Przygotowanie uczniów szkół zawodowych do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Materiały pomocnicze dla nauczycieli Andrzej Zych Szczecin 2006 r.
Spis treści I. Wstęp... II. Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe... III. Zadania egzaminacyjne na część pisemną egzaminu... III.1. Zadania na egzaminach zawodowych... III.2. Operacjonalizacja wymagań egzaminacyjnych... IV. Zadania egzaminacyjne na część praktyczną egzaminu... IV.1. Przykład zadania na egzamin na poziomie robotnika... IV.2. Przykład zadania na egzamin na poziomie technika... V. Literatura... 2 3 6 6 9 12 12 15 18 1
I. Wstęp Jedną z podstawowych cech systemu egzaminów zewnętrznych jest postawienie każdego ucznia w jednakowych warunkach egzaminowania. Każdy egzaminowany ma stworzone identyczne warunki egzaminu zna wymagania egzaminacyjne, pracuje samodzielnie, rozwiązuje zadania zawarte w arkuszach egzaminacyjnych takich samych w całym kraju. Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe zwany egzaminem zawodowym jest formą oceny poziomu opanowania wiadomości i umiejętności z zakresu danego zawodu, ustalonych w standardach wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Egzamin składa się z dwóch części, pisemnej i praktycznej. W arkuszach egzaminacyjnych na część pisemną znajdują się zadania zamknięte, gdzie zdający wybiera jedną z 4 podanych odpowiedzi te zadania są sprawdzane automatycznie, czytnikiem komputerowym. W arkuszach egzaminacyjnych na cześć praktyczną, na poziomie zawodów robotniczych znajdują się zadania typu próba pracy, a w arkuszach egzaminacyjnych na poziomie technika znajduje się zadanie egzaminacyjne polegające na opracowaniu projektu, realizacji określonych prac i w części zawodów na dodatkowym wykonaniu zadania typu próba pracy. Jeżeli uczeń/ słuchacz zda egzamin otrzyma dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Ponadto na wniosek może otrzymać Europas - Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe. Suplement sporządzony jest na podstawie opisu kwalifikacji absolwenta i zawiera wykaz uzyskanych kompetencji zawodowych. Suplement posiada strukturę, która jest taka sama w całej Unii Europejskiej. Europass - Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe nie zastępuje oryginału dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, ani też nie uprawnia do formalnego uznania dyplomu przez instytucje w innych krajach, ale ułatwia posiadaczom poruszanie się po europejskim rynku pracy. Wydaje się, że przystąpienie uczniów i słuchaczy do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje jest bardzo istotne dla ich przyszłej kariery zawodowej. W związku z tym szkoła powinna przygotować uczniów do tego egzaminu, tak aby zakończył się sukcesem. Przedstawione materiały powinny pomóc w opracowywaniu zadań egzaminacyjnych, które mogą służyć zarówno do przygotowywania egzaminów próbnych, jak również do modernizacji procesu kształcenia zawodowego. 2
II. Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe Struktura egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Część I zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie Etap pisemny Zdający rozwiązuje test zawierający 50 zadań zamkniętych Część II zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą Zdający rozwiązuje test zawierający 20 zadań zamkniętych Czas trwania 120 minut + 30 minut Etap pisemny Etap praktyczny obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem (tematami) Zdający wykonuje jedno zadanie egzaminacyjne i oceniany jest przez trzy osobowy zespół egzaminatorów prowadzących obserwację (egzamin na poziomie robotniczym) Zdający opracowuje zadanie egzaminacyjne i oceniany jest przez egzaminatora na podstawie rozwiązania przedstawionego na arkuszu egzaminacyjnym (na poziomie technika). W przypadku niektórych zawodów zdający wykonuje określone prace i oceniany jest przez egzaminatorów. Czas trwania 180 do 240 minut Etap pisemny egzaminu zawodowego Etap pisemny egzaminu zawodowego składa się z dwóch części i przeprowadzany jest poprzez rozwiązanie testu wielokrotnego wyboru z jedną odpowiedzią poprawną. Części I (50 zadań) zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w danym zawodzie zawartych (zgrupowanych) w trzech obszarach wymagań: 1. Czytanie ze zrozumieniem informacji przedstawionych w formie opisu, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznej i technologicznej; 2. Przetwarzanie danych liczbowych i operacyjnych, 3. Bezpieczne wykonywanie zadań zawodowych zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. 3
Części II (20 zadań) zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą zawartych (zgrupowanych) w dwóch obszarach: 1. Czytanie ze zrozumieniem informacji przedstawionych w formie opisu, instrukcji, tabeli, wykresu, 2. Przetwarzanie danych liczbowych i operacyjnych. Etap praktyczny egzaminu zawodowego dla absolwentów techników (i techników uzupełniających oraz szkół policealnych prowadzących kształcenie w zawodach innych niż zasadnicze szkoły zawodowe) Etap praktyczny egzaminu zawodowego po technikum (technikum uzupełniającym i szkołach policealnych prowadzących kształcenie w zawodach innych niż zasadnicze szkoły zawodowe) sprawdza umiejętności rozwiązywania przez absolwentów typowych problemów zawodowych o charakterze łączenia teorii z praktyką. Właściwe dla zawodu umiejętności sprawdzane w tym etapie, związane są z zadaniem o treści ogólnej ustalonym w standardach wymagań egzaminacyjnych dla każdego zawodu. Etap praktyczny egzaminu zawodowego polega na wykonaniu zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym i - w zależności od zawodu, którego dotyczy egzamin - obejmuje: 1. Opracowanie projektu realizacji określonych prac, albo 2. Opracowanie projektu realizacji określonych prac i wykonanie określonej pracy lub prac na stanowisku egzaminacyjnym wyposażonym zgodnie ze standardami wymagań będącymi podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w danym zawodzie, zwanych pracą egzaminacyjną. Zadanie egzaminacyjne opracowane na podstawie zadania o treści ogólnej sformułowanego w standardzie wymagań egzaminacyjnych dla zawodu umożliwi sprawdzenie większości umiejętności ujętych w standardzie wymagań dla zawodu, tj. sprawdzi czy zdający potrafi: 1) analizować dokumentację i na jej podstawie dobierać technologie, metody i techniki wykonania lub wytwarzania oraz dobierać narzędzia, maszyny i urządzenia do określonej technologii, metod i technik wykonania lub wytwarzania obiektu lub produktu, 2) dobierać metody, techniki i urządzenia do kontroli wielkości parametrów właściwych, dla półproduktów, wyrobów lub obiektów; 3) opracowywać projekty (np. w formie schematów blokowych) przebiegu procesu wykonania lub wytwarzania obiektu lub produktu, 4) określać warunki eksploatacji dla wyrobów lub obiektów w zależności od ich właściwości na podstawie dokumentacji, 5) opracowywać harmonogramy lub kosztorysy prac realizowanych w procesie wytwarzania oraz, w przypadku, gdy zakres egzaminu w danym zawodzie obejmuje również wykonanie określonych prac: 4
