kierunek automatyka i robotyka 1 LISTA PYTAŃ I ZAGADNIEŃ NA EGZAMIN DYPLOMOWY Studia I stopnia Profil ogólnoakademicki Kierunek automatyka i robotyka 1. Omów dowolny algorytm rozwiązania różniczkowego równania orientacji przestrzennej wyrażonej macierzą obrotu. 2. Wyjaśnij dlaczego nawigacja inkrementalna jest obciążona narastającym błędem. 3. Wyjaśnij sposoby zapisu i rozwiązania wybranego równania różniczkowego w programie MATLAB i Simulink. 4. Omów proces modelowania i symulacji nieliniowego równania różniczkowego w programie Simulink. 5. Porównaj klasyczną i operatorową metodę rozwiązywania równań różniczkowych. 6. Omów operatorową metodę rozwiązywania równań różnicowych. 7. Wymień podstawowe prawa algebry Bool'a. 8. Wyjaśnij w jaki sposób może być interpretowany kwaternion. 9. Opisz metody projektowania algorytmów sterowania zdarzeniami bazujące na teorii grafów. 10. Podaj przykładowe modele przełączeń z wykorzystaniem grafów i ich przekształceń. 11. Wyjaśnij zasadę działania czujnika ultradźwiękowego. 12. Wyjaśnij zasadę działania czujnika pojemnościowego. 13. Wyjaśnij na czym polega efekt żyroskopowy. 14. Scharakteryzuj pole magnetyczne Ziemi. 15. Wyjaśnij na czym polega efekt Coriolisa. 16. Wyjaśnij z czym jest związane występowanie sił bezwładności. 17. Scharakteryzuj rodzaje ruchu i podaj przykłady połączeń członów (węzłów) o różnych stopniach swobody. 18. Wyjaśnij pojęcie: asembler. 19. Wyjaśnij różnice między programowaniem nisko- a wysokopoziomowym. 20. Wyjaśnij pojęcia: baza danych, relacyjna baza danych, system zarządzania bazami danych. 21. Wyjaśnij pojęcia klucza podstawowego oraz klucza obcego relacji. 22. Opisz zasady utworzenia modelu koncepcyjnego relacyjnych baz danych za pomocą diagramu związków encji w notacji Chena. 23. Omów zasady przekształcenie diagramu związków encji w notacji Chena do postaci schematu relacyjnego. 24. Wyjaśnij różnicę pomiędzy pętlami for, while, do while w języku C++ 25. W jaki sposób można przekazywać argumenty aktualne do funkcji w języku C++ 26. Scharakteryzuj podstawowe elementy strukturalne języka VHDL: jednostki projektowe, architektury, procesy. 27. Wyjaśnij różnice między opisem behawioralnym i strukturalnym układu w języku VHDL. 28. Podaj reprezentację funkcji logicznych: AND, OR, NAND, ExOR, w językach programowania sterowników logicznych: język drabinkowy i język strukturalno-tekstowy. 29. Podaj reprezentację trzech modeli układów liniowych stosowanych w programie MATLAB. 30. Przedstaw kluczowe rozkazy występujące w programie sterującym manipulatora przemysłowego. 31. Omów rolę sterownika robota. 32. Przedstaw i scharakteryzuj znane ci protokoły komunikacyjne wykorzystywane w komputerowych 1
kierunek automatyka i robotyka 2 systemach pomiarowych. 33. Omów zasadę projektowania układów sterowania z wykorzystaniem procesora dspace. 34. Omów przyśpieszenia w ruchu obrotowym. 35. Zapisz równania Lagrange'a II rodzaju i omów ich zastosowanie. 36. Zapisz ogólne wzory na naprężenia normalne i styczne oraz podaj jakich stanów obciążeń one dotyczą. 37. Zapisz ogólną postać wzoru na naprężenia zastępcze. 38. Podaj definicję i interpretację liczby Reynoldsa. 39. Przedstaw równanie Bernoulliego dla płynu lepkiego i jego interpretację. 40. Wyjaśnij zasadę działania manometru cieczowego. 41. Wymień podstawowe grupy elementów układów napędu i sterowania pneumatycznego i hydraulicznego. 