REURIS Rewitalizacja miejskich przestrzeni nadrzecznych Warsztat scenariuszowy dla społeczności lokalnej: Partnerstwo dla Ślepiotki scenariusze rewitalizacji doliny Ślepiotki protokół powarsztatowy Katowice, 23 lutego 2011 Strona 1
1. PRIORYTETYZACJA PROJEKTÓW REWITALIZACJI DOLINY ŚLEPIOTKI NA OSI ZAPOTRZEBOWANIA MATRYCY ŚLEPIOTKA 2025 Lista proponowanych projektów rewitalizacyjnych doliny Ślepiotki: 1. Uszczelnienie koryta Ślepiotki w okolicy ul. Tartacznej. 2. Odtworzenie dostępności zielone przejście wzdłuż Potoku Zielnego miedzy ul. Macierzanki i ul. Kołłątaja. 3. Odbudowę siedlisk przyrodniczych poprzez odtworzenie systemu hydrotechnicznego w rezerwacie Ochojec. 4. Rewitalizację terenu pomiędzy ulicą Zakątek i posesją Ziołowa 41 odtworzenie siedlisk przyrodniczych na dnie doliny, odnowienie koryta cieku i urządzeo wodnych, stworzenie przestrzeni parkowo-rekreacyjnej. 5. Odtworzenie dostępności przejście od ul. Ziołowej do ul. Jankego. 6. Rewitalizację terenu między ul. Kołłątaja i Jankego odtworzenie siedlisk przyrodniczych na dnie doliny i jej zboczu, odnowienie koryta cieku i urządzeo wodnych, stworzenie przestrzeni parkowo-rekreacyjnej. 7. Inwestycję pilotową zrealizowaną w ramach projektu REURIS stworzenie przestrzeni parkowo-rekreacyjnej, odnowienie cieku, zwiększenie retencji wody, kreacja siedlisk przyrodniczych (ten projekt jako już zrealizowany nie podlegał ocenie). 8. Odtworzenie dostępności przejście doliną od ul. Szenwalda w Ochojcu do ul. Gdaoskiej na Zadolu. 9. Rewitalizację terenu przy dawnym młynie Kluczków odbudowa założeo hydrotechnicznych (młynówka, stawy młyoskie), odnowienie koryta potoku, symboliczna odbudowa elementów infrastruktury kubaturowej (młyn, spichlerz), ekspozycja archeologiczna, odbudowa siedlisk przyrodniczych, stworzenie przestrzeni parkowo-rekreacyjnej. 10. Rewitalizację terenu na zapleczu FAMUR urządzenie punktu widokowego, urządzenie przestrzeni parkowo-rekreacyjnej, kreacja siedlisk przyrodniczych na dnie doliny. 11. Rewitalizację terenu po ogródkach działkowych przy ul. Gdaoskiej zaadoptowanie terenu po ogródkach działkowych na przestrzeo parkowo-rekreacyjną, renowację koryta, odtworzenie historycznego ujęcia wody (studnia). 12. Odtworzenie dostępności przejście od ul. Gdaoskiej do stawu przy MOSiR z wykorzystaniem istniejących ścieżek i utworzeniem przejścia przez ulicę Piotrowicką. 13. Rewitalizacja terenów na zapleczu MOSiR na Zadolu oraz w zagajniku p. Łukaszka zaadaptowanie terenu po ogródkach działkowych na przestrzeo parkowo-rekreacyjną, renowacja koryta, odtworzenie nadbrzeżnego mokradła. 14. Odtworzenie walorów rekreacyjnych stawów miedzy ul. Wczasową i Śląską. 15. Odbudowa sytemu retencyjnego doliny Ślepiotki na skraju Lasów Panewnickich na zdegradowanych terenach nieleśnych. 16. Częściowa renaturyzacja koryta w środkowym i dolnym biegu od ul. Śląskiej do ul. Owsianej. 17. Budowa zbiornika retencyjnego w okolicy skrzyżowania Owsiana-Piłsudskiego. 18. Ścieżki rowerowe system spójny w skali Katowic i Rudy Śląskiej. Strona 2
