BIURO WDRAŻANIA Reginalnej Strategii Innwacji dla Wjewództwa Pmrskieg (BW RIS-P) Pmrska Sieć Innwacji Wersja d knsultacji spłecznych Opracwał zespół w składzie: mgr inż. Tmasz KLAJBOR - Kierwnik Realizacji Prjektu dr inż. Jacek JETTMAR - Główny Knsultant dr inż. Jerzy KOSZAŁKA - Knsultant Gdańsk, styczeń 2005 r. Opracwanie sfinanswane przez Unię Eurpejską (75% - Eurpejski Fundusz Spłeczny, 25% - Budżet Państwa)
Spis treści WSTĘP... 3 SŁOWNICZEK AKRONIMÓW... 3 1. ZINTEGROWANE PODEJŚCIE DO ROZWOJU KONKURENCYJNEJ GOSPODARKI POMORZA POPRZEZ BUDOWĘ POMORSKIEJ SIECI INNOWACJI... 4 1.1. ISTOTA ZINTEGROWANEGO PODEJŚCIA DO ROZWOJU KONKURENCYJNEJ GOSPODARKI POMORZA... 4 1.2. WARSTWA INFRASTRUKTURALNA... 8 1.3. WARSTWA SIECIOWEGO WSPARCIA... 10 1.4. WARSTWA USŁUG... 10 1.5. WARSTWA UŻYTKOWNIKÓW... 11 1.6. WARSTWA WYNIKÓW... 11 2. PROGRAMY I PROJEKTY STRUKTURALNO-FUNKCJONALNE NA LATA 2006/2007-2013 DLA UTWORZENIA SYSTEMU RIS-P... 12 2.1. OBSZARY TWORZENIA WARSTW RIS-P... 12 2.2. PROJEKTY WARSTWY INFRASTRUKTURALNEJ... 12 2.3. PROJEKTY WARSTWY SIECIOWEGO WSPARCIA... 13 3. SYSTEM WDRAŻANIA RIS-P... 14 3.1. WDRAŻANIE STRATEGII RIS-P W LATACH 2006/2007-2013... 14 3.2. SYSTEM WDRAŻANIA RIS-P W LATACH 2007-2013... 14 4. POTENCJALNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA REALIZACJI DZIAŁAŃ WDROŻENIOWYCH RIS-P... 16 2
Wstęp Niniejsze pracwanie pwstał w ramach prjektu pt. Przygtwanie kncepcji utwrzenia Systemu Wdrażania RIS-P i uruchmienie działalnści Biura Wdrażania RIS-P (BW RIS-P) I etap - inicjacja działań i jeg Zadania 3.1 Przygtwanie kncepcji i prjektów strukturaln-funkcjnalnych dla utwrzenia Systemu Wdrażania RIS-P. Prjekt Biura Wdrażania RIS-P jest realizwany przez Knsrcjum w składzie: Plitechnika Gdańska, Pmrska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębirstw, Gdański Związek Pracdawców, Pmrska Specjalna Strefa Eknmiczna. Celem niniejszeg pracwania był rzwinięcie i uszczegółwienie kncepcji mdelu Systemu Wdrażania Reginalnej Strategii Innwacji dla Wjewództwa Pmrskieg (RIS-P), zaryswaneg w samej Strategii RIS-P. Słwniczek akrnimów B+R BW RIS-P CZTP IOB IRFI KS MSP PSI RCTIP RFI RIIFI RIS-P RPRD SPO RZL SPO WKP U ZPORR UE Badania i rzwój Biur Wdrażania Reginalnej Strategii Innwacji dla Wjewództwa Pmrskieg Centrum Zaawanswanych Technlgii POMORZE Instytucje Otczenia Biznesu Infrastruktura dla Rzwju Firm Innwacyjnych Kmitet Sterujący ds. reginalnej strategii innwacji Małe i średnie przedsiębirstwa Pmrska Sieć Innwacji Reginalne Centrum Transferu Innwacji POMORZE Reginalne Frum Innwacji Reginalne Instytucje i Instrumenty Finanswania Innwacji Reginalna Strategia Innwacji dla Wjewództwa Pmrskieg (RIS-P) Ramwy Plan Realizacji Działania 2.6 ZPORR Sektrwy Prgram Operacyjny Rzwój Zasbów Ludzkich Sektrwy Prgram Operacyjny Wzrst Knkurencyjnści Przedsiębirstw Uzupełnienie Zintegrwaneg Prgramu Operacyjneg Rzwju Reginalneg 2004-2006 Unia Eurpejska ZPORR Zintegrwany Prgram Operacyjny Rzwju Reginalneg 2004-2006 3
1. Zintegrwane pdejście d rzwju knkurencyjnej gspdarki Pmrza pprzez budwę Pmrskiej Sieci Innwacji 1.1. Istta zintegrwaneg pdejścia d rzwju knkurencyjnej gspdarki Pmrza Pmrska Sieć Innwacji (PSI) t celw rganizwana przez Zarząd Wjewództwa Pmrskieg platfrma współpracy jednstek samrządu terytrialneg, instytucji edukacyjnych i naukwych, rganizacji przedsiębirców, pjedynczych firm i grup firm raz instytucji i rganizacji wsparcia biznesu dla zapewnienia trwałej knkurencyjnści wjewództwa pmrskieg. Utwrzenie tej platfrmy współpracy jest generalnym warunkiem wyknalnści uchwalnej przez Sejmik Wjewództwa Reginalnej Strategii Innwacji dla Wjewództwa Pmrskieg (RIS-P) raz pdstawą dla frmułwania wspólnych i jednpdmitwych prgramów i