Rada Unii Europejskiej Bruksela, 23 maja 2016 r. (OR. fr) 9101/16 COAFR 136 CFSP/PESC 402 RELEX 410 COHOM 52 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 23 maja 2016 r. Do: Delegacje Nr poprz. dok.: 8890/16 Dotyczy: Demokratyczna Republika Konga Konkluzje Rady (23 maja 2016 r.) Delegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady w sprawie Demokratycznej Republiki Konga przyjęte na 3466. posiedzeniu Rady w dniu 23 maja 2016 r. 9101/16 ap/pas/en 1 DG C 1 PL
ZAŁĄCZNIK Konkluzje Rady w sprawie Demokratycznej Republiki Konga 1. Na kilka miesięcy przed wyborami Demokratyczna Republika Konga (DRK) znajduje się w punkcie zwrotnym, a liczne wyzwania, przed którymi stoi, wzbudzają poważne zaniepokojenie Unii Europejskiej (UE). W rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ (RB ONZ) nr 2277 przyjętej jednomyślnie w dniu 30 marca br. podkreślono, że główna odpowiedzialność za przygotowanie i zorganizowanie wyborów w poszanowaniu stosownych przepisów konstytucyjnych spoczywa na władzach kongijskich. UE wzywa rząd i wszystkie inne zainteresowane strony, w szczególności Niezależną Państwową Komisję Wyborczą (CENI), do pilnego zapewnienia warunków niezbędnych do przeprowadzenia wolnych, przejrzystych, pluralistycznych i pokojowych wyborów, a w szczególności wyborów prezydenckich i parlamentarnych. UE uważa, że jedynie konstytucyjnie legalna i wybrana demokratycznie władza wykonawcza będzie mogła przynieść stabilność i doprowadzić do zjednoczenia wszystkich grup i ruchów w tym kraju niezbędnych do ugruntowania ważnych postępów, jakie zostały osiągnięte w ostatnich latach, i do stawienia czoła licznym wyzwaniom humanitarnym, a także dotyczącym bezpieczeństwa, zarządzania i rozwoju które nadal występują. Przyjmując do wiadomości wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2016 r., UE podkreśla, że demokratyczny rząd czerpie swoją legitymację z wyborów, które są uczciwe i przebiegają w terminach przewidzianych w konstytucji oraz że organizacja wyborów jest obowiązkiem rządu, a brak jasności w tym zakresie obecnie silnie destabilizuje sytuację w kraju. 9101/16 ap/pas/en 2
2. UE apeluje do władz kongijskich o jak najszybsze ożywienie procesu wyborczego poprzez podjęcie konkretnych kroków. Zgodnie z rezolucją RB ONZ nr 2277 wzywa Niezależną Państwową Komisję Wyborczą do przedstawienia w możliwie najkrótszym czasie uaktualnionego kalendarza i propozycji, które umożliwią różnym podmiotom wypowiedzenie się na temat sytuacji. Wzywa rząd DRK do szybkiego opracowania planu finansowania wyborów oraz do aktualizacji spisu wyborców. Tylko jasne zobowiązanie ze strony rządu, zarówno polityczne, jak i finansowe, sprawi, że UE udzieli pomocy, a w szczególności wesprze proces wyborczy. UE podkreśla w tym kontekście istotną rolę misji ONZ na rzecz stabilizacji w Demokratycznej Republice Konga (MONUSCO), która oferuje swoje dobre usługi, pomoc techniczną i wsparcie logistyczne. Wyraża uznanie dla pracy specjalnego wysłannika sekretarza generalnego ONZ Mamana Sidikou. 3. Wobec obecnego impasu i eskalacji napięć UE podkreśla pilną potrzebę nawiązania zwięzłego i konkretnego dialogu politycznego pomiędzy wszystkimi reprezentatywnymi podmiotami politycznymi, tak by szybko osiągnąć porozumienie w sprawie jasnego planu działania, opierającego się na wiarygodnym harmonogramie i zestawieniu potrzeb finansowych, które ma przedstawić CENI, w poszanowaniu konstytucji, zwłaszcza w odniesieniu do wyborów prezydenckich. W związku z tym UE w pełni popiera rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2277 i zasady Afrykańskiej karty na rzecz demokracji, wyborów i dobrych rządów. W tym kontekście w ścisłej koordynacji z partnerami regionalnymi i międzynarodowymi UE popiera misję mediatora Unii Afrykańskiej (UA) Edema Kodjo, która jest wspierana przez ONZ i której celem jest przeprowadzenie faktycznie wiarygodnego, konstruktywnego i pluralistycznego dialogu, a także wzywa wszystkie kongijskie zainteresowane strony do podjęcia pełnej współpracy z nim. 9101/16 ap/pas/en 3
