WOJEWÓDZKI KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW w roku szkolnym 2010 / 2011 ETAP WOJEWÓDZKI... Kod ucznia Serdecznie witamy Cię w Wojewódzkim Konkursie Historycznym na etapie wojewódzkim. 1. Przed Tobą test składający się z 19 zadań o różnym stopniu trudności. 2. Na rozwiązanie zadań masz 90 minut. 3. Odpowiedzi będziesz udzielać na teście. 4. Pisz starannie długopisem lub piórem. Odpowiedzi nieczytelne, zamazane nie będą sprawdzane. Nie używaj korektora. 5. Jeśli pomylisz się, skreśl i zaznacz lub wpisz obok prawidłową odpowiedź. 6. Czytaj uważnie polecenia. Życzymy powodzenia! Zadanie 1. [ 0-1 pkt.] Wstaw znak X obok zdania prawdziwego. a)...trójpolówka była mniej skuteczną metodą uprawy ziemi niż dwupolówka. b)...kolonizacja na ziemiach polskich odbywała się na prawie niemieckim. c)...w radzie miejskiej mieli prawo zasiadać wyłącznie członkowie pospólstwa. d)...w średniowiecznym mieście rzemieślnicy zakładali cechy, czyli organizacje skupiające ludzi pochodzących z tej samej okolicy. 1
Zadanie 2. [ 0-10 pkt.] Wyobraź sobie spacer ulicą średniowiecznego miasta, przy której stoją budowle z charakterystycznymi elementami architektury. Spośród ilustracji 1 8 wskaż budowle w dwóch różnych stylach i wymień zasadnicze cechy tych stylów wykorzystując też ilustracje. A. Nazwa stylu..., numery ilustracji.... Zasadnicze cechy tego stylu to /wymień trzy /:......... B. Nazwa stylu..., numery ilustracji.... Zasadnicze cechy tego stylu to /wymień trzy /:......... 2
Zadanie 3. [ 0-6 pkt.] Przeanalizuj dane z tablicy genealogicznej i wykonaj polecenia A i B. Tablica genealogiczna Piastów /fragment/ A. Uzupełnij tekst z Kroniki Wielkopolskiej wpisując odpowiednie informacje w wykropkowane miejsca. Pamiętaj: w (1) należy podać imię księcia, w (2) należy podać imię księżniczki, w (3) należy podać imię i przydomek księcia. Starszy Leszek staje się więc księciem i władcą Krakowa, Sandomierza (...) młodszy zaś (1)... obejmuje w całkowite posiadanie Mazowsze i Kujawy, które potomkowie jego dzięki łasce Bożej będą posiadali na wieki. Potem Leszek... wziął za żonę ruską panią znakomitego rodu imieniem (2)..., z której zrodził księcia (3)....... 3
B. Na podstawie danych z tablicy genealogicznej i posiadanej wiedzy rozstrzygnij, czy podane niżej zdania są prawdziwe, czy fałszywe. W wyznaczonym miejscu wpisz słowo prawda lub fałsz. 1. Wśród książąt, którzy zostali uwzględnieni w tablicy genealogicznej jeden był synem Bolesława Krzywoustego.... 2. Tablica zawiera informacje o królu Polski, który jako pierwszy spośród Piastów koronował się w Krakowie.... 3. Zmieszczona tablica zawiera informacje o związkach książąt piastowskich z dynastią Przemyślidów.... Zadanie 4. [ 0-9 pkt.] Uzupełnij brakujące informacje. Septem artes liberales tworzyły następujące nauki: a) poziom niższy, zwany... :...,...,... b) poziom wyższy, zwany... :...,...,...,.... Zadanie 5. [ 0-3 pkt.] Obok fragmentów biografii, podaj imiona i nazwiska /używane nazwy/ opisanych kronikarzy. A. Żył na przełomie XI i XII wieku. Był mnichem benedyktyńskim. Przebywał na dworze Bolesława III Krzywoustego. Jest autorem najstarszej kroniki polskiej........ B. Żył na przełomie XII i XIII wieku. Był biskupem krakowskim. Na polecenie Kazimierza II Sprawiedliwego spisał kronikę, która obfituje w wątki antyczne i zdarzenia często zmyślone przez autora........ C. Żył w XIV wieku. Był podkanclerzem koronnym. Spisał kronikę, w której ukazał Kazimierza III Wielkiego jako idealnego władcę........ Zadanie 6. [ 0-4 pkt.] Do podanych informacji dobierz, wymienione niżej, rodzaje sejmów i wpisz w wyznaczone miejsca. A.......... początkowo zwoływany przeważnie co roku, najczęściej w Piotrkowie, od artykułów henrykowskich wybierany co dwa lata na 6-tygodniowe obrady. B....... zawiązany po śmierci króla pod laską konfederacji, podejmował decyzje większością głosów, pod przewodnictwem interrexa, wyznaczał czas i miejsce wolnej elekcji. C....... odbywał się w Krakowie, kończył bezkrólewie, król elekt zaprzysięgał artykuły henrykowskie i był koronowany. D....... prawo udziału w nim miał każdy szlachcic, np. rokosz lwowski z 1537 r. zwany wojną kokoszą. 4
