Organizacja, przebieg i wyniki egzaminu maturalnego w 2009 r.

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu Organizacja, przebieg i wyniki egzaminu maturalnego w 2009 r. n a D o l n y m Ś l ą s k u i O p o l s z c z y ź n i e SPRAWOZDANIE OKRĘGOWE Wrocław 2009

Opracowanie Halina Kania-śukiewicz, Anna Michalak, Beata Wrońska Copyright by Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu 2009 2

SPIS TREŚCI Organizacja, przebieg i wyniki egzaminu maturalnego w 2009 r.... 4 1. Informacje o zdających... 4 2. Egzaminy ustne... 6 3. Egzaminy pisemne... 7 4. Dodatkowy termin egzaminu... 8 5. Egzamin poprawkowy... 8 Współpraca ze szkołami... 9 1. Serwis internetowy dyrektora szkoły... 9 2. Salon maturzystów... 9 3. Próbny egzamin maturalny... 9 4. Konferencje dla przewodniczących ZE i ich zastępców...10 Przebieg egzaminu - ewaluacja...11 1. Udział obserwatorów w egzaminach maturalnych w latach od 2005 do 2009...11 2. Udział obserwatorów z poszczególnych instytucji część ustna i pisemna...12 3. Uwagi obserwatorów - egzaminy pisemne maj 2009...12 4. Uwagi obserwatorów - egzaminy ustne...13 5. Uwagi egzaminatorów dotyczące pracy zespołów nadzorujących egzaminy pisemne w szkołach...13 Organizacja i przebieg sprawdzania prac...15 Zgłaszane zastrzeŝenia. Wgląd do prac...16 Egzaminy ustne...16 Egzaminy pisemne...16 Wgląd do prac...16 3

Organizacja, przebieg i wyniki egzaminu maturalnego w 2009 r. 1. Informacje o zdających Egzamin maturalny przeprowadzono w 446 szkołach lub zespołach szkół 331 w województwie dolnośląskim i 115 w województwie opolskim. Podział na typy szkół: LO LP LU T TU Razem 305 144 106 208 54 w tym dla dorosłych 90 23 101 17 45 Łącznie do przynajmniej jednego egzaminu pisemnego lub ustnego przystąpiło 42763 absolwentów, w tym 7693 z lat ubiegłych (4032 poprawiających egzaminy niezdane i 3661 podwyŝszających wyniki) oraz 914 absolwentów szkół zlikwidowanych lub przekształconych, skierowanych na egzamin. Za zgodą dyrektora OKE 47 absolwentów zdawało egzamin maturalny w warunkach dostosowanych do indywidualnych potrzeb, w tym: 24 osoby zdawały egzamin w domu, 19 osób korzystało z pomocy nauczyciela wspomagającego, 15 osobom wielokrotnie wydłuŝono czas egzaminów, 1 osoba korzystała z arkuszy egzaminacyjnych przygotowanych na płycie CD. Spośród przystępujących do egzaminu po raz pierwszy maturę zdało: sesja główna 2009 2008 sesja poprawkowa razem sesja główna sesja poprawkowa razem LO 90,2% 80,1% 94,7% 88,5% 76,8% 94,2% LP 57,8% 67,36 71,5% 58,5% 68,3% 69,7% LU 42,1% 68,2% 55,5% 38,3% 66,2% 50,1% T 69,1% 68,6% 78,9% 64,9% 74,3% 75,5% TU 35,7% 58,1% 47,5% 33,8% 63,5% 42,5% Razem 79,2% 73,0% 86,8% 77,5% 73,6% 85,2% 4

