Kompleksowa termomodernizacja z wymianą źródeł ciepła w obiektach użyteczności publicznej na terenie Gminy Mikołów 1. Ogólny opis przedsięwzięcia Przedmiotem projektu była kompleksowa termomodernizacja z wymianą źródeł ciepła lub wymienników ciepła w obiektach użyteczności publicznej na terenie Gminy Mikołów. Projekt obejmował: przedszkole nr 1 przy ul. Żwirki i Wigury, przedszkole nr 3 przy ul. Konstytucji 3 Maja, przedszkole nr 4 przy ul. Katowickiej, przedszkole nr 5 przy ul. Ks. Górka oraz przedszkole nr 12 na Os. Słowackiego. W ramach niniejszego projektu przeprowadzona została termomodernizacja wymienionych obiektów użyteczności publicznej. Pod pojęciem kompleksowej termomodernizacji rozumie się wymianę kotłów (przedszkola nr 3, 4 i 5) i wymienników (przedszkola nr 1 i 12) wraz z ociepleniem obiektów, wymianą okien i drzwi. Dla przedszkoli nr 3, 4 i 5 przewidziano nowe kotłownie, natomiast dla przedszkoli nr 1 i 12 - dalsze korzystanie z miejskiej sieci ogrzewania. Niniejszy projekt był częścią szerszego, kompleksowego przedsięwzięcia związanego z przebudową obiektów, zagospodarowaniem placów, modernizacją klatek schodowych i sanitariatów czy stworzeniem sali gimnastycznej, a także przeniesieniem kuchni. 2. Zastosowane rozwiązania techniczno-budowlane Projekty budowlano-wykonawcze zostały sporządzone zgodnie z zasadami współczesnej wiedzy technicznej oraz obowiązującymi przepisami. Przyjęcie rozwiązań technicznych w nich opisanych miało zapewnić trwałość projektu w ciągu pięciu lat od ukończenia prac oraz zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną i emisję zanieczyszczeń powietrza, zgodnie ze wskaźnikami rezultatu niniejszego projektu. Przedszkole nr 1
Budynek przedszkola jest parterowy z poddaszem nieużytkowym, częściowo podpiwniczony. Wykonany z cementowo żużlowego zasypu, ubijanego w szalunkach, wykończony tynkiem cementowo-wapiennym, stropy typu gęstożebrowego z użyciem pustaków DZ-3. Stolarka okienna i drzwiowa drewniana. Bryła budynku przedszkola przekryta dachem w konstrukcji płatwiowo kleszczowej, drewnianej o spadku około 37, przekrycie dachówką ceramiczną, schody żelbetowe wylewane na mokro. Izolacja termiczna ścian: wełna mineralna 15 cm ocieplająca ściany istniejące, w celu usunięcia mostków termicznych. Zewnętrzna izolacja cieplna ścian piwnicznych i fundamentowych: przewidziano docieplenie do wysokości 1 m od poziomu terenu, styropian twardy. Izolacja termiczna dachu: wełna mineralna twarda 18 cm, ułożona na płycie stropowej i istniejącym stropie. Przedszkole nr 3 Budynek przedszkola został wykonany w technologii tradycyjnej, murowanej, wykończonej tynkiem cementowo-wapiennym. Stolarka okienna i drzwiowa drewniana. Ściany zewnętrzne, murowane o grubości 24-63 cm, z cegły ceramicznej. Warstwy stropowe żelbetowe, drewniane belkowe oraz murowane. Przewidziano, iż istniejące ściany zewnętrzne ocieplone będą styropianem samogasnącym na ścianach, po łuku wełną mineralną o grubości 15 cm. Docieplanie do zrealizowania metodą lekką. Płyty mocowane na kleju, przy pomocy kołków plastikowych, rozporowych, szybkiego montażu.
