XXV Olimpiada Szachowa Lucerna 1982

XXV Olimpiada Szachowa Lucerna 1982 Krzysztof Puszczewicz Wydanie pierwsze 2014 (#PL 10.1-2014 PDF) Copyright Krzysztof Puszczewicz, Wrocław 2012-2017 Wszelkie prawa zastrzeżone do niniejszej publikacji oraz do serii Wielka Księga Olimpiad Szachowych. Projekt okładki: Sebastian Paszkiewicz. Wszelkie prawa do wersji elektronicznej: Comrel 2012-2017 Internet: www.comrel.pl, e-mail: comrel@comrel.pl ISBN 978-83-63647-49-0 2

Spis treści XXV Olimpiada... 5 Runda 1, 30 października 1982 r.... 28 Runda 2, 31 października 1982 r.... 107 Runda 3, 1 listopada 1982 r.... 193 Runda 4, 2 listopada 1982 r.... 273 Runda 5, 3 listopada 1982 r.... 352 Runda 6, 5 listopada 1982 r.... 426 Runda 7, 6 listopada 1982 r.... 511 Runda 8, 7 listopada 1982 r.... 588 Runda 9, 8 listopada 1982 r.... 669 Runda 10, 9 listopada 1982 r.... 743 Runda 11, 11 listopada 1982 r.... 820 Runda 12, 12 listopada 1982 r.... 892 Runda 13, 13 listopada 1982 r.... 969 Runda 14, 15 listopada 1982 r.... 1045 Wyniki na pierwszej szachownicy... 1120 Wyniki w czołówce... 1120 Rezultaty końcowe... 1122 Wyniki indywidualne zespołów... 1129 3

Dodatkowe informacje znajdziesz na oficjalnej stronie internetowej serii Wielka Księga Olimpiad Szachowych http://szachy.comrel.pl 4

XXV Olimpiada Lucerna, 29 października 16 listopada 1982 r. Jubileuszowa, bo dwudziesta piąta Olimpiada została zorganizowana w Szwajcarii, która po raz drugi podjęła się organizacji tak dużego przedsięwzięcia. W 1968 roku do Lugano przyjechała rekordowa, do tego czasu, ilość ekip 53, a ponieważ historia lubi się powtarzać, również w Lucernie zapowiadał się nowy rekord uczestnictwa. Kiedy liczba zgłaszanych reprezentacji narodowych zbliżała się do stu, gospodarze zaczęli niepokoić się, ale rezygnacja z goszczenia u siebie znamienitych szachistów nie wchodziła w grę! Zakasali, więc rękawy i zaczęli szykować się do przyjęcia 800 szachistów i szachistek łącznie z trenerami i innymi osobami towarzyszącymi. Organizacja Olimpiady okazała się bardzo dobra, chociaż liczono się z każdym wydanym centem. Pobyt opłacano dopiero w dniu rozpoczęcia turnieju i to wyłącznie zawodnikom i zawodniczkom. Pozostali musieli sami pokryć koszty swojego utrzymania. Suma wydana przez organizatorów wyniosła trzy miliony franków szwajcarskich! Miejsce gry stanowiła olbrzymia (trzy tysiące metrów kwadratowych!) hala wystawowa Ausstellung Festhalle Allmend wielkości piłkarskiego stadionu, gdyż w Lucernie, ostatecznie stawiły się 92 reprezentacje męskie (w tym dwie szwajcarskie) i 42 kobiece. Swój akces zgłosiły jeszcze Mauretania i Gambia, ale kiedy do zakończenia pierwszej rundy nie pojawiły się na sali gry, ich przeciwnikom Portugalii i Paragwajowi przyznano po 4 punkty walkowerem. Natomiast dopiero po zakończeniu drugiej rundy po prostu wykreślono je z tabeli. Zatem rekord Malty został zdecydowanie pobity! 5

Na terenie wspomnianej hali wystawowej zorganizowano również centrum prasowe dla ponad 300 dziennikarzy z całego świata, sekretariat Olimpiady, dział pocztowy, centralę telefoniczną itd. Można było odwiedzić kawiarnię, restaurację czy też salę przeznaczoną do analiz partii odłożonych. Kusiły swoim wyglądem stoiska firm wydawniczych z bogato reprezentowaną literaturą szachową, sprzętem do gry w szachy oraz zegarami. Ze względu na spore odległości między salą gry, a hotelami, często korzystano z sali analiz, gdyż regulamin rozgrywek był bardzo napięty: rundy odbywały się w godzinach 14,00 19,00, zaś pierwsze dogrywki 21,00 23,00. Jeśli partia nadal nie uległa zakończeniu, druga dogrywka miała miejsce w godzinach 9,00 11,00. Dzisiaj nie znamy pojęcia dogrywek, ale w owych czasach grano tempem: 2,5 godziny na 40 pierwszych posunięć i po jednej godzinie na każde następne 16, przy czym runda trwała 5 godzin. Z kolei kojarzenia podawano o godzinie 10,00. Niezakończone do tego momentu gry uznawano, dla potrzeb zestawienia drużyn grających ze sobą w kolejnej rundzie, za remisowe. Zgodnie z uchwałą Kongresu FIDE, który odbył się w Valletcie w dniach 23 XI 6 XII 1980 roku, utrzymano system szwajcarski rozgrywek. Sala gry i pomieszczenie do analizy zakończonych partii Zdjęcie: Archiwum autora 6

Arcymistrz jugosłowiański Janosević komentował dla licznie zgromadzonej publiczności najciekawsze partie (oczywiście już rozegrane!), które z kolei były demonstrowane na ekranach monitorów wspomaganych przez komputer Mephisto CVC (Computer Video Controller). Jak widzimy, coraz szerzej komputery wkraczały na areny szachowe, co w efekcie doprowadziło do tego, że w 2000 roku, w czasie trwania XXXIV Olimpiady w Turcji, można było śledzić rozgrywki na żywo, siedząc wygodnie w domu przed monitorem osobistego komputera! Niezwykle sprawnie pracowało Biuro Prasowe. Po 15 minutach od chwili zakończenia rundy, na ścianach przyczepiano szczegółowe wyniki o aktualnym stanie tabeli. Dostępne dla wszystkich komputery informowały o sytuacji każdej drużyny, jej wszystkich wynikach w poprzednich rundach, indywidualnych rezultatach każdego zawodnika itp. Trwa runda Zdjęcie: Gerard Hund 7

Pracująca w niezmiennie tym samym składzie od momentu wprowadzenia systemu szwajcarskiego, czyli od 1976 roku, komisja kojarzeń, czyli panowie Healey (Irlandia), Burstein (Izrael) i Matsumoto (Japonia), funkcjonowała jak mechanizm najdoskonalszego szwajcarskiego zegarka! Nikogo to nie dziwiło, bowiem w swojej pracy opierała się na wyśmienicie zaprogramowanych komputerach. Była to niezwykle odpowiedzialna i ważna komisja! Wszak zestaw par w systemie szwajcarskim miał olbrzymie znaczenie! Autorytet komisji podkreślał odpowiedni punkt regulaminu olimpijskiego, który zaznaczał, że kojarzenie drużyn nie podlega oprotestowaniu, jest, więc decyzją ostateczną! Komisja była niezależna i nie podlegała kolegium sędziowskiemu, które mogło jedynie zażądać umotywowania takiego, a nie innego kojarzenia. Pięknie wydawany był biuletyn turniejowy, bogato ilustrowany, zawierający na bieżąco wszystkie partie (znów dzięki pomocy komputera!). Kiermasz z kompletami szachów Zdjęcie: Archiwum autora W Polsce, dzięki inicjatywie redaktora Jacka Żemantowskiego, ówcze-snego zastępcy redaktora naczelnego Działu Sportowego TVP, powstało... PLIK DEMO 8

Florencio Campomanes 1982 rok Zdjęcie: Andrzej Filipowicz 27

Runda 1, 30 października 1982 r. Izquierdo wygrywa z Ghindą a Moraza z Inkiowem Wyniki I rundy: 1 ZSRR 4,0 : 0,0 Nowa Zelandia 2 Mongolia 0,0 : 4,0 USA 3 Węgry 4,0 : 0,0 Turcja 4 Egipt 0,0 : 4,0 Anglia 5 Jugosławia 4,0 : 0,0 Hongkong 6 Syria 0,0 : 4,0 Holandia 7 Czechosłowacja 4,0 : 0,0 Irlandia 8 Pakistan 0,0 : 4,0 RFN 9 Szwecja 4,0 : 0,0 Malezja 10 Urugwaj 1,0 : 3,0 Rumunia 11 Kuba 4,0 : 0,0 Ekwador 12 Luksemburg 0,0 : 4,0 Szwajcaria A 13 Bułgaria 3,0 : 1,0 Puerto Rico 14 Malta 0,0 : 4,0 Izrael 15 Polska 3,0 : 1,0 Tunezja 16 Liban 1,0 : 3,0 Argentyna 17 Kanada 3,5 : 0,5 Sri Lanka 18 Cypr 0,0 : 4,0 Islandia 19 Dania 3,5 : 0,5 Wyspy Dziewicze Brytyjskie 20 Trynidad & Tobago 1,0 : 3,0 Filipiny 21 Meksyk 3,5 : 0,5 Wyspy Dziewicze USA 22 Japonia 1,5 : 2,5 Hiszpania 23 Chile 4,0 : 0,0 Algieria 24 Zjednoczone Emiraty Arabskie 0,5 : 3,5 Brazylia 25 Francja 4,0 : 0,0 Zimbabwe 26 Jamajka 0,0 : 4,0 Austria 27 Chiny 4,0 : 0,0 Guernsey-Jersey 28 Jordania 0,5 : 3,5 Finlandia 29 Indie 4,0 : 0,0 Kenia 30 Honduras 0,5 : 3,5 Norwegia 28