Liczba przystępujących do egzaminu w sesji 2009 r. (w sesji głównej i poprawkowej): Typ szkoły po raz pierw szy poprawia jących wyniki Liczba zdających Liczba wydanych dokumentów Zdawalność w % podwyŝ pozo szających stali wyniki RAZEM dla kol. 2 świadectw dla kol. 3 dla kol. 5 anek sów infor macji zdających po raz pierwszy poprawia jących wyniki 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 OKE Wrocław pozosta łych LO 22538 879 2116 184 25717 21339 620 132 1741 2499 94,7 70,5 71,7 LP 4523 943 164 121 5751 3235 518 84 140 1794 71,5 54,9 69,4 LU 935 124 5 19 1083 519 48 16 3 498 55,5 38,7 84,2 T 8509 874 117 150 9650 6716 454 106 95 2297 78,9 51,9 70,7 TU 354 68 2 29 453 168 37 17 1 230 47,5 54,4 58,6 RAZEM 36859 2888 2404 503 42654 31977 1677 355 1980 7318 86,8 58,1 70,6 dolnośląskie LO 17046 713 1605 169 19533 16081 489 119 1322 1995 94,3 68,6 70,4 LP 3431 758 133 115 4437 2492 426 79 117 1338 72,6 56,2 68,7 LU 641 89 5 17 752 346 35 15 3 354 54,0 39,3 88,2 T 5595 631 78 130 6434 4387 341 93 65 1559 78,4 54,0 71,5 TU 215 32 2 27 276 102 16 15 1 142 47,4 50,0 55,6 RAZEM 26928 2223 1823 458 31432 23408 1307 321 1508 5388 86,9 58,8 70,1 opolskie LO 5492 166 511 15 6184 5258 131 13 419 504 95,7 78,9 86,7 LP 1092 185 31 6 1314 743 92 5 23 456 68,0 49,7 83,3 LU 294 35 2 331 173 13 1 144 58,8 37,1 50,0 T 2914 243 39 20 3216 2329 113 13 30 738 79,9 46,5 65,0 TU 139 36 2 177 66 21 2 88 47,5 58,3 100,0 RAZEM 9931 665 581 45 11222 8569 370 34 472 1930 86,3 55,6 75,6 Świadectwa dojrzałości zostały wydane 30 czerwca oraz 15 września 2009 r. Dla zdających przygotowano cztery rodzaje arkuszy egzaminacyjnych: 1P standardowe, 4P dla 45 osób słabo widzących, 6P dla 5 osób niewidomych i 7P dla 36 osób niesłyszących. Wobec 2489 osób zastosowano zmienione kryteria oceniania na podstawie opinii o dysleksji: województwo dolnośląskie województwo opolskie 1905 osób 584 osób razem 2489 osób 7,1% 5

Na podstawie 60.1 rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. zwolniono z egzaminu laureatów i finalistów olimpiad przedmiotowych: przedmiot dolnośląskie opolskie razem język polski 20 7 27 język angielski 1 1 język niemiecki 4 4 język rosyjski 7 2 9 język francuski 2 2 historia 5 3 8 wiedza o społeczeństwie 8 8 16 biologia 11 3 14 geografia 5 3 8 matematyka 10 1 11 fizyka i astronomia 5 1 6 chemia 5 2 7 informatyka 5 1 6 historia sztuki 2 2 język łaciński i kult. antyczna 2 2 filozofia 8 3 11 łącznie 96 38 134 2. Egzaminy ustne Egzaminy ustne zostały zaplanowane w szkołach w terminie od 4 maja 2009 r. do 29 maja oraz od 24 do 26 sierpnia 2009 r. Zdający, którzy przystąpili do egzaminu ustnego (tabela dotyczy przystępujących do egzaminu obowiązkowego po raz pierwszy): podst. Liczba zdających obowiązkowo dodatk. RAZEM RAZEM rozsz. rozsz. podst. Uzyskali co najmniej 30% pkt na egzaminie obowiązkowym % rozsz. % RAZEM % podst. Średni wynik procentowy rozsz. obow. rozsz. dodatk. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 MPO 35761 35091 98,1 67,3 rozsz. razem MJA 25200 1303 26503 233 26736 24250 96,2 1299 99,7 25549 96,4 67,6 81,2 77,7 80,7 MAD 136 136100,0 70,8 MJF 180 25 205 30 235 180100,0 25100,0 205100,0 70,4 81,6 76,5 78,8 MFD 24 24100,0 60,9 MJH 29 29 31 60 28 96,6 28 96,6 71,7 79,8 79,8 MHD 9 9100,0 67,1 MJN 8070 351 8421 188 8609 7616 94,4 351100,0 7967 94,6 60,7 87,2 81,0 85,0 MND 103 102100,0 72,8 MJR 545 17 562 11 573 523 96,0 17100,0 540 96,1 54,2 90,6 85,9 88,8 MJW 23 2 25 11 36 21 91,3 2100,0 23 92,0 58,7 67,5 61,8 62,7 MOU 15 15100,0 76,3 6

