UCHWAŁA NR XLVI/333/2010 RADY GMINY WIELKA WIEŚ z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu dożywiania na lata 2010-2015. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) oraz art. 17 ust. 1 pkt. 1, 3 i pkt 14 i art. 110 ust. 10 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362 z późn. zm.) oraz art. 3, art. 5, art. 7, art. 8 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2259 z późn. zm.) oraz 6 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie realizacji programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. z 2006 r. Nr 25 poz. 186. z późn. zm.), Rada Gminy Wielka Wieś uchwala, co następuje: 1. Przyjmuje się do realizacji Gminny program dożywiania na lata 2010 2015, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Gminny program dożywiania na lata 2010 2015 stanowi integralną część Strategii rozwiązywania problemów społecznych w gminie Wielka Wieś na lata 2009 2015 3. Wykonanie Uchwały powierza się Wójtowi Gminy Wielka Wieś. 4. Uchwała wchodzi w życie w terminie 14 dni od dnia jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego. Przewodniczący Rady Stanisław Kasprzyk Id: WRMEX-RGPVQ-HYHXX-MQYYZ-TNFWZ. Podpisany Strona 1
Załącznik do Uchwały Nr XLVI/333/2010 Rady Gminy Wielka Wieś z dnia 1 lipca 2010 r. Gminny program dożywiania na lata 2010 2015 I. Cele programu Strategicznym celem programu jest ograniczenie zjawiska niedożywienia dzieci i młodzieży z rodzin o niskich dochodach lub znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, oraz objęcie pomocą w formie dożywiania osób wymagających tej formy pomocy, z terenu Gminy Wielka Wieś. Grupą docelową programu są: - dzieci do 7 roku życia, - uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej, - osoby i rodziny znajdujące się w trudnych sytuacjach, w szczególności osoby samotne, w podeszłym wieku, chore lub niepełnosprawne W ramach programu realizowane będą cele główne: 1) Zapewnienie pomocy w zakresie dożywiania (w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych), dzieciom i młodzieży, żyjącym w rodzinach dysfunkcyjnych, w których występują: uzależnienia, przemoc, niepełnosprawność, niewydolność opiekuńczo-wychowawczą, oraz innym osobom potrzebującym, których sytuacja uzasadnia objecie ich pomocą społeczną. 2) Poprawa poziomu życia osób i rodzin o niskich dochodach oraz ograniczenie niedożywienia poprzez upowszechnienie zdrowego stylu żywienia i kształtowanie właściwych nawyków żywieniowych, zmniejszenie ryzyka zachorowań. 3) Wdrożenie działań zmierzających do rozwoju i wykorzystywania bazy żywieniowej lub zwiększenia jej dostępności, w tym tworzenia lub doposażenia punktów przygotowywania lub wydawania posiłków oraz dowozu posiłków. Ad 1) Ad 2) Do powyższych celów głównych odnoszą się niżej przedstawione cele szczegółowe: - rozeznanie i zabezpieczenie potrzeb w zakresie dożywiania na dany rok kalendarzowy, - zabezpieczenie środków w budżecie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej na realizację zadania, - udzielanie pomocy beneficjentom w postaci gorącego posiłku, pomocy rzeczowej lub zasiłku celowego na zakup żywności, z zastrzeżeniem, iż pomoc w formie świadczenia pieniężnego tj. zasiłku celowego można przyznać tylko w przypadku braku możliwości zapewnienia posiłku, lub gdy przyznanie pomocy w formie posiłku jest nieuzasadnione z uwagi na sytuacje osobistą i materialną, - dążenie do udzielania pomocy w formie gorącego posiłku dzieciom i młodzieży, w okresie wolnym od nauki (np. w wakacje), - monitorowanie realizacji programu dożywiania przez podmioty uczestniczące w jego realizacji. Odpowiedzialni za realizację: - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wielkiej Wsi - Szkoły funkcjonujące na terenie gminy Wielka Wieś - Gminny Zespół Ekonomiczno-Administracyjny w Wielkiej Wsi - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Wielkiej Wsi Id: WRMEX-RGPVQ-HYHXX-MQYYZ-TNFWZ. Podpisany Strona 1
Ad 3) - systematyczne diagnozowanie warunków życia rodzin oraz potrzeb i oczekiwań oraz objęcie pomocą rodzin żyjących w trudnych warunkach materialnych, wymagających wsparcia GOPS, - wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez m.in. zapewnienie dzieciom i młodzieży z rodzin ubogich dożywiania w szkołach, - wypracowanie zasad współpracy wszystkich podmiotów w społeczności lokalnej działających na rzecz rodziny, - organizacja akcji propagujących zdrowy styl życia, uruchamianie na terenie szkół kiosków ze zdrową żywnością, udział szkół w ogólnopolskich akcjach promujących zdrowe żywienie dzieci, - przeprowadzenie badań uczniów przez pielęgniarki środowiskowe pod kątem niedożywienia, - dokonywanie okresowych przeglądów dot. jakości wydawanych w szkołach posiłków, oraz dbałość, aby posiłki wydawane w szkołach były zdrowe, pełnowartościowe i urozmaicone Odpowiedzialni za realizację : - Szkoły funkcjonujące na terenie gminy Wielka Wieś - Gminny Zespół Ekonomiczno-Administracyjny w Wielkiej Wsi - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wielkiej Wsi - rozeznanie potrzeb w zakresie tworzenia i doposażenia punktów wydawania posiłków w szkołach, - przygotowywanie punktów wydawania posiłków pod względem warunków lokalowych, sanitarnych itp. umożliwiających prowadzenie żywienia zbiorowego, - rozwijanie sieci stołówek szkolnych, - rozwój infrastruktury żywieniowej na terenie gminy, umożliwiającej wspieranie w formie gorącego posiłku osób tego wymagających, zwłaszcza starszych, niepełnosprawnych. Odpowiedzialni za realizację: - Szkoły funkcjonujące na terenie gminy Wielka Wieś - Gminny Zespół Ekonomiczno-Administracyjny w Wielkiej Wsi - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wielkiej Wsi - Wydział Inwestycji, budownictwa i geodezji Urzędu Gminy Wielka Wieś II. Ocena sytuacji warunkująca realizację programu (diagnoza) W gminie Wielka Wieś, wg stanu na dzień 31 grudnia 2009 r., zamieszkiwało 9 604 mieszkańców. W 2009 roku, w stosunku do roku poprzedniego, odnotowano wzrost liczby rodzin korzystających ze wsparcia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielkiej Wsi, na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej. Najczęstsze przyczyny korzystania z pomocy to przede wszystkim niepełnosprawność, bezrobocie oraz bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Wśród mieszkańców Gminy Wielka Wieś są osoby i rodziny, których nie stać nawet na elementarne zaspokojenie niezbędnych potrzeb. Ubóstwo jest zatem czymś realnym i przybiera różne oblicza może chodzić o bardzo niskie dochody rodziny lub ich brak, złe odżywianie, może być też związane z innymi problemami społecznymi, takimi jak uzależnienia, przemoc, demoralizacja, bezrobocie. Szczególnie trudna sytuacja dotyka dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, w których dochodzi do socjalizacji biedy. Przyczyną są złe warunki mieszkaniowe, warunki materialne rodziny, zaniedbania wychowawcze ze strony obojga rodziców co w konsekwencji znajduje odzwierciedlenie