prjektów wdrażających tę strategię. Platfrma współpracy Pmrska Sieć Innwacji, kreśla dcelwy i pżądany stan współpracy prinnwacyjnej w wj. pmrskim, który siągnięty zstanie pprzez: a) knsekwentne wdrażanie zapisów dkumentu RIS-P, które t wdrażanie jest mderwane i mnitrwane przez Kmitet Sterujący pwłany przez Zarząd Wjewództwa Pmrskieg, a peracyjnie rganizwane i zarządzane przez stale funkcjnujące Biur Wdrażania RIS-P 1, b) liczne, samdzielnie działające platfrmy współpracy firm i jednstek/zespłów B+R pwstałe w wyniku prcesu wdrażania RIS-P (jak np. Centrum Zaawanswanych Technlgii Pmrze, strategie innwacyjne dla grup branżwych, strategie dziedzin B+R, knsrcja i umwy wielstrnne współpracy innwacyjnej, itd.), c) regularnie rganizwane Reginalne Fra Innwacji i knkursy (tj. Pmrski Lider Innwacyjnści, Innwacyjna Gmina), d) szerką platfrmę infrmacyjn-edukacyjną realizwaną za pmcą specjalnie utwrzneg prtalu internetweg, regularnie publikwanych biuletynów i wydawnictw prmcyjnedukacyjnych, e) efektywną sieć reginalneg dradztwa transferu technlgii, f) systematycznie twrzną w wjewództwie infrastrukturę rzwju firm innwacyjnych (parki przemysłwe i naukw-technlgiczne, inkubatry technlgiczne, lkalne centra edukacyjn-wdrżeniwe itd.), g) efektywna sieć rganizacji i instytucji finansujących przedsięwzięcia wdrżeniwe z bszaru zaawanswanych technlgii. W stsunku d pwyższych uwag, zakłada się, że: Głównym inicjatrem działania a) jest Zarząd Wjewództwa. Organizatrem i głównym realizatrem działań c) i d) pwinn być Biur Wdrażania RIS-P. Głównym rganizatrem i realizatrem działania e) pwinn być Biur Wdrażania RIS-P, zaś współrealizatrami uczelnie, rganizacje przedsiębirców, rganizacje zarządzające parkami i inkubatrami, firmy knsultingwe, Fundacja Brainet, itd. 1 Aktualnie Biur Wdrażania RIS-P jest prwadzne przez Knsrcjum (PG, GZP, PIR MSP, PSSE) w ramach prjektu ZPORR Dz.2.6 4
Organizatrami i realizatrami działań w punkcie b) są i będą różne pdmity prawne i frmalnie zawiązane przumienia (np. rganizacje przedsiębirców, przumienia wyższych uczelni, umwy knsrcjów, firmy knsultingwe, Fundacja Brainet itp.). Organizatrami i realizatrami działania f) będą samrządy terytrialne, rganizacje przedsiębirców, wyższe uczelnie, specjalne strefy eknmiczne, Fundacja Brainet i inne pdmity prawne. Organizatrami i realizatrami działania g) będzie Zarząd Wjewództwa i instytucje finanswe. Sprawne funkcjnwanie systemu innwacyjneg w Wjewództwie Pmrskim wymaga z jednej strny zbudwania Pmrskiej Sieci Innwacji (PSI), a z drugiej zaś wykrzystania ptencjału i pmcy pnadreginalnej. Platfrma współpracy PSI zapewniać będzie w Reginie: sukcesywne pdnszenie zdlnści firm reginalnych d knkurwania z firmami z krajów wyskrzwiniętych pprzez wprwadzanie innwacji, skuteczny system transferu technlgii, ze szczególnym uwzględnieniem terenów pza aglmeracją trójmiejską, inspirwanie śrdwisk zaintereswanych innwacyjnścią d pdejmwania inicjatyw prinnwacynych, wdrażanie załżeń, celów, strategii i działań prinnwacyjnych w Reginie, wzrst wykrzystania i rzwój reginalneg ptencjału badawcz-rzwjweg, twrzenie i rzwijanie nwczesnych bszarów przemysłwych, twrzenie, inkubwanie i rzwój firm innwacyjnych, wzmacnianie zdlnści innwacyjnych firm pprzez zapewnienie dstępu d instrumentów finanswania innwacji, kształtwanie edukacji prinnwacyjnej raz rzwój kultury innwacyjnej w Reginie. Dla budwy Pmrskiej Sieci Innwacji ptrzebne jest: prmwanie idei RIS-P, inicjwanie przez Samrząd Wjewództwa Pmrskieg twrzenia knsrcjów, które wypełniałyby rle i funkcje w systemie RIS-P, realizwanie prjektów prinnwacyjnych ściśle związanych z RIS-P 2, mnitrwanie prcesów innwacyjnych zachdzących w Reginie przez Kmitet Sterujący ds. Reginalnej Strategii Innwacji 3, knsultwanie załżeń prinnwacyjnych inicjatyw reginalnych ze specjalistami włącznymi w prace Rady Prgramwej 4. 2 W ramach śrdków Działania ZPORR 2.6 zauważa się pewneg rdzaju niespójnść w dpuszczaniu prjektów d realizacji, które w nieznacznym stpniu realizują cele RIS-P. Celem zapewnienia dsknalszych mechanizmów wdrażania RIS-P prpnuje się zaimplementwanie Systemu Wdrażania RIS-P, pisaneg w rzdziale 3. System wdrażania RIS-P. 3 Planuje się przygtwanie załżeń dla teg ciała spłeczneg w ramach zadania 3.2 i 3.3 prjektu BW RIS-P. 4 Prpnuje się pwłać Radę Prgramwą przy wspmnianym Kmitecie Sterującym ds. RIS-P 5
Dla zbudwania PSI niezbędna jest "infrastruktura innwacji", tzn. ptrzebne będzie dstswanie/utwrzenie śrdków innwacji i przedsiębirczści, czyli pdmitów wyspecjalizwanych w działaniach na rzecz rzwju przedsiębirczści, transferu i kmercjalizacji nwych technlgii raz pprawy knkurencyjnści gspdarki. D reginalnych instytucji, które pwinny być wykrzystane lub utwrzne w reginie dla budwania PSI, mżna zaliczyć parki technlgiczne, inkubatry technlgiczne, inkubatry przedsiębirczści, centra transferu technlgii, centra dsknałści, rganizacje tczenia biznesweg (krdynatrzy twrzenia grup branżwych firm innwacyjnych), centra edukacyjn-wdrżeniwe (śrdki szkleniw-dradcze), reginalne i lkalne fundusze pżyczkw-pręczeniwe, fundusze venture capital raz specjalne strefy eknmiczne. Instytucje wsparcia innwacyjnści, t instytucje, które pwinny kncentrwać swją aktywnść na bszarach wspierania przedsiębirczści i prcesów innwacyjnych newralgicznych dla prcesów rzwjwych, w frmie 5 : szerzenia wiedzy i umiejętnści pprzez dradztw, szklenia, infrmację w ramach centrów edukacyjn-wdrżeniwych ulkwanych na terenie całeg wjewództwa pmrskieg; pmcy w transferze i kmercjalizacji nwych technlgii w ramach sieci Reginalneg Centrum Transferu Innwacji POMORZE (RCTIP); pmcy finanswej w frmie dtacji raz parabankwych funduszy pżyczkwych i pręczeniwych (kreślanych mianem Reginalnych Instytucji i Instrumentów Finanswania Innwacji RIIFI), ferwanej sbm pdejmującym działalnść gspdarczą i młdym firmm bez histrii kredytwej (start-up); szerkiej pmcy dradczej, technicznej i lkalwej dla nw pwstałych przedsiębirstw w pierwszym kresie działania w inkubatrach przedsiębirczści i inkubatrach technlgicznych; twrzenia grup branżwych firm raz skupisk przedsiębirstw (tzw. klastrów, z ang. cluster) i animacji innwacyjneg śrdwiska pprzez łączenie na kreślnym zagspdarwanym terenie usług bizneswych i różnych frm pmcy firmm w ramach: parków technlgicznych, stref biznesu, parków przemysłwych. Dla instytucji tych przyjęł się w Plsce kreślenie śrdki innwacji i przedsiębirczści. Platfrma współpracy Pmrska Sieć Innwacji zapewniać będzie trwałe przumienie i knsensus reginalnych śrdków innwacji i przedsiębirczści dla pdniesienia knkurencyjnści Reginu. Dla zapewnienia efektywneg funkcjnwania PSI niezbędne jest skrdynwanie współpracy śrdków innwacji i przedsiębirczści. Na Rys. 1 przedstawin tzw. warstwwą strukturę strategii RIS-P. 5 Opracwanie własne na pdstawie K.B. Matusiak, E. Stawasz (red.), Przedsiębirczść i transfer technlgii, Łódź/Żyrardów, 1998. 6
Warstwa wyników Innwacje (nwe prdukty, technlgie, prcesy) Reginalne platfrmy prduktw-technlgiczne Nwe inwestycje; Nwe firmy innwacyjne Warstwa użytkwników FIRMY Grupy branżwe Zespły B+R Warstwa usług Warstwa sieciweg wsparcia szklenia i dradztw IOB - Instytucje tczenia biznesu transfer technlgii RCTIP - Reginalne Centrum Transferu Innwacji POMORZE nwe prdukty reginalne CZTP - Centrum Zaawanswanych Technlgii POMORZE finanswanie innwacji USŁUGI RIIFI - Reginalne Instytucje i Instrumenty Finanswania Innwacji Strategia RIS-P Warstwa infrastrukturalna Infrastruktura dla rzwju firm innwacyjnych (parki N-T, centra E-W, inkubatry) Skupiska firm (klastry) Specjalne strefy eknmiczne Dzielnice przemysłwe Uczelnie, Jednstki B+R Banki Rys. 1. Warstwwa struktura strategii RIS-P Źródł: pracwanie własne 7