1) wykonywać określone prace z zakresu technologii wytwarzania, 2) przeprowadzić ocenę jakości wykonanych prac. W zadaniu egzaminacyjnym opisana jest konkretna sytuacja zawodowa (założenia do projektu - dane techniczne i organizacyjne), przedstawione są wymagania dotyczące tego, co powinien zawierać opracowany przez zdającego. Etap praktyczny egzaminu zawodowego dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych (i szkół policealnych prowadzących kształcenie w tych samych zawodach, w których kształcą zasadnicze szkoły zawodowe) Etap praktyczny egzaminu zawodowego dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych (i szkół policealnych kształcących w tych samych zawodach, w których kształcą zasadnicze szkoły zawodowe) polega na wykonaniu zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym, na stanowisku egzaminacyjnym wyposażonym zgodnie ze standardami wymagań będącymi podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w danym zawodzie. Podczas tego etapu absolwent musi wykazać się umiejętnościami praktycznymi zakresie: 1. Planowania czynności związanych z wykonaniem zadania, obejmujących sporządzenie planu działania i wykazu niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno - pomiarowego, narzędzi oraz wykonanie niezbędnych obliczeń, rysunków lub szkiców pomocniczych. 2. Organizowania stanowiska pracy polegającego na: - zgromadzeniu i rozmieszczeniu na stanowisku pracy materiałów, narzędzi, urządzeń i sprzętu zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, - sprawdzeniu stanu technicznego maszyn, urządzeń i sprzętu, - dobraniu odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej. 3. Wykonania zadania praktycznego z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. 4. Prezentowania efektu wykonanego zadania. Zdający zdał egzamin zawodowy, jeżeli uzyskał: 1) z etapu pisemnego: z części pierwszej co najmniej 50% punktów możliwych do uzyskania, z części drugiej co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania, 2) z etapu praktycznego - co najmniej 75% punktów możliwych do uzyskania. Wynik egzaminu zawodowego ustala okręgowa komisja egzaminacyjna. Wynik ten jest ostateczny. Absolwent, który zda egzamin zawodowy, otrzymuje dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe wydany przez okręgową komisję egzaminacyjną. 5
III. Zadania egzaminacyjne na część pisemną egzaminu III.1. Zadania na egzaminach zawodowych Na części pisemnej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe występują zadania zamknięte. Zadania zamknięte są zadaniami z przygotowanymi, gotowymi odpowiedziami. W procesie testowania uczeń dokonuje wyboru odpowiedzi. Oczywiście niejednokrotnie musi przedtem dokonać analizy, przeprowadzić obliczenia, działania. Spośród tego rodzaju zadań mogą wystąpić następujące ich rodzaje: zadania typu prawda-fałsz, zadania typu na dobieranie, zadania typu wielokrotnego wyboru. Zadania typu prawda-fałsz raczej nie wystąpią na egzaminie zawodowym, wiec zostaną pominięte w tym materiale. Zadania typu na dobieranie są zadaniami zamkniętymi, wymagającymi od ucznia poprawnego zestawienia ze sobą dwóch lub informacji (najczęściej pojęć, liczb, zestawień). Zadania te dzielą się na: zadania na przyporządkowanie, zadania na klasyfikowanie, zadania na uporządkowanie. Zadania wielokrotnego wyboru są zadaniami zamkniętymi wymagającymi od ucznia wybrania jednej lub większej liczby odpowiedzi spośród kilku podanych w zadaniu. Odpowiedziami mogą być wyrazy, zdania, zwroty, wyrażenia, symbole rysunki. Itp. Zadania te dzielą się na: zadania z jedną odpowiedzią prawdziwą, zadania z jedną odpowiedzią fałszywą, zadania z najlepszą odpowiedzią, zadania ze zmienną liczba odpowiedzi. Na egzaminach zawodowych wystąpią raczej wyłącznie zadania z jedna odpowiedzią prawdziwą i ewentualnie z jedną odpowiedzią fałszywą. Poniżej przedstawiono kilka przykładów zadań. 6
1. Przykłady zadań na dobieranie. a) na uporządkowanie, Zadanie ma na celu sprawdzenie czy uczeń potrafi wymienić zasady bhp podczas wykonywania pracy. Spośród wymienionych zasad bhp podaj te, które wpływają na zmniejszenie zagrożeń urazem lub wypadkiem podczas wykonywania prac ślusarskich: a) zasada zachowania ostrożności podczas wykonywania pracy, b) zasada powszechnego stosowania rękawic ochronnych, c) zasada spokojnego wykonywania pracy, d) zasada stosowania narzędzi zgodnie z ich przeznaczeniem, e) zasada stosowania okularów ochronnych podczas wykonywania prac ślusarskich. Trzy podstawowe zasady podano w odpowiedzi: A. a), b), c). B. b), c), d). C. c), d), e). D. a), c), d). b) na przyporządkowanie, Zadanie ma na celu sprawdzenie czy uczeń potrafi przyporządkować nośniki rodzajom energii Przykład 1 Przyporządkuj nośnik do rodzaju energii: Oznaczenie Nazwa nośnika Oznaczenie Rodzaj energii nośnika rodzaju energii 1 Węgiel kamienny a jądrowa 2 Uran b cieplna 3 Promienie słoneczne c mechaniczna d elektryczna e promieniowania Przyporządkowanie jest prawidłowe w przypadku: A. 1a, 2b, 3d. B. 1b, 2c, 3e. C. 1b, 2a, 3e. D. 1b, 2e, 3a. 7
Przykład 2 Zadanie ma na celu sprawdzenie czy uczeń potrafi zaplanować trasowanie różnych przedmiotów na podstawie dokumentacji warsztatowej Zaplanuj kolejne czynności konieczne do wytrasowania sześciokąta, zgodnie z poniższym rysunkiem. Kolejność czynności powinna być następująca: B. Trasowanie osi, punktowanie środka sześciokąta, trasowanie koła o średnicy Φ30, trasowanie cyrklem wierzchołków sześciokąta, trasowanie boków sześciokąta. C. Punktowanie środka sześciokąta, trasowanie koła o średnicy Φ30, trasowanie cyrklem wierzchołków sześciokąta, trasowanie boków sześciokąta. D. Trasowanie osi, trasowanie koła o średnicy Φ30, trasowanie cyrklem wierzchołków sześciokąta, trasowanie boków sześciokąta. E. Trasowanie osi, trasowanie koła o średnicy Φ30, trasowanie boków sześciokąta c) Na klasyfikację. Zadanie ma na celu sprawdzenie czy uczeń potrafi sklasyfikować maszyny energetyczne Maszyny energetyczne (bez elektrycznych) możemy podzielić na: A. Objętościowe i przepływowe. B. Parowe i spalinowe. C. Energetyczne cieplne, Energetyczne ciśnieniowe. D. Kotły i silniki parowe. 2. Przykłady zadań wielokrotnego wyboru: Zadanie ma na celu sprawdzenie czy uczeń potrafi podać przykłady przemiany energii. 8
