Utworzenie sieci kotłowni na biomasę wraz z instalacją kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej Gminy Łapsze Niżne 1. Ogólny opis przedsiewzięcia Gmina Łapsze Niżne zakończyła realizację inwestycyjnego projektu unijnego pn.: Utworzenie sieci kotłowni na biomasę wraz z instalacją kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej Gminy Łapsze Niżne. Projekt zakładał remont, przebudowę kotłowni na biomasę oraz montaż instalacji solarnej na wybranych budynkach użyteczności publicznej. Projekt objął do tej pory modernizację Ośrodka Zdrowia w Łapszach Niżnych, w ramach której wykonano m.in.: instalację kolektorów słonecznych oraz budowę kotłowni dwumedialnej, na opał stały - zrębki drewniane, a awaryjnie - na olej opałowy. Ponadto w ramach projektu zakończono: - Przebudowę i rozbudowę istniejącej kotłowni węglowej w budynku Przedszkola w Łapszach Niżnych na kotłownię biomasową do c.o. i c.w.u. wraz z instalacją solarną oraz przyłączem c.o. do sąsiedniego budynku Biblioteki; - Przebudowę i rozbudowę kotłowni węglowej w budynku Gminnego Ośrodka Kultury w Niedzicy na kotłownie biomasową do c.o. i c.w.u. wraz z instalacją solarną; - Przebudowę istniejącej kotłowni olejowej w Szkole Podstawowej w Trybszu na kotłownię biomasową do c.o. i c.w.u. oraz kotłownię olejową, jako rezerwową wraz z instalacją solarną; - Przebudowę istniejących pomieszczeń piwnicznych Szkoły Podstawowej we Frydmanie na kotłownie biomasową do c.o. i c.w.u. wraz z instalacją solarną; - Przebudowę istniejącego budynku Remizy OSP w Niedzicy na kotłownię biomasową do c.o. i c.w.u. wraz z instalacją solarną oraz przyłączem c.o. do sąsiedniego budynku Szkoły Podstawowej; - Rozbudowę kotłowni biomasowej do c.o. i c.w.u. w budynku Szkoły Podstawowej w Łapszach Wyżnych wraz z instalacją solarną oraz przyłączem c.o. do sąsiedniego budynku Świetlicy; - Przebudowę istniejącej kotłowni olejowej w Szkole Podstawowej w Kacwinie na kotłownię biomasową do c.o. i c.w.u. oraz kotłownię olejową jako rezerwową wraz z instalacją solarną; - Przebudowę istniejących pomieszczeń piwnicznych oraz kotłowni olejowej w budynku Gimnazjum w Łapszach Niżnych na kotłownię biomasową do c.o. i c.w.u. oraz kotłownię olejową, jako rezerwową, wraz z instalacją solarną,
Realizacja projektu przyczyniła się do zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko oraz obniżenia kosztów wytwarzania energii. Z punktu widzenia ekologii biomasa, używana do wytworzenia energii w specjalnie przystosowanych kotłach, stanowi materiał bardziej ekologiczny niż węgiel, ponieważ w procesie spalania emituje mniej SO2. Biomasa jest zatem materiałem znacznie bardziej ekologicznym niż węgiel i stanowi stale odnawialne źródło. Korzyścią ekonomiczną stosowania kotłowni na biomasę jest zmniejszenie kosztów wytwarzania energii, redukcja opłat za korzystanie ze środowiska oraz efektywne zagospodarowanie bioodpadów (brak konieczności utylizacji). Dodatkowo, zastosowanie biomasy wpływa dodatnio na jakość życia ludności lokalnej, poprawia opłacalność produkcji rolniczej i znacznie zmniejsza zagrożenie pożarowe. Inne źródło nieograniczonej, czystej i ekologicznej, a co najbardziej korzystne, darmowej energii wykorzystanej w ramach projektu stanowi słońce. Korzyści płynące z zastosowania instalacji solarnej to głównie oszczędność energii niezbędnej do ogrzania wody użytkowej, uniezależnienie się od podwyżek cen nośników energii, wykorzystanie energii w pełni ekologicznej, tj. bez emisji dwutlenku węgla (CO2), tlenków azotu i siarki, ale przede wszystkim zrezygnowanie z rozwiązań obciążających jakkolwiek środowisko naturalne. Wdrażanie nowoczesnych systemów ciepłowniczych przez Gminę Łapsze Niżne jest również zwiazane z promowaniem zachowań proekologicznych wśród mieszkańców oraz edukacją społeczeństwa na temat wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Kolektor solarny na dachu to widoczny znak głębokiego zrozumienia i zaangażowania na rzecz najnowocześniejszych rozwiązań oszczędzających energię i środowisko naturalne. Projekt Gminy Łapsze Niżne jest pierwszą tego typu kompleksową inwestycją w województwie małopolskim. 2. Zastosowane rozwiązania techniczno-budowlane W ramach prac instalacyjno-technicznych wykonano prace budowlane, mające na celu dostosowanie pomieszczeń modernizowanych budynków do instalacji kotłowej oraz solarnej. Instalacje te zostały zamontowane zgodnie z wymaganiami dotyczących ich norm. Szczegółowe informacje dotyczące montażu instalacji przedstawione zostały w punkcie trzecim dotyczącym rozwiązań instalacyjno-technicznych.
3. Zastosowane rozwiązania instalacyjno-techniczne Ze względu na zakres projektu i ilość modernizowanych budynków poniżej przedstawione zostały rozwiązania dla wybranego obiektu, którym jest Szkoła Podstawowa w Frydmanie. W zakresie przebudowy kotłowni zastosowano automatyczny układ do spalania biomasy, charakteryzujący się następujących elementami: - Kotłem o mocy 400 kw i sprawnością 90%, przystosowanym do spalania biomasy w formie peletu oraz zrębek; - Automatycznym układem podawania paliwa z magazynu do zasobnika pośredniego; - Automatycznym układem załadunku paliwa do magazynu; -Układem zabezpieczający przed cofnięciem płomienia do pomieszczeń magazynu; -Palnikiem retortowym kotła z układem podawania powietrza; -Wentylatorem podawania powietrza do palnika z płynną regulacją predkości obrotowej; -Automatycznym czyszczeniem palnika poprzez płytę wibracyjną; -Automatycznym zapłonem przez wentylator gorącego powietrza; -Modułem komory spalania łączonym z wymiennikiem ciepła; -Wymiennikiem ciepła płomieniówkowym, z układem automatycznego czyszczenia poprzez turbulatory wbudowane w płomieniówki; -Układem odprowadzenia spalin z niezależnym wentylatorem wyciągowym; -Zintegrowanym sterownikiem, który zarządza procesem spalania, uruchamia automatycny zapłon, kontroluje podciśnienie i temperaturę spalania, odprowadza popiół z wymiennika ciepła i cyklonu odpylającego, a także zarządza dystrybucją energii cieplnej we współpracy z zasobnikami buforowymi. Układ solarny, zainstalowany w Szkole Podstawowej w Frydmanie jest układem sekcyjnym składającym się z 33 płyt, który współpracuje z zasobnikami buforowymi. Układ zasobników buforowania ciepła podłączony w układzie Tichelmana, współpracujący z kotłem biomasowym poprzez zestaw podmieszania powrotu. Sterowanie pogodowe oraz czasowe obiegów grzewczych odbywa się poprzez niezależne sterowanie pompami i zaworami mieszającymi ze sterownika kotła. Dane techniczne poszczególnych elementów układu solarnego przedstawione zostały poniżej. Dane dotyczące płyt solarnych: - Pole powierzchni brutto: 2,50 m2 - Pole powierzchni apertury: 2,13 m2 - Pole powierzchni absorbera: 2,10 m2 - Masa opróżnionego kolektora słonecznego: do 50 kg - Objętość cieczy: do 2 l - Liczba pokryć: 1 - Materiał pokrycia: szkło solarne hartowane - Grubość pokrycia: min. 4 mm - Wersja montażu: pionowa lub pozioma - Płyn przenoszący ciepło: mieszanka glikolu propylenowego i wody