Na wspmnianym rysunku przedstawin warstwy strategii RIS-P, które należy wdrżyć dla efektywneg funkcjnwania PSI. Strukturę strategii RIS-P mżna pdzielić na następujące warstwy: Warstwa infrastrukturalna, rzumiana jak infrastruktura dla rzwju firm innwacyjnych wraz z uczelniami wyższymi i jednstkami B+R. Warstwie tej zapisuje się funkcje fizyczneg zapewnienia miejsca dla prwadzenia i rzwju działalnści innwacyjnej. Warstwa sieciweg wsparcia, umżliwiająca sprawne i efektywne funkcjnwanie reginalnych instytucji. Warstwa usług, czyli dbrze zdefiniwany "kszyk usług prinnwacyjnych", pwstały jak efekt działań instytucji funkcjnujących w sieci. Warstwa użytkwników, rzumiana jak przedsiębirstwa, grupy branżwe firm i zespły B+R, czyli adresaci systemu RIS-P. Warstwa wyników, definiwana jak prdukty (innwacje, firmy, itp.) pwstałe w wyniku działalnści reginalnych firm i zespłów B+R. Sprawny System Wdrażania RIS-P pwinien zapewnić efektywne metdy funkcjnwania pszczególnych warstw strategii RIS-P. Wiele z funkcji przypisanych danych warstwm jest już wdrżnych w wjewództwie pprzez działalnść instytucji tczenia biznesu, uczelni wyższych i jednstek B+R (JBR). Niemniej jednak należy dążyć d ich efektywniejszeg wykrzystania. 1.2. Warstwa infrastrukturalna Warstwę infrastrukturalną, rzumie się jak infrastrukturę dla rzwju firm innwacyjnych (IRFI) wraz z instytucjami ją wspierającymi (tj. uczelniami wyższymi i jednstkami B+R, bankami, bszarami przemysłwymi, skupiskami firm). Warstwie tej zapisuje się funkcje fizyczneg zapewnienia miejsca dla prwadzenia i rzwju działalnści innwacyjnej. W warstwie infrastrukturalnej strategii RIS-P wyróżnia się: parki naukw-technlgiczne, centra edukacyjn-wdrżeniwe, inkubatry przedsiębirczści i technlgiczne, zrganizwane bszary przemysłwe, uczelnie wyższe i jednstki B+R, skupiska firm innwacyjnych, specjalne strefy eknmiczne, banki. Park naukw-technlgiczny t zainicjwany i subwencjnwany ze śrdków publicznych i/lub prywatnych kmpleks naukw-przemysłwy, któreg zadaniem jest twrzenie klimatu sprzyjająceg przedsięwzięcim innwacyjnym, zwiększająceg dynamikę rzwju reginu pprzez transfer i kmercjalizację technlgii ze sfery B+R d praktyki gspdarczej. Park naukwy/technlgiczny jest ulkwany na terenie lub w pbliżu śrdka naukweg, przez c zapewnia kntakty pdmitów gspdarczych z instytucjami naukwymi. Dstarcza dpwiedniej d ptrzeb pwierzchni pmieszczeń na prwadzenie działalnści MŚP, labratriów, instytutów naukw-badawczych. Zapewnia w pewnym zakresie usługi wspierające biznes (gł. dradztw 8
patentwe, technlgiczne, prawa własnści intelektualnej), a także pśredniczy w pzyskiwaniu śrdków finanswych na prace badawcze, wdrżeniwe i uruchmienie działalnści nwych firm, gł. typu spin-ff. Inkubatry przedsiębirczści t wydrębnine rganizacyjnie i parte na nieruchmści śrdki łączące fertę lkalwą z usługami wspierającymi rzwój małych firm. Główne funkcje inkubatrów bejmują wspmaganie rzwju nw pwstałych firm raz ptymalizację warunków dla transferu technlgii pprzez 6 : dstarczanie dpwiedniej pwierzchni na działalnść gspdarczą, usługi wspierające biznes, np. dradztw eknmiczne, finanswe, prawne, patentwe, rganizacyjne i technlgiczne, pmc w pzyskiwaniu śrdków finanswych, twrzenie właściweg klimatu dla pdejmwania działalnści gspdarczej i realizacji przedsięwzięć innwacyjnych. Inkubatry technlgiczne są szczególną kategrią inkubatrów przedsiębirczści, z racji charakteru ich klientów i usług, których