Studia niestacjonarne Kierunek: Rolnictwo

Podobne dokumenty
Nauka o szkodnikach roślin uprawnych - J. Boczek. Spis treści

Uszkodzenia liści powodowane przez skrzypionki

Spis treści. Przedmowa. Wprowadzenie

Ochrona roślin bez chemii - K. Wiech. Spis treści

K A R A T E Z E O N 050 CS

K A R A T E Z E O N 050 CS

Zagrożenia powodowane przez szkodniki w materiale rozmnożeniowym i nasadzeniowym roślin warzywnych mgr inż. Robert Wrzodak

Nie wchodzić-trwa metamorfoza Nowy wygląd-nowe życie

Załącznik do decyzji MRiRW Nr R-160/2004o z dnia r. zmieniającej zezwolenie MRiRW Nr 273/98 z dnia r.

Mospilan 20 SP 200g kod produktu: 580a kategoria: Kategoria > Rolnik > Insektycydy - owadobójcze

ORYGINAŁ JEST TYLKO JEDEN

Chrońmy owady!

Załącznik do decyzji MRiRW nr R- 201 /2009 z dnia r. zmieniającej zezwolenie MRiGŻ Nr 563/99 z dnia r.

F A S T A C E C

Producent: BASF Agri-Production S.A.S., Zone Industrielle Lyon Nord, Rue Jacquard, F Genay Cedex, Republika Francuska;

F A S T A C E C

JÓZEF ROBAK MARIA ROGOWSKA ZBIGNIEW ANYSZKA

Harmful entomofauna of vegetable crops occurring on fields in Poland in

ALFAZOT EXTRA 100 EC

Bulldock 025 EC. insektycyd beta-cyflutryna. Pies na szkodniki!

Bulldock 025 EC. Pies na szkodniki! insektycyd beta-cyflutryna

Załącznik do decyzji MRiRW nr R-321/2017d z dnia r. zmieniającej pozwolenie MRiRW nr R-15/2014 h.r. z dnia r.

ZagraŜają roślinom w domu, na balkonie, w ogródku. Atlas chorób i szkodników H. Masternak. Spis treści

M O S P I L A N 20 SP

Deltam 015 EW 2 x 5 ml ( Preparat referencyjny Decis )

LANMOS 20 SP. Środek przeznaczony do stosowania przez użytkowników profesjonalnych

Pyrinex 480 EC. insektycyd chloropiryfos. Szkodzi szkodnikom!

PROGI SZKODLIWOŚCI AGROFAGÓW

SZKODLIWOŚĆ WAŻNIEJSZYCH AGROFAGÓW ROŚLIN UPRAWNYCH W POLSCE W ROKU 2006

Posiadacz zezwolenia: Innvigo Sp. z o.o., Al. Jerozolimskie 178, Warszawa, tel ,

K A R A T E Z E O N 050 CS

Przestrzegaj etykiety środka ochrony roślin w celu ograniczenia ryzyka dla ludzi i środowiska

Posiadacz zezwolenia: Bayer SAS, 16, Rue Jean-Marie Leclair CP106, Lyon, Republika Francuska, tel.: , fax:

Progi szkodliwości roślin rolniczych

PILAR-LAMBDA-CYHALOTRYNA 050 CS

Rolnice gąsienice sówkowatych 1. Systematyka. Rząd motyle (Lepidoptera) Rodzina sówkowate (Noctuidae) Podrodzina rolnice (Noctuinae)

Załącznik do pozw. MRiRW nr R -18/2014h.r. z dnia r.

Evaluation of damage to main crops caused by most important agrophages in Poland, in 2011

M O S P I L A N 20 SP

INSEKTYCYDY W ZBOŻACH I RZEPAKU

WPŁYW NAWADNIANIA KROPLOWEGO NA WYSTĘPOWANIE OWADÓW W UPRAWIE DWÓCH ODMIAN DYNI ZWYCZAJNEJ (CUCURBITA PEPO L.)