Axel Ornstein Zdjęcie: Tidskrift För Schack numer 8/1981 r. Svetozar Gligorić Zdjęcie: Tidskrift För Schack numer 1/1982 r. 29

Wyniki I rundy: 31 Kolumbia 3,5 : 0,5 Nigeria 32 Wyspy Owcze 0,5 : 3,5 Australia 33 Portugalia 4,0 : 0,0 Mauretania 34 Andora 1,0 : 3,0 Dominikana 35 Tajlandia 3,5 : 0,5 Libia 36 Bermudy 0,0 : 4,0 Szkocja 37 Włochy 3,5 : 0,5 Zair 38 Monako 0,5 : 3,5 Indonezja 39 Walia 4,0 : 0,0 Papua Nowa Gwinea 40 Uganda 0,0 : 4,0 Grecja 41 Wenezuela 3,5 : 0,5 Angola 42 Bahrajn 0,0 : 4,0 Belgia 43 Szwajcaria B 4,0 : 0,0 Botswana 44 Gambia 0,0 : 4,0 Paragwaj 45 Gwatemala 1,0 : 0,0* Senegal 46 Surinam 1,0 : 3,0 Singapur 47 Albania 4,0 : 0,0 Zambia * Na mecz przybył tylko jeden Gwatemalczyk, Carlos Juarez Flores pozostałych siedmiu uczestników meczu było nieobecnych. John Nunn Wijk aan Zee 1982 Zdjęcie: Tidskrift För Schack numer 2/1982 r. 30

Opowiada Marian Ziembiński. Łatwo wygrywamy 3,0 : 1,0, choć można było pokusić się o nieco wyższy wynik, bowiem na dwóch pierwszych szachownicach remisy padają po niezbyt zaciętych walkach. Inne mecze pierwszej rundy bez niespodzianek indywidualnych i drużynowych. Aż w 26. pojedynkach padają maksymalne wyniki. Opowiada Andras Ozsvath (Węgry). Absolutnym faworytem była ekipa ZSRR w składzie Karpow, Kasparow, Tal, Bielawski, Poługajewski i Jusupow. Oprócz ekipy sowieckiej bardzo silnie przedstawiali się Amerykanie (Browne, Seirawan, Kavalek, Tarjan, Alburt i Christiansen). Najsilniejszy w historii skład mieli zawodowcy angielscy Miles, Nunn, Speelman i Mestel. Groźni byli także Jugosłowianie (Ljubojević, Gligorić, Kovacević i Velimirović). Wydawało się oczywiste, że między nami, i tymi zespołami rozegra się walka o najwyższe miejsca. Zespół węgierski już po pięciu godzinach gry zdecydowanie sforsował pierwszą przeszkodę odnosząc zwycięstwo z Turcją w stosunku 4,0 : 0,0. Specjalna komisja przygotowała komputer Healey do kojarzenia 94 zespołów, jakie miały przyjechać do Lucerny. Potknęły się zespoły Rumunii i Bułgarii Ghinda przegrał z Izquierdo, a Inkiow z Morazą. Najbardziej eleganckim zakończeniem partii popisał się Suttles (Kanada) wygrywając z Parakramą (Sri Lanka). Jonathan Mestel 1982 rok Zdjęcie: Leif Linden 31

32 Trwa runda Zdjęcie: Leif Linden

Opowiada Bengt Hammar (Szwecja). Wygrana Szwecji z Malezją w stosunku 4,0 : 0,0 oznaczała dobry początek zawodów. Maksymalne zwycięstwo nie jest niczym prostym, ale ku naszemu zdziwieniu jeszcze 25 reprezentacji zdołało osiągnąć ten wynik. Przebieg rundy. Runda inaugurująca przyniosła zabawną przygodę. Do gry zasiadło tylko 90 drużyn, bowiem ekipa Ugandy mająca walczyć z Grecją pojechała do... Lugano! Było to o tyle dziwne, że w Olimpiadzie, która została rozegrana w 1968 roku w Lugano Uganda nie brała udziału! Premierowa runda, to jak zawsze w systemie szwajcarskim, bardzo dużo wysokich wyników. I tym razem nie było wyjątku: aż 26 pojedynków, łącznie z walkowerami, zakończyło się wynikiem 4,0 : 0,0. Po raz pierwszy w historii Olimpiad, faworyci grali z outsiderami wyjątkowo skoncentrowani i w efekcie na pierwszych 14 stołach, z wyjątkiem tylko dwóch, wynik był maksymalny! Nie obyło się oczywiście bez sensacji: Bułgaria wygrała z Puerto Rico tylko 3,0 : 1,0, bowiem Inkiow przegrał z Morazą! Taki sam los spotkał silną Rumunię walczącą z Urugwajem. W tym meczu Ghinda został pokonany przez Izquierdo. Jednak największą niespodzianką meczową było potknięcie Hiszpanii, która walcząc z Japonią uroniła aż 1,5 p. (Nishimura Martin 1,0 : 0,0). Polscy szachiści wygrali zaledwie 3,0 : 1,0 z Tunezją (numer startowy 62), co również można było uznać za niespodziankę. Sznapik i Schmidt nie wykazali żadnej woli walki i szybko zremisowali, natomiast Kuligowski i Adamski bez problemów pokonali swoich przeciwników. Do meczu Gwatemala Senegal stawił się z ośmiu graczy tylko jeden! Był to Juarez Flores. Otrzymał on w nagrodę jeden punkt dla swojego zespołu! Było to o tyle ważne, że oznaczający zwycięstwo w całym spotkaniu, zaledwie jeden mały punkt oznaczał w tabeli dwa punkty meczowe! Inne niespodzianki: Sursock (Liban) GM Quinteros (Argentyna) 0,5 : 0,5, El-Khechen (Liban) IM Bronstein (Argentyna) 0,5 : 0,5, Aturupane (Sri Lanka) IM Pelts (Kanada) 0,5 : 0,5, Jarecki (13 lat, Wyspy Dziewicze Brytyjskie) IM Mortensen 0,5 : 0,5, IM Maninang (Filipiny) Tavares (Trynidad & Tobago) 0,5 : 0,5, IM Frey (Meksyk) Van Tilbury (Wyspy Dziewicze USA) 0,5 : 0,5. 33

Wizytówki zespołów. Podajemy komplet wyników turniejowych z 1982 roku. ZSRR 31. letni Anatolij Karpow: 4 występ, 1 miejsce w Bad Kissingen dwukołowy czwórmecz) z dorobkiem 4,5 punktu z 6 partii, 1 miejsce w Bugojno z dorobkiem 8 punktów z 11 partii, 1 miejsce w Hamburgu w grupie A z dorobkiem 4,5 punktu z 6 partii, awans do finału turnieju i remis ze Spasskim w stosunku 1,0 : 1,0, a następnie wygrana dogrywka 1,5 : 0,5, 1 miejsce w Tilburgu (Interpolis) z dorobkiem 7,5 punktu z 11 partii. 19. letni Garry Kasparow: 2 występ, 1 miejsce w Baku z dorobkiem 11,5 punktu z 15 partii, 1 miejsce w turnieju międzystrefowym w Moskwie z dorobkiem 10 punktów z 13 partii. 48. letni Lew Poługajewski: 6 występ, wygrał w Ałma Acie ćwierćfinałowy mecz pretendentów z Michaiłem Talem w stosunku 5,5 : 2,5, 4 6 miejsce w Bugojno z dorobkiem 5,5 punktu z 11 partii, 4 7 miejsce w turnieju międzystrefowym w Las Palmas z dorobkiem 7,5 punktu z 13 partii, 1 2 miejsce w Manili z dorobkiem 7 punktów z 9 partii. 28. letni Aleksander Bielawski: debiut, gra na Olimpiadach do dnia dzisiejszego: 1982 1990 w barwach ZSRR, 1992 Ukrainy i 1996 2014 Słowenii, 2 miejsce w Baku z dorobkiem 11 punktów z 15 partii, 2 miejsce w turnieju międzystrefowym w Moskwie z dorobkiem 8,5 punktu z 13 partii. 46. letni Michaił Tal: 8 i ostatni występ, debiutował w Monachium 1958, przegrał w Ałma Acie ćwierćfinałowy mecz pretendentów z Lwem Poługajewskim w stosunku 2,5 : 5,5, 7 10 miejsce w Bugojno z dorobkiem 5 punktów z 11 partii, 4 miejsce w Erewaniu z dorobkiem 9 punktów z 15 partii, 3 4 miejsce w turnieju międzystrefowym w Moskwie z dorobkiem 8 punktów z 13 partii, 1 miejsce w Soczi z dorobkiem 10 punktów z 15 partii. 22. letni Artur Jusupow: debiut, grał na Olimpiadach do Turynu 2006, w latach 1982 1990 w barwach ZSRR i 1994 2006 Niemiec, 5 9 miejsce w Amsterdamie (32 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 5,5 punktu z 9 partii, 4 7 miejsce w turnieju międzystrefowym w Las Palmas z dorobkiem 7,5 punktu z 13 partii. 34

