Lekcja 3 16 lipca SPRAWIEDLIWOŚĆ I MIŁOSIERDZIE W STARYM TESTAMENCIE (CZ. I) STUDIUM BIEŻĄCEGO TYGODNIA: Wj 22,21-23; 23,2-9, Am 8,4-7; Iz 1,13-17; 58,1-14; Dz 20,35. TEKST PAMIĘCIOWY: Wymierza sprawiedliwość skrzywdzonym, daje chleb głodnym, Pan oswobadza więźniów. Pan otwiera oczy ślepych, Pan podnosi zgnębionych, Pan kocha sprawiedliwych. Pan strzeże przychodniów, sierotę i wdowę wspomaga (Ps 146,7-9). Przed laty w chłodny dzień w Nowym Jorku 10-letni chłopiec, bosy i zmarznięty, wpatrywał się w witrynę sklepu obuwniczego. Jakaś kobieta podeszła do niego i zapytała, dlaczego tak pilnie wpatruje się w okno wystawowe. Odpowiedział, że prosi Boga, aby dał mu parę butów. Kobieta ujęła go za rękę i weszła z nim do sklepu. Poprosiła sprzedawcę o 6 par skarpet, miednicę ciepłej wody, mydło i ręcznik. Zabrała chłopca na zaplecze sklepu, zdjęła koronkowe rękawiczki, umyła mu stopy i wytarła starannie ręcznikiem. W tym czasie sprzedawca wybrał skarpety. Kobieta rozpakowała jedną parę skarpet i założyła je na stopy chłopca, a następnie kupiła mu parę porządnych butów. Potem pogłaskała go po głowie i zapytała, czy teraz czuje się lepiej. Gdy zamierzała wyjść ze sklepu, chłopiec, patrząc na nią, ze zdumieniem zapytał: Czy pani jest żoną Boga? 1 Ten mały chłopiec był bliżej prawdy, niż zdawał sobie z tego sprawę. Boży Kościół jest oblubienicą Boga, Jego żoną. Charakter Boga został wyrażony w naszym dzisiejszym wersecie pamięciowym. Jako przemienieni przez Niego członkowie Jego Kościoła musimy odzwierciedlać ten charakter. Jeśli prawdziwie należymy do Niego, będziemy się troszczyć o ubogich i bezradnych, niosąc im pomoc. 1 Zob. inspirationalstories.com/1/198.html. 21
Miłosierdzie i sprawiedliwość znaki wyróżniające lud Boży NIEDZIELA 10 lipca Od początku sprawiedliwość w jej społecznym wymiarze była jednym z ważnych elementów prawa Bożego i ideału Boga dla Jego ludu. Sprawiedliwość w aspekcie społecznym jest pierwotnym Bożym zamierzeniem dla ludzkiego społeczeństwa świata, w którym podstawowe potrzeby ludzi są zaspokajane, a ludzie rozwijają się i żyją w pokoju. Przeczytaj podane poniżej wersety i podsumuj, co mówią one o miłosierdziu i sprawiedliwości, a zwłaszcza o społecznym aspekcie sprawiedliwości: Wj 22,21-23; 23,2-9; Kpł 19,10; Prz 14,31; 29,7. Miłosierdzie i sprawiedliwość zostały także podkreślone w przepisach dotyczących szabatu danych starożytnym Izraelitom. Bóg wskazał 3 rodzaje szabatów. Jak pojęcia miłosierdzia i sprawiedliwości zostały odzwierciedlone w każdym z tych szabatów? Zob. Wj 20,8-10; 23,10-11; Kpł 25,8-55. 1. Pouczenia dotyczące zachowywania szabatu, siódmego dnia tygodnia, obejmowały zapewnienie odpowiedniego odpoczynku wszystkim, w tym także niewolnikom, zwierzętom i obcym przybyszom. 2. Co 7 lat rok szabatowy był okazją do umorzenia długów, okazania szczególnej troski o ubogich oraz wyzwolenia niewolników. Bóg pouczył swój lud, by także zwierzęta korzystały z dobrodziejstw roku szabatowego (zob. Kpł 25,6-7). 3. Rok jubileuszowy przypadał co 50 lat jako rok po 7. z rzędu roku szabatowym. Wówczas to sprzedane dziedzictwo wracało do pierwotnych właścicieli lub ich spadkobierców, długi były darowane, a więźniowie i niewolnicy wypuszczani na wolność. Jubileusz był więc okazją do wyrównania nierówności społecznych zresetowania systemu, dzięki czemu wszyscy otrzymywali możliwość rozpoczęcia życia na nowo. Było to zabezpieczenie przed nadmiernym bogactwem lub niedostatkiem 1. Tutaj, w samej tkance izraelskiego społeczeństwa, widzimy, jak sprawiedliwość i miłosierdzie współdziałały na rzecz tych, którym gorzej się powodziło. 1 Ellen G. White, Śladami Wielkiego Lekarza, Warszawa 2009, wyd. VI, s. 126. 22