Skierowania na egzamin ustny W roku szkolnym 2008/09 145 szkół (32,5%) zgłosiło problem z organizacją egzaminów ustnych: w województwie dolnośląskim 115 szkół 34,7%, w województwie opolskim 30 szkół 26%. Przyczyną był brak w szkołach przeszkolonych egzaminatorów, trudności z powołaniem zespołów przedmiotowych, gdy wybrany przez uczniów język obcy nie był nauczany w danej szkole, a takŝe wymóg 68 ust.5 rozporządzenia (w skład zespołu przedmiotowego nie moŝe wchodzić nauczyciel, który w ostatnim roku nauki prowadził zajęcia z danego przedmiotu ze zdającymi). Łącznie skierowano do innych szkół 312 zdających: język rosyjski 161, język niemiecki 6, język włoski 56, język angielski 3, język francuski 39, język słowacki 2. język hiszpański 45, 3. Egzaminy pisemne Wybór i zdawalność według przedmiotów i u egzaminu z uwzględnieniem laureatów/finalistów olimpiad (zdający po raz pierwszy, sesja główna i poprawkowa): podst. Liczba zdających obowiązkowo dodatk. RAZEM rozsz. rozsz. RAZEM podst. Uzyskali co najmniej 30% pkt na egzaminie obowiązkowym % rozsz. % RAZEM % podst. Średni wynik procentowy rozsz. obow. rozsz. dodatk. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 rozsz. razem MPO 34070 2707 36777 36777 32601 95,7 2700 99,7 35301 96,0 52,1 62,3 62,3 MJA 23076 3882 26958 23327191 21114 91,5 3882100,0 24996 92,7 61,8 72,8 74,7 72,9 MAD 136 136 136100,0 70,8 MJF 158 50 208 30 238 154 97,5 50100,0 204 98,1 64,3 72,5 65,5 69,8 MFD 24 24 24100,0 60,9 MJH 26 3 29 31 60 25 96,2 3100,0 28 96,6 66,2 72,3 69,0 69,3 MHD 9 9 9100,0 67,1 MJN 8059 599 8658 192 8850 7657 95,0 599100,0 8256 95,4 58,0 76,7 73,8 76,0 MND 102 102 102100,0 72,8 MJR 541 28 569 11 580 521 96,3 28100,0 549 96,5 53,9 84,9 78,3 83,0 MJW 27 1 28 11 39 24 88,9 1100,0 25 89,3 71,5 48,0 72,5 70,5 MKL 1 3 4 4 8 1100,0 3100,0 4100,0 85,0 88,3 42,0 61,9 MOU 16 16 16 15 93,8 15 93,8 58,9 MBI 4918 2284 7202 1603 8805 4392 89,3 2263 99,1 6677 92,7 45,0 59,0 49,7 55,2 MCH 372 550 922 1761 2683 355 95,4 544 98,9 923100,1 59,5 72,4 51,9 56,8 MFI 10 5 15 39 54 9 90,0 5100,0 14 93,3 40,6 84,8 57,4 60,5 MFA 206 135 341 2935 3276 184 89,3 135100,0 323 94,7 41,9 73,8 56,3 57,1 MGE 9740 1362 11102 208713189 9247 94,9 1342 98,5 10603 95,5 49,9 54,2 43,5 47,7 MHI 1601 754 2355 1240 3595 1560 97,4 738 97,9 2330 98,9 52,1 52,7 35,9 42,3 MHM 51 3 54 8 62 50 98,0 3100,0 53 98,1 68,3 78,7 34,2 46,4 MHS 56 129 185 158 343 50 89,3 126 97,7 176 95,1 42,8 61,2 42,7 51,0 MIN 23 6 29 117 146 19 82,6 5 83,3 24 82,8 36,1 58,2 31,4 32,7 MMA 3656 2521 6177 1458 7635 3244 88,7 2498 99,1 5758 93,2 49,3 64,5 40,1 55,5 MWO 7138 1201 8339 275511094 6429 90,1 1174 97,8 7603 91,2 43,0 53,0 43,5 46,4 MWT 1 1 22,0 22,0 7