Pawilon, w którym toczyła się Olimpiada Zdjęcie: Szachy w Rydze numer 1/1983 r. Sala gry Zdjęcie: Szachy w Rydze numer 1/1983 r. 35

Czechosłowacja 38. letni Vlastimil Hort: 10 występ, 1 miejsce w Sarajewie z dorobkiem 10,5 punktu z 15 partii, 1 miejsce w Hamburgu z dorobkiem 10,5 punktu z 13 partii, 7 10 miejsce w Bugojno z dorobkiem 5 punktów z 11 partii, 1 2 miejsce w Amsterdamie (32 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 7 punktów z 9 partii, 3 miejsce w Biel (turniej główny) z dorobkiem 6,5 punktu z 11 partii, 1 5 miejsce w Londynie (Lloyds Bank Masters, 128 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 7 punktów z 9 partii, 1 miejsce w San Bernardino (46 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 8,5 punktów z 9 partii, 1 2 miejsce w Bad Aiblingu (Niemcy, 124 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 7,5 punktu z 13 partii. 36. letni Jan Smejkal: 5 występ, 3 miejsce w Trnavie z dorobkiem 7,5 punktu z 11 partii, 6 7 miejsce w Nowym Sadzie z dorobkiem 7 punktów z 13 partii. 25. letni Lubomir Ftaćnik: 2 występ, gra na Olimpiadach do dnia dzisiejszego, 1980 1992 w barwach Czechosłowacji, 1994 2014 Słowacji, opuścił tylko Olimpiadę w Eliście 1998, 4 5 miejsce w Trnavie z dorobkiem 6 punktów z 11 partii, 1 2 miejsce w Cienfuegos z dorobkiem 9,5 punktu z 13 partii, 1 miejsce w Esbjergu z dorobkiem 8,5 punktu z 11 partii, 6 7 miejsce w Londynie (Lloyds Bank Masters, 128 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 6,5 punktu z 9 partii, 1 miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji z wynikiem 12 punktów z 16 partii, 12 14 miejsce w Soczi z dorobkiem 6,5 punktu z 15 partii. 40. letni Vlastimil Jansa: 8 występ, 3 miejsce w Kladovie z dorobkiem 9,5 punktu z 15 partii, 2 3 miejsce w Smederevskiej Palance z dorobkiem 9 punktów z 13 partii, 3 4 miejsce w Esbjergu z dorobkiem 7 punktów z 11 partii, 6 8 miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji z wynikiem 8,5 punktu z 16 partii. 37. letni Jan Plachetka: 3 występ, 8 11 miejsce w Trnavie z dorobkiem 4 punktów z 11 partii, 8 9 miejsce w Zemun z dorobkiem 8 punktów z 15 partii, 4 5 miejsce w Bagneux (turniej główny) z dorobkiem 7 punktów z 13 partii, 6 8 miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji z wynikiem 8,5 punktu z 16 partii, 4 5 miejsce w Starym Smokovcu z dorobkiem 7 punktów z 12 partii. 28. letni Jan Ambrož: debiut i jedyny występ, 11 miejsce w mistrzostwach Czechosłowacji z wynikiem 7 punktów z 16 partii. 36

Szachy dla kibiców Lucerna 1982 Zdjęcie: Szachy w Rydze numer 1/1983 r. Stoisko z książkami szachowymi Lucerna 1982 Zdjęcie: Szachy w Rydze numer 1/1983 r. 37

USA 33. letni Walter Browne: 5 występ, zagrał jeszcze tylko w Salonikach 1984, 1 2 miejsce w Wijk aan Zee z dorobkiem 10 punktów z 13 partii, 2 miejsce w Reykjaviku z dorobkiem 7,5 punktu z 13 partii, 39 42 miejsce w Lone Pine (43 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 2,5 punktu z 9 partii, 10 12 miejsce w Londynie z dorobkiem 5,5 punktu z 13 partii, 1 4 miejsce w Buenos Aires (184 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 7,5 punktu z 9 partii, 14 miejsce w turnieju międzystrefowym w Las Palmas z dorobkiem 3 punktów z 13 partii, 7 9 miejsce w Tilburgu (Interpolis) z dorobkiem 5 punktów z 11 partii. 22. letni Yasser Seirawan: 2 występ, 11 miejsce w Hastings z dorobkiem 7,5 punktu z 15 partii, 1 2 miejsce w Wijk aan Zee z dorobkiem 10 punktów z 13 partii, 1 miejsce w Torremolinos z dorobkiem 8 punktów z 10 partii, 4 7 miejsce w turnieju międzystrefowym w Las Palmas z dorobkiem 7,5 punktu z 13 partii. 37. letni Lew Alburt: 2 występ, zagrał jeszcze tylko w Salonikach 1984, 4 6 miejsce w Wijk aan Zee z dorobkiem 7,5 punktu z 13 partii, 1 miejsce w Beer Sheva z dorobkiem 9,5 punktu z 12 partii, 3 7 miejsce w Lone Pine (43 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 6 punktów z 9 partii, 9 10 miejsce w Nowym Jorku z dorobkiem 4 punktów z 10 partii, 2 miejsce w Nowym Jorku (Heraldica Jennika) z dorobkiem 6 punktów z 9 partii, 5 11 miejsce w Filadelfii (906 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 6,5 punktu z 8 partii. 39. letni Lubomir Kavalek: 7 występ, 11 miejsce w Bugojno z dorobkiem 4 punktów z 11 partii. 30. letni James Tarjan: 5 i ostatni występ. 26. letni Larry Christiansen: 2 występ, 18 26 miejsce w Lone Pine (43 uczestników, system szwajcarski) z dorobkiem 4,5 punktu z 9 partii. Ulf Andersson Zdjęcie: Suomen Shakki numer 3/1983 r. 38

Stan po I rundzie: 1 małe punkty, 2 Bucholtz, 3 punkty meczowe Miejsce Drużyna 1 2 3 1 26 Paragwaj, Portugalia, Belgia, Indie, Albania, Chiny, Grecja, Szkocja, Szwajcaria B, Walia, Francja, Szwajcaria A, Islandia, Chile, Holandia, Szwecja, RFN, Austria, 4,0 0,0 2 Izrael, Anglia, Kuba, Węgry, Jugosławia, USA i ZSRR 27 38 Tajlandia, Włochy, Meksyk, Brazylia, Wenezuela, Indonezja, Finlandia, Norwegia, 3,5 0,5 2 Australia, Kolumbia, Kanada i Dania 39 45 Singapur, Dominikana, Filipiny, Rumunia, Argentyna, Polska i Bułgaria 3,0 1,0 2 46 Hiszpania 2,5 1,5 2 47 Japonia 1,5 2,5 0 48 54 Surinam, Andora, Trynidad & Tobago, Tunezja, Puerto Rico, Liban i Urugwaj 1,0 3,0 0 55 Gwatemala 1,0 0,0 2 56 67 Angola, Wyspy Dziewicze USA, Honduras, Wyspy Dziewicze Brytyjskie, Jordania. Libia, Zair, Nigeria, Monako, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Wyspy Owcze i Sri Lanka 0,5 3,5 0 Mauretania, Gambia, Zambia, Botswana, Bermudy, Kenia, Bahrajn, Jamajka, Uganda, Luksemburg, Malta, Papua Nowa 68 93 Gwinea, Guernsey-Jersey, Zimbabwe, 0,0 4,0 0 Cypr, Algieria, Ekwador, Hongkong, Malezja, Pakistan, Syria, Turcja, Egipt, Nowa Zelandia, Mongolia i Irlandia 94 Senegal 0,0 1,0 0 39