Przedszkole nr 4 Przedszkole nr 4 - obiekt dwukondygnacyjny wzniesiony w technologii tradycyjnej. Budynek z jednej bryły, podpiwniczony w 47 proc. Ściany zewnętrzne piwnic murowane z cegły. Ściany zewnętrzne kondygnacji otynkowane - murowane z cegły. Strop nad ostatnią kondygnacją - stropodach wentylowany, ceramiczny, gęstożebrowy, ocieplony żużlobetonem. Dach - płyty korytkowe na ściankach kolankowych. Okna - zespolone, podwójne. Instalacja c.o. zasilana z kotłowni wbudowanej, zlokalizowanej w piwnicy. Wszystkie okna przewidziano do demontażu i wymiany na nowe z PCV, jednoramowe, z szybą zespoloną o współczynniku U=1,1 W/(m2*K). Przewidziano profile konstrukcyjne o właściwościach termoizolacyjnych - w przekroju: pięciokomorowe. Wszystkie ściany zewnętrzne budynku przewidziane do ocieplenia metodą lekką-mokrą o grubości warstwy izolacyjnej 140 mm. System ocieplania budynków oparty na perforowanym styropianie z polikrzemianową wyprawą tynkarską. Zaplanowano również ocieplenie wszystkich ścian piwnic budynku metodą lekką-mokrą, stosując płytę termoizolacyjną o grubości 100 mm. Przewidziano również ocieplenie całego stropodachu wraz z wymianą poszycia dachu. Zgodnie z audytem energetycznym, zaprojektowano docieplenie styropapą gr. 18 cm, mocowaną do podłoża klejem oraz kołkowaną.
Przedszkole nr 5 Budynek w technologii tradycyjnej, jednobryłowy, podpiwniczony w 100 proc. Ściany zewnętrzne piwnic - murowane z cegły. Ściany zewnętrzne kondygnacji otynkowane - murowane z cegły. Strop nad ostatnią kondygnacją - stropodach wentylowany, stropodach skośny na więźbie drewnianej. Stropodach - pełny betonowy. Okna - zespolone podwójne. W ramach termomodernizacji przewidziano wymianę okien na nowe z PCV, jednoramowe, z szybą zespoloną o współczynniku U=1,1 W/m2*K), zgodnie z zestawieniem stolarki okiennej. Przewidziano do zastosowania profile konstrukcyjne o właściwościach termoizolacyjnych - w przekroju pięciokomorowe. Przewidziano również wymianę drzwi na nowe oraz ocieplenie wszystkich, otynkowanych ścian budynku metodą lekką-mokrą, o grubości warstwy izolacyjnej 140 mm. System ocieplania budynków oparty na perforowanym styropianie, z polikrzemianową, zewnętrzną wyprawą tynkarską. Zakres docieplenia objął również: - Wszystkie ściany piwnic budynku. Ocieplenie metodą lekką-mokrą, stosując płytę termoizolacyjną o grubości 100 mm; Stropodach wraz z wymianą poszycia dachu (blacho-dachówka). Zaprojektowano docieplenie wełną mineralną grubości 18 cm, ułożoną pomiędzy konstrukcję dachu w części użytkowej oraz styropapę grubości 18 cm na stropodach w części nieużytkowej
Przedszkole nr 12 Ściany konstrukcyjne z cegły pełnej grubości 35 cm monolityczne, tynkowane zaprawą cementowo-wapienną, 30 cm murowane, łącznie z tynkiem, na zaprawie cementowo-wapiennej. Stropodach nad całością wentylowany, żelbetowy, z płyt korytkowych wspartych na ściankach ażurowych, kryty papą termozgrzewalną. Odwodnienie dachu korytami wewnętrznymi i rurami spustowymi, wewnętrznymi. W budynku przeważały okna drewniane, w ościeżnicach drewnianych, o nietypowych rozmiarach. Okna piwniczne i pomieszczeń gospodarczych drewniane skręcane typowe. Zaprojektowano docieplenie ścian metodą lekką-mokrą, styropianem grubości 120 mm na kleju, kotwiony do muru (4 kotwy/ m2), zbrojony siatką z włókna szklanego. Tynk zewnętrzny, akrylowy, barwiony. W poziomie piwnic przewidziano docieplenie wszystkich dostępnych ścian niezabudowanych elementami infrastruktury nadziemnej i podziemnej. Zaprojektowano również wymianę całej stolarki okiennej. Przewidziano stolarkę okienną z profili PCV lub aluminiową, w oparciu o tzw. ciepłe profile z przeznaczeniem do pomieszczeń ogrzewanych. Wszystkie drzwi wewnętrzne przewidziano do wymiany na nowe drzwi drewniane typu PORTA. 3. Zastosowane rozwiązania instalacyjno-techniczne Przedszkole nr 1 Stacja wymienników ciepła zlokalizowana została w piwnicy budynku. Projekt obejmował kompaktowy wymiennik ciepła na cele centralnego ogrzewania. Węzeł zasilany czynnikiem grzewczym z miejskiej sieci cieplnej o parametrach max. 130/70 C. Czynnik grzewczy instalacji centralnego ogrzewania - woda o parametrach 70/55 C, doprowadzona ze stacji wymienników ciepła. Całkowite zapotrzebowanie na ciepło 71,5 kw. Zaprojektowano węzeł podłączeniowy, wyposażony w licznik energii cieplnej, regulator różnicy cieplnej, filtry, armaturę odcinającą i niezbędne połączenia rurowe. Do zasilania instalacji c.o. w ciepło zastosowano wymiennik. Przewody po stronie instalacyjnej c.o. do wykonania z rur stalowych, czarnych bez szwu, według PN-80/H-74219. Do regulacji temperatury wody zaprojektowano zestaw regulacji pogodowej. Przewidziano zabezpieczenie przed zbyt wysoką temperaturą wody za pomocą termostatu bezpieczeństwa. Ciepła woda użytkowa do uzyskania indywidualnie z zastosowaniem podgrzewaczy elektrycznych.
Przedszkole nr 3 Przewidziano, iż kotłownia w przedszkolu nr 3 będzie wyposażona w dwa wysoko sprawne kotły węglowe, opalane węglem typu eko-groszek, z podajnikiem ślimakowym o mocy nominalnej 50 kw każdy. Zaplanowano, że kotłownia będzie zlokalizowana w miejscu istniejącej kotłowni i będzie zasilać w ciepło wewnętrzną instalację centralnego ogrzewania, ciepła technologicznego (nagrzewnica w centrali wentylacyjnej) oraz dwa pojemnościowe zasobniki ciepłej wody użytkowej. Kotły będą wyposażone w automatykę pogodową z priorytetem przygotowania ciepłej wody użytkowej z regulatorami, wg zaleceń ich producenta. Skład paliwa zaprojektowano bezpośrednio przy kotłowni, w wydzielonym pomieszczeniu. Celem rozdzielenia systemu otwartego obiegu kotłów od systemu zamkniętego instalacji zaprojektowano wymiennik płytowy. Do ogrzewania przyjęto grzejniki stalowe, płytowe. W przewiązce zaprojektowano konwektory. Dla wszystkich grzejników przewidziano zawory odpowietrzające. Instalacja c.o. została zaprojektowana w układzie pompowym, z rozdziałem dolnym, dla parametrów 80/60 C. Przedszkole nr 4 Modernizowana kotłownia zlokalizowana jest w pomieszczeniach piwnicznych budynku. Kotłownia zasilała istniejącą instalację centralnego ogrzewania o parametrach 80/60 C, w układzie otwartym, z wymuszonym obiegiem czynnika grzejnego. Źródło ciepła stanowił kocioł stalowy gazowy o mocy 50 kw firmy Jubam. W zakresie modernizacji kotłowni przewidziano wymianę istniejącego kotła gazowego, odprowadzenia spalin, sposobu regulacji temperatury oraz rurociągów i armatury. Ze względu na termomodernizację budynku zapotrzebowanie ciepła ograniczono do 24 kw. Przewidziano, iż wyposażenie kotłowni stanowić będzie stojący, kondensacyjny kocioł gazowy o mocy modulowanej 10-30kW, przygotowujący wodę grzewczą o parametrach maksymalnych 80/60 C. Regulacja temperatury w instalacji przewidziana poprzez zawory termostatyczne przy grzejnikach oraz centralnie, przy pomocy elektronicznego, pogodowego regulatora temperatury z czujnikiem zewnętrznym. Przedszkole nr 5 Modernizowana kotłownia zlokalizowana była w budynku w pomieszczeniach piwnicznych. Kotłownia zasilała istniejącą instalację centralnego ogrzewania o parametrach 80/60 C, w układzie otwartym, z wymuszonym obiegiem czynnika grzejnego. Źródło ciepła stanowił kocioł stalowy węglowy o mocy 54 kw firmy Kielar, którego paliwem był ekogroszek. Zakres modernizacji kotłowni obejmował wymianę istniejącego kotła węglowego, czopucha spalinowego, sposobu regulacji temperatury, zabudowę podgrzewacza ciepłej wody oraz rurociągów i armatury. Ze względu na termomodernizację budynku, zapotrzebowanie ciepła zostanie ograniczone do 23,9 kw. Przewidziano, iż wyposażenie kotłowni stanowić będzie kocioł węglowy żeliwny z podajnikiem tłokowym o mocy 28kW. Kocioł przygotowuje wodę grzewczą o parametrach 80/60 C. Woda zasila instalację centralnego ogrzewania, a także służy do przygotowania ciepłej wody w projektowanym podgrzewaczu o pojemności 200 l. Instalacja wykonana jest jako dwururowa, w układzie otwartym, z wymuszonym obiegiem wody. W ramach modernizacji przewidziano także wymianę instalacji rozprowadzającej, montaż głowic termostatycznych oraz przesunięcie 3 grzejników w nowe miejsca.
Przedszkole nr 12 Stacja wymienników ciepła zlokalizowana była w piwnicy budynku. Projekt obejmuje kompaktowy wymiennik ciepła na cele centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. Węzeł zasilany był czynnikiem grzewczym z miejskiej sieci cieplnej o parametrach max. 130/70 C. Czynnikiem grzewczym instalacji centralnego ogrzewania była woda o parametrach 80/60 C, doprowadzona ze stacji wymienników ciepła. Parametry sieci cieplnej latem dla ciepłej wody to 70/30 C. Całkowite zapotrzebowanie na ciepło: - Obieg 1 (instalacje centralnego ogrzewania) 58,1 kw, - Obieg 2 (przygotowanie ciepłej wody użytkowej) 36,0 kw. Zaprojektowano węzeł wymiennikowy ciepłej wody, podłączony do węzła centralnego ogrzewania w układzie równoległym. Przewidziano zabezpieczenie przed zbyt wysoką temperaturą wody za pomocą termostatu bezpieczeństwa. Do zasilania instalacji c.o. w ciepło zastosowano wymiennik płytowy. Do regulacji temperatury wody zaprojektowano zestaw regulacji pogodowej. Przewidziano zabezpieczenie przed zbyt wysoką temperaturą wody za pomocą termostatu bezpieczeństwa. Przyjęto także układy automatycznej regulacji: regulacja stałowartościowa temperatury ciepłej wody użytkowej i regulacja nadążna temperatury wody zasilającej instalację centralnego ogrzewania. 4. Źródła i sposób finansowania Koszty inwestycyjne sfinansowane zostały z dwóch źródeł: - Dotacja ze środków EFRR w ramach RPO WS na lata 2007-2013 85 proc. kosztów kwalifikowalnych; - Środki budżetu Gminy Mikołów 15 proc. kosztów kwalifikowalnych. 5. Założenia finansowo-ekonomiczne Głównym założeniem projektu jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko systemów ogrzewamia budynków oraz obniżenie kosztów wytwarzania energii. Analizę finansową projektu przeprowadzono zgodnie z zapisami dokumentów Wytyczne opracowania studiów wykonalności dla projektów z zakresu czystego powietrza i odnawialnych źródeł energii w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 (Katowice, październik 2007) oraz Wytyczne ogólne opracowania studiów wykonalności w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 (Katowice, lipiec 2009). Wykorzystano także wskazania Wytycznych w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z dnia 15 stycznia 2009 r. [Wytyczne MRR]. W analizie wykorzystano wzory tabel z Załącznika nr 1 Analiza finansowa do Wytycznych ogólnych opracowania studiów wykonalności, dostosowując je do potrzeb analizowanego projektu. Wartość całkowita projektu wynosi: 6 449 140,14 zł. Inwestycja częściowo finansowana przez Program Rozwoju Subregionu Centralnego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. Całkowite wydatki kwalifikowalne wyniosły: 2 941 241,19 zł w tym środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 - 2 500 055,01 zł i wkład własny beneficjenta - 441 186,18 zł.