tym samym muszą świadczyć. Klientami inkubatrów technlgicznych są młde firmy działające w branżach wyskich technlgii. Gspdarka glbalna narzuca również kniecznść twrzenia nwczesnych skupisk przemysłwych (parków przemysłwych), które mgą jedynie pwstawać w lkalizacjach, psiadających dstęp d dpwiedniej infrastruktury (drgi, media, telefny, htele, w bezpśredniej bliskści średniej wielkści miast, zasby siły rbczej itp.). Jest t biektywny trend światwy. Park przemysłwy t wydzielne terytrium przeznaczne dla prwadzenia działalnści przemysłwej w warunkach bezpiecznych dla śrdwiska naturalneg i dla skupisk ludnści zlkalizwanych w pbliżu. Park przemysłwy jest celw zrganizwanym i specjalizwanym skupiskiem firm prdukcyjnych, pmiędzy którymi częst występują pewne pwiązania kperacyjne. Park ma swjeg rganizatra i administratra raz jest rzwijany wg ustalnych celów. Plskie Specjalne Strefy Eknmiczne (SSE) są faktycznymi lub ptencjalnymi parkami przemysłwymi. Przykładem funkcjnujących parków przemysłwych, w których działają firmy zaawanswane technlgicznie, są bszary Pmrskiej SSE płżne w Tczewie, Kwidzynie, Żarnwcu itd. Rzwój nwczesneg przemysłu w reginie, który ma zapewnić trwały rzwój gspdarczy w dużym stpniu musi być party skupiska przemysłwe zrganizwane w frmie parków przemysłwych. Nwą kategrią innwacyjneg rzwju gspdarczeg, która jest statni analizwana i prmwana w Plsce parta jest kncepcję tzw. klastrów. Klastry definiwane są jak skupiska małych i średnich firm raz dużych przedsiębirstw, z reguły ulkwanych w bliskści gegraficznej, rzwijających się w parciu pewną celw zrganizwaną platfrmę współpracy. Platfrma współpraca klastra (skupiska) bejmuje kntakty i współpracę przedsiębirstw między sbą, z instytucjami naukw-badawczymi i władzami publicznymi reginu. Ważną rlę w warstwie infrastrukturalnej przewiduje się dla banków, z racji charakteru ich ferty dla MSP (pżyczki, kredyty, zabezpieczenia, gwarancje, itp.). 6 Źródł: A. Ssnwska, K. Pznańska, S. Łbejk, J. Brdulak, K. Chinwska, Systemy wspierania innwacji i transferu technlgii w krajach UE i w Plsce, Pradnik przedsiębircy, PARP, Warszawa 2003. 9
1.3. Warstwa sieciweg wsparcia Warstwę sieciwą definiujemy jak sprawną i efektywną współpracę reginalnych instytucji dla zapewnienia maksymalnych efektów z wdrażania strategii RIS-P. W warstwie tej wyróżnia się następujące układy sieciwe: IOB - sieć współpracujących instytucji tczenia biznesu w wjewództwie pmrskim. RCTIP - sieć Reginalneg Centrum Transferu Innwacji POMORZE. CZTP - Centrum Zaawanswanych Technlgii POMORZE. RIIFI - Reginalne Instytucje i Instrumenty Finanswania Innwacji. Regin Pmrski ptrzebuje sprawneg systemu wsparcia przedsiębirczści raz innwacyjnści. Wykrzystanie ptencjału tkwiąceg w reginalnych IOB będzie gwarantem dtarcia z fertą d lkalnych MSP. W ramach działań pdejmwanych w Reginie, przystępuje się d realizacji prjektu Sieci Instytucji Otczenia Biznesu jak elementu budwania reginalneg systemu wsparcia przedsiębirczści. Inicjatywa ta, z racji zasygnalizwanych barier rzwjwych, wydaje się knieczna d pdjęcia, jak knkretne i widczne starania na rzecz zbudwania sprawneg systemu wsparcia przedsiębirczści. Pytanie, jakie należy na tym etapie pstawić, t w jaki spsób taka sieć pwinna funkcjnwać. Ważnym elementem budwaneg systemu wsparcia przedsiębirczści będzie także współpraca IOB z Biurem Wdrażania RIS-P, celem pdnszenia efektywnści wspmnianej sieci w zakresie innwacyjnści (budwania Pmrskiej Sieci Innwacji), pprzez dstęp d sieci Reginalneg Centrum Transferu Innwacji POMORZE raz Centrum Zaawanswanych Technlgii POMORZE. Istniejące/pwstające instytucje będą mgły być wypsażne w nwe usługi, dtychczas niedstępne dla reginalnych MSP, tj. prfesjnalneg transferu technlgii. Funkcje te będzie spełniać sieć Reginalneg Centrum Transferu Innwacji POMORZE. Ważnym aspektem Pmrskiej Sieci Innwacji będzie także pracwywanie reginalnych prduktów i platfrm prduktw-technlgicznych. Wsparciem dla przedsiębirców i grup branżwych firm w zakresie takich inicjatyw będzie Centrum Zaawanswanych Technlgii POMORZE (CZTP) 7. Wdrażanie innwacji w przedsiębirstwach wymagać będzie reginalneg wsparcia finansweg. Temu celwi mają służyć Reginalne Instytucje i Instrumenty Finanswania Innwacji (RIIFI), tj. pżyczki, pręczenia, dtacje, kredyty i inne frmy inwestycji w innwacje. 1.4. Warstwa usług Zbudwanie sprawnych mechanizmów współpracy różnych instytucji wkół warstwy sieciwej zapewni kmplekswą fertę usług dla użytkwników systemu RIS-P (firm, grup branżwych i zespłów B+R). Usługi tak rzumiane zstały kreślne warstwą sieciweg wsparcia systemu RIS-P. W warstwie usług rzróżnia się następującą fertę: szklenia i dradztw, także prinnwacyjne, realizwane przez Instytucje Otczenia Biznesu funkcjnujące w sieci współpracy, transfer technlgii, realizwany w sieci Reginalneg Centrum Transferu Innwacji POMORZE, 7 Więcej infrmacji warstwie zstanie przedstawine w ramach dkumentu prgramweg zadania 3.6 prjektu Biura Wdrażania RIS-P. 10
twrzenie nwych prduktów reginalnych, w ramach funkcjnwania Centrum Zaawanswanych Technlgii POMORZE, finanswanie prjektów innwacyjnych pprzez Reginalne Instytucje i Instrumenty Finanswania Innwacji (RIIFI). 1.5. Warstwa użytkwników Warstwa użytkwników rzumiana jest jak: przedsiębirstwa, grupy branżwe firm i zespły B+R, czyli adresaci systemu RIS-P. W Reginie Pmrskim istnieje wiele firm, które swim ptencjałem są zdlne d twrzenia/wdrażania innwacji na wyskim pzimie krajwym i światwym. Grupa branżwa firm innwacyjnych, t grupa firm pragnących pdjąć współpracę na rzecz realizacji wspólnych prjektów rzwjwych (innwacyjnych). Zespół B+R (zespół badawcz-rzwjwy) t wydrębnina część struktury pdmitu B+R (uczelni, jednstki badawcz-rzwjwej), złżna z ludzi, wypsażenia i aparatury, infrmacji i knw-hw raz występujących relacji, zdlna d krewania innwacji prduktwych i technlgicznrganizacyjnych. 1.6. Warstwa wyników Warstwa wyników definiwana jest jak rzeczywiste i widczne efekty wdrażania strategii RIS- P, tj. pracwane w reginie platfrmy prduktw-technlgiczne; wdrżne w firmach innwacje (nwe prdukty, technlgie, prcesy), nwe inwestycje raz nwe firmy innwacyjne pwstałe w wyniku działalnści reginalnych firm i zespłów B+R. Warstwa wyników sama w sbie jest jednym z głównych celów realizacji strategii RIS-P. Warstwa ta jest najważniejsza z punktu widzenia strategii RIS-P i pwstawać będzie w zależnści d efektywnści funkcjnwania pzstałych warstw systemu RIS-P. 11
2. Prgramy i prjekty strukturaln-funkcjnalne na lata 2006/2007-2013 dla utwrzenia systemu RIS-P 2.1. Obszary twrzenia warstw RIS-P Uwzględniając kniecznść zintegrwaneg pdejścia d rzwju knkurencyjnej gspdarki Pmrza pprzez strategię RIS-P (rzdział 1), wdrżenie RIS-P w latach 2006/2007-2013 jest uwarunkwane realizacją szeregu prgramów i prjektów strukturaln-funkcjnalnych w ramach pszczególnych warstw strategii RIS-P. Należą d nich: W warstwie infrastrukturalnej: Prgram twrzenia infrastruktury dla rzwju firm innwacyjnych, Pmrski Park Naukw-Technlgiczny, Gdański Park Naukw-Technlgiczny. W warstwie sieciweg wsparcia: Sieć Instytucji Otczenia Biznesu jak element budwania reginalneg systemu wsparcia przedsiębirczści, Centrum Zaawanswanych Technlgii POMORZE, Reginalne Centrum Transferu Innwacji POMORZE, Reginalne Instytucje i Instrumenty Finanswania Innwacji, Prgram kmercjalizacji reginalnych prduktów B+R, Biur Wdrażania RIS-P. Funkcjnwanie warstw: usług, użytkwników raz wyników, będzie zależał d rzwiązań strukturalnych raz prgramów i prjektów strukturaln funkcjnalnych, które przedstawin pwyżej. 