Wyniki priorytetyzacji projektów 1-6, 8-18 na osi zapotrzebowania matrycy Ślepiotka 2025 (wyniki oceny z danego dnia przeprowadzono ocenę wszystkich projektów dwukrotnie, na spotkaniu ze społecznością lokalną 23 i 24 lutego zostały wyróżnione kolorem niebieskim): Nr projektu 1 2 3 4 5 6 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 23 luty 8,3 7,2 27,3 17,8 16,1 20,5 39,9 33,7 23,1 16,6 12,4 23,9 23,3 27,4 28,5 12,6 20,5 24 luty 27,6 35 32,4 30,8 18,7 22 25,7 22 26,5 19,3 18,3 27,2 28,3 27,3 28,9 6,1 33,6 średnia 18 21,1 29,9 24,3 17,4 21,3 32,8 27,9 24,8 18 15,4 25,6 25,8 27,4 28,7 9,35 27,1 rozbieżność 19,3 27,8 5,1 13 2,6 1,5 14,2 11,7 3,4 2,7 5,9 3,3 5 0,1 0,4 6,5 13,1 Poniższy wykres przedstawia średnie wyniki oceny uzyskane przez poszczególne projekty (średnią wyciągnięto z ocen uzyskanych przez dany projekt na każdym z warsztatów dla społeczności lokalnej). Strona 3
Na kolejnym schemacie pokazano ostateczne wyniki priorytetyzacji w kontekście świateł matrycy Ślepiotka 2025 (pole zielone zielone światło dla realizacji projektu, pole żółte brak możliwości natychmiastowej realizacji projektu, będzie można przystąpid do jego realizacji po usunięciu pewnych barier, problemów, pole czerwone projekt niewykonalny lub/i niepotrzebny, wskazanie do odstąpienia od jego realizacji). Na ostateczne umiejscowienie projektu w matrycy miały wpływ oceny uzyskane na osi zapotrzebowania (zebrane na warsztatach ze społecznością lokalną 23 i 24 lutego) oraz oceny uzyskane na osi wykonalności (zebrane na warsztacie z profesjonalistami 17 lutego): Strona 4
2. JAKIE WARUNKI POWINNY BYD ZAPEWNIONE, BY SPOŁECZNOŚD LOKALNA MOGŁA SIĘ WŁĄCZYD W REWITALIZACJĘ DOLINY ŚLEPIOTKI? CO INNI PARTNERZY POWINNI ZROBID, BY UMOŻLIWID/UŁATWID SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ AKTYWNOŚD NA RZECZ PODTRZYMANIA EFEKTÓW REWITALIZACJI DOLINY ŚLEPIOTKI? radni miejscy uczestniczyd w budowaniu partnerstwa społecznośd Urząd Miasta. poparcie ze strony Urzędu Miasta, Rady Miasta, Prezydenta, miasto- organizowad partnerstwo z właścicielami nieruchomości. zarząd zieleni w mieście udostępnid sadzonki, władze miasta stworzenie dla ludzi starszych możliwości sadzenia np. zieleni na przedmiotowym terenie, karmiki dla zwierząt wzdłuż ścieżki. Uniwersytet Śląski długoterminowy program udziału we wdrażaniu i monitorowaniu, systematyczny monitoring środowiska Ślepiotki. odpowiedzialnośd Policji za region częste wizyty patroli, utrzymanie porządku, czystości, cisza i bezpieczeostwo na terenie, regularne i częste czyszczenie terenu przez ZZM, utrzymanie czystości (Służby miejskie, itp.), porządek i czystośd Policja Katowice, patrole Policji, powołanie dzielnicowego, którego nie ma (dla rejonu Piotrowice-Ochojec). działania na rzecz zachowania tego co już jest edukacja zwłaszcza wśród młodzieży szkoły, Wydział Edukacji UM, wypromowanie świadomości ekologicznej mieszkaoców projekt, szkoły Ślepiotka w programach edukacji ekologicznej/lokalnej, wypracowanie odpowiednich postaw: o wśród nieświadomych dzieci, o wśród świadomych dorosłych, akcje świadomościowe dla dzieci angażujące je, Gazetka SM Silesia (bezpłatny kwartalnik) artykuł do najbliższego numeru, zainteresowad media: Strona 5
o dziennikarzy, o prasę, o TVP Katowice ( Bliżej natury ), o Radio Katowice, rozsądnie opracowad informacje o różnym stopniu szczegółowości: o w celu zainteresowania tematem rewitalizacji doliny, o dla zaawansowanych. Uświadamianie korzyści. miasto nie sprzedawad gruntów, ale kupowad grunty nad rzeką, ochrona gruntów w dolinie przed sprzedażą miasto. spotkania integracyjne mieszkaoców doliny Ślepiotki, lokalne organizacje pozarządowe i rady jednostek pomocniczych imprezy propagujące. dotacje do uporządkowania