Sprawy dotyczące wszystkich PONIEDZIAŁEK 11 lipca Przeczytaj Rdz 2,1-3. Co powyższe wersety mówią nam o powszechności szabatu? Jeśli naprawdę zachowujemy szabat, nie będziemy zadowoleni tylko z własnego odpoczynku (zob. Wj 23,12), odkupienia (zob. Pwt 5,12-15) i ostatecznego odrodzenia na nowej ziemi (zob. Iz 66,22-23). Szabat, siódmy dzień tygodnia, uczy nas, że Bóg jest Stwórcą i Dawcą odpoczynku dla wszystkich, którzy żyją na ziemi. Powszechność odpoczynku sobotniego wskazuje, że wszyscy jesteśmy jedno, bogaci i biedni. Fakt, iż Bóg jest Ojcem nas wszystkich, oznacza równość wszystkich ludzi. Jak wskazaliśmy we wczorajszej części lekcji, troska o społeczny wymiar sprawiedliwości rozciągała się od cotygodniowego odpoczynku sobotniego na lata szabatowe i lata jubileuszowe. Zasady stojące za trzema szabatami przedstawionymi w 23. i 25. rozdziale Księgi Kapłańskiej dotyczą także chrześcijan. Sobota, siódmy dzień tygodnia, zawsze będzie wskazywała na stworzenie, a także na krzyż i nową ziemię. Będzie wzmacniała naszą więź z naszym współczującym Stwórcą i Zbawicielem, wiodąc nas bliżej do tych, których On głęboko miłuje, do ludzi, którzy mają pilne potrzeby, czyli ubogich i cierpiących. Jednak zauważ, że rok szabatowy i rok jubileuszowy ilustrują wieczne zasady, co nie znaczy, że mamy dosłownie zachowywać te święta obecnie. Otóż nie. W przeciwieństwie do szabatu, siódmego dnia tygodnia, który został ustanowiony przy stworzeniu, w świecie sprzed upadku, te ustanowienia są zaliczane do ceremonialnych szabatów, które były cieniem rzeczy przyszłych (zob. Kol 2,16-17), wskazując na przyszłą służbę i ofiarę Jezusa, a zatem ich obowiązywanie ustało wraz ze śmiercią Jezusa na krzyżu. Te ceremonialne szabaty wskazują na zasadę traktowania innych, a zwłaszcza potrzebujących. Jako odkupieni ludzie Izraelici mieli obowiązek być światłem świata i w bezstronny sposób ukazywać miłosierdzie Boga innym ludziom. Z dziękczynieniem mieli reprezentować charakter Boga wobec tych, którzy Go nie znali. Przeczytaj Am 8,4-7. O co chodzi w tych wersetach i jak możemy się upewnić, że w naszym postępowaniu wobec bliźnich nie popełniamy podobnych błędów? Zważywszy na kontekst, co ważnego znajdujesz w słowach: Nie zapomnę nigdy wszystkich ich uczynków. 23
Proroczy głos (cz. I) WTOREK 12 lipca Otwórz swoje usta w obronie niemego i w sprawie wszystkich opuszczonych! Otwórz swoje usta, sądź sprawiedliwie, ubogim i biednym wymierzaj sprawiedliwość! (Prz 31,8-9). Jak możemy zastosować te zasady w naszych czasach? Jak dotąd w tym tygodniu zauważyliśmy, że Bóg pragnie, by Jego lud praktykował Jego cechy miłosierdzia i sprawiedliwości jako elementy ideału postępowania. Hebrajscy prorocy często przemawiali w obronie potrzebujących, wzywając lud Boży do skruchy, gdy Izraelici źle reprezentowali troskę Boga o ludzi zmarginalizowanych i uciskanych. Bóg poniekąd zrównuje niesamolubne i dobroczynne działania z prawdziwym nabożeństwem. Przeczytaj Iz 1,13-17. Co te słowa mówią o Bożej definicji prawdziwego nabożeństwa? Jak możemy zastosować to, co zostało tu powiedziane w bezpośrednim kontekście? Innymi słowy, co te wersety powinny oznaczać dla nas? Choć oczywiście wielu starotestamentowych proroków wskazywało na przyszłe wydarzenia sięgające daleko poza czas ich życia, to jednak podkreślali mocno potrzebę duchowej i moralnej reformy oraz niesamolubnej służby w swoich czasach. Profetyczny głos sług Bożych rozlegał się najgłośniej, gdy lud Boży czynił przesadne wysiłki, by uczcić Boga, ale nie odzwierciedlał Bożego współczucia wobec cierpienia panującego wokoło. Trudno sobie wyobrazić gorsze świadectwo niż świadectwo tych, którzy są zbyt zajęci oddawaniem czci Bogu, iż nie mają czasu, by pomóc potrzebującym. Czy ci, którzy służą Panu, wychodząc naprzeciw potrzebom potrzebującym, nie objawiają właściwej formy nabożeństwa? 24
