PORÓWNANIE WYDAJNOŚCI POŻYTKÓW PSZCZELICH TOWAROWYCH I NATURALNYCH
POŻYTEK PSZCZELI zebrane przez pszczoły surowce pochodzenia roślinnego, wykorzystywane przez nie do wyrobu miodu i pierzgi. Pożytek pszczeli przyniesiony do ula, czyli wziątek pszczeli, to zebrane pyłki kwiatowe, nektar oraz spadź (czyli odpowiednio pożytek pyłkowy, nektarowy lub spadziowy), będące pokarmem oraz surowcem przerabianym przez pszczoły na miód i pierzgę.
W naszej strefie klimatycznej występuje około trzech tysięcy roślin nasiennych, które mogą być dobrym pożytkiem dla pszczół. Wśród nich możemy wyróżnić tzw. główne rośliny pożytkowe, które dostarczają najwięcej pyłku i nektaru, umożliwiając obfite zbiory miodu.
NAJLEPSZE ROŚLINY MIODODAJNE Spośród roślin jednorocznych największą wydajność miodową mają: facelia błękitna, kolendra siewna, pszczelnik mołdawski, gorczyca biała, nostrzyk biały jednoroczny.
NOSTRZYK BIAŁY
KOLENDRA SIEWNA
GORCZYCA BIAŁA
PSZCZELNIK MOŁDAWSKI
Miododajne rośliny dwuletnie to: nostrzyk biały i żółty, ostrzeń pospolity, dzwonek wielkokwiatowy, dzięgiel lekarski.
OSTROŻEŃ POLNY
DZIĘGIEL LEKARSKI
Krzewy - najlepszą wydajność miodową mają: różne odmiany irgi, klon tatarski, oliwnik wąskolistny czy mieszańce wierzby iwy.
WIERZBA IWA
IRGA
KLON TATARSKI
Drzewa: lipa, klon oraz drzewka i krzewy owocowe jabłonie, grusze, czereśnie, śliwy, maliny, agrest, porzeczki.
LIPA
KLON
GRUSZA
PORZECZKA
INNE ROŚLINY MIODODAJNE- WRZOSOWISKO
MNISZEK LEKARSKI
FACELIA
FACELIA BŁĘKITNA Wschodzi po około tygodniu od zasiewu, a po 50 dniach zakwita. Kwitnienie trwa około 5-6 tygodni, czyli pszczoły mają zapewniony obfity pożytek przez co najmniej półtora miesiąca. Najlepiej wysiać facelię wczesną wiosną (nawet w marcu), wtedy będzie idealnym pożytkiem dla pszczół. Wielu pszczelarzy wysiewa facelię także w czerwcu, dzięki czemu zapobiega krytycznemu okresowi w pożytkach pszczelich, jaki ma miejsce w sierpniu.
WIELOSIŁ BŁĘKITNY- KWITNIENIE: CZERWIEC-SIERPIEŃ
SMOTRAWA OKAZAŁA
GRYKA ZWYCZAJNA
OLIWNIK WĄSKOLISTNY, OLIWNIK ZWYCZAJNY
KOMONICA ZWYCZAJNA
CZEREŚNIA
SZCZEĆ SUKIENNICZA
SERDECZNIK POSPOLITY
LESZCZYNA
AKACJA
NAWŁOĆ
PODZIAŁ POŻYTKÓW WG TERMINÓW WYSTĘPOWANIA Ze względu na czas występowania pożytki dzieli się na wczesnowiosenne, wiosenne, wczesnoletnie (późnowiosenne), letnie, późnoletnie i jesienne.
PRZEDWIOŚNIE ( ± MARZEC/KWIECIEŃ ) W tym okresie kwitnie niewiele roślin a temperatury są zbyt niskie aby pszczoły mogły intensywnie zbierać nektar i pyłek. Tym niemniej jest to pierwszy okres kiedy pszczoły mogą pozyskiwać nowy pokarm, stąd wszelkie pożytki mają duże znaczenie.
POŻYTKI WCZESNOWIOSENNE: podbiał pospolity, wierzba, klon zwyczajny, borówka czarna.
PEŁNIA WIOSNY, POCZĄTEK LATA, (± KONIEC MAJA/CZERWIEC) W tym okresie kwitnie wiele kwiatów łąkowych w tym między innymi chętnie odwiedzane przez pszczoły chaber, kuklik zwisły, szałwia łąkowa, trędownik bulwiasty (jedna z wyższych wydajności miodowych - 700kg/ha, pospolity ale nie występuje w większej ilości), bodziszek, (wysoka wydajność miodowa - 500kg/ha), komonica zwyczajna. Na glebach piaszczystych, skarpach kwitną dobre pożytki pszczele: farbownik lekarski,rezeda żółta.
POŻYTKI W PEŁNI WIOSNY: rzepak, rzepik ozimy, drzewa owocowe, mniszek pospolity.