4. Dodatkowy termin egzaminu Zgodę na egzamin w terminie dodatkowym uzyskało 140 absolwentów (2008 r. 128 osób, 2007 r. 78 osób). Powodem było zwolnienie lekarskie, inne przyczyny losowe oraz zgłoszone i uwzględnione przez dyrektora OKE zastrzeŝenia do przebiegu egzaminu. W terminie dodatkowym zaplanowano łącznie 223 egzaminy: 145 pisemnych i 78 ustnych. Spośród osób uprawnionych 10 nie zgłosiło się na egzamin. Oddalono podania 8 osób, których wnioski nie były właściwie udokumentowane albo złoŝone zbyt późno. 5. Egzamin poprawkowy Do sesji poprawkowej w sierpniu uprawnionych było 5198 absolwentów: 20% - egzamin ustny, 80% - egzamin pisemny. Do egzaminu przystąpiło 4409 osób. Świadectwa dojrzałości wydano w dniu 15 września 2009 r. Wskaźniki zdawalności egzaminu w sierpniu 2009 r.: Typ szkoły po raz pierw szy poprawia jących wyniki Liczba zdających Liczba wydanych dokumentów Zdawalność w % podwyŝ pozo szających stali wyniki RAZEM dla kol. 2 świadectw dla kol. 3 dla kol. 5 anek sów infor macji zdających po raz pierwszy poprawia jących wyniki 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 OKE Wrocław pozosta łych LO 1452 164 22 1638 1149 94 18 377 79,1 57,3 81,8 LP 820 174 12 1006 574 94 8 330 70,0 54,0 66,7 LU 192 25 1 218 135 8 1 74 70,3 32,0 100,0 T 1247 182 29 1458 863 86 19 490 69,2 47,3 65,5 TU 72 14 3 89 43 6 1 39 59,7 42,9 33,3 RAZEM 3783 559 67 4409 2764 288 47 1310 73,1 51,5 70,1 dolnośląskie LO 1164 134 21 1319 914 74 18 313 78,5 55,2 85,7 LP 603 129 12 744 440 75 8 221 73,0 58,1 66,7 LU 125 18 1 144 94 8 1 41 75,2 44,4 100,0 T 822 133 24 979 580 68 15 316 70,6 51,1 62,5 TU 40 7 3 50 29 4 1 16 72,5 57,1 33,3 RAZEM 2754 421 61 3236 2057 229 43 907 74,7 54,4 70,5 opolskie LO 288 30 1 319 235 20 64 81,6 66,7 LP 217 45 262 134 19 109 61,8 42,2 LU 67 7 74 41 33 61,2 T 425 49 5 479 283 18 4 174 66,6 36,7 80,0 TU 32 7 39 14 2 23 43,8 28,6 RAZEM 1029 138 6 1173 707 59 4 403 68,7 42,8 66,7 8

Współpraca ze szkołami 1. Serwis internetowy dyrektora szkoły W roku szkolnym 2008/2009 większość informacji dotyczących organizacji egzaminu maturalnego oraz wyniki szkół i indywidualnych zdających, podobnie jak w roku ubiegłym, przekazywano z OKE za pomocą internetowego serwisu dyrektora szkoły. Ten sposób przekazywania informacji i komunikowania się pomiędzy OKE i przewodniczącymi ZE został zaakceptowany, utrwalił się i pozwolił ograniczyć przesyłanie danych w formie papierowej. Za pomocą aplikacji w serwisie przesłano do OKE między innymi informację o zdających w sesji poprawkowej oraz informację o wynikach zdających egzaminy ustne z języka polskiego i języków obcych w sesji wiosennej i poprawkowej. 2. Salon maturzystów W dniach 22-23 września w Centrum Kongresowym Politechniki Wrocławskiej i 24 września 2008 roku w budynku Politechniki w Opolu i odbył się drugi Salon Maturzystów przygotowany z inicjatywy Fundacji Edukacyjnej Perspektywy i Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu przygotowała dla zdających i ich nauczycieli punkt konsultacyjny, materiały informacyjne oraz następujące wystąpienia: Wszystko o maturze 2009 wykład inauguracyjny dla uczniów i nauczycieli - Wojciech Małecki, dyrektor OKE we Wrocławiu oraz Matura 2009 uregulowania prawne Beata Wrońska i Anna Michalak, Matura 2009 z języka polskiego spotkanie z maturzystami i nauczycielami - Małgorzata Kosińska Pułka, BoŜena Mrugalska, Matura z języka angielskiego i innych języków obcych spotkanie z maturzystami i nauczycielami - Małgorzata Wieruszewska, Małgorzata Jezierska-Wiejak, Agnieszka Sibiga, Matura 2009 z matematyki spotkanie z maturzystami i nauczycielami - Mieczysław Fałat, Matura 2009 z historii i wiedzy o społeczeństwie - spotkanie z maturzystami i nauczycielami Tomasz Chmura i Magdalena Nowak. 3. Próbny egzamin maturalny W styczniu 2009 roku w szkołach, które zgłosiły swój akces do udziału w próbnym egzaminie maturalnym organizowanym przez CKE i OKE, zostały przeprowadzone następujące egzaminy: 9 stycznia 2009, godz. 9 00 język polski podstawowy, 12 stycznia 2009, godz. 9 00 język obcy nowoŝytny, 13 stycznia 2009, godz. 9 00 przedmiot wybrany, 14 stycznia 2009, godz. 9 00 język polski rozszerzony. 9 stycznia 2009 do szkół dostarczono: wydrukowane arkusze z języka polskiego ( podstawowy) dla wszystkich uczniów oraz arkusze z języka angielskiego ( podstawowy), płytę CD z kompletem materiałów: arkusze standardowe z pozostałych przedmiotów, modele odpowiedzi, tablice, arkusze dostosowane (A4, A7, czarnodruk), płyty CD z nagraniami do języków obcych 9