ścieków z gospodarstw indywidualnych, skuteczne egzekwowanie problemu odprowadzania ścieków i odpadów w rejonie Ślepiotki, kontrola i wyciąganie konsekwencji (!) w razie zanieczyszczania Ślepiotki przez osoby prawne lub fizyczne. doinformowanie mieszkaoców lokalne media, plakaty, ulotki, skuteczna informacja dla każdego mieszkaoca Osiedla Szenwalda o dokonanych pracach w dolinie rzeki Ślepiotki, szerokie informowanie od projektu do realizacji rysunki, makiety, rozmowy, Wydział Promocji UM przepływ informacji. Strona 6
3. JAK SPOŁECZNOŚD LOKALNA MOŻE SIĘ ZAANGAŻOWAD DLA PODTRZYMANIA/WZMOCNIENIA EFEKTÓW REWITALIZACJI DOLINY ŚLEPIOTKI? CO MY JAKO SPOŁECZNOŚD LOKALNA MOŻEMY ZROBID DLA REWITALIZACJI DOLINY ŚLEPIOTKI? spotkania społeczne w MDK Ligota na temat działao proekologicznych z młodzieżą, dorosłymi, MDK Ligota jako informator o projekcie, pracach realizowanych w dolinie Ślepiotki biuletyn, plakaty, tablica, Stowarzyszenie OFFerta działające w MDK Ligota jako stowarzyszenie działające czynnie w akcjach społecznych poprzez akcje, informatory. Współpraca (m. in. informacyjna) z Nadleśnictwem Lasy Paostwowe Katowice. informowanie służb porządkowych o dewastacji, zaśmiecaniu, działania wspomagające służby porządkowe (w dobrym słowa znaczeniu informowanie), propagowanie donosu na osoby niszczące elementy (obiekty), zieleo jako forma dbania o wspólne dobro, byd przytomnym jeśli dzieje się coś złego natychmiast informowad służby, żywy monitoring pilnowanie, by nie niszczono, reagowanie mieszkaocy (Os. Szenwalda), przełamad w sobie wstyd przed donosicielstwem o nieprawidłowościach, pozytywne donosicielstwo informowanie odpowiednich służb o wszelkich nieprawidłowościach, zwracanie uwagi innym na destruktywne działania (śmiecenie, niszczenie), kary pieniężne za zanieczyszczanie rzeki, doliny Ślepiotki. korzystad z zaangażowania niektórych radnych! oddolnie zorganizowad się wokół radnych lub jednostek pomocniczych nacisk na miasto. dawanie dobrego przykładu psy na wybiegu, kanalizacja, a nie ścieki do rzeki, śmieci nie do kosza, porządkowad teren nad Ślepiotką, całymi rodzinami, klasami sadzid rośliny szlachetne, dawad dobry osobisty przykład spacery z dziedmi lub psem. Strona 7
uświadamiad mieszkaoców, rozmawiad z nimi, dbad o porządek, uświadamiad przez media, szerzenie informacji wśród znajomych, cierpliwie edukowad własnych sąsiadów, uświadamianie współmieszkaocom (poprzez indywidualne rozmowy, przykłady postępowania) korzyści płynących ze zrewitalizowanej Ślepiotki, strona internetowa MDK Ligota, UM Katowice, stowarzyszeo i fundacji działających w Ligocie i Ochojcu, jako INFORMATORZY, zapewnid stałą obecnośd tematu na lokalnych portalach. Twórcy projektu rewitalizacji pomogą w zagospodarowaniu zieleni na Os. Szenwalda. Tworzenie w blokach/na osiedlach grup miłośników przyjaciół Ślepiotki. UŚ aktywne uczestnictwo w opracowaniach badawczych (licencjaty, prace magisterskie). Jako właściciele terenu deklarujemy współpracy w rozstrzyganiu problemów. wyższe ceny surowców wtórnych, powszechna dostępnośd dzwonów do segregowania śmieci, organizacja wywozu śmieci stymulująca właściwe postawy mieszkaoców. lekcje biologii w dolinie Ślepiotki, zaangażowad młodzież V LO (i innych szkół) do dbałości o dolinę Ślepiotki, opieka nad danym obszarem ze strony konkretnej klasy pielęgnacja tego terenu, zainteresowad nauczycieli. Strona 8