6. Struktura organizacyjno-zarządcza Beneficjent projektu - jednostka samorządu terytorialnego Gmina Mikołów, występująca jako inwestor i podmiot realizujący zadanie. Beneficjenci pośredni - przede wszystkim młodzi mieszkańcy Gminy Mikołów, korzystający z wychowania przedszkolnego. Z zajęć i imprez organizowanych w zmodernizowanych obiektach korzystają również osoby spoza Gminy Mikołów. Za wdrożenie projektu odpowiedzialne były wyznaczone komórki Urzędu Miasta Mikołowa jednostki budżetowej Gminy Mikołów. Były to w szczególności: Wydział Inwestycji, Biuro Zamówień Publicznych oraz Wydział Rozwoju Miasta. Gmina posiadała osobowość prawną, a jej samodzielność podlegała ochronie sądowej. Zakres działania obejmował wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zakresu działania Urzędu Miasta Mikołowa należało zatem zapewnienie warunków do prawidłowego wykonywania spoczywających na Gminie zadań własnych, zadań zleconych, zadań wykonywanych na podstawie porozumienia z organami administracji rządowej, czyli zadań powierzonych. Kierownikiem Urzędu był Burmistrz Miasta Mikołów, który przy pomocy Urzędu realizował zadania powierzone mu jako jednemu z organów wykonawczych Gminy. Organizację i zasady funkcjonowania Urzędu Miasta określał regulamin organizacyjny, nadany zarządzeniem Burmistrza. Burmistrz mógł powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu zastępcom lub sekretarzowi. Jako kierownik Urzędu, Burmistrz wykonywał uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, określał też w formie zarządzeń szczegółowe zadania poszczególnych komórek organizacyjnych Urzędu. Zgodnie ze statutem Gminy, Rada Miejska była organem stanowiącym i kontrolnym Gminy. W strukturze Urzędu, oprócz Burmistrza, działali także dwaj Zastępcy Burmistrza, sprawujący nadzór nad poszczególnymi Wydziałami i Biurami funkcjonującym w ramach Urzędu Miasta, a także Skarbnik oraz Sekretarz. Strukturę uzupełniały cztery Samodzielne Stanowiska: Pełnomocnik ds. Przeciwdziałania Uzależnieniom, Pełnomocnik ds. Informacji Niejawnych, Główny Księgowy i Miejski Konserwator Zabytków. Wymienione komórki odpowiedzialne były za właściwe przygotowanie inwestycji do realizacji. Przedmiotowa inwestycja była w pełni przygotowana do realizacji i mogła być zgłaszana do ubiegania się o dofinansowanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. Nadzór budowlany prowadzony był przez Inspektora będącego pracownikiem Urzędu Miasta w Mikołowie. Do realizacji prac budowlanych wybrano Wykonawców posiadających doświadczenie w realizacji podobnych prac, zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych, w drodze przetargu nieograniczonego. Ponadto, w trakcie przygotowania inwestycji opracowana została dokumentacja projektowa i audyty energetyczne. 7. Napotkane problemy Inwestycje przebiegały bez problemów i zostały zrealizowane w planowanym terminie. Zarówno zleceniodawca, jak i wykonawcy nie zanotowali istotnych problemów w realizacji inwestycji czy pozyskiwaniu środków na inwestycję. Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Planergia Sp. z.o.o.