Proroczy głos (cz. II) ŚRODA 13 lipca 58. rozdział Księgi Izajasza zawiera szczególne prorocze przesłanie nagany i nadziei dla ludu Bożego w czasach proroka, ale i dla nas. Po wyrażeniu niezadowolenia z postawy swego ludu (zob. Iz 58,1) jak Bóg opisał tych, do których skierował swoje przesłanie? Przeczytaj Iz 58,2. Choć nie wiemy, jakim tonem głosu zostało to wyrażone, jest oczywiste, że Pan potępiał zewnętrzne wyrazy pobożności i wiary, gdyż wiedział, jak bardzo były fałszywe. Biblia warszawska oddaje ten werset następująco: Wprawdzie szukają mnie dzień w dzień i pragną poznać moje drogi, jakby byli narodem, który pełnił sprawiedliwość i nie zaniedbał prawa swojego Boga (Iz 58,2). Przeczytaj Iz 58,3-14. Co jeszcze mówi Pan do tych ludzi o tym, jak złe są ich formy religijności (w tym przypadku post)? Jakie szersze zagadnienie zostało poruszone w tym fragmencie księgi? Zwróć tutaj uwagę na coś bardzo ważnego, mianowicie na to, jak często nabożeństwo może być egocentryczne: Panie, uczyń dla mnie to i tamto. Oczywiście jest czas i miejsce na proszenie Boga o zaspokojenie naszych osobistych potrzeb. Ale Pan mówi tu, że prawdziwe nabożeństwo obejmuje pomaganie głodnym, uciśnionym i ubogim. Jednak najbardziej zdumiewające jest to, że ta służba dla bliźnich przynosi błogosławieństwo nie tylko odbiorcom pomocy, ale także jej dawcom. Przeczytaj te wersety i zwróć uwagę, co mówią o tym, co dzieje się z ludźmi pomagającymi potrzebującym. Służąc bliźnim i udzielając im pomocy, sami otrzymujemy błogosławieństwo. Kto z nas nie doświadczył choćby w jakimś niewielkim stopniu realności tych Bożych obietnic? Kto z nas nie przekonał się, jaka radość, jakie zadowolenie i jaka nadzieja stają się udziałem tych, którzy pomagają bezradnym? Trudno sobie wyobrazić lepszy sposób odzwierciedlania charakteru Chrystusa przed światem. Przeczytaj Dz 20,35. Jak doświadczyłeś prawdziwości tych słów w swojej służbie dla bliźnich? 25
Znacząca siła w służbie dla Boga CZWARTEK 14 lipca Poznanie prawdy, choć wspaniałe, nie jest wystarczające. W 58. rozdziale Księgi Izajasza przedstawiony został lud Boży mocno zainteresowany religijnymi formami i praktykami, a jednak słabo stosujący swoją wiarę w praktycznym życiu. Bóg wzywa swój Kościół dzisiaj, aby stał się znaczącą siłą na rzecz dobra, a wezwanie to jest echem wezwań starotestamentowych proroków do przedstawiania prawdy o charakterze Boga. Przeczytaj poniższe wersety. Jak jako poszczególne zbory i Kościół ogólnoświatowy możemy starać się czynić to, do czego zostaliśmy powołani przez Boga w tej kwestii? Ps 82,3... Iz 1,17... Pewien miejski zbór znajdował się w okolicy, w której plagą były przestępstwa z użyciem broni palnej. W 2011 roku proroczy głos pastora rozległ się podczas kongresu duchownych z wielkich miast. Oto fragmenty z jego przemówienia: Chrześcijanie muszą zatrzymać pochód śmierci! Nawiązując do biblijnego epizodu, w którym Jezus zatrzymał kondukt pogrzebowy syna wdowy z Nain (zob. Łk 7,11-17), ów pastor wyjaśnił, że Kościół nie powinien pozostawać bierny wobec przemocy na ulicach w lokalnej społeczności. Zadał słuchaczom