Przykład 1 Przy spalaniu paliwa w silniku spalinowym zachodzą następujące przemiany energetyczne: A. Przemiana energii chemicznej w cieplną i cieplnej w mechaniczną. B. Przemiana energii cieplnej w mechaniczną. C. Przemiana energii chemicznej w mechaniczną i cieplnej w elektryczną. D. Przemiana energii cieplnej w mechaniczną i cieplnej w elektryczną. Przykład 2 Zadanie ma na celu sprawdzenie czy uczeń potrafi obliczyć ciśnienie w zbiorniku. Ciśnienie na dnie zbiornika napełnionego do wysokości 1metra wodą będzie wynosić: (przyjmij przyspieszenie ziemskie 10 m/s 2 ). A. p = 10 Pa, B. p = 100 Pa, C. p = 1000 Pa, D. p = 10 000 Pa III.2. Operacjonalizacja wymagań egzaminacyjnych Przed opracowywaniem zadań pisemnych (testów pisemnych) wymagania określone w standardzie egzaminacyjnym powinny zostać zoperacjonalizowane, to znaczy uszczegółowione i przekształcone w sytuacje pomiarowe. Powinno się więc je rozpisać na kilka konkretnych czynności, które można sprawdzić za pomocą zadania testowego. Czynności mogą być podane w postaci celów. W informatorze podano przykłady tej czynności. Przykład takiego zoperacjinalizowania, dla zawodu technik mechanik podano poniżej (przykład zaczerpnięty z informatora). 1.8. Rozróżniać elementy układów hydraulicznych i pneumatycznych, czyli: rozróżniać i rozpoznawać elementy układów hydraulicznych na podstawie oznaczeń i symboli graficznych, rozróżniać i rozpoznawać elementy układów pneumatycznych na podstawie oznaczeń i symboli graficznych. Wymaganie egzaminacyjne (punkt 1.8.) zostało rozpisane na dwa cele zapisane w formie operacyjnej. W tych dwóch celach są oczywiście dwie czynności (rozróżniać i rozpoznawać), co przy konstruowaniu zadania może stwarzać pewne problemy. Po prostu sprawdzenie, czy uczeń potrafi rozróżniać będzie inne niż sprawdzenie, czy uczeń potrafi rozpoznawać. 9
Dla tego wymagania w informatorze znajduje się następujące zadanie. Przykładowe zadanie 8. Który z symboli przedstawia przyrząd do pomiaru ciśnienia? Jest to więc zadanie na rozpoznawanie. W drugim etapie powinno się określić dla każdej czynności (celu) kategorie taksonomiczną (obecnie powszechna jest taksonomia ABC wg B. Niemierki). W większości przypadków kategoria taksonomiczna jest oczywista. Istnieją jednak przypadki, dla których nie zawsze jest to oczywiste. Np. czy dany cel jest kategorii A, czy B. Czy kategorii C, czy D. Od kategorii taksonomicznej zależy rodzaj zadania testowego. Dla tego samego celu inne zadania opracowane zostanie jeżeli posiada on kategorię C, a inne jeżeli kategorię D (w drugim przypadku zadanie będzie trudniejsze). Poniżej przedstawiona jest tabela: Taksonomia celów poznawczych: Poziom Kategoria Czynności ucznia A. W tej kategorii uczeń powinien: wymienić, Zapamiętanie podać, dokonać podziału, wskazać, nazwać, wiadomości pokazać, rozróżnić, podać definicję, rozpoznać Wiadomości Umiejętności (w testach można sprawdzić umiejętności intelektualne. Natomiast umiejętności praktyczne tylko niektóre) B. Zrozumienie wiadomości C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych D. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych W tej kategorii uczeń powinien: omówić, opisać, scharakteryzować, zidentyfikować, objaśnić, przyporządkować, dobrać, ocenić, porównać, W tej kategorii uczeń powinien: obliczyć, zaplanować, zaprojektować, dobrać, opracować, skonstruować, W tej kategorii uczeń powinien wykonywać czynności takie jak w kategorii C (tylko trudniejsze), ponadto: dokonać analizy, syntezy, wyciągnąć wnioski, diagnozować, prognozować, udowodnić 10