PATOGENICZYCH W OGRANICZANIU LICZEBNOŚCI MOŻLIWOŚCI I PERSPEKTYWY. Instytut Ochrony Roślin - PIB

Posiadacz zezwolenia: Innvigo Sp. z o.o., Al. Jerozolimskie 178, Warszawa, tel ,

B U L L D O C K 025 EC

ATLAS SZKODNIKÓW ROŚLIN ROLNICZYCH. Paweł Krystian Bereś, Tomasz Erlichowski, Jacek Piszczek, Grzegorz Pruszyński, Agnieszka Ulatowska

Przestrzegaj etykiety instrukcji stosowania środka ochrony roślin w celu ograniczenia ryzyka dla ludzi i środowiska. SHERPA 100 EC

T A L S T A R 100 EC

Rola entomopatogenicznych nicieni w ograniczeniu liczebności szrotówka kasztanowcowiaczka (Cameraria ohridella)

LEKSYKON UŻYTKOWNIKA W UPRAWACH OGRODNICZYCH

Chowacze w rzepaku: wyzwanie dla plantatorów!

HortiOchrona - system doradczy dla ogrodnictwa

ZWALCZANIE WAśNIEJSZYCH SZKODNIKÓW KUKURYDZY PASTEWNEJ INSEKTYCYDEM PROTEUS 110 OD

K A R A T E Z E O N 050 CS

Najczęściej występujące gatunki szkodników w uprawie marchwi

M O S P I L A N 20 SP

Prawdopodobnie to ostatni owad, który doprowadzi Cię do szaleństwa...

TRADYCYJNA I INTEGROWANA PRODUKCJA WARZYW I INNOWACYJNE METODY ICH PRZECHOWYWANIA. Warsztaty szkoleniowe dla producentów warzyw. Nieborów

M O S P I L A N 20 SP

śmietka kiełkówka śmietka glebowa strąkowiec bobowy

K A R A T E Z E O N 050 CS

M O S P I L A N 20 SP

Metodyka prowadzenia obserwacji występowania chrabąszcza majowego (Melolontha melolontha L.)

Decis MEGA 50 EW: Szybciej do celu. Twoja decyzja. Twój sukces. Al. Jerozolimskie 158, Warszawa,

P R O T E U S 110 OD

WIADOMOŚCI - INFORMACJE - OPINIE

Szkodniki warzyw kapustnych

K A R A T E Z E O N 050 CS

Zał. do pozw. MRiRW nr R-2/2014 h.r. z dnia r.

szkodnikom mówimy: nie!

A C E T A M I P 20 SP

Przestrzegaj etykiety środka ochrony roślin w celu ograniczenia ryzyka dla ludzi i środowiska. MIROS 20 SP

4.1. Rola i sposoby pielęgnacji gleby Chwasty definicja, zagrożenia i pozytywne aspekty występowania Ważniejsze gatunki

K A R A T E Z E O N 050 CS

Pyrinex Supreme 262 ZW. insektycyd chloropiryfos, beta-cyflutryna. Oczywisty wybór!

Przestrzegaj etykiety środka ochrony roślin w celu ograniczenia ryzyka dla ludzi i środowiska PROTEUS 110 OD

INTEGROWANA OCHRONA RZEPAKU PRZED SZKODNIKAMI

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach. Bilogiczna Ochrona Roślin

Przestrzegaj etykiety środka ochrony roślin w celu ograniczenia ryzyka dla ludzi i środowiska AGRIA-DELTAMETRYNA 2,5 EC

K A R A T E Z E O N 050 CS

Posiadacz zezwolenia: Syngenta Polska Sp. z o.o., ul. Szamocka 8, Warszawa, tel.: , fax: KARATE ZEON 050 CS

Szkodniki sadów Barbara Wojtas-Kozieł

WPŁYW NAWADNIANIA I NAWOŻENIA AZOTOWEGO PROSA ODMIANY GIERCZYCKIE NA WYSTĘPOWANIE FITOFAGICZNEJ ENTOMOFAUNY

Pyrinex 480 EC. Szkodzi szkodnikom! insektycyd chloropiryfos

Metodyka integrowanej ochrony cebuli ozimej przed wciornastkiem tytoniowcem

działanie żołądkowe

B U L L D O C K 025 EC

Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci Lindeman, 1888 ssp. communis Uzel, 1895

Stan obecny i potrzeby chemicznej ochrony małoobszarowych upraw roślin sadowniczych w Polsce przed agrofagami

Aktualna sygnalizacja występowania chorób i szkodników wg komunikatu Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa na dzień r.