POŻYTEK LETNI Pożytek letni stanowiący główne źródło surowca do wytwarzania miodu występuje zazwyczaj na przełomie czerwca i lipca, tj. podczas kwitnienia licznych roślin miododajnych, dlatego też nazywany jest pożytkiem pszczelim głównym..
POŻYTKI OKRESU WCZESNOLETNIEGO: zaliczamy tu rośliny takie jak koniczyna biała, chwasty polne, gorczyca polna, rzodkiew- świrzepa, chaber bławatek, mlecz polny, żmijowiec zwyczajny, oset, ostrożeń, wyka ozima i jara, koniczyna szwedzka, oraz lipy.
POŻYTKI PÓŹNOLETNIE: lipy, gryka, lucerna, nostrzyk, rzepak jary, koniczyna czerwona, saradela, wierzbówki, bodziszek łąkowy, trendowniak bulwiasty,
POŻYTKI PÓŹNOLETNIE: szałwia, mięta, mikołajek polny, niecierpek Roylego, przegorzan kulisty, trojeść amerykańska.
POŻYTKI OKRESU JESIENNEGO: wrzosowiska, astry, rośliny poplonowe np. facelia błękitna, gorczyca biała, oraz ich mieszanki, nawłoć, trojeść (ekspansyjne).
Ze względu na intensywność występowania pożytków możemy wyróżnić pożytki rozwojowe i towarowe.
Pożytki rozwojowe to te, które pokrywają zapotrzebowanie pokarmowe rodzin, zapewniając im normalny rozwój, ale nie przyczyniają się do wzrastania zapasów miodu w ulu. Najczęściej taki pożytek stanowią rośliny, które nektarują mało intensywnie, lecz przez dłuższy czas.
Pożytki towarowe zaś dostarczają pszczelarzowi miodu towarowego. Najlepsze możliwości zapewnienia wysokich zbiorów miodu towarowego dają pszczelarzowi rośliny nektarujące intensywnie i długotrwale. W Polsce są to głównie rzepak, robinia, malina, lipa, koniczyny, gryka, wrzos, a w niektórych sprzyjających okolicznościach także wierzba i nawłoć. Biorąc pod uwagę miejsce występowania roślin miododajnych, można podzielić pożytki na leśne, łąkowe, polne i osiedlowe.
Pożytki leśne są najbardziej zbliżone do naturalnego środowiska życia pszczół. Dawniej tworzyły je zespoły różnorodnej roślinności leśnej, które dostarczały pożytku od wiosny do jesieni. Obecnie część lasów to zwarte jednogatunkowe drzewostany sosny lub świerka o niewielkim znaczeniu pożytkowym dla pszczół.
Pożytki łąkowe tworzy roślinność występująca na trwałych użytkach zielonych. Dawniej charakteryzowała się ona dużą różnorodnością gatunkową i dostarczała pszczołom dobrego pożytku w maju i czerwcu. Na łąkach o uregulowanych stosunkach wodnopowietrznych podłoża możemy spotkać rośliny motylkowe drobnonasienne, kuklik zwisły, bluszczyk kurdybanek, szałwię łąkową, dzwonki, głowienkę pospolitą, firletkę poszarpaną, chaber łąkowy i driakiewnik, bodziszek łąkowy, żywokost i wiele innych równie miododajnych gatunków.
RECEPTĄ NA CIĄGŁOŚĆ POŻYTKÓW SĄ WĘDRÓWKI Z PSZCZOŁAMI NA POŻYTKI. Pszczoły zimują w pasiece stacjonarnej. Po zimie pierwszym pożytkiem pyłkowym jest leszczyna. Następnie zakwitają wierzby. Po przekwitnięciu wierzb masowo zakwitają mniszki lekarskie, sady owocowe i wszelkie kwiaty łąkowe. Następny pożytek dla pszczół to rzepak ozimy, który zakwita w maju (gdyby nie wywóz, to po przekwitnięciu sadów i mniszka byłaby przerwa w pożytkach aż do lipy). Po przekwitnięciu rzepaku, pszczoły wywozi się na robinię akacjową popularnie zwaną akacją, która kwitnie na początku czerwca.
Pod koniec czerwca część uli można wywieźć na pożytek lipowy, a część przewieźć do pasieki stacjonarnej, gdzie pozyskuje się miód lipowomalinowy. Po przekwitnięciu tych roślin wszystkie ule można zwieźć już na pasiekę stacjonarną, gdzie kwitnie wiele różnych roślin miododajnych. Nie odbiera już miodu ani pyłku pszczołom, lecz zostawia im go na rozwój. Późnym latem dba się o maksymalny rozwój pszczół, aby rodziny były silne na zimę. Jeśli zachodzi potrzeba już od sierpnia podkarmia je małymi dawkami syropu, a we wrześniu zakarmia na zimę.
Wykonał :Michał Sasiński