Kolejne etapy postępowania przy opracowywaniu zadań na egzamin pisemny przedstawiono poniżej: 1. Uszczegółowienie wymagania ze standardu egzaminacyjnego i przyporządkowanie kategorii taksonomicznej. 1.7. Określać przyczyny i rodzaje korozji elementów konstrukcyjnych, czyli: Lp. Czynność sprawdzana Uczeń powinien: Kategoria taksonomiczna 1.7.1. Podać główną przyczynę korozji konstrukcji stalowych A pracującej na wolnym powietrzu 1.7.2. Wskazać rodzaj korozji mający wpływ na wytrzymałość A konstrukcji Wymaganie egzaminacyjne zostało więc uszczegółowione poprzez utworzenie dwóch szczegółowych celów kształcenia z podaniem kategorii taksonomicznej. 2. Zadanie testowe do celu 1.7.2. może być następujące: Wskaż rodzaj korozji, który jest najbardziej niebezpieczny dla konstrukcji nośnych. A. Powierzchniowa. B. Międzykrystaliczna. C. Miejscowa. D. Równomierna. (jest to zadanie testowe nr 17 z egzaminu na etap pisemny, z czerwca 2006, w zawodzie technik mechanik) 11
IV. Zadania egzaminacyjne na część praktyczną egzaminu Procesowi przygotowania uczniów do części praktycznej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowego sprzyjać będzie umiejętność opracowywania zadań egzaminacyjnych oraz przeprowadzania egzaminów próbnych. Ponadto warto tego typu zadania opracowywać i wykorzystywać w sprawdzianach, za które będzie ocena oraz sprawdzianach, które mogą być oceniane samodzielnie przez uczniów. Obecnie zadania na etap praktyczny na poziomie robotnika i technika są rożne. Na poziomie robotnika jest to test praktyczny próba pracy, a na poziomie technika jest to zadanie projektowe rozwiązywane na arkuszach egzaminacyjnych (przy czym w niektórych zawodach na poziomie technika występuje cześć polegająca na samodzielnym wykonaniu pracy przez ucznia tzw. próba pracy). Poniżej podano przykłady zadania typu próba pracy (na poziom robotnika) oraz zadania projektowego (uproszczonego) opracowanego w strukturze zadania egzaminacyjnego (na poziom technika). IV.1. Przykład zadania na egzamin na poziomie robotnika Zadanie praktyczne typu próba pracy poziom robotnika. Test praktyczny do jednostki modułowej Wytwarzanie prostych części maszyn i urządzeń precyzyjnych Temat zadania: Wykonanie pokrywy z blachy Podczas wykonywania prac z zakresu montażu dostałeś polecenie wykonania pokrywy z blachy. Pokrywa powinna być wykonana z blachy stalowej o grubości 3 mm. Przed zamontowaniem przyspawane będą zawiasy i uchwyt do zamykania, a następnie całość pomalowana. 12
W trakcie realizacji prac uczeń powinien wykonać: plan pracy, spis niezbędnych narzędzi i urządzeń, wykaz przyrządów pomiarowych, określić ich zakresy pomiarowe, wykaz niezbędnych materiałów pomocniczych, pokrywę, ocenę jakości. Czas na wykonanie zadania wynosi 240 minut. Kryteria oceniania: za poprawnie sporządzony plan pracy (1 pkt.), za przygotowanie wykazu narzędzi (1 pkt.), za przygotowanie wykazu przyrządów pomiarowych (1 pkt.), za przygotowanie wykazu materiałów pomocniczych (1 pkt.), za prawidłową organizację stanowiska pracy (1 pkt.), za prawidłową kolejność wykonywanych prac (1 pkt.), za prawidłowe wykorzystanie narzędzi (1 pkt.), za prawidłowe wykorzystanie przyrządów pomiarowych (1 pkt.), za stosowanie poprawnych technik pracy (1 pkt.), za wykonane pomiary (3 pkt), za zgodność z rysunkiem wykonanego detalu (6 pkt), za uporządkowanie stanowiska pracy, wyczyszczenie używanych narzędzi i urządzeń (1 pkt.). 13
