Nowe modele współpracy miedzy nauką, edukacją a biznesem. Rola przedsiębiorczości w integracji Trójkąta Wiedzy. Dr Daria Gołębiowska-Tataj Szkoła Biznesu Politechniki Warszawskiej Center for Entrepreneurship, University of Michigan
Trójkąt Wiedzy Konceptualizacja nowego podejścia do polityki innowacji opiera się na propozycji Trójkąta Wiedzy (Tataj 2010; Gołębiowska- Tataj 2013). Definiuje on elementy, synergistyczne relacje i dynamiczne procesy tworzenia innowacji. Model opiera się na trzech filarach: nauce, edukacji i biznesie. Innowacyjne sieci zdefiniowane jako Trójkąt Wiedzy obejmują instytucje badawczo-naukowe, tj. instytuty, laboratoria, uniwersytety, oraz różnej wielkości przedsiębiorstwa. Współpracujące ze sobą organizacje realizują wspólnie programy, które integrują działania badawcze, rozwojowe i wdrożeniowe, z programami edukacyjnymi i komercjalizacją.
Przedsiębiorczość brakujące ogniwo Teoria ekonomii i ostatnie wydarzenia pokazują, że wzrost produktywności jest w dużej mierze funkcją innowacji i przedsiębiorczości. Dzięki innowacjom tworzona jest wartość ekonomiczna i społeczna. Jest to wynik synergii połączenia czynników produkcji w procesie wytwarzania dóbr mierzonej przez wielokryteriowy wskaźnik wzrostu produktywności w tradycyjnej ekonometrii (Multi-factor Productivity Indicator). Przedsiębiorczość powoduje, że w momencie wytworzenia innowacji obecny jest podmiot, który pozwala sfinansować wdrożenie innowacji, a w zamian za podjęcie ryzyka oczekuje wysokiego zwrotu z inwestycji.
Sieci innowacji Sieci innowacji obejmują szeroką gamę. Przykładem są sieci Venture Capital, konsorcja Aniołów Biznesu, sieci naukowców, stowarzyszenia branżowe, kluby absolwentów. Sieci te mają różną strukturę: horyzontalną, wertykalną lub transwersalną. Obejmują geograficznie różne obszary i działają lokalnie, regionalnie lub globalnie. Charakteryzują się różnym stopniem łączności i powiązania. Mechanizmami, dzięki którym sieci zmieniają swoje konfiguracje jest proces nakładania się sieci (ang. multilayering) i proces przepływu wiedzy, talentu i kapitału między sieciami (ang. switching). Teoria ekonomii i ostatnie wydarzenia pokazują, że wzrost produktywności jest w dużej mierze funkcją innowacji i przedsiębiorczości.
Wspólnoty Wiedzy i Innowacji 1/2 Pierwsze trzy Wspólnoty zostały wyłonione w konkursie ogoszonym przez Europejski Instytut Innowacji i Technologii w grudniu 2009 roku. W jego wyniku wybrano 3 spośrod 20 propozycji. Climate KIC koncentruje się na obszarze przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatycznym. Składa się z pięciu węzłów zlokalizowanych w Londynie, Zurichu, Berlinie, Paryżu oraz w Randstad. W skład Climat KIC wchodzi też sześć regionalnych centrów wdrożeniowych, z których jedno znajduje się we Wrocławiu. KIC InnoEnergy zajmuje się komercjalizacją przedsięwzięć związanych z produkcją i dystrybującą zrównoważonej energii. Centra kolokacji to Karlsruhe, Grenoble, Eindhoven/Leuven, Barcelona, Sztokholm, a także Kraków, który w połączeniu z aglomeracją górnośląską prowadzić będzie projekty związane z technologiami czystego węgla. EIT ICT Labs realzuje przedsięwzięcia wokół komercyjnych możliwości związanych z rozwojem społeczeństwa informacyjnokomunikacyjnego. Jej węzły kolokacji znajdują się w Berlinie, Eindhoven, Helsinkach, Paryżu i Sztokholmie.
Wspólnoty Wiedzy i Innowacji 2/2 Wspólnoty Wiedzy i Innowacji to zintegrowane konsorcja, w skład których wchodzą uniwersytety, ośrodki badawcze oraz innowacyjne przedsiębiorstwa. Wspólnoty posiadają osobowość prawną i efektywną strukturę zarządczą. Każda Wspólnota zorganizowana jest jak galaktyka wokół kilku węzłów kolokacji. Węzły przypominają uniwersytecki kampus i zwykle są częścią przemysłowego klastra. Kolokacja umożliwia naturalną mobilność studentów i doktorantów między akademią a przemysłem i prowadzi do dynamicznego rozwoju przedsiębiorczości. W wyniku bezpośredniej interacji i współpracy naukowców, przedsiębiorców, menadżerów we Wspólnotach powstawać będą nowe firmy, technologie i projekty dla przemysłu oraz wykształcone zostanie kolejne pokolenie przedsiębiorczych europejczyków.
Europejski Instytut Innowacji i Technologii Średni roczny budżet każdej ze Wspólnot waha się między 50 a 100 mln EUR (docelowo do 400 mln EUR). Z tej kwoty EIT zapewnia zaledwie 25% finansowania. Pozostałe 75% to fundusze alokowane przez partnerów konsorcjów: prywatny biznes, uniwersytety, ośrodki badawcze, jednostki samorządowe. Eksperymentalny charakter EIT i powołanych przez niego Wspólnot Wiedzy i Innowacji został pozytywnie oceniony (EC 2011; Technopolis 2011). W nowej perspektywie budżetowej Instytut dostanie pod zarządzanie fundusze w wysokści 2,4 miliarda EUR czyli 3,5% budżetu całego programu Horyzont 2020.
Kolejne Wspólnoty Wiedzy i Innowacji W planach jest powołanie kolejnych pięciu Wspólnot. W 2014 - konsorcja związane ze zdrowiem i starzeniem się społeczeństwa (ang. Innovation for healthy living and active aging), oraz zrównoważonym wydobyciem, przetwórstwem, recyclingiem i substytucją zasobów naturalnych (ang. Raw Materials - sustainable exploration, extraction, processing, recycling and substitution). W 2016 r. - Wspólnoty w obszarach zaawansowanej produkcji (ang. value-added manufacturing), oraz związanych ze zrównoważonym łańcuchem dostaw w sektorze rolno-spożywczym (ang. Food4Future - sustainable supply chain from resources to consumers). W 2018 - Wspólnota działająca w obszarze transportu miejskiego i mobilności (ang. Urban Mobility).
Kontakt: daria.tataj@gmail.com Więcej informacji http://eit.europa.eu http://www.climate-kic.org http://www.kic-innoenergy.com http://www.eitictlabs.eu Gołębiowska-Tataj D., Kierunki Rozwoju Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii, w: Raport o Innowacyjności Gospodarki Polski 20012 r. (red. T. Baczko), PAN, Warszawa, 2013. Gołębiowska-Tataj D., Entrepreneurial Innovation Networks. Knowledge Triangle and Emerging Business Models. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2013. Tataj, D., Europejski Instytut Innowacji i Technologii: eksperyment w Trójkącie Wiedzy, w: Raport o Innowacyjności Gospodarki Polski 2009 r. (red. T. Baczko), PAN, Warszawa, 2010.