w problemach wychowawczych, braku umiejętności dostosowania się dziecka do panujących w społeczeństwie norm. Zjawiska te maja znaczący wpływ na karierę szkolna dzieci. Dożywianie dzieci w szkołach jest najlepszą formą wspomagania dziecka i jego rodziny. Niedobory żywienia w okresie dojrzewania dziecka i nastolatka powodują poważne konsekwencje mające wpływ na aktywność umysłową, sprawność fizyczną, dojrzewanie płciowe, opóźnienie rozwoju społecznego i intelektualnego, anemię, zmniejszenie odporności organizmu. Id: WRMEX-RGPVQ-HYHXX-MQYYZ-TNFWZ. Podpisany Strona 2
Tabela Nr 1. Zestawienie wydatków ponoszonych przez GOPS na pomoc społeczną w latach 2007-2009 Lp. Wyszczególnienie Lata 2007 2008 2009 1. Wydatki GOPS na pomoc ogółem w zł 436 229 498 464 542 453 2. Wydatki na pomoc w ramach Programu ogółem w zł 122 827 134 719 142 933 Jak wynika z przedstawionego powyżej zestawienia, z każdym kolejnym rokiem gmina Wielka Wieś przeznacza na realizację Programu (a tym samym realizację zadania, jakim jest dożywianie dzieci oraz zapewnienie posiłku osobom tego pozbawionym) coraz większe środki w sposób oczywisty jest to związane ze wzrostem liczby klientów GOPS kwalifikujących się do otrzymywania pomocy w ramach Programu, jak również ze wzrostem cen i usług. Corocznie tut. Ośrodek przeprowadza dokładne rozeznanie potrzeb w obszarze dożywiania na terenie gminy Wielka Wieś. Rozeznanie to obejmuje m.in. analizę wykonania programu wieloletniego za rok poprzedni (zarówno finansową, jak i ilościową), liczbę wniosków o przyznanie pomocy w zakresie dożywiania złożonych przez klientów, informacje pochodzące ze szkół, oraz sugestie pracowników socjalnych. Przy opracowaniu kalkulacji uwzględnia się również pulę środków (rezerwę), na potencjalnych świadczeniobiorców, którzy mogą się zwrócić pierwszorazowo o tę formę pomocy w trakcie roku kalendarzowego. W oparciu o przeprowadzone rozeznanie sporządzany jest projekt planu finansowego tut. Ośrodka na dany rok oraz opracowywany jest wniosek o przyznanie dotacji z budżetu Wojewody Małopolskiego. Tabela Nr 2. Liczba osób otrzymujących świadczenia w ramach Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania w latach 2007-2009 Rok Liczba osób, na które przyznano świadczenia zasiłek celowy dożywianie pomoc rzeczowa 2007 105 71 41 2008 188 54 62 2009 162 100 24 Tabela Nr 3. Liczba dzieci objętych pomocą w formie dożywiania w szkołach w latach 2007-2009 X 2007 2008 2009 Liczba dzieci dożywianych ogółem 71 54 100 Liczba dzieci dożywianych poza terenem gminy Wielka Wieś 9 9 11 Jak wynika z przedstawionych powyżej zestawień, pomocą w formie dożywiania, w 2009 roku objęto zdecydowanie większą liczbę uczniów, niż miało to miejsce w latach ubiegłych. Związane było to z tym, iż od września 2009 roku zorganizowano we wszystkich szkołach na terenie gminy Wielka Wieś dożywianie w formie gorącego posiłku dla dzieci z rodzin objętych wsparciem tut. Ośrodka. Z uwagi na braki lokalowe i niedostatki w spełnianiu warunków świadczenia żywienia zbiorowego tj. w szczególności lokalowych, sprzętowych, higienicznych i sanitarnych dożywianie prowadzone jest w formie cateringu, tj. posiłki są dowożone do szkół, a następnie wydawane w specjalnie do tego dostosowanych i spełniających wszelkie wymogi pomieszczeniach. Wyjątek stanowią Szkoła Podstawowa w Białym Kościele, gdzie funkcjonuje szkolna stołówka oraz Szkoła Podstawowa w Bęble, gdzie stołówka prowadzona jest przez zewnętrznego ajenta, a Ośrodek