kolorowe mapy do arkusza z geografii. Niektóre szkoły przeprowadziły egzaminy próbne w późniejszym terminie. Dla nauczycieli sprawdzających prace zorganizowano w OKE konsultacje e-mailowe i telefoniczne. 4. Konferencje dla przewodniczących ZE i ich zastępców W październiku i listopadzie 2008 roku Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu przeprowadziła 4 konferencje dla przewodniczących zespołów egzaminacyjnych w szkołach ponadgimnazjalnych. Spotkania odbyły się we Wrocławiu, Opolu, Wałbrzychu i Legnicy. Głównym celem spotkań było podsumowanie egzaminu maturalnego w 2008 roku, omówienie zmian na maturze od 2009 roku oraz przedstawienie wybranych problemów dotyczących organizacji egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2008/2009. W konferencjach wzięli udział przewodniczący i/lub zastępcy przewodniczących szkolnych zespołów egzaminacyjnych z 419 szkół, co stanowi 93% liczby szkół w okręgu oraz zaproszeni goście: przedstawiciele kuratoriów oświaty, poradni psychologiczno pedagogicznych i doradztwa metodycznego. Spotkania prowadzone były według następującego programu: Ewolucja egzaminu maturalnego: 2005 2015. O maturze z matematyki w roku 2010. O maturze z języka polskiego w 2008 roku. Organizacja egzaminu maturalnego w roku 2008 i 2009 Podsumowanie konferencji. Tradycyjnie głównym celem konferencji marcowych było przekazanie informacji i materiałów niezbędnych do przygotowania i przeprowadzenia egzaminu maturalnego w czasie najbliŝszej sesji egzaminacyjnej oraz wyjaśnienie wątpliwości dotyczących procedur egzaminacyjnych i zasad organizacji egzaminu maturalnego. Przeprowadziliśmy 4 konferencje (Wrocław, Opole, Wałbrzych, Jelenia Góra). W konferencjach wzięli udział przewodniczący i/lub zastępcy przewodniczących zespołów egzaminacyjnych z 442 szkół, co stanowi 98% liczby szkół w okręgu. Program konferencji: 1. Matura 2009 wybrane zagadnienia. 2. Aktualne uregulowania prawne. 3. Wybrane komunikaty dyrektora CKE przypomnienie. 4. Dystrybucja i redystrybucja materiałów egzaminacyjnych. 5. Przypomnienie zasad postępowania z materiałami egzaminacyjnymi. 6. Szczegółowe instrukcje przypomnienie. 7. Szkolenie zespołów egzaminacyjnych. 8. Zasady komunikowania się przed, w trakcie i po egzaminie maturalnym. 9. BieŜące problemy w organizacji egzaminu maturalnego. 10. Pytania. Podczas spotkania przekazano PZE następujące materiały: broszure informacyjną, listy zdających protokoły odbioru prac, naklejki z kodem kreskowym zdających, naklejki z kodem szkoły, etykiety kurierskie oraz tablice matematyczne dla szkół, które po raz pierwszy przeprowadzają egzamin maturalny z tego przedmiotu. Konferencje prowadził dyrektor OKE Wojciech Małecki oraz eksperci WSEGiM i WBiA. 10

Przebieg egzaminu - ewaluacja 1. Udział obserwatorów w egzaminach maturalnych w latach od 2005 do 2009 Egzamin maturalny Liczba obserwatorów 2005 471 2006 284 2007 201 2008 294 2009 406 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 135 168 99 103 336 84 238 195 151 117 2005 2006 2007 2008 2009 Egzaminy ustne Egzaminy pisemne Od dwóch lat Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu prowadzi akcję promocyjną, zachęcając pracowników oświatowych do uczestnictwa w obserwowaniu egzaminów maturalnych. Akcję poparło Kuratorium Oświaty we Wrocławiu i Opolu aktywnie uczestnicząc w obserwowaniu egzaminów zewnętrznych. Od początku przeprowadzania egzaminów maturalnych wg nowej formuły rola niezaleŝnego obserwatora miała istotne znaczenie, co wynikało z samej koncepcji egzaminów zewnętrznych. Od kilku lat drastycznie spadała liczba obserwowanych egzaminów. Stąd uzasadnione stały się działania podjęte przez wrocławską OKE. W bieŝącym roku szkolnym akcja przyniosła wyraźne rezultaty. Stan uczestnictwa obserwatorów w egzaminach zewnętrznych znacznie zbliŝył się do liczby z 2005, gdzie społeczne zainteresowanie pierwszym egzaminem zewnętrznym przełoŝyło się na ilość osób chętnych do obserwowania przebiegu egzaminów. O 40% wzrosła liczba obserwatorów uczestniczących w egzaminach w stosunku do roku poprzedniego. Wzrost widoczny jest najbardziej w egzaminach ustnych, przy zało- Ŝeniu, Ŝe jeden obserwator powinien obejrzeć przynajmniej kilka egzaminów nim wypełni kartę obserwacji, uczestniczono w obserwacji ponad 1000 egzaminów. W historii egzaminów maturalnych w 2009 w egzaminach ustnych uczestniczyło najwięcej obserwatorów. Egzaminy ustne mają wewnętrzny charakter, oceniane są przez egzaminatorów 11

