Biurowiec niskoenergetyczny i pasywny w Parku Naukowo-Technologicznym Euro-Centrum w Katowicach 1. Ogólny opis przedsięwzięcia Budynki pasywne wykazują zdecydowanie mniejsze zapotrzebowanie na energię niż budynki tradycyjne. Dzięki temu maleją koszty ogrzewania i zaopatrzenia w energie elektryczną. Niewielkie zapotrzebowanie na ciepło pozwala zmniejszyć emisje szkodliwych gazów do atmosfery i tym samym chronić środowisko naturalne. Ponadto wykorzystanie alternatywnych źródeł energii w tego typu budynkach pozwala na uniknięcie problemów zwiazanych z zanieczyszczeniem środowiska przez źródła niskiej emisji. Budownictwo pasywne jest propagowane na terenie całej Europy. Jednym z przykładów takiego rozwiazązania jest niskoenergetyczny biurowiec pasywny w Parku Naukowo-Technologicznym Euro-Centrum. Budynek posiada konstrukcję żelbetową, 5 kondygnacji oraz powierzchnię 8100 m2, przy czym powierzchnia socjalno-biurowa zajmuje 5500 m2, pozostała powierzchnia to laboratoria. Ściany budynku izolowane są styropianem o grubości 30 cm, pomieszczenia biurowe znajdują się w obwodzie budynku, co zapewnia maksymalną ilość światła dziennego. Budynek charakteryzuje się zużyciem energii na cele grzewcze na poziomie 15 kwh/m2/rok. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 35,8 mln złotych, przy czym koszt za m2 powierzchni pasywnej ukształtował sie na poziomie 3700 zł. W 2012 roku konstrukcja została wyróżniona w konkursie Innowator Śląska, a w 2013 roku zdobyła nagrodę European Green Building Award. Z zasobów dostępnych w budynku mogą korzystać firmy technologiczne, które prowadzą działalność badawczą, rozwojową lub innowacyjną, głównie przedsiębiorstwa prowadzące działalność w zakresie poszanowania energii, odnawialnych źródeł energii oraz nowoczesnych technologii informatycznych.
W budynku swoją siedzibę ma już kilka firm, w tym Pracownia Projektowa Euro-Centrum zajmująca się kompleksowymi rozwiązaniami dotyczącymi projektowania i budowy domów pasywnych i energooszczędnych. Budynek oferuje użytkownikom również nowoczesne laboratoria które przeznaczone są do badań związanych z alternatywnymi źródłami energii i energooszczędnością, w tym: - Laboratorium procesów w budownictwie energooszczędnym, przeznaczone do prowadzenia testów na materiałach budowlanych pod kątem ich odporności na czynniki klimatyczne, korozję lub szybkość starzenia. - Laboratorium właściwości cieplnych budynków, umożliwiające gruntowną diagnostykę budynku, m.in. pod względem występowania mostków termicznych, szczelności, poziom hałasu czy natężenia światła. - Laboratorium inteligentnych sieci energetycznych w którym będą testowane, integrowane i zarządzane systemy energetyczne budynku, znajdujące się również w kilkunastu innych lokalizacjach niż Katowice. Rozproszona struktura tego laboratorium, będącego sercem systemu oraz rozproszone po Polsce południowej lokalizacje kontrolno-pomiarowe umożliwią diagnostykę i monitoring pracy sieci i urządzeń pod kątem emisji zakłóceń do sieci i odporności na zakłócenia w sieci; zwiększenia efektywności użytkowania energii elektrycznej; diagnostyki i kontroli warunków i sposobu przyłączenia do sieci rozproszonych źródeł i magazynów energii elektrycznej; projektowania układów kompensacji mocy biernej i filtracji zakłóceń; diagnostyki i pomiaru mocy biernej, opracowanie i wdrożenie specjalistycznego oprogramowania dla potrzeb energetyki rozproszonej; projektowanie i uruchamianie układów monitorowania jakości energii i przepływów energii. - Stacja klimatyczno-meteorologiczna, usytuowana na dachu budynku pasywnego, pozwala monitorować warunki atmosferyczne dla funkcjonowania budynku. Szczególną wagę, ze względu na rodzaj urządzeń zainstalowanych na budynku, przywiązuje się do pomiarów promieniowania słonecznego oraz sporządzania jego bilansu. Zebrane i gromadzone dane stanowią przydatny materiał dla oceny warunków klimatycznych, wspomagających właściwy dobór instalacji OZE, nie tylko dla budynku pasywnego, ale również dla innych obiektów w okolicy.