Karta odpowiedzi Do testu praktycznego Wytwarzania prostych części maszyn i urządzeń precyzyjnych Temat zadania: Wykonanie pokrywy z blachy Imię i nazwisko:... Plan pracy:... Wykaz niezbędnych narzędzi i urządzeń:.. Wykaz przyrządów pomiarowych z zakresami pomiarowymi:.. Wykaz niezbędnych materiałów pomocniczych:.. Pomiary wykonane suwmiarką: Wymiar 90 Wymiary Φ 10 Wymiar 60 Wymiary 40 Wymiary 5 Karta oceny i obserwacji Lp. Kryterium Punkty 1. 2. 3. 5. 6. 7. 8. 9. Za poprawnie sporządzony plan pracy Za opracowanie wykazu narzędzi Za opracowanie wykazu przyrządów pomiarowych wraz z podaniem prawidłowych zakresów pomiarowych Za opracowanie wykazu materiałów pomocniczych Za prawidłową organizację stanowiska pracy Za prawidłową kolejność wykonywanych prac Za prawidłowe wykorzystanie narzędzi Za prawidłowe wykorzystanie przyrządów pomiarowych 1pkt. 1 pkt. 1 pkt. 1 pkt. 1 pkt. 1 pkt. 1 pkt. 1 pkt. 14
10. Za stosowanie poprawnych technik pracy 1 pkt. 11. 11. 12. Za prawidłowo wykonane pomiary: prawidłowy pomiar wymiaru 90 1 pkt, prawidłowy pomiar wymiaru 40 1 pkt, prawidłowy pomiar otworów Φ 10 1 pkt Za zgodność z rysunkiem wykonanego detalu: prawidłowy wymiar 90 0,5 1 pkt, prawidłowy wymiar 60 0,5 1 pkt, prawidłowy wymiar 40 + 0,5 1 pkt, właściwa średnica 4 otworów Φ 10 1 pkt, właściwe rozmieszczenie otworów Φ 10 1 pkt, prawidłowo nacięty gwint 1 pkt. Za uporządkowanie stanowiska pracy, wyczyszczenie używanych narzędzi i urządzeń 3 pkt 6 pkt. 1pkt. Proponuje się następujące normy wymagań uczeń otrzymuje następujące oceny szkolne: dopuszczający minimum 12 punktów dostateczny minimum 14 punktów dobry minimum 16 punktów bardzo dobry minimum 18 punktów IV.2. Przykład zadania na egzamin na poziomie technika Zadanie praktyczne typu projekt realizacji prac poziom technika. Temat zadania: Proces obróbki na tokarkę CNC Zaprojektuj proces obróbki dla przedmiotu przedstawionego poniżej. Czas wykonania 2 godziny. Kryteria oceniania: 1) Za poprawnie zaprojektowane zabiegi do 2 punktów 2) Za poprawnie zaprogramowane bloki wstępne do 5 punktów 3) Za poprawne szkice zabiegów do 5 punktów 4) Za poprawny program obróbki do 20 punktów Wymagania na oceny: 10 14 punktów dopuszczający 15 19 punktów dostateczny 20 24 punktów dobry 25 20 punktów bardzo dobry 30 32 punkty celujący 15
2,5 R5 R5 Ф70 Ф60 Ф40 Ф50 40 15 Materiał: Stop aluminium 75 80 120 Karta odpowiedzi do testu praktycznego projektowanie procesów technologicznych. Projekt obróbki na tokarkę CNC Nazwisko i imię:... Nr i nazwa zabiegu Parametry obróbki Rysunek pomocniczy zabiegu Bloki programu Bloki konfigurujące obrabiarkę. Do każdej obrabiarki i jej ustawienia będzie to określona liczba bloków programowych. W tym programie przyjęto od nr 1 do nr 9. posuw obroty głębok ość Bloki konfigurujące obrabiarkę Włączenie sterowania, przypisanie narzędzi i ich wielkości korekcyjnych do odpowiednich gniazd głowicy rewolwerowej, ustalony punkt wymiany narzędzia %1001 N001 do N009 N010 16
Karta oceny Lp. Kryterium 1 1) Za poprawnie zaprojektowane zabiegi do 2 punktów. odpowiednia liczba zabiegów, zachowana kolejność zabiegów, 2 2) Za poprawnie zaprogramowane bloki wstępne do 5 punktów. Za każdy błędny blok i za ich brak minus 1 punkt Za brak każdej niezbędnej funkcji minus 1 punkt 3 3). Za poprawne szkice zabiegów do 5 punktów za każdy błędny rysunek zabiegu lub jego brak minus 1 punkt 4 4). Za poprawny program obróbki do 20 punktów za każdy błędny blok lub jego brak minus 1 punkt Punkty 17
V. Literatura 1. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 1999 2. Ornatowski T., Figórski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITE Radom 3. Broszury, prezentacje, materiały informacyjne centralnej komisji Egzaminacyjnej. www.cke.edu.pl 4. Informatory, arkusze egzaminacyjne 5. Materiały własne 18