Dane dotyczące absorbera: - Materiał: miedź - Min. grubość blachy: 0,2 mm - Rodzaj pokrycia: TiNOX - Współczynnik absorpcji: 95 ± 1 % - Współczynnik emisji: 5 ± 1 % - Materiał rur absorbera: miedź - Liczba rur absorbera: min. 10 (wersja pionowa) - Średnica rury absorbera: min. 8 mm - Grubość ścianki rury absorbera: min. 0,5 mm - Odstęp pomiędzy rurami absorbera: do 100 mm - Wymiar króćca przyłączeniowego: 22 mm - Sprawność optyczna n0a układu jest nie mniejsza niż 82.0%. Moc w szczycie nie mniejsza niż (ho, G=1000 W/m2) na jednostkę powierzchni apertury: 1800 Wpeak Dane dotyczące zasobników: - Maksymalna temperatura robocza dla zasobnika buforowego 95oC - Maksymalna temperatura robocza dla zasobnika ciepłej wody użytkowej 95oC - Maksymalna temperatura robocza dla wężownicy układu solarnego 95oC - Maks. ciśnienie robocze dla zasobnik buforowego 3 bar - Maks. ciśnienie robocze dla zasobnika ciepłej wody użytkowej 10 bar - Maks. ciśnienie robocze dla wężownicy układu solarnego 10 bar - Wymagana pojemność cieczy buforującej ciepło w układzie kotła biomasowego 60% - Wymagana pojemność zasobników c.w.u. min. 1100l - Minimalna moc wężownic solarnych sumarycznie 63 kw - Maks. postojowa strata ciepła przy DT 40K do 5 kwh/24h - Materiał zasobników c.w.u. emalia szklana 4. Źródła i sposób finansowania Projekt pn.: Utworzenie sieci kotłowni na biomasę wraz z instalacją kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej Gminy Łapsze Niżne realizuje główny cel określony w Uszczegółowieniu Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 dla działania 7.2 Poprawa Jakości powietrza i zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, tj. Spełnienie norm jakości powietrza atmosferycznego przez redukcję emisji zanieczyszczeń oraz wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Dodatkowo, projekt wpisuje się w cel 3 Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski. Z kolei na poziomie regionalnym realizuje cele Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2007-2013, określone w polu B Rozwój społeczny i jakość życia, w obszarze VI Ochrona środowiska : kierunek polityki Ochrona powietrza i zwiększenie wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii. Całkowita wartość projektu wynosi ok 5.856.363,07 zł., z czego 85% wydatków kwalifikowalnych pochodzi ze środków europejskich, a pozostałe 15% wydatków kwalifikowalnych ponosi Gmina Łapsze Niżne.
5. Założenia finansowo-ekonomiczne Głównym założeniem projektu jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowsko systemów ogrzewamia budynków oraz obniżenie kosztów wytwarzania energii. W przypaku założeń finansowo - ekonomicznych istotnym elementem jest dofinansowanie instalacji w 85% ze środków europejskich. W takim przypadku znacząco zmniejsza się czas zwrotu inwestycji. Szacuje się, że przy takim poziomie dofinansowania czas zwrotu inwestycji dla Beneficjenta, w zależności od warunków, wyniesie 5-7 lat. W przypadku braku dofinansowania okres ten mógłby wyniesć ponad 20 lat. 6. Struktura organizacyjno-zarządcza Jednostką zarządządzającą modernizacją obiektów, jak i samymi obiektami, jest Urząd Gminy Łapsze Niżne. Urząd Gminy jest również odpowiedzialny za pozyskiwanie dofinansowania oraz wyłonienie firm przeprowadzających modernizacje. 7. Napotkane problemy Inwestycje przebiegały bez problemów i zostały zrealizowane w planowanym terminie. Zarówno zleceniodawca jak i wykonawcy nie zanotowali istotnych problemów w realizacji inwestycji czy pozyskiwaniu środków na inwestycję. Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Planergia Sp. z.o.o.