Ochrona warzyw przed szkodnikami i chorobami: nowości na 2017!

Wykaz środków owadobójczych, roztoczobójczych, gryzoniobójczych oraz zabezpieczających rośliny przed zwierzyną łowną rekomendowanych

S U M I - A L P H A 050 EC

Poczuj szybkość Fastac Active!

AFI MAX 500 EC. Środek przeznaczony do stosowania przez użytkowników profesjonalnych. Pozwolenie MRiRW nr R-49/2018h.r. z dnia r.

HEMIPTERO- I THYSANOPTEROFAUNA KOSTRZEWY CZERWONEJ (FESTUCA RUBRA L.) UPRAWIANEJ NA NASIONA W ZALEŻNOŚCI OD SPOSOBU SIEWU ORAZ ODMIANY

Dursban Delta 200 SC

Zwalczanie szkodników w rzepaku: skuteczne i legalne

Wykaz zoocydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych

Wykaz zoocydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych

Transkrypt:

Materiały ćwiczeniowe do Entomologii Studia niestacjonarne Kierunek: Rolnictwo M. Nietupski

Data... Ćwiczenie 1 Temat: Charakterystyka gromady owadów (Insecta) na przykładzie chrabąszcza majowego (Melolonhta melolontha L.). Morfologia owadów 1. Głowa...... 2. Tułów...... 3. Odwłok...... Morfologia przedstawiciela gromady Ad. 1a. Typy czułków owadów...... 1

cz. nitkowaty cz. buławkowaty cz. pierzasty cz. wachlarzowaty Ad 1b. Narządy gębowe: -gryzący...... Narząd gębowy chrząszcza lub karaczana -kłująco ssący...... 2

Narząd gębowy pluskwiaka Inne typy narządów gębowych...... Ad. 2a. Skrzydła owadów i ich modyfikacje...... skrzydło błoniaste (budowa) 3

Ad. 2b. Odnóża owadów i ich modyfikacje...... noga kroczna noga nośna noga skoczna noga grzebna NOTATKI Zaliczenie ćwiczenia... 4

Ćwiczenie 2 Temat: Rozwój owadów. Szkodniki wielożerne. Data... Rozwój owadów... 1. Typy metamorfozy owadów...... 2. Jaja owadów..... jajo patyczaka pakiet jaj karaczana złoże jaj kuprówki rudnicy 5

3. Larwy owadów...... a). larwy owadów nie przechodzących przeobrażenia (ametabolia)...... larwy owadów bezskrzydłych b) larwy owadów przechodzących przeobrażenie niezupełne (hemimetabolia)...... larwa pluskwiaka larwa szarańczaka 6

c) larwy owadów przechodzących przeobrażenie zupełne (holometabolia)...... -larwa beznoga (apodialna)...... muchówki -larwa skąponoga (oligopodialna)...... pędrak chrabąszcza majowego 7

-larwa wielonoga (polipodialna)...... gąsienice motyli larwa bielinka kapustnika 4. Typy poczwarek...... a) wolna (otwarta)...... poczwarka chrząszcza 8

b).zamknięta...... poczwarka bielinka kapustnika c).bobówka...... poczwarka koziułki SZKODNIKI WIELOŻERNE Gromada: Owady - Insecta Podgromada: Owady uskrzydlone - Pterygotra Rząd: Prostoskrzydłe - Orthoptera Rodzina: Turkuciowate - Gryllotalpidae Gatunek: Turkuć podjadek - Gryllotalpa gryllotalpa L. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... 9

a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania... c) zalecane insektycydy...... imago larwa uszkodzenie Rząd: Chrząszcze - Coleoptera Rodzina: Żukowate - Scarabeidae Gatunek: Chrabąszcz majowy - Melolontha melolontha L.. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy... 10