Stoły 1 10 1.Obrona sycylijska [B44] GM Karpow (ZSRR) 2700 Small (Nowa Zelandia) 2290 1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sc6 5.Sb5 d6 6.c4 Sf6 7.S1c3 a6 8.Sa3 Ge7 9.Ge2 0-0 10.0-0 Mistrza świata można śmiało nazwać największym znawcą tego wariantu. W czasie swojej kariery osiągnął w nim wiele sukcesów. Jak należy grać czarnym, wiadomo od dawna: należy wyczuć moment, w którym jest możliwe dokonać przełomów b7 b5 oraz d6 d5. Jednakże Karpow potrafi tak rozkładać siły i tak manewrować, aby uniemożliwić przeciwnikowi ten plan. Poza tym, w tym czasie białe figury są położone tak, aby mogły niezwłocznie rozpocząć natarcie na skrzydle hetmańskim 10 b6 11.Ge3 Gb7 12.Hb3 Sd7 13.Wfd1 Sc5 14.Hc2 Nie przechodziło 14.Gc5?! bc5 15.Hb7? z powodu 15 Sa5 i hetman musi zginąć 14 Hc7 Zasługiwał na uwagę plan, który w swoim czasie często obierał arcymistrz Siemion Furman, który przez długie lata był trenerem Karpowa: 14 Gf6 po to, aby kontrolować czarne pola w centrum i na skrzydle hetmańskim. Posunięcie szachisty nowozelandzkiego sprowadza się do umacniania własnej pozycji bez szukania kontry 15.Hd2 Wad8 16.Sc2 Se5 17.f3 Scd7 18.Wac1! Sf6 Pion jest nietykalny: 18 Sc4 19.Gc4 Hc4 20.Sd4! i hetman nie ma dobrego odejścia na 20 Hb4 lub 20 Hc8 nastąpi 21.Sd5! 19.Sd4 Hb8 20.Sa4 Sed7 21.b4 Wc8 22.Gf2 Wfe8 23.Sb3 Gc6 24.Sb2 Gb7 25.a4 d5 Widząc, że inicjatywa białych na skrzydle hetmańskim nabrała niebezpiecznych rozmiarów, czarne szukają kontry w centrum. Teraz jednak białe nie tylko uzyskują wolnego piona na skrzydle hetmańskim, ale i przechwytują punkt d4, z którego ich figury będą przeprowadzać wszystkie operacje 26.ed5 Gd6 27.g3 Widać, jak bardzo pożyteczny okazał się ruch 22.Gf2, który mógł wydawać się wcześniej zwykłą stratą czasu: goniec ustąpił z linii e, gdzie mogły nastąpić nieprzyjemne wydarzenia, broni króla i jeszcze ma pod obstrzałem nieprzyjacielskie skrzydło hetmańskie 27 ed5 28.c5 bc5 29.bc5 Gf8 30.Gd4! Ha8 31.Sd3 Gc6 32.Wa1 Ge7 33.Sa5 Sb8 34.Gf1! Gd7 35.Wdc1 Sc6 36.Sc6 Gc6 37.Sb4! Czarny skoczek chroniący skrzydło hetmańskie został wymieniony i siły białych mogą zająć najważniejsze pozycje w obszarze bezpośredniej walki 40

37 Gb7 38.Gh3 A teraz wyjaśnia się idea drugiego, wydawać by się mogło niepotrzebnego odstąpienia gońca w 34. posunięciu 38 Wc7 39.Hf4 Hd8 40.a5! Słabość na a6 jest zamurowana na dobre 40 Sh5 41.Hf5 Gf6 42.Hd3 Gd4 43.Hd4 Sf6 44.c6 Gc8 45.Gf1 Hd6 46.Hc5 Hc5 47.Wc5 (Czarne nie mogą uniknąć strat materialnych i wygrana białych nie wymaga zbyt trudnej techniki) i czarne poddały się. Uwagi: Ajwar Gipslis, styczeń 1983 rok. Karpow mistrz ZSRR 1983 Zdjęcie: Szachy w Rydze numer 13/1983 r. 41

2.Obrona sycylijska [B87] IM Sarapu (Nowa Zelandia) 2315 GM Kasparow (ZSRR) 2675 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Gc4 e6 7.Gb3 Ge7 8.0-0 b5 9.a3?! Należało grać 9.Hf3, 9.Ge3 lub 9.f3 9 0-0 10.Ge3 Gb7 11.f3 Sc6 12.Sc6 Gc6 13.Hd2 Sd7 14.Wfd1 Hc7 15.Hf2 Pozycja jest idealnie równa 15 Wfe8 16.Se2 Se5 17.Sd4 Gd7 18.c3?! Widać z jakim respektem gra weteran Sarapu. Dokładniejsze było 18.Hg3. Teraz niewielką przewagę uzyskały czarne 18 Sc4! 19.Gc1?! Mniejszym złem było 19.We1 albo prostsze 19.Gc4 19 Gf8 Bardzo silne było 19 d5!, ale w pierwszej rundzie, kiedy jeszcze zawodnicy nie weszli w rytm, Kasparow nie chce zbyt szybko forsować wydarzeń 20.h3 Hb7 21.Gc2 Wac8 22.Kh1 g6 23.Sb3 Po 23.b3 Sa5 24.Se2 d5 25.e5 Gg7 26.f4 pozycja byłaby równa. Teraz lekko przeważają czarne 23 Gg7 24.Sd2 24 d5! 25.Sc4 bc4 26.Wb1 Gc6 27.ed5 Gd5?! Lepsze było 27 ed5 28.Ge3 Wed8 29.Gb6 Wd7 30.Ga4 Gc6 31.Wd7 Gd7 32.Gc2 Gc6 33.Ge3 Gd5 34.Kg1 Hb8 35.He2 Wd8 36.Gf2 h5 37.He1 Wd7 Obie strony nie forsują wydarzeń i czekają na błąd przeciwnika 38.Ga4 Wb7 39.Hd2? Poprawne było 39.Hc1 39 Ge5?! Po 39 Gf8! z groźbą Ga3, czarne uzyskiwały dużą przewagę 40.Gd1 Gh2 41.Kf1 Gd6 42.Gd4? Należało grać 42.a4 42 Ga3 43.Wa1 Gd6 43 Wb2! 44.Wa6 Gf4 45.Ge3? 45 Ge3 Pozycja czarnych jest wygrana 46.He3 Wb2 i białe poddały się. Garry Kasparow Zdjęcie: Szachy w Rydze numer 10/1983 r. 42

3.Obrona Nowoczesny Benoni [A77] GM Poługajewski (ZSRR) 2610 Nokes (Nowa Zelandia) 2325 1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.d5 e6 4.Sc3 ed5 5.cd5 d6 6.Sf3 g6 7.Sd2 Gg7 8.e4 0-0 9.Ge2 We8 10.0-0 Sbd7 11.Hc2 Se5 12.b3 g5 13.Gb2 g4 14.Sd1 Sh5 15.f4 gf3 16.Sf3 Sf4 17.Gb5 Wf8 18.Se5 de5 19.Wf3 Hb6 20.Gc4 Kh8 21.Se3 Wg8 22.Kh1 Gd7 23.g3 Sh5 24.Sf5 Gf5 25.Wf5 Hh6 26.Hf2 Sf6 27.Hf3 Se8 28.Ge5 Ge5 29.We5 Hg7 30.Hf4 Sd6 31.We1 Wad8 32.We7 b5 33.Gf1 c4 34.e5 Sc8 35.Wf7 Hg6 36.bc4 bc4 37.Gc4 Sb6 38.Gd3 i czarne poddały się. 4.Obrona francuska [C02] Dowden (Nowa Zelandia) 2200 GM Bielawski (ZSRR) 2620 1.e4 c5 2.c3 e6 3.d4 d5 4.e5 Hb6 5.Sf3 Gd7 6.a3 a5 7.Gd3 Sc6 8.0-0 a4 9.dc5 Gc5 10.Sbd2 f6 11.He2 Sge7 12.b4 ab3 13.Wb1 fe5 14.Se5 Se5 15.He5 0-0 16.He2 e5 17.He5 Sg6 18.Hd5 18 Ge6 19.Hh5 Wf2 20.Wf2 Gf2 21.Kh1 Wd8 22.Sc4 Ha6 23.He2 Wd3 24.Hd3 Hc4 25.Hd8 Sf8 i białe poddały się. 43

5.Debiut Betbedera Richtera Weresowa [D01] IM Mjagmarsuren (Mongolia) 2350 GM Browne (USA) 2590 1.d4 Sf6 2.Sc3 d5 3.Gg5 Sbd7 4.Sf3 g6 5.e3 Ciekawe było 5.Hd3!? 5 Gg7 6.Ge2 0-0 7.0-0 b6 Złe było 7 Se4?! 8.Se4 de4 9.Sd2 f5 10.f3! z małą przewagą białych 8.Se5 Gb7 9.Gf3?! Należało grać 9.f4!? ze złożoną pozycją 9 Se4! 10.Sd7 Do przewagi czarnych prowadziło 10.Ge4 de4 11.Sd7 Hd7, ale białe mogłyby zmniejszyć nacisk czarnych grając 11.Gf4! 10 Sc3! 11.Hd2!? Albo 11.bc3 Hd7 12.c4 c6! z planem Wfc8 i małą przewagą czarnych 11 Hd7 12.Hc3 c5 13.Hd2 f6! Złe było 13 e5? ze względu na 14.de5 Ge5 15.c4 14.Gh4 Nie wolno 14.Gf4? e5 15.de5 fe5 16.Gg3 Wf3! i czarne mają dużą przewagę 14 cd4 15.ed4 e5 16.Wfe1 Po 16.de5 fe5 17.Wad1? Wf3! 18.gf3 d4 czarne wygrywały 16 e4 17.Ge2 Wae8 18.c3 Gc6! 19.Gg3 h6! Ale nie 19 f5? ze względu na 20.Gf4! 20.Gf1? Należało grać 20.h4 f5 21.Gf4 20 f5 21.f4 Albo 21.h4 He7! z dużą przewagą czarnych 21 Gf6! Czarne osiągnęły dużą przewagę 22.Hf2?! We7 23.We3 Wg7 24.Ge2 Gb5 25.Gb5 Hb5 26.He2 He2 27.We2 Kf7 Godne uwagi było 27 b5!? 28.Kf2 b5! 29.Ke3 Wc8! 30.Ge1 Białe przegrywały po 30.a4 b4 31.cb4 Wc4 30 g5 31.a4 b4 32.cb4 gf4 33.Kf4 Ke6 34.Ke3 34.Gc3 Wcg8 35.b5 (35.g3? Gg5 i mat; 35.Wg1 Gg5 36.Kg3 Ge3 z wygraną czarnych) 35 Wg2 i czarne wygrywają 34 f4! Wygrywające posunięcie 35.Kd2 Gd4 36.Kd1 Wgc7 37.b5 Ge3! 38.Gc3 d4 39.We3 Czarne wygrywają także po 39.Gd2 Gd2 40.Wd2 Kd5 41.a5 e3 39 fe3 i białe poddały się. Uwagi: Walter Browne, Jugosłowiański Informator Szachowy numer 34/1982 r. 44