Rodzaje sejmów: sejm rokoszowy, sejm koronacyjny, sejm walny nadzwyczajny, sejm konwokacyjny, sejm walny zwyczajny. Zadanie 7. [ 0-4 pkt.] Do podanych informacji dobierz odpowiednie nazwiska i wpisz w wyznaczone miejsca. Zbiór nazwisk:jan Sobieski, Stanisław Koniecpolski, Stanisław Żólkiewski, Jan Karol Chodkiewicz, Bohdan Chmielnicki, Stefan Czarniecki. A....... od 1618 r. hetman wielki koronny i kanclerz wielki koronny, wybitny wódz, tłumił powstanie na Ukrainie; dowodził wojskami polskimi w wojnie z Rosja /1610 r./ i odniósł wielki sukces militarny. B....... brał udział w walkach z Kozakami i Tatarami, podczas potopu szwedzkiego przeszedł pod komendę Czarnieckiego, od 1665 r. marszałek wielki koronny, od 1666 r. hetman polny, w 1673 r. zwyciężył wojska tureckie pod Chocimiem. C.......- hetman polny koronny, o 1632 r. hetman wielki koronny, kasztelan krakowski, znakomity wódz i polityk; walczył z Rosją, Turcją, Szwedami, tłumił powstanie kozackie; był głównym doradcą wojskowym króla Władysława IV. D.......- dowódca wojskowy i polityk, hetman wielki litewski, wojewoda wileński; dowodził w zwycięskich bitwach w Inflantach ze Szwedami, brał udział w wojnach polsko moskiewskich i bitwie z Turkami pod Chocimiem. Zadanie 8. [ 0-3 pkt.] Rozstrzygnij, czy podane zdania są prawdziwe, czy fałszywe, obok napisz słowo prawda lub fałsz. A. Świętopietrze to polska nazwa daniny na rzecz papiestwa, tzw. denar św. Piotra.... B. Dziesięcina, to świadczenie na rzecz władcy, pieniężne lub rzeczowe, stanowiące dziesiątą część dochodu.... C. Pańszczyzna, to forma renty feudalnej polegająca na pracy chłopów na rzecz właściciela ziemi.... Zadanie 9. [ 0-4 pkt.] Połącz pojęcie z jego znaczeniem. Wpisz obok dużą literę. A. manifest, B. rokowania C. ultimatum D. kapitulacja 1. Rozmowy w sprawach politycznych, handlowych.... 2. Orędzie, uroczysta odezwa władzy lub organizacji... 3. Poddanie się nieprzyjacielowi.... 4. Oświadczenie jednego państwa skierowane do innego, zawierające żądanie spełnienia warunków w terminie i pod groźbą rozpoczęcia wojny.... 5
Zadanie 10. [ 0-3 pkt. ] Przeczytaj uważnie podany niżej tekst i odpowiedz na pytania. Urodził się 3 października 1458 r. w Krakowie jako trzecie dziecko a drugi syn Kazimierza Jagiellończyka. Początkowo wychowywał się po opieką matki, pochodzącej ze słynnego europejskiego rodu. Wkrótce jego wychowaniem zajął się krakowski kanonik, słynny kronikarz królewski. Zwracał on uwagę na religijność, życzliwość dla bliźnich, poczucie sprawiedliwości oraz rozwój duchowy. Podróżował z ojcem na Litwę, przebywał w Grodnie, Wilnie, uczestniczył w obradach sejmowych. Przez dwa lata był namiestnikiem ojca w Koronie, a za swą siedzibę wybrał Radom. W opinii współczesnych mu był to młodzieniec szlachetny, rzadkich zdolności, godnego pamięci rozumu, religii czcicielem szczególnym. Nieuleczalna choroba spowodowała, że zmarł 4 marca 1484r. w Grodnie. Został pochowany w katedrze wileńskiej, gdzie urządzono mu oddzielną kaplicę. a) Podaj imię syna królewskiego.... b) Podaj imię jego matki.... c) Podaj imię i nazwisko jego krakowskiego wychowawcy.... Zadanie 11. [ 0-8 pkt.] Zapoznaj się dokładnie z mapką konturową i odpowiedz na pytanie: Do jakich państw zaborczych należały ziemie Rzeczypospolitej oznaczone na mapce dużymi literami? Odpowiedzi udziel według podanego schematu. 6