2.2. Prjekty warstwy infrastrukturalnej Głównym prjektem funkcjnaln-strukturalnym, ważnym dla sprawneg działania warstwy infrastrukturalnej strategii RIS-P, jest "Prgram twrzenia infrastruktury dla rzwju firm innwacyjnych". W ramach Prgramu pwinny być rganizwane: parki naukw-technlgiczne, centra edukacyjn-wdrżeniwe (sieć), inkubatry przedsiębirczści i technlgiczne, zrganizwane bszary i dzielnice przemysłwe. 12
2.3. Prjekty warstwy sieciweg wsparcia Wśród najważniejszych ptrzeb realizacyjnych służących pdniesieniu knkurencyjnści Reginu wymienia się ptrzebę zbudwania gólneg systemu wsparcia przedsiębirczści raz szczególneg systemu Pmrskiej Sieci Innwacji. Zbudwaniu pwyższych systemów służyć będzie realizacja następujących przedsięwzięć: Prjekt strukturaln-funkcjnalny dla utwrzenia Sieci Instytucji Otczenia Biznesu, Prjekt rzwju Centrum Zaawanswanych Technlgii POMORZE, Prjekt strukturaln-funkcjnalny dla utwrzenia Reginalneg Centrum Transferu Innwacji POMORZE (RCTIP), Prjekt strukturaln-funkcjnalny dla rzwju Reginalnych Instytucji i Instrumentów Finanswania Innwacji (RIIFI), Prgram kmercjalizacji reginalnych prduktów B+R, Prjekt strukturaln-funkcjnalny Biura Wdrażania RIS-P. Na pdstawie pwyższych prjektów funkcjnalnych mżna szacwać, iż Reginalny Prgram Operacyjny na lata 2007-2013 pwinien zabezpieczyć k. 280 mln PLN na pdniesienie knkurencyjnści gspdarki. Należy zaznaczyć przy tym, iż kalkulacja ta nie kreśla ptrzeb związanych z samymi inwestycjami firm (także w B+R). 13
3. System wdrażania RIS-P 3.1. Wdrażanie strategii RIS-P w latach 2006/2007-2013 Pdstawwym załżeniem systemu wdrażania RIS-P jest siąganie celów rzwju reginalneg przy jednczesnym efektywnym wykrzystaniu śrdków finanswych, pchdzących z Funduszy Strukturalnych becneg kresu prgramwania UE [tj. ZPORR (Działanie 2.6. Reginalne Strategie Innwacyjne i Transfer Wiedzy), SPO WKP, itp.], źródeł lkalnych (VC, fundusze B+R) raz śrdków przeznacznych na rzwój reginalny i krajwy na lata 2007-2013. W związku z pwyższym, w ramach wdrażania strategii RIS-P przewidzian dwa etapy jej implementacji. Z punktu widzenia realizacji kreślnych prjektów i ich finanswania, wyróżnia się dwa etapy wdrażania RIS-P: etap utwrzenia Systemu Wdrażania RIS-P, jak dpaswaneg rzwiązania d istniejących źródeł finanswania (przede wszystkim ZPORR Działanie 2.6) i prcedur aplikwania realizację kreślnych prjektów. Głównym gniwem funkcjnalnym Systemu Wdrażania RIS-P będzie Kmitet Sterujący ds. reginalnej strategii innwacji. etap pełnej funkcjnalnści Systemu Wdrażania RIS-P, kreślny pprzez kmpetencje i zadania Kmitetu Sterująceg ds. reginalnej strategii innwacji, w sprawie decydwania prjektach prinnwacyjnych realizwanych w reginie ze śrdków Reginalneg Prgramu Operacyjneg na lata 2007-2013. 3.2. System Wdrażania RIS-P w latach 2007-2013 Zarząd Wjewództwa Pmrskieg pracwuje becnie Reginalny Prgram Operacyjny na lata 2007-2013 (RPO). Będzie t dkument, który zadecyduje wielkści i rdzaju wparcia dla inicjatyw reginalnych, które będą realizwane w latach 2007-2013. W RPO zaprpnwan także działania dedykwane wdrażaniu Strategii RIS-P. W kntekście Strategii RIS-P, prpzycja wdrażania RPO nie uwzględnia ptrzeb Systemu Wdrażania RIS-P 8. Według RPO, Kmitet Mnitrujący będzie ciałem spłecznym decydującym prcesie wdrażania wszystkich prjektów, i tym samym wdrażaniu strategii RIS-P. Kmitet Mnitrujący będzie pwłany przez instytucję zarządzającą reginalnym prgramem peracyjnym. D głównych zadań Kmitetu Mnitrująceg prgram należeć będzie, m.in.: rzpatrywanie i zatwierdzanie działań i kryteriów