. a) stadium szkodliwe... b) objawy żerowania...... 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania... c) zalecane insektycydy...... imago pędrak uszkodzenia 11

Rodzina: Sprężykowate - Elateridae Gatunek: Osiewnik rolowiec - Agriotes lineatus L. 1. Morfologia.... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... sprężyk drutowiec uszkodzenie 12

Rząd:Motyle - Lepidoptera Rodzina: Sówkowate - Noctuidae Podrodzina: Rolnice - Agrotinae Gatunek: Rolnica zbożówka - Agrotis segetum (Schiff.) Rolnica tasiemka - Noctua pronuba (L.) Błyszczka jarzynówka - Plusia gamma L. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe......... b) objawy żerowania......... 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania......... b) metody zwalczania......... c) zalecane insektycydy......... 13

rolnica. gąsienica uszkodzenie Rząd: Muchówki - Diptera Rodzina: Komarnicowate - Tipulidae Gatunek: Komarnica błotna - Tipula paludosa Meig. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... 14

imago larwa uszkodzenie NOTATKI Zaliczenie ćwiczenia... 15

Ćwiczenie 3 Temat: Szkodniki wielożerne c.d. Charakterystyka nicieni, pajęczaków i mięczaków Data... Typ: Robaki obłe -Aschelminthes Gromada: Nicienie - Nematoda Rząd: Tylenchidae Gatunek: Niszczyk zjadliwy - Ditylenchus dipsaci (Kühn.) 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) rośliny uszkadzane i objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania......... c) zalecane zoocydy...... nicień uszkodzenia 16

Typ: Robaki obłe -Aschelminthes Gromada: Nicienie - Nematoda Podrodzina: Guzakowate - Meloidogyninae Gatunek: Guzak północny Meloidogyne hapla Chitw. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... d) rośliny uszkadzane i objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania............ c) zalecane zoocydy...... nicień uszkodzenia 17

Typ: Stawonogi - Arthropoda Gromada: Pajęczaki - Arachnoidea Rząd: Roztocze - Acarida Rodzina: Przędziorkowate - Tetranychidae Gatunek: Przędziorek chmielowiec -Tetranychus urticae Koch. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) rośliny uszkadzane objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania..... b) metody zwalczania...... c) zalecane akarycydy...... roztocze uszkodzenie 18

Typ: Mięczaki - Molusca Gromada: Ślimaki - Gastropoda Podgromada: Płucodyszne - Pulmonata Rząd: Trzonkooczne - Stylommatophora Rodzina: Pomrowiowate - Limacidae Gatunek: Pomrowik plamisty Deroceras reticulatum Mull. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) rośliny uszkadzane i objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania... c) zalecane zoocydy...... ślimak uszkodzenie Zaliczenie ćwiczenia... 19

Ćwiczenie 4 Data... Temat: Szkodniki zbóż, roślin motylkowatych, magazynów i przechowalni. SZKODNIKI ZBÓŻ Rząd: Wciornastki (nadrząd: przylżeńce) - Thysanoptera Podrząd: Pokładełkowate - Terebrantia Rodzina: Wciornastkowate - Thripidae Gatunek: Wciornastek zęborogi - Limothrips denticornis Hal. 1. Morfologia............ 2. Cykl rozwojowy............ a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania....... c) zalecane zoocydy...... uszkodzone kłosy zbóż 20

Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe - Homoptera Podrząd: Mszyce - Aphidodea Rodzina: Mszycowate - Aphididae Gatunek: Mszyca czeremchowo-zbożowa - Rhopalosiphum padi (L.) Mszyca zbożowa - Sitobion avenae (F.) 1. Morfologia......... 2. Cykl rozwojowy............... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania............ 4. Próg szkodliwości gospodarczej......... a) optymalny termin zwalczania......... b) metody zwalczania.......... c) zalecane insektycydy............ samica uskrzydlona samica bezskrzydła 21

Rodzina: Skoczkowate - Jassidae Gatunek: Skoczek sześciorek - Macrosteles laevis (Rib.) 1. Morfologia............ 2. Cykl rozwojowy............ a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania.......... c) zalecane insektycydy...... imago uszkodzenie 22

Rząd: Chrząszcze - Coleoptera Rodzina: Stonkowate - Chrysomelidae Gatunek: Skrzypionka zbożowa - Lema melanopus L. 1. Morfologia............ 2. Cykl rozwojowy............ a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania............. c) zalecane insektycydy...... chrząszcz uszkodzenia 23

Rząd: Muchówki - Diptera Rodzina: Niezmiarkowate - Chloropidae Gatunek: Niezmiarka paskowana - Chlorops pumilionis Bjerk. 1. Morfologia............... 2. Cykl rozwojowy............... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania............ 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania......... b) metody zwalczania....... c) zalecane insektycydy......... imago uszkodzenie 24

Gatunek: Ploniarka zbożówka - Oscinella frit L. 1. Morfologia............ 2. Cykl rozwojowy.................. a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania............ 4. Próg szkodliwości gospodarczej......... a) optymalny termin zwalczania......... b) metody zwalczania....... c) zalecane insektycydy......... imago uszkodzenie 25

Gromada: Pajęczaki - Arachnoidea Rząd: Roztocze - Acarida Rodzina: Rozkruszkowate - Acaridae Gatunek: Rozkruszek mączny - Acarus siro (L.) SZKODNIKI MAGAZYNÓW I PRZECHOWALNI 1. Morfologia.................. 2. Cykl rozwojowy............... a) stadium szkodliwe... b) produkty uszkadzane i objawy żerowania............ 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania.................. c) zalecane akarycydy......... rozkruszek 26

Gromada: Owady - Insecta Rząd: Chrząszcze - Coleoptera Rodzina: Ryjkowcowate - Curculinidae Gatunek: Wołek zbożowy - Sitophilus granarius L. 1. Morfologia............... 2. Cykl rozwojowy.................. a) stadium szkodliwe......... b) objawy żerowania............ 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania......... b) metody zwalczania.......... c) zalecane insektycydy...... chrząszcze uszkodzenia 27

Rodzina: Czarnuchowate - Tenebrionidae Gatunek: Trojszyk ulec- Tribolium confusum Duft. 1. Morfologia.................. 2. Cykl rozwojowy............ a) stadium szkodliwe............ b) objawy żerowania............ 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania............. c) zalecane insektycydy......... chrząszcze uszkodzenie 28

Rząd: Motyle - Lepidoptera Rodzina: Omacnicowate - Pyralidae Gatunek: Mklik mączny - Anagasta kűhniella Zell. 1. Morfologia............ 2. Cykl rozwojowy............ a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania............... 4. Próg szkodliwości gospodarczej...... a) optymalny termin zwalczania......... b) metody zwalczania.......... c) zalecane insektycydy...... motyl uszkodzenia Zaliczenie ćwiczenia... 29

Ćwiczenie 5 Data... Temat: Szkodniki roślin motylkowatych Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe - Homoptera Podrząd: Mszyce - Aphidodea Rodzina: Mszycowate - Aphididae Gatunek: Mszyca grochowianka - Acyrthosiphon pisum (Harris) 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... samica uskrzydlona samica bezskrzydła 30

Gatunek: Mszyca burakowa - Aphis fabae Scop. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... samica uskrzydlona samica bezskrzydła 31

Rząd: Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera Rodzina: Tasznikowate - Miridae Gatunek: Zmienik lucernowiec -Lygus rugulipennis Popp. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... zmienik uszkodzenie 32

Rząd: Chrząszcze - Coleoptera Rodzina: Strąkowcowate - Bruchidae Gatunek: Strąkowiec grochowy - Bruchus pisorum L. Strąkowiec bobowy - Bruchus rufimanus Boh. Strąkowiec fasolowy - Acanthoscelides obtectus Say. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy......... 33

Nasiona uszkodzone przez żerujące larwy strąkowców: grochu bobiku fasoli Rodzina: Ryjkowcowate - Curculionidae Gatunek: Pędruś koniczynowy - Apion apricans Hbst. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... 34

chrząszcz uszkodzony kwiatostan i liść Gatunek: Oprzędzik pręgowany - Sitona lineatus L. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... 35

chrząszcz uszkodzenia liści Rząd: Motyle - Lepidoptera Rodzina: Zwójkowate - Tortricidae Gatunek: Pachówka strąkóweczka - Laspeyresia nigricana Steph 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... 36

motyl gąsienica uszkodzenie Zaliczenie ćwiczenia... 37

38

Ćwiczenie 6 Data... Szkodniki roślin okopowych Typ: Robaki obłe - Aschelmintes Gromada: Nicienie - Nematoda Rząd: Tylenchidae Rodzina: Mątwikowate - Heteroderidae Gatunek: Mątwik ziemniaczany - Globodera rostochiensis Woll 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) rośliny uszkadzane i objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane zoocydy...... cysta mątwika uszkodzenie 39

Gatunek: Mątwik burakowy - Heterodera schachtii Schmidt. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) rośliny uszkadzane i objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane zoocydy...... cysta mątwika Gromada: Owady - Insecta Rząd: Chrząszcze - Coleoptera Rodzina: Stonkowate - Chrysomelidae Gatunek: Stonka ziemniaczana - Leptinotarsa decemlineata Say. 1. Morfologia...... 40

... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... chrząszcz uszkodzenie 41

Szkodniki rzepaku Rząd: Chrząszcze - Coleoptera Rodzina: Łyszczynkowate - Nitidulidae Gatunek: Słodyszek rzepakowy - Meligethes aeneus F. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy... chrząszcz uszkodzony pąk 42

Rodzina: Ryjkowcowate - Curculionidae Gatunek: Chowacz podobnik - Ceutorrhynchus assimilis Payk. Chowacz czterozębny - Ceutorrhynchus quadridens Panz. Chowacz galasówek - Ceutorrhynchus pleurostigma Marsh. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... 43

Uszkodzenia: podobnik czterozębny galasówek Rodzina: Stonkowate - Chrysomelidae Gatunek: Pchełka rzepakowa - Psylliodes chrysocephala L. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... 44

b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy... chrząszcz uszkodzenia Rząd: Błonkoskrzydłe - Hymenoptera Rodzina: Pilarzowate - Tenthredinidae Gatunek: Gnatarz rzepakowy - Athalia colibri Christ. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... 45

b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... imago uszkodzenie Zaliczenie ćwiczenia... 46

Ćwiczenie 7 Data... SZKODNIKI WARZYW I SADÓW SZKODNIKI WARZYW Rząd: Muchówki - Diptera Rodzina: Śmietkowate - Anthomyiidae Gatunek: Śmietka cebulanka - Hylemyia antiqua Meig. Śmietka kapuściana - Hylemyia brassicae Bche 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania...... 47

c) zalecane insektycydy...... imago uszkodzenia Rząd: Motyle - Lepidoptera Rodzina: Bielinkowate - Pieridae Gatunek: Bielinek kapustnik - Pieris brassicae L. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... 48

c) zalecane insektycydy...... motyl uszkodzenie Rząd: Muchówki - Diptera Rodzina: Połyśnicowate - Psilidae Gatunek: Połyśnica marchwianka - Psila rosae Fabr. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania... 49