Data rozbioru Państwo zaborcze Oznaczenie literowe........................................................................ Zadanie 12. [ 0-1 pkt.] Które twierdzenie dotyczące legionów polskich podczas I wojny światowej jest prawdziwe lub fałszywe? W wyznaczonym miejscu wpisz prawda lub fałsz. A. Podczas kryzysu przysięgowego I i II Brygada nie złożyły przysięgi... B. Brygada J.Hallera przerwała front pod Rarańczą w 1918 r.... C. Kryzys przysięgowy legionów nastąpił w 1916 r.... Zadanie 13. [0-1 pkt.] Które twierdzenie dotyczące problemu Śląska po I wojnie światowej jest prawdziwe lub fałszywe? W wyznaczonym miejscu wpisz prawda lub fałsz. A. Powstania śląskie miały miejsce w 1918, 1919, 1920 r.... B. Plebiscyt na Śląsku miał miejsce w 1920 r.... B. Polska otrzymała część Śląska m.in. z Katowicami.... Zadanie 14. [ 0-4 pkt.] Uzupełnij zestawienie Głowy państwa II Rzeczypospolitej Rok objęcia funkcji Zakończenie sprawowania Imię i nazwisko funkcji... N a c z e l n i k P a ń s t w a ------------------------- --------------------------- ------------------------------- P r e z y d e n c i R P ------------------------- ---------------------------- ---------------------------------- ------------------------- ----------------------------- ----------------------------------- ------------------------- ----------------------------- ----------------------------------- 7
Zadanie 15. [ 0-1 pkt.] Które twierdzenie dotyczące powstania wielkopolskiego jest prawdziwe lub fałszywe? W wyznaczonym miejscu wpisz prawda lub fałsz. A. Zaczęło się w 1918 roku.... B. Dowódcą wojsk powstańczych był J.Haller.... C. Zakończyło się klęską Polaków.... Zadanie 16. [ 0-8 pkt.] Po dokładnym zapoznaniu się z tekstami, wpisz w wyznaczone miejsce dokładna datę/dzień, miesiąc, rok/ ich uchwalenia/zatwierdzenia/ i nazwę używaną na określenie tych dokumentów prawnych, z których pochodzą cytowane teksty. A. /.../ Aż do ustawowego uchwalenia tej treści Konstytucji, która określi zasadniczo przepisy o organizacji naczelnych władz w Państwie Polskim, Sejm powierza dalsze sprawowanie urzędu Naczelnika Państwa Józefowi Piłsudskiemu na następujących zasadach: /.../ 2. Naczelnik Państwa jest przedstawicielem Państwa i najwyższym wykonawcą uchwał Sejmu w sprawach cywilnych i wojskowych. /.../ Data:......... Nazwa:... B. /.../ Państwo Polskie jest Rzecząpospolitą. /.../ Władza zwierzchnia Rzeczypospolitej polskiej należy do narodu. Organami narodu w zakresie ustawodawstwa są Sejm i Senat, w zakresie władzy wykonawczej Prezydent Rzeczypospolitej łącznie z odpowiedzialnymi ministrami, w zakresie wymiaru sprawiedliwości niezawisłe sądy. /.../ Data:......... Nazwa:... C. /.../ Upoważnia się Prezydenta Rzeczypospolitej do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy w zakresie: uzgodnienia ustaw obowiązujących z Konstytucją i wykonania jej postanowień, przewidujących wydawanie osobnych ustaw, reorganizacji i uproszczenia administracji Państwa, uporządkowania stanu prawnego w Państwie, wymiaru sprawiedliwości oraz świadczeń społecznych. /.../ Data:......... Nazwa:... D. /.../ 1. Na czele Państwa stoi Prezydent Rzeczypospolitej. 2. Na nim spoczywa odpowiedzialność wobec Boga i historii za losy Państwa. 3. Jego obowiązkiem naczelnym jest troska o dobro Państwa, gotowość obronną i stanowisko wobec narodów świata. 4. W jego osobie skupia się jednolita i niepodzielna władza państwowa. /.../ Data:......... Nazwa:... 8
Zadanie 17. [ 0-4 pkt.] Zapoznaj się dokładnie z mapką. Przeczytaj zamieszczone pod nią cztery zdania komentarze do informacji przedstawionych na mapie. Określ, które komentarze są prawdziwe, a które fałszywe. Na wykropkowanym miejscu napisz prawda lub fałsz. A. Najbardziej zróżnicowany skład etniczny miały województwa położone na zachodzie II Rzeczypospolitej.... B. Najmniej ludności narodowości polskiej zamieszkiwało województwa poleskie i wołyńskie.... C. W województwie warszawskim ludności żydowskiej było mniej niż ludności narodowości polskiej.... D. W województwach stanisławowskim i wołyńskim większość ludności stanowili Ukraińcy.... Zadanie 18. [ 0-3 pkt.] Podaj imię i nazwisko osób, które pełniły funkcje państwowe w Polsce w 1939 r. / przed wybuchem II wojny światowej /. A. Prezydent:...... B. Premier :......... C. Minister Spraw Zagranicznych :...... 9
Zadanie 19. [ 0-3 pkt.] Zapoznaj się dokładnie z mapą i podaj nazwy ziem polskich - oznaczone cyframi rzymskimi w okresie wskazanym na mapie. Odpowiedzi: I. -... II. -... III. -... ========================= 10