pytania: Czy jesteśmy jedynie Kościołem, który powstał, by wygłaszać kazania pogrzebowe? Czy nie powinniśmy pytać Boga: Dlaczego pozwalasz na cierpienie?, a Bóg odpowie: Dlaczego wy pozwalacie na cierpienie? Ten zbór był także bardzo aktywny w działaniach na rzecz rozwoju społeczeństwa. Przez 7 lat chór kościelny występował na ulicach miasta. Członkowie chóru śpiewali, wręczali ulotki i oferowali pomoc ze strony zboru dla potrzebujących. Dzięki tej łączności ze społeczeństwem zbór pomógł sąsiadom na wiele sposobów, czyniąc dobro potrzebującym. Przez różnorodne i liczne programy ów zbór dokonał wielkich zmian w społeczeństwie. Ten zbór jest tylko jednym przykładem wielu sposobów, jakimi my jako Kościół możemy służyć i być uzdrawiającą siłą w naszych społeczeństwach. Co może zrobić twój zbór, by pomóc potrzebującym w twojej lokalnej społeczności? 26
PIĄTEK 15 lipca DO DALSZEGO STUDIUM Pojęcia sprawiedliwość i miłosierdzie przewijają się przez cały Stary Testament. Przyjrzyjmy się na przykład Pwt 24,10-22. Zwróć uwagę na szczególne pouczenia udzielone w związku z wymienionymi przypadkami. Widzimy w nich wyraźnie troskę Pana o ubogich, robotników i zadłużonych. Ta troska jest wyrażona nie tylko w abstrakcyjnym i wzniosłym języku dotyczącym współczucia dla tych, którym gorzej się powodzi. Przynajmniej w tym przypadku jest ona wyrażona także w konkretnych i praktycznych pouczeniach, co należy czynić i czego nie wolno czynić w określonych przypadkach, np. w przypadku osoby zadłużonej czy ubogiego robotnika. Te pojęcia były zbyt ważne, by pozostawić je wyłącznie osobistym opiniom w kwestii sprawiedliwości i dobroczynności. Zwróć uwagę, że Pan wskazywał swoim wiernym, gdzie niegdyś się znajdowali, gdy należeli do pokrzywdzonych przez los: Pamiętaj też, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej; dlatego Ja nakazuję ci, abyś to czynił (Pwt 24,22). Jako chrześcijanie musimy bez względu na naszą sytuację finansową zawsze pamiętać o łasce Boga Jego niezasłużonej przychylności względem nas. Tak więc dzięki bogactwu i pełni tego, co mamy w Chrystusie (zob. Ef 3,19; Kol 2,10), powinniśmy być gotowi służyć i pomagać tym, którzy potrzebują naszej służby i wsparcia. 1 PYTANIA DO DYSKUSJI 1. Jak fakt, iż 4. przykazanie dekalogu nakazuje pozwolić sługom odpocząć, pomaga nam zrozumieć pojęcie równości wszystkich ludzi przed Bogiem? Jak ten fakt pomaga nam zrozumieć to, że powinniśmy sprawiedliwie traktować tych, którzy pracują dla nas czy są w jakiś sposób zależni od nas? Jak powszechność tego, czego Chrystus dokonał na krzyżu, świadczy jeszcze bardziej o równości wszystkich ludzi wobec Boga? 2. Gdy umysł Chrystusowy staje się naszym umysłem, a Jego dzieła naszymi dziełami, będziemy w stanie zachowywać post opisany przez proroka Izajasza:»Lecz to jest post, w którym mam upodobanie: że się rozwiązuje bezprawne więzy, że się zrywa powrozy jarzma, wypuszcza na wolność uciśnionych i łamie wszelkie jarzmo«(iz 58,6). Dowiedz się, czego potrzebują ubodzy i cierpiący, a następnie z miłością i delikatnością pomagaj im nabrać odwagi, nadziei i ufności, dzieląc się z nimi dobrem, które Bóg ci dał 2. W jaki sposób to czynimy, tzn. jak dzielimy się tym, co otrzymaliśmy w Chrystusie? Jak możemy to czynić w praktyczny sposób, który naprawdę pomoże potrzebującym? 1 Przeczytaj 2. połowę rozdziału Nadanie prawa Izraelowi oraz rozdział Boża troska o ubogich, w: Ellen G. White, Patriarchowie i prorocy, Warszawa 2014, wyd. VI, s. 214-220.387-392. 2 Ellen G. White, w: Pacific Union Recorder, 21 VII 1904. 27