wybru prjektów w ramach reginalneg prgramu peracyjneg (kryteria te pdlegają rewizji w zależnści d ptrzeb), rekmendwanie prjektów d realizacji w ramach reginalneg prgramu peracyjneg, kreswe badanie pstępu w zakresie siągania szczegółwych celów, kreślnych w reginalnym prgramie peracyjnym, badanie rezultatów realizacji reginalneg prgramu peracyjneg, 8 Uwaga dtyczy wersji RPO, kreślnej w Uchwale nr 967/242/05 Zarządu Wjewództwa Pmrskieg z dnia 4 listpada 2005 r. w sprawie przyjęcia Wstępneg Prjektu Reginalneg Prgramu Operacyjneg dla Wjewództwa Pmrskieg na lata 2007 2013 raz zmiany ramweg harmngramu prac nad RPO. 14
rzpatrywanie prpzycji przesunięć śrdków finanswych w ramach prirytetów realizwanych w prgramach peracyjnych, rzpatrywanie i zatwierdzanie przygtwanych przez instytucję zarządzającą sprawzdań, rzpatrywanie i zatwierdzanie prpzycji zmian reginalneg prgramu peracyjneg, rzpatrywanie i zatwierdzanie planu działań infrmacyjnych i prmcyjnych w ramach reginalneg prgramu peracyjneg. Dla zapewnienia skutecznści wdrażania Strategii RIS-P prpnuje się, aby Kmitet Mnitrujący (RPO): pprzedzał swje decyzje dnśnie zatwierdzania prjektów realizwanych w ramach Prirytetu 1 RPO, skierwaniem ich d merytrycznej ceny przez Kmitet Sterujący ds. reginalnej strategii innwacji 9 lista rankingwa Kmitetu Sterująceg ds. reginalnej strategii innwacji pwinna stanwić pdstawę d zatwierdzenia statecznej listy realizwanych prjektów przez Kmitet Mnitrujący RPO. Uwaga dtyczy także piniwania działań i kryteriów wybru prjektów Prirytetu 1 RPO w ramach Reginalneg Prgramu Operacyjneg. Uchwała nr 741 / 225 / 05 Zarządu Wjewództwa Pmrskieg z dnia 30 sierpnia 2005 rku w sprawie pwłania Kmitetu Sterująceg ds. Reginalnej Strategii Innwacji, uwzględnia pstulwane pwyżej uwagi. Przy uwzględnieniu funkcjnwania dradcz-piniująceg Kmitetu Sterująceg ds. RIS-P dla Kmitetu Mnitrująceg (RPO), mżliwe będzie pełne wdrżenie Systemu Wdrażania RIS-P i tym samym realizacja prjektów wynikających z zapisów RIS-P. Tak rzumiany System Wdrażania RIS-P pzwli na efektywne zbudwanie Pmrskiej Sieci Innwacji. 9 Pwłaneg uchwałą nr 741 / 225 / 05 Zarządu Wjewództwa Pmrskieg z dnia 30 sierpnia 2005 rku. 15
4. Ptencjalne źródła finanswania realizacji działań wdrżeniwych RIS-P Pniżej przedstawin ptencjalne źródła finanswania prjektów wynikających z RIS-P raz krótk pdsumwan niniejszy dkument. Realizacja prjektów wdrażających RIS-P (w tym prjektów funkcjnaln-strukturalnych) wymaga finanswania. Prjekty te w następnym kresie prgramwania UE mgą zstać sfinanswane przy wykrzystaniu: śrdków Reginalneg Prgramu Operacyjneg na lata 2007-2013 (RPO), krajwych Prgramów Operacyjnych - PO (PO Innwacja-Inwestycje-Otwarta gspdarka; PO Nauka, nwczesne technlgie i spłeczeństw infrmacyjne) budżetu Wjewództwa Pmrskieg, budżetów samrządów lkalnych niższych szczebli, śrdków partnerów knsrcjów realizujących prjekty, prgramów UE (tj. 7 Prgram Ramwy, Prgram na rzecz Knkurencyjnści i Innwacji CIP 10 ), śrdków z innych prgramów eurpejskich, nwutwrzneg Reginalneg Funduszu B+R, śrdków pdmitów prywatnych, innych źródeł finanswania. Wykrzystanie funduszy UE związane będzie w dużej części z psiadaniem tzw. udziału własneg przez inicjatrów prjektów. W 2006 r. dstępne będą jeszcze następujące Fundusze Strukturalne: ZPORR - Zintegrwany Prgram Operacyjny Rzwju Reginalneg, SPO WKP - Sektrwy Prgram Operacyjny Wzrst Knkurencyjnści Przedsiębirstw, SPO RZL - Sektrwy Prgram Operacyjny Rzwój Zasbów Ludzkich. 10 CIP ma uzupełnić 7 Prgram Ramwy. Będzie pmagać reginm w twrzeniu i wdrażaniu reginalnych strategii innwacji raz wprwadzi pnadnardwe sieci reginów twrzące Eurpejski Obszar Innwacji. Źródł: Wiadmści Sieci IRE, wrzesień 2005. 16