powołanych w szkole, wzbudzają najwięcej kontrowersji i zastrzeŝeń. Obecność obserwatora szczególnie z okręgowej komisji egzaminacyjnej na pewno wpływa na jakość egzaminu, ponadto moŝe być źródłem wiedzy wykorzystanej w szkoleniach kandydatów na egzaminatorów i do ewaluacji jakości egzaminów ustnych przeprowadzanych w szkołach. 2. Udział obserwatorów z poszczególnych instytucji część ustna i pisemna Obserwatorami egzaminów maturalnych mogą być przedstawicieli organów prowadzących, organów sprawujących nadzór pedagogiczny, ośrodków doskonalenia nauczyciele, szkół wyŝszych i szkół ponadgimnazjalnych. Część pisemna: woj. dolnośląskie woj. opolskie 2008 2009 2008 2009 Urzędy: Gmin i Miast, Starostwa 13 7 7 5 Kuratoria Oświaty 27 75 94 88 Ośrodki Doskonalenia 12 12 28 6 Szkoły 8 11 6 17 OKE - 16 - Poradnie psycholog.- pedagog. - 17 3 Razem 60 138 135 119 Zaproszenie do obserwowania egzaminów pisemnych przyjęło 257 osób, w rzeczywistości egzaminy maturalne obserwowało 238 osób. Część ustna: woj. dolnośląskie woj. opolskie 2008 2009 2008 2009 Urzędy: Gmin i Miast, Starostwa 7 13 3 4 Kuratoria Oświaty 27 76 44 46 Ośrodki Doskonalenia 5 4 3 3 Szkoły 6 21 4 12 Poradnie psycholog. pedagog. 11 1 OKE 8 - - Razem 45 133 54 66 199 osób zadeklarowało swoje uczestnictwo w egzaminach ustnych, w rzeczywistości egzaminy ustne obserwowało 168 osób. 3. Uwagi obserwatorów - egzaminy pisemne maj 2009 Przedmiot Liczba obserwatorów Przedmiot Liczba obserwatorów język polski 79 wiedza o społeczeństwie 24 język angielski 20 biologia 14 język niemiecki 11 geografia 26 język francuski 0 matematyka 24 12

język rosyjski. 5 fizyka 6 historia 18 chemia 12 informatyka 2 historia sztuki 2 Do OKE wpłynęło 238 kart obserwacji egzaminów pisemnych. Obserwatorzy odpowiedzieli na 25 pytań zamkniętych, dotyczących procedur przeprowadzenia egzaminu maturalnego. 62,2% obserwacji dotyczyło egzaminów na ie podstawowym, 13% u rozszerzonego, 23% to obserwacja egzaminów na ie podstawowym i rozszerzonym (w jednej sali egzaminacyjnej przeprowadzane były egzaminy na obu ach.). Organizacja i przebieg egzaminów pisemnych w szkołach zostały ocenione przez obserwatorów pozytywnie, nie zauwaŝono większych odstępstw od procedur egzaminacyjnych. Powtarzające się rok rocznie niedopatrzenie członków ZN to nieinformowanie zdających o sposobie kodowania arkuszy egzaminacyjnych oraz nieuŝywania innych długopisów/ piór niŝ z czarnym tuszem. Zdarzały się teŝ przypadki, Ŝe członkami ZN byli nauczyciele danego przedmiotu, wychowawcy zdających lub nauczyciele rodzice zdających. W niektórych szkołach nie zaznaczono znaków dysleksji na arkuszu, nie sprawdzano kodowania prac przez zdających. Tego typu niedopatrzenia mogą skutkować odwołaniem od egzaminu, bądź zaginięciem pracy. 4. Uwagi obserwatorów - egzaminy ustne Język polski: 128 obserwatorów Języki obce: - 40 obserwatorów Obserwowano 333 egzaminy ustne z języka obcego w 40 szkołach. KaŜdy obserwator wypełniał kartę obserwacji, po obejrzeniu co najmniej pięciu egzaminów. Średnia z liczby zdających, którzy przystąpili do obserwowanego egzaminu z języka obcego wynosi 7 osób. Z języka polskiego obserwowano około 848 egzaminów w 128 szkołach. Średnia z liczby zdających, którzy przystąpili do obserwowanego egzaminu wynosi 6 osób. Obserwatorzy odpowiedzieli na 17 pytań zamkniętych dotyczących egzaminu z języka polskiego i 16 pytań z języka obcego. Odpowiedzi zamieszczali na karcie do elektronicznego sczytywania. Na odwrocie karty mogli zapisać własne uwagi i wnioski, uzupełniając w ten sposób pytania ankietowe. Pytania ankietowe dotyczyły organizacji, czasu trwania egzaminu, zachowania zdających i członków komisji oraz sposobu oceniania wypowiedzi zdających. W większości obserwowanych szkół egzaminy przebiegały zgodnie z procedurami. Zdarzały się przypadki przerywania i komentowania prezentacji zdającego przez członków PZE. 5. Uwagi egzaminatorów dotyczące pracy zespołów nadzorujących egzaminy pisemne w szkołach W sesji wiosennej 2009 powołanych zostało 128 zespołów egzaminatorów przedmiotów maturalnych, łącznie prace maturalne sprawdzało 2263 egzaminatorów. Przewodniczący zespołów przekazali do OKE wykazy zauwaŝonych nieprawidłowości w pracy zespołów nadzorujących egzaminy w szkołach. 13