6.Gambit hetmański [D58] GM Seirawan (USA) 2595 Żigżidsuren (Mongolia) 2290 1.c4 e6 2.Sc3 d5 3.d4 Ge7 4.Sf3 Sf6 5.Gg5 h6 6.Gh4 0 0 7.Wc1 b6 8.cd5 ed5 9.e3 Gb7 10.Ge2 Sbd7 11.0 0 c5 12.Hc2 Se4 13.Ge7 He7 14.dc5 Sc3 15.Hc3 bc5 16.Ha3 a6 17.Wc2 Wac8 18.Wfc1 Wc7 19.Se1 Wfc8 20.Gg4 Hf6 21.Sf3 c4 22.Hc3 He7 23.Wd1 g6 24.Gd7 Wd7 25.Wcd2 Wdc7 26.Wd4 Wc5 27.Sd2 Wb5 28.Sb1 Hb4 29.W1d2 Wb8 30.Hc1 He7 31.Sc3 Wa5 32.Hd1 Kg7 33.h3 He5 34.Hg4 Gc8 35.Hh4 Gb7 36.Hf4 Hf4 37.Wf4 Gc6 38.Kf1 Kf8 39.Wfd4 Wc5 40.Ke1 Ke7 41.Kd1 Wb7 42.Kc2 Wd7 43.Wh4 h5 44.g4 hg4 45.hg4 Wd8 46.g5 Wb8 47.Whd4 Ke6 48.Wf4 Wh8 49.Wf6 Ke7 50.Wd4 Wh5 51.Wdf4 Ge8 52.Wa6 i czarne nieoczekiwanie zrezygnowały z gry. Ich pozycja jest trudna, ale do obrony. Trwa losowanie. Siedzą od lewej: Smysłow, Ribli, Torre i Kasparow Zdjęcie: Archiwum autora 45

Trwa pierwsza runda. Na pierwszym planie od lewej: Anglia Egipt, Turcja Węgry i USA Mongolia Zdjęcie: Archiwum autora Spotkanie najstarszego amerykańskiego arcymistrza Arnolda Denkera z Bożydarem Kaziciem, który brał udział w wyborach na prezydenta FIDE Zdjęcie: Archiwum autora 46

7.Partia angielska [A35] Hurelbaatar (Mongolia) 2200 GM Alburt (USA) 2565 1.c4 c5 2.Sc3 Sc6 3.Sf3 e5 4.d3 Sge7 5.e3 d5 6.cd5 Sd5 7.Ge2 Ge7 8.0 0 0 0 9.Gd2 Ge6 10.a3 Sb6 11.Wc1 c4 12.Hc2 Gf5 13.Se4 Hd7 14.Wfd1 Wfd8 15.Ge1 He6 16.Sg3 Gg6 17.e4 cd3 18.Gd3 Wac8 19.Hb1 Gf8 20.Gd2 f6 21.Ge3 Gf7 22.Wd2 Sa5 23.Gb6 Wc1 24.Hc1 Sb3 25.Gc4? Wc8 26.He1 Wc4 27.Ga7 Sd2 28.Hd2 Hc6 29.h4 Wc2 30.Hd8 Hc7 31.Hd3 b6 32.Kh2 Wc6 33.Ha6 Gc4 34.Ha4 b5 35.Hc2 Ha7 36.b3 Gd5 37.Hd3 Ge6 i białe poddały się. Lew Alburt Zdjęcie: ichess.net 47

8.Partia katalońska [E04] GM Christiansen (USA) 2505 Lhagwa (Mongolia) 2335 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 d5 4.g3 dc4 5.Gg2 c5 6.0 0 Sc6 7.Ha4 cd4 8.Sd4 Hd4 9.Gc6 bc6!? 10.Hc6 Hd7 11.Ha8 Gc5 12.Sc3 0 0 13.Wd1 Hc7 14.Hf3 Gb7 15.Gf4! To jest lepsze niż 15.e4?! Gb4 albo 15 Hc6 15 Hb6 Oczywiście nie wolno grać 15 e5?? ze względu na 16.Ge5 16.e4 Se4! Ale nie 16 Hb2?? 17.Wab1 z wygraną białych. Po 16 Gb4 mogło nastąpić 17.Ge5 Gc3 18.bc3 i w przypadku 18 Se4 19.Wab1 i białe wygrywają 17.Se4 f5 18.b4!? Gd4! Nie wolno 18 cb3? ze względu na 19.Hb3 i białe wygrywają. Po 18 Gb4 białe grają 19.He2! Ge4 (19 fe4 20.Hc4 z dużą przewagą białych) 20.Hc4 i białe znacznie przeważają. Wreszcie po 18 Hb4 białe grają 19.Wdb1!! Ge4 20.Wb4 Gf3 21.Wc4 i osiągają dużą przewagę 19.Gc7 Hc7 20.Wd4 fe4! 20 Ge4 21.Hc3 z dużą przewagą białych 21.Hc3 e3! 22.He3 e5 23.Wdd1 Gf3! Białe wygrywały w przypadku 23 Hc6 24.f3 Wf3 25.Hf3! Hf3 26.Wd8 Kf7 27.Wf1 24.We1! Po 24.Wd2 Hc8 czarne stały lepiej 24 e4 Ale nie 24 Hc8 25.He5 Hh3 26.He6 i białe wygrywają 25.Hc5? Poprawne było 25.Wac1!! Hd7 26.Hc3! Wc8 27.We3! z dużą przewagą białych 25 Hc5 26.bc5 Wc8 Pozycja jest idealnie równa 27.We3 Wc5 28.Wc1 Kf7 29.Wa3 a5 30.Kf1 Ke6 31.Ke1 Kd5 32.Kd2 Kd4 33.Wac3 Gg4 34.W1c2 Ge6 35.Wc1 g5 36.Kc2 Wf5?? Przegrywające posunięcie spowodowane niedoczasem 37.Wd1 Pozycja białych jest wygrana 37 Kc5 38.Wd2 g4 39.Wa3 Kb4 40.We3 Wh5 41.a3 Kc5 42.Kc3 Gd5 43.We1 Wh2 44.Wb1 Gc6 45.Wd4 Wh6 46.Wc4 Kd6 47.Wb6 Kc7 48.Wa6 Wf6 49.Wa5 Wf3 50.Kd4 Wf2 51.Wac5 Wf6 52.Wc6 Wc6 53.Wc6 Kc6 54.Ke4 i czarne poddały się. Uwagi: Larry Christiansen, Jugosłowiański Informator Szachowy numer 34/1982 r. 48

9.Obrona słowiańska [D15] GM Ribli (Węgry) 2580 IM Onat (Turcja) 2330 1.Sf3 d5 2.c4 c6 3.d4 Sf6 4.Sc3 dc4 5.e3 b5 6.a4 b4 7.Sb1 e6 8.Gc4 c5 9.0 0 Gb7 10.Sbd2 Sbd7 11.Sb3 a6 12.Gd2 cd4 13.Sbd4 Gd6 14.He2 He7 15.Wfc1 0 0 16.h3 g6 17.Ga2 Wfc8 18.Sb3 Wc1 19.Wc1 Gd5 20.Sfd4 Se4 21.Ge1 h5 22.Sd2 Ga2 23.Se4 Gd5 24.Sc6 Gc6 25.Wc6 Ge5 26.Wa6 Wc8 27.Wa7 Hh4 28.f4! Wc1 29.Sf2 Gb2 30.Wd7 b3 31.Sd1 Hf6 32.Hb2 Hb2 33.Sb2 We1 34.Kf2 Wc1 35.Wd2 h4 36.Sd3 Wc4 37.Wb2 Wa4 38.Wb3 Wa7 39.Se5 Wa2 40.Kf3 Wa7 41.Wd3 i czarne poddały się. 10.Obrona sycylijska [B52] Sel (Turcja) 2200 GM Sax (Węgry) 2560 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.Gb5 Gd7 4.Gd7 Hd7 5.0 0 Sc6 6.c3 Sf6 7.We1 e6 8.d4 cd4 9.cd4 d5 10.e5 Se4 11.Sbd2 Sd2 12.Gd2 Ge7 13.a3 0 0 14.b4 a6 15.Wc1 Sa7 16.Gg5 Gg5 17.Sg5 h6 18.Sf3 Wfc8 19.We3 Wc4 20.Wec3 Wac8 21.W3c2 Ha4 22.Wc4! Wc4 23.Wa1 Hd1 24.Wd1 Sb5 25.Wa1 Sa3 26.Sd2 Wd4 27.Sb3 Wd3 28.Sc5 Sc2 29.Wc1 Wc3 30.Sb7 d4 31.Sc5 Sb4 32.Wc3 dc3 33.Kf1 c2 34.Sb3 Sd3 i białe poddały się. 49

