 11 26 2 0 1 2 45 6 2 1 4 125 18 1 2 61 7 11 47 4 16 6 1 2 51 11 1 8 65 10 42 3 1 39 1 4 29 6 20 0 1 1 2 47 1 17 1 3 172 9 24 9 4 40 3 4 4 3 27 13 20 1 2 0 1 54 1 3 6 98 8

p10 Czy według tego, co Pan(i) wie, rząd chce, by do 67-go roku pracowali wszyscy obecnie zatrudnieni: to znaczy zarówno ci, co dopiero rozpoczynają pracę, jak i ci, co już szykują się do emerytury? P10. Czy według tego, co Pan(i) wie, rząd chce, by do 67-go roku pracowali wszyscy obecnie zatrudnieni: to znaczy zarówno ci, co dopiero rozpoczynają pracę, jak i ci, co już szykują się do emerytury? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani tak, wszyscy nie trudno powiedzieć LICZBA OSÓB 38 47 15 1000 39 48 13 477 37 46 17 523 48 37 15 75 42 44 15 189 33 56 11 179 39 52 9 148 35 51 13 178 37 40 23 232 32 44 24 145 36 46 18 256 37 51 12 312 36 57 7 157 50 33 17 130 45 41 14 381 26 56 18 324 38 51 11 175 48 36 16 119 29 57 13 143 30 48 22 119 39 36 25 154 41 45 14 86 40 45 15 128 37 55 8 138 45 45 10 233 36 53 11 437 40 43 18 563 32 59 9 86 41 36 23 27 32 54 13 142 40 51 9 150 41 50 9 31 45 40 15 62 38 40 21 258 50 33 17 130 27 61 12 113 36 56 8 170 38 46 15 664 38 41 21 166 35 48 17 453 42 44 14 362 37 51 12 152 44 51 5 33 42 48 9 100 27 63 10 75 41 54 5 115 36 50 13 237 39 41 20 474 39 46 16 209 38 46 16 435 35 51 14 300 47 45 9 57 43 41 16 125 41 50 9 47 34 58 8 65 45 47 8 29 40 47 13 172 48 44 8 27 35 51 13 98 9

p11 Z tego, co Pan wie, ile lat mają obecnie mężczyźni, którzy będą przechodzili na emeryturę w wieku 67 lat? P11. Z tego, co Pan wie, ile lat mają obecnie mężczyźni, którzy będą przechodzili na emeryturę w wieku 67 lat? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani mniej niż 30 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 i więcej lat trudno powiedzieć LICZBA OSÓB 10 16 15 14 6 38 620 11 14 13 16 7 39 290 10 19 17 11 5 38 330 27 7 4 13 49 39 18 18 14 18 1 31 110 11 21 21 8 7 31 120 5 18 27 14 4 31 91 8 15 12 17 9 38 115 5 13 9 12 8 52 145 10 14 5 14 3 54 97 4 15 15 13 9 43 163 9 18 20 10 6 37 195 12 24 17 18 7 23 100 28 7 13 17 2 33 65 13 14 15 11 6 42 210 9 14 16 16 6 39 240 11 25 15 15 4 31 109 7 18 15 12 8 40 62 8 20 16 14 4 39 101 16 19 11 14 2 38 84 9 15 8 4 9 56 93 17 12 15 21 7 28 51 9 18 21 12 3 38 76 14 22 16 13 2 34 87 6 10 18 20 12 34 129 9 18 18 14 8 34 280 11 15 13 14 4 42 340 12 20 18 16 8 25 59 4 13 11 17 10 45 16 12 15 19 15 8 31 96 8 20 17 10 8 38 90 16 21 16 3 44 19 8 32 10 8 3 39 34 6 14 11 14 6 49 160 28 7 13 17 2 33 65 10 17 17 13 5 39 82 12 23 16 19 7 24 108 11 15 15 10 5 42 409 6 14 14 23 6 38 103 9 15 14 16 5 41 294 10 18 16 11 8 38 212 16 17 16 9 5 36 96 10 25 12 37 16 18 11 23 12 7 5 41 58 14 23 17 24 11 11 55 5 17 18 25 9 27 68 13 18 15 14 5 36 151 10 13 15 10 5 47 289 7 15 15 18 3 42 128 12 13 14 14 7 41 268 11 20 17 11 7 34 195 12 25 15 14 34 30 10 12 14 8 5 51 71 7 24 22 16 14 16 28 4 25 18 12 1 40 43 3 9 18 23 4 44 16 11 14 21 14 11 29 102 31 34 11 3 21 14 7 21 17 11 4 40 63 10