Egzaminatorzy wskazywali konkretną szkołę, salę, z pracami uczniów, w której zauwaŝono odstępstwa od procedur organizowania i przeprowadzania egzaminów. Z tych zestawień wynika, Ŝe w 557 salach szkół przeprowadzających egzamin doszło do pewnych nieprawidłowości w pracach ZN. Nieprawidłowości te dotyczyły najczęściej poszczególnych zdających, ale zdarzały się przypadki, gdzie we wszystkich arkuszach z danej szkoły zauwaŝono błędy wynikające z nieprzestrzegania procedur. Najwięcej uwag odnotowali egzaminatorzy z matematyki, uwagi odnoszą się do 155 szkół. RaŜący i powtarzający się równieŝ w tym roku błąd, to korzystanie z niewłaściwych przyborów. Mimo zapisów w instrukcji egzaminu, 600 zdających uŝywało na egzaminach flamastrów, ołówków, kolorowych długopisów, gumek, korektorów. W tym przypadku ewidentnie naruszone zostały procedury organizowania i przeprowadzania egzaminów. W 210 arkuszach odnotowano błędy w kodowaniu prac przez zdających. Sprawdzenie poprawności kodowania naleŝy do obowiązków ZN. Zdarzały się koperty z pracami zdających błędnie opisane: np.: liczba prac zapisana na kopercie nie zgadzała się z listą przygotowaną przez OKE, na kopertach zaznaczano inne y egzaminów niŝ spakowano w rzeczywistości, nie układano arkuszy według trzyznakowych kodów uczniów, pakowano listy zdających do koperty z pracami zdających. W 30 przypadkach członkowie ZN nie zaznaczyli lub błędnie zakreśli znak dysleksji na arkuszu. W kilku szkołach w nieuzasadnionych przypadkach wymieniono zdającemu arkusz (najczęściej dotyczyło to sytuacji, gdy zdający pomylił się w kodowaniu zdający powinien skreślić błędny zapis i nanieść poprawki zgodnie z instrukcją zawartą na pierwszej stronie arkusza). W kilku przypadkach ZN rozdał zdającym niewłaściwe arkusze (dotyczyło to sytuacji wykorzystania jednej sali egzaminacyjnej dla egzaminów z tego samego przedmiotu, ale róŝnego u. Pojawiły się teŝ prace rozkodowane podpisane przez zdających imieniem i nazwiskiem (np., przyklejona naklejka z imieniem i nazwiskiem zdającego). Te nieliczne wprawdzie błędy w pracach zespołów nadzorujących egzaminy w szko łach mogą skutkować, np., zaginięciem pracy zdającego, uniewaŝnieniem egzaminu, skargą zdających na łamanie procedur przebiegu i organizowania egzaminu, ale przede wszystkim znacznie opóźniają pracę w Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, gdzie wszystkie błędy popełniane przez zespoły nadzorujące muszą zostać skorygowane. Zadania ZN, opisane szczegółowo w Procedurach, są istotne zarówno dla sprawnego przeprowadzenia egzaminu w szkołach, organizacji pracy w OKE jak i równieŝ pracy egzaminatorów. 14