11.Obrona królewsko indyjska [E91] IM Pinter (Węgry) 2550 Durlu (Turcja) 2200 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.Ge2 a6 6.Sf3 0 0 7.0 0 Sbd7 8.Hc2 c5 9.d5 Se8 10.Gf4 Wb8 11.a4 b6 12.Wae1 Se5 13.Se5 de5 14.Gg3 g5 15.h4 h6 16.f3 Hd6 17.a5 Gd7 18.ab6 Hb6 19.Wb1 Sd6 20.Gf2 a5 21.hg5 hg5 22.Ge3 f6 23.b3 Sb7 24.g3 Hc7 25.Kg2 Sd6 26.Wh1 Wfc8 27.Wa1 Ge8 28.Wa3 Gg6 29.Gd3 Sb7 30.Sb5 Hd7 31.Sa7 Wc7 32.Sc6 Wa8 33.Wha1 g4 34.f4 ef4 35.gf4 Wc6 36.dc6 Hc6 37.Kg1 f5 się. 38.ef5 Hf3 39.We1 Hg3 40.Kf1 Wd8 41.Ge4 Gd4 42.Hg2 i czarne poddały 12.Partia angielska [A30] Öney (Turcja) 2290 IM Groszpeter (Węgry) 2480 1.Sf3 Sf6 2.c4 c5 3.Sc3 b6 4.g3 Gb7 5.Gg2 e6 6.0 0 Ge7 7.d4 cd4 8.Hd4 d6 9.e4 Sbd7 10.b3 a6 11.Ga3 Hb8 12.Wad1 Sc5 13.Wfe1 0 0 14.e5 de5 15.He5 Hc8 16.He2 We8 17.Se5 Wb8 18.Gb7 Hb7 19.Gb2 b5 20.Wd2 b4 21.Sd1 a5 22.Wd4 a4 23.Hc2 Wed8 24.Se3 Sfe4 25.h4 f6 26.Sd3 Sd3 27.Hd3 Sc5 28.Hc2 ab3 29.ab3 Wd4 30.Gd4 Wd8 31.Gc5 Gc5 32.Sf1 Hf3 33.He2 He2 34.We2 Wd3 35.We6 Wb3 36.Wc6 Gd4 37.Wd6 37 Wd3! 38.c5 b3 39.c6 Gf2 i białe poddały się. 50

Kongres FIDE w Lucernie Zdjęcie: Archiwum autora 13.Obrona hetmańsko indyjska [E16] IM Afifi (Egipt) 2370 GM Miles (Anglia) 2565 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.g3 Gb4 5.Gd2 Gd2 6.Sbd2 Gb7 7.Gg2 c5 8.0-0 0-0 9.Ha4 Hc7 10.Wac1 d6 11.Wfd1 Sbd7 12.e3 h6 13.Sb1 Wac8 14.Sc3 a6 15.b3 Gc6 16.Ha3 Hb7 17.Se1 Gg2 18.Sg2 b5 19.cb5 ab5 20.Hb2 cd4 21.Wd4 Se5 22.Se1 b4 23.Se2 Se4 24.h4 Wc1 25.Sc1 f5 26.Scd3 Sc6 27.Wc4 Wd8 28.f3 Sf6 29.Hd2 Sd5 30.e4 fe4 31.fe4 Sf6 32.Sb4 Se5 33.Wd4 Wf8 34.Sbc2 Sfg4 35.Se3 Se3 36.He3 Ha6 37.Wd3 Sd3 38.Sd3 Ha2 39.e5 de5 40.Se5 Hb1 41.Kh2 Hc2 42.Kg1 Wa8 43.Sf3 Wa2 44.He6 Kh7 45.Sd2 Hc5 46.Kf1 Wd2 i białe poddały się. 51

14.Obrona Alechina [B05] GM Nunn (Anglia) 2565 Fatin (Egipt) 2240 1.e4 Sf6 2.e5 Sd5 3.d4 d6 4.Sf3 Gg4 5.Ge2 e6 6.0-0 Ge7 7.h3 Gf3 8.Gf3 c6 9.c4 Sc7 10.ed6 Hd6 11.Hb3 b6 12.Wd1 0-0 13.Sc3 Sca6 14.d5 Sc5 15.Hc2 Hc7 16.b4 Sb7 17.de6 fe6 18.Gg4 Gb4 19.Se4 h6 20.Ge6 Kh8 21.Sg5 hg5 22.Hg6 Wf6 23.Hh5 Wh6 24.He8 Gf8 25.Hf8 Kh7 26.Gg8 Kg6 27.He8 i czarne poddały się. 15.Obrona sycylijska [B52] El-Said (Egipt) 2200 GM Stean (Anglia) 2530 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.Gb5 Gd7 4.Gd7 Hd7 5.0 0 e6 6.c3 Sf6 7.We1 Sc6 8.d4 cd4 9.cd4 d5 10.e5 Se4 11.Sbd2 Sd2 12.Gd2 Ge7 13.a3 0 0 14.b4 a6 15.Hb3 Wfc8 16.a4 b5 17.Wec1 Wab8 18.ab5 ab5 19.Wc2 Sd8 20.Wca2 Wc4 21.Wa7 He8 22.Wa8 Sc6 23.Wb8 Hb8 24.Hd3 Sb4 25.Gb4 Wb4 26.Sd2 g6 27.g3 Kg7 28.Sb3 Hc7 29.Hf3 29 Hc2! 30.Wa7 Wb3 31.Hf4? Należało albo się poddać albo zagrać 31.Hb3 z następnym 32.We7 31 g5!! 32.Hg4 Wb1 33.Kg2 Hc1 34.He2 Hh1 35.Kh3 Hd1?! Pięknie wygrywało 35 Wb2!! i jeśli 36.Hb2, to 36 g4! Kg4 37.h5! z matem 36.Hd1 Wd1 37.We7 Białe odbiły figurę, ale powstała końcówka wieżowa jest dla nich beznadziejna 37 Wd4 38.Kg2 Kg6 39.Wb7 b4 40.Kf1 h5 41.Ke2 We4 42.Kd3 g4 43.Kd2 We5 Jeszcze silniejsze było 43 Wc4 44.Wb4 Wf5 45.Ke2 Kf6 46.Wb8 Ke5 47.Wh8 Ke4 i białe poddały się. 52

16.Obrona sycylijska [B85] IM Chandler (Anglia) 2505 Yassin (Egipt) 2200 1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.g4 a6 7.g5 Sfd7 8.h4 b5 9.a3 Gb7 10.Ge3 Sc6 11.h5 Sd4 12.Hd4 Se5 13.Ge2 Sc6 14.Hd2 Ge7 15.Wg1 Ha5 16.f4 b4 17.Sd1 d5 18.ed5 ed5 19.Gd3 0 0 0 20.Kf1 d4 21.Gf2 Gd6 22.Wb1 Hc7 23.Gg3 Wde8 24.Hf2 We7 25.ab4 Whe8 26.c3 We1 27.He1 We1 28.Ge1 Gf4 29.Wg4 Se7 30.Gf2 Gf3 31.Wh4 Gg5 32.Ga6 Kb8 33.Wh3 Ge4 34.Wa1 Sf5 35.cd4 Gb7 36.Ge2 Hc6 37.d5 Hd5 38.Ga7 Kc8 39.Wc3 Gc6 40.Gf3 Teraz konieczne było 40 Sg3, ale tuż przed kontrolą czasu czarne wykonały przegrywające posunięcie 40 Hb5 41.Kg1 Se7 42.Wa5 Hb4 43.Wg5 Kb7 44.Gc6 i czarne poddały się. W Valletcie 1980 Murray Chandler był liderem zespołu Nowej Zelandii. 17.Obrona Pirca [B07] GM Ljubojević (Jugosławia) 2615 FM Jhunjhnuwala K. (Hongkong) 2325 1.e4 d6 2.d4 Sf6 3.Sc3 g6 4.g3 Gg7 5.Gg2 0-0 6.Sge2 e5 7.h3 ed4 8.Sd4 We8 9.0-0 Sa6 10.Sb3 Sb4 11.Gg5 h6 12.Ge3 a5 13.Hd2 Kh7 14.Wad1 Gd7 15.Sd4 Sc6 16.f4 Sg8 17.Sde2 Ge6 18.g4 Gc4 19.Wfe1 Ge2 20.We2 a4 21.a3 Hc8 22.Hd3 Wa5 23.Sb5 Sf6 24.c4 Sd7 25.e5 Sc5 26.Hc2 We7 27.ed6 cd6 28.Sd6 Hb8 29.Sb5 Se6 30.Hd2 Wa6 31.f5 Sf4 32.Gf4 We2 33.Gb8 Wd2 34.Wd2 Sb8 35.Gb7 Wb6 36.Gd5 gf5 37.gf5 Wf6 38.c5 Kg8 39.Ge4 Sc6 40.Sd6 Se5 41.c6 Sc6 42.Se8 i czarne poddały się. 53