na mocy zawartych porozumień finansuje posiłki dla uczniów objętych dożywianiem. Gmina Wielka Wieś na chwilę obecną nie zapewnia dożywiania w formie posiłku dla osób i rodzin, kwalifikujących się do przyznania tej formy pomocy, gdyż jest to uwarunkowane następującymi czynnikami: - wiejskim charakterem gminy, a co za tym idzie brakiem odpowiedniej infrastruktury żywieniowej (jadłodajni, barów, punktów gastronomicznych), nakierowanej na realizację dożywiania w postaci gorącego posiłku dla osób i rodzin słabszych ekonomicznie. Id: WRMEX-RGPVQ-HYHXX-MQYYZ-TNFWZ. Podpisany Strona 3
- lokalizacją sołectw wchodzących w skład gminy, tj. skupienie ich przy trasie olkuskiej (na długości ok. 20 km) utrudniających zdecydowanie zorganizowanie zarówno cateringu dla ww. osób i rodzin, jak i utworzenie jadłodajni lub punktów gastronomicznych, gdyż związane jest to ze znacznymi kosztami organizacyjnymi. Niemniej jednak, w nadchodzących latach planuje się rozważyć zorganizowanie pomocy w formie gorącego posiłku, dla osób starszych i niepełnosprawnych z terenu gminy kwalifikujących się do tej formy pomocy. Od kilku lat w gminie stosuje się politykę promowania zdrowego żywienia w szkołach na terenie gminy, gdzie dyrektorzy w planach szkoły przewidują odpowiednią ilość godzin wychowawczych dotyczących tego zagadnienia. W dwóch szkołach organizowany jest tzw. Dzień Zdrowego Żywienia w ramach którego odbywają się m.in. ekspozycje i degustacja zdrowych potraw przyrządzanych przez dzieci, prelekcje dotyczące zdrowego odżywiania się z udziałem lekarza z miejscowego ośrodka zdrowia, konkursy wiedzy itp. W szkołach nie prowadzi się tzw. sklepików sprzedających słodycze, słone przekąski czy napoje gazowane, a jedynie w gimnazjum w Białym Kościele funkcjonuje sklepik ze zdrową żywnością. Ponadto, dwie szkoły z terenu gminy uczestniczyły w programie Szkoła Promująca Zdrowie. III. Sposób realizacji i monitoringu programu Gmina Wielka Wieś realizuje Program dożywiania w formie: - posiłku, ze szczególnym uwzględnieniem posiłku gorącego, w celu zapewnienia zdrowego żywienia. Dzieciom i młodzieży realizującym obowiązek szkolny przyznawana jest pomoc w formie posiłku spożywanego w szkołach bądź przedszkolach, o ile placówki te posiadają warunki pozwalające na przygotowywanie lub wydawanie posiłków. - świadczenia pieniężnego w postaci zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności, a także w formie świadczenia rzeczowego dla osób potrzebujących (starsi, niepełnosprawni itp.) W przypadku uczniów świadczenia te są przyznawane wyłącznie w przypadku braku możliwości zapewnienia posiłku, lub gdy przyznanie pomocy w formie posiłku byłoby nieuzasadnione z uwagi na sytuacje osobistą lub rodzinną. Pomoc w zakresie dożywiania może być przyznana nieodpłatnie osobom i rodzinom w trudnej sytuacji bytowej, wymagającym wsparcia w tej formie, jeżeli dochód rodziny nie przekracza 150% kryterium dochodowego, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej. Realizacja programu będzie monitorowana przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wielkiej Wsi w sposób określony w załączniku nr 1. IV. Finansowanie programu Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej zadaniem obligatoryjnym gminy jest dożywianie dzieci oraz przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych (m.in. na zakup lub w formie żywności). Z tego powodu gmina zobowiązana jest zabezpieczyć środki na realizację ww. zadań. Ponadto, gmina może starać