4. Apelowi o dialog polityczny musi koniecznie towarzyszyć powszechne prawo do swobodnego wyrażania opinii. UE wyraża zaniepokojenie z powodu przeszkód utrudniających debatę polityczną w DRK, o których świadczą niedawne wydarzenia, zwłaszcza te w Lubumbashi, Gomie i Kinszasie. Wobec coraz częstszych doniesień o aktach prześladowania i zastraszania decydentów politycznych, pracowników mediów i członków społeczeństwa obywatelskiego, w tym obrońców praw człowieka, UE przypomina, że w okresie przedwyborczym poszanowanie praw człowieka, w tym wolności obywatelskich oraz zachowanie otwartego charakteru przestrzeni politycznej ma zasadnicze znaczenie i jest warunkiem wstępnym przeprowadzenia skutecznego i wiarygodnego dialogu. W tym kontekście UE uznaje, że zadanie MONUSCO polegające na dokumentowaniu przypadków naruszenia praw człowieka i raportowaniu ich zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa nr 2277 jest fundamentalne, oraz wyraża uznanie dla kluczowych prac Wspólnego Biura ONZ ds. Praw Człowieka w DRK (BCNUDH). Podkreśla, jak ważne jest, by rząd DRK wywiązał się ze swoich zobowiązań w tej dziedzinie zgodnie z konstytucją i porozumieniami, które Demokratyczna Republika Konga ratyfikowała, w tym z międzynarodowymi konwencjami dotyczącymi praw człowieka i umową z Kotonu. W tym kontekście UE pragnie zacieśnić dialog z rządem DRK. UE przypomina o indywidualnej odpowiedzialności wszystkich podmiotów, w tym osób kierujących instytucjami wymiaru sprawiedliwości i bezpieczeństwa, za ścisłe przestrzeganie praworządności i praw człowieka, oraz o tym, że za ich nieprzestrzeganie osoby te poniosą konsekwencje. 9101/16 ap/pas/en 4
5. Sytuacja w zakresie bezpieczeństwa na wschodzie DRK pozostaje niestabilna, co pociąga za sobą przesiedlenia i duże potrzeby humanitarne. UE zdecydowanie potępia ciągłe ataki ugrupowań zbrojnych i brutalną przemoc wobec ludności, zwłaszcza w regionie Beni, i apeluje do sił zbrojnych Demokratycznej Republiki Konga (FARDC), aby, przy wsparciu MONUSCO, zapewniły ochronę ludności cywilnej. UE potępia wszelkie formy przemocy, w tym przemoc seksualną nadal rozpowszechnioną w kraju, a także rekrutowanie i wykorzystywanie przez ugrupowania zbrojne dzieci-żołnierzy. Wzywa władze kongijskie do aktywnego kontynuowania starań o położenie kresu tym zbrodniom. 6. UE apeluje o faktyczne przywrócenie wspólnych działań między FARDC i MONUSCO mających na celu unieszkodliwienie Demokratycznych Sił Wyzwolenia Rwandy (FDLR), Sojuszu Sił Demokratycznych (ADF) i pozostałych ugrupowań zbrojnych. Zwalczenie podstawowych przyczyn konfliktu oraz trwałe ustabilizowanie sytuacji na wschodzie kraju oraz w szerszej perspektywie w regionie Wielkich Jezior możliwe będzie dopiero, gdy wszystkie państwa sygnatariusze umowy ramowej z Addis Abeby z lutego 2013 r. wywiążą się ze złożonych zobowiązań. W tym kontekście UE wzywa władze do zwalczania nielegalnej eksploatacji zasobów naturalnych DRK. Apeluje także o wznowienie wysiłków na rzecz wdrożenia umowy ramowej i wyraża uznanie dla działań wysłannika sekretarza generalnego ONZ do regionu Wielkich Jezior Saida Djinnita. 7. UE należy do najważniejszych partnerów regionu Wielkich Jezior; wraz ze swoimi państwami członkowskimi UE podjęła istotne starania w DRK, przekazując w ciągu ostatnich dziesięciu lat bardzo znaczącą kwotę około 10 mld EUR na utrzymywanie pokoju, pomoc humanitarną i pomoc rozwojową. 9101/16 ap/pas/en 5