Lubomir Ljubojević Bugojno 1982 Zdjęcie: Leif Linden 18.Obrona Pirca [B08] Jhunjhnuwala N. (Hongkong) 2265 GM Gligorić (Jugosławia) 2530 1.Sf3 g6 2.e4 d6 3.d4 Gg7 4.Sc3 Sf6 5.Ge2 0 0 6.0 0 Sc6 7.h3 e5 8.d5 Se7 9.Ge3 c6 10.dc6 bc6 11.Hd2 Hc7 12.Wad1 d5 13.ed5 Sed5 14.Sd5 cd5 15.c3 Gb7 16.Gh6 Se4 17.Hc1 Wfe8 18.Gg7 Kg7 19.Sd2 Sc5 20.Sb3 Se6 21.Wfe1 a5 22.Gb5 We7 23.Gf1 a4 24.Sa1 Wd8 25.Sc2 f6 26.Sb4 Hb6 27.Hc2 Sc5 28.a3 Wed7 29.We3 Sb3 30.Wee1 Wd6 31.He2 d4 32.Hb5 Hb5 33.Gb5 dc3 34.Wd6 Wd6 35.bc3 Sc5 36.We2 Wd1 37.Kh2 e4 38.Kg3 f5 39.h4 Kf6 40.Ge8 h6 41.Gb5 Wh1 42.f4 g5 43.hg5 hg5 44.fg5 Kg5 45.Kf2 45 f4 46.Gc6 Gc6 i białe poddały się. 54

19.Debiut Trompowskiego [A45] GM Kovacević (Jugosławia) 2560 Schepel (Hongkong) 2215 1.d4 Sf6 2.Gg5 e6 3.Sd2 c5 4.e3 d5 5.c3 Sbd7 6.f4 h6 7.Gh4 cd4 8.ed4 Gd6 9.Sh3 Gf4 10.Sf4 g5 11.Gg3 gf4 12.Gf4 Sf8 13.Gd3 Wg8 14.0 0 Sg6 15.Gg3 He7 16.Hf3 Sh7 17.Wae1 Sg5 18.Hh5 e5 19.Ge5 Se5 20.We5 Ge6 się. 21.h4 Sh3 22.Kh2 0 0 0 23.Gf5 Sg5 24.hg5 Wg5 25.Hf7 i czarne poddały Vlatko Kovacević Zdjęcie: ajchess.com 20.Obrona królewsko indyjska [E70] Latham (Hongkong) 2200 GM Velimirović (Jugosławia) 2495 1.d4 c5 2.d5 d6 3.c4 Sf6 4.Sc3 g6 5.e4 Gg7 6.Gd3 0 0 7.Sge2 a6 8.a4 e5 9.0 0 Sh5 10.Kh1 Sd7 11.f4 ef4 12.Sf4 Shf6 13.Ge2 We8 14.Hc2 He7 15.Gd3 Sg4 16.Gd2 Sde5 17.Wae1 Hh4 18.Sh3 Sd3 19.Hd3 Se5 20.He2 Gg4 21.Wf4 Ge2 22.Wh4 Gc4 23.We3 b5 24.Sg5 h6 25.Sf3 g5 26.Se5 We5 27.Whh3 b4 28.Se2 Ge2 29.We2 Wae8 30.Whe3 f5 31.ef5 We3 32.We3 We3 33.Ge3 Gb2 i białe poddały się. 55

21.Obrona francuska [C06] FM Hakki (Syria) 2310 GM Ree (Holandia) 2490 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2 Sf6 4.e5 Sfd7 5.Gd3 c5 6.c3 Sc6 7.Se2 cd4 8.cd4 f6 9.ef6 Sf6 10.Sf3 Gd6 11.0 0 Hc7 12.Sc3 a6 13.Gg5 0 0 14.Gh4 g6 15.Gg3 Gg3 16.hg3 Sg4 17.Wc1 Hg7 18.Se2 Gd7 19.Hd2 Wae8 20.Gb1 Kh8 21.Wce1 e5 22.Se5 Sce5 23.de5 We5 24.Gd3 Wfe8 25.Sc3 d4 26.Se4 W8e7 27.Sg5 Se3 28.fe3 Wg5 29.Hf2 Gf5 30.Gf5 Wf5 31.Hd2 Wf1 32.Kf1 Hf6 33.Kg1 He5 34.e4 Kg7 35.Hd3 h5 36.Wd1 Wd7 37.Wc1 Hg5 38.Wd1 Hb5 39.Hb5 ab5 40.Wc1 Kf6 41.Kf2 Ke5 42.Ke2 Ke4 43.Wc8 Wd5 44.We8 We5 45.Wd8 b4 46.Wd7 b6 47.Wd6 Wg5 48.Wb6 Wg3 49.Kf2 Wd3 50.Wb4 Wd2 51.Kg3 g5 52.a4 h4 53.Kh3 Kf4 54.a5 Wd1 55.Kh2 g4 56.g3 hg3 57.Kg2 Wd2 i białe poddały się. 22.Obrona sycylijska [B76] IM Van der Wiel (Holandia) 2520 Beitar (Syria) 2255 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 g6 6.Ge3 Gg7 7.f3 Sc6 8.Hd2 0 0 9.0 0 0 d5 10.ed5 Sd5 11.Sc6 bc6 12.Gd4 e5 13.Gc5 Ge6 14.Se4 We8 15.h4 h6 16.h5 g5 17.g4 Sf4 18.Hb4 Hc7 19.Ha3 Gd5 20.Sd6 Wed8 21.Sf5 Se6 22.Ge7 Sd4 23.Gd8 Wd8 24.Sg7 Kg7 25.Gg2 Se2 26.Kb1 Sf4 27.Whg1 Sg2 28.Wg2 Ga2 29.Kc1 Gd5 30.Hc3 He7 31.We2 We8 32.We3 f6 33.Ha5 Wb8 34.Ha3 Hc7 35.b3 Wb7 36.c4 Gf7 37.Hc5 Hb6 38.Hb6 ab6 39.Wed3 f5 40.gf5 Gh5 41.Wh1 Ge8 42.Wd6 h5 43.Wg1 Kh7 44.We6 Gf7 i czarne poddały się. 23.Partia angielska [A35] Houshan (Syria) 2225 IM Van der Sterren (Holandia) 2465 1.Sf3 Sf6 2.c4 c5 3.Sc3 Sc6 4.g3 d5 5.cd5 Sd5 6.Gg2 Sc7 7.0 0 e5 8.d3 Ge7 9.Sd2 Gd7 10.Sc4 f6 11.f4 b5 12.Se3 Wc8 13.a4 b4 14.Sb5 ef4 15.Wf4 Se6 16.Sc4 0 0 17.Sbd6 Sf4 18.Gf4 Ge6 19.Sc8 Hc8 20.Wc1 Hd7 21.Ge3 Wd8 22.He1 Sd4 23.Gd4 Hd4 24.Hf2 Hd7 25.Sa5 Wc8 26.He3 c4 27.d4 Gd8 28.Sb7 Gb6 29.Sc5 Hd4 30.Hd4 Gc5 31.e3 Gd4 32.ed4 Kf8 33.d5 Gf5 34.Kf2 c3 35.bc3 b3 i białe poddały się. 24.Obrona staroindyjska [A56] IM Ligterink (Holandia) 2465 Argha (Syria) 2200 1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.d5 e5 4.Sc3 d6 5.e4 Ge7 6.Ge2 Sbd7 7.Sf3 0 0 8.0 0 Se8 9.Wb1 g6 10.Gh6 Sg7 11.Hd2 Sf6 12.Se1 Sg4 13.Gg4 Gg4 14.Sd3 f5 15.f3 Gh5 16.f4 fe4 17.Se4 ef4 18.Wf4 Wf4 19.Sf4 Gg4 20.Hc3 Se8 21.Wf1 Gf6 22.Se6 Gf5 23.Wf5 gf5 24.Hg3 i czarne poddały się. 56

53. Kongres FIDE Od lewej: Lajos Portisch, Wasilij Smysłow i Fridrik Olafsson Zdjęcie: Archiwum autora Lew Poługajewski Bugojno 1982 Zdjęcie: Leif Linden 57