... c) zalecane insektycydy...... uszkodzenie Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe - Homoptera Rodzina: Mączlikowate - Aleurodidae Gatunek: Mączlik szklarniowy - Trialeurodes vaporariorum Westw. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania......... b) metody zwalczania... 50

... c) zalecane insektycydy......... imago uszkodzenie SZKODNIKI SADÓW Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe - Homoptera Rodzina: Miodówkowate - Psyllidae Gatunek: Miodówka jabłoniowa - Psylla mali Schm. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania............... 51

... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy... imago uszkodzenie Nadrodzina: Czerwce - Coccoidea Rodzina: Misecznikowate - Lecaniidae Gatunek: Misecznik śliwowy -Lecanium corni Bché. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... 52

a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy... tarczka z komorą lęgową Rodzina: Tarcznikowate - Diaspididae Gatunek: Skorupik jabłoniowy - Lepidosaphes ulmi (L.) 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... 53

b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy... samice na gałązce Rząd: Chrząszcze - Coleoptera Rodzina: Kistnikowate - Byturidae Gatunek: Kistnik malinowiec - Byturus tomentosus F. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... 54

a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... chrząszcz Rodzina: Ryjkowcowate -Curculionidae Gatunek: Kwieciak jabłkowiec - Anthonomus pomorum L. Kwieciak gruszowiec - Anthonomus piri Koll. Kwieciak malinowiec - Anthonomus rubi Hbst. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania... 55

...... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... chrząszcze uszkodzenia Zaliczenie ćwiczenia... 56

Ćwiczenie 8 Data... SZKODNIKI SADÓW c. d. Rząd: Motyle - Lepidoptera Rodzina: Zwójkowate - Tortricidae Gatunek: Owocówka jabłkóweczka - Cydia pomonella L. Owocówka śliwkóweczka - Laspeyresia funebrana Tr. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... b) metody zwalczania...... 57

c) zalecane insektycydy...... owocówka uszkodzenia Rodzina: Miernikowcowate - Geometridae Gatunek Piędzik przedzimek - Operophthera brumata L. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania... 58

b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... motyl uszkodzenie Rodzina: Brudnicowate - Lymantridae Gatunek: Brudnica nieparka - Lymantria dispar L. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania... 59

c) zalecane insektycydy... motyl Gatunek: Kuprówka rudnica - Euproctis chrysorrhoea L. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... 60

c) zalecane insektycydy...... motyl złoże jaj gniazdo zimowe uszk. Rodzina: Barczatkowate - Lasiocampidae Gatunek: Pierścienica nadrzewka (=Prządka pierścienica) - Malacosoma neustria L. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... 61

motyl złoże jaj uszkodzenie Rodzina: Namiotnikowate - Hyponomeutidae Gatunek: Namiotnik jabłoniowy - Hyponomeuta malinellus Zell. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania...... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... 62

motyl gąsienica uszkodzenie Rząd: Muchówki - Diptera Rodzina: Nasionnicowate - Trypetidae Gatunek: Nasionnica trześniówka - Rhagoletis cerasi L. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... 63

imago uszkodzenie Rząd: Błonkoskrzydłe - Hymenoptera Rodzina: Pilarzowate - Tenthredinidae Gatunek: Owocnica jabłkowa - Hoplocampa testudinea Klug. 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) objawy żerowania......... a) optymalny termin zwalczania...... 64

b) metody zwalczania...... c) zalecane insektycydy...... imago larwa uszkodzenie Typ: Stawonogi - Arthropoda Gromada: Pajęczaki - Arachnoidea Nadrodzina: Szpeciele - Eriophyoidea Gatunek: Wielkopąkowiec porzeczkowy - Cecidophyopsis ribis (Westw.) 1. Morfologia...... 2. Cykl rozwojowy...... a) stadium szkodliwe...... b) rośliny żywicielskie i objawy żerowania..... 65

a) optymalny termin zwalczania... b) metody zwalczania...... c) zalecane zoocydy...... chrząszcze uszkodzenia Zaliczenie ćwiczenia... 66