Budynek pasywny w Parku Naukowo-Technologicznym Euro-Centrum dysponuje również nowoczesnym Data Center, które - dzięki wykorzystaniu zaawansowanych technologii i urządzeń - umożliwi gromadzenie danych oraz ich przetwarzanie. Infrastruktura Data Center składa się z pomieszczeń wyposażonych we właściwe instalacje gwarantowanego zasilania, klimatyzacji, ochrony dostępu i całodobowego nadzoru przez system BMS. Data Center posiada certyfikat Uptime Institute Tier III, potwierdzający wysokie standardy bezpieczeństwa, niezawodności i dostępności. Data Center będzie również świadczyć usługi kolokacji serwerów, wynajęcia serwerów wirtualnych, udostępnienia oprogramowania, akwizycji i przechowywania danych, archiwizacji danych, utrzymania zasobów i administracji zasobami, utrzymania kompletnego centrum przetwarzania danych dla wyodrębnionego klienta, oprogramowanie ERP w trybie SaaS, utrzymania zapasowego lub współbieżnego centrum przetwarzania danych. 2. Zastosowane rozwiązania techniczno-budowlane W przypadku rozwiazań konstrukcyjnych zastosowano między innymi: - Układ słupowo-płytowy - Izolacje ścian styropianem o grubości 30 cm - Przeszklone centrum budynku zapewniające maksymalną ilość światła dziennego - Automatyczne żaluzje fasadowe zatrzymujące nadmierne przenikanie promieni słonecznych i zabezpieczające pomieszczenia przed nagrzaniem - Okna o potrójnym oszkleniu i wysokich właściwościach izolacyjnych osiagajace wspólczynnik przenikania na poziomie 0,7. 3. Zastosowane rozwiązania instalacyjno-techniczne W budynku zainstalowano szereg urządzeń, których celem jest zaopatrzenie budynku w energię oraz gospodarowanie energią. W skład instalacji budynku wchodzą: - Sondy geotermalne umieszczone w pionowych odwiertach na głębokości ok. 50 m (łączna długość odwiertów wynosi 4 km), które stanowią dolne źródło ciepła dla pomp ciepła.
- 6 pomp ciepła, ogrzewających budynek poprzez podnoszenie temperatury wody w instalacji i przekazywanie jej do systemu stropów grzewczo-chłodzących BKT. Moc grzewcza pomp wynosi 256,8 kw. Moc chłodnicza 186,9 kw. - 10 kolektorów słonecznych (próżniowych) umieszczonych na dachu budynku wykorzystujących energię promieniowania słonecznego do ogrzewania wody w zbiornikach akumulacyjnych. - 3 układy paneli fotowoltaicznych: panele dachowe 231 modułów, zamontowanych w układzie klasycznym pod kątem 30 st. oraz panele na elewacjach 108 modułów pionowych i 80 modułów w pasach międzyokiennych. Moc całej instalacji fotowoltaicznej to 107 kwp, co wystarczy na pokrycie rocznego zapotrzebowania na energię systemów technologicznych budynku, a więc ogrzewanie, chłodzenie i wentylację.
- System dwuosiowych trackerów fotowoltaicznych, czyli 3 systemy nadążne z zainstalowanymi 36 modułami, podążające za pozornym ruchem Słońca. - Wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną dostarczającą świeże powietrze do wszystkich pomieszczeń budynku dla zapewnienia optymalnego komfortu. - System odzyskiwania ciepła w centrali wentylacyjnej (rekuperator), pozwalający odzyskać 80 proc. energii cieplnej z wywiewanego powietrza. - nstalację chłodu technologicznego, dostosowującą temperaturę wnętrz do wymogów pomieszczeń laboratoryjno-wdrożeniowych. - System zarządzania budynkami BMS, pozwalający na integrowanie i zarządzanie instalacjami z jednego miejsca oraz kontrolowanie parametrów pracy poszczególnych urządzeń. 4. Źródła i sposób finansowania Projekt Utworzenie Parku Naukowo-Technologicznego Euro-Centrum rozwój i zastosowanie nowych technologii w obszarze poszanowania energii i jej odnawialnych źródeł jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, (Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 5.3) 5. Założenia finansowo-ekonomiczne Budynek pasywny Euro-Centrum spełnia wymogi dotyczące tego typu konstrukcji zarówno pod względem technicznym, jak i ekonomicznym. Budynek, zgodnie z założeniami, zużywa zaledwie 12,5 proc. energii z tej wartości, która byłaby zużywana podczas eksploatacji analogicznego budynku tradycyjnego. Budynek został oddany do użytku w lutym 2014 roku, dlatego ewentualne kalkulacje rzeczywistego zużycia energii będzie można prowadzić dopiero za kilka miesięcy. 6. Struktura organizacyjno-zarządcza Utworzenie Parku Naukowo-Technologicznego Euro Centrum rozwój i zastosowanie nowych technologii w obszarze poszanowania energii i jej odnawialnych źródeł realizowany jest w ramach Osi Priorytetowej 5: Dyfuzja innowacji, Działanie 5.3: Wspieranie Ośrodków Innowacyjności Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka i finansowany ze środków Unii Europejskiej oraz środków budżetu Państwa. 7. Napotkane problemy Inwestycje przebiegały bez problemów i zostały zrealizowane w planowanym terminie. Zarówno zleceniodawca, jak i wykonawcy nie zanotowali problemów w realizacji inwestycji czy pozyskiwaniu środków na inwestycję. Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Planergia Sp. z.o.o.