się o pozyskanie dodatkowej pomocy żywnościowej w ramach programu Dostarczanie żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej PEAD. Obecnie realizowany przez tut. Ośrodek rządowy program wieloletni Pomoc państwa w zakresie dożywiania finansowany jest ze środków z budżetu państwa oraz ze środków budżetu gminy. Na realizację programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania gmina może otrzymać dotację z budżetu państwa, jeżeli udział własnych środków gminy wynosi nie mniej niż 40% przewidywanych kosztów realizacji programu, przy założeniu, że pomoc w formie dożywiania zostanie zapewniona wszystkim potrzebującym, będzie ona udzielana przede wszystkim w formie gorącego posiłku, a świadczenia pieniężnego będzie przyznawane osobom i rodzinom jedynie w przypadku braku możliwości zapewnienia gorącego posiłku. Dotację przyznaje wojewoda na wniosek wójta gminy, wysokość dotacji jest ustalana na podstawie porozumienia pomiędzy wojewodą a wójtem gminy, mając na uwadze w szczególności liczbę dzieci i młodzieży oraz innych osób wymagających pomocy w zakresie dożywiania, konieczność rozwoju bazy żywieniowej i doposażenia istniejących punktów, a także sytuację finansową gminy. V. Założenia programu na kolejne lata. - zabezpieczenie środków finansowych w budżecie GOPS na poziomie koniecznym do realizacji Programu, jak również pozyskiwanie środków zewnętrznych (współpraca z Caritas, Bankiem Żywności). Id: WRMEX-RGPVQ-HYHXX-MQYYZ-TNFWZ. Podpisany Strona 4
- systematyczne rozwijanie i doposażenie bazy żywieniowej w szkołach funkcjonujących na terenie gminy Wielka Wieś, tak aby z pomocy w formie gorącego posiłku mogły skorzystać wszyscy uczniowie kwalifikujący się do tej formy pomocy. - wdrożenie działań zmierzających do utworzenia i rozwoju bazy żywieniowej, w tym tworzenia lub doposażenia punktów przygotowywania i wydawania oraz dowozu posiłków, w szczególności dla osób starszych i niepełnosprawnych, wymagających przyznania tej formy pomocy. - zabezpieczenie środków finansowych w budżecie GOPS na poziomie koniecznym do realizacji Programu, jak również pozyskiwanie środków zewnętrznych (współpraca z Caritas, Bankiem Żywności). Przewodniczący Rady Stanisław Kasprzyk Id: WRMEX-RGPVQ-HYHXX-MQYYZ-TNFWZ. Podpisany Strona 5
Załącznik do Uchwały Nr XLVI/333/2010 Rady Gminy Wielka Wieś z dnia 1 lipca 2010 r. Procedura realizacji monitoringu celów Programu Czynność Podmiot Miejsce Sposób Termin 1 Przeprowadzanie badań uczniów przez pielęgniarki środowiskowe pod kątem niedożywienia Dyrektorzy szkół gminnych Szkoły gminne raz w roku 2 Przeprowadzenie wśród uczniów i ich rodziców ankiety dot. jakości wydawanych posiłków Dyrektorzy szkół gminnych Szkoły gminne raz w semestr ze 3 Opracowanie przez podmioty realizujące Program (szkoły, GZEAS, GOPS) informacji z rocznej realizacji Programu Podmioty realizujące Program do 28 lutego 4 Przekazanie do GOPS poszczególnych części sprawozdania Podmioty realizujące Program Mail/ pismo do 2 marca 5 Kompilacja zebranych sprawozdania rocznego Koordynator Programu Kierownik GOPS Wielka Wieś do 31 marca 6 Przekazanie rocznego sprawozdania merytorycznego i finansowego z realizacji Programu na terenie gminy Wielka Wieś Wójtowi Gminy Wielka Wieś Kierownik GOPS Wielka Wieś do 2 kwietni a 7 Akceptacja rocznego sprawozdania z realizacji Programu Wójt Gminy Wielka Wieś podpis do 5 kwietni a Przewodniczący Rady Stanisław Kasprzyk Id: WRMEX-RGPVQ-HYHXX-MQYYZ-TNFWZ. Podpisany Strona 1