Organizacja i przebieg sprawdzania prac Pisemne prace egzaminacyjne zdających były sprawdzane przez przeszkolonych egzaminatorów. Pracowali oni w ośrodkach sprawdzania, na ogół w dwudziestoosobowych zespołach przedmiotowych. Ośrodki sprawdzania w regionie: przedmiot liczba ośrodków liczba zespołów razem dolnośląskie opolskie dolnośląskie opolskie razem język polski 10 4 14 23 9 32 język angielski 7 5 12 14 7 21 język niemiecki 7 1 8 12 2 14 język rosyjski 1 1 1 1 język francuski 1 1 1 1 język włoski 1 1 1 1 język hiszpański 1 1 1 1 historia 2 1 3 4 1 5 wiedza o społ. 2 1 3 5 2 7 historia sztuki 1 1 1 1 historia muzyki 1 1 1 1 biologia 4 1 5 7 2 9 chemia 3 1 4 4 1 5 fizyka i astronom. 5 1 6 5 1 6 geografia 4 1 5 8 2 10 matematyka 5 1 6 9 2 11 informatyka 1 1 1 1 filozofia 1 1 1 1 łącznie 57 17 74 99 29 128 Prace uczniów niesłyszących sprawdzane były poza OKE we Wrocławiu. RównieŜ prace na ie dwujęzycznym sprawdzano w innych Komisjach, natomiast we Wrocławiu sprawdzano prace w języku niemieckim z całego kraju. 15

Zgłaszane zastrzeŝenia. Wgląd do prac Egzaminy ustne ZastrzeŜenia dotyczące przebiegu egzaminów ustnych złoŝyło 9 zdających: z języka polskiego 6 osób, z języka angielskiego 2, z języka niemieckiego 1 osoba. W trzech przypadkach dyrektor OKE stwierdził naruszenie procedury egzaminu ustnego i zarządził ponowne jego przeprowadzenie 2 egzaminy z języka polskiego i 1 egzamin z języka angielskiego. Pozostałe zastrzeŝenia zostały oddalone jako niezasadne. Egzaminy pisemne ZastrzeŜenia dotyczące przebiegu egzaminów pisemnych złoŝyło 2 zdających. W obu przypadkach zastrzeŝenia były niezasadne. Z powodu naruszenia procedury przebiegu egzaminu pisemnego w 4 szkołach uniewaŝniono prace 16 zdających. W przypadku trzech szkół (15 zdających) dyrektor OKE podjął decyzję o powtórzeniu egzaminu w terminie dodatkowym. Przewodniczący SZE uniewaŝnili 9 egzaminów z powodu wniesienia przez zdających do sali urządzeń telekomunikacyjnych lub niesamodzielnej pracy (3 egzaminy z języka polskiego, w tym 1 ustny, 1 z języka angielskiego, 1 z języka niemieckiego, 2 z chemii, 1 z filozofii i 1 z wiedzy o społeczeństwie). Z powodu stwierdzenia niesamodzielnej pracy zdających dyrektor OKE uniewaŝnił egzamin pisemny w 24 przypadkach. Niesamodzielną pracę egzaminatorzy stwierdzili w dwóch szkołach niepublicznych w województwie dolnośląskim. W jednej z nich dyrektor OKE uniewaŝnił 7 prac z języka polskiego i 6 prac z języka rosyjskiego, w drugiej szkole uniewaŝniono 3 prace z języka angielskiego i 8 prac z geografii. Wgląd do prac Wniosek o wgląd do prac złoŝyło 829 zdających. Wszyscy zainteresowani otrzymali informację o miejscu i terminie wglądu zgłosiło się 779 osób, którym udostępniono 1426 prac. Spośród osób, które zgłosiły się na wgląd, 522 złoŝyło wniosek o dodatkowe sprawdzenie prac. Do ponownego sprawdzenia skierowano 690 prac, w wyniku czego 73 absolwentom poprawiono wynik i wydano nowe świadectwo. Prace przygotowane do wglądu (wg przedmiotów): przedmiot ilość prac zgłoszone niezasadne zastrzeŝenia (%) uznane j. polski 192 85 76 89% 9 j. angielski 167 51 44 86% 7 j. niemiecki 15 2 2 100% j. francuski 1 j. włoski 1 1 1 0% 1 j. hiszpański 1 j. łac. i kult. ant. 1 1 1 historia 207 127 112 88% 15 wos 128 70 69 99% 1 16

biologia 280 186 172 92% 14 geografia 43 22 21 95% 1 matematyka 100 35 27 77% 8 fizyka 113 37 31 84% 6 chemia 172 71 61 86% 10 hist. sztuki 3 2 2 100% w. o tańcu 2 razem 1426 690 617 90% 73 17