42. Wymień zasady rysowania schematów pneumatycznych układów sterowania. 43. Przedstaw metody modelowania 3D. 44. Przedstaw przebieg odwzorowania geometrii wybranego rzeczywistego elementu na model komputerowy. 45. Przedstaw i omów podstawowe standardy przetwarzania wielkości nieelektrycznych stosowanych w przetwornikach pomiarowych. 46. Omów podstawowe błędy przetworników pomiarowych. 47. Wyjaśnij różnicę między dokładnością a precyzją. 48. Podaj i omów klasyfikację czujników w robotyce. 49. Wymień i omów poznane czujniki zbliżeniowe. 50. Wymień i omów metody pomiaru kąta obrotu. 51. Wyjaśnij na czym polega działanie systemu GPS. 52. Wyjaśnij czym jest układ pamiętająco-próbkujący, gdzie się go wykorzystuje i jak jest on zbudowany. 53. Wymień podstawowe parametry charakteryzujące czujnik. 54. Przedstaw ideę transmisji szeregowej. 55. Przedstaw ideę transmisji równoległej. 56. Wymień etapy przetwarzania sygnału analogowego. 57. Wyjaśnij na czym polega zjawisko aliasingu. 58. Przedstaw zalety i wady metod cyfrowego przetwarzania sygnałów z wykorzystaniem: GPP, DSP, ASIC, PLD/FPGA. Wyjaśnij znaczenie powyższych skrótów. 59. Przedstaw budowę programowalnego układu logicznego. Wyjaśnij, czym się różni programowanie programowalnego układu logicznego od programowania procesora. 60. Przedstaw klasyfikację sygnałów. 61. Omów błędy wynikające z niewłaściwego próbkowania sygnałów. 62. Przedstaw schemat cyfrowego przetwarzania sygnałów. 63. Omów algorytm transformaty falkowej. 64. Przedstaw i scharakteryzuj struktury układów automatyki. Wyjaśnij istotną różnicę pomiędzy sterowaniem a regulacją. 65. Sklasyfikuj podstawowe człony automatyki. Scharakteryzuj ich właściwości statyczne i dynamiczne. 66. Wymień i omów parametry charakteryzujące dokładność statyczną i jakość dynamiczną układów automatyki. 67. Omów znane postacie funkcji logicznych. Wymień zasady obowiązujące przy ich minimalizacji. 68. Scharakteryzuj rodzaje nieliniowości członów automatyki. 69. Opisz istotę przekształcenia Laplace'a. Zdefiniuj pojęcie transmitancji operatorowej. 70. Przedstaw i omów charakterystykę statyczną przetwornika pomiarowego. 2
kierunek automatyka i robotyka 3 71. Przedstaw budowę i zasadę działania filtru Kalmana. 72. Wymień podstawowe błędy operacji obrotu układów odniesienia. 73. Wymień elementy sterujące kierunkiem przepływu powietrza w układach sterowania pneumatycznego i omów jeden z nich. 74. Opisz metody projektowania/modelowania obiektów sterowania w programie MATLAB/Simulink. 75. Opisz budowę i zasadę działania dyskretnych urządzeń automatyki i przedstaw opis automatów skończonych. 76. Objaśnij związek między jakobianem a osobliwościami manipulatora. 77. Wymień i krótko omów metody otrzymywania równań ruchu manipulatorów. 78. Omów na czym polega metoda Newtona-Eulera wyznaczania sił i momentów napędowych manipulatora. 79. Omów strukturę równań dynamiki manipulatora. 80. Wymień układy odniesienia wykorzystywane w nawigacji obiektów ruchomych. 81. Wymień sposoby wyrażania orientacji przestrzennej robota. 82. Wymień metody nawigacji stosowane w robotyce. 83. Wymień i omów metody planowania trajektorii wykorzystywane w robotyce. 84. Przedstaw w języku drabinkowym i strukturalno-tekstowym wybrane funkcje przerzutników realizowane w programowalnych sterownikach logicznych. 