25.Obrona sycylijska [B50] GM Hort (Czechosłowacja) 2600 Dunne (Irlandia) 2310 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.c3 Sf6 4.d3 g6 5.g3 Gg7 6.Gg2 Sc6 7.0-0 Gg4 8.h3 Gf3 9.Hf3 0-0 10.He2 Wb8 11.f4 Hc7 12.Sa3 b5 13.Gd2 e6 14.g4 b4 15.Sc2 bc3 16.bc3 Sd7 17.Se3 Sa5 18.Wfc1 Hb6 19.Wc2 Ha6 20.Wd1 Wfe8 21.Ge1 Sc6 22.Kh1 Wb5 23.g5 Web8 24.h4 Wb1 25.Gh3 Wd1 26.Hd1 Se7 27.Gg3 Ha4 28.Kg2 Hc6 29.Kh2 a5 30.Gg2 Ha6 31.Hf1 a4 32.f5 ef5 33.ef5 Ge5 34.Gd5 Gg3 35.Kg3 Se5 36.c4 Ha5 37.f6 S7c6 38.Gc6 Sc6 39.Sd5 Se5 40.We2 Kh8 41.h5 Hd8 42.Hh3 a3 43.hg6 fg6 44.Se7 He8 45.Hh7 i czarne poddały się. 26.Partia angielska [A29] Delaney (Irlandia) 2220 GM Smejkal (Czechosłowacja) 2565 1.c4 e5 2.Sc3 Sf6 3.g3 d5 4.cd5 Sd5 5.Gg2 Sb6 6.Sf3 Sc6 7.d3 Ge7 8.0 0 0 0 9.Ge3 Gg4 10.Wc1 We8 11.h3 Ge6 12.a3 f6 13.Se4 Hd7 14.Kh2 Sd5 15.Gc5 b6 16.Ge7 Sde7 17.Ha4 Wed8 18.Sh4 Gd5 19.Sc3 Gg2 20.Sg2 Sd4 21.Hc4 Kh8 22.f4 ef4 23.gf4 c5 24.e3 Sdc6 25.Wcd1 Wac8 26.Wf3 Sf5 27.Ha4 Hf7 28.Hc2 28 Scd4 29.ed4 cd4 30.Hd2 dc3 31.bc3 Hb3 32.d4 Sd4 33.Kh1 Sf3 34.Hd8 Wd8 35.Wd8 Hg8 36.Wg8 Kg8 37.Se3 Sd2 38.Sf5 Sb1 39.Se7 Kf7 40.Sc8 Sc3 41.Sa7 Ke6 42.Kg2 Kd7 i białe poddały się. 58

Vlastimil Hort Lucerna 1982 Zdjęcie: Tidskrift För Schack numer 10/1982 r. 27.Gambit hetmański [D58] GM Ftaćnik (Czechosłowacja) 2535 Short P. (Irlandia) 2200 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 Ge7 5.Sf3 0 0 6.e3 h6 7.Gh4 b6 8.Wc1 Gb7 9.Gd3 Sbd7 10.0 0 dc4 11.Gc4 c5 12.He2 Sd5 13.Gg3 cd4 14.Gd5 Gd5 15.Sd5 ed5 16.Sd4 Gc5 17.Wfd1 We8 18.Sb3 Hg5 19.Hf3 We4 20.h4 He7 21.Wd5 We8 22.Hf5 Sf6 23.Sc5 Sd5 24.Se4 He4 25.He4 We4 26.Wc8 Kh7 27.Kf1 Wb4 28.Wd8 Sf6 29.b3 Kg6 30.f3 Wb5 31.Wc8 a5 32.e4 Sd7 33.Wd8 Sc5 34.Ge1 Sa6 35.Gf2 Sc5 36.Wb8 f6 37.a4 i czarne poddały się. 28.Obrona królewsko indyjska [E62] Doyle (Irlandia) 2220 GM Jansa (Czechosłowacja) 2455 1.Sf3 Sf6 2.g3 g6 3.Gg2 Gg7 4.0 0 0 0 5.c4 d6 6.d4 c6 7.Sc3 Ha5 8.e4 Hh5 9.e5 de5 10.Se5 Hd1 11.Wd1 Sbd7 12.Sd7 Gd7 13.h3 Wac8 14.a4 Wfd8 15.Ge3 Se8 16.Se4 Gf5 17.Wac1 Ge4 18.Ge4 Sd6 19.Gb1 e6 20.b3 Sf5 21.Gf5 gf5 22.Wd2 Wd7 23.Wcd1 a6 24.d5 cd5 25.cd5 e5 26.d6 f6 27.Gb6 Wc6 28.Gc7 Kf7 29.a5 Ke6 30.b4 Gf8 31.Wb1 Gd6 32.Gd6 Wcd6 33.Wd6 Wd6 34.b5 h5 35.h4 e4 36.ba6 ba6 37.Wb7 Ke5 38.Wh7 Wd5 39.Wh5 Wa5 40.g4 Kf4 41.g5 fg5 42.Wg5 We5 43.Wg6 Kf3 44.Wa6 f4 45.Kf1 Wb5 46.Wa3 e3 47.Wa1 Wb2 48.fe3 fe3 49.Kg1 Wg2 50.Kh1 e2 51.Wa3 Kf2 i białe poddały się. 59

29.Partia szkocka [C47] Khan M. O. (Pakistan) 2200 GM Hübner (RFN) 2630 1.e4 Sf6 2.Sc3 e5 3.Sf3 Sc6 4.d4 ed4 5.Sd4 Gb4 6.Sc6 bc6 7.Gd3 d5 8.ed5 cd5 9.He2 Lepsze było 9.0-0 0-0 10.Gg5 9 Ge7 10.0 0 0 0 11.b3?! Gg4 12.f3 Gc5 13.Kh1 We8 14.Hd1 Ge6 15.Sa4 Gd6 16.Gb5 Wf8 17.Gg5 Wb8 18.Gd3 c5 19.c3 h6 20.Gh4 Gd7 21.Sb2 Ge5 22.Wc1 Ha5 23.Gb1 Wfd8 Ale nie 23 Gc3? 24.Sa4! Gd4 25.Gf6 Gf6 26.Hd5 24.Hc2 g5 25.f4! Gc3 26.fg5 Se4 27.gh6 Wf8 28.h7 Kg7 Nie można 28 Kh7? ze względu na 29.Hc3! 29.Sc4? Konieczne było 29.Hc3! Sc3 30.Gf6 Kh6 31.Wc3 z następnym 32.Wf4, ale i tak pozycja jest wygrana dla białych 29 Ha6 i białe przekroczyły czas. Uwagi: prasa sowiecka z 1982 roku (komentarz niepodpisany). 30.Obrona francuska [C06] GM Unzicker (RFN) 2465 Hussain (Pakistan) 2200 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2 Sf6 4.e5 Sfd7 5.Gd3 c5 6.c3 Sc6 7.Se2 Hb6 8.Sf3 cd4 9.cd4 f6 10.ef6 Sf6 11.0 0 Gd6 12.Sc3 0 0 13.Ge3 Hd8 14.Gg5 He8 15.h3 Hf7 16.Gh4 Gf4 17.Se2 Gh6 18.Sg3 g6 19.Gg5 Gg7 20.Hd2 We8 21.Gh6 Gh8 22.Wae1 Gg7 23.Gg7 Hg7 24.We2 a6 25.Wfe1 Gd7 26.Gc2 We7 27.Ga4 b5 28.Gc2 Se8 29.Se5 Se5 30.de5 Wf7 31.f4 Hf8 32.Wf2 Hc5 33.Se2 Sg7 34.Sd4 Waf8 35.Kh2 Gc8 36.Wef1 a5 37.a3 b4 38.Wf3 Ga6 39.W1f2 Gc4 40.h4 Hb6 41.g4 ba3 42.ba3 Hc7 43.h5 gh5 44.gh5 We7 45.h6 Sf5 46.Gf5 ef5 47.Wg3 Kh8 48.Wfg2 Wee8 49.Wg5 He7 50.Hc3 Wc8 51.Hg3 He8 52.Hh4 Gd3 53.Wg8 i czarne poddały się. 31.Obrona Pirca [B09] Mohiuddin (Pakistan) 2200 GM Pfleger (RFN) 2505 1.e4 d6 2.d4 Sf6 3.Sc3 g6 4.f4 Gg7 5.Sf3 0 0 6.Gd3 Sa6 7.h3 c5 8.Ge3 cd4 9.Gd4 Sb4 10.a3 Sc6 11.Ge3 a6 12.Hd2 b5 13.0 0 Gb7 14.f5 Se5 15.Se5 de5 16.Wad1 Hc7 17.g4 Wfd8 18.Hf2 Wd7 19.fg6 fg6 20.g5 Sh5 21.Hf7 Kh8 22.Ge2 Wd1 23.Wd1 Wf8 24.Hb3 Sf4 25.Gg4 Gc8 26.Kh2 Wd8 27.Wd8 Hd8 28.a4 Gg4 29.hg4 e6 30.ab5 Hg5 31.Kg3 ab5 32.Hb5 h5 33.Hf1 Hg4 34.Kf2 Hh4 35.Kf3 g5 36.Gf4 ef4 37.Hc4 Hg3 38.Ke2 f3 39.Kd2 Hg2 i białe poddały się. 60

32.Partia hiszpańska [C78] GM Hecht (RFN) 2455 Zafar (Pakistan) 2255 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0 0 b5 6.Gb3 Ge7 7.d4 ed4 8.e5 Se4 9.Gd5 Sc5 10.Sd4 Gb7 11.Sf5 0 0 12.f4 Kh8 13.b3 Se6 14.Sc3 f6 15.Se4 fe5 16.fe5 Wb8 17.Gb2 Wf7 18.Hd2 Hf8 19.Sfg3 Gh4 20.Wf7 Hf7 21.Wf1 Hg6 22.Sf5 Gg5 23.Sg5 Sg5 24.e6 Se6 25.Sg7 Sg7 26.Wf7 Wg8 27.Gg7 Hg7 28.Wg7 Wg7 29.Hf4 i czarne poddały się. Sala gry Zdjęcie: Archiwum autora Michaił Tal Zdjęcie: Szachy w Rydze numer 9/1983 r. 61

K ONIEC 1160