p12 A ile lat mają obecnie kobiety, które będą przechodziły na emeryturę w wieku 67 lat? P12. Z tego, co Pan wie, ile lat mają obecnie kobiety, które będą przechodziły na emeryturę w wieku 67 lat? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani mniej niż 30 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 i więcej lat trudno powiedzieć LICZBA OSÓB 12 22 16 8 5 37 620 14 17 17 9 5 39 290 11 26 15 8 4 36 330 27 13 11 49 39 21 18 17 13 1 31 110 12 29 16 5 7 31 120 7 29 26 7 5 26 91 11 20 16 11 5 37 115 6 18 11 8 5 52 145 12 16 6 9 3 54 97 7 25 11 9 6 42 163 11 22 24 5 4 34 195 14 26 18 13 7 23 100 28 13 18 6 2 33 65 14 19 11 8 5 42 210 11 20 20 8 5 36 240 14 31 13 9 1 31 109 9 21 21 4 6 40 62 10 32 8 8 3 38 101 20 17 9 15 1 38 84 10 19 8 3 6 55 93 17 25 15 11 5 28 51 11 25 21 4 1 38 76 16 22 21 5 3 33 87 8 15 27 10 10 30 129 12 23 20 8 6 31 280 13 21 13 8 3 42 340 12 26 23 7 5 26 59 10 7 23 5 10 45 16 15 22 19 11 7 26 96 11 24 18 6 5 36 90 23 21 13 44 19 11 33 16 39 34 9 19 10 9 5 49 160 28 13 18 6 2 33 65 10 24 14 10 4 39 82 14 28 22 8 4 24 108 13 20 15 7 5 41 409 10 20 15 13 5 37 103 10 22 15 10 4 39 294 13 19 17 7 6 37 212 18 19 20 4 5 35 96 13 54 8 10 16 18 16 27 11 1 5 40 58 18 36 23 4 8 11 55 9 18 23 18 6 27 68 13 25 14 9 3 36 151 11 17 15 7 4 45 289 9 21 17 9 3 40 128 13 19 14 9 6 39 268 13 24 18 7 5 34 195 12 33 16 5 34 30 12 15 12 9 2 50 71 10 31 23 10 10 16 28 4 25 19 11 1 40 43 3 11 20 16 4 46 16 13 21 23 8 6 28 102 31 45 3 21 14 11 27 15 4 4 39 63 11

p13 Czy sądzi Pan(i), że rządowi uda się czy nie uda wprowadzić tę reformę? P13. Czy sądzi Pan(i), że rządowi uda się czy nie uda wprowadzić tę reformę? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani uda się bez żadnych poprawek uda się z drobnymi poprawkami uda się, ale z poważnymi zmianami nie uda się w ogóle trudno powiedzieć LICZBA OSÓB 6 33 27 22 12 1000 6 32 29 20 13 477 6 34 26 24 11 523 4 32 29 14 21 75 8 38 32 15 7 189 7 35 28 22 8 179 6 32 28 25 10 148 4 29 25 27 15 178 5 30 23 26 16 232 7 26 20 27 20 145 3 26 27 27 17 256 6 39 24 22 9 312 7 37 39 15 2 157 9 33 30 16 13 130 6 30 28 22 15 381 6 34 25 22 12 324 4 30 33 24 9 175 8 41 22 20 9 119 9 15 32 24 20 143 29 45 12 13 119 7 28 20 32 12 154 10 33 23 23 11 86 6 45 24 15 11 128 2 27 28 29 14 138 7 45 23 19 6 233 7 37 28 19 10 437 5 29 27 25 14 563 7 47 33 12 1 86 9 42 34 14 27 3 39 22 22 13 142 7 29 31 22 11 150 15 31 18 12 24 31 3 29 25 35 9 62 5 28 24 27 16 258 9 33 30 16 13 130 2 30 30 26 12 113 8 41 32 12 7 170 5 33 26 22 12 664 5 22 25 32 15 166 5 31 27 25 11 453 6 34 27 18 15 362 7 32 27 23 11 152 3 44 29 20 3 33 5 31 35 24 5 100 4 43 31 22 1 75 2 45 30 16 7 115 5 26 32 24 13 237 8 32 22 23 16 474 7 26 25 25 17 209 5 37 25 20 13 435 6 32 29 26 8 300 6 29 45 10 10 57 8 28 23 31 10 125 1 32 41 18 8 47 3 37 29 17 14 65 32 28 34 6 29 5 46 31 14 4 172 23 23 32 20 3 27 6 31 27 20 16 98 12