85. Przedstaw w języku drabinkowym i strukturalno-tekstowym funkcje liczników zdarzeń i funkcje czasowe realizowane w programowalnych sterownikach logicznych. 86. Przedstaw klasyfikację efektorów końcowych robotów. 87. Omów zadania, rodzaje i rozwiązania konstrukcyjne sprzęgów stosowanych do podłączenia efektorów końcowych robotów. 88. Opisz główne komponenty robota. 89. Wyjaśnij na czym polega proste i odwrotne zadanie kinematyki manipulatora. 90. Zaprezentuj sposób opisu ogniwa w łańcuchu kinematycznym manipulatora. 91. Scharakteryzuj konfiguracje kinematyczne manipulatorów przemysłowych. 92. Wymień znane ci metody przetwarzania A/C. Opisz zasadę działania przetwornika A/C. 93. Wymień znane ci metody przetwarzania C/A. Opisz zasadę działania przetwornika C/A. 94. Wymień i opisz elementy typowego mikrokontrolera. 95. Scharakteryzuj system przerwań wybranego mikrokontrolera. 96. Wymień i omów podstawowe parametry charakteryzujące przetworniki AC i CA. 97. Przedstaw interfejsy szeregowe wykorzystywane w sterownikach. Omów jeden z nich. 98. Wymień i scharakteryzuj metody realizacji przetworników AC. 99. Wyjaśnij czym są przerwania i jaką funkcję pełnią one w mikrokontrolerach na przykładzie STM32. 100. Wyjaśnij na czym polega technika DMA wykorzystywana w mikrokontrolerze STM32. 101. Wymień i omów tryby pracy przetworników ADC w mikrokontrolerze STM32. 102. Przedstaw schemat budowy przetwornika A/C lub C/A realizowanego w programowalnym sterowniku logicznym. 103. Omów działanie i parametry przetwornika A/C lub C/A realizowanego w programowalnym sterowniku logicznym. 104. Omów zasadę działania czujnika ultradźwiękowego. 105. Omów zasadę działania czujnika ciśnienia z piezoelektrycznym elementem pomiarowym. 106. Przedstaw charakterystykę statyczną regulatora dwupołożeniowego oraz omów jego zasadę działania. 107. Wymień i omów znane ci typy zaworów regulacyjnych. 108. Scharakteryzuj budowę i zasadę działania programowalnego sterownika logicznego. 109. Podaj zgodną z normą definicję oraz omów cykl pracy programowalnego sterownika logicznego. 3
kierunek automatyka i robotyka 4 110. Wymień znane parametry oceny przebiegów wielkości regulowanej w układach regulacji ciągłej. 111. Omów wpływ rodzaju zastosowanego regulatora na przebieg wielkości regulowanej. 112. Podaj definicję i zasadę działania protokołów sieci MODBUS i PROFIBUS DP. 113. Podaj parametry sieci MODBUS i PROFIBUS DP związane z warstwą fizyczną oraz z protokołem komunikacyjnym, opisz metody diagnostyki na poziomie warstwy fizycznej i protokołu. 114. Wymień rodzaje peryferyjnych urządzeń systemu automatyki w sieci PROFIBUS DP. 115. Zdefiniuj pojęcie schematu automatyzacji i podaj podstawowe zasady ich tworzenia. 116. Omów symbolikę oznaczeń literowych stosowanych w schematach automatyzacji. 117. Omów zasady tworzenia schematów obwodowych. Podaj przykładowe symbole stosowane w schematach obwodowych. 118. Wymień i opisz struktury systemów pomiarowych w robotyce. 119. Wyjaśnij relację pomiędzy pojęciem fuzja a istotą integracji układów pomiarowych w robotyce. 120. Wymień i scharakteryzuj podstawowe elementy strukturalne programu w języku VHDL. 121. Przedstaw różnice w opisie strukturalnym i behawioralnym danego układu logicznego w języku VHDL. 122. Wymień stosowane metody pozyskiwania informacji o stanie otoczenia przez robota mobilnego. 123. Podaj przykłady zastosowania technologii MEMs w systemach pomiarowych w robotyce. 124. Podaj cele i trendy automatyzacji procesów produkcyjnych i technologicznych. 125. Podaj kryteria podatności procesu na automatyzację. 126. Scharakteryzuj najnowsze trendy w technologii wytwarzania samodzielnie projektowanych podzespołów i elementów chwytaków mechanicznych robotów. 127. Przedstaw rozwiązania konstrukcyjne oraz sposoby zamocowania narzędzi technologicznych stosowanych jako efektory końcowe robotów. 128. Przedstaw zasady doboru chwytaków. 129. Scharakteryzuj rodzaje czujników stosowane w robotach przemysłowych. 130. Omów zasady BHP przy implementacji prostych układów sterowania w układach PLD/FPGA. 131. Przedstaw przykłady zastosowań układów sterowania w czasie rzeczywistym w życiu codziennym. 132. Omów w jaki sposób w programie Eplan jest zrealizowane dodawanie elementów układów pomiarów i automatyki (np. sterowników, przekaźników, wejściowych i wyjściowych urządzeń automatyki itp.). 133. Omów w jaki sposób zebrałbyś informacje o środkach technicznych niezbędnych do opracowania projektu inżynierskiego. 134. Przedstaw w jaki sposób dokonałbyś wyboru środków technicznych do wykonania projektu inżynierskiego i jak byś ten wybór uzasadnił. 135. Scharakteryzuj jakie znormalizowane elementy mogą być wykorzystane w konstrukcji podzespołów i elementów chwytaków mechanicznych robotów. 136. Wymień zestaw danych niezbędnych w celu dokonania doboru chwytaka mechanicznego z oferty handlowej. 137. Omów podstawowe parametry charakteryzujące sygnał w dziedzinie czasu i częstotliwości. 138. Przedstaw kryteria doboru okien czasowych. 139. Scharakteryzuj kryteria oceny filtrów cyfrowych. 140. Omów cechy układów analogowych i cyfrowych. 141. Omów kolejność działań przy opracowaniu projektu robotyzacji procesu. 142. Przedstaw kryteria doboru kluczowych komponentów układu robotycznego w projekcie robotyzacji procesu. 143. Przedstaw przykładowe oznaczenie w pracy, źródła pozyskanych informacji w przypadku materiałów literaturowych. 4
kierunek automatyka i robotyka 5 144. Przedstaw przykładowe oznaczenie w pracy, źródła pozyskanych informacji z Internetu. 145. Wyjaśnij pojęcie spisu rzeczy i omów zasady ich stosowania w opracowaniach naukowych. 146. Omów na jakie etapy można podzielić proces realizacji projektu z zakresu systemu pomiarowego robota mobilnego. 147. Omów jak byś oszacował czas potrzebny na zaprojektowanie systemu pomiarowego robota. 148. Omów sposób podpisywania elementu na schemacie pneumatycznym układu automatyki. 149. Omów z jakich części składa się sprawozdania z projektu programowania sterownika programowalnego logicznie. 150. Wymień zadania związane z programowaniem sterownika programowalnego logicznie realizowane przez grupę dwuosobową. 151. Wymień etapy realizacji symulacji układu sterowania w środowisku MATLAB/Simulink. 152. Omów podział zadań związanych z wykonaniem symulacji i opisem ich wyników przez grupę dwuosobową. 153. Oszacuj czas potrzebny na zrealizowanie eksperymentu pomiarowego wybranej wielkości fizycznej z użyciem wybranego systemu pomiarowego. 154. Oszacuj czas potrzebny na opracowanie komputerowych algorytmów do przetwarzania sygnałów pomiarowych. 155. Wymień jakie podstawowe informacje powinny znaleźć się w dokumentacji projektu systemu pomiarowego robota mobilnego. 156. Opisz w jakim celu wykonuje się dokumentację z realizacji zadania inżynierskiego. 157. Omów zasadę opisu gniazd zaworowych stosowana w rozdzielaczach pneumatycznych. 158. Scharakteryzuj dowolny program komputerowy do tworzenia algorytmów cyfrowego przetwarzania sygnałów. 159. Omów elementy składowe dokumentacji projektowej z cyfrowego przetwarzania sygnałów. 160. Omów narzędzia, które mogą być wykorzystane do przygotowania prezentacji z cyfrowego przetwarzania sygnałów. 161. Omów istotne elementy, które powinna zawierać prezentacja zagadnień cyfrowego przetwarzania sygnałów. 162. Scharakteryzuj kluczowe punkty prezentacji multimedialnej prezentującej twój projekt robotyzacji procesu. 163. Wyjaśnij kryteria doboru metody prezentacji twojego projektu robotyzacji procesu. 164. Wyjaśnij pojęcie: mnemonik. 165. Wyjaśnij pojęcie: kod maszynowy. 166. Wymień elementy oprogramowania, które jest niezbędne do zaprogramowania mikrokontrolera. 167. Wyjaśnij w jakim celu stosuje się tryb debug w środowiskach programowania mikrokontrolerów. 168. Przedstaw projektowanie wybranego układu regulacji w programie MATLAB/Simulink. 169. Omów wykreślanie charakterystyk w dziedzinie czasu i częstotliwości wybranego układu regulacji w programie MATLAB. 170. Omów zasadę doboru rozdzielaczy pneumatycznych do realizacji wybranej funkcji układu pneumaytycznego. 171. Opisz strukturę i zasady utworzenia bazy danych w systemie MS Access. 172. Omów podstawową strukturę Instrukcji SELECT języka DML SQL. 173. Zdefiniuj instrukcje INSERT, DELETE, UPDATE języka DML SQL. 174. Przedstaw jakie czujniki można wykorzystać do pomiaru orientacji przestrzennej obiektu. 175. Wymień i scharakteryzuj czujniki stosowane w pomiarze temperatury. 176. Omów metody wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych członów automatyki. Przedstaw pojęcie transmitancji widmowej i charakterystyki amplitudowo-fazowej. 177. Wyznacz charakterystykę statyczną przykładowego obiektu automatyki. 178. Omów parametry statyczne i dynamiczne przetworników pomiarowych. 5
kierunek automatyka i robotyka 6 179. Narysuj symbol graficzny pneumatycznego elementu realizującego logiczną funkcję koniunkcji oraz alternatywy. 180. Omów procedurę identyfikacji parametrycznej modelu obiektu statycznego wyższego rzędu. 181. Przedstaw procedurę doboru nastaw regulatora PID dla modelu obiektu stosując metody programu MATLAB/Simulink. 182. Przedstaw procedurę projektowania regulatora LQR oraz regulatora wyznaczonego metodą przesuwania biegunów dla wybranego obiektu liniowego w programie MATLAB/Simulink. 183. Przedstaw jakie kryteria należy przyjąć dobierając kluczowe komponenty robota. 184. Omów główne etapy tworzenia prostego układu sterowania robota. 185. Napisz fragment kodu w języku niskiego poziomu, który umożliwi konfigurację portów wejściawyjścia dowolnego mikrokontrolera. 186. Napisz fragment kodu w języku niskiego poziomu, który umożliwi obsługę wybranego przerwania w dowolnym mikrokontrolerze. 187. Wyjaśnij pojęcie systemu funkcjonalnie pełnego. Przedstaw prawa de Morgana. 188. Scharakteryzuj systemy NOR i NAND. Przedstaw ich symbole i realizowane funkcje. 189. Wymień i scharakteryzuj języki programowania mikrokontrolerów. 190. Omów w jaki sposób jest wykonywany kod programu przez mikrokontroler i jak działają instrukcje skoków warunkowego i bezwarunkowego. 191. Wyjaśnij zasadę działania filtru SOI i NOI. 192. Wyjaśnij zasadę działania filtrów adaptacyjnych. 193. Omów działanie automatu skończonego na podstawie wybranego procesu sterowania dyskretnego. 194. Przedstaw schemat blokowy i omów działanie ciągłego oraz dyskretnego układu regulacji. 195. Omów programowanie funkcji do wymiany danych procesowych realizowanej w programowalnych sterownikach logicznych pracujących w sieci PROFIBUS DP. 196. Omów programowanie i realizację cyfrowego algorytmu regulatora PID w programowalnym sterowniku logicznym. 197. Omów zasadę doboru współczynnika kv zaworu regulacyjnego. 198. Omów zasadę doboru zaworu regulacyjnego z uwzględnieniem kawitacji. 199. Przedstaw przykładowy system pomiarowy, który można zbudować z wykorzystaniem mikrokontrolera i czujnika MEMs. 200. Przedstaw przykładowy system automatyki przeznaczony do zliczania obiektów, który może wykorzystywać liczniki sterownika PLC lub mikrokontrolera. 201. Omów programowanie, uruchomienie i testowanie podstawowych funkcji logicznych w programowalnym sterowniku logicznym. 202. Omów programowanie i testowanie układu regulacji dwupołożeniowej w środowisku StateFlow/MATLAB. 203. Przedstaw sposób podłączenia do mikrokontrolera i obsługi przycisku monostabilnego. 204. Przedstaw sposób podłączenia do mikrokontrolera diody LED, aby podanie stanu wysokiego na linię wyjściową powodowało zapalanie tej diody. 205. Omów jak powinno zachować się w sytuacji, gdy kolega doznał porażenia prądem elektrycznym. 206. Przedstaw sposób postepowania podczas gaszenia płonących urządzeń elektrycznych. 207. Wyjaśnij jakie, z punktu widzenia bezpieczeństwa pracy, są różnice pomiędzy bezpośrednim i pośrednim sposobem sterownia w układach hydraulicznych i pneumatycznych. 208. Omów zasady BHP obowiązujące w laboratorium cyfrowego przetwarzania sygnałów. 209. Przedstaw procedurę udzielania pierwszej pomocy w przypadku zasłabnięcia studenta podczas zajęć w laboratorium komputerowym. 210. Przedstaw jaki system lokalizacji sprawdziłby się lepiej w przestrzeni otwartej i zamkniętej. Oceń przydatność znanych metod lokalizacji. 211. Omów różnice w pomiarze kata obrotu pomiędzy enkoderem inkrementalnym, absolutnym oraz 6
kierunek automatyka i robotyka 7 resolverem. Który z tych czujników mógłby być przydatny w nawigacji robota kołowego. 212. Wymień źródła i sposoby wyszukiwania informacji technicznych związanych z automatyzacją procesów przemysłowych. 213. Omów sposoby podnoszenia kwalifikacji w zakresie inżynierii procesów automatyki przemysłowej. 214. Przedstaw w jaki sposób zmotywować członków zespołu do wzięcia odpowiedzialności za realizację wspólnego zadania. 215. Przedstaw w jaki sposób powinno być wykonane sprawozdanie ze realizacji wspólnego zadania projektowego. 216. Omów rolę lidera zespołu projektującego układ pneumatycznego sterowania procesem lub maszyną. 217. Omów jakie korzyści przynosi tworzenie projektu lub sprawozdania w zespole. 218. Przedstaw niebezpieczeństwa związane z realizacją zadania w zespole. 219. Wymień elementy dokumentacji projektowej rozproszonego systemu automatyki przemysłowej regulujące bezpieczeństwo montażu i obsługi. 220. Omów krytyczne elementy rozproszonego systemu sterowania automatyki przemysłowej mające wpływ na bezpieczeństwo działania. 221. Przedstaw jak należy postąpić w sytuacji braku wystarczającej wiedzy i informacji potrzebnej do realizacji danego zadania inżynierskiego. 222. Wyjaśnij co twoim zdaniem ma największy wpływ na poprawne wykonanie zadania lub projektu inżynierskiego. 7