Metody ekotoksykologiczne w ocenie jakości wód zbiornika dr hab. Maria Augustyniak Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytet Śląski w Katowicach Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
Wskaźniki ekotoksykologiczne standardowe biotesty woda, osady zawartość metali analiza wskaźników stresu środowiskowego Fot. P. Migula Fot. S. Nędzi Fot. P. Migula Fot. S. Nędzi Konferencja Wspomaganie zarządzania zbiornikami zaporowymi Katowice, 12 lutego 2014 2
Biotesty (ocena stanu wody i osadów) Woda Osady Daphtoxkit F Algaltoxkit F MARA Ostracodtoxkit F Phytotoxkit Fot. J. Guzik Konferencja Wspomaganie zarządzania zbiornikami zaporowymi Katowice, 12 lutego 2014 3
Biotesty: Daphtoxkit F (woda) Śmiertelność Daphnia magna po 24 h [%] po 48 h [%] Poziom efektu znaczącego: 20% Fot. A. Nikiel 4
Biotesty: Algaltoxkit F (woda) Zahamowanie wzrostu glonów Selenastrum capricornutum po 72 h [%] Poziom efektu znaczącego: 20% Fot. J. Guzik 5
Biotesty: MARA (woda) Mikrobiologiczny test oceny ryzyka hamowanie wzrostu 11 organizmów testowych po 22-24 h Fot. J. Francikowski Szczepy bakteryjne/grzyby w dołkach na mikropłytce 1. Vibro fluwalis 2. Aeromonas hydrophila 3. Escherichia coli 4. Enterococcus fecalis 5. Enterococcus sulfureus 6. Comamonas denitrificans 7. Alcaligenes fecalis 8. Vibro alginolyticus 9. Oban F a 10. Saccharomyces cerevisiae 11. JG 63/119 12. Blank Fot. J. Guzik 6
Biotesty: Ostracodtoxkit F (osady) Śmiertelność, hamowanie wzrostu Heterocypris incongruens po 6 dniach [%] Fot. J. Guzik 7
Biotesty: Phytotoxkit (osady) Kiełkowanie nasion, Tempo wzrostu korzeni: Sorghum sacharatum (sorgo) Lepidium sativum (rzeżucha) Sinapis alba (gorczyca) po 3 dniach [%] Fot. J. Guzik 8
Stanowiska poboru prób 9
OSAD DENNY Ostracodtoxkit F toksyczność chroniczna [% zahamowania wzrostu] Phytotoxkit F toksyczność ostra [% zahamowania kiełkowania nasion] WODA Daphtoxkit F toksyczność ostra [% śmiertelności] Algaltoxkit F toksyczność chroniczna [% względnego zahamowania wzrostu] System MARA ocena toksyczności [% względnego zahamowania wzrostu] 2010 2011 2012 11
OSAD DENNY Ostracodtoxkit F toksyczność chroniczna [% zahamowania wzrostu] Phytotoxkit F toksyczność ostra [% zahamowania kiełkowania nasion] WODA Daphtoxkit F toksyczność ostra [% śmiertelności] Algaltoxkit F toksyczność chroniczna [% względnego zahamowania wzrostu] System MARA ocena toksyczności [% względnego zahamowania wzrostu] 13
OSAD DENNY Ostracodtoxkit F toksyczność chroniczna [% zahamowania wzrostu] Phytotoxkit F toksyczność ostra [% zahamowania kiełkowania nasion] WODA Daphtoxkit F toksyczność ostra [% śmiertelności] Algaltoxkit F toksyczność chroniczna [% względnego zahamowania wzrostu] System MARA ocena toksyczności [% względnego zahamowania wzrostu] 15
Biotesty: 2012 PHYTOTOXKIT b.d. OSTRACODTOXKIT DAPHTOXKIT ALGALTOXKIT MARA SORGO RZEŻUCHA GORCZYCA 16
model WET (Whole Effluent Toxicity) Zalecany przez EPA (United States Environmental Protection Agency) WET Ocena całkowitej toksyczności - biotesty Toksyczność wykazana na określonym poziomie Wymagane dalsze badania Czy nadal występuje toksyczność? NIE TAK 17
model WET (Whole Effluent Toxicity) Czy nadal występuje toksyczność? NIE TAK Powrót do regularnego monitoringu Wdrożenie procedury TRE (Toxicity Reduction Evaluation) Analiza przyczyn toksyczności Guidance Documents Interlaboratory Variability Study of EPA Short-term Chronic and Acute Whole Effluent Toxicity Test Methods: Study, Volume 1(http://water.epa.gov/scitech/methods/cwa/wet/upload/2007_08_06_methods_wet_finalwetv1.pdf) Źródło: http://water.epa.gov/scitech/methods/cwa/wet/index.cfm 18
Szacunkowy koszt oznaczenia próby Test Koszt oznaczenia (PLN) Czas trwania testu Ostracotoxkit 120 6 dni 2 godz. Phytotoxkit 100 3 dni 2 godz. Daphtoxkit 160 2 dni 2 godz. Algaltoxkit 120 3 dni 5 godz. MARA 300 22 godz. 3 godz. Czas pracy SUMA 800 6 dni 14 godz. 19
A division of the American Chemical Society 11.02.1014, godz. 20.05 20
A division of the American Chemical Society 11.02.1014, godz. 20.05 11.02.1014, godz. 20.15 21
www.zizozap.pl Dziękuję za uwagę dr hab. Maria Augustyniak Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytet Śląski